‘INFORMEEL LEIDERSCHAP’ - PLEXS · • Beelden creëren bij informeel leiderschap • Hoe kan...
45
Transcript of ‘INFORMEEL LEIDERSCHAP’ - PLEXS · • Beelden creëren bij informeel leiderschap • Hoe kan...
WIEISWIE?Werkzaamheden• Interim-schoolleider• Opbrengstgerichtwerken• Cultuurtrajecten• Procesbegeleider• Lerendeorganisatie• kwaliteitszorg• toetsenendeterminatie• omgaanmetverschillen• Examentrainingen• Trainingen/workshops
sectievoorzitters
DOEL
• Beeldencreërenbijinformeelleiderschap• Hoekanjejeinformeelleiderschapvergroten?
PROGRAMMA
1. Invloed2. Leiderschap3. Cultuur4. Omgaanmetwrijvingen5. Kernkwaliteiten
BENJIJ/KENJIJEENINFORMELELEIDER?
• Noemeenaantalkenmerkenvaneeninformeleleider
1.
INFORMELELEIDER• Nietindelijn• Vrijespelermetgezag• Communicatief sterk• Neemtinitiatief• Denktvanuitresultaat
Je hebt het in je ommensen aan te sturen. Je hebtformeel geen leidinggevende rol, maar als ervarenprofessional trek jij wel vaak de kar en inspireerje je collega’s.
• Schrijfeenstweedingenopdieubelemmerenbijuwwerkzaamhedenalsexamensecretaris.
CIRKELVANINVLOED
CIRKELVANINVLOED
• Directeinvloed(onseigengedrag)• Indirecteinvloed(gedragvananderen:confronteren,luisteren,meevoelen,stimuleren,voorbeeldstellen,meedenken)
• Geeninvloed(waaraanwenietskunnendoen)
INVLOEDVERGROTEN
• Ondersteuningbijwolff-analyse• interventies bedenken omdeleerlingenbetervoortebereidenophetexamen.
• SE-gemiddeldesinhet voorexamen- enexamenjaaromrisicovakkeninbeeldtebrengenendaarvanuitjerolleidingtegeven.
• Examentrainingorganiseren?• Heldererapportages?
DELEIDERSCHAPSDRIEHOEK
onderwijskundigleiderschap
beheersmatigmanagement persoonlijkleiderschap
sturenop/metinhoud
sturenopgedragsturenmbvmiddelen
2.
KOUDOFWARM EXAMENSECRETARISSCHAP?WERKINTWEETALLENUIT:HOEKRIJGJEHETWARM?
• inhoudvoormijncollega’skoud of warm
• (werk)vorm koud of warm
• Benik,alsleidinggevend mens koud ofwarm
LEIDERSCHAPOP?• opdeinhoud(warm ofkoud)• onderwerp,thema,kwestie,vraagstuk• isdeinhoudrelevantvoordecollega’s
opde(werk)vorm (warm ofkoud)
• activiteit,werkvorm,product,opbrengst• inrichtingvanderuimte,plaatsvandestoelen
alsmens(warm ofkoud)
• kwaliteitvanderelatie,doelgericht,vanuitgezag:hardopdeinhoud,zachtopderelatie
LEIDERSCHAPVERGROTENOPINHOUD/VORM
• Ondersteuningbijwolff-analyse• interventies bedenken omdeleerlingenbetervoortebereidenophetexamen.
• SE-gemiddeldesinhet voorexamen- enexamenjaaromrisicovakkeninbeeldtebrengenendaarvanuitjerolleidingtegeven.
• Examentrainingorganiseren?• Heldererapportages?
CULTUUR
3.
SAMENDEKARTREKKEN
ONDERSCHEIDCULTUURENKLIMAAT
• Cultuurisdemanierwaaropprofessionalsmetelkaaromgaan.Hetisdaarmeedusgerichtophetwerk.
• Klimaatisdesfeer vandeschool,indekoffiekamer,pratendoverdevakantie,samenuiteten,avondjevoetballen,enz.
• Eentégoedklimaat(bijnaklef)kánbelemmerendzijnvooreenprofessionelecultuur;niemandspreektniemandaan.
