Portfolio: Neem je dorp mee in handen! · Portfolio | Veerkrachtige dorpen Voorwoord Neem je dorp...

26
Neem je dorp mee in handen!

Transcript of Portfolio: Neem je dorp mee in handen! · Portfolio | Veerkrachtige dorpen Voorwoord Neem je dorp...

Page 1: Portfolio: Neem je dorp mee in handen! · Portfolio | Veerkrachtige dorpen Voorwoord Neem je dorp in handen De wereld staat niet stil. Integendeel, om ons heen lijkt alles steeds

Neem je dorp mee in handen!

Page 2: Portfolio: Neem je dorp mee in handen! · Portfolio | Veerkrachtige dorpen Voorwoord Neem je dorp in handen De wereld staat niet stil. Integendeel, om ons heen lijkt alles steeds

VOORBEELD

2

Heb je na het lezen van deze brochure nog vragen?

Neem dan contact op met

Veerle van Westen

Adviseur Dorpenbeleid

Tel: 03 240 58 08

[email protected]

Inhoudstafel

Dorpenbeleid 4

Platteland 7

Wonen 9

Sociale economie 11

Zorg 13

Aangepast vervoer 15

Winkelen 17

Participatie 21

Lokaal voedsel 23

Duurzaam bouwen en

wonen

25

Page 3: Portfolio: Neem je dorp mee in handen! · Portfolio | Veerkrachtige dorpen Voorwoord Neem je dorp in handen De wereld staat niet stil. Integendeel, om ons heen lijkt alles steeds

PROVINCIAAL BELEID

Portfolio | Veerkrachtige dorpen

Voorwoord

Neem je dorp in handen

De wereld staat niet stil. Integendeel, om ons heen lijkt alles steeds sneller te evolueren. De gevolgen

van globale fenomenen als klimaatverandering, wijzigende bevolkingssamenstelling of toenemend

marktdenken laten zich overal voelen, van de grootstad tot de kleinste gemeente.

Voor veel dorpen en gehuchten op het platteland zijn de uitdagingen groot : de bevolking veroudert,

de bakker en de slager houden het voor bekeken, er is minder openbaar vervoer, het postkantoor

verdwijnt, mensen vereenzamen, … Toch is het niet allemaal kommer en kwel. Er steekt ook een

nieuwe dynamiek de kop op : burgers nemen steeds vaker zelf het heft in handen om het verschil te

maken. Voor lokale besturen ligt daar een geweldige opportuniteit.

Met deze gids wil de provincie Antwerpen besturen handvaten aanreiken om die kans te grijpen. Zo

kunnen ze volop inzetten op veerkrachtige dorpen. Samen met hun inwoners en het lokale

verenigingsleven pakken ze vandaag al de uitdagingen van morgen aan in een participatief en co-

creatief proces.

Deze uitgave past in een dorpenbeleid op maat dat de provincie Antwerpen uitbouwt voor haar

steden en gemeenten. In dit boekje vind je meer uitleg bij het traject en de ondersteuning die het

Departement Welzijn, Economie en Plattelandsbeleid (DWEP), vzw RURANT en Kamp C aanbieden.

Op een aantal plaatsen is al met succes gewerkt aan een grotere veerkracht. Laat deze goede

voorbeelden een extra stimulans zijn om zelf ook aan de slag te gaan.

Ik wens je daarbij veel succes.

Peter Bellens

Gedeputeerde voor Plattelandsbeleid

Provincie Antwerpen

Page 4: Portfolio: Neem je dorp mee in handen! · Portfolio | Veerkrachtige dorpen Voorwoord Neem je dorp in handen De wereld staat niet stil. Integendeel, om ons heen lijkt alles steeds

VOORBEELD

4

Dorpenbeleid

Een dorp is niet alleen een plek waar we wonen … We werken er, gaan er naar school, doen

boodschappen, gaan er sporten of ontspannen, we groeien er op en worden er oud, we

ontmoeten er vrienden, familie en buren, we rijden er doorheen of fietsen er naartoe.

