BYAZ bvba – Nieuwsbrief 10/09 – Presenteren is een oefening in leiderschap www.byaz.be Pagina 1/2

Presenteren is een oefening in leiderschap

Een van de grootste leiders die Groot Brittannië ooit gehad heeft, is ongetwijfeld Admiraal Lord

Horatio Nelson. Het zal je dan ook niet verbazen dat zijn leiderschap uitvoerig bestudeerd is geweest

en dat men uit zijn gedrag de nodige lessen heeft kunnen trekken.

Op de vraag wat van Nelson zo’n goede leider maakte, heeft men een zestal voorwaarden kunnen

onderscheiden die essentieel zijn voor goed leiderschap. Niet toevallig zijn dit ook voorwaarden

waaraan je zou kunnen voldoen om een inspirerende presentatie of speech te houden.

Het allerbelangrijkste is dat je een welbepaalde visie hebt over het onderwerp. Het moet voor jou

helder zijn wat je wil zeggen, wat je wil bereiken, welk doel je hebt. Een visie ontwikkelen, weten

waarover het gaat en dit aanschouwelijk maken, dat is de uitdaging waar elke leider en presentator

voor staat. Zonder visie over het onderwerp weet je niet welke kant je op moet en kun je dus ook

niet leiden en vooropgaan. Het zal dan niet lang duren of je bent eerder aan het lijden! Om het in

presentatietermen te vatten: je moet weten waarover je presentatie gaat en hoe je het gaat

aanpakken om deze kennis over te dragen.

Een echte leider, zoals Nelson er een was, moet zijn mensen kunnen inspireren en motiveren. Dit

is natuurlijk niet anders bij de presentator. Om een succesvolle presentatie te kunnen houden, zal je,

net zoals Lord Nelson, je toehoorders moeten kunnen overtuigen. Het is daarom nuttig om het

publiek op een of andere manier te betrekken bij je toespraak. Betrokkenheid is een eerste stap naar

inspiratie, waaruit op zijn beurt weer motivatie kan groeien. De toehoorder die betrokken geraakt bij

het onderwerp, nieuwe en duidelijke inzichten verwerft waar hij achter kan staan, zal haast

automatisch gemotiveerd geraken. Het is maar wanneer de luisteraars zich persoonlijk aangesproken

voelen, dat inspiratie en motivatie kunnen opbloeien.

Het spreekt vanzelf dat dit alleen maar mogelijk is als je op de juiste manier communiceert. Helder

verstaanbaar en goed articulerend spreken is een eerste zaak. Maar net zo belangrijk is de dynamiek

van je stemgeluid, de variatie in je timbre en de timing waarmee je de woorden uitspreekt. Om maar

niet te zwijgen over het non-verbale. Dat is minstens even belangrijk, misschien zelfs belangrijker dan

al de rest. Heel je houding moet een rustige zelfzekerheid uitstralen, waarmee je non-verbaal

aangeeft dat men je mag vertrouwen. Jij wordt immers verondersteld te weten waar het over gaat. Is

dit niet voor alle leiders zo? Het onderlijnen van bepaalde zinnen met duidelijke gebaren en de juiste

mimiek zullen eveneens bijdragen tot het gevoel van betrokkenheid, vermijd daarom je emoties niet.

Ze dragen bij aan de geloofwaardigheid van je communicatie. Monotoon, stokstijf en zonder een

spier in je gezicht te vertrekken presenteren, zal net iets minder snel inspireren en motiveren.

De betrokkenheid met het publiek moet ook aangevoeld worden. Een kenmerk van echte leiders is

hun engagement en compassie voor hun volgelingen, het meevoelen en meeleven met de mensen

die ze leiden. Voor de presentator uit deze aandacht voor elk individu zich in de mate waarmee hij

/zij zich in de plaats kan stellen van de toehoorder. Niet op een logische, maar op een psychologische

manier. Spreek daarom de taal van je toehoorders en gebruik voorbeelden en anekdotes die hen

kunnen aanspreken. Je vangt alleen maar de aandacht als je persoonlijk wordt. Het toont je

engagement en betrokkenheid. Beweeg tussen de mensen, visualiseer wat je hen wilt zeggen en

spreek toehoorders individueel aan.

BYAZ bvba – Nieuwsbrief 10/09 – Presenteren is een oefening in leiderschap www.byaz.be Pagina 2/2

Een goede leider heeft veel aandacht voor zijn mensen en is begripvol voor de inspanningen die hij /

zij vraagt. Op eenzelfde manier dient een spreker attent te zijn voor het publiek en er over te waken

dat de omstandigheden goed blijven, de zaal niet te warm is, de belichting correct is en dat iedereen

de toespraak goed kan verstaan. De goede spreker last een pauze in indien dit nodig is, niet alleen

wanneer dit gepland is. Als aan het bovenstaande voldaan is, is de kans groot dat je als leider of als

spreker geaccepteerd en geapprecieerd wordt.

Tot slot houdt de spreker zijn opzet in het vizier. Net zoals de leider is hij toegewijd aan zijn doel

(onderwerp) en zijn publiek en brengt deze twee zo harmonieus mogelijk samen.

Ter inspiratie voeg ik hierbij een vergelijking die ik gelezen heb in het boek:

“Overtuigen – Een kunst die je kunt leren!” van Hans Christian Altmann.

Het verschil tussen de enthousiaste, gemotiveerde spreker en de monotone, saaie redenaar.

(Tussen de regels door kun je de informatie ook vertalen naar leiderschap toe)

SAAIE REDENAAR

Spreekt over een thema

Blijft achter de lessenaar

Staat doorgaans kaarsrecht

Saaie opsommingen

Veel cijfers

Gegevens, feiten, statistieken

Ernstig

Indirecte rede

Praat op serieuze toon

Abstract en algemeen

Beschrijft gedrag

Gesloten houding

Nauwelijks gebaren

Respecteert het publiek

Geïnteresseerd (in het thema)

Leest vaak voor

Geen oogcontact

Veel sheets (schema’s)

Praat afgemeten

ENTHOUSIASTE SPREKER

Spreekt met de toehoorders

Beweegt, loopt naar het publiek

Levendige lichaamstaal

Doet dat interessant

Overtuigt met behulp van verhalen

Anekdotes, voorbeelden

Humoristisch, ontspannend

Directe rede

Laat zien dat hij plezier heeft in de toespraak,

het thema en het contact met de toehoorders

Uitspraken en voorbeelden zijn afgestemd op de

toehoorders

Doet het voor

Open lichaamstaal

Doelbewuste inzet van gebaren

Houdt van het publiek

Bezield (door het thema)

Zegt het in zijn eigen woorden

Kijkt bewust enkele toehoorders aan

Relatief weinig sheets (schema’s)

Spreekt spontaan

Peter Blokland

Zaakvoerder BYAZ bvba