1

BladTUINKRANT VAN NIEUW VREDELUST

MEI 2014

#7

Tuin 1In dit nummer onder andere

Stormfoto’sTuinkind Maartje

TIPS VOOR DE LENTETUIN

Het voorjaar is al flink op gang, de tuin lonkt ... waar moeten we onze aandacht vooral op richten? We vragen het tuinontwerper en -adviseur Saskia Bender van Eeden Groenadvies.

Waar kijk je naar als het tuinseizoen weer begonnen is?Als het warmer wordt en het ziet er uit dat het niet meer gaat vriezen dan haal ik de winterbescherming weg - ik laat in de herfst altijd een laag afgevallen blad liggen of ik dek de voet van kwetsbare planten af met dennetakken. Veel blad is in april natuurlijk al verteerd en deels opgenomen in de grond, maar sommige bladeren zoals eikenblad vergaan bijna niet. Die gaan in het voorjaar naar de composthoop. Als je van afgestorven planten de

stengels hebt laten staan is het in maart of april goed om die weg te knippen - zo krijgen de opkomende planten weer alle ruimte. In het voorjaar valt er natuurlijk veel te genieten van bollen en vroegbloeiende bodembedekkers. De bomen en struiken hebben nog geen blad, dus grijpen de planten die daaronder groeien hun kans om te groeien en bloeien nu ze nog zonlicht krijgen. Ik geniet altijd erg van die bloeiende tapijten, bij mij in de tuin is het stuk onder de bomen helemaal bedekt met blauw bloeiende maagdenpalm, vergeetmenietjes, gele dovenetel en geel bloeiend

speenkruid. (foto)

Het was een milde winter, is dat goed of slecht voor de tuin?De afgelopen jaren hebben we een paar koude winters gehad, waardoor flink wat planten het loodje hebben gelegd. Aan de ene kant zijn dat planten uit warmere streken, die in ons klimaat eigenlijk niet thuishoren maar de zachte winters goed aankunnen. Denk aan sommige lavendelsoorten, vijgen en klimplanten zoals de Campsis. Daarnaast komen groenblijvende planten in de problemen. Dat heeft dan niet zozeer met de lage temperaturen te maken, als met de verdamping van vocht via hun blad. Als de grond bevroren is kunnen ze geen vocht meer opnemen, terwijl ze het wel blijven verdampen - op die manier drogen ze uit. Camellia's, oleanders, rhododendrons en laurier hebben daar bijvoorbeeld last van. Je zou dus kunnen zeggen dat zachte winters beter

24

Saskia Bender

Speenkruid

TIPS VOOR DE LENTETUIN

zijn, want dan hebben we een breder assortiment aan planten in de tuin. Je zou nog kunnen denken dat strenge winters gunstig zijn omdat dan bepaalde plaagdieren doodvriezen - insecten bijvoorbeeld. Helaas is dat niet het geval - de insecten die in ons land thuishoren zijn prima uitgerust om vrieskou te overleven.  

Het onkruid begint in zachte winters natuurlijk ook al eerder te ontkiemen?Inderdaad, ik heb de indruk dat de explosie van ontkiemende zaden dit jaar vroeger dan anders is begonnen, jammer genoeg. Het is veel werk om onkruid goed weg te houden, maar als je het niet regelmatig doet kan het een bijna onbeheersbaar probleem worden. Een belangrijke tip: haal het onkruid weg voordat het zaad kan vormen - en dat geldt ook voor gras dat op plekken groeit waar je het niet wilt hebben. Gras vormt al heel vroeg in het seizoen zaad, kleefkruid wat later en springbalsemien - waarvan ik er altijd een paar laat staan voor bijen en hommels - pas laat in de zomer. Elk voorjaar heb ik weer spijt van mijn coulance ten opzicht van de springbalsemien, want dan verschijnen de kiemplanten vele meters verder in mijn tuin. Maar als ik dan in augustus en september tientallen zoemende insecten rond de planten zie dan laat ik ze toch staan .... en ben ik vaak te laat met ze weghalen voordat ze hun zaadjes laten 'wegspringen'. 

Dus het is een kwestie van smaak of je een plant als onkruid beschouwt?Dat zou je best kunnen zeggen, haha! Als een plant teveel overheerst, als je hem niet in bedwang kunt houden, dan zou ik hem als onkruid bestempelen. Brandnetels zijn redelijk in toom te houden, bovendien zijn het belangrijke planten voor vlinders, of beter gezegd voor de rupsen die het blad eten. En je kunt het jonge blad zelf ook gebruiken in de keuken - te bereiden als een soort pittige spinazie. Ik vind zevenblad ook goed beheersbaar ; als je met nat weer aan het plantje trekt heb je vaak het grootste deel van de wortels al verwijderd. En als je regelmatig dat bladeren wegtrekt (ook eetbaar!) put je de plant zodanig uit dat hij op den duur verdwijnt. Dat is totaal anders met heermoes, dat bij de grond afbreekt als je het wilt wegtrekken. En het plantje verspreidt onzichtbare sporen die weer tot nieuwe planten uitgroeien. Blijven weghalen is het devies. En begin nooit aan de Japanse duizendknoop - een exoot die er mooi uitziet maar die explosief groeit en bijna niet uit te roeien is. 

25

TIPS VOOR DE LENTETUIN

Onkruid maakt minder kans als de bodem bedekt is met planten die je wel mooi vindt. Heb je nog tips?Maagdenpalm is en blijft de top bodembedekker - het wortelpakket is zo dicht dat er bijna geen andere planten tussen kunnen komen. Ze blijven groen in de winter, je hebt ze in paars en wit, ze zijn mooi te combineren met bollen. Zenegroen of Ajuga reptans vormt ook een mooi tapijt (foto) en bloeit paarsblauw in mei. Heuchera is er in de allerlei bladkleuren met de mooiste namen: Mocha, Cherry Cola, Lime Marmelade - en ze bloeien ook leuk. Pachysandra is oersterk, groen in de winter, maar een beetje saai. Mijn persoonlijke favoriet is de elfenbloem, Epimedium. Je kunt er verschillende variëteiten van vinden, maar Epimedium versicolor 'Sulphureum' is wat mij betreft de mooiste met de aparte bladvorm, bladkleur en sierlijke gele bloempjes in het voorjaar . 

Saskia Bender is onlangs afgestudeerd als Vakbekwaam Hovenier aan het Clusius College in Alkmaar. Na 15 jaar in de omroepwereld is ze bezig om haar werkterrein te verleggen naar 'het groen'. Denk daarbij aan het ontwerpen van tuinen, onderhoud en groenadvies. Saskia heeft een passie voor natuurlijk tuinieren en duurzaamheid en probeert anderen daar ook enthousiast voor de krijgen. Ze heeft een volkstuin op "Eigen Hof" in Sloten en zit in de werkgroep 'Natuurlijk Tuinieren' om het complex groener en diverser te maken. Ze streven naar een 'Nationaal Keurmerk Natuurlijk Tuinieren'. Voor vragen: saskiabender5@gmail.com en www.eedengroenadvies.nl (website nog in de maak).

26

Epimedium