Presentatie Digitalisering met beleid : Klant is Koning:Project DOE, KIJK en LUISTER → Kindermuziekweb.nl, door: Rob Bothof

Introductie– Centrale Discotheek Rotterdam

Grootste en nagenoeg enige complete cd, lp en muziek dvd collectie in EuropaMeer dan 450.000 cd’s, 15.000 muziek-dvd’s en 300.000 lp’sCollectie is volledig gedigitaliseerd, ontsloten via Muziekweb.nl. Vanuit 200 bibliotheken toegankelijk en binnenkort ook voor bibliotheekleden ook thuis te beluisteren.

– project Doe, Kijk en LuisterDoe, kijk en luister was een projectaanvraag bij Senter Novem, nu AgentschapNL, als onderdeel van Digitaliseren met beleid. Met als doel de ontbrekende kindermuziek (niet uitgebracht op cd’s) uit de lp collectie te (laten) digitaliseren en kindermuziek eenvoudig te ontsluiten voor kinderen, via een aparte op kinderen ingerichte, interactieve website, waar kinderen zelfstandig muziek kunnen ontdekken.

– eerste indrukdemonstratie : Thema – oude kinderliedjes. Les 2 welke vragen in de lesbrief ?

Wie is de Klant?

Onderzoeksfase: masterstudent TUDelft

- Op welke wijze is de collectie van de CDR doeltreffend in te zetten voor de jeugd.Masterstudente Winnie Tsang heeft als afstudeerproject en als startpunt van het Doe, Kijk en Luistere project een uitgebreid onderzoek verricht naar vraag, aanbod en toepassing van de kindermuziekcollectie van de CDR bij de jeugd.

Onderzoeksresultaten:– Kinderen houden niet alleen van kindermuziek

(invloed televisie, internet en commercie)Kinderen voor Kinderen en liedjes van Annie MG schmidt zijn nog steeds erg populair bij de jeugd, maar vanaf 8 jaar beginnen kinderen hun eigen muzikale smaak al te ontwikkellen. Naast muziek die kinderen van opvoeding uit meekrijgen, wordt de muzikale smaak en ontwikkelling sterk beinvloed van buitenaf. Door televisie in de vorm van kinderprogramma's, talentenjachten als idols en de muziekclipzenders. Internet en social media maken muziek en het delen hiervan toegankelijker, maar ook commercie probeert het kind te strikken. Moderne kindermuziek als bijvoorbeeld K3 wordt gedragen merchandizing als poppen, kleding en schoolspulletjes.

– Muziekles op de school, het is altijd hetzelfde liedjeIn het primair- of basisonderwijs daarentegen is er een zeer grote behoefte aan eenvoudig toepasbaar (interactief) muziek lesmateriaal, vooral doordat de zogenaamde muziek-vakleerkrachten uit het basisonderwijs zijn verdwenen. Vanuit het Ministerie van OCW zijn er voor het creatieve onderwijs, waaronder de muziekles, duidelijke

richtlijnen, maar de muziekles valt niet onder de vaardigheden waar de leerlingen en zo ook de basisscholen op getoetst worden. Daardoor krijgt de muziekles minder prioritijd, de onderwijzer kan er mmaar weinig tijd in investeren en heeft in vaak zelf te weinig muzikale vaardigheden of vertrouwen in zijn of haar eigen muzikale kwaliteiten. De kwaliteit van het muziekonderwijs op de basisschool is in een veel gevallen laag, het lesmateriaal is ouderwets en veel van het zelfde, hetzelfde liedje.

Het Kind heeft in haar vrije tijd veel toegang tot muziek, en van allerlei kantenwordt de muzikale interesse geprikkelled, maar de muziek heeft een veelal een commercieel karakter. Op school, waar het kind juist een objectievere muziekale basis zou kunnen krijgen is de muziekles verouderd en krijgt het maar weinig aandacht en prioriteit, voornamelijk door het ontbreken van modern lesmateriaal.

Wie is de Klant ?In de opzet van het project was de klant: het Kind.Door het project te richten op zowel onderwijs als thuisgebruik/vrije tijd, wordt de rijkwijdte van het project vergroot en kan het projec ook beantwoorden aan de grote vraag naar innovatief muzieklesmateriaal op school. Om het kind zo goed mogelijk te bereiken op school dient het programma daarmee de wensen van de onderwijsgever ter hand te nemen

primair: Het kind op school, secundair: De basisschool : de leerkracht.

Wat wil de Klant:– De leerkracht:

Daar de muziekles niet onder de te toetsen vakken valt, krijg het muziekonderwijs op de basisschool minder prioriteit. De docenten hebben minder tijd zich om voor te bereiden, zichzelf te verdiepen in mogelijk lesmateriaal en om relevante muziek te verzamelen die ze kunnen laten horen. Daarnaast zijn niet alle onderwijzers vanuit zichzelf gepassioneerd voor muziek of zijn onzeker over hun eigen muzikale kwaliteiten om bijvoorbeeld een overtuigende zangles te geven.

