Validering en aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit.

94
Dit rapport is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen worden gebruikt met bronvermelding. Validering en aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit Maarten Krol Herman Sixma Anne Marie Plass U vindt dit rapport en andere publicaties van het NIVEL in PDF-format op: www.nivel.nl

Transcript of Validering en aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit.

Dit rapport is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen worden gebruikt met bronvermelding.

Validering en aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit Maarten Krol Herman Sixma Anne Marie Plass U vindt dit rapport en andere publicaties van het NIVEL in PDF-format op: www.nivel.nl

ISBN 978-94-6122-207-7 http://www.nivel.nl [email protected] Telefoon 030 2 729 700 Fax 030 2 729 729 ©2013 NIVEL, Postbus 1568, 3500 BN UTRECHT Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het NIVEL te Utrecht. Het gebruik van cijfers en/of tekst als toelichting of ondersteuning in artikelen, boeken en scripties is toegestaan, mits de bron duidelijk wordt vermeld.

Validering en aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit, NIVEL 2013 3

Managementsamenvatting Samenvatting Centraal in dit rapport staan de validering en aanpassing van drie vragenlijsten van het LSR, Landelijk Steunpunt Medezeggenschap. Het gaat om drie vragenlijsten die deel uitmaken van het CoK (Cliënten over Kwaliteit) meetinstrument, te weten (1) de vragenlijst ‘wonen’, (2) de vragenlijst ‘dagbesteding’, en (3) de vragenlijst ‘ambulante begeleiding’. In combinatie met de andere stappen binnen de CoK-methode spelen de vragenlijsten een belangrijke rol bij het verbeteren en borgen van de kwaliteit van zorg en de kwaliteit van leven van mensen met beperkingen. Met de voorgestelde aanpassingen worden de validiteit en betrouwbaarheid van de vragenlijsten verbeterd en de praktische toepasbaarheid vergroot. Achtergrond en uitgangspunten In het najaar van 2013 zal door de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) een definitieve serie van instrumenten worden gepresenteerd, waarmee (volgens de VGN) het best cliëntervaringen in deze sector kunnen worden gemeten. Eén van de instrumenten die deel uitmaken van de voorlopige lijst van meetinstrumenten, is het Cliënten over Kwaliteit (CoK) meetinstrument van het LSR. Het CoK-meetinstrument bestaat uit op de verschillende doelgroepen afgestemde vragenlijsten rond de onderwerpen ‘Wonen’, ‘Dagbesteding’ en ‘Ambulante Begeleiding’, toe te passen in combinatie met interviews, groepsgesprekken en verbetertrajecten. Het meetinstrument CoK is bestemd voor cliënten met een lichamelijke en/of verstandelijke beperking en richten zich op zowel de kwaliteit van de zorg- en dienstverlening van zorgaanbieders als op het welbevinden van de cliënt. Het uiteindelijke doel is te komen tot verbeteracties vanuit cliëntenperspectief en de zorg zo goed mogelijk af te stemmen op de individuele cliënt. Om te worden toegelaten tot de serie van aanbevolen meetinstrumenten moet het CoK-instrument voldoen aan de eisen van validiteit, betrouwbaarheid en praktische toepasbaarheid. De in dit rapport geformuleerde aanbevelingen zijn bedoeld om de CoK vragenlijsten op deze punten verder te verbeteren. De gevolgde aanpak De voorgestelde aanpassingen van de vragenlijsten zijn gebaseerd op een combinatie van kwalitatieve en kwantitatieve analyses. De gekozen aanpak is identiek voor de drie vragenlijsten. Het uiteindelijke resultaat bestaat uit drie basisvragenlijsten die, qua thema’s en specifieke vragen, onderling zo goed mogelijk op elkaar zijn afgestemd. De kwantitatieve analyses zijn uitgevoerd op databestanden die door de LSR beschikbaar zijn gesteld, waarbij gebruik is gemaakt van item-analyses en inter-item analyses. Bij de item-analyses is gekeken naar het aantal missende waarden per vraag en de verdeling van antwoorden over de beschikbare antwoordcategorieën. Bij de inter-itemanalyses is gekeken naar correlaties tussen afzonderlijke vragen en de mogelijkheid om (betrouwbare) schalen te construeren door combinatie van vragen.

4 Validering en aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit, NIVEL 2013

Bij de kwalitatieve analyses is met name gekeken naar de afstemming tussen de CoK-vragenlijsten en de domeinen van kwaliteit van bestaan en de daaraan gekoppelde randvoorwaarden voor zorg en ondersteuning, zoals opgenomen in het visiedocument 2.0 van het Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg van de VGN. Aanpassingen ter verhoging van de validiteit Bij validiteit gaat het om de mate waarin de resultaten van een vragenlijst overeenkomen met de werkelijkheid. Daarbij is het goed te weten dat validiteit een gradatie is; het is niet zo dat de ene vragenlijst valide is en de andere niet. Wel kan de ene vragenlijst meer valide zijn dan de andere; zij vormt een betere afspiegeling van de werkelijkheid. Bij de CoK-vragenlijsten was het doel vooral te kijken naar de indruksvaliditeit (face validity) en de inhoudsvaliditeit (content validity) en op deze terreinen voorstellen te doen voor verbetering. Om de validiteit te verbeteren is in detail gekeken naar de wijze waarop de vragen in de bestaande CoK-vragenlijsten waren geformuleerd, zijn vragen met een relatief hoog percentage ‘missende waarden’ verwijderd en zijn de vragen vergeleken met de kwaliteitsdomeinen die zijn verwoord in het Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg. Mede op basis van de uitkomsten van deze analyses zijn de vragenlijsten aangepast. Aanpassingen ter verhoging van de betrouwbaarheid In statistische zin is betrouwbaarheid een maat voor de kans dat een gemeten waarde representatief is voor de werkelijke waarde. Een meetmethode is nauwkeurig wanneer de meetwaarden statistisch betrouwbaar en precies zijn. De belangrijkste toetssteen voor nauwkeurigheid is dat bij hermeting (ongeveer) hetzelfde resultaat wordt opgetekend (precisie), en dat deze overeenkomt met de bekende waarde (betrouwbaarheid). Om te controleren of een verzameling van gegevens homogeen (betrouwbaar) is, kan gebruik worden gemaakt van betrouwbaarheidsanalyses. Om de (statistische) betrouwbaarheid van de vragenlijsten te verbeteren is via correlatie- en betrouwbaarheidsanalyses gekeken naar de mate waarin vragen onderling samenhangen en zijn vragen die deze samenhang verstoren verwijderd. De oorspronkelijke vragenlijsten zijn op basis van de uitkomsten van deze analyses aangepast. Aanpassingen ter verhoging van de praktische bruikbaarheid Praktische bruikbaarheid is een derde, belangrijke eis die gesteld wordt aan de CoK-vragenlijsten. Immers, de vragenlijsten moeten de basis vormen voor verdere acties gericht op kwaliteitsverbetering en kwaliteitsborging. Dat betekent dat het streven is om het informatiegehalte van de aangepaste CoK-vragenlijsten zo hoog mogelijk te laten zijn. Om de praktische bruikbaarheid van de CoK-vragenlijsten te vergroten zijn overbodige vragen uit de lijsten verwijderd, zijn een aantal ‘open vragen’ toegevoegd en zijn de vragen in de drie basisvragenlijsten op elkaar afgestemd. Het resultaat: drie compacte basisvragenlijsten Op basis van de uitkomsten van de analyses zijn de drie oorspronkelijke CoK-vragenlijsten aangepast en omgevormd tot versies die zo veel mogelijk dezelfde structuur en vragen hebben, die meer dan in het verleden modulair zijn opgebouwd en die qua lengte substantieel zijn ingekort. Via herformulering van vragen en de toevoeging van ‘open vragen’ is de validiteit en vooral ook de praktische toepasbaarheid verbeterd.

Validering en aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit, NIVEL 2013 5

De nieuwe versie van de vragenlijst ‘wonen’ bevat 26 kwaliteitsaspecten en een beperkt aantal ‘open vragen’. Via de open vragen kunnen respondenten concrete verbetersuggesties doen en/of hun antwoorden verduidelijken. De vragenlijst ‘dagbesteding’ bestaat uit 25 specifieke kwaliteitsaspecten en enkele ‘open vragen’; de vragenlijst ‘ambulante ondersteuning’ telt 18 concrete kwaliteitsaspecten en enkele ‘open vragen’. Qua formulering van de vragen zijn de drie vragenlijsten op elkaar afgestemd. Voor alle drie de vragenlijsten geldt dat alle twaalf VGN kwaliteitsdomeinen met één of meerdere vragen zijn vertegenwoordigd. Een blik op de toekomst; mogelijke vervolgstappen Aanpassing van de CoK-vragenlijsten had tot doel te komen tot een geactualiseerde set van CoK-meetinstrumenten, via verhoging van de praktische toepasbaarheid en validiteit van de meetinstrumenten. Naar de toekomst toe kunnen een aantal vervolgstappen worden geformuleerd om deze verbeteringen continuïteit te geven. Aanbevolen wordt: Stap1 - Cognitieve test van elk van de drie geactualiseerde lijsten Het voorstel voor aanpassing van de drie CoK-vragenlijsten is vooral geformuleerd op basis van deskresearch; reflectie en inbreng vanuit de doelgroep op de nieuwe lijsten ontbreekt vooralsnog. Cognitieve interviews met cliënten vanuit de drie doelgroepen voorzien in deze leemte. Stap 2 - Standaardprocedures afname en actueel houden van de drie CoK-vragenlijsten Gebruik van de drie nieuwe CoK-vragenlijsten vraagt om afspraken over toepassing en het actueel houden van deze meetinstrumenten. Bij het LSR is hiervoor een protocol beschikbaar. Dit protocol kan worden geactualiseerd en aangevuld. Stap3 - Psychometrische eigenschappen van de drie geactualiseerde lijsten De drie nieuwe CoK-vragenlijsten zijn in feite nieuwe meetinstrumenten; formuleringen van vragen zijn aangepast, er zijn vragen verwijderd en toegevoegd, de volgorde van vragen is veranderd. Via kwantitatieve analyse wordt meer inzicht verkregen in de psychometrische eigenschappen van de nieuwe CoK-vragenlijsten. Stap 4 - Toespitsen van de CoK-onderzoeksmethoden naar specifieke doelgroepen De drie nieuwe CoK-vragenlijsten zijn gebaseerd op de meetinstrumenten die tot nu toe vooral zijn toegepast bij mensen met een lichamelijke beperking en/of verstandelijke beperking. Uitbreiding naar toepassing op specifieke doelgroepen, zoals bijvoorbeeld jongeren, ligt voor de hand. In dat geval moeten de vragenlijsten worden aangepast qua terminologie en vorm, zonder dat de inhoud en thematiek wezenlijk worden aangepast. Stap 5 (optioneel) - Onderscheidend vermogen van de drie geactualiseerde lijsten Mocht er de wens zijn om de nieuwe CoK-meetinstrumenten te gebruiken in vergelijkend (benchmark)onderzoek, dan stelt dit bijzondere eisen aan een vragenlijst. De vragenlijst moet dan beschikken over onderscheidend vermogen. Om het onderscheidend vermogen van de drie nieuwe CoK-instrumenten vast te stellen zijn meer grootschalige tests (op een omvangrijk databestand) gewenst. Een dergelijk databestand kan in de loop van de tijd worden opgebouwd.

6 Validering en aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit, NIVEL 2013

Validering en aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit, NIVEL 2013 7

Inhoud

Managementsamenvatting 3

Voorwoord 9

1 Inleiding 11 1.1 Achtergrond 11 1.2 Doelstellingen 12 1.3 Opbouw van dit rapport 13

2 Methoden van onderzoek 15 2.1 Gebruikte gegevens 15 2.2 Analyses 16

2.2.1 Inhoudsanalyse 16 2.2.2 Data-analyse 17

2.3 Strategie aanpassing vragenlijsten 18

3 Aanpassing CoK-vragenlijst Wonen 19 3.1 Voorstel aanpassing CoK-vragenlijst Wonen 19

4 Aanpassing CoK-vragenlijst Dagbesteding 23 4.1 Voorstel aanpassing CoK-vragenlijst Dagbesteding 23

5 Aanpassing CoK-vragenlijst Ambulante Begeleiding 27 5.1 Voorstel aanpassing CoK-vragenlijst Ambulante Begeleiding 27

6 Voorstel vervolgstappen CoK 31

7 Discussie en conclusie 33 7.1 Discussie 33

7.1.1 Statistiek 33 7.1.2 Kwaliteitsdomeinen 33 7.1.3 Implementatie 34

7.2 Conclusie 34

Literatuur 37

Bijlagen: Bijlage 1 Analyse CoK-vragenlijsten Wonen 39

8 Validering en aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit, NIVEL 2013

Bijlage 2 Analyse CoK-vragenlijsten Dagbesteding 49 Bijlage 3 Analyses CoK-vragenlijsten Ambulante Begeleiding 59 Bijlage 4 Voorstel aangepaste CoK-vragenlijst Wonen 67 Bijlage 5 Voorstel aanpassing CoK-vragenlijst Dagbesteding 77 Bijlage 6 Voorstel aanpassing CoK-vragenlijst Ambulante Begeleiding 87

Validering en aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit, NIVEL 2013 9

Voorwoord Dit rapport beschrijft de analyses en aanpassingen van drie vragenlijsten over de kwaliteit van wonen, dagbesteding en ambulante begeleiding voor mensen met een beperking. Deze vragenlijsten zijn een onderdeel van de meetinstrumenten bij ‘Cliënten over Kwaliteit’ (CoK), samengesteld door het LSR, landelijk steunpunt medezeggenschap. Daarnaast geeft het rapport aanbevelingen voor vervolgonderzoek voor verdere validering van de drie aangepaste vragenlijsten. Bij de aanpassingen van de vragenlijsten is ruim gebruik gemaakt van de expertise van het LSR. De auteurs willen hierbij graag de LSR-onderzoekers Floor van Kraaij, Dominique van ’t Schip en Elske ten Vergert danken voor hun onmisbare inbreng bij de totstandkoming van de nieuwe vragenlijsten. Utrecht, augustus 2013

10 Validering en aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit, NIVEL 2013

Validering en aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit, NIVEL 2013 11

1 Inleiding

1.1 Achtergrond

In februari 2013 is door de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) de eerste (voorlopige) waaier van negen instrumenten vastgesteld waarmee cliëntervaringen in deze sector kunnen worden gemeten. Er is sprake van een voorlopige waaier; de definitieve waaier wordt in het najaar van 2013 vastgesteld. Tot die tijd kunnen de verschillende indieners/ontwikkelaars van de instrumenten werken aan de verbeteracties die bij de eerste beoordeling door een externe commissie zijn voorgesteld. Eén van de negen instrumenten opgenomen in de voorlopige waaier is het instrument van het LSR, landelijk steunpunt medezeggenschap: Cliënten over Kwaliteit (CoK; LSR, 2012). Dit rapport beschrijft de verbeteracties die met betrekking tot CoK zijn ingezet naar aanleiding van deze eerste beoordeling. CoK bestaat uit een op maat gemaakte en op de verschillende doelgroepen afgestemde set meetinstrumenten, rond de onderwerpen ‘Wonen’, ‘Dagbesteding’ en ‘Ambulante Begeleiding’. De meetinstrumenten zijn bestemd voor cliënten met een lichamelijke en/of verstandelijke beperking. Uitgangspunt bij het werken met de CoK-meetinstrumenten is dat zoveel mogelijk inbreng wordt gevraagd van de cliënten zelf. Waar dit op problemen stuit wordt gewerkt met meetinstrumenten voor vertegenwoordigers van cliënten zoals ouders en andere verwanten. De wijze van afname varieert, afhankelijk van het specifieke instrument dat wordt ingezet. Binnen de CoK-methode spelen vragenlijsten een belangrijke rol, zoals beschreven door het LSR in een methodologische onderbouwing (LSR, 2012). De vragenlijsten hebben vooral een signalerende functie. Via de vragenlijstafname kan globaal worden bepaald waar eventuele knelpunten zitten en waar verbetering mogelijk is. Deze bevindingen kunnen vervolgens in (groeps)gesprekken met cliënten verder worden uitgediept. De vragenlijsten meten niet alleen de kwaliteit van de dienstverlening en faciliteiten van de zorgaanbieders, maar ook (beknopt) het welbevinden van de cliënt. Verder dient opgemerkt te worden dat de CoK-vragenlijsten vooral intern gebruikt worden en (nog) niet voor benchmarking of vergelijkingen tussen zorgaanbieders. Twee aspecten van de CoK-vragenlijsten bleken echter problematisch. Ten eerste waren de vragenlijsten tamelijk lang. Weliswaar leverden ze veel informatie op, maar het kostte cliënten veel tijd en moeite om ze in te vullen. Ook waren er aanwijzingen dat niet alle vragen door cliënten goed in te vullen waren. Bijvoorbeeld doordat ze niet van toepassing waren of moeilijk te begrijpen. Ten tweede was het voor het LSR tot nog toe gebruikelijk om maatwerk te leveren voor organisaties die hen vroegen om een CoK-onderzoek uit te voeren onder hun cliënten. Hoewel de inhoud van deze vragenlijsten globaal gelijk was,

12 Validering en aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit, NIVEL 2013

werd er voor iedere organisatie een ‘eigen’ vragenlijst samengesteld met eigen aandachtspunten. Het LSR heeft het NIVEL gevraagd om een voorstel te doen om de vragenlijsten voor de drie onderwerpen (‘Wonen’, ‘Dagbesteding’ en ‘Ambulante Begeleiding’) te verbeteren. Deze verbeteracties hebben met name betrekking op standaardisatie en inkorting, uiteraard met voldoende aandacht voor inhoudsvaliditeit. Daarbij speelden ook de kwaliteitsdomeinen van het Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg een belangrijke rol. Voor de wat langere termijn is het NIVEL gevraagd een voorstel te doen om de praktische toepasbaarheid, de psychometrische eigenschappen en het beheer van de vragenlijsten te onderzoeken, te verbeteren en te waarborgen. Dit om de validiteit en betrouwbaarheid van de nieuwe vragenlijsten te onderzoeken en te vergroten.

