Toolkit kerken / 1.1 / 5 dec 2012

Toolkit voor de kerken Hoe kun je als geloofsgemeenschap

betrokken zijn bij (ex-)gedetineerden?

____________________________________________________________________________________

TER OVERWEGING: 7 x 70

In de gevangenis raak je niet alleen je vrijheid kwijt, maar vaak ook je werk, woonruimte, relaties en

kansen voor de toekomst. Exodus gelooft in nieuwe kansen voor iedereen die tijdens of na zijn of haar

gevangenisstraf wil breken met criminaliteit. Dat klinkt mooi maar is gemakkelijker gezegd dan gedaan.

De politiek en onze samenleving zijn namelijk meer gericht op vergelding en minder op verzoening en

herstel. Lang niet altijd worden nieuwe kansen geboden aan ex-gedetineerden, die werkelijk spijt hebben

van wat ze hebben misdaan en gemotiveerd zijn om een leven te leiden zónder criminaliteit. Als het dan

even tegenzit – zoals bij het zoeken van een baan, woonruimte of de zin van het leven – is het o zo ver-

leidelijk om weer verkeerde keuzen te maken en terug te vallen in oude gewoonten.

Daarom is het percentage mensen dat opnieuw in de fout gaat ook zo hoog.

In Nederland is 7 jaar na detentie maar liefst 70% opnieuw veroordeeld voor een delict!

Exodus haalt (ex-)gedetineerden uit die negatieve spiraal. Met professionele begeleiding in 11 Exodus-

huizen verspreid in het land. En met 1.800 vrijwilligers binnen en buiten de muren van de gevangenissen.

Van (ex-)gedetineerden die een tijdje met Exodus optrekken, valt tientallen procenten (!) minder terug in

criminaliteit. En dat bespaart de samenleving veel leed en miljoenen aan schade.

Exodus gelooft in de uittocht uit de wereld van de criminaliteit. Exodus doet daarbij een beroep op christe-

nen en kerken in Nederland zoals u; om die nieuwe kansen te blijven bieden.

Nieuwe kansen bieden betekent ook 7 x 70 keer vergeven.

Nee, Exodus verliest daarbij het enorme leed van slachtoffers niet uit het oog. De weg naar herstel is niet

alleen materieel van aard, maar ook gericht op relaties en zo mogelijk op verzoening. Dat vergt verande-

ring: een nieuw leven van iemand die nooit meer terug wil op het pad van de misdaad. Helpt u mee?

In dit pakket vindt u een groot aantal tips, voorbeelden, teksten en liturgiesuggesties

waarmee u in uw kerk, gemeente of parochie direct aan de slag kunt.

Meer informatie? Hulp nodig bij het meedenken? Neem contact op met Exodus Nederland:

Veerle Rooze, diaconaal pastor, Vrijwilligers & Kerkzaken, v.rooze@exodus.nl, 06-34562046

Renny van der Sleen, Particuliere fondsenwerving, r.vandersleen@exodus.nl, 071-5161950

Voor meer algemene vragen: www.exodus.nl of mail/bel Exodus, info@exodus.nl, 071-5161950

Toolkit kerken / 1.2 / 5 dec 2012

Toolkit voor de kerken Hoe kun je als geloofsgemeenschap

betrokken zijn bij (ex-)gedetineerden?

____________________________________________________________________________________

IN VOGELVLUCHT: WAT KUNT U VOOR (EX-)GEDETINEERDEN EN EXODUS DOEN?

In en rond de kerk

Gevangenenzondag of themadienst

Welke relatie ligt er tussen uw geloofsgemeenschap en (ex-)gedetineerden? Hoe plaatst u omzien

naar gevangenen in Bijbels perspectief? Nodig een gevangenispredikant of -pastor uit.

Thema-avond of -weekend over (bijvoorbeeld) ‘gevangen en vrij’

Organiseer een ontmoetingsbijeenkomst in uw kerk. Ga het gesprek aan met een voorlichter van

Exodus, het justitiepastoraat en/of ex-gedetineerden. Deel en leer van hun verhalen en ervaringen.

