Psychosociaal Welzijn Toolkit
description
Transcript of Psychosociaal Welzijn Toolkit
Psychosociaal WelzijnToolkit
WORKSHOP
GO! PREVENTIE
DAG VAN DE CONTACTPERSONEN
2012
INHOUD
• Psychosociaal welzijn
• Verantwoordelijkheden van de verschillende betrokken partijen
• Psychosociale belasting en de risico’s
• Wat na de psychosociale risicoanalyse?
• De psychosociale welzijnsmap
• Aanpak voor het opzetten van een psychosociaal welzijnsbeleid – Stappenplan
• ToolkitGO! Preventie - Dag van de contactpersonen
Ann Goeman – Psychosociaal Welzijn - Toolkit
PSYCHOSOCIAAL WELZIJN
WETTELIJK KADER
• Welzijnswet 4 augustus 1996
• Wet / KB Psychosociaal welzijn incl. de bescherming geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk (OSGW)
• Wet 11 juni 2002 Wet 10 jan. & Wet 6 feb. 2007
• KB 11 juli 2002 KB 17 mei 2007
WETTELIJK KADER
Psychosociale belasting “elke belasting van psychosociale aard die haar oorsprong vindt
in de uitvoering van het werk of die voorkomt naar aanleiding van de uitvoering van het werk en die schadelijke gevolgen heeft voor de lichamelijke of psychische gezondheid van de persoon”
WETTELIJK KADER• De problematiek rond geweld, pesterijen en ongewenst
seksueel gedrag op het werk is geïntegreerd in het domein van psychosociale belasting van het werk
• Doel (signaal van de wetgever): voorkomen dat psychosociale aspecten escaleren tot OGGW (OnGewenst Gedrag op het Werk)!
• Deze beweging sluit nauw aan bij de realiteit:• overlapping tussen beide domeinen is enorm groot• onderzoek van klachten legt vaak andere problemen
bloot
WETTELIJK KADER
• De werkgever moet niet alleen aandacht besteden aan OGGW; hij moet voortaan ook preventieacties ontwikkelen voor alle arbeidsomstandigheden die een psychosociale belasting kunnen veroorzaken
• Risicoanalyse psychosociale belasting die moet leiden tot preventieve maatregelen op basis van de 4 A’s:
• Arbeidsinhoud• Arbeidsvoorwaarden• Arbeidsomstandigheden• Arbeidsverhoudingen
art.2 van het KB van 17 mei 2007
VERANTWOORDELIJKHEDEN VAN DE VERSCHILLENDE BETROKKEN PARTIJEN
ROLLEN
In de toepassing van het preventiebeleid 1. De werkgever (= algemeen directeur en de Raad van bestuur van
een scholengroep)
2. De leden hiërarchische lijn
3. De personeelsleden
In de ondersteuning van het preventiebeleid 4. De coördinator Psychosociale aspecten van de GPD (niveau SGR)
5. Preventieadviseur psychosociale aspecten van het werk via een interne dienst PBW of externe dienst PBW
6. Specifiek : de vertrouwenspersoon
ROLLEN
Sociaal overleg in preventiebeleid 6. Basis-of tussenoverlegcomité (cfr. Comité voor preventie
en bescherming op het werk)
Controle op toepassing preventiebeleid 7. Toezicht Welzijn op het werk
8. Bevoegde rechtbank
Meer info op www.g-o.be/preventie psychosociale belasting
PRIMAIRE PREVENTIE
• Maatregelen nemen om psychosociale belasting incl. geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk (OSGW) te voorkomen
Aanduiden preventieadviseur PSW en eventuele vertrouwenspersonen
Informeren van de hiërarchische lijn, opmaken beginselverklaring, aanpassen arbeidsreglement
Informatie en vorming van de werknemers
Risicoanalyse uitvoeren
SECUNDAIRE PREVENTIE
• Deze maatregelen hebben tot doel de schade die er kan ontstaan door psychosociale belasting expliciet voor geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk (OSGW) te beperken. De maatregelen gelden om het gedrag, als het voorkomt, te doen stoppen
Klachtenprocedure maken (www.g-o.be/preventie psychosociale belasting)
Procedure kenbaar maken aan de werknemers Zorgen voor snel en onpartijdig onderzoek Onthaal, hulp en vereiste ondersteuning van de
vermeende slachtoffers (vertrouwenspersoon)
TERTIAIRE PREVENTIE
• Deze maatregelen hebben tot doel de schade die door psychosociale belasting incl. geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk (OSGW) is ontstaan te herstellen
Voorzien van adequate psychologische ondersteuning
Voorzien van re-integratieprocedure
OPDRACHT
Ga na of u primaire, secundaire en tertiaire preventieve maatregelen ivm psychosociaal welzijn hebt opgenomen in uw globaal preventieplan (GPP) en jaaractieplan (JAP)