1.2 Doelstellingen Het project kende twee doelstellingen. De eerste doelstelling luidde als volgt: 1 Een voorstel doen voor aanpassing van de drie CoK-vragenlijsten op basis van

analyses gericht op het vergroten van de validiteit en betrouwbaarheid en de vragenlijsten meer in overeenstemming te brengen met de door het LSR geformuleerde uitgangspunten.

De LSR uitgangspunten waren: - Een set met drie basisvragenlijsten gericht op wonen, dagbesteding, en ambulante

zorg. - De drie basisvragenlijsten dienen qua onderwerpen een weerspiegeling te vormen

van de in het visiedocument 2.0 van het Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg opgenomen domeinen van kwaliteit van bestaan en de daaraan gekoppelde randvoorwaarden voor zorg en ondersteuning (VGN, 2013). Dit ter borging van de inhoudsvaliditeit van de vragenlijsten.

- Een omvang van circa 25 vragen per basisvragenlijst. Zoals hierboven al beschreven, vormen de vragenlijsten een startpunt van de CoK-onderzoeks-methode.

Deze uitgangspunten liggen in de lijn van de verbeteracties die met betrekking tot de CoK-meetinstrumenten zijn voorgesteld door de VGN, na een (eerste) beoordeling door een externe commissie. De tweede doelstelling richtte zich op het toekomstig gebruik van de drie aangepaste vragenlijsten en luidde als volgt: 2 Een voorstel doen voor de drie nieuwe CoK-vragenlijsten voor wat betreft:

- Onderzoek naar de praktische toepasbaarheid, bijvoorbeeld voor verschillende doelgroepen.

- Onderzoek naar de psychometrische eigenschappen. - Bijstellen van protocollen voor het afnemen van de vragenlijsten.

Validering en aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit, NIVEL 2013 13

1.3 Opbouw van dit rapport Dit rapport bevat de resultaten van analyses gericht op vergroting van de validiteit, betrouwbaarheid en praktische toepasbaarheid en het voorstel voor aanpassing van drie (basis)vragenlijsten van de door het LSR ontwikkelde CoK-meetinstrumenten. Het rapport zal door het LSR worden aangeboden aan de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) als onderdeel voor opname in de definitieve waaier van meetinstrumenten. Deze definitieve waaier wordt in het najaar van 2013 vastgesteld. In hoofdstuk 2 worden de methoden van onderzoek beschreven en de manier waarop de vragenlijsten zijn aangepast. Hoofdstuk 3, 4 en 5 bevatten achtereenvolgens de aangepaste CoK-vragenlijsten voor respectievelijk ‘Wonen’, ‘Dagbesteding’ en ‘Ambulante Begeleiding’. De bijbehorende analyses zijn in de bijlagen te vinden. In hoofdstuk 6 worden de voorstellen besproken voor vervolgonderzoek rond de nieuwe CoK-vragenlijsten. Het rapport wordt in hoofdstuk 7 afgesloten met een conclusie en discussie.

14 Validering en aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit, NIVEL 2013

Validering en aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit, NIVEL 2013 15

2 Methoden van onderzoek Om inzicht te krijgen in de eigenschappen van de drie oorspronkelijke vragenlijsten zodat deze op een beargumenteerde wijze kunnen worden aangepast, zijn er inhoudsanalyses en statistische analyses uitgevoerd. Het NIVEL heeft hiervoor van het LSR voor elk van de drie onderwerpen ‘Wonen’, ‘Dagbesteding’ en ‘Ambulante Begeleiding’ een aantal gegevensbestanden en twee versies van de vragenlijsten ontvangen.

2.1 Gebruikte gegevens Ter voorbereiding is door het LSR een inventarisatie gemaakt van de beschikbare (varianten van) vragenlijsten die onder de CoK-vlag deel uitmaken van de VGN-waaier van instrumenten voor het meten van cliëntervaringen, inclusief de daarbij behorende databestanden. De vragenlijsten (en bijbehorende databestanden) zijn door het LSR gerangschikt onder de categorieën: ‘Wonen’, ‘Dagbesteding’ en ‘Ambulante Begeleiding’. Deze drie basisvragenlijsten en de bijbehorende (geanonimiseerde) datasets vormden voor het NIVEL het vertrekpunt voor de uit te voeren analyses. De geselecteerde vragenlijsten hadden betrekking op versies die zijn afgenomen bij cliënten van twee organisaties die gehandicaptenzorg bieden. De versies van deze twee organisaties zijn gekozen omdat zij voor alle drie de onderwerpen de meest uitgebreide vragenlijsten hadden. Vragenlijsten over deze onderwerpen bij andere organisaties zijn door het LSR afgeleid uit deze twee versies. Omwille van de privacy worden deze organisaties met X en Y aangeduid. De vragenlijsten voor deze twee organisaties verschilden op diverse punten van elkaar, zoals een andere indeling van onderwerpen, andere formulering van vragen, maar ook inhoudelijk verschillende vragen. De aantallen respondenten waren als volgt: Tabel 2.1 Datasets CoK jaar wonen dagbesteding ambulante begeleiding

20111 X (N=95) X (N=71) X (N=278) 2012 X (N=139) X (N=316) Y (N=128) Y (N=215) Y (N=521) 2013 X (N=51) X (N=204)

1 de X-vragenlijsten uit 2011 waren door het LSR al ingrijpend aangepast, vanuit opgedane kennis en wensen van de opdrachtgever. Daarom is besloten om de vragenlijsten uit 2011 bij de analyses buiten beschouwing te laten

16 Validering en aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit, NIVEL 2013

De X-vragenlijsten uit 2012 en 2013 zijn per onderwerp identiek, waardoor de gegevensbestanden samen konden worden gevoegd. Over ‘Ambulante Begeleiding’ zijn geen data uit 2013, maar er is wel een X-vragenlijst beschikbaar.

2.2 Analyses De analyses zijn uitgevoerd voor zowel de datasets en vragenlijsten van X als van Y. Op deze manier werd er uit beide bronnen geput om tot zo goed mogelijke nieuwe vragenlijsten te komen. Resultaten van de analyses zijn te vinden in de bijlagen (1 t/m 3). De beslissingen die naar aanleiding van deze analyses genomen zijn staan per vragenlijst beschreven in hoofdstuk 3, 4 en 5.

2.2.1 Inhoudsanalyse Allereerst zijn de qua inhoud overeenkomstige items uit de vragenlijsten van X en Y naast elkaar geplaatst. Dit om een vergelijking te maken voor wat betreft de psychometrische eigenschappen, de spreiding over de kwaliteitsdomeinen en de wijze waarop de items waren geformuleerd. Formulering items Bij de vergelijking tussen de twee vragenlijsten is bij overeenkomstige items bekeken welke van de twee korter en eenvoudiger geformuleerd was. Doorgaans bleek dit ook het item te zijn met minder missende antwoorden (zie Data-analyse). Indeling items op kwaliteitsdomeinen Aan de hand van de vragenlijsten is voor ieder item bepaald bij welke kwaliteitsdomeinen het paste. Een item kan meerdere kwaliteitsdomeinen vertegenwoordigen. De indeling van de items op de domeinen is gedaan door het NIVEL, waarna twee onderzoekers van het LSR deze indeling hebben gecontroleerd. De bevindingen zijn bediscussieerd om tot consensus te komen. Als bij het samenstellen van de nieuwe vragenlijsten de keuze tussen een aantal items ging, verdiende een item dat meer kwaliteitsdomeinen besloeg de voorkeur. Hierna staan de twaalf kwaliteitsdomeinen zoals gepresenteerd in het Visiedocument 2.0 van het Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg (VGN, 2013).

Validering en aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit, NIVEL 2013 17

kwaliteitsdomeinen Visiedocument 2.0

1 Lichamelijk welbevinden 2 Psychisch welbevinden 3 Interpersoonlijke relaties 4 Deelname aan de samenleving 5 Persoonlijke ontwikkeling 6 Materieel welzijn 7 Zelfbepaling 8 Belangen 9 Zorgafspraken en ondersteuningsplan 10 Cliëntveiligheid: fysieke veiligheid, sociale en emotionele veiligheid 11 Kwaliteit van medewerkers en organisatie 12 Samenhang in zorg en ondersteuning

Bron: Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg Visiedocument 2.0 (VGN, 2013)

2.2.2 Data-analyse De analyses van de drie vragenlijsten richtten zich zowel op de afzonderlijke vragen (item-analyse, non-response) als op de onderlinge samenhang tussen vragen (factoranalyse, betrouwbaarheidsanalyse) en stelsels van vragen. Alle kwantitatieve analyses zijn uitgevoerd met STATA 12.1 (StataCorp, 2011). De data en de vragen uit de CoK-vragenlijsten lijsten zijn onderzocht op vier punten: Percentage missende waarden Als een groot aantal respondenten een vraag niet beantwoord heeft, is een vraag wellicht niet van toepassing voor veel van hen. Ook is het mogelijk dat een vraag niet begrijpelijk genoeg geformuleerd is, waardoor men niet antwoordt. Dit maakt een vraag minder relevant en/of minder geschikt om op te nemen. Percentage extreme antwoordcategorie (>90%) Als een groot aantal respondenten de laagste of hoogste antwoordcategorie aankruist, heeft een vraag weinig onderscheidend vermogen; blijkbaar heeft iedereen dezelfde ervaring. In het geval van de laagste antwoordcategorie is dat een punt van aandacht; blijkbaar is iets niet goed geregeld of onbekend. Als het om de hoogste antwoordcategorie gaat, is iets blijkbaar voor (nagenoeg) iedereen goed geregeld en biedt het weinig aanknopingspunten voor verbetering. Als er over een bepaald onderwerp meerdere vragen gesteld zijn, verdient het de voorkeur om een item met zeer scheve antwoordverdeling als eerste te verwijderen. Schaalbaarheid items Aanvullend is onderzocht in hoeverre items in de huidige vragenlijsten schaalbaar zijn. Beslaan vragen onder hetzelfde kopje wel hetzelfde onderwerp? En zo ja, kunnen ze dan samen een betrouwbare schaal vormen? Dat betekent dat bepaalde uitkomsten van de vragenlijst mogelijk samengevat kunnen worden in indicatorscores, waardoor resultaten beknopter en thematisch gepresenteerd kunnen worden. Dit kan een argument zijn om (combinaties van) vragen te handhaven, of om schaalbare items boven niet-schaalbare items te verkiezen.

18 Validering en aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit, NIVEL 2013

Een moeilijkheid bij de huidige datasets was dat alle vragen dichotoom waren; ze bevatten slechts de twee antwoordcategorieën ‘nee’ en ‘ja’. Hierdoor was het niet mogelijk om standaard principale componentenanalyse (PCA) uit te voeren. Daarom zijn polychorische analyses uitgevoerd (Uebersax, 2006). Daarmee werd met een correlatiematrix bekeken welke items geschikt waren voor factoranalyse. Wanneer er factoren werden gevonden, zijn schaalscores berekend. Vanwege de dichotomie van de items is gebruik gemaakt van de Kuder-Richardson Coefficient (KR-20) als maat voor de betrouwbaarheid, in plaats van de Cronbach’s alpha (Kuder en Richardson, 1937). Daarnaast zijn er bepaalde vuistregels waaraan vragen moeten voldoen voor schaalanalyses, die bijvoorbeeld in de methodiek van de CQ-index (veelgebruikte systematiek om patiëntvragenlijsten te ontwikkelen en te testen) worden gehanteerd (Koopman et al., 2011a). Zo worden items met meer dan 90% van de antwoorden in een extreme antwoordcategorie in principe niet meegenomen. Ook worden items met meer dan 5% missende waarden geëxcludeerd, tenminste, als dit leidt tot (te) weinig geldige waarnemingen in de analyses.

2.3 Strategie aanpassing vragenlijsten Hoewel de statistiek een nuttig hulpmiddel was om eventueel tussen verschillende items te kiezen, is het inhoudelijke belang van specifieke onderwerpen en vragen doorslaggevend geweest bij het selecteren van vragen voor de nieuwe vragenlijsten. Daarnaast was er het uitgangspunt om elke vragenlijst tot ongeveer 25 items te beperken. Aangezien de huidige vragenlijsten soms uit meer dan 50 items bestonden, diende er flink ingekort te worden. De werkwijze was als volgt: 1 Het NIVEL deed aan de hand van de inhoudelijke en statistische resultaten een eerste

voorstel voor aanpassing van de drie vragenlijsten. 2 Onderzoekers van het LSR leverden hierop commentaar en deden suggesties. Daarbij

letten zij vooral op drie criteria: a Begrijpelijk geformuleerde vragen (kort en eenvoudig). b Eigen ervaringen vanuit het LSR met het werkveld. Bepaalde onderwerpen blijken

in de praktijk voor organisaties en/of cliënten van groot belang te zijn. Deze items hebben zoveel mogelijk een plaats gekregen in de aangepaste vragenlijsten.

c Controle van de indeling van items op de kwaliteitsdomeinen van het Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg. Bovendien werd ook bekeken of elk domein (voldoende) vertegenwoordigd was in de aangepaste vragenlijsten.

3 Gezamenlijk hebben de onderzoekers van het NIVEL en het LSR daarop overlegd over de inhoud van de aangepaste vragenlijsten. Daarbij was ook aandacht voor het opnemen van nieuwe vragen, indien bepaalde onderwerpen of kwaliteitsdomeinen nog onvoldoende terugkwamen in de vragenlijsten.

4 Uiteindelijk kwam hier een definitief voorstel uit voort voor de drie CoK-vragenlijsten.

Validering en aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit, NIVEL 2013 19

3 Aanpassing CoK-vragenlijst Wonen De in hoofdstuk 2 beschreven analyses zijn uitgevoerd voor de vragenlijsten van X (2012/2013) en Y (2012). De presentatie is per onderwerp, op basis van de indeling uit de X-vragenlijsten:

II De woonlocatie III Het ondersteuningsplan IV De medewerkers V De rechten van cliënten

Voor wat betreft de laatste drie onderwerpen leken de vragenlijsten qua indeling veel op elkaar. Echter, bij de Y-vragenlijst was het onderwerp ‘De woonlocatie’ opgesplitst in ‘de woonlocatie’ en ‘het wonen’, wat meer ging over de dagelijkse gang van zaken. Ook stonden er onder ‘het wonen’ items die bij X onder ‘Het ondersteuningsplan’ aan bod kwamen. De uitkomsten van de analyses en de onderlinge vergelijking worden uitgebreid weergegeven in bijlage 1. Overigens zijn open vragen en opmerkingen niet in dit overzicht opgenomen.

3.1 Voorstel aanpassing CoK-vragenlijst Wonen Het NIVEL heeft op basis van de analyses een eerste voorstel gedaan om de vragenlijst aan te passen. Dit voorstel is door onderzoekers van het LSR bekeken en gezamenlijk aangepast. Hierbij is vooral gelet op de vertegenwoordiging van de kwaliteitsdomeinen in de nieuwe selectie vragen (alle domeinen), relevantie voor cliënten en opdrachtgevers (zorgaanbieders) vanuit de ervaring van het LSR en de formulering van de items (begrijpelijke, korte items). Het uiteindelijke voorstel voor aanpassing van de CoK-vragenlijst Wonen staat in tabel 3.1. In tabel 3.1 wordt per vraag aangegeven welke kwaliteitsdomeinen zijn vertegenwoor-digd, wat de bron was en gemotiveerd waarom de vraag geselecteerd is. De nummering van de vragen is voorlopig; de uiteindelijke vragenlijst wordt in opgemaakte vorm gepresenteerd in bijlage 4.

20 Validering en aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit, NIVEL 2013

Tabel 3.1 Selectie CoK Wonen nr. II. Woonlocatie kwaliteitsdomeinen bron motivatie

1 3. Ik voel me thuis op deze woonlocatie.

2, 6, 10 X Belangrijke vraag over welbevinden cliënt op woonlocatie.

2 4. Ik ben tevreden over het gebouw. 1, 2, 6 X Idem. Vormt samenvatting van vragen 1,2 (Y-vragenlijst), dus dit is bondiger.