Acties voor (ex-)gevangenen

Kerstpakketten uitdelen. Een actie rond Pasen. Kleding inzamelen voor de gevangenis als opstapje

om aandacht voor detentie te vragen. Wees kerk voor (ex-)gedetineerden!

Acties voor Exodus

Collecteer eenmalig of een jaar lang voor het werk van Exodus. Ondersteun Exodus met een

(sponsor-)actie tijdens de 40 dagentijd of het startweekend. Zodat wij dit werk kunnen voortzetten!

Vrijwilligerswerk

Meehelpen bij de kerkdiensten in de gevangenis

Iedere zondag zijn er kerkdiensten in gevangenissen. Vrijwilligers helpen bij het koffie en thee

schenken en hebben gesprekken met gedetineerden. Dit wordt erg gewaardeerd!

Gevangenen bezoeken

Sommige gevangenen krijgen weinig bezoek en vinden het erg fijn om met iemand van buiten te

spreken. Als bezoekvrijwilliger krijgt u training en begeleiding, terwijl u bouwt aan (zelf-)vertrouwen.

Wees een maatje voor een (ex-)gedetineerde

Ondersteun gedetineerden bij de stap naar buiten. Maatjes maken deel uit van de nazorggroepen van

Exodus. Hierin deelt u ervaringen om vervolgens zelf goede nazorg te kunnen geven.

Ondersteunen van kinderen van gedetineerden

Bij detentie van ouders zijn kinderen vaak de dupe. Vrijwilligers begeleiden deze kinderen en brengen

samen met hen een bezoek aan de vader of moeder in de gevangenis. U krijgt eerst een training.

Meditatief schilderen of een muziekmiddag

Een workshop in de gevangenis met deelnemers van binnen en buiten. Een koor dat meehelpt bij de

vieringen. Kent u iemand in uw kerk met muzikaal of creatief talent? Laat het weten!

Bewoners en medewerkers ondersteunen

Ook in de 11 Exodushuizen kunt u aan de slag. Vrijwilligers in de Exodushuizen ondersteunen bewo-

ners en medewerkers op administratief, cultureel, sportief of recreatief gebied.

In dit pakket vindt u per onderdeel voorbeelden en uitwerkingen.

Meer informatie? Hulp nodig bij het meedenken? Neem contact op met Exodus Nederland:

Veerle Rooze, diaconaal pastor, Vrijwilligers & Kerkzaken, v.rooze@exodus.nl, 06-34562046

Renny van der Sleen, Particuliere fondsenwerving, r.vandersleen@exodus.nl, 071-5161950

Voor meer algemene vragen: www.exodus.nl of mail/bel Exodus, info@exodus.nl, 071-5161950

Toolkit kerken / 3.1 / 5 dec 2012

Toolkit voor de kerken (Ex-)gedetineerden en Exodus in en rond de kerk

____________________________________________________________________________________

KOM IN ACTIE VOOR (EX-)GEDETINEERDEN EN EXODUS!

Met 11 Exodushuizen en 1.800 vrijwilligers binnen en buiten de gevangenis helpt en begeleidt Exodus

jaarlijks meer dan 5.000 (ex-)gedetineerden en hun familie, op weg naar een leven zonder criminaliteit.

In een samenleving die meer gericht is op vergelding dan op verzoening en herstel, is het werk van

Exodus heel hard nodig. Omdat het om mensen gaat!

En voor wie het op een andere manier wil zien: het werk van Exodus bespaart de samenleving jaarlijks

miljoenen euro’s aan leed, schade en kosten als gevolg van criminaliteit.

Exodus is dus uw steun en actie meer dan waard. Wat kunt u doen? We geven u een paar suggesties.

Acties voor (ex-)gevangenen en Exodus

Collecte of jaarproject

Collecteer eenmalig of een jaar lang voor het werk van Exodus. Combineer deze collecte bijvoorbeeld

met een themadienst, voorlichtingsbijeenkomst of discussieavond. Exodus verleent hieraan graag

haar medewerking met materialen, een (s)preker, promotor en zo mogelijk een ex-gedetineerde. Zie

ook de bijgaande voorbeeldliturgieën en het videospotje op www.exodus.nl.

