Sir. 15,15-20 — "Het is verstandig dit te doen"Wanneer gij wilt, kunt gij de geboden onderhouden en het is ook verstandig te doen wat de Heer behaagt. Hij heeft het vuur en water voor u neergezet: gij kunt uw hand uitstekken naar wat ge verkiest. Vóór de mensen liggen het leven en de dood, en wat een mens behaagt, wordt hem gegeven. Want groot is de wijsheid van de Heer, zijn macht is geweldig en Hij ziet alles. Zijn ogen zijn gericht op wie Hem vrezen en iedere daad van de mens is Hem bekend. Hij heeft niemand bevolen te zondigen en aan niemand verlof gegeven om kwaad te doen.

1 Kor. 2,6-10 — "Een goddelijke wijsheid"Broeders en zusters,wij spreken onder de volmaakten over wijsheid, maar dat is niet de wijsheid van deze wereld of van de machten, die deze wereld beheersen, waarvan de ondergang trouwens op handen is. Wij verkondigen een goddelijke wijsheid, die verborgen was, het geheime plan, door God van alle eeuwigheid ontworpen en bestemd voor onze verheerlijking. Geen van de machthebbers van deze wereld heeft ervan geweten. Als zij ervan geweten hadden, zouden zij de Heer der heerlijkheid niet gekruisigd hebben. Dit zijn de dingen waarvan de Schrift zegt: “Geen oog heeft ze gezien, geen oor heeft ze gehoord, geen mens kan het zich voorstellen, al wat God bereid heeft voor die Hem liefhebben.” Maar aan ons heeft God het geopenbaard door de Geest, want de Geest van God doorgrondt alles, zelfs de diepste geheimen van God.

Mt. 5,17-37 — "Ik ben gekomen om te vervullen"In die tijd zei Jezus tot zijn leerlingen: “Denk niet dat ik gekomen ben om Wet of Profeten op te heffen. Ik ben niet gekomen om op te heffen, maar om de vervulling te brengen. Want voorwaar, Ik zeg u: Eerder nog zullen hemel en aarde vergaan, dan dat één jota of haaltje vergaat uit de Wet, voordat alles geschied is. Wie dus een van die voorschriften, zelfs het geringste, opheft en zo de mensen leert, zal de geringste geacht worden in het Rijk der hemelen, maar wie ze onderhoudt en leert zal groot geacht worden in het Rijk der hemelen. Ik zeg u: Als uw gerechtigheid die van de schriftgeleerden en Farizeeën niet ver overtreft, zult gij zeker niet binnengaan in het Rijk der hemelen. Gij hebt gehoord dat tot onze voorouders is gezegd: Gij zult niet doden. Wie doodt zal strafbaar zijn voor het gerecht. Maar Ik zeg u: Alwie vertoornd is op zijn broeder, zal strafbaar zijn voor het gerecht. En wie tot zijn broeder zegt: raka, zal strafbaar zijn voor het Sanhedrin; en wie zegt: dwaas, zal strafbaar zijn met het vuur van de hel. Als gij uw gave komt brengen naar het altaar en daar schiet u te binnen, dat uw broeder iets tegen u heeft, laat dan uw gave voor het altaar achter, ga u eerst met uw broeder verzoenen en kom dan terug om uwb gave aan te bieden. Haast u het eens te worden met uw tegenpartij, zolang ge nog met hem onderweg zijt; anders zou uw tegenpartij u weleens aan de rechter kunnen overleveren, en de rechter u aan de gerechtsdienaar, en zoudt gij in de gevangenis worden geworpen. Voorwaar, Ik zeg u: Ge zult daar niet uitkomen, voordat ge tot de laatste penning hebt betaald. Gij hebt gehoord dat er gezegd is: Gij zult geen echtbreuk plegen. Maar Ik zeg u: Alwie naar een vrouw kijkt om haar te begeren, heeft in zijn hart al echtbreuk met haar gepleegd. Indien uw rechteroog u tot zonde dreigt te brengen, ruk het uit en werp het van u weg; want het is beter voor u, dat één van uw lichaamsdelen verloren gaat dan dat heel uw lichaam in de hel wordt geworpen. En als uw rechterhand u tot zonde dreigt te brengen, hak ze dan af en werp ze van u weg; want het is beter voor u, dat één van uw lichaamsdelen verloren gaat dan dat heel uw lichaam in de hel terecht komt. Ook is er gezegd: Wie zijn vrouw verstoot, moet haar een scheidingsbrief geven. Maar Ik zeg u: Wie zijn vrouw verstoot, behalve in geval van ontucht, brengt haar ertoe echtbreekster te worden; en wie een verstoten vrouw huwt, begaat echtbreuk. Eveneens hebt gij gehoord, dat tot onze voorouders gezegd is: Gij zult geen valse eed doen, maar gij zult voor de Heer uw eden houden. Maar Ik zeg u in het geheel niet te zweren; noch bij de hemel, want dat is de troon van God; noch bij

6de zondag door het jaar – A-jaar 2020

"Denken – Durven - Doen" 

Sir. 15,15-20 - 1 Kor. 2,6-10 - Mt. 5,17-37

‘PREEK VAN DE WEEK’Bezoek onze webstek: www.preekvandeweek.be – E-mail: info@preekvandeweek.be

de aarde, want dat is zijn voetbank; noch bij Jeruzalem, want dat is de stad van de grote Koning. Ook bij uw hoofd moet gij niet zweren, want gij kunt niet een haar wit of zwart maken. Maar uw ja moet ja zijn en uw neen, neen; en wat daar nog bij komt is uit den boze.”