3 5. Ik ben tevreden over mijn eigen woning/appartement.

1, 2, 6 X Belangrijke vraag over welbevinden cliënt op woonlocatie, specifiek over eigen woonruimte.

4 6. Ik voel me veilig op de woonlocatie.

1, 2, 6, 10 X Veiligheid een belangrijk aspect van wonen.

5 7. Ik weet wat ik moet doen bij noodsituaties op de woonlocatie.

10 X Belangrijk voor veiligheid, ook belangrijk criterium voor instelling.

6 8. Ik vind het contact met andere bewoners goed.

2, 3, 4 X Eén van de weinige vragen over interpersoonlijk contact.

7 5. Ik vind de sfeer op de woonlocatie prettig.

2, 3, 10 Y Combinatie van thuis voelen, gebouw en contact met medebewoners en medewerkers. Raakt aan vraag 6 en 8 (X)

8 9. Ik ben tevreden over de maaltijden (ontbijt, lunch, diner).

11 X Enige vraag over maaltijden; minder missende waarden dan Y.

9 6. Ik ben tevreden over het taxivervoer.

4, 11 Y Enige vraag over mobiliteit, ontbrak in vragenlijst X.

10 x. Ik ben tevreden over mijn sociale contacten buiten de woonlocatie (bijv. met familie, vrienden en/of collega's).

2, 3, 4 nieuw Aanvullend op vraag 8 (X), aangezien er geen vragen over contacten buiten de locatie worden gesteld.

nr. III. Ondersteuning en ontwikkeling kwaliteitsdomeinen bron motivatie

11 12. De ondersteuning op de woonlocatie sluit goed aan bij mijn wensen en doelen.

1, 2, 5, 7, 9 X Algemene vraag over ondersteuning en begeleiding; vormt samenvatting van oorspronkelijke batterij bij vraag 11 (X). Die bleken namelijk moeilijk te beantwoorden.

13 16. Ik heb goede afspraken gemaakt over mijn ondersteuning en verzorging.

1, 9, 11 X Duidelijke afspraken gemaakt met organisatie. Eerst stond hier nog ‘ADL’ bij en vulde 36% deze vraag niet in. Op deze manier meer algemeen geformuleerd en voor iedereen van toepassing.

12 19. Ik kan voldoende meebeslissen over wat in mijn zorgplan staat.

7, 8, 9 Y Inspraak over zorgplan.

14 20. Ik heb voldoende overleg over mijn zorgplan.

7, 9 Y Ook over inspraak zorgplan, maar dan frequentie van overleg.

- tabel 3.1 wordt vervolgd -

Validering en aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit, NIVEL 2013 21

- vervolg tabel 3.1 -

nr. III. Ondersteuning en ontwikkeling kwaliteitsdomeinen bron motivatie

15 x. Ik ben tevreden over mijn dag- en vrijetijdsbesteding (bijvoorbeeld hobby's en/of werk).

4, 5 nieuw Vergelijkbaar 11g (X) en 41 (Y), maar net anders. Afkomstig uit IPSE-lijst (LSR). Meer algemene vraag naar welbevinden cliënt over dagbesteding.

nr. IV. De medewerkers kwaliteitsdomeinen bron motivatie

16 25. De medewerkers nemen mij serieus.

3, 10, 11 X Vraag over bejegening door medewerkers.

17 11. De medewerkers luisteren naar mij als ik het ergens niet mee eens ben.

3, 7, 11 Y Idem, maar ook over het openstaan voor kritiek en daar goed mee omgaan.

18 28. De medewerkers nemen voldoende tijd voor mij.

3, 11 Y Beschikbaarheid personeel en tijd voor cliënt.

19 15. De medewerkers werken goed met elkaar samen.

11, 12 Y Relevant; enige vraag over overdracht en samenwerking tussen medewerkers. O.b.v. commentaar LSR gekozen voor vraag van Y.

20 32. Ik ben tevreden over mijn persoonlijke begeleider.

11 X Specifieke beoordeling van vaste begeleider cliënt.

nr. V. De rechten van cliënten kwaliteitsdomeinen bron motivatie

21 35. Ik weet waarvoor ik bij de cliëntenraad terecht kan.

8 X Cliënten moeten weten waar ze met vragen en problemen terecht kunnen; relatief lage score (75% ‘ja’).

22 36. Op de woonlocatie wordt mijn privacy gerespecteerd.

2, 3, 8, 10, 11 X Gekozen voor algemene vraag; Y maakte onderscheid tussen bewoners en medewerkers. Vooral op woonlocatie belangrijk kwaliteitsaspect.

23 23. Ik word goed geïnformeerd over veranderingen op de woonlocatie.

8, 11 Y Cliënt dient geïnformeerd te worden over wat er gebeurt op de woonlocatie.

24 x. Ik kan meepraten over veranderingen binnen de woonlocatie.

7, 8 nieuw Idem, maar ook betrekken cliënt in besluitvorming. Vergelijkbaar met vraag 39 (X).

25 x. Ik weet wat ik kan doen als ik ergens ontevreden over ben.

7, 8 nieuw Herformulering 40 (X) en 25 (Y). Meer algemene vraag dan over cliëntenraad. Bijvoorbeeld het aanspreken van medewerkers, management of cliëntvertrouwenspersoon.

26 10. De woonlocatie krijgt het rapportcijfer:

- X Relevant, gebruiken als algemeen rapportcijfer.

22 Validering en aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit, NIVEL 2013

Omdat deze vragenlijst vooral draait om de woonomstandigheden van de cliënt, zijn de meeste vragen over het onderwerp ‘woonlocatie’ gehandhaafd. Daarentegen zijn er veel specifieke vragen over de ondersteuning geschrapt. Er is voor gekozen om de algemene stelling ‘De ondersteuning op de woonlocatie sluit goed aan bij mijn wensen en doelen’ te behouden. Daarmee kan alsnog boven tafel komen hoe de cliënt denkt over de ondersteuning op de woonlocatie. De onderwerpen ‘medewerkers’ en ‘rechten’ zijn beide gecomprimeerd tot enkele vragen, die de kern meten: bejegening door de medewerkers, informatie over ontwikkelingen binnen de woonlocatie en de mogelijkheid om hier als cliënt invloed op uit te oefenen. Naast de ervaringen van de cliënt willen organisaties ook graag meer te weten te komen over het welbevinden van de cliënt. Met dit doel zijn er een paar nieuwe vragen toegevoegd aan de selectie. Tot slot dient opgemerkt te worden dat er aan het einde van elk onderdeel van de vragenlijst een opmerkingenveld komt te staan waarin de cliënt verdere toelichting kan geven. Hieronder staat in tabel 3.2 de vertegenwoordiging van de kwaliteitsdomeinen in de geselecteerde vragen. Zoals eerder vermeld zijn er relatief weinig vragen over ‘Deelname aan de samenleving’, ‘Persoonlijke ontwikkeling’ en ‘Samenhang’. Omdat het aantal items in het voorstel echter beperkt moest blijven tot (ongeveer) 25, is het goed om te zien dat alle kwaliteitsdomeinen in ieder geval in een aantal vragen voorkomen. Tabel 3.2 Verdeling kwaliteitsdomeinen over selectie CoK Wonen kwaliteitsdomeinen Visiedocument 2.0 vragen (nrs tabel 3.1) aantal

1 Lichamelijk welbevinden 2,3,4,11,13 5 2 Psychisch welbevinden 1,2,3,4,6,7,10,11,22 9 3 Interpersoonlijke relaties 6,7,10,16,17,18,22 7 4 Deelname aan de samenleving 6,9,10,15 4 5 Persoonlijke ontwikkeling 11,15 2 6 Materieel welzijn 1,2,3,4 4 7 Zelfbepaling 11,12,14,17,24,25 6 8 Belangen 12,21,22,23,24,25 6 9 Zorgafspraken en ondersteuningsplan 11,12,13,14 4 10 Cliëntveiligheid: fysieke veiligheid, sociale en emotionele veiligheid 1,4,5,7,16,22 6 11 Kwaliteit van medewerkers en organisatie 8,9,13,16,17,18,19,20,22,23 10 12 Samenhang in zorg en ondersteuning 19 1

Validering en aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit, NIVEL 2013 23

4 Aanpassing CoK-vragenlijst Dagbesteding De analyses zijn uitgevoerd voor de vragenlijsten over ‘Dagbesteding’ van X (2012/2013) en Y (2012) en beschreven in bijlage 2. Daarin zijn de resultaten tegenover elkaar geplaatst, waarbij de antwoorden op de open vragen en eventuele opmerkingen niet zijn meegenomen. De analyses zijn per onderwerp gedaan, op basis van de indeling uit de X-vragenlijsten:

II Het activiteitencentrum III Het ondersteuningsplan IV De medewerkers V De rechten van cliënten

Er dient opgemerkt te worden dat de vragenlijsten voor ‘Dagbesteding’ zowel voor X als voor Y zeer veel lijken op die voor ‘Wonen’. Bij de Y-vragenlijst was het onderwerp ‘Het activiteitencentrum opgesplitst in ‘het activiteitencentrum’ en ‘dagbesteding’, wat meer ging over de dagelijkse gang van zaken. Ook stonden er onder ‘dagbesteding’ items die bij de X onder ‘Het ondersteuningsplan’ aan bod kwamen, vergelijkbaar met de vragenlijsten voor ‘Wonen’.

4.1 Voorstel aanpassing CoK-vragenlijst Dagbesteding Het NIVEL heeft op basis van de analyses een eerste voorstel gedaan om de vragenlijst aan te passen. Dit voorstel is door onderzoekers van het LSR bekeken en gezamenlijk aangepast. Hierbij is vooral gelet op de vertegenwoordiging van de kwaliteitsdomeinen in de nieuwe selectie vragen (alle domeinen), relevantie voor cliënten en opdrachtgevers (zorgaanbieders) vanuit de ervaring van het LSR en de formulering van de items (begrijpelijke, korte items). Vanuit de wens om meer te weten te komen over het welbevinden van de cliënt zijn er een paar nieuwe vragen toegevoegd aan de selectie. Omdat de vragenlijst zeer veel lijkt op die van ‘Wonen’ zijn, op het moment dat dezelfde onderwerpen relevant werden gevonden voor de vragenlijst ‘Dagbesteding’, zo veel mogelijk dezelfde vragen geselecteerd als bij het voorstel voor CoK Wonen. Ook uit deze vragenlijst zijn veel specifieke vragen over de ondersteuning geschrapt. Er is gekozen voor meer algemene vragen: of men tevreden is over het aanbod van activiteiten, of de ondersteuning aansluit bij de wensen en doelen en of men tevreden is over deze ondersteuning. Een verdere toelichting kan men geven in het opmerkingenveld, aan het eind van elk onderwerp. De onderwerpen ‘medewerkers’ en ‘rechten’ zijn beide gecomprimeerd tot enkele vragen, die de kern meten: bejegening door de medewerkers, informatie over ontwikkelingen binnen het centrum en de mogelijkheid om hier als cliënt invloed op uit te oefenen. Dit zijn dezelfde vragen als bij de vragenlijst ‘Wonen’.

24 Validering en aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit, NIVEL 2013

In tabel 4.1 wordt per vraag aangegeven welke kwaliteitsdomeinen zijn vertegenwoordigd, wat de bron was en gemotiveerd waarom de vraag geselecteerd is. De nummering van de vragen is voorlopig; de uiteindelijke vragenlijst wordt in opgemaakte vorm gepresenteerd in bijlage 5. Tabel 4.1 Selectie CoK Dagbesteding nr. II. Het activiteitencentrum kwaliteitsdomeinen bron Motivatie

1 3 Ik voel me prettig op het activiteitencentrum.

2, 6, 10 X Belangrijke vraag over welbevinden cliënten op het centrum.

2 4. Ik ben tevreden over het gebouw. 1, 2, 6 X Idem, maar vangt ook praktische omstandigheden. Vormt samenvatting van vragen 1,2 (Y).

3 5. Ik voel me veilig op het activiteitencentrum.

1, 2, 6, 10 X Veiligheid een belangrijk aspect.

4 6. Ik weet wat ik moet doen bij noodsituaties op het activiteitencentrum.

10 X Ook belangrijk voor veiligheid, met name voor organisatie een criterium. Relatief lage scores ‘ja’: 74% (X) en 75% (Y).

5 7. Ik vind het contact met andere deelnemers goed.

2, 3, 4 X Eén van weinige vragen over interpersoonlijk contact.

6 5. Ik vind de sfeer op het activiteitencentrum prettig.

2, 3, 10 Y Combinatie van thuis voelen, gebouw en contact met andere cliënten en medewerkers. Raakt aan vraag 3 en 5 (X)

7 8. Ik ben tevreden over de lunch. 11 X Enige vraag over maaltijd.

8 2. Ik ben tevreden over het taxivervoer.

4, 11 X Belangrijke vraag over mobiliteit; formulering aangepast naar de korte vraag uit vragenlijst ‘Wonen’.

9 x. De activiteiten sluiten goed aan bij wat ik wil.

5, 7 nieuw Vraag over geschiktheid aanbod voor cliënt.

nr. III. Ondersteuning en ontwikkeling kwaliteitsdomeinen bron motivatie

10 11. De ondersteuning op het activiteitencentrum sluit goed aan bij mijn wensen en doelen.

1, 2, 4, 5, 6, 7, 9

X Algemene vraag over passende ondersteuning op centrum.

11 34. Ik ben tevreden over de begeleiding die ik krijg tijdens de activiteiten

11 Y Beoordeling begeleiding bij activiteiten.

12 15. Ik heb goede afspraken gemaakt over de hulp die ik nodig heb bij mijn ondersteuning en verzorging.

1, 9, 11 X Zowel voor cliënt als voor organisatie belangrijk om te weten dat er goede afspraken zijn gemaakt.

- tabel 4.1 wordt vervolgd -

Validering en aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit, NIVEL 2013 25

- vervolg tabel 4.1 - nr. III. Ondersteuning en ontwikkeling kwaliteitsdomeinen bron motivatie

13 19. Ik kan voldoende meebeslissen over wat in mijn zorgplan staat.

7, 8, 9 Y Inspraak over zorgplan.

14 20. Ik heb voldoende overleg over mijn zorgplan.

7, 9 Y Frequentie van overleg over zorgplan.

nr. IV. De medewerkers kwaliteitsdomeinen bron motivatie

15 24. De medewerkers nemen mij serieus.

3, 10, 11 X Belangrijke vraag over bejegening door medewerkers.

16 11. De medewerkers luisteren naar mij als ik het ergens niet mee eens ben.

3, 7, 11 Y Idem, maar ook openstaan voor kritiek en daar goed mee omgaan.

17 9. De medewerkers nemen voldoende tijd voor mij.

3, 11 Y Beschikbaarheid personeel en tijd voor cliënt.

18 15. De medewerkers werken goed met elkaar samen.

11, 12 Y Relevant; enige vraag over overdracht en samenwerking tussen medewerkers. O.b.v. formulering gekozen voor vraag van Y.

19 31. Ik ben tevreden over mijn persoonlijk begeleider.

11 X Specifieke beoordeling van vaste begeleider cliënt.

nr. V. De rechten van cliënten kwaliteitsdomeinen bron motivatie

20 34. Ik weet waarvoor ik bij de cliëntenraad terecht kan.

8 X Cliënten moeten weten waar ze met vragen en problemen terecht kunnen.

21 35. Op het activiteitencentrum wordt mijn privacy gerespecteerd.

2, 3, 8, 10, 11 X Belangrijk dat cliënten zelf hun gang kunnen gaan.

22 23. Ik word goed geïnformeerd over mogelijkheden, ontwikkelingen en veranderingen binnen het activiteitencentrum.

8, 11 Y Cliënt dient geïnformeerd te worden over wat er gebeurt op het centrum.

23 x. Ik kan meepraten over ontwikkelingen en veranderingen binnen het activiteitencentrum.

7, 8 nieuw Idem, maar ook betrekken cliënt in besluitvorming.

24 x. Ik weet wat ik kan doen als ik ergens ontevreden over ben.

7, 8 nieuw Herformulering 39 (X) en 25 (Y). Meer algemene vraag dan over cliëntenraad. Bijvoorbeeld het aanspreken van medewerkers, management of cliëntvertrouwenspersoon.

nr. Tot slot kwaliteitsdomeinen bron motivatie

25 9. Het activiteitencentrum krijgt het rapportcijfer:

- X Relevant, gebruiken als algemeen rapportcijfer.