Een dorp is die plek op het platteland waar veel activiteit samenkomt. Dorpen kan je zien als

de motor van de streekontwikkeling op het platteland. Daarom werken we aan een

provinciaal beleid voor veerkrachtige dorpen.

Veerkrachtige dorpen

Dorpen zijn anders dan vroeger. Ze zijn aan verandering onderhevig en dat brengt

uitdagingen met zich mee. Denk bijvoorbeeld aan vergrijzing, het verdwijnen van

basisvoorzieningen en sociale kwetsbaarheid. Veerkrachtige dorpen kunnen omgaan met

deze uitdagingen. Ze hebben een sterke sociale cohesie en werken aan innovatieve en

integrale oplossingen die zorgen dat het dorp ook in de toekomst voor iedereen leefbaar

blijft.

Page 5: Portfolio: Neem je dorp mee in handen! · Portfolio | Veerkrachtige dorpen Voorwoord Neem je dorp in handen De wereld staat niet stil. Integendeel, om ons heen lijkt alles steeds

PROVINCIAAL BELEID

Portfolio | Veerkrachtige dorpen

DorpenenveerkrachtAls provincie begeleiden we gemeenten bij het opstellen van een integraal, gefundeerd en

gedragen actieplan voor hun dorp.

Zo’n traject wordt op dit moment getest in een aantal pilootdorpen. Heb je hier ook

interesse voor of wil je meer informatie, neem dan contact op met de adviseur Dorpenbeleid

via onderstaande gegevens.

Procesmatige en inhoudelijke ondersteuning

Dorpentraject

Procesmatige begeleiding van gemeenten voor het opmaken van een integraal,

gefundeerd en gedragen actieplan om de veerkracht van hun dorpen te vergroten.

Onderdelen van de begeleiding zijn een brede analyse van het dorp (cijfermatig,

beleidsmatig en door het bevragen van sleutelfiguren), een participatietraject en het

gericht verwijzen naar mogelijke provinciale ondersteuning bij de uitvoering van acties.

www.provincieantwerpen.be/aanbod/dwep/dlp/plattelandsbeleid/dorpenbeleid.html

Contactpersoon

Veerle van Westen

Adviseur Dorpenbeleid

Tel: 03 240 58 08

[email protected]

Page 6: Portfolio: Neem je dorp mee in handen! · Portfolio | Veerkrachtige dorpen Voorwoord Neem je dorp in handen De wereld staat niet stil. Integendeel, om ons heen lijkt alles steeds

VOORBEELD

6

De Bonten Hanne

In Oosterlo, deelgemeente van Geel, sloegen enthousiaste dorpsbewoners en de stad de

handen in elkaar om letterlijk en figuurlijk samen de turnzaal van de lokale Freinetschool om

te bouwen tot een levendig ontmoetingscentrum, ’De Bonten Hanne’ gedoopt.

Waarom is dit project belangrijk voor het dorp?

Het verenigingsleven in Oosterlo was op sterven na dood door het gebrek aan een

ontmoetingsruimte. Met De Bonten Hanne hebben de bewoners terug een

ontmoetingscentrum, dat vaak gebruikt wordt en waar ze trots op kunnen zijn. De lokale

verenigingen hebben een overkoepelende vzw opgericht voor de uitbating van de zaal.

