1

www.denf.nl 1

• Inleiding

Agenda

g• Drieluik in veiligheid• Veiligheidscultuur

• Groepsgedrag• Gedrag beïnvloeden• Af en aanspreken

• Aan de slag

www.denf.nl 2

2

Drieluik in veiligheid

www.denf.nl 3

Drieluik in veiligheidOpdracht

Vraag 1: Nu zijn er 3 ongevallen met letsel per dag. Maak een lijst van beheersmaatregelen om dit kruispunt in India ongevalsvrijte krijgen? Houdt rekening met de onderstaande punten.

• Vanuit techniek• Vanuit organisatie en procedures• Vanuit gedrag

www.denf.nl 4

3

Drieluik in veiligheidBij evenementen

TechniekTerrein-indeling, Hekken, Toegangspoortjes, Toegangspasjes, Informatieborden, Verkeersborden, Flyers

OrganisatieRisicoanalyse, Publieksonderzoek, Capaciteitenanalyse, Coördinatie, Stakeholders management, Communicatiematrix , Veiligheidsplan, BHV, EHBO, Ontruimingsplan, Afvalbeheer, Toegangscontrole, Verkeersplan, Social media, Informatiebeheer

www.denf.nl

Social media, Informatiebeheer

Gedrag en CultuurCommitment Stakeholders en competenties, Risicobewustzijn en -perceptie, Attitude, Communicatie, Toezicht houden, Ordehandhaving, Groepsgedrag, Gedragsbeinvloeding

5

Veiligheidscultuur wat is dat?Veiligheidscultuur

Collectief bewustzijn ?

Optelsom van gedrag ?

www.denf.nl 6

Gedeelde overtuigingen ?

4

Gelaagdheid van cultuur

Van buiten naar binnen:

Veiligheidscultuur

Volgens Sanders & Neuijen

• Symbolen• Helden• Rituelen• Waarden• Grondbeginselen

Volgens Edgar Schein

www.denf.nl

Volgens Edgar Schein

• Artefacts• Espoused values• Shared assumptions

7

Veiligheidscultuur

www.denf.nl 8

5

Veiligheidscultuur

• Eigen organisatieij (3 j )Veiligheids

-cultuur• Lange termijn (3+ jaar)

Veiligheids-cultuur

• Evenementen organisatie• Korte termijn (0 – 1 jaar)

www.denf.nl 9

Veiligheids-cultuur

• Bezoekers evenement• Zeer korte termijn (1 dag)

Groepsgedrag

Kopieergedrag

- Film Asch- Begint al in onze jeugd- Gaat door in ons werkzame leven- Gedrag waar anderen voor beloond worden, wordt overgenomen(bv. Gedrag van de leider)

www.denf.nl

6

Medewerkers zijn geneigd om het gedrag vanleidinggevenden of managers over te nemen

Groepsgedrag

Kopieergedrag

gg gof dat van collega´s die zij als machtig zien (informele leiders)

Experimenten hebben aangetoond dat mensen meer bier drinken als hun

www.denf.nl

mensen meer bier drinken als hun vrienden ook meer bier drinken.

Groepsgedrag

Experiment

• Een willekeurige groep proefpersonen wordt ingedeeld in 2.

• Groep 1: kreeg opdracht om rol van manager te spelen in fictief kantoor.

• Groep 2: kreeg opdracht om rol van klerk te spelen.

• Na 2 uur einde experiment.

• Daarna vragenlijst om zichzelf en anderen tebeoordelen:

www.denf.nl 12

Vragenlijst aan het eind:

Personen uit groep 1 beschreef zichzelf als intelligenter, daadkrachtiger, succesvoller e.d.

7

ExperimentWillekeurig wordt een groep proefpersonen ingedeeld in 2 groepen.

Groepsgedrag

Willekeurig wordt een groep proefpersonen ingedeeld in 2 groepen.Reeds binnen enkele minuten vinden de volgende effecten plaats:

• We vinden de andere groep homogener (generaliseren)

• Andere groep is slechter (hierdoor beter gevoel over onszelf)

• Vijandige gevoelens mogelijk

• Discriminerende acties mogelijk

• Neiging is sterker als onze eigen groep klein is

O k bi l i h ( l ti ) kl i k l ( iti ti bij

www.denf.nl 13

• Oorzaken biologisch (evolutie), klassiek leren (positieve emoties bijonze groep), operant conditioneren (bekrachtigd door groepsleden), cognitief (zelfbeeld zo positief mogelijk)

! Barrieres verdwenen pas en vriendschappen ontstonden pas alsgroepen gedwongen werden samen aan projecten te werken.