26 Validering en aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit, NIVEL 2013

In tabel 4.2 staat de vertegenwoordiging van de kwaliteitsdomeinen in de geselecteerde vragen. Met uitzondering van ‘Samenhang’ zijn er voor elk kwaliteitsdomein minstens twee vragen. Ook in deze vragenlijst blijven ‘Persoonlijke ontwikkeling’ en ‘Deelname aan de samenleving’ achter qua aantal vragen. Tabel 4.2 Verdeling kwaliteitsdomeinen over selectie CoK Dagbesteding kwaliteitsdomeinen visiedocument 2.0 vragen (nrs tabel 4.1) aantal

1 Lichamelijk welbevinden 2,3,10,12 4 2 Psychisch welbevinden 1,2,3,5,6,10,21 7 3 Interpersoonlijke relaties 5,6,15,16,17,21 6 4 Deelname aan de samenleving 5,8,10 3 5 Persoonlijke ontwikkeling 9,10 2 6 Materieel welzijn 1,2,3,10 4 7 Zelfbepaling 9,10,13,14,16,23,24 7 8 Belangen 13,20,21,22,23,24 6 9 Zorgafspraken en ondersteuningsplan 10,12,13,14 4 10 Cliëntveiligheid: fysieke veiligheid, sociale en emotionele veiligheid 1,3,4,6,15,21 6 11 Kwaliteit van medewerkers en organisatie 7,8,11,12,15,16,17,18,19,21,22 11 12 Samenhang in zorg en ondersteuning 18 1

Validering en aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit, NIVEL 2013 27

5 Aanpassing CoK-vragenlijst Ambulante Begeleiding De analyses zijn uitgevoerd voor vragenlijsten over ‘Ambulante Begeleiding’ van X (alleen een vragenlijst beschikbaar uit 2012) en Y (2012, N=128). De resultaten worden in bijlage 3 in detail weergegeven. De onderwerpen waarop de vragenlijst betrekking heeft zijn:

II Het ondersteuningsplan III De medewerkers IV De rechten van cliënten

De onderwerpen in de vragenlijsten van zowel X als van Y lijken zeer veel op die voor ‘Wonen’ en ‘Dagbesteding’. Echter, de vragenlijst is in beide gevallen korter; omdat de cliënt vooral hulp in en rond het eigen huis krijgt worden er geen vragen over de lokaties van X en Y gesteld. Het X-onderwerp ‘Ondersteuningsplan’ komt wederom niet voor bij Y, maar een aantal soortgelijke vragen zijn bij Y ondergebracht bij ‘Rechten’. Dit neemt niet weg dat er in de X-vragenlijst meer vragen worden gesteld over de taken die de ambulant begeleider heeft in de zorg voor de cliënt (voornamelijk de vragen 2a t/m 2j).

5.1 Voorstel aanpassing CoK-vragenlijst Ambulante Begeleiding Het NIVEL heeft op basis van de analyses een eerste voorstel gedaan om de vragenlijst aan te passen. Waar mogelijk dezelfde vragen geselecteerd als bij de voorstellen voor CoK Wonen en CoK Dagbesteding. Wel is de CoK Ambulante Begeleiding korter, omdat een aantal onderwerpen niet van toepassing zijn. Het voorstel is door onderzoekers van het LSR bekeken en vervolgens in overleg met het NIVEL aangepast. Hierbij is vooral gelet op de vertegenwoordiging van de kwaliteitsdomeinen in de nieuwe selectie vragen (alle domeinen), relevantie voor cliënten en opdrachtgevers (zorgaanbieders) vanuit de ervaring van het LSR en de formulering van de items (begrijpelijke, korte items). Om wat meer te weten te komen over het welbevinden van de cliënt zijn enkele nieuwe vragen toegevoegd. De vragenlijst draait vooral om de begeleiding en ondersteuning die cliënten ontvangen van de ambulant begeleiders. Daarom is de term ‘medewerkers’ op de meeste plaatsen vervangen door ‘begeleider’. In tabel 5.1 wordt per vraag aangegeven welke kwaliteitsdomeinen zijn vertegenwoordigd, wat de bron was en gemotiveerd waarom de vraag geselecteerd is. De nummering van de vragen is voorlopig; de uiteindelijke vragenlijst wordt in opgemaakte vorm gepresenteerd in bijlage 6.

28 Validering en aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit, NIVEL 2013

Tabel 5.1 Selectie CoK Ambulante Begeleiding nr. II. Ondersteuning en ontwikkeling kwaliteitsdomeinen bron motivatie

1 3. De ambulante begeleiding sluit goed aan bij mijn wensen en doelen.

1, 2, 4, 5, 6, 7, 9 X Algemene vraag over passende ondersteuning.

2 x. Ik heb goede afspraken gemaakt over mijn ondersteuning en verzorging.

1, 9, 11 nieuw Overgenomen uit vragenlijsten ‘Woonlocatie’ en ‘Dagbesteding’. Duidelijke afspraken gemaakt met organisatie. Eerst stond daar nog ‘ADL’ Op deze manier meer algemeen geformuleerd en voor iedereen van toepassing.

3 13. Ik kan voldoende meebeslissen over wat in mijn zorgplan staat.

7, 8, 9 Y Inspraak over plannen rond zorg en ondersteuning.

4 14. Ik heb voldoende overleg over mijn zorgplan.

7, 9 Y Frequentie van overleg over zorgplan. Y duidelijker dan X.

5 x. Ik ben tevreden over mijn dag- en vrijetijdsbesteding (bijvoorbeeld hobby's en/of werk).

4, 5 nieuw Afkomstig uit IPSE-lijst (LSR). Meer algemene vraag naar welbevinden cliënt over dagbesteding.

6 x. Ik ben tevreden over mijn sociale contacten (bijv. met familie, vrienden en/of collega's).

2, 3, 4 nieuw Vraag over welbevinden.

nr. III. De ambulant begeleider kwaliteitsdomeinen bron motivatie

7 4. De begeleider neemt mij serieus. 3, 10, 11 Y Belangrijke vraag over bejegening door medewerkers.

8 x. De begeleider luistert naar mij als ik het ergens niet mee eens ben.

3, 7, 11 nieuw In aangepaste vorm geleend uit vragenlijst ‘Dagbesteding’ (Y 11). Is ook relevant voor ambulante begeleiding. Openstaan voor kritiek en daar goed mee omgaan.

9 3. De begeleider neemt voldoende tijd voor mij.

3, 11 Y Beschikbaarheid personeel en tijd voor cliënt.

10 9. De begeleider werkt goed samen met andere begeleiders.

11, 12 Y Relevant; enige vraag over overdracht en samenwerking tussen medewerkers. O.b.v. formulering gekozen voor vraag van Y.

- tabel 5.1 wordt vervolgd –

Validering en aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit, NIVEL 2013 29

- vervolg tabel 5.1 -

nr. III. De ambulant begeleider kwaliteitsdomeinen bron motivatie

11 x. De begeleider is goed bereikbaar (bijvoorbeeld telefonisch of per e-mail).

11 nieuw Als cliënt buiten afspraken hulp nodig heeft, bereikbaarheid van de zorg.

12 20. Ik ben tevreden over mijn begeleider.

11 X Specifieke beoordeling van vaste begeleider cliënt.

nr. V. De rechten van cliënten kwaliteitsdomeinen bron motivatie

13 23. Ik weet waarvoor ik bij de cliëntenraad terecht kan.

8 X Cliënten moeten weten waar ze met vragen en problemen terecht kunnen.

14 18. De begeleiders respecteren mijn privacy.

2, 3, 8, 10, 11 Y Belangrijk dat cliënten zelf hun gang kunnen gaan, ook als begeleider in huis is.

15 17. Ik word goed geïnformeerd veranderingen binnen [naam organisatie].

8, 11 Y Cliënt dient geïnformeerd te worden over wat er gebeurt met de organisatie die de begeleiding verzorgt.

16 x. Ik kan meepraten over veranderingen binnen [naam organisatie].

7, 8 nieuw Idem, maar ook betrekken cliënt in besluitvorming.

17 x. Ik weet wat ik kan doen als ik ergens ontevreden over ben.

7, 8 nieuw Herformulering 31 (X) en 19 (Y). Meer algemene vraag dan over cliëntenraad. Bijvoorbeeld het aanspreken van medewerkers, management of cliëntvertrouwenspersoon.

nr. Tot slot kwaliteitsdomeinen bron motivatie

18 x. De ambulante begeleiding krijgt het rapportcijfer:

- nieuw Ontleend aan zowel X als Y, maar bondiger.

In tabel 5.2 staat de vertegenwoordiging van de kwaliteitsdomeinen in de geselecteerde vragen. Het is voor iedere cliënt verschillend wat zijn of haar doelen zijn die (met behulp van ambulante begeleiding) bereikt moeten worden. Daarom is het lastig om algemene vragen te formuleren over de domeinen ‘Deelname aan de samenleving’ en ‘Persoonlijke ontwikkeling’, zonder te verzanden in een flinke batterij specifieke vragen over sociale contacten, werk, vrije tijd, etc. Dit was oorspronkelijk het geval in vragenlijst X (vragen onder 2), maar dit bleek moeilijk te beantwoorden: de behoeften en mogelijkheden van cliënten zijn zeer divers. Voor de aangepaste vragenlijst is het de bedoeling dat de nieuwe vraag 2 (zie bijlage 6) over de aansluiting van de ondersteuning op doelen en wensen en vervolgens een opmerkingenveld aan het eind van het blok vragen over ondersteuning en ontwikkeling duidelijk maken wat er eventueel verbeterd kan worden. Ook wordt er gevraagd wat men vindt van de huidige dagbesteding en sociale contacten.

30 Validering en aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit, NIVEL 2013

Tabel 5.2 Verdeling kwaliteitsdomeinen over selectie CoK Ambulante Begeleiding (exacte invulling nog te bepalen)

kwaliteitsdomeinen visiedocument 2.0 vragen (nrs tabel 5.1) aantal

1 Lichamelijk welbevinden 1,2 2 2 Psychisch welbevinden 1,6,14 3 3 Interpersoonlijke relaties 6,7,8,9,14 5 4 Deelname aan de samenleving 1,5,6 3 5 Persoonlijke ontwikkeling 1,5 2 6 Materieel welzijn 1 1 7 Zelfbepaling 1,3,4,8,16,17 6 8 Belangen 3,14,15,16,17 5 9 Zorgafspraken en ondersteuningsplan 1,2,3,4 4 10 Cliëntveiligheid: fysieke veiligheid, sociale en emotionele veiligheid 7,14 2 11 Kwaliteit van medewerkers en organisatie 2,7,8,9,10,11,12,14,15 9 12 Samenhang in zorg en ondersteuning 10 1

Validering en aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit, NIVEL 2013 31

6 Voorstel vervolgstappen CoK Het voorstel voor aanpassing van de CoK-vragenlijsten in dit rapport vormt een eerste stap om te komen tot een geactualiseerde set van CoK-meetinstrumenten. Deze eerste stap was gericht op aanpassing en validatie van de drie CoK-basisvragenlijsten rond wonen, dagbesteding en ambulante zorg. Toepassing van de nieuwe basisvragenlijsten vraagt daarna idealiter om een aantal vervolgstappen. Deze vervolgstappen worden hieronder aangestipt. Stap1 - Cognitieve test van elk van de drie geactualiseerde lijsten Het voorstel voor aanpassing van de drie CoK-vragenlijsten heeft met name plaatsgevonden op basis van deskresearch: inhoudsanalyse en kwantitatieve criteria. Daarbij is er nog geen inbreng geweest van de doelgroep zelf. Het verdient aanbeveling om de aangepaste versies van de drie vragenlijsten vervolgens te laten beoordelen door vertegenwoordigers uit de drie doelgroepen in de vorm van een serie cognitieve interviews. Dergelijke interviews, uitgevoerd volgens de ‘thinking-aloud’ methode, bieden inzicht in de mate waarin de vragen en antwoordmogelijkheden aansluiten bij het ontwikkelingsniveau van de cliënten. Daarnaast kan worden vastgesteld of de volgorde van de vragen door cliënten als ‘logisch’ wordt ervaren en of er belangrijke onderwerpen worden gemist. Met de te houden cognitieve interviews kan de validiteit en praktische toepasbaarheid van de CoK-vragenlijsten verder worden vergroot. Gedacht kan worden aan circa 15 – 20 respondenten per doelgroep.

Stap 2 - Psychometrische eigenschappen van de drie geactualiseerde lijsten De aangepaste versies van de drie CoK-vragenlijsten zijn nieuwe vragenlijsten; de formulering van vragen is aangepast, vragen worden in een andere volgorde gepresenteerd, een beperkt aantal nieuwe vragen is toegevoegd. Via kwantitatieve analyse moet worden vastgesteld of de psychometrische eigenschappen die aan de nieuwe CoK-vragenlijsten worden toebedacht (bijvoorbeeld de indeling van vragen naar domeinen van kwaliteit van leven) ook daadwerkelijk aanwezig zijn. Dit geschiedt via een (relatief) kleinschalige kwantitatieve test van de drie basis CoK-vragenlijsten. Doel is de validiteit en (statistische) betrouwbaarheid van de vragenlijsten te verhogen. De kwantitatieve test wordt uitgevoerd bij circa 200 respondenten per doelgroep.

Stap 3 - Ontwikkeling standaardprocedures afname en actueel houden van de drie CoK- vragenlijsten De nieuwe CoK-vragenlijsten dienen idealiter te worden ingebed in een systeem van standaardprocedures voor de (periodieke) afname van de meetinstrumenten, inclusief een protocol voor terugrapportages en de integratie van aanvullend kwalitatief onderzoek. Ook kan er worden nagedacht over de mogelijkheid voor zorgaanbieders om voor een meting bij hun organisatie suggesties te doen voor het eenmalig toevoegen van een

32 Validering en aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit, NIVEL 2013

beperkt aantal vragen aan de basisvragenlijst(en). Dit als zij bijvoorbeeld een specifieke informatievraag hebben. Dit is een mogelijkheid die bij de vragenlijsten van de CQ-index ook geboden wordt (Consumer Quality Index; Koopman et al., 2011b). Ook voor het actueel houden van de nieuwe meetinstrumenten dient een plan opgesteld te worden. Het LSR heeft hiervoor reeds een dataprotocol liggen. Dit protocol kan verder worden geactualiseerd en aangevuld.

Stap 4 - Toespitsen van de CoK-onderzoeksmethoden naar specifieke doelgroepen De drie geactualiseerde CoK-vragenlijsten kunnen gezien worden als basis voor de doelgroepen van cliënten met een lichamelijke beperking (LG) en/of een verstandelijke beperking (VG). De basisvragenlijsten kunnen in terminologie worden aangepast aan de situatie van de betreffende zorginstelling, zonder dat de inhoud van de vragenlijsten fundamenteel verandert. Daarbij kan gebruik worden gemaakt van eenvoudigere formulering van vragen, maar ook het gebruik van pictogrammen voor mensen met een matige verstandelijke beperking. Specifieke doelgroepen waarbij de methode van uitvragen wellicht bijgesteld dient te worden zijn bijvoorbeeld: - volwassenen met een matige/ernstige en/of meervoudige verstandelijke beperking; - volwassenen met een visuele/auditieve beperking; - jongeren (> 12 jaar) met een lichte/matige/ernstige verstandelijke beperking; - kinderen (< 12 jaar) met een lichte/matige/ernstige verstandelijke beperking; - kinderen/jongeren/volwassenen met specifieke aandoeningen (bijv. niet-aangeboren

hersenletsel); - ouders, verwanten, vertegenwoordigers. Voor elke versie dient een apart ontwikkeltraject te worden uitgewerkt en doorlopen, inclusief de ontwikkeling van specifieke methoden van aanbieding van de meetinstrumenten. Stap 5 (optioneel) - Onderscheidend vermogen van de drie geactualiseerde lijsten De wens om meetinstrumenten te gebruiken in (meer grootschalig) benchmarkonderzoek, waarbij de prestaties van organisaties onderling worden vergeleken, stelt bijzondere eisen aan een vragenlijst. De vragenlijst moet dan beschikken over een zekere mate van onderscheidend vermogen; de vragenlijst dient verschillen tussen organisaties te kunnen detecteren. Om het onderscheidend vermogen van de drie nieuwe CoK-instrumenten vast te stellen is een meer grootschalige test (of een meer grootschalig databestand) noodzakelijk. Daarbij moet per doelgroep gedacht worden aan gegevens die betrekking hebben op minimaal 15 organisaties en circa 100 cliënten per organisatie. Uitgangspunt is en blijft dat de CoK-meetinstrumenten vooral bedoeld zijn om op het niveau van organisaties (en locaties binnen organisaties) te komen tot kwaliteits-verbetering en kwaliteitsborging.

Validering en aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit, NIVEL 2013 33

7 Discussie en conclusie

7.1 Discussie

7.1.1 Statistiek Zoals in de methoden en resultaten al beschreven stond, werden de analyses beperkt door het feit dat alle vragen slechts twee antwoordcategorieën hadden. Dit maakte het lastig om de resultaten van een aantal kwantitatieve analysetechnieken (bijvoorbeeld factoranalyses en betrouwbaarheidsanalyses) op hun juiste waarde te schatten. Bovendien waren cliënten zeer tevreden over alle drie de typen zorg, waardoor er weinig spreiding was in de antwoorden. De beperkte spreiding leidde tot problemen, bijvoorbeeld doordat er niet tussen alle vragen van de vragenlijst correlaties bepaald konden worden. Ten slotte gold dat bijvoorbeeld door het ontbreken van antwoorden op vragen (item non-respons) het aantal respondenten bij de analyses soms niet erg hoog was. Aangezien de beperkte spreiding en de aanwezigheid van ‘missing values’ vermoedelijk ook in toekomstig onderzoek een probleem zal blijven voor psychometrische analyses, is het verstandig om een database met resultaten aan te leggen van elk van de drie aangepaste vragenlijsten. De kans is dan groter dat er op termijn voldoende waarnemingen zijn voor het uitvoeren van psychometrische analyses die kijken naar de onderlinge verbanden tussen vragen (correlaties, factoranalyses, betrouwbaarheids-analyses), zodat de psychometrische eigenschappen van de drie basisvragenlijsten met meer zekerheid kunnen worden vastgesteld. Daarnaast lijkt het verstandig om te kijken of er in voorkomende gevallen toch ook niet gewerkt kan worden met meer antwoordcategorieën dan de twee (‘ja-nee’) waarmee nu vooral wordt gewerkt.