40dagentijdcampagne

Ondersteun Exodus in de Lijdenstijd met een collecte of (sponsor-)actie tijdens de 40dagentijd-

campagne 2013 van Kerk in Actie. Exodus is (samen met Kerken met Stip) één van de zes

collectedoelen. U kunt met de 40dagentijdcampagne als start Exodus ook voor langere tijd

ondersteunen via Kerk in Actie of rechtstreeks naar Exodus.

Kerstpakketten uitdelen

Als kerk of geloofsgemeenschap kunt u rond Kerst een blijk van medeleven of teken van bemoediging

geven door het uitdelen van Kerstpakketten in de gevangenis of in een Exodushuis. Houd u er

rekening mee, dat er strenge regels gelden voor het betreden van gevangenissen. Werk samen met

één van onze ‘inzorggroepen’ van Exodusvrijwilligers of met het justitiepastoraat.

Kleding inzamelen

Informeer bij een gevangenis bij u in de buurt of via het justitiepastoraat of er behoefte bestaat aan

kleding voor gedetineerden. Als dat zo is, dan kan een inzamelingsactie een goede opstap bieden om

in uw kerk aandacht te vragen voor mensen in gevangenschap. Wees kerk voor (ex-)gedetineerden!

Startzondag

Stel het Exoduswerk onder (ex-)gevangenen eens in het teken van startzondag/-weekend; een

uitstekende moment om gemeentebreed aandacht en ondersteuning te vragen voor de mensen in

gevangenschap en nieuwe kansen op een leven zonder criminaliteit. Een mooie start!

►►►

Sponsoracties of actie met opbrengst

We zijn een creatief volkje als het gaat om goede doelen ondersteunen. Misschien zit hier iets bij dat

goed bij uw kerk, geloofsgemeenschap, kring, jongerengroep of diaconie past. Voor het goede doel:

nieuwe kansen voor (ex-)gedetineerden! Bijvoorbeeld met een:

Benefietconcert

Braderie

Collectebus

Dichtwedstrijd

Giftenthermometer

Jubileumgift

Kettingbrief via social media

Kleedjesmarkt

Koninginnedagactie

Lege flessenactie

Levende autowasstraat

Marktkraam

Natuurwandeling

Opbrengst oppaswerk

Sponsorloop

Stroopwafelverkoop

Vastenactie

Verkoop vriendschapsbrood

Rondleiding in een Exodushuis

Informeer eens bij het Exodushuis bij u in de buurt of u met een (kleine) groep een rondleiding kunt

krijgen. Maak kennis met het professionele begeleidingswerk en hoor de ervaringen en verhalen van

de bewoners. Het is overigens niet altijd mogelijk, afhankelijk van de samenstelling van de groep

bewoners en situaties die op dat moment kunnen spelen.

Via via

De online webshop Stripes Clothing verkoopt kleding die gemaakt is in de gevangenis, maar wordt

gedragen in vrijheid. 50% van de winst van de kledinglijn ‘Conscience’ (vanaf 15 december 2012)

gaat naar Exodus. De andere helft is voor Slachtoffer in Beeld. Ga naar www.stripesclothing.com.

Wilt u als kerk structureel nieuwe kansen bieden aan ex-gedetineerden? Overweeg dan om een

‘Kerk met Stip’ te worden. Meer informatie: www.kerkenmetstip.nl.

Schrijf een Kerstkaart naar iemand in de gevangenis. Kijk op www.arkmission.nl.

Bij wie moet u zijn?

Gaat u het werk van Exodus ondersteunen? Wij denken graag met u mee! Mail of bel het landelijk

bureau van Exodus voor promotiemateriaal. Specifieke vragen over vormen van sponsoring of

fondsenwerving ten bate van Exodus? We helpen u graag verder!

Exodus Nederland, info@exodus.nl, 071 – 516 19 50

Renny van der Sleen, Fondsenwerving, r.vandersleen@exodus.nl, 071 – 516 19 50

Meer informatie?