Betrokken partners Stad Geel, Freinetschool Steltloper, Oudercomité Freinetschool, Kerkfabriek Oosterlo, Raad van

verenigingen Oosterlo (K.A.V., K.W.B., Ziekenzorg, Harmonie “de Eendracht”, Kookkunstclub,

Toneelgroep Spanter, Natuurpunt)

Rol van de provincie

Financiële ondersteuning via plattelandssubsidie (Leader Midden-Kempen)

Realisatieperiode

5 september 2015 werd de ontmoetingsruimte officieel geopend

Meer informatie

www.bontenhanne.be

Fons Geerinckx – 014 86 84 59 – [email protected]

Jo Geukens – 014 86 84 05 – [email protected]

Page 7: Portfolio: Neem je dorp mee in handen! · Portfolio | Veerkrachtige dorpen Voorwoord Neem je dorp in handen De wereld staat niet stil. Integendeel, om ons heen lijkt alles steeds

PROVINCIAAL BELEID

Portfolio | Veerkrachtige dorpen

DorpenenplattelandPlattelandsbeleid is bij uitstek een horizontaal beleidsdomein, waarin samenwerking tussen

eerder sectorale beleidsdomeinen centraal staat. Dorpenbeleid is een onderdeel van het

provinciaal plattelandsbeleid. Met de plattelandssubsidies wil de provincie dan ook de

nodige impulsen geven aan meer veerkrachtige dorpen. Dit gebeurt door financiële en

inhoudelijke steun te bieden aan projecten waarin samenwerking centraal staat, die van

onderuit ontstaan zijn en die ingebed zijn in de lokale gemeenschap.

Financiële ondersteuning

Plattelandssubsidies

Subsidies voor projecten rond dorpskernvernieuwing en participatie in dorpen voor

gemeenten, middenveldorganisaties en ondernemers.

www.provincieantwerpen.be/platteland

Contactpersoon

Tinne Van Looy

adviseur Platteland

Tel: 03 240 58 31

GSM: 0473 87 18 11

[email protected]

Page 8: Portfolio: Neem je dorp mee in handen! · Portfolio | Veerkrachtige dorpen Voorwoord Neem je dorp in handen De wereld staat niet stil. Integendeel, om ons heen lijkt alles steeds

VOORBEELD

8

“Het is niet omdat je iets uit gewoonte doet dat het de enige, de juiste manier is.

Soms moet je net met gewoonten durven breken om tot iets beters te komen."

geWOONtebreker

geWOONtebreker is een participatief traject waarin gemeenten samen met hun inwoners

hun woongeWOONten onder de loep nemen en hun WOONgewoontes doorbreken om ook

in de toekomst kwalitatief wonen mogelijk te maken. Het traject focust steeds op een

thema: wonen en zorg (Westerlo), wonen en densiteit (Malle), wonen en eigenheid

(Wijnegem), wonen en mobiliteit (Nijlen), …

Waarom is dit project belangrijk voor het dorp?

‘Wonen’ gaat al snel over alle facetten van het leven: wonen is onlosmakelijk verbonden met

mobiliteit, sociaal weefsel, energie, school en werk, vrije tijd en ontspanning. Dit project

zorgt voor een brede, horizontale kijk. Bewoners van het dorp ontwikkelen de reflex om

meer integraal te denken en gewoonten in vraag te stellen om zo te komen tot betere

gewoonten.

Betrokken partners gemeente Malle, Nijlen, Wijnegem, Westerlo, Ar TUR, Tri.Zone, Kamp C

Rol van de provincie

Financiële en inhoudelijke ondersteuning van de 4 piloottrajecten

Opmaak van inspiratiegids waarin tips en tricks, ervaringen, … uit de 4 trajecten zullen gebundeld

worden ter inspiratie van andere besturen.