Voor onderwijzers is er behoefte naar kant en klaar muzieklesmateriaal, dat zonder veel voorbereiding, voor-verzamel en speurwerk, direct in de les kan worden ingezet.

– De leerling Kindermuziek is gemaakt voor kinderen, maar kinderen luisteren niet alleen naar kindermuziek. Naast de muzieksmaak, verschilt ook de muzikale ontwikkeling van kind tot kind. Onder andere door de niveauverschillen van de bestaande muzieklessen op verschillende scholen, maar ook door muzikale inbreng van ouders, invloed van media, eigen interresses en het eventueel lessen volgen op de muziekschool.

Om voor alle kinderen een boeiende muziekles te kunnen geven is een breed en gevarieerd muziekaanbod nodig, waar voor ieder wat wils inzit. Daarnaast is veel van bestaande muzieklesmateriaal verouderd en spreekt weinig tot het de verbeelding van het moderne kind wat opgroeid met nieuwe media. Muziekles valt onder de creatieve vakken en mag naast leerzaam ook vooral leuk en actief zijn.

Functioneel ontwerp– vorm / toepassing

– thuis en op school– website– digibord (ideaal voor deze toepassing, door aanwezigheid beeld/geluid en internet)– koppeling muziekcollectie van de CDR

een modern digitaal muziekpakket in de vorm van een multifunctionele website. Voor in de klas een lessenprogramma, zowel klassikaal onder leiding van de docent, als individueel of in groepjes te gebruiken door kinderen zelf. Voor thuisgebruik zijn er, aansluitend op het thematische lesaanbod, oefeningen en games gericht op individuele interactie met het kind en zelfstandige ontplooiing.

– Structuur– thematisch / lesjaren matrix

Het lesprogramma is opgedeeld in verschillende thema's. De thema's bieden een zeer breed scala aan onderwerpen. Het zijn geen muzikale thema's perse, maar de onderwerpen pogen aan te sluiten bij het verschillende vakken van het reguliere lesaanbod. Over een jaar verdeeld wordt een breed scala aan onderwerpen behandeld.De niveau verdieping vindt niet plaats tussen de thema's onderling maar geschiedt over de verschillende lesjaren en leeftijdsgroepen. Hierdoor is het programma vrijer en individueler te gebruiken, maar ook makkelijker te betrekken bij andere vakken en onderwerpen die hierin worden behandeld.

Overzicht jaarthema's (zie Bijlage)

– Inhoud– Richtlijnen OCW

zingenluisterennoterenmuziek makenbewegen

– Basislessenzingenmemory (koppeling beeld & geluid)muziek waarderen aan de hand van eigenschappenmuziek makenbeschrijven en besprekenuitbeeldenbewegen / danseninstrumenten bespelen en / of makenmuziek-theorie

– Voorbeeldthema 'Het Weer'

Wijzigingen Project opzet

- brede inzet gehele collectieVoor de te realiseren website is niet uitsluitend kindermuziek nodig, maar er is gekozen om de gehele collectie van de CDR in te zetten. Zodat een breed assortiment aan onderwerpen rondom muziek en het kind kan worden verwerkt in het programma

– digitalisering waar nodig – Fonos– SupersensBij de CDR wordt nog voortdurend muziek gedigitaliseerd, maar een gedeelte van de ontbrekende kindermuziek was al gedigitaliseerd door ander bedrijven als als Fonos (gespecialiseerd in LP's) en SuperSens (muziekcassettes), of uitgebracht op verzameld cd's. Deze muziek is aangekocht en toegevoegd aan het archief van de CDR en gekoppeld aan kindermuziekweb. Speciaal gedigitaliseerd voor kindermuziekweb is bijvoorbeeld muziek van de ‘Stratenmaker op zee show’.

– Website in combinatie met een onderwijsprogrammaNiet alleen een website voor kinderen omtrend kindermuziek, maar een breed muziekaanbod voor kinderen, thematisch samenhangend met lesmateriaal voor gebruik in het onderwijs.

UitwerkingDe website kindermuziekweb, voorzien van een thuisgebruikdeel en een lesdeel voor leerlingen en onderwijzers. De website is gekoppeld aan de website: muziekweb.nl en heeft op deze wijze toegang tot de volledige muziekcollectie van de CDR.Dankzij de subsidie van Center Novum kon een deel van het volledige programma worden ontwikkeld. Gekozen is voor de doelgroep 6, leeftijd: 9/10 jaar. Groep 6 valt in het midden van bovenbouw, groep 1 en 2 vereist wellicht een andere basalere aanpak, op deze wijze is naderhand goed te testen of het programma aansluit bij de juiste leeftijd.

– KinderMuziekweb, een tweede indruk

Les1: Het Weer + lesbrief / weerkaartLes2: Emotie + vragen lesbrief?