Kijk op www.exodus.nl en klik op ‘Help mee’.

Download de Exodus videospot (lengte: 1 minuut) op www.exodus.nl

Uitbreiding toolkit voor de kerken

Wij willen deze toolkit met tips, suggesties en voorbeelden graag uitbreiden, zodat andere kerken het

wiel niet opnieuw hoeven uit te vinden. Heeft u iets nieuws bedacht of (digitaal) goede voorbeelden

van acties voor handen? Stuur ze dan naar r.vandersleen@exodus.nl.

Toolkit kerken / 4.1 / 5 dec 2012

Toolkit voor de kerken Vrijwilligerswerk in de gevangenis

____________________________________________________________________________________

VRIJWILLIGER ACHTER SLOT EN GRENDEL

Meer dan 1.800 vrijwilligers van Exodus ondersteunen jaarlijks zo’n 5.000 gedetineerden, ex-gedetineer-

den en hun familie. Een groot deel van deze vrijwilligers is in heel Nederland actief binnen de muren van

de gevangenis.

Meehelpen bij de kerkdiensten

Als vrijwilliger in de gevangenis speelt u een rol bij kerkdiensten en samenkomsten van de geestelijk

verzorger. Er zijn verschillende taken: van gezamenlijk voorbereiden tot zorgen voor de koffie en

thee, van hand-en-span-diensten tot het voeren van gesprekken, bijvoorbeeld over zingeving.

Voor gedetineerden zijn de zondagse kerkdiensten vaak een moment om ‘er even uit te zijn’, maar

niet zelden vormen de diensten ook aanleiding tot diepgaande gesprekken, verandering van denken,

een stimulans voor motivatie om te breken met een crimineel leven en bezinning op levensvragen

zoals geloof.

Gevangenen bezoeken

In veel gevangenissen bezoeken vrijwilligers van Exodus op gezette tijden een vaste gedetineerde. U

bent dan als het ware een maatje van hem of haar. U deelt uiteraard niet dezelfde cel, maar u kunt

wel zorgen voor wat afleiding, een luisterend oor of een tot nadenken stemmende vraag. Als maatje

werkt u aan een band van vertrouwen en laat u zien dat er mensen zijn die geven om iemand in de

gevangenis. Gedetineerden kijken vaak uit naar de volgende ontmoeting, omdat uw gesprek met

hem of haar zo anders is dan het dagelijkse contact met medegevangenen of bewaarders. Sommige

gevangenen krijgen weinig bezoek en vinden het erg fijn om met ‘iemand van buiten’ te praten.

Meditatief schilderen of een muziekmiddag

Bent u meer creatief aangelegd? Dan is een workshop in de gevangenis met deelnemers van binnen

en buiten wellicht dé manier om invulling te geven aan uw betrokkenheid met gedetineerden. Dit kan

van alles zijn, zoals meditatief schilderen. U zult verbaasd staan waartoe dit kan leiden!

Of bent u muzikaal? In verschillende gevangenissen bestaat de mogelijkheid om met zang of muziek

gedetineerden te helpen te ontdekken dat zij bepaalde talenten hebben. Of u organiseert of zingt

mee in koor(tje) dat meehelpt tijdens de kerkdiensten of vieringen.

Bent u niet creatief of muzikaal? Dan kent u wellicht iemand anders in uw kerk die veel voelt voor

deze vorm van omzien naar gevangenen.

►►►

In het diepe gegooid?

Als bezoekvrijwilliger krijgt u van Exodus ondersteuning, begeleiding, deskundigheidsbevordering en

een WA- en ongevallenverzekering. U gaat dus niet onvoorbereid ‘achter slot en grendel’. Bovendien

zijn er regelmatig zogenaamde ‘bezoekgroepen’, waarin u uw vragen en ervaringen deelt met een

vrijwilligerscoördinator en andere vrijwilligers. U staat elkaar bij met raad en daad en bespreekt met

elkaar de kansen en valkuilen. Dit alles met als doel om gedetineerden zicht te geven op een leven

zonder criminaliteit. Of misschien wel heel dichtbij: het geven van dat sprankje hoopgevende en

persoonlijke aandacht.