7.1.2 Kwaliteitsdomeinen Het Visiedocument van het Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg bood goede aanknopingspunten om de vragen van de drie vragenlijsten in te delen. Sommige kwaliteitsdomeinen komen meer terug in de aangepaste vragenlijsten dan andere. Kwaliteitsdomeinen die ruim aan bod komen in alle drie de aangepaste vragenlijsten zijn 11 (‘kwaliteit van medewerkers en organisatie’), 2 (‘psychisch welbevinden’), 7 (‘zelfbepaling’) en 8 (‘belangen’). Er zijn echter minder specifieke vragen beschikbaar over de kwaliteitsdomeinen 4 (‘deelname aan de samenleving’), 5 (‘persoonlijke ontwikkeling’) en 6 (‘materieel welzijn’). Uiteraard is het lastig om middels een beperkt aantal vragen specifiek te weten te komen wat een zorgaanbieder doet om iemand te ondersteunen met zulke grote thema’s als ‘deelname aan de samenleving’ of ‘persoonlijke ontwikkeling’. In hoeverre zijn activiteiten die vallen binnen deze domeinen de

34 Validering en aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit, NIVEL 2013

verantwoordelijkheid van een woonlocatie, activiteitencentrum of ambulant begeleider; in hoeverre liggen deze activiteiten binnen de mogelijkheden? Daarnaast zijn de behoeften en mogelijkheden per cliënt verschillend. Om deze reden is steeds gekozen voor de algemene vraag ‘De ondersteuning / begeleiding sluit goed aan bij mijn wensen en doelen’, waarna men ook zelf opmerkingen kon geven. De aanvullende onderzoeksmethoden van CoK (interviews, groepsgesprekken) maken het mogelijk dat thema’s die in de vragenlijst beperkt aan bod komen, toch verder worden uitgediept. In samenspraak met cliëntenorganisaties en vertegenwoordigers van organisaties werkzaam op dit specifieke terrein van de gezondheidszorg, zou gezocht kunnen worden naar een beperkt aantal relevante vragen die specifiek betrekking hebben op de kwaliteitsdomeinen die nu nog ondervertegenwoordigd zijn. Om ook de cliënten zelf hierbij te betrekken zouden de voorgestelde cognitieve interviews gebruikt kunnen worden. Voor wat betreft de domeinen die nu ruim vertegenwoordigd zijn, zou in de toekomst (op basis van psychometrische analyses) gekeken kunnen worden of sommige vragen toch niet kunnen vervallen.

7.1.3 Implementatie Met de vervolgstappen uit hoofdstuk 6 kunnen de basisvragenlijsten verder onderzocht en gevalideerd worden. In het kort gaat het om de volgende stappen: - Cognitieve test: geschiktheid vragenlijst om in te vullen door doelgroep. - Aanvulling dataprotocollen: aan welke eisen moet een onderzoek met de CoK-

meetinstrumenten (waaronder de vragenlijsten) voldoen en hoe gaat het in zijn werk? Het LSR zal middels dit dataprotocol de updates en het versiebeheer van de meetinstrumenten borgen.

- Psychometrische eigenschappen: kwantitatieve analyses over nieuwe vragenlijsten.

7.2 Conclusie

Waar voorheen vooral maatwerk werd geleverd per zorgaanbieder, met als gevolg een scala aan (op elkaar lijkende maar toch verschillende) vragenlijsten, is bij de nieuwe opzet van de CoK-meetinstrumenten gekozen voor een meer gestandaardiseerde aanpak. Er zal bij verschillende zorgaanbieders gewerkt worden met dezelfde drie basisvragenlijsten ‘wonen’, ‘dagbesteding’ en ‘ambulante zorg’, de zorgaanbieders krijgen dan de mogelijkheid een aantal eigen vragen toe te voegen. Per doelgroep kunnen verschillende methoden van uitvragen worden ingezet. Om de basisvragenlijsten zo goed mogelijk samen te stellen, zijn er kwantitatieve en kwalitatieve analyses uitgevoerd. De kwantitatieve analyses waren gericht op optimaliseren van de bestaande vragenlijsten rond de onderwerpen ‘wonen’, ‘dagbesteding’ en ‘ambulante begeleiding’. Daarbij is vooral gekeken naar de psychometrische eigenschappen van de items te onderzoeken. Echter, de statistische analyses zijn vooral ondersteunend geweest. Van groter belang waren de inhoudsvaliditeit

Validering en aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit, NIVEL 2013 35

van de vragen en vragenlijsten en het doel om de omvang van de instrumenten te beperken tot maximaal circa 25 vragen. Bij de selectie van de uiteindelijke vragen heeft de relatie tot de kwaliteitsdimensies uit het visiedocument 2.0 van het Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg een belangrijke rol gespeeld. Dit is gelegitimeerd, aangezien de drie basisvragenlijsten vooral een signalerende functie hebben; aanvullend worden andere onderzoeksmethoden gebruikt om meer gedetailleerde informatie te verzamelen. Uiteindelijk zijn er vanuit de inhoudelijke en statistische overwegingen drie aangepaste CoK-vragenlijsten tot stand gekomen voor ‘Wonen’ (27 vragen), ‘Dagbesteding’ (26 vragen) en ‘Ambulante Begeleiding’ (19 vragen). Deze vragenlijsten kunnen als basis worden gebruikt voor cliëntenonderzoek naar de kwaliteit van gehandicaptenzorg voor deze drie typen zorg. Met de aanpassingen is een eerste stap gezet om de validiteit en betrouwbaarheid van de vragenlijsten te verbeteren en de praktische toepasbaarheid te vergroten.

36 Validering en aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit, NIVEL 2013

Validering en aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit, NIVEL 2013 37

Literatuur Koopman L, Sixma H, Hendriks M, Boer D de, Delnoij D. Handboek CQI ontwikkeling:

richtlijnen voor de ontwikkeling van een CQI meetinstrument. Utrecht: Centrum Klantervaring Zorg, 2011a. [http://www.centrumklantervaringzorg.nl/fileadmin/site/ckz/documenten/ Handboek_nieuwe_stijl/Handboek_CQI_Ontwikkeling_versie_3_1_20111206.pdf, 07-08-2013]

Koopman L, Meulen-Arts S van der, Sixma H, Hendriks M, Boer D de, Delnoij D. Handboek

Eisen en Werkwijzen CQI-metingen – Procedure 1 Voorbereiden CQI-meting. Utrecht: Centrum Klantervaring Zorg, 2011b [http://www.centrumklantervaringzorg.nl/fileadmin/site/ ckz/documenten/Handboek_nieuwe_stijl/PRO_01_Voorbereiden_CQI-meting_dv_1.1_ 20111128.pdf, 14-08-2013]

Kuder GF, Richardson MW. The theory of the estimation of test reliability. Psychometrika, 1937;

2:151–60 Landelijk Steunpunt Medezeggenschap (LSR). Cliënten over Kwaliteit – Methodologische

onderbouwing instrument, Utrecht: LSR, 2012 Landelijk Steunpunt Medezeggenschap (LSR). Cliënten over Kwaliteit (CoK) Meetinstrumenten.

[http://www.vgn.nl/media/download/index/mediaid/51c027677a0b7, 07-08-2013] StataCorp. Stata Statistical Software: Release 12. College Station, TX: StataCorp LP, 2011 Uebersax JS. The tetrachoric and polychoric correlation coefficients. Statistical Methods for Rater Agreement web site, 2006. [http://john-uebersax.com/stat/tetra.htm, 01-08-2013] Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN). Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg –

Visiedocument 2.0. Utrecht: VGN, 2013 [http://www.vgn.nl/media/download/index/ mediaid/512b69b9c493c, 07-08-2013]

38 Validering en aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit, NIVEL 2013

Validering en aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit, NIVEL 2013 39

Bijlage 1 Analyse CoK-vragenlijsten Wonen In deze bijlage staan de statistische analyses van de twee versies van de vragenlijst ‘Wonen’ beschreven. De bijbehorende cijfers zijn te vinden in de tabellen bij paragraaf B1.2. B1.1 Analyses Percentage missende waarden Het percentage missende waarden lag zeer hoog bij de vragen over het ondersteunings-plan. Het lijkt erop dat veel cliënten niet goed kunnen inschatten wat de locatie voor hen doet of wat bedoeld wordt met de vragen. Percentage extreme antwoordcategorie (>90%) Cliënten van beide organisaties zijn zeer positief over de meeste onderwerpen. Het wonen en de medewerkers worden zeer hoog gewaardeerd, waarbij veel items meer dan 90% scoren. Er zijn geen items met een extreem negatieve antwoordverdeling. Het zou lastig zijn om het criterium van scheefheid te hanteren bij het selecteren van vragen voor de aanpassing, aangezien veel items inhoudelijk belangrijk zijn om de kwaliteit goed te meten. Schaalbaarheid items In de praktijk bleek het lastig om de vuistregels rond schaalanalyse te hanteren. In het huidige onderzoek moest hier ruimer mee om worden gegaan; er zijn geen scheef verdeelde items geëxcludeerd van de analyses en de grens voor missende waarden is bij 20% gelegd. Vooral voor het onderwerp ‘Het ondersteuningsplan’ was dit noodzakelijk, omdat respondenten op veel van de bijbehorende vragen geen antwoord hadden gegeven. De woonlocatie De items bij dit onderwerp bleken voor zowel X als voor Y niet schaalbaar. Het is duidelijk dat er verschillende zaken door elkaar spelen: ervaringen van de cliënt, kennis van afspraken en de faciliteiten van de woonlocatie. Het ondersteuningsplan Dit onderwerp komt alleen in de X-vragenlijst terug. De vragen 11a t/m 11j blijken samen met vraag 12 de enige schaal die te vormen is rond het ondersteuningsplan. De vragen 11a t/m 11k zijn door het LSR echter vooraf al genomineerd om te verwijderen, vanwege de problemen die veel cliënten hebben met het invullen van deze vragen. Mensen weten vaak niet wat ze van de woonlocatie mogen verwachten. Bovendien zijn niet alle onderwerpen voor iedereen relevant, wat ook verwarring schept.

40 Aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit (CoK; fase 1), NIVEL 2013

De medewerkers Tien items van de X-vragenlijst vormen samen een goede schaal. Daarmee lijkt dit een aardig blokje vragen te zijn, al moet er waarschijnlijk streng geselecteerd worden vanwege de lengte. Ook acht items bij Y vormen samen een goede schaal. Rechten van cliënten Zowel bij X als bij Y is er een duidelijke splitsing te zien tussen de ‘Ik weet…’-items en de ervaringsvragen. Bij X zijn de vier ‘Ik weet…’-items samen een schaal, de overige items zijn niet schaalbaar. Bij Y vormen beide groepen items ieder een schaal. Indeling items op kwaliteitsdomeinen De meeste vragen zijn onder meerdere kwaliteitsdomeinen te scharen. Omdat de vragenlijst over de prestaties van de woonlocatie en de medewerkers gaat, vallen veel items onder kwaliteitsdomein 11 (Kwaliteit van medewerkers en organisatie). Er zijn echter ook domeinen die ondervertegenwoordigd in de bestaande vragenlijsten, zoals 4 (Deelname aan de samenleving) en 12 (Samenhang in zorg en ondersteuning). B1.2 Overzicht CoK-vragenlijsten Wonen X Wonen 2012 & 2013 (N=190) Y Wonen 2012 (N=215) aantal vragen: 56 (excl. open vragen) aantal vragen: 43 (excl. open vragen)

onderwerp vragen onderwerp vragen

I. Algemene gegevens 1 A. De woonlocatie 1-6 II. De woonlocatie 2-10 B. De medewerkers 7-18 III. Het ondersteuningsplan 11a-20 C. Rechten 19-27 IV. De medewerkers 21-34 D. Het wonen 28-41 V. De rechten van cliënten 35-44 E. Afsluitend E1, E2 Tot slot 45, 46

uitleg overzicht

- Identieke vragen zijn waar mogelijk gekoppeld. - Missing: percentage missende waarden; >5% >10% >20% - % ja: percentage 'ja' geantwoord; >90% - Schaal: schaalbaar en zo ja, bij welke schaal - : niet van

toepassing x : niet schaalbaar

S#: schaal-nummer

- Kwaliteitsdomeinen: uit Visiedocument 2.0 Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg die bij de vraag passen.

II. De woonlocatie – Organisatie X

mis

sing

% ja

scha

al

kwal

iteits

-do

mei

nen

Organisatie Y

mis

sing

% ja

scha

al

kwal

iteits

-do

mei

nen

2. Ik ben tevreden over de ligging van de woonlocatie. 1% 94% x 1, 2, 4, 6

3. Ik voel me thuis op deze woonlocatie 4% 87% x 2,6,10 28. Ik voel me hier thuis. 2% 90% x 2,3,6

4. Ik ben tevreden over het gebouw. 1% 86% x 1,2,6

5. Ik ben tevreden over mijn eigen woning/appartement. 0% 93% x 1,2,6 29. Ik ben tevreden over mijn appartement. 0% 92% x 1,2,6

6. Ik voel me veilig op de woonlocatie. 2% 89% x 1,2,6,10

7. Ik weet wat ik moet doen bij noodsituaties op de woonlocatie.

3% 80% x 10 4. Ik weet wat ik moet doen als er brand is op de woonlocatie.

1% 87% x 10

8. Ik vind het contact met andere bewoners goed. 2% 89% x 2,3,4

9. Ik ben tevreden over de maaltijden (ontbijt, lunch, diner). 4% 72% x 11 36. Ik vind de kwaliteit en de variatie van het eten goed. 11% 73% x 11

10. De woonlocatie krijgt het rapportcijfer: 2% x -

1. Ik vind dat het gebouw goed is aangepast aan mijn beperking.

2% 91% x 1,2,6

2. Het gebouw wordt goed schoongehouden. 3% 88% x 1,11

3. Ik vind de afspraken rondom het roken duidelijk. 6% 96% x 10,11

5. Ik vind de sfeer op de woonlocatie prettig. 6% 81% x 2,3,10

6. Ik vind het taxivervoer goed. 18% 79% x 4,11

30. Ik kan mijn appartement inrichten zoals ik dat wil. 1% 96% x 6,7

II. De woonlocatie – Organisatie X

mis

sing

% ja

scha

al

kwal

iteits

-do

mei

nen

Organisatie Y

mis

sing

% ja

scha

al

kwal

iteits

-do

mei

nen

31. Ik krijg voldoende hulp bij het schoonmaken van mijn appartement.

3% 89% x 6,11

33. Ik vind het tijdstip van de maaltijden goed. 7% 94% x 1,7

34. Ik vind dat het eten verzorgd wordt opgediend. 8% 93% x 1,11

35. Ik vind dat cliënten netjes en geduldig worden geholpen tijdens het eten.

10% 89% x 1,2,11

37. Er wordt voldoende rekening gehouden met mijn wensen over wat ik wel en niet graag lust.

10% 86% x 7,11

38. Er is een goede sfeer aan tafel als er samen wordt gegeten.

13% 76% x 3

39. Ik kan zelf bepalen wat ik in mijn vrije tijd doe. 3% 99% x 5,7

40. Ik heb in mijn vrije tijd voldoende dingen te doen. 3% 94% x 5,7

III. Het ondersteuningsplan - Organisatie X

mis

sing

% ja

scha

al

kwal

iteits

-do

mei

nen

Organisatie Y

mis

sing

% ja

scha

al

kwal

iteits

-do

mei

nen

De woonlocatie ondersteunt mij bij het:

11a. Leren omgaan met mijn beperking(en) 9% 65% S1 1,2,5,9

11b. Leren omgaan met dagelijkse problemen 7% 72% S1 1,2,5,9

11c. Structureren van mijn dag (dagindeling) 8% 58% S1 1,2,4,5,9

11d. Behouden van mijn zelfstandigheid 8% 80% S1 1,2,5,7,9

11e. Verbeteren van mijn zelfredzaamheid 8% 75% S1 1,2,5,7,9

11f. Ontwikkelen en vergroten van mijn mogelijkheden 12% 69% S1 1,2,4,5,6,7,9

11g. Zoeken naar geschikte vormen van de dag- of vrijetijdsbesteding

12% 59% S1 1,2,3,4,5,6,7,9,

11

41. Als ik dat wil, krijg ik hulp bij het zoeken naar mogelijkheden voor mijn dag- en vrijetijdsbesteding.

6% 93% x 4,5,7,11

11h. Onderhouden van contacten met medebewoners 8% 43% S1 1,2,3,4,9

11i. Onderhouden van mijn persoonlijke verzorging 8% 68% S1 1,2,3,4,9

11j. Zo zelfstandig mogelijk wonen 11% 79% S1 1,2,5,9

11k. Bij wat anders 87% 83% - -

III. Het ondersteuningsplan - Organisatie X

mis

sing

% ja

scha

al

kwal

iteits

-do

mei

nen

Organisatie Y

mis

sing

% ja

scha

al

kwal

iteits

-do

mei

nen

12. De ondersteuning op de woonlocatie sluit goed aan bij mijn wensen en doelen.

6% 83% S1 1,2,5,7,9

13. Ik heb mijn ondersteuningsplan samen met mijn persoonlijk ondersteuner opgesteld.

14% 87% x 1,2,5,7,9

19. Ik kan voldoende meebeslissen over wat in mijn zorgplan staat.

1% 85% S2 7,8,9

14. Ik heb duidelijke afspraken gemaakt over hoe we mijn doelen gaan realiseren.

17% 75% x 5,7,9

15. Als ik dat wil, worden naasten of belangenbehartigers uit mijn persoonlijk netwerk bij de zorg betrokken

9% 85% x 7,9

16. Ik heb goede afspraken gemaakt over de hulp die ik nodig heb bij mijn ADL en verzorging.

36% 91% - 1,9,11

17. Ik bespreek de afspraken in het ondersteuningsplan minimaal 1 keer per jaar met mijn persoonlijk ondersteuner.

24% 92% - 7,9 21. Ik weet dat ik het recht heb om jaarlijks aanwezig te zijn bij het overleg van het begeleidingsteam over mijn zorgplan.