Realisatieperiode

2016-2018

Meer informatie

https://www.provincieantwerpen.be/aanbod/dwep/dwg/gewoontebreker.html

http://trizone.be/cases/gemeente-beerse-2013-2014/

https://centrum.ar-tur.be/2014/11/28/cahier-2-wonen/

Page 9: Portfolio: Neem je dorp mee in handen! · Portfolio | Veerkrachtige dorpen Voorwoord Neem je dorp in handen De wereld staat niet stil. Integendeel, om ons heen lijkt alles steeds

PROVINCIAAL BELEID

Portfolio | Veerkrachtige dorpen

DorpenenwonenWoonbeleid levert een actieve bijdrage aan het recht op menswaardig wonen. Het

provinciaal woonbeleid is toekomstgericht, duurzaam en heeft aandacht voor kwetsbare

groepen. Zeker in dorpen richt het beleid zich op het tot stand komen van woningen en

woonomgevingen die zuinig omgaan met ruimte en grondstoffen, voorzieningen binnen

bereik hebben en waar het samenleven van inwoners bevorderd wordt. De richtinggevende

principes in het woonbeleid zijn dan ook: diversiteit, collectiviteit, connectiviteit en densiteit.

Inhoudelijke ondersteuning

geWOONtebreker

Besturen en burgers die anders (willen leren) denken over wonen kunnen

geWOONtebreker volgen via beelden en filmpjes. Vier inspirerende participatieve

trajecten rond wonen en thema’s als zorg, mobiliteit, verdichting en eigenheid zullen

resulteren in een inspiratiegids die wordt voorgesteld op het slotevenement aan het einde

van het project, zomer 2018.

https://www.provincieantwerpen.be/aanbod/dwep/dwg/gewoontebreker.html

Financiële ondersteuning

Impulssubsidie voor innovatieve woonprojecten

Impulssubsidies voor organisaties die innovatieve woonprojecten willen opstarten. De

projecten moeten kaderen binnen de provinciale visie op wonen en bijdragen aan de

doelstellingen van het provinciaal woonbeleid.

https://www.provincieantwerpen.be/provinciebestuur/subsidies.masterdetail.html/p_deta

il_url/nl/dwep/dienst-welzijn-en-gezondheid/subsidies/impulssubsidie-voor-innovatieve-

projecten-wonen.html

Contactpersoon:

Mariska Vonck

adviseur Wonen

Tel: 03 240 56 15

[email protected]

Page 10: Portfolio: Neem je dorp mee in handen! · Portfolio | Veerkrachtige dorpen Voorwoord Neem je dorp in handen De wereld staat niet stil. Integendeel, om ons heen lijkt alles steeds

VOORBEELD

10

Buurtkar Bornem

De Buurtkar is een mobiele buurtwinkel in Bornem. Alle inwoners (van minder mobiele

inwoners tot drukbezette tweeverdieners) kunnen verse producten en andere

levensmiddelen aan de kar kopen.

Daarnaast is De Buurtkar een mobiel dienstencentrum: mensen kunnen er terecht met

allerlei vragen over zorg en welzijn of gemeentelijke dienstverlening. De kans is groot dat ze

aan de kar andere buurtbewoners ontmoeten. Tenslotte biedt De Buurtkar kans op sociale

tewerkstelling: mensen met minder mogelijkheden op de reguliere arbeidsmarkt staan in

voor de voorbereiding van de kar, zoals het vullen met levensmiddelen.

Waarom is dit project belangrijk voor het dorp?

In 2015 startte Ecoso in samenwerking met de gemeente Bornem een pilootproject op om

tegemoet te komen aan de sociale noden van een ouder wordende bevolking.

Betrokken partners Vzw Ecoso - project Buurtkar

Rol van de provincie

Financiële ondersteuning via impulssubsidie innovatieve projecten in de sociale economie en

begeleiding bij opstart project

Realisatieperiode

sinds maart 2016 operationeel

Meer informatie

http://www.buurtkar.be/

Page 11: Portfolio: Neem je dorp mee in handen! · Portfolio | Veerkrachtige dorpen Voorwoord Neem je dorp in handen De wereld staat niet stil. Integendeel, om ons heen lijkt alles steeds

PROVINCIAAL BELEID

Portfolio | Veerkrachtige dorpen

DorpenensocialeeconomieDe provincie Antwerpen wil een arbeidsmarkt creëren waar elke inwoner de kansen krijgt

die hij verdient, met bijzondere aandacht voor maatschappelijk kwetsbare groepen. Hiervoor

bouwt de provincie aan een sterke inclusieve economie, met oog voor maatschappelijk

verantwoord ondernemen en een lokaal en regionaal verankerde sociale economie. Door

het steunen van initiatieven, kennisdeling, stimuleren van samenwerking, ondersteunen van

sociale economieactoren en door zelf het goede voorbeeld te geven werkt de provincie aan

een inclusieve economie, ook in dorpen.