Bij wie moet u zijn?

Het vrijwilligerswerk van Exodus in de gevangenis wordt gecoördineerd door de afdeling Geestelijke

Verzorging van het ministerie van Veiligheid en Justitie. Daarnaast is er per bezoekgroep een

coördinator, die onder meer zorgt voor training en begeleiding van bezoekvrijwilligers.

Wilt u in de gevangenis aan de slag als vrijwilliger? Of wilt u vrijwilligers begeleiden?

Neem dan contact op met Exodus Nederland:

Telefoon 071 – 516 19 50 of email vrijwilligers@exodus.nl

Landelijke Vrijwilligersdag

Eén keer per jaar organiseert Exodus Nederland voor al haar vrijwilligers een landelijke bijeenkomst.

Het is een zinvolle en feestelijke ontmoeting met maaltijd, dat ieder jaar in het teken staat van een

actueel thema.

Meer informatie?

Kijk op www.exodus.nl en klik op ‘Vrijwilligerswerk’. U vindt hier onder andere ook:

Het basisprofiel van een Exodusvrijwilliger

Gedragscode voor vrijwilligers

Aanmeldformulieren voor gedetineerden, vrijwilligers en begeleiders van vrijwilligers

Klachtenformulier voor vrijwilligers

Contactgegevens van onze regiocoördinatoren (voor vrijwilligerswerk buiten de gevangenis)

Of mail of bel met Exodus Nederland: info@exodus.nl, 071 – 516 19 50

Toolkit kerken / 4.2 / 26 sep 2012

Toolkit voor de kerken Vrijwilligerswerk in de gevangenis - Interview

_______________________________________________________________________

Vrijwilliger Malou biedt vrijetijdsmuziek in TBS-kliniek

“Waardering doet iedereen goed”

“Ieder leven heeft zin als die persoon er zelf iets zinvols van wil maken. TBS-ers

moeten daar extra hard aan werken. Maar uiteindelijk wil iedereen waardering

krijgen en iets doen dat er werkelijk toe doet.”

Malou Remijn (23) is bijna klaar met haar studie psychologie. Naast het afronden van

twee masters verdient zij bij als tolk, met lesgeven aan de universiteit en vooral als

begeleider bij een zorggroep. En toch heeft ze nog wat tijd over: al twee jaar lang

repeteert Malou elke week anderhalf uur met een bandje van gedetineerden in TBS-

kliniek FPC 2Landen in Utrecht, als vrijwilliger van de ‘inzorggroep’ van Exodus.

Achter de tralies

“Zingen en gitaar spelen is mijn passie en ik wil

er ook iets mee doen. Iets zinnigs en leuks. De

eerste keer realiseerde ik mij niet dat TBS-ers

gevangen zitten. Voor het

kennismakingsgesprek moest ik mijn paspoort

meenemen en voor ik het wist zat ik geheel

onvoorbereid opeens achter de tralies”, lacht

Malou. Het was een soort auditie. “Die eerste

keer mocht ik meezingen. De jongens

reageerden erg enthousiast, maar dat was

misschien ook wel omdat er opeens een jonge

vrouw in hun midden stond.”

De bajesband bestond uit drie gedetineerden.

Sinds de zomer is er een ander bandje, die

alleen Nederlandstalig repertoire heeft. Malou:

“Eén speelt piano, een ander gitaar en er zijn

twee zangers met een laag verstandelijk niveau.

Belangrijke doelen zijn waardering voelen,

afleiding vinden en op een leuke manier bezig

zijn. Ik probeer daarin te sturen en structuur

aan te brengen.”

Malou: “We zijn zo rijk en hebben veel kansen. Maak daar iets moois van!”