– Voor onderwijzers, tools / lesbrievendocentenmenu, hulpmiddellen, lesbrieven, downloads

– actualisatie content / redactieVoor onderwijsmateriaal/lesmateriaal is het van groot belang dat het geactualiseerd kan worden, structuur biedt, maar ook doorontwikkeld kan worden voor een langere termijn. In feite moet een basisschool er de hele onderwijsperiode van een leerling op terug kunnen vallen (dus 7-8 jaar per leerling). Dat betekent continuïteit, maar ook continu feedback om het product/materiaal te optimaliseren.

Door de thematische aanpak een brede muziekselectie mogelijk, muziek kan eenvoudig worden geupdate door een koppelling aan het archief van de CDR

Vervolg:– uitgebreide testfase ( vanaf jan2013)

Tijdens de ontwikkelling zijn een aantal van de lessen al getest in het onderwijs,ook in groep 5 en groep 7, bleken de leerlingen erg enthausiast over het lesprogramma,Enkele onderwijzers waren in het begin soms sceptisch, maar werden overtuigd door enthausiastme van de leerlingen.

Voordat het programma volledig kan worden uitgewerkt dienen alle lessen/lesbrieven uitvoerig te worden getest. Zodat deze methode met zekerheid kan worden ingezet in het onderwijs. De CDR hiermee zal starten vanaf januari 2013, wanneer de ontwikkelling voor groep 6 volledig afgerond is, door middel van een pilot op verschillende scholen.

– fondsenwerving en/of samenwerkingspartnersVoor de volledige implementatie en uitwerking van 8 lesjaren met 8 thema's en totaal bijna 200 lessen en de hierbij aansluitend thuis/zelf doe applicaties is een behoorlijk budget nodig. De CDR is momenteel opzoek naar partners. Met oog op actualisering wordt ook gedacht aan Uitgeverijen van schoollesmateriaal.

– volledige implementatie alle leerjaren

Vragen ?

Vragen uit lesbrieven

Oude Kinderliedjes Les2:

bij Kast1: vragen + onderwerpen:waar gaan deze liedjes over ?Door wie worden de liedjes gezongen ?waaraan kun je horen dat het een oud liedje is ?wat weet je van deze tijd ?wie kent er nog een koorworden kinderliedjes tegenwoordig nog in koren gezongen ?

bij Kast2:Deze liedjes zijn vooral afkomstig uit televisie programma's

Kennen jullie een van deze liedjes ?Waar gaan de liedjes over ?Wat is het verschil met de echt oude liedjes ?

Door wie worden deze nummers gezongen ? Multiple choice( vooral door de karakters uit de televisie programmas)

bij Kast 3:Kennen julie deze liedjes ? Waarvan ?Waar gaan de liedjes over ?Door wie worden de liedjes gezongen ?

Wat is het verschil met de liedjes uit de andere kasten ?

Ken je deze artiest ook van iets anders dan alleen de muziek ?Zoals televisieprogramma's, speelgoed, of iets anders

Emotie / TalentShow Les2:

Waar gaat het liedje over ? Welk verhaal wordt er verteld ?

Weet je nog welke gevoelens en Emoties in de vorige les behandeld zijn ?Welke gevoelens en emoties kun je in de tekst herkennen ?

Hoe werkt de muziek samen met de tekst ? Heeft de muziek hetzelfde gevoel uit als de tekst ? En zo niet welk gevoel dan ?

Het Weer : Les1

DMBO09104Periode februari 2010-februari 2012 Het doel van het project is om de collectie, met name de kindermuziekcollectie, te ontsluiten voor kinderen doormiddel van een interactieve website. Een deel van de kindermuziekcollectie bestond uit lp’s en moest nog gedigitaliseerd worden. Aanvankelijk was het de bedoeling een voor kinderen geschikte, laagdrempelig toegankelijke, website te maken om zelfstandig muziek te ontdekken. Tijdens de onderzoeksfase bleek vooral behoefte in het basisonderwijs te zijn aan eenvoudig toepasbaar (interactief) lesmateriaal voor docenten en leerlingen, omdat de zogenaamde muziekvakleerkrachten uit het basisonderwijs zijn verdwenen. Dit heeft geleid tot het ontwerp van een website kindermuziekweb, voorzien van een thuisgebruikdeel, een leerlingen deel en docentendeel. De website is aangesloten op de muziekcollectie van de CDR.

Belangrijkste leerpunten:Wil ontwerp en doel van een website in de praktijk gaan werken, dan is het van belang in contact te komen met de beoogde doelgroep en te luisteren naar diens wensen. Ook al betekent dit een wijziging van het oorspronkelijke plan. Vraaggericht werken maakt het product bruikbaarder! Het kan geen kwaad aannames bij de aanvang te toetsen d.m.v. onderzoek. Door deze wijziging/aanpassing is slechts voor één leerjaar (groep 6) het complete lessenpakket uitgewerkt.Trefwoorden:Vraaggestuurd, samenwerking, usability, educatie, digitale duurzaamheid,

Meer weten over dit project? Neem contact op met:Centrale Discotheek Rotterdam, Margreet Teunissen

Mailadres: directie@cdr.nl