1% 77% S3 8,9

18. Ik heb regelmatig overleg met mijn persoonlijk ondersteuner over mijn doelen.

18% 69% x 7,9 20. Ik heb voldoende overleg over mijn zorgplan. 2% 81% S2 7,9

19. Indien nodig worden afspraken geëvalueerd en bijgesteld. 19% 93% x 9

20. Het ondersteuningsplan krijgt het rapportcijfer: 19% x -

IV. De medewerkers - Organisatie X

mis

sing

% ja

scha

al

kwal

iteits

-do

mei

nen

Organisatie Y

mis

sing

% ja

scha

al

kwal

iteits

-do

mei

nen

21. Ik kan zelf bepalen wat ik met de medewerkers bespreek. 3% 94% x 7,9,11

22. De medewerkers houden voldoende rekening met mijn beperking/ziekte.

2% 90% S2 1,2,11 7. De medewerkers weten voldoende van mijn beperkingen/ziekte en de gevolgen daarvan.

4% 88% S1 11

23. De medewerkers zijn goed in hun werk. 6% 90% S2 1,2,11 8. Ik vind de begeleiding en/of verzorging van de medewerkers goed.

4% 91% S1 1,2,11

24. De medewerkers houden zich aan de met mij gemaakte afspraken.

5% 89% S2 9,11 12. De medewerkers komen de afspraken na die met mij zijn gemaakt.

3% 88% S1 9,11

25. De medewerkers nemen mij serieus. 4% 89% S2 3,10,11 10. De medewerkers nemen mij serieus. 3% 87% S1 3,10,11

26. De medewerkers begeleiden mij op een goede manier in mijn keuzes.

8% 90% S2 5,7,11 zie 8.

27. De medewerkers staan open voor kritiek. 8% 84% S2 11 11. De medewerkers luisteren naar mij als ik het ergens niet mee eens ben.

4% 85% S1 3,7,11

28. De medewerkers nemen de tijd voor mij. 5% 79% S2 3,11 9. De medewerkers nemen voldoende tijd voor mij. 4% 80% S1 3,11

29. Als ik extra hulp nodig heb, hoef ik daar niet lang op te wachten.

8% 72% x 11 13. Als ik buiten de geplande zorg hulp nodig heb, hoef ik niet lang te wachten.

7% 72% x 11

30. De medewerkers steunen mij als ik het moeilijk heb. 7% 89% S2 2,11

31. De ondersteuning die ik van verschillende medewerkers krijg, sluit goed op elkaar aan.

9% 79% S2 11,12 15. De medewerkers werken goed met elkaar samen. 5% 87% S1 11,12

32. Ik ben tevreden over mijn persoonlijk ondersteuner. 7% 94% S2 11

IV. De medewerkers - Organisatie X

mis

sing

% ja

scha

al

kwal

iteits

-do

mei

nen

Organisatie Y

mis

sing

% ja

scha

al

kwal

iteits

-do

mei

nen

33. Ik weet dat er de mogelijkheid is om van persoonlijk ondersteuner te wisselen, als het niet klikt.

12% 73% - 8,11 16. Ik weet dat het mogelijk is om van vaste begeleider te wisselen, als het niet klikt.

3% 86% x 8

34. De medewerkers krijgen het rapportcijfer: 5% - -

14. De medewerkers leggen dingen op een begrijpelijke manier uit.

3% 92% x 11

17. De stagiaires gaan goed met mij om. 7% 89% S1 11

18. De vrijwilligers gaan goed met mij om. 11% 95% x 11

V. De rechten van cliënten - Organisatie X

mis

sing

% ja

scha

al

kwal

iteits

-do

mei

nen

Organisatie Y

mis

sing

% ja

scha

al

kwal

iteits

-do

mei

nen

35. Ik weet waarvoor ik bij de bewonersraad terecht kan. 6% 75% S3 8 26. Ik weet met welke onderwerpen ik bij de cliëntenraad terecht kan.

11% 80% S3 8

36. Op de woonlocatie wordt mijn privacy gerespecteerd. 3% 93% x 2,3,8,10, 11

32. Andere bewoners respecteren mijn privacy. 4% 92% x 2,3,7,8

zie 36. 24. De medewerkers respecteren mijn privacy. 2% 90% S2 2,3,7,8,11

37. Op de woonlocatie wordt vertrouwelijk omgegaan met mijn persoonlijke informatie.

6% 94% x 8,10

V. De rechten van cliënten - Organisatie X

mis

sing

% ja

scha

al

kwal

iteits

-do

mei

nen

Organisatie Y

mis

sing

% ja

scha

al

kwal

iteits

-do

mei

nen

38. Ik weet dat ik het recht heb om al mijn persoonlijke gegevens, in mijn dossier, in te zien.

3% 82% x 8

39. Medewerkers betrekken mij bij ontwikkelingen binnen de woonlocatie, die voor mij belangrijk zijn.

4% 80% x 7,8,11 23. Ik word goed geïnformeerd over mogelijkheden, ontwikkelingen en veranderingen binnen Y.

2% 80% S2 8,11

40. Ik weet welke stappen ik kan nemen als ik ontevreden ben of een klacht heb.

3% 84% S3 7,8 25. Ik weet op welke manier ik een klacht kan indienen. 3% 75% S3 7,8

41. Ik weet dat een cliëntvertrouwenspersoon mij kan adviseren en ondersteunen als ik ontevreden ben of een klacht heb.

2% 80% S3 8 22. Ik weet dat er een cliëntvertrouwenspersoon is. 1% 80% S3 8

42. Ik weet dat ik een formele klacht kan indienen bij de klachtencommissie.

5% 73% S3 8 zie 25?

43. Als ik aangeef dat ik ontevreden ben, wordt daar goed mee omgegaan.

8% 84% x 2,8,11 zie 11?

44. De rechten van cliënten krijgen het rapportcijfer: 12% - -

27. Ik vind dat de cliëntenraad voldoende opkomt voor de belangen van alle cliënten.

11% 79% S3 8

Tot slot - Organisatie X

mis

sing

% ja

scha

al

kwal

iteits

-do

mei

nen

Organisatie Y

mis

sing

% ja

scha

al

kwal

iteits

-do

mei

nen

45. Ik zou deze woonlocatie aanbevelen bij anderen: 3% 84% - -

46. Wilt u ook deelnemen aan het groepsgesprek?

E1. Eindcijfer voor de kwaliteit van het wonen: 3% - -

E2. Heeft u hulp gehad bij het invullen van de vragenlijst?

Validering en aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit, NIVEL 2013 49

Bijlage 2 Analyse CoK-vragenlijsten Dagbesteding In deze bijlage staan de statistische analyses van de twee versies van de vragenlijst ‘Dagbesteding’ beschreven. De bijbehorende cijfers zijn te vinden in de tabellen bij paragraaf B2.2. B2.1 Analyses Percentage missende waarden Het percentage missende waarden lag wederom zeer hoog bij de vragen over het ondersteuningsplan in de X-vragenlijst. Het lijkt erop dat dit voor veel cliënten niet relevant is, of dat men niet goed kunnen inschatten wat het activiteitencentrum voor hen doet. Verder valt op dat bij deze vragenlijst er relatief veel missende waarden zijn bij de vragen over de persoonlijk begeleider. Mogelijk is dit voor een deel van de cliënten van de activiteitencentra niet van toepassing. In de Y-vragenlijst werden apart vragen gesteld over ‘Voorziening Overstijgende Activiteiten’ (VOA). Voor de helft van de cliënten is dit niet van toepassing. Percentage hoogste categorie (>90%) Ook over het activiteitencentrum zijn de cliënten van beide organisaties zeer positief. Mensen voelen zich er goed en zijn zeer positief over de medewerkers. Bij de ondersteuning en de cliëntenrechten zitten nog wel enkele onderwerpen waar verbetering mogelijk is. Schaalbaarheid items Bij de analyses voor ‘Dagbesteding’ zijn dezelfde keuzes gemaakt als bij ‘Wonen’; er zijn geen scheve items geëxcludeerd van de analyses en de grens voor missende waarden is bij 20% gelegd. Vooral voor het onderwerp ‘Ondersteuningsplan’ was dit weer noodzakelijk, want daar waren de meeste missende waarden. Het activiteitencentrum De items bij dit onderwerp blijken niet schaalbaar, voor zowel X als Y. Blijkbaar is het een te diffuse verzameling items, maar inhoudelijk gaan ze wel over hetzelfde onderwerp. Het ondersteuningsplan Dit onderwerp komt alleen in de X-vragenlijst terug. De vragen 10a t/m 10i blijken (samen met vraag 11) een schaal te vormen (S1), vergelijkbaar met de gevonden schaal bij ‘Wonen’. Om dezelfde redenen als in hoofdstuk 4 vermeld, zijn de items bij vraag 10 door het LSR vooraf al genomineerd om te verwijderen, vanwege de problemen met het invullen.

50 Validering en aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit, NIVEL 2013

Verder blijken zes X-vragen over het ondersteuningsplan en overleg daarover een schaal te vormen (S2). Voor Y blijkt ook een meer algemene schaal over overleg en inspraak te bestaan (S3). Deze bevat niet alleen vragen over het ondersteuningsplan, maar ook over inspraak binnen het activiteitencentrum. De medewerkers Negen items van de X-vragenlijst vormen samen een goede schaal, evenals voor acht items bij Y. Rechten van cliënten Zowel bij X als bij Y is er een duidelijke splitsing te zien tussen de ‘Ik weet…’-items en de ervaringsitems over de cliëntenrechten. De ‘Ik weet...’-vragen vormen bij beide vragenlijsten een schaal. Indelingen item op kwaliteitsdomeinen De meeste vragen zijn onder meerdere kwaliteitsdomeinen te scharen. Omdat de vragenlijst over de dienstverlening van het activiteitencentrum en de medewerkers gaan, vallen ook hier veel items onder kwaliteitsdomein 11 (Kwaliteit van medewerkers en organisatie). B2.2 Overzicht CoK-vragenlijsten Dagbesteding X Dagbesteding 2012 & 2013 (N=520) Y Dagbesteding 2012 (N=521) aantal vragen: 43 (excl. open vragen) aantal vragen: 39 (excl. open vragen)

onderwerp vragen onderwerp vragen

I. Algemene gegevens 1 A. Het activiteitencentrum 1-6 II. Het ondersteuningsplan 2a-10 B. De medewerkers 7-18 III. De medewerkers 11-22 C. Rechten 19-27 IV. De rechten van cliënten 23-33 D. Dagbesteding 28-37 Tot slot 34, 35 E. Afsluitend 38, 39

uitleg overzicht

- Identieke vragen zijn waar mogelijk gekoppeld. - Missing: percentage missende waarden; >5% >10% >20% - % ja: percentage 'ja' geantwoord; >90% - Schaal: schaalbaar en zo ja, bij welke schaal - : niet van

toepassing x : niet schaalbaar

S#: schaal-nummer

- Kwaliteitsdomeinen: uit Visiedocument 2.0 Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg die bij de vraag passen.

II. Het activiteitencentrum – Organisatie X

missing ja schaal kwaliteits- domeinen

Organisatie Y missing ja schaal kwaliteits- domeinen

2. Ik ben tevreden over het vervoer van en naar het activiteitencentrum.

29% 83% x 1,11 6. Ik vind het taxivervoer goed. 11% 82% x 4,11

3 Ik voel me prettig op het activiteitencentrum.

3% 95% x 2,6,10 5. Ik vind de sfeer op het activitei-tencentrum of VOA prettig.

3% 93% x 2,3,10

4. Ik ben tevreden over het gebouw. 3% 87% x 1,2,6

5. Ik voel me veilig op het activiteitencentrum.

4% 97% x 1,2,6,10

6. Ik weet wat ik moet doen bij noodsituaties op het activiteitencentrum.

4% 74% x 10 4. Ik weet wat ik moet doen als er brand is op het activiteiten-centrum of tijdens de VOA.

2% 75% x 10

7. Ik vind het contact met andere deelnemers goed.

4% 95% x 2,3,4

8. Ik ben tevreden over de lunch. 17% 90% x 11 28. Ik vind de kwaliteit en variatie van eten en drinken op het activiteitencentrum goed.

5% 92% x 1,2,11

9. Het activiteitencentrum krijgt het rapportcijfer:

- - 38. Als ik een eindcijfer moet geven aan de kwaliteit van het activiteitencentrum of de VOA dan geef ik een:

1. Ik vind dat het gebouw goed is aangepast aan mijn beperking.

3% 95% x 1,2,6

2. Het gebouw wordt goed schoongehouden.

2% 91% x 1,11

3. Ik vind de afspraken rondom het roken duidelijk.

3% 94% x 10,11

III. Het ondersteuningsplan - Organisatie X

missing ja schaal kwaliteits- domeinen

Organisatie Y missing ja schaal kwaliteits- domeinen

Het activiteitencentrum ondersteunt mij bij:

10a. Het leren omgaan met mijn beperking(en)

11% 78% S1 1,2,5,9

10b. Het leren omgaan met dagelijkse problemen

15% 69% S1 1,2,5,9

10c. Het ontwikkelen en vergroten van mijn mogelijkheden

11% 81% S1 1,2,4,5,6,7,9

10d. Het structureren van mijn dag (dagindeling)

13% 79% S1 31. Ik kan kiezen op welke dagdelen ik een activiteit doe.

3% 92% x 7

10e. Een zinvolle dagbesteding 10% 90% S1 1,2,3,4,5,6,7,9,11 32. De activiteiten op het activiteitencentrum zijn interessant en/of leuk.

3% 95% x 5,11

10f. Het onderhouden van contacten met andere deelnemers

13% 78% S1 1,2,3,4,9

10g. Het werk dat ik doe (bijdrage maatschappij)

18% 69% S1

10h. Het minder onzeker en gestrest voelen

16% 70% S1 2

10i. Anders, namelijk 92% 73% x

11. De ondersteuning op het activiteitencentrum sluit goed aan bij mijn wensen en doelen

10% 89% S1 1,2,4,5,6,7,9 34. Ik ben tevreden over de begeleiding die ik krijg tijdens de activiteiten.

7% 92% x 11

II. Het activiteitencentrum – Organisatie X

missing ja schaal kwaliteits- domeinen

Organisatie Y missing ja schaal kwaliteits- domeinen

12. Ik heb mijn ondersteuningsplan samen met mijn persoonlijk ondersteuner opgesteld.

15% 85% S2 1,2,5,7,9 19. Ik kan voldoende meebeslissen over wat in mijn zorgplan staat.

7% 87% S3 7,8,9

13. Ik heb duidelijke afspraken gemaakt over hoe we mijn doelen gaan realiseren.

18% 83% S2 5,7,9

14. Als ik dat wil, worden naasten of belangenbehartigers uit mijn persoonlijk netwerk bij de zorg betrokken.

12% 84% S2 7,9 21. Ik weet dat ik het recht heb om jaarlijks aanwezig te zijn bij het overleg van het begeleidings-team over mijn zorgplan.

6% 67% S3 9,11

15. Ik heb goede afspraken gemaakt over de hulp die ik nodig heb bij mijn ADL en verzorging.

51% 87% x 1,9,11

16. Ik bespreek de afspraken in het ondersteuningsplan minimaal 1 keer per jaar met mijn persoonlijk ondersteuner.

19% 89% S2 7,9

17. Ik heb regelmatig overleg met mijn persoonlijk ondersteuner over mijn doelen.

13% 63% S2 7,9 20. Ik heb voldoende overleg over mijn zorgplan.