Onbevooroordeeld

“Mijn omgeving reageert meestal wel positief op wat ik doe. Toch krijg ik ook vragen

zoals ‘Waarom ga je die verschrikkelijke mensen vermaken en geen bejaarden of zo?’ Nu

vind ik TBS-er interessanter dan bejaarden en weet ik er inmiddels ook veel van. Maar

wat zeker helpt, is dat ik onbevooroordeeld met hen kan omgaan. De fout in gaan,

betekent nog niet gelijk dat je een fout mens bent. Velen hebben een moeilijke

achtergrond en kunnen niet voor honderd procent verantwoordelijk worden gesteld voor

hun daden. Maar ze zijn ook geen honderd procent slachtoffer van de situatie waarin ze

zich bevinden. Ik vraag niet naar hun delict of stoornis. Ik heb een onbevangen interesse

in wie zij zijn als mens.”

►►►

Toolkit kerken / 4.2 / 26 sep 2012

Glundermomenten

Malou verzorgt vrijetijdsmuziek. Dit is iets anders dan therapeutisch muziek maken, wat

in TBS-klinieken ook gebeurt. “Ik kan mij hierin veel meer gelijkwaardig opstellen dan

een therapeut. Ik zing en speel mee en ga voor de compliment- en glundermomenten,

als een optreden een succes is of een liedje erg goed gaat. En trots zijn op

veranderingen, zoals gitarist Marcel die een pees van een vinger scheurde, maar nu wel

piano speelt. Of de bassist die nu ook blijkt te kunnen zingen. Ja, ze krijgen er wel een

beetje sterallures van, maar de waardering tijdens optredens bij open dagen en (interne)

Koninginnedagmarktjes doet natuurlijk goed.”

Rijk

Over haar eigen motivatie zegt Malou: “Ik ben twee maanden in China geweest en zie nu

hoe enorm rijk wij hier zijn, zowel qua geld als qua kansen. In Nederland is zoveel

vrijheid. Je kunt kiezen wie je bent, wat je gaat doen, wat je vindt. Dus maak er iets

moois van! Voor mij betekent dit, dat ik anderen wil helpen. TBS-ers hebben veel minder

kansen. Ik vind dat ze de paar kansen die ze hebben ook ten volle moeten aangrijpen.

Daar wil ik bij helpen. Ze zullen altijd vogelvrij zijn, maar ik geloof in een nieuwe kans.”

Toolkit kerken / 4.2 / 26 sep 2012

Toolkit voor de kerken Vrijwilligerswerk in de gevangenis - Interview

_______________________________________________________________________

Vrijwilliger Malou biedt vrijetijdsmuziek in TBS-kliniek

“Waardering doet iedereen goed”

“Ieder leven heeft zin als die persoon er zelf iets zinvols van wil maken. TBS-ers

moeten daar extra hard aan werken. Maar uiteindelijk wil iedereen waardering

krijgen en iets doen dat er werkelijk toe doet.”

Malou Remijn (23) is bijna klaar met haar studie psychologie. Naast het afronden van

twee masters verdient zij bij als tolk, met lesgeven aan de universiteit en vooral als

begeleider bij een zorggroep. En toch heeft ze nog wat tijd over: al twee jaar lang

repeteert Malou elke week anderhalf uur met een bandje van gedetineerden in TBS-

kliniek FPC 2Landen in Utrecht, als vrijwilliger van de ‘inzorggroep’ van Exodus.

Achter de tralies

“Zingen en gitaar spelen is mijn passie en ik wil

er ook iets mee doen. Iets zinnigs en leuks. De

eerste keer realiseerde ik mij niet dat TBS-ers

gevangen zitten. Voor het

kennismakingsgesprek moest ik mijn paspoort

meenemen en voor ik het wist zat ik geheel

onvoorbereid opeens achter de tralies”, lacht

Malou. Het was een soort auditie. “Die eerste

keer mocht ik meezingen. De jongens

reageerden erg enthousiast, maar dat was

misschien ook wel omdat er opeens een jonge

vrouw in hun midden stond.”

De bajesband bestond uit drie gedetineerden.

Sinds de zomer is er een ander bandje, die

alleen Nederlandstalig repertoire heeft. Malou:

“Eén speelt piano, een ander gitaar en er zijn

twee zangers met een laag verstandelijk niveau.