• Sociale facilitatie (opwinding)

Groepsgedrag

• Sociaal lanterfanten

• Conformisme (lijnen Asch, 75 %)

• Helpen (verwatering van verantwoordelijkheid, intercom met 1, 2 of 5,

epilepsie, 85 %, 62 % en 31 % ook sneller)

• Deindividuatie (bendes, hooligans)

www.denf.nl 14

8

Gedrag is voor een groot deel onbewust, aangestuurd door prikkels uit de omgeving

P ikk l

Gedrag beinvloeden

OvertuigingenBewustzijnGedachtenAttitudeIntenties

Competenties

Prikkels

Gedrag waarnemen

www.denf.nl 15

GedachteActieGedrag

Eigen interpretatie

Reptielenbrein = kleine hersenen: Stuurt onbewust gedrag aan, de controle over automatische handelingen.Zoogdierenbrein = limbisch systeem = deel grote hersenen:

Oude deel

Gedrag beinvloeden

Activeert emotie hieromheen en het emotionele geheugen

Cortex = hersenschors om de hersenenStuurt bewust gedrag aan, bedenkt de juiste argumenten bij ons gedrag: bewust nadenken en is goed in het aanleren van nieuwe taken.

Nieuwe deel

www.denf.nl 16

Het oude deel stuurt op onbewust gedrag en het nieuwe deel op bewust gedrag.

Om te overleven (ademhalen, reflex etc.) zijn de meeste gedragingen onbewust.

Omdat de meeste gedragingen onbewust zijn, is gedrag zo moeilijk aan te passen.

9

WaardenOvertuigingMotivatie

KeuzeDoel

Plan ProjectTaak

Bewuste intentie

Onbewuste

Gedrag beinvloeden

Prikkels (Omgeving &

Sociale invloeden)

Perceptie filters

Handeling (reactie of gewoonte)

Onbewuste handeling

Effect van handeling (intern of extern)

Bewuste Reflectie

Verklaren (cognitieve dissonantie)

Bewuste reflectie

www.denf.nl 17

extern)

Opslag LTGConditionering

(klassiek of operant)

Volgende situatie, leren

Onbewuste conditionering

Korte termijn gedragsveranderingen

DrukControle

Gedrag beinvloeden

Sancties

www.denf.nl 18

10

Korte termijn gedragsveranderingen

Gehoorzaamheid(Milgram; 15 450V 75V kreunt 150V eis 300V weigert; niemand

Gedrag beinvloeden

(Milgram; 15 – 450V, 75V kreunt, 150V eis, 300V weigert; niemandonder 300V, 65 % door tot 450 V)

www.denf.nl 19

Korte termijn gedragsveranderingen

Gedrag beinvloeden

(Robert B. Cialdini)

• Aardig zijn.

• Een reden geven. ‘omdat’.

• Deel een verzoek op in meerdere kleine verzoekjes.

• Voet in de deur techniek.

• Commitment en consistentie. Zorg dat ze ‘ja’ zeggen.

www.denf.nl

• Deur in het gezicht techniek.

• Contrast in perceptie.

• Wederkerigheid.

• Lijk op de ander.

20

11

Lange termijn gedragsverandering

1. Veranderen van perceptie van risico’s 2.3.1. en 2.3.32 M l h d d ht t i ht 4 2

Gedrag beinvloeden

2. Mensen leren hoe de aandacht te richten 4.23. De omgeving veranderen 4.34. Klassieke conditionering: communicatie 4.4.15. Leidinggevenden leren gedrag te sturen 4.4.1.26. Leidinggevenden bewust leren werken met

groepsprocessen en gedragsbeïnvloeding 4.4.27. Veranderen van overtuiging 4.8.1

www.denf.nl 21

Aanspreken

Oefening: Feedback geven GGGC

OBSERVEER GEDRAG

GEVOEL

Geef je waarneming (“Ik zie dat je ….”) en stop eventueel de onveilige handeling

Geef aan welke gevoel dit gedrag jou geeft(“Daar wordt ik blij van”/ “dat maakt me nogal angstig”)

www.denf.nl

GEVOLG

CHECK

Geef aan wat het mogelijke gevolgvan dit gedrag kan zijn en hoe het anders/beter kan

Check of je boodschap is overgekomen , spreek afen bedank elkaar

12

www.denf.nl 23

Workshop

In groepen aan de slag.

Ga de gepresenteerde theorie nog eens na en bedenk op welkeGa de gepresenteerde theorie nog eens na en bedenk op welkeWijze u deze kunt inzetten om de veiligheidscultuur te beïnvloeden van:

1. Uw eigen organisatie2. Het netwerk dat het evenement organiseert3. De menigte tijdens het evenement

Plenaire presentatie

www.denf.nl 24

13

Afsluiting

Nog vragen of

www.denf.nl 25

Nog vragen of opmerkingen?

www.denf.nl 26