Een waakzaam oog voor het kerkelijk kunstbezit

in Limburg

Fase 1: Start 2008, project: Veiligheid & toegankelijkheid in Limburgse kerken

Drie obstakels voor veilig religieus erfgoed in Limburg De kluis lijkt een oplossing voor alle problemen, met alles achter slot en grendel en de deuren gebarricadeerd. Maar een historisch kerkgebouw is gelukkig meerdere keren per week toegankelijk en de voorwerpen hebben daarin hun religieuze en liturgische functie. Op basis van de ervaringen tijdens het project zijn een drietal obstakels geïdentificeerd die een belemmering vormen voor het veilig en toegankelijk openstellen van ons religieus erfgoed. 1. Verantwoordelijkheid met beperkte deskundigheid 2. Deskundigheid zonder bevoegdheid 3. Het overzicht ontbreekt

Drie aanbevelingen voor veilig religieus erfgoed Naast de kluis zijn er volgens het projectteam drie aanbevelingen te doen voor een beter beheer van de waardevolle kunstschatten: 1. Ondersteun de (steun)stichtingen nadrukkelijk met kennis rond behoud en

beheer 2. Behoud het Bisdom of de PKN als centraal punt 3. Ontsluit en waardeer het erfgoed voor erfgoedbeheerders en

onderzoekers

Fase 2: Grote risicoanalyses voor toplocaties: • H. Petrus Banden kerk Venray • Amelberga basiliek en schatkamer Susteren • Rolduc Kerkrade • St. Bartholomeus Basiliek Meersen • St Lambertus kerk Horst • St. Servaas Maastricht • Onze Lieve vrouw Maastricht • Pancratius kerk Heerlen • Munsterkerk en Kathedraal te Roermond

Fase 3: Waakzaam oog voor het kerkelijk kunstbezit in Limburg

• Limburg heeft 283 parochies, met soms meerdere kerken, waarvan 218 Rijksmonument.

• Van 280 kerken in Limburg zijn de inventarissen van het kerkelijk kunstbezit door de SKKN beschreven. Het gros in de jaren zeventig en tachtig. Enkele nog zeer recent. (totaal één archiefkast vol)

• De inventarislijsten zijn op geen enkele manier ontsloten, behalve op alfabet van plaatsnaam waar de kerk staat

• De inventarislijsten zijn op geen enkele manier recent gecontroleerd op actualiteit.

• De inventarissen van 46 kerken in Limburg zijn digitaal ontsloten via TMS (van de 9990 kerken die in de TMS lijsten van de SKKN staan) In de TMS van Limburg staan nu 2915 objecten, gem. 63 objecten per kerk (maar alleen van de Servaas al 1453 objecten..)

• Het aantal Limburgse objecten in de WbC is 737. Waarvan 5 verzamelingen: (Lambertus in

Horst, Servaas te Maastricht, OLV Maastricht, Amelberga te Susteren, Petrus banden te Venray) en 13 losse objecten in 8 andere kerken, een klooster en twee musea.

• Volgens de conservator van de Bisschoppelijke collecties hebben ruim 160 kerken in Limburg voorwerpen die op de topstukkenlijst zouden moeten worden geplaatst

• Monumentenwacht Limburg kijkt elke twee jaar naar een kerk

• Erfgoedinspectie komt elke vier jaar kijken en neemt bij grote verzamelingen een steekproef

Fase 4: Inventarisatie en waardering van het kerkelijk kunstbezit in Limburg