• Stromen van energie– Hoge luchtdruk en

lage luchtdruk– Luchtstromen

• windsystemen• passaten• moessons• orkanen

De zon als stromingsbron

Welke van de twee is het lagedrukgebied?

Stijgende lucht staat voor neerslag

• Sterke verwarming in de loop van de dag leidt tot zwaar weer in de woestijn van Arizona

• Leg uit door welke processen de stijgingsregen ontstaat

De grote windsystemen op aarde

• In de tropische zone stroomt de lucht vanaf de keerkringen terug naar de evenaar: de passaatwinden.

• InterTropische Convergentiezone (ITC): de passaten komen samen in het equatoriaal minimum.

Waterproblemen

Teveel water Te weinig water

Oorzaken en gevolgen

Klimaatkenmerken

• Cs-klimaat

• Regionale verdeling van de neerslag

• Grote verschillen in neerslagintensiteit

• Grote verschillen in neerslagvariabiliteit

Cs-klimaat

Probleem in de zomer: • weinig neerslag én hoge verdamping• Veel water nodig voor:

- Toerisme (zwembaden, hotels, golfbanen, etc)- Exportgeoriënteerde landbouw (irrigatie)

Bevolkingsgroei

Het probleem van de verdroging wordt versterkt door de bevolkingsgroei.

Tussen 2000 en 2025 groeit de bevolking van het Middellandse Zeegebied van 395 naar ca. 500 miljoen.

Grote verschillen in neerslagintensiteit

Problemen ontstaan bij extremen:

- zeer droog- zeer nat

Stortbuien

Gevolg: Water kan niet de bodem indringen, dus afstroming over het land.

Gevolgen: - rivieren teveel water (overstroming)- bodemerosie- landslides

Grote verschillen in neerslagvariabiliteit

• Ene jaar meer neerslag dan het andere jaar

• Ene periode meer neerslag dan in het andere jaar.

Gevolg: verstoring van de waterbalans

Waterbalans

• De verhouding tussen het water dat in een bepaald gebied komt door neerslag en aanvoer via de bodem en het water dat verdwijnt door verdamping of opslag in de bodem of een meer.

• Waterbalans wordt altijd berekend over een bepaalde periode.

Waterbalans en akkerbouw

Braak Graan

Tomaten Gras

Jaar 1Jaar 1

Gras Tomaten

Graan Braak

Jaar 3

Jaar 1

Jaar 2

Jaar 3

Tomaten Braak

Gras Graan

Antropogene invloeden

Bevolkingsgroei heeft ontbossing als gevolg.

1 hout voor brandhout & bouwmateriaal2 bos maakt plaats voor landbouwgrond3 bos maakt plaats voor bouwgrond (nederzetting)

Bosbranden

• Soms aangestoken• Soms door onachtzaamheid (bijvoorbeeld door een

barbecue of sigarettenpeuk)

Wegeners Pangea

• De vorm van continenten doet vermoeden dat ze heel vroeger één geheel hebben gevormd.

Continenten op drift

Opgaan, blinken en verzinken…

• Vanaf Krijt (-135 mln j) schuift Afrika weer naar Europa toe.

Tethyszee wordt dichtgeknepen.

Subductiegebied schuift oostwaarts (roll back).

Afrika schuift onder en over de Europese plaat.

• Alpiene plooiingsfase– Alpen, Pyreneën, Jura,

Karpaten

Opbouw van de aarde

Hoe ontstaan convectiestromingen?

1. Divergentie: platen bewegen van elkaar af.

2. Convergentie: platen bewegen naar elkaar toe.

3. Transversale beweging: platen bewegen langs elkaar.