Wet aanpassing bestuursprocesrecht

Wat is er nieuw en wat kan/moet ik er mee?

Bart Roozendaaladvocaat overheid en onderneming

12 maart 2013

2

Inleiding

Wet aanpassing bestuursprocesrecht

Doelstelling van de wet is te komen tot een

geconcentreerder alsmede sneller en effectiever

bestuursprocesrecht, definitieve geschilbeslechting

binnen een redelijke termijn, zie 8:41a Awb.

Er zijn al veel maatregelen op dit terrein genomen,

zowel bij wet als in de rechtspraak. Denk aan meer

aandacht voor definitieve geschilbeslechting,

Dwangsom niet tijdig beslissen, introductie

bestuurlijke lus, introductie relativiteitsvereiste CHW.

Inleiding

Vele maatregelen om het bestuursprocesrecht effectiever te maken. Vandaag gaat het over die maatregelen die in de gemeentelijke praktijk echt van belang zijn.

De Wab is inmiddels voor het grootste deel in werking getreden, Stb. 2012/682 (wettekst) en Stb. 2012/684 (inwerkingtreding). De regeling inzake het incidenteel hoger beroep is nog niet in werking getreden.

Veegwet in voorbereiding om technische gebreken te herstellen, o.a. in het vreemdelingenrecht. Stand: ingediend bij Tweede Kamer.

3

Stroomlijnen 6:18/6:19

Doelstelling: regeling t.a.v. nieuwe besluiten hangende bezwaar of beroep. Artikel 6:18 is vervallen. Het oude 6:18/6:19 Awb is samengevoegd in het nieuwe 6:19 Awb.

Van toepassing in bezwaar en beroep en gaat nu

over intrekking, wijziging of vervanging van het bestreden besluit. Van rechtswege is het bezwaar of beroep daartegen gericht, tenzij partijen daarbij onvoldoende belang hebben.

Tekst is deels gewijzigd, maar regeling is codificatie

4

Uitbreiding werking 6:22

Een besluit waartegen bezwaar is gemaakt of beroep is ingesteld, kan, ondanks schending van een geschreven of ongeschreven rechtsregel of algemeen rechtsbeginsel, door het orgaan dat op het bezwaar of beroep beslist in stand worden gelaten indien aannemelijk is dat de belanghebbenden daardoor niet zijn benadeeld.

Oude regeling betrof alleen vormvoorschriften, deze beperking komt nu te vervallen

“aannemelijk is dat” geeft beoordelingsruimte aan bestuursorgaan en bestuursrechter.

5

Bij de CHW is er al mee geoefend, bijvoorbeeld:

- Stukken ten onrechte niet ter inzage gelegd is passeerbaar (ABRvS 31-10-2012, LJN: BY1740

- Onbevoegd genomen besluit dat is bekrachtigd is passeerbaar (ABRvS 25 juli 2012, LJN: BX2555)

- Toetsing aan verkeerde bestemmingsplan is niet passeerbaar (ABRvS 6 juni 2012, LJN: BW7640)

6:22 Awb is van toepassing in bezwaar én beroep.

6

Relativiteit

Een van de kroonjuwelen van de regeling: introductie van het relativiteitsvereiste in het gehele bestuursrecht in 8:69a Awb:

De bestuursrechter vernietigt een besluit niet op de grond dat het in strijd is met een geschreven of ongeschreven rechtsregel of een algemeen rechtsbeginsel, indien deze regel of dit beginsel kennelijk niet strekt tot bescherming van de belangen van degene die zich daarop beroept.

7

Relativiteit

Dit vereiste past volgens de regering bij de rechtsbeschermingsfunctie van het bestuursrecht en speelt met name in meerpartijengeschillen.

- Strikt relativiteitsvereiste beoogd: vaststellen wat beschermingsbereik is en niet slechts wat globale doel is van het regelcomplex

- Uitsluitend van toepassing indien een norm kennelijk niet strekt tot bescherming van degene die zicht er op beroept

- Vereiste geldt slechts in (hoger) beroep, net als onder 1.9 CHW

8

Relativiteit

Bij de toepassing van 1.9 CHW blijkt dat er moet een verband bestaan tussen ingeroepen norm en de daadwerkelijke reden om beroep in te stellen (ABRvS28 november 2012, LJN: BY4380)

- Bepalingen Wet geluidhinder strekken ter bescherming van bewoners nieuw te bouwen woningen

- Wijze waarop wordt omgegaan met belangenorganisatie (ABRvS 28 november 2011, LJN: BY4360)

- Natuurbeschermingsbelangen (ABRvS 17 oktober 2012, LJN: BY0404)

9

Relativiteit

Eerste toepassing 8:69a: SNS-zaak ABRvS 25 februari 2013, 201301173/1/A3.

Betoogd werd dat het onteigeningsbesluit een steunmaatregel inhoudt, goedkeuring Commissie vereist. Ook zou onteigeningsbesluit een concentratie van ondernemingen tot stand brengt, nu de Staat reeds eigenaar is van ABN AMRO. De Afdeling gaat niet in op deze beide beroepsgronden, nu niet is voldaan aan relativiteitsvereiste.

10

Diverse aanpassingen

Opnemen ‘antwoordkaartmethode’ in artikel 7:3 Awb. Was al praktijk bij veel bestuursorganen, maar niet invullen bleef zonder gevolgen. Nu kan bestuursorgaan horen achterwege laten indien niet tijdig wordt verklaard gebruik te willen maken van het recht te worden gehoord. Voor beroep geldt 7:17 en voor het klachtrecht geldt 9:10 Awb

Introductie grote kamer bij andere bestuursrechters dan de rechtbanken. Artikel 8:10a Awb: doorverwijzing indien dit haar met oog op rechtsontwikkeling en rechtseenheid geraden voorkomt. Grote kamer bestaat uit 5 leden (voorzitters ABRvS, presidenten CRvB en CBb)

11

Diverse aanpassingen

Artikel 8:12a Awb maakt het nemen van een conclusie mogelijk door een lid van het college. Per 1 januari 2013 is benoemd Prof. mr. R.J.G.M. Widdershoven als AG in de drie hoogste rechtscolleges. Doelstelling is het bevorderen van de rechtseenheid.

Versoepeling kortsluiting in hoger beroep, dit wordt ook mogelijk indien de uitspraak voor meervoudige kamer van de rechtbank is gedaan.

(Voorwaardelijk) incidenteel appel (8:110-112 Awb)

binnen zes weken nadat de gronden zijn toegezonden

(nog niet in werking getreden)

12