9% 84% S3 9

18. Indien nodig worden afspraken geëvalueerd en bijgesteld.

18% 86% S2 9

19. Het ondersteuningsplan krijgt het rapportcijfer:

- -

29. Ik kan de rust die ik nodig heb in de rustruimte vinden.

47% 92% - 2,10,11

II. Het activiteitencentrum – Organisatie X

missing ja schaal kwaliteits- domeinen

Organisatie Y missing ja schaal kwaliteits- domeinen

30. Ik krijg voldoende afwisselende activiteiten aangeboden.

2% 92% x 5,11

33. De materialen en hulpmiddelen die aan mij worden aangeboden zijn goed aangepast aan mijn beperking.

7% 94% x 11

35. Ik neem deel aan een VOA (Voorziening Overstijgende Activiteit).

12% 64% -

36. Ik vind het aanbod aan VOA's goed.

45% 94% x 11

37. De VOA's zijn goed georganiseerd.

46% 95% x 11,12

IV. De medewerkers - Organisatie X missing ja schaal kwaliteits-

domeinen Organisatie Y missing ja schaal kwaliteits-

domeinen

20. Ik kan zelf bepalen wat ik met de medewerkers bespreek.

5% 99% x 7,9,11

21. De medewerkers houden voldoende rekening met mijn beperking/ziekte.

6% 97% x 1,2,11 7. De medewerkers weten voldoende van mijn beperkingen/ ziekte en de gevolgen daarvan.

2% 91% S2 11

22. De medewerkers zijn goed in hun werk.

8% 96% S3 1,2,11 8. Ik vind de begeleiding en/of verzorging van de medewerkers goed.

1% 96% S2 1,2,11

IV. De medewerkers - Organisatie X missing ja schaal kwaliteits-domeinen

Organisatie Y missing ja schaal kwaliteits-domeinen

23. De medewerkers houden zich aan de met mij gemaakte afspraken.

8% 95% S3 9,11 12. De medewerkers komen de afspraken na die met mij zijn gemaakt.

4% 93% S2 9,11

24. De medewerkers nemen mij serieus. 5% 97% S3 3,10,11 10. De medewerkers nemen mij serieus.

2% 96% S2 3,11

25. De medewerkers begeleiden mij op een goede manier in mijn keuzes.

9% 95% S3 5,7,11

26. De medewerkers staan open voor kritiek.

10% 94% S3 11 11. De medewerkers luisteren naar mij als ik het ergens niet mee eens ben.

3% 93% S2 3,7,11

27. De medewerkers nemen de tijd voor mij.

7% 94% S3 3,11 9. De medewerkers nemen voldoende tijd voor mij.

2% 89% S2 3,11

28. Als ik binnen de activiteit extra hulp nodig heb, hoef ik daar niet lang op te wachten.

10% 81% S3 11 13. Als ik buiten de geplande zorg hulp nodig heb, hoef ik niet lang te wachten.

14% 76% x 11

29. De medewerkers steunen mij als ik het moeilijk heb.

13% 97% S3 2,11

30. De ondersteuning die ik van verschillende medewerkers krijg, sluit goed op elkaar aan.

11% 89% S3 11,12 15. De medewerkers werken goed met elkaar samen.

4% 94% S2 11,12

31. Ik ben tevreden over mijn persoonlijk ondersteuner.

11% 95% x 11

32. Ik weet dat er de mogelijkheid is om van persoonlijk ondersteuner te wisselen, als het niet klikt.

12% 80% x 8,11 16. Ik weet dat het mogelijk is om van vaste begeleider te wisselen, als het niet klikt.

3% 86% x 8

IV. De medewerkers - Organisatie X missing ja schaal kwaliteits-domeinen

Organisatie Y missing ja schaal kwaliteits-domeinen

33. De medewerkers krijgen het rapportcijfer:

- -

14. Medewerkers leggen dingen op een begrijpelijke manier uit.

2% 96% S2 11

17. De stagiaires gaan goed met mij om.

4% 97% x 11

18. De vrijwilligers gaan goed met mij om.

3% 98% x 11

V. De rechten van cliënten - Organisatie X missing ja schaal kwaliteits-

domeinen Organisatie Y missing ja schaal kwaliteits-

domeinen

34. Ik weet waarvoor ik bij de deelnemersraad terecht kan.

8% 73% S4 8 26. Ik weet met welke onderwerpen ik bij de cliëntenraad terecht kan.

11% 80% S3 8

35. Op het activiteitencentrum wordt mijn privacy gerespecteerd.

6% 98% x 2,3,8,10,11 24. De medewerkers respecteren mijn privacy.

3% 99% x 1,2,7,11

36. Op het activiteitencentrum wordt vertrouwelijk omgegaan met mijn persoonlijke informatie.

8% 98% x 8,10

37. Ik weet dat ik het recht heb om al mijn persoonlijke gegevens, in mijn dossier, in te zien.

7% 87% S4 8

V. De rechten van cliënten - Organisatie X missing ja schaal kwaliteits- domeinen

Organisatie Y missing ja schaal kwaliteits- domeinen

38. Medewerkers betrekken mij bij mijn ontwikkelingen binnen het activiteitencentrum, die voor mij belangrijk zijn.

11% 89% (S5) 7,8,11 23. Ik word goed geïnformeerd over mogelijkheden, ontwikkelingen en veranderingen binnen Y.

4% 86% S3 8,11

39. Ik weet welke stappen ik kan nemen als ik ontevreden ben of een klacht heb.

8% 87% S4 7,8 25. Ik weet op welke manier ik een klacht kan indienen.

4% 79% S3 7,8

40. Ik weet dat een cliëntvertrouwens-persoon mij kan adviseren en ondersteunen als ik ontevreden ben of een klacht heb.

8% 79% S4 8 22. Ik weet dat er een cliëntvertrouwenspersoon is.

4% 76% S3 8

41. Ik weet dat ik een formele klacht kan indienen bij de klachtencommissie.

9% 75% S4 8

42. Als ik aangeef dat ik ontevreden ben, wordt daar goed mee omgegaan.

18% 93% (S5) 2,8,11

43. De rechten van cliënten krijgen het rapportcijfer:

- -

27. Ik vind dat de cliëntenraad voldoende opkomt voor de belangen van alle cliënten.

17% 82% S3 8

Tot slot - Organisatie X missing ja schaal kwaliteits- domeinen

Organisatie Y missing ja schaal kwaliteits- domeinen

44. Ik zou dit activiteitencentrum aanbevelen bij anderen:

45. Wilt u ook deelnemen aan het groepsgesprek. De uitkomsten van de vragenlijst

38. Als ik een eindcijfer moet geven aan de kwaliteit van het activiteitencentrum of de VOA dan geef ik een:

39. Heeft u hulp gehad bij het invullen van de vragenlijst?

Validering en aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit, NIVEL 2013 59

Bijlage 3 Analyses CoK-vragenlijsten Ambulante Begeleiding

In deze bijlage staan de statistische analyses van de twee versies van de vragenlijst ‘Ambulante Begeleiding’ beschreven. De bijbehorende cijfers zijn te vinden in de tabellen bij paragraaf B3.2. B3.1 Analyses Percentage missende waarden Het percentage missende waarden lag bij de Y-vragenlijst bij de meeste vragen laag, met uitzondering van een paar vragen over medewerkers. Het lijkt erop dat deze voor een aantal cliënten niet relevant waren, zoals ervaringen met stagiaires en/of vrijwilligers. Percentage hoogste categorie (>90%) Cliënten zijn vooral zeer positief over de medewerkers, zelfs twee vragen waarop iedereen ‘ja’ antwoordde: de begeleiding en omgang met privacy door de ambulant begeleider. Bij de ondersteuning en de cliëntenrechten zitten nog wel enkele onderwerpen waar verbetering mogelijk is, zoals mogelijkheden tot overleg en het indienen van klachten. Schaalbaarheid items Bij de analyses voor ‘Ambulante Begeleiding’ zijn dezelfde keuzes gemaakt als bij ‘Wonen’ en ‘Dagbesteding’; er zijn geen scheve items geëxcludeerd van de analyses en de grens voor missende waarden is bij 20% gelegd. Het ondersteuningsplan / Rechten van cliënten Voor Y blijkt ook een meer algemene schaal over overleg en inspraak te bestaan (S2). Deze bevat niet alleen vragen over het ondersteuningsplan (X), maar ook over de rechten van cliënten; inspraak rond de ambulante begeleiding. De medewerkers Vijf items van de Y-lijst vormen samen een goede schaal. Mogelijk passen hier ook nog andere items bij, maar het feit dat er weinig variatie zat in antwoordpatronen (in het meest extreme geval een vraag met 100% ‘ja’), maakte dat niet alle items mee konden in de analyse. Indelingen item op kwaliteitsdomeinen De meeste vragen zijn onder meerdere kwaliteitsdomeinen te scharen. Omdat de vragenlijst met name over de dienstverlening van de ambulant begeleiders gaat, vallen

60 Aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit (CoK; fase 1), NIVEL 2013

ook hier veel items onder kwaliteitsdomein 11 (Kwaliteit van medewerkers en organisatie). B3.2 Overzicht CoK-vragenlijsten Ambulante Begeleiding X Ambulante Begeleiding 2012 (geen gegevens) Y begeleid zelfstandig wonen 2012 (N=128) aantal vragen: 44 (excl. open vragen) aantal vragen: 22 (excl. open vragen)

onderwerp vragen onderwerp vragen

I. Algemene gegevens 1 A. De medewerkers 1-12 II. Het ondersteuningsplan 2a-10 B. Rechten 13-20 III. De medewerkers 11-22 C. Afsluitend 21, 22 IV. De rechten van cliënten 23-33 Tot slot 34, 35

uitleg overzicht

- Identieke vragen X en Y waar mogelijk gekoppeld. - Missing: percentage missende waarden; >5% >10% >20% - % ja: percentage 'ja' geantwoord; >90% - Schaal: schaalbaar en zo ja, bij welke schaal - : niet van

toepassing x : niet schaalbaar

S#: schaal-nummer

- Kwaliteitsdomeinen: uit Visiedocument 2.0 Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg die bij de vraag passen.

II. Het ondersteuningsplan - Organisatie X kwaliteitsdomeinen Organisatie Y missing ja schaal kwaliteitsdomeinen

Mijn ambulant begeleider ondersteunt mij bij:

2a. Leren omgaan met mijn beperking(en) 1,2,5,9

2b. Leren omgaan met dagelijkse problemen 1,2,5,9

2c. Het ontwikkelen en vergroten van mijn mogelijkheden

1,2,4,5,6,7,9

2d. Structureren van mijn dag (dagindeling) 4,5

2e. Zoeken naar geschikte vormen van de dag- of vrijetijdsbesteding

1,2,3,4,5,6,7,9,11

2f. Behouden van mijn zelfstandigheid 1

2g. Verbeteren van mijn zelfredzaamheid 1

2h. Onderhouden van mijn persoonlijke verzorging

1

2i. Organiseren van mijn administratie en financiën

4,6

2j. Anders, namelijk

3. De ambulante begeleiding sluit goed aan bij mijn wensen en doelen.

1,2,4,5,6,7,9

4. Ik heb mijn ondersteuningsplan samen met mijn ambulant begeleider opgesteld.

1,2,5,7,9 13. Ik kan voldoende meebeslissen over wat in mijn zorgplan staat.

2% 94% S2 7,8,9

5. Ik heb duidelijke afspraken gemaakt over hoe we mijn doelen gaan realiseren.

5,7,9

6. Als ik dat wil, worden naasten of belangenbehartigers uit mijn persoonlijk netwerk bij de zorg betrokken.

7,9

II. Het ondersteuningsplan - Organisatie X kwaliteitsdomeinen Organisatie Y missing ja schaal kwaliteitsdomeinen

7. Ik bespreek de afspraken in het ondersteuningsplan minimaal 1 keer per jaar met mijn ambulant begeleider.

7,9 15. Ik weet dat ik het recht heb om jaarlijks aanwezig te zijn bij het overleg van het begeleidingsteam over mijn zorgplan.

2% 72% S2 9,11

8. Ik heb regelmatig overleg met mijn ambulant begeleider over mijn doelen.

7,9 14. Ik heb voldoende overleg over mijn zorgplan.

2% 92% S2 7,9

9. Indien nodig worden afspraken geëvalueerd en bijgesteld.

9

10. Het ondersteuningsplan krijgt het rapportcijfer:

-

III. De medewerkers- Organisatie X kwaliteitsdomeinen Organisatie Y missing ja schaal kwaliteitsdomeinen

11. Ik kan zelf bepalen wat ik met mijn ambulant begeleider bespreek.

7,9,11

12. De ambulant begeleider houdt voldoende rekening met mijn beperking/ziekte.

1,2,11 1. De medewerkers weten voldoende van mijn beperkingen/ziekte en de gevolgen daarvan.

1% 94% S1 11

13. De ambulant begeleider is goed in zijn/haar werk.

1,2,11 2. Ik vind de begeleiding en/of verzorging van de medewerkers goed.

0% 100% - 1,2,11

14. De ambulant begeleider houdt zich aan de met mij gemaakte afspraken.

9,11 6. De medewerkers komen de afspraken na die met mij zijn gemaakt.

0% 95% S1 9,11

15. De ambulant begeleider neemt mij serieus. 3,10,11 4. De medewerkers nemen mij serieus. 0% 97% S1 3,10,11

16. De ambulant begeleider begeleidt mij op een goede manier in mijn keuzes.

5,7,11

III. De medewerkers- Organisatie X kwaliteitsdomeinen Organisatie Y missing ja schaal kwaliteitsdomeinen

17. De ambulant begeleider steunt mij als ik het moeilijk heb.

3,10,11

18. De ondersteuning die ik van verschillende ambulant begeleiders krijg, sluit goed op elkaar aan.

11,12 9. De medewerkers werken goed met elkaar samen.

17% 95% S1 11,12

19. Ook buiten de begeleidingsuren kan ik contact opnemen met mijn ambulant begeleider.

3,11

20. Ik ben tevreden over mijn ambulant begeleider.

11

21. Ik weet dat er de mogelijkheid is om van ambulant begeleider te wisselen, als het niet klikt.

8,11 10. Ik weet dat het mogelijk is om van vaste begeleider te wisselen, als het niet klikt.

5% 92% x 8

22. De medewerkers krijgen het rapportcijfer: -

3. De medewerkers nemen voldoende tijd voor mij.

1% 96% S1 3,11

7. Als ik buiten de geplande zorg hulp nodig heb, hoef ik niet lang te wachten.

16% 85% x 11

8. Medewerkers leggen dingen op een begrijpelijke manier uit.

4% 98% x 11

11. De stagiaires gaan goed met mij om. 51% 98% x 11

12. De vrijwilligers gaan goed met mij om. 51% 95% x 11

IV. De rechten van cliënten - Organisatie X kwaliteits- domeinen

Organisatie Y missing ja schaal kwaliteits- domeinen

23. Ik weet waarvoor ik bij de Centrale Cliëntenraad terecht kan.

8

24. Welke ideeën heeft u voor het versterken van de inspraak van cliënten Ambulante Begeleiding?

8

25. De ambulant begeleider respecteert mijn privacy.

2,3,8,10,11 18. De medewerkers respecteren mijn privacy.

2% 100% - 2,3,8,10,11

26. De ambulant begeleider gaat vertrouwelijk om met mijn persoonlijke informatie.

8

27. Ik weet dat ik het recht heb om al mijn persoonlijke gegevens, in mijn dossier, in te zien.

8

28. De ambulant begeleider betrekt mij bij ontwikkelingen, die voor mij belangrijk zijn.

7,8,11 17. Ik word goed geïnformeerd over mogelijkheden, ontwikkelingen en veranderingen binnen Y.

5% 94% S2 8,11

29. Ik weet welke stappen ik kan nemen als ik ontevreden ben of een klacht heb.

7,8 19. Ik weet op welke manier ik een klacht kan indienen.

3% 73% S2 7,8

30. Ik weet dat een cliëntvertrouwenspersoon mij kan adviseren en ondersteunen als ik ontevreden ben of een klacht heb.

8 16. Ik weet dat er een cliëntvertrouwenspersoon is.

2% 74% S2 8

31. Ik weet dat ik een formele klacht kan indienen bij de klachtencommissie.

8

32. Als ik aangeef dat ik ontevreden ben, wordt daar goed mee omgegaan.

2,8,11 5. De medewerkers luisteren naar mij als ik het ergens niet mee eens ben.

2% 98% x 9,11

IV. De rechten van cliënten - Organisatie X kwaliteits- domeinen

Organisatie Y missing ja schaal kwaliteits- domeinen

33. De rechten van cliënten krijgen het rapportcijfer:

-

20. Ik zou het prettig vinden wanneer één of twee keer per jaar een overleg wordt georganiseerd waaraan ik kan deelnemen, om inspraak te hebben in het beleid van Y.