Belangrijke doelen zijn waardering voelen,

afleiding vinden en op een leuke manier bezig

zijn. Ik probeer daarin te sturen en structuur

aan te brengen.”

Malou: “We zijn zo rijk en hebben veel kansen. Maak daar iets moois van!”

Onbevooroordeeld

“Mijn omgeving reageert meestal wel positief op wat ik doe. Toch krijg ik ook vragen

zoals ‘Waarom ga je die verschrikkelijke mensen vermaken en geen bejaarden of zo?’ Nu

vind ik TBS-er interessanter dan bejaarden en weet ik er inmiddels ook veel van. Maar

wat zeker helpt, is dat ik onbevooroordeeld met hen kan omgaan. De fout in gaan,

betekent nog niet gelijk dat je een fout mens bent. Velen hebben een moeilijke

achtergrond en kunnen niet voor honderd procent verantwoordelijk worden gesteld voor

hun daden. Maar ze zijn ook geen honderd procent slachtoffer van de situatie waarin ze

zich bevinden. Ik vraag niet naar hun delict of stoornis. Ik heb een onbevangen interesse

in wie zij zijn als mens.”

►►►

Toolkit kerken / 4.2 / 26 sep 2012

Glundermomenten

Malou verzorgt vrijetijdsmuziek. Dit is iets anders dan therapeutisch muziek maken, wat

in TBS-klinieken ook gebeurt. “Ik kan mij hierin veel meer gelijkwaardig opstellen dan

een therapeut. Ik zing en speel mee en ga voor de compliment- en glundermomenten,

als een optreden een succes is of een liedje erg goed gaat. En trots zijn op

veranderingen, zoals gitarist Marcel die een pees van een vinger scheurde, maar nu wel

piano speelt. Of de bassist die nu ook blijkt te kunnen zingen. Ja, ze krijgen er wel een

beetje sterallures van, maar de waardering tijdens optredens bij open dagen en (interne)

Koninginnedagmarktjes doet natuurlijk goed.”

Rijk

Over haar eigen motivatie zegt Malou: “Ik ben twee maanden in China geweest en zie nu

hoe enorm rijk wij hier zijn, zowel qua geld als qua kansen. In Nederland is zoveel

vrijheid. Je kunt kiezen wie je bent, wat je gaat doen, wat je vindt. Dus maak er iets

moois van! Voor mij betekent dit, dat ik anderen wil helpen. TBS-ers hebben veel minder

kansen. Ik vind dat ze de paar kansen die ze hebben ook ten volle moeten aangrijpen.

Daar wil ik bij helpen. Ze zullen altijd vogelvrij zijn, maar ik geloof in een nieuwe kans.”

Toolkit kerken / 5.1 / 5 dec 2012

Toolkit voor de kerken Vrijwilligerswerk buiten de gevangenis

en in het OKD-programma

____________________________________________________________________________________

EEN MAATJE VOOR EEN EX-GEDETINEERDE OF FAMILIELID

Meer dan 1.800 vrijwilligers van Exodus ondersteunen jaarlijks zo’n 5.000 gedetineerden, ex-gedetineer-

den en hun familie. Een deel van deze vrijwilligers is in heel Nederland actief buiten de muren van de

gevangenis.

Geef als maatje nazorg aan een ex-gedetineerde

Na (lange) gevangenisstraf is het vaak een grote stap naar buiten. Vrijwilligers die buiten de

gevangenis werkzaam zijn, geven als persoonlijk maatje ondersteuning aan ex-gedetineerden. Een

aantal van hen heeft het programma in een Exodushuis doorlopen. Zij hebben vaak behoefte aan

nazorg. Maar er zijn ook ex-gedetineerden die niet naar een Exodushuis gaan, maar wel begeleiding

willen. Soms hebben ook hun familieleden ondersteuning nodig.

Voorbeelden

Voorbeelden van begeleiding en ondersteuning zijn: de ex-gedetineerde helpen om bij de juiste

instanties aan benodigde inschrijvingen of papieren te komen, leren omgaan met veel minder geld

dan men in het criminele circuit gewend was, adviseren of samen op zoek gaan naar woonruimte,

werk, kerk of zingeving, proberen om goede relaties van vroeger te herstellen, motiveren op

momenten dat het even tegenzit of gewoon een luisterend oor willen zijn.