Financiële ondersteuning

Provinciale portefeuille sociale economie voor advies en opleiding

Deze subsidie is bestemd voor organisaties in de sector van de sociale economie. De

subsidie kan worden aangewend voor externe adviesopdrachten die leiden naar een

inclusieve economie en/of opleidingen die het middenkader en leidinggevenden van die

organisaties versterken.

https://www.provincieantwerpen.be/provinciebestuur/subsidies.masterdetail.html/p_deta

il_url/nl/dwep/dienst-economie-en-internationale-samenwerking/subsidies-

deis/provinciale-portefeuille-sociale-economie-voor-advies-en-opleidi.html

Financiële ondersteuning

Impulssubsidie innovatieve projecten in de sociale economie

Deze subsidie richt zich naar sociale-economieorganisaties en -bedrijven evenals clusters

van lokale besturen en bovenlokale samenwerkingsverbanden. De subsidie is bestemd voor

innovatieve projecten in de sociale economie.

https://www.provincieantwerpen.be/provinciebestuur/subsidies.masterdetail.html/p_deta

il_url/nl/dwep/dienst-economie-en-internationale-samenwerking/subsidies-

deis/reglement-betreffende-de-subsidiering-van-projecten-in-de-social.html

Page 12: Portfolio: Neem je dorp mee in handen! · Portfolio | Veerkrachtige dorpen Voorwoord Neem je dorp in handen De wereld staat niet stil. Integendeel, om ons heen lijkt alles steeds

VOORBEELD

12

Financiële ondersteuning

Impulssubsidie arbeidszorg

De provincie Antwerpen geeft financiële steun aan organisaties die innovatieve projecten

rond arbeidszorg willen opstarten. We willen de afstand tot de arbeidsmarkt bij

arbeidszorgmedewerkers verkleinen.

https://www.provincieantwerpen.be/provinciebestuur/subsidies.masterdetail.html/p_deta

il_url/nl/dwep/dienst-welzijn-en-gezondheid/subsidies/provincie-geeft-stimulansen-aan-

innovatieve-projecten-arbeidszor.html

Contactpersoon:

Felix Van Roost An Verboven

adviseur Sociale economie adviseur Sociale economie

Tel: 03 240 58 46 Tel: 03 240 58 38

[email protected] [email protected]

Page 13: Portfolio: Neem je dorp mee in handen! · Portfolio | Veerkrachtige dorpen Voorwoord Neem je dorp in handen De wereld staat niet stil. Integendeel, om ons heen lijkt alles steeds

PROVINCIAAL BELEID

Portfolio | Veerkrachtige dorpen

DorpenenzorgDe provincie ontwikkelt een regionale en geïntegreerde aanpak rond zorg, meer specifiek de zorg in

het dorp. Gemeentebesturen hebben veel taken op het vlak van zorg. Elke gemeente staat voor deze

uitdaging, maar zeker waar specifieke zorg moet voorzien worden in (meerdere) kleine dorpen van

gemeenten. Daar leeft vaak een grote zorgvraag door toenemende vergrijzing en een moeilijk te

organiseren zorgaanbod door mobiliteitsproblemen, zorginstellingen op afstand en een lage

bewoningsdichtheid. De provincie wil gemeenten ondersteunen bij deze uitdaging en verdiept zich

daarom in het ontwikkelen van een gerichte aanpak ‘