DRIECULTUREN
1.Ambtelijkcultuur• ‘alshetmaaroppapierstaat’• sterkehiërarchie
2.Politiekecultuur• gelijkemonniken,gelijkekappen• schooliseendemocratie
3.Professionelecultuur• erkendeongelijkheid• alleenkwaliteittelt
50%
25%
25%
Drieculturen• Ambtelijkecultuur• Politiekecultuur• Professionelecultuur
CULTUURBOTSINGEN
• Kijkeensnaarjezelf:• welkgedraguitdelinkerkolomvertoonje?
• enwelkgedraguitderechterkolom?
CULTUURBOTSINGENMEERPERSOONLIJK
Professioneel• elkaaraansprekenopgedrag• reagerenopwatiemanddoet• voorjezelfpraten• speler• lerenvanfoutendoorreflectie• ervoorgaan• gerichtopontwikkeling• nietalleshoevenweten• risiconemen• ervanuitgaandatdeleidingookgoedwerkwilleveren
• beslissenopgrondvanervaringen• transparantie• denkeninoplossingen
Ambtelijk/politiek• wandelgangenpraat• reagerenopwatiemandis• namensanderenpraten• toeschouwer• opzoekgaannaardeschuldige• eropterugkomen• gerichtopbewakingencontrole• zichsnelgepasseerdvoelen• Indekken• argwaant.o.v.deleidingalsnatuurlijke
vijand• besluitennemenopgrondvanovertuigen• camouflage• denkeninproblemen
PROFESSIONELEDISCIPLINEWel Niet
Optijdbeginnen,ongeachthetaantalafwezigen.
Telaatkomenenmeteeninwoordengebaardeaandachtvragen.
Doenwatjehebtbeloofd. Afsprakennietnakomen.
Spullenoptijdaanleveren. Zemoetenjeachterdevoddenzitten.
Indienverhinderd,tijdignetjesafmelden.
Wegblijvenzonderaftezeggen.
Zwijgenoverwaarjegeenverstandvanhebt.Bijcommentaarverbeteringenformuleren.
Hethoogstewoordvoerenzonderdestukkengelezentehebben.
Bijjeleestblijven. Beunen.
AANSPREKENOPFUNCTIONERENWel Niet
Debalspelen Demanspelen
Uitzijnoprespectverwerven Uitzijnopsympathieverwerven
Aansprekenopwatjeziet,hoort,voelt.
Aansprekenopverondersteldeintentie
Ruimtegeven Betuttelen
Eisenstellen Ziemaar
Standaardhandhaven Gedogen
Vráág nietomgewenstgedrag,maarorganiseer
gewenstgedrag
leiding
docent(e)
hoge sturing gemiddelde sturing
lage sturing
hoge zelfsturing
--hoge frictie
-frictie
0congruent
gemiddelde zelfsturing
-frictie
0congruent
+positieve frictie
lage zelfsturing
0congruent
+positieve frictie
-laissez faire (ook frictie)
STURING LEIDING – STURING DOCENT
HOEGAJEOMMETWRIJVINGEN‘GEDOE’?
4.
assertief
nietassertief
nietcoöperatief coöperatief
forceren
vermijden
exploreren
aanpassen
waterbijdewijngevenennemen
THOMASKILMANN
IN METAFOREN
HETHAMLET-PRINCIPE
Blijfuitemotionelesituatiesalsje• Hongerhebt• Angstigbent• Moebent• Laaiendboosbent• Eenzaamofgeïsoleerdbent• Tijdsdrukervaart
HERKENJEOPKOMENDEEMOTIES?
“Ohja,daargaikweer”• Herkennen“Datgedragmaaktmekwaad,onzeker,mismoedig.”
• ErkennenBesluit:iklaatmeernietdoorleiden!!• BedarenOpgedraggerichteconstructieveactieuitvoeren• Handelen
WERKENMETKERNKWALITEITENENKERNKWADRANTEN
5.