4% 41% - 7,9

Tot slot - Organisatie X kwaliteits-

domeinen Organisatie Y missing ja schaal kwaliteits-

domeinen

34. Ik zou ambulante begeleiding van X aanbevelen bij anderen:

-

35. Wilt u ook deelnemen aan het groepsgesprek?

-

21. Eindcijfer kwaliteit van het begeleid zelfstandig wonen (BZW):

- -

22. Heeft u hulp gehad bij het invullen van de vragenlijst?

- -

66 Aanpassing vragenlijsten Cliënten over Kwaliteit (CoK; fase 1), NIVEL 2013

Vragenlijst voor cliënten van Woonlocatie .... LSR - landelijk steunpunt medezeggenschap

Bijlage 4 Voorstel aangepaste CoK-vragenlijst Wonen

Vragenlijst voor cliënten van Woonlocatie .... Vragen over de kwaliteit van het wonen

Wilt u de ingevulde vragenlijst vóór DATUM terugsturen naar het LSR. Het antwoordadres is op achterzijde van deze vragenlijst afgedrukt en past in het venster van de bijgevoegde envelop. Een postzegel is niet nodig.

Voor vragen bij het invullen van deze lijst kunt u contact opnemen met het LSR,….. , telefoon: 030 293 76 64.

Vragenlijst voor cliënten van Woonlocatie .... 2 LSR - landelijk steunpunt medezeggenschap

LSR - landelijk steunpunt medezeggenschap Kanaalweg 17 3526 KL Utrecht Postbus 8224 3503 RE Utrecht Telefoon: 030 293 76 64 Fax: 030 296 33 19 www.hetlsr.nl [email protected]

Copyright © LSR, landelijk steunpunt medezeggenschap Postbus 8224, 3503 RE Utrecht Alle rechten voorbehouden. Niets uit dit document mag worden vermenigvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of op enige andere manier, zonder voorafgaand schriftelijke toestemming van het LSR.

Vragenlijst voor cliënten van Woonlocatie .... LSR - landelijk steunpunt medezeggenschap 3

Algemene gegevens 1. Waar woont u? Locatie X Locatie Y Locatie…

Vragenlijst voor cliënten van Woonlocatie .... 4 LSR - landelijk steunpunt medezeggenschap

Woonlocatie U woont op één van de woonlocaties van ……. Onderstaande vragen gaan over deze woonlocatie. 2. Ik voel me thuis op deze woonlocatie. Ja Nee 3. Ik ben tevreden over het gebouw. Ja Nee 4. Ik ben tevreden over mijn eigen woning/ appartement. Ja Nee 5. Ik voel me veilig op de woonlocatie Ja Nee 6. Ik weet wat ik moet doen bij noodsituaties op de woonlocatie. Ja Nee 7. Ik vind het contact met andere bewoners goed. Ja Nee 8. Ik vind de sfeer op de woonlocatie prettig. Ja Nee

Vragenlijst voor cliënten van Woonlocatie .... LSR - landelijk steunpunt medezeggenschap

5

9. Ik ben tevreden over de maaltijden (ontbijt, lunch, diner). Ja Nee 10. Ik ben tevreden over het taxivervoer. Ja Nee Niet van toepassing, ik maak geen gebruik van het taxivervoer 11. Ik ben tevreden over mijn sociale contacten buiten de woonlocatie (bijv. met

familie, vrienden en/ of collega’s). Ja Nee Heeft u over dit onderwerp nog opmerkingen? (Wat gaat goed, wat kan beter?)

Vragenlijst voor cliënten van Woonlocatie .... 6 LSR - landelijk steunpunt medezeggenschap

Ondersteuning en ontwikkeling 12. De ondersteuning op de woonlocatie sluit goed aan bij mijn wensen en

doelen. Ja Nee 13. Ik heb goede afspraken gemaakt over mijn ondersteuning en verzorging. Ja Nee 14. Ik kan voldoende meebeslissen over wat in mijn zorgplan staat. Ja Nee 15. Ik heb voldoende overleg over mijn zorgplan. Ja Nee 16. Ik ben tevreden over mijn dag- en vrijetijdsbesteding (bijv. hobby’s en/ of

werk). Ja Nee Heeft u over dit onderwerp nog opmerkingen? (Wat gaat goed, wat kan beter?)

Vragenlijst voor cliënten van Woonlocatie .... LSR - landelijk steunpunt medezeggenschap

7

De Medewerkers Toelichting: De medewerkers zijn de mensen van wie u zorg en/ of begeleiding ontvangt op de woonlocatie. 17. De medewerkers nemen mij serieus. Ja Nee 18. De medewerkers luisteren naar mij als ik het ergens niet mee eens ben. Ja Nee 19. De medewerkers nemen voldoende tijd voor mij. Ja Nee 20. De medewerkers werken goed met elkaar samen. Ja Nee 21. Ik ben tevreden over mijn persoonlijke begeleider. Ja Nee Heeft u over dit onderwerp nog opmerkingen? (Wat gaat goed, wat kan beter?)

Vragenlijst voor cliënten van Woonlocatie .... 8 LSR - landelijk steunpunt medezeggenschap

De rechten van cliënten Toelichting: Cliënten hebben bepaalde rechten, ze mogen bepaalde zaken verwachten van [naam organisatie]. Hierover gaan de onderstaande vragen. 22. Ik weet waarvoor ik bij de cliëntenraad terecht kan. Ja Nee 23. Op de woonlocatie wordt mijn privacy gerespecteerd.

Ja Nee 24. Ik word goed geïnformeerd over veranderingen op de woonlocatie. Ja Nee 25. Ik kan meepraten over veranderingen op de woonlocatie. Ja Nee 26. Ik weet wat ik kan doen als ik ergens ontevreden over ben. Ja Nee Heeft u over dit onderwerp nog opmerkingen? (Wat gaat goed, wat kan beter?)

Vragenlijst voor cliënten van Woonlocatie .... LSR - landelijk steunpunt medezeggenschap

9

Tot slot 27. De woonlocatie krijgt het rapportcijfer (omcirkel het rapportcijfer. 1= heel slecht en 10= heel goed) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Heeft u verder nog opmerkingen? Hartelijk bedankt! U bent aan het einde van de vragenlijst. Bedankt voor uw antwoorden.

Vragenlijst voor cliënten van Woonlocatie .... 10 LSR - landelijk steunpunt medezeggenschap

LSR T.a.v. Antwoordnummer 52512 3502 VH UTRECHT Als u de vragenlijst zelf invult, graag terug sturen met antwoordenvelop vóór DATUM. U hoeft geen postzegels te plakken!

Vragenlijst voor cliënten van Activiteitencentrum .... LSR - landelijk steunpunt medezeggenschap

Bijlage 5 Voorstel aanpassing CoK-vragenlijst Dagbesteding

Vragenlijst voor cliënten van het Activiteitencentrum .... Vragen over de kwaliteit van de dagbesteding

Wilt u de ingevulde vragenlijst vóór DATUM terugsturen naar het LSR. Het antwoordadres is op achterzijde van deze vragenlijst afgedrukt en past in het venster van de bijgevoegde envelop. Een postzegel is niet nodig.

Voor vragen bij het invullen van deze lijst kunt u contact opnemen met het LSR,….. , telefoon: 030 293 76 64.

Vragenlijst voor cliënten van Activiteitencentrum .... LSR - landelijk steunpunt medezeggenschap 2

LSR - landelijk steunpunt medezeggenschap Kanaalweg 17 3526 KL Utrecht Postbus 8224 3503 RE Utrecht Telefoon: 030 293 76 64 Fax: 030 296 33 19 www.hetlsr.nl [email protected]

Copyright © LSR, landelijk steunpunt medezeggenschap Postbus 8224, 3503 RE Utrecht Alle rechten voorbehouden. Niets uit dit document mag worden vermenigvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of op enige andere manier, zonder voorafgaand schriftelijke toestemming van het LSR.

Vragenlijst voor cliënten van Activiteitencentrum .... LSR - landelijk steunpunt medezeggenschap 3

Algemene gegevens 1. Welke activiteitcentrum bezoekt u? Locatie x Locatie Y Locatie…

Vragenlijst voor cliënten van Activiteitencentrum .... LSR - landelijk steunpunt medezeggenschap 4

Het activiteitencentrum U bezoekt één of meerdere activiteitencentra van [naam organisatie]. Onderstaande vragen gaan over het activiteitencentrum. 2. Ik voel me prettig op het activiteitencentrum. Ja Nee 3. Ik ben tevreden over het gebouw. Ja Nee 4. Ik voel me veilig op het activiteitencentrum. Ja Nee 5. Ik weet wat ik moet doen bij noodsituaties op het activiteitencentrum. Ja Nee 6. Ik vind het contact met andere deelnemers goed. Ja Nee 7. Ik vind de sfeer op de woonlocatie prettig. Ja Nee

8. Ik ben tevreden over de lunch. Ja Nee Niet van toepassing, ik lunch niet op het AC

Vragenlijst voor cliënten van Activiteitencentrum .... LSR - landelijk steunpunt medezeggenschap 5

9. Ik ben tevreden over het taxivervoer. Ja Nee Niet van toepassing, ik maak geen gebruik van het taxivervoer 10. De activiteiten sluiten goed aan bij wat ik wil. Ja Nee Heeft u over dit onderwerp nog opmerkingen? (Wat gaat goed, wat kan beter?)

Vragenlijst voor cliënten van Activiteitencentrum .... LSR - landelijk steunpunt medezeggenschap 6

Ondersteuning en ontwikkeling 11. De ondersteuning op het activiteitencentrum sluit goed aan bij mijn wensen en doelen. Ja Nee 12. Ik ben tevreden over de begeleiding die ik krijg tijdens de activiteiten. Ja Nee 13. Ik heb goede afspraken gemaakt over de hulp die ik nodig heb bij mijn

ondersteuning en verzorging. Ja Nee 14. Ik kan voldoende meebeslissen over wat in mijn zorgplan staat. Ja Nee 15. Ik heb voldoende overleg over mijn zorgplan. Ja Nee Heeft u over dit onderwerp nog opmerkingen? (Wat gaat goed, wat kan beter?)

Vragenlijst voor cliënten van Activiteitencentrum .... LSR - landelijk steunpunt medezeggenschap 7

De Medewerkers Toelichting: De medewerkers zijn de mensen waarvan u zorg en/ of begeleiding ontvangt op het activiteitencentrum. 16. De medewerkers nemen mij serieus. Ja Nee 17. De medewerkers luisteren naar mij als ik het ergens niet mee eens ben. Ja Nee 18. De medewerkers nemen voldoende tijd voor mij. Ja Nee 19. De medewerkers werken goed met elkaar samen. Ja Nee 20. Ik ben tevreden over mijn persoonlijk ondersteuner Ja Nee Heeft u over dit onderwerp nog opmerkingen? (Wat gaat goed, wat kan beter?)

Vragenlijst voor cliënten van Activiteitencentrum .... LSR - landelijk steunpunt medezeggenschap 8

De rechten van cliënten Toelichting: Cliënten hebben bepaalde rechten, ze mogen bepaalde zaken verwachten van [naam organisatie]. Hierover gaan de onderstaande vragen. 21. Ik weet waarvoor ik bij de cliëntenraad terecht kan. Ja Nee 22. Op het activiteitencentrum wordt mijn privacy gerespecteerd.

Ja Nee 23. Ik word goed geïnformeerd over veranderingen op het activiteitencentrum. Ja Nee 24. Ik kan meepraten over veranderingen op het activiteitencentrum. Ja Nee 25. Ik weet wat ik kan doen als ik ergens ontevreden over ben. Ja Nee Heeft u over dit onderwerp nog opmerkingen? (Wat gaat goed, wat kan beter?)

Vragenlijst voor cliënten van Activiteitencentrum .... LSR - landelijk steunpunt medezeggenschap 9

Tot slot 26. Het activiteitencentrum krijgt het rapportcijfer (omcirkel het rapportcijfer. 1= heel slecht en 10= heel goed) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Heeft u verder nog opmerkingen? Hartelijk bedankt! U bent aan het einde van de vragenlijst. Bedankt voor uw antwoorden.

Vragenlijst voor cliënten van Activiteitencentrum .... LSR - landelijk steunpunt medezeggenschap 10

LSR T.a.v. Antwoordnummer 52512 3502 VH UTRECHT Als u de vragenlijst zelf invult, graag terug sturen met antwoordenvelop vóór DATUM. U hoeft geen postzegels te plakken!

Vragenlijst voor cliënten van Ambulante begeleiding .... LSR - landelijk steunpunt medezeggenschap

Bijlage 6 Voorstel aanpassing CoK-vragenlijst Ambulante Begeleiding

Vragenlijst over de ambulante dienstverlening Vragen over de kwaliteit van dienstverlening

Wilt u de ingevulde vragenlijst vóór DATUM terugsturen naar het LSR. Het antwoordadres is op achterzijde van deze vragenlijst afgedrukt en past in het venster van de bijgevoegde envelop. Een postzegel is niet nodig.

Voor vragen bij het invullen van deze lijst kunt u contact opnemen met het LSR,….. , telefoon: 030 293 76 64.

Vragenlijst voor cliënten van Ambulante begeleiding .... LSR - landelijk steunpunt medezeggenschap 2

LSR - landelijk steunpunt medezeggenschap Kanaalweg 17 3526 KL Utrecht Postbus 8224 3503 RE Utrecht Telefoon: 030 293 76 64 Fax: 030 296 33 19 www.hetlsr.nl [email protected]

Copyright © LSR, landelijk steunpunt medezeggenschap Postbus 8224, 3503 RE Utrecht Alle rechten voorbehouden. Niets uit dit document mag worden vermenigvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of op enige andere manier, zonder voorafgaand schriftelijke toestemming van het LSR.

Vragenlijst voor cliënten van Ambulante begeleiding .... LSR - landelijk steunpunt medezeggenschap 3

Algemene gegevens 1. Van welk team ontvangt u ambulante begeleiding? Team a Team b Team c Team ….

Vragenlijst voor cliënten van Ambulante begeleiding .... LSR - landelijk steunpunt medezeggenschap 4

Ondersteuning en ontwikkeling 2. De ambulante begeleiding sluit goed aan bij mijn wensen en doelen. Ja Nee 3. Ik kan voldoende meebeslissen over wat in mijn zorgplan staat. Ja Nee

4. Ik heb goede afspraken gemaakt over mijn ondersteuning en verzorging. Ja Nee 5. Ik heb voldoende overleg over mijn zorgplan. Ja Nee 6. Ik ben tevreden over mijn dag- en vrijetijdsbesteding (bijv. hobby’s en/ of

werk). Ja Nee 7. Ik ben tevreden over mijn sociale contacten (bijv. met familie, vrienden en/ of

collega’s).

Ja Nee Heeft u over dit onderwerp nog opmerkingen? (Wat gaat goed, wat kan beter?)

Vragenlijst voor cliënten van Ambulante begeleiding .... LSR - landelijk steunpunt medezeggenschap 5

De ambulant begeleider 8. De begeleider neemt mij serieus. Ja Nee 9. De begeleider luistert naar mij als ik het ergens niet mee eens ben. Ja Nee 10. De begeleider neemt voldoende tijd voor mij. Ja Nee 11. De begeleider werkt goed samen met andere begeleiders. Ja Nee 12. De begeleider is goed bereikbaar (bijv. telefonisch of per e-mail). Ja Nee 13. Ik ben tevreden over mijn begeleider. Ja Nee Heeft u over dit onderwerp nog opmerkingen? (Wat gaat goed, wat kan beter?)

Vragenlijst voor cliënten van Ambulante begeleiding .... LSR - landelijk steunpunt medezeggenschap 6

De rechten van cliënten Toelichting: Cliënten hebben bepaalde rechten, ze mogen bepaalde zaken verachten van [naam organisatie]. Hierover gaan de onderstaande vragen. 14. Ik weet waarvoor ik bij de cliëntenraad terecht kan. Ja Nee 15. De medewerkers respecteren mijn privacy. Ja Nee 16. Ik word goed geïnformeerd over veranderingen binnen [ naam organisatie]. Ja Nee

17. Ik kan meepraten over veranderingen binnen [ naam organisatie]. Ja Nee 18. Ik weet wat ik kan doen als ik ergens ontevreden over ben. Ja Nee Heeft u over dit onderwerp nog opmerkingen? (Wat gaat goed, wat kan beter?)

Vragenlijst voor cliënten van Ambulante begeleiding .... LSR - landelijk steunpunt medezeggenschap 7

Tot slot 19. De ambulante begeleiding krijgt het rapportcijfer (omcirkel het rapportcijfer. 1= heel slecht en 10= heel goed) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Heeft u verder nog opmerkingen? Hartelijk bedankt! U bent aan het einde van de vragenlijst. Bedankt voor uw antwoorden.

Vragenlijst voor cliënten van Ambulante begeleiding .... LSR - landelijk steunpunt medezeggenschap 8

LSR T.a.v. Antwoordnummer 52512 3502 VH UTRECHT Als u de vragenlijst zelf invult, graag terug sturen met antwoordenvelop vóór DATUM. U hoeft geen postzegels te plakken!