Zo niet, raadpleeg de Psychosociale Welzijnsmap voor een stappenplan
en de Toolkit op www.g-o.be/preventie psychosociale belasting
Coördinator PSW van de GPD GO! PA PSW interne of externe dienst PSW
om een start te maken
PSYCHOSOCIALE BELASTING EN DERISICO’S
RISICOFACTOREN PSYCHOSOCIAAL WELZIJN
RISICOFACTOREN
• Opsporen risico’s die inherent zijn aan de arbeidsorganisatie: 4A’s
Arbeidsrelaties
Arbeidsvoorwaarden
Arbeidsinhoud
Arbeidsomstandigheden
22 april 2023 19
RISICOFACTOREN VOOR HET PSYCHOSOCIAAL WELZIJN• Arbeidsrelaties
Inefficiënte manier van leidinggeven, te weinig medezeggenschap
Verstoorde onderlinge relaties op het werk
Onvoldoende sociale ondersteuning op het werk
Ongewenste intimiteiten, pesten, discriminatie
19
22 april 2023 20
RISICOFACTOREN VOOR HET PSYCHOSOCIAAL WELZIJN • Arbeidsvoorwaarden
Werk- en rusttijdregeling
Overwerk
Verloning
Weinig loopbaanmogelijkheden
Werkonzekerheid, precaire contractvormen
20
22 april 2023 21
RISICOFACTOREN VOOR HET PSYCHOSOCIAAL WELZIJN • Arbeidsinhoud
Teveel werk, te hoog werktempo
Te moeilijk werk, te veel verantwoordelijkheid
Te eenvoudig werk, monotoon, kortcyclisch werk
Te weinig werk, verveling
Onduidelijke, tegenstrijdige taakeisen
21
22 april 2023 22
RISICOFACTOREN VOOR HET PSYCHOSOCIAAL WELZIJN • Arbeidsomstandigheden
Chemische stoffen, straling, besmettingsgevaar, lawaai, verlichting, temperatuur, ventilatie en luchtvochtigheid
Gevaarlijke situaties, zwaar werk, onvoldoende hygiëne
Ontbreken van hulpmiddelen en/of van persoonlijke beschermingsmiddelen
Werkhouding
22
RISICOANALYSE PSYCHOSOCIAAL WELZIJN
• RA a priori
Wat kan leiden tot psychosociale belasting?
Situaties/factoren opsporen die tot psychosociale belasting leiden
• RA a posteriori
Wat heeft geleid tot psychosociale belasting?
Naar aanleiding van een met redenen omklede klacht, incidenten met psychosociaal karakter die zich herhalen, register voor feiten met derden, …
WAT NA DE PSYCHOSOCIALE RISICOANALYSE
22 april 2023 25
DOEL EN EFFECTEN RISICOANALYSE PSYCHOSOCIAAL WELZIJN
• Vaststellen van problemen op het vlak van psychosociaal welzijn
• Identificeren van risicofactoren Op psychosociale belasting Op grensoverschrijdend gedrag Stimuleren van een positief arbeidsklimaat
• Gericht (collectieve) preventieve maatregelen nemen (opnemen in GPP en JAP)
• Financiële baten: duidelijke effecten op ziekteverzuim, verloopintentie, productiviteit, ongevallen, gezondheid ...
• Optimale dienstverlening, profilering
PSYCHOSOCIALE WELZIJNSMAP• Doel en gebruik
Praktische ondersteuning en leidraad bij het uitwerken en implementeren van een geïntegreerd psychosociaal welzijnsbeleid
Verankering in algemeen preventiebeleidVerankering in personeelsbeleidVerankering in strategisch beleid
Volgens het wettelijk kader Gefaseerde en participatieve aanpak om risico’s (4
A’s) te beheersen Tools en handvaten
AANPAK VOOR HET OPZETTEN VAN EEN PSYCHOSOCIAAL WELZIJNSBELEID – STAPPENPLAN
1. Engagement van algemeen directeur, raad van bestuur en college van directeurs vastleggen
2. Informeren en sensibiliseren van de personeelsleden3. Opstarten van een welzijnswerkgroep4. Visie en missie van het beleid als uitganspunt5. Visie, missie en opdracht van de welzijnswerkgroep
Resultaten van de risicoanalyse Verzamel bijkomende data Maak een algemene stand van zaken op Formuleer voorstellen: Preventiemaatregelen, uit te
werken opdrachten, te ondernemen acties, …
AANPAK VOOR HET OPZETTEN VAN EEN PSYCHOSOCIAAL WELZIJNSBELEID – STAPPENPLAN6. Doelstellingen voor JAP en GPP voorleggen aan CvD, AD
en RvB en op comité voor advies7. Informeren, sensibiliseren en opleiden personeelsleden8. Uitvoering JAP9. Het GPP actualiseren 10. Jaarlijks een nieuw JAP (pas indien nodig GPP aan)11. Evaluatie en terugkoppeling
TOOLKIT
• Handvaten en tools om aan de slag te gaan met de resultaten van een psychosociale risicoanalyse Sjablonen voor actieplannen Sjablonen voor (voortgangs)rapportering Intentieverklaring Procedure voor OSGW …
• op regelmatige basis aangevuld
• Proactief en vraaggestuurd
• www.g-o.be/preventie psychosociale belasting
Toolkit
Bespreking van een Case
BEDANKT VOOR UW AANDACHT!