KERNKWALITEIT
• Behoorttotdekern,hetwezenvandepersoon.• ‘Kleurt’eenmens.• Ondeelbaar• Vandezeeigenschapzegtbetrokkenezelf:‘daarstaikbekendom’
AccuratesseAutonoomBedachtzaamBeheerstBehulpzaamBescheidenBeschouwendBesluitvaardigBetrokkenBetrouwbaarConsensusgerichtDaadkrachtDaadkrachtigEfficiëntEmpathischFlexibelGedisciplineerd
GehoorzaamGestructureerdGezagsgetrouwHarmonischIdealistischIngetogenInnovatiefKritischLoyaal gezagMeegaandMoed(ig)Optimistisch
OrdenendProfilerendRationeelRealistischRelativerendRelativeringsvermogenRust(ig)Service-gerichtSpontaniteitStabielToegewijdVolgzaamWederkerigZelfverzekerd
Kernkwaliteiten
KERNKWADRANTEN
kernkwaliteit Vervorming
allergie uitdaging
………. ……….
………. ……….
Negatieftegenovergestelde
Positieftegenovergestelde
teveelvanhetgoede
teveelvanhetgoede
Ofmann,1992
+ -
- +
KERNKWALITEITENVALKUIL/VERVORMING
Kernkwaliteit1 valkuil
Behulpzaam-
heidteveelvanhetgoede
Ofmann,1992
bemoeizucht
+ -
Kernkwaliteit2 valkuil
aanpassings-
vermogenteveelvanhetgoede
Ofmann,1992
wispelturigheid
+ -
KERNKWALITEITENVALKUIL/VERVORMING
VALKUIL
• Isetiketdatiemanddikwijlsopgeplaktkrijgtdoordeomgeving.• Terechtofnietde‘valkuil’hoortbijeenkernkwaliteit;beidezijnonlosmakelijkmetelkaarverbonden.
• Vanuitde‘valkuil’isdusookterugteredenerennaardekernkwaliteit!
Ofmann,1992
KERNKWALITEITENUITDAGING
• Tweeelkaaraanvullendekwaliteiten• Tussendezetweebalansvinden• Wiewilvoorkomendathijinzijn‘valkuil’terechtkomt,zorgtervoordathijzijn‘uitdaging’ontwikkelt.
• Balansaanbrengenbetekentdenkenin‘en-en’,nietin‘of-of’!
KERNKWALITEITENUITDAGING
kernkwaliteit Vervorming
uitdaging
Vastberaden-heid halsstarrigheid
souplesse
Positieftegenovergestelde
teveelvanhetgoede
Ofmann,1992
+ -
+
KERNKWALITEITENUITDAGING
kernkwaliteit Vervorming
uitdaging
vastberaden-heid halsstarrigheid
souplesse
Positieftegenovergestelde
teveelvanhetgoede
Ofmann,1992
+ -
+gedraai
allergie teveelvanhetgoede
-
Negatieftegenovergestelde
KERNKWALITEITENALLERGIE
• Iemandskernkwaliteitisafteleidenwaarpotentiëleconflictenmetdeomgevingteverwachtenzijn.
• Demeestemensenzijn‘allergisch’vooreenteveelvanhun‘uitdaging’(vooralalsdieverpersoonlijktisineenander).
• Hoemeeriemandineenanderwordtgeconfronteerdmetzijnallergie,destegroterdekansdathijinzijnvalkuilstapt.
KERNKWALITEITENUITDAGING
kernkwaliteit Vervorming
uitdaging
vastberaden-heid halsstarrigheid
souplesse
Positieftegenovergestelde
teveelvanhetgoede
Ofmann,1992
+ -
+gedraai
allergie teveelvanhetgoede
-
Negatieftegenovergestelde
TEGENPOLENENSOORTGENOTEN
• Tweesoortgenotenhebbenhetnietzondermeer‘gemakkelijk’metelkaar(denkaantweevastberadentypes).
• Hoemoeilijkhetookis,tweesoortgenotenhebbendoorgaanswelrespectvoorelkaar.
• Bijtegenpolen,waarbijmenmetelkaarsallergiewordtgeconfronteerd,ligtminachtingopdeloer.
• Hetgedragvaneenanderwaarvoormenallergischis,iswaarschijnlijkhet‘teveel’vaneenkwaliteitdiemenzelfhethardstnodigheeft.
OPDRACHT
• Maakvaneenvanjekernkwaliteiteneenkernkwadrant• Wisselin4-tallenuit
WAT NEEMT U MEE VAN DEZE OCHTEND?