Nazorggroep

Vrijwilligers die buiten de gevangenis actief zijn, maken deel uit van een regionale nazorggroep van

Exodus. Deze groep bestaat gemiddeld uit tien vrijwilligers, waarin u de ervaringen deelt om

vervolgens zelf goede nazorg te kunnen geven. De groep wordt gecoördineerd door een

nazorgcoördinator.

Ondersteunen van kinderen van gedetineerden

Bij detentie van ouders zijn kinderen vaak de dupe. Vrijwilligers begeleiden deze kinderen en brengen

samen met hen een bezoek aan hun vader of moeder in de gevangenis. Zij zijn daarbij zowel de

kinderen als hun gedetineerde ouders tot steun. We noemen die het ‘Ouders, Kinderen en Detentie

programma’ (OKD) en het loopt in verschillende gevangenissen. Het OKD-programma van Exodus is

erop gericht om de band tussen kind en ouder te verstevigen.

Vrijwilligers rijden de kinderen eens per maand naar de gevangenis voor een kindvriendelijk

bezoekuur met frisdrank en spelletjes. Veel vrijwilligers ondernemen na afloop nog iets gezelligs met

de kinderen. Deze activiteiten worden gecoördineerd door de coördinator van de OKD-bezoekgroep.

►►►

Wilt u als vrijwilliger buiten de gevangenis of in het OKD-programma aan de slag?

Neem dan contact op met Exodus Nederland of één van de regiocoördinatoren.

Exodus Nederland:

telefoon 071 – 516 19 50 of email vrijwilligers@exodus.nl

Regiocoördinatoren:

Herman Vooijs (Oost): 06 – 51 63 51 20

Henk van der Beek (Noord): 06 – 14 81 50 35

Irinda de Groen (West): 06 – 14 02 83 34

Monique Gerrits (Zuid): 06 – 14 86 81 78

Winie Hanekamp (OKD): 06 – 12 23 39 52

Vrijwilliger in een Exodushuis

Ook in de 11 Exodushuizen kunt u aan de slag. Vrijwilligers in de Exodushuizen ondersteunen bewo-

ners en medewerkers van de huizen op administratief, cultureel, sportief of recreatief gebied. Wilt u

zich hiervoor aanmelden of bent u benieuwd welke klussen er nog meer zijn? Neem dan contact op

met het bureau van Exodus Nederland, telefoon 071 – 516 19 50 of email vrijwilligers@exodus.nl.

U kunt ook bellen met één van de bovenstaande regiocoördinatoren.

In het diepe gegooid?

Als maatje of OKD-vrijwilliger krijgt u van Exodus ondersteuning, begeleiding, deskundigheids-

bevordering en een WA- en ongevallenverzekering. U gaat dus niet onvoorbereid op pad. Bovendien

deelt u regelmatig uw vragen en ervaringen met een vrijwilligerscoördinator en andere vrijwilligers. U

staat elkaar bij met raad en daad en bespreekt met elkaar de kansen en valkuilen. Dit alles met als

doel om gedetineerden zicht te geven op een leven zonder criminaliteit. Of misschien wel heel

praktisch: dat nodige steuntje in de rug om door te zetten als het even lastig is.

Landelijke Vrijwilligersdag

Eén keer per jaar organiseert Exodus Nederland voor al haar vrijwilligers een landelijke bijeenkomst.

Het is een zinvolle en feestelijke ontmoeting met maaltijd, dat ieder jaar in het teken staat van een

actueel thema.

Meer informatie?

Kijk op www.exodus.nl en klik op ‘Vrijwilligerswerk’. U vindt hier onder andere ook:

Het basisprofiel van een Exodusvrijwilliger

Gedragscode voor vrijwilligers

Aanmeldformulieren voor gedetineerden, vrijwilligers en begeleiders van vrijwilligers

Klachtenformulier voor vrijwilligers

Contactgegevens van onze regiocoördinatoren