Preek van de week“Denken - Durven - Doen”

Het gebeurde dat ik op de autosnelweg voorbijgestoken werd door een bestelwagen. Toen hij voor me kwam rijden viel mijn oog op de reclameslogan die erop geschilderd was: denken, durven, doen. Ik vond het niet slecht gevonden en het klinkt goed. Maar algauw kreeg een andere gedachte de bovenhand. Is dat niet de slogan voor de macho kant van onze samenleving. De mondige mens. De verstandige. Hij of zij die het maakt in het leven. Die weet vooruit te komen.

Denken, durven, doen: drie werkwoorden die gaan over actie. Actie van ons intellect, onze wil, ons handelen. Werkwoorden kunnen echter omslaan in mateloosheid. Uiteraard is denken belangrijk. Alleen: niet alles wat ik denk is per definitie correct, mijn gedachten zijn niet per definitie ook waarheid. Ik heb het gesprek met anderen nodig. Mijn ideeën moeten getoetst worden. Zo niet dreig ik in een waanwereld terecht te komen. Ik duld dan niet langer tegenspraak. Zoals ik het denk, zo is het ook. Dit is de mateloosheid die het eigen denken voor onfeilbaar houd.

Ook durven is belangrijk. Niet bang in een hoekje blijven zitten. Maar niet alles wat ik onderneem is ook wenselijk, misschien niet eens geoorloofd. Natuurlijk moet een mens initiatieven nemen, plannen maken. Maar even belangrijk is dat we rekening houden met het grotere geheel waarin we leven. Dat we ons bewust zijn van de consequenties van onze plannen en projecten. Wij hebben met ons technisch kennen en kunnen een fantastische knowhow ontwikkeld die ons de wereld in handen speelt als een werktuig. Maar er zijn grenzen aan die menselijke ondernemingsdrang. Niet alles wat kan, is daarom ook goed of geoorloofd.

Ook ons doen heeft zijn belang. Je kan niet blijven wikken en wegen. Er komt een moment dat je tot de actie overgaat. Problemen dienen opgelost, obstakels overwonnen, moeilijkheden uit de weg geruimd. Je moet vooruit. Maar het is goed af en toe even achterom te kijken of we geen puinhoop achterlaten. Ecologische puinhoop. Menselijke puinhoop omdat we mensen opjagen en opjutten omwille van onze plannen en ten koste van henzelf.

Ik begrijp de Bergrede vandaag als een oproep om terug te keren tot het besef van waardigheid. Eigenwaardigheid en die van de medemens. En dat heeft alles te maken met het besef van de juiste maat. Wij leven natuurlijk van denken, durven en doen. Het zou hier anders enkel modder en ellende zijn. Maar we leven niet alleen daarvan. Vroeg of laat komt de macho in ons tot het besef dat er meer is in het leven. Het besef van waardigheid. Van de goede maat. Ik beschouw de Bergrede als een reeks aanbevelingen tot het zoeken van de juiste, eerlijke maat.

"Al wie vertoornd is op zijn broeder zal strafbaar zijn voor het gerecht." Menselijke relaties zijn niet mogelijk zonder conflict. Menselijke waardigheid daagt ons uit er te leren mee omgaan. De spontane reactie bij een conflict is dat ik in mijn gelijk sta. De fout ligt bij de ander. Het gevaar bestaat echter dat ik me opsluit in mijn gelijk. En dat ik onbewust een steeds donkerder beeld van de ander voed. Hoe langer een conflict duurt hoe meer ik de behoefte heb om mezelf te overtuigen van mijn gelijk en het ongelijk van de ander. Zo neemt de wrok bezit van mij. Daardoor doe ik mezelf te kort. En de ander. Dat ik in staat ben binnen te treden in het standpunt van de ander, dat openbaart juist mijn waardigheid. Ik kan me er op toeleggen de menselijke kant van de ander aan te voelen, zijn of haar waardigheid te onderkennen. Ik hoef niet koppig te volharden in het negatief beeld van de ander. Denken alleen volstaat niet. Er is een ander vermogen dat verdient ontwikkeld te worden. Het vermogen zich in te leven in de leefwereld van de ander.

"Alwie naar een vrouw kijkt om haar te begeren heeft al echtbreuk met haar gepleegd." Niemand is vrij van begeerte. Wie dicht genoeg bij de andere mens komt ervaart een grens. En die vraagt respect. Want je komt bij een mens met een eigen persoonlijkheid. Een eigen geschiedenis. Eigen noden en verlangens. Iemand die verlangt in zijn of haar waardigheid erkend te worden. Ik doe mijn eigen waardigheid te kort wanneer ik mijn omgang met de ander alleen door begeerte laat bepalen. Er is niet alleen durven nodig, maar ook wachten tot de ander zich toont, zich laat zien. Enkel dan is er ware ontmoeting. Alleen diepgang van ontmoeting schenkt voldoening. En dat komt enkel als cadeau. Durven is hier ontoereikend."Uw ja zij ja, uw neen een neen." Het klinkt simpel. Maar het is wel wat gecompliceerder dan het klinkt. Wij weten niet altijd zo goed wat we willen. We willen zowel het één als het ander. Er is zoveel dat ons aantrekt en verleidt. Er is zoveel te beleven, en we zijn nooit helemaal verzadigd. Daardoor kijken we ook begerig uit naar wat we méér kunnen krijgen. We zijn meer opportunist dan we eerlijk zijn. Daardoor dreigen we de maat van ons mens zijn over het hoofd te zien. Er is niet enkel het doen, het handelen. Er is ook wat je krijgt. Als geschenk. Ontvankelijkheid kunnen we leren.

Thomas van Aquino noemde de matigheid de hoogste van de deugden. De juiste maat voor denken, durven en doen, maar ook voor meevoelen, wachten en ontvangen.

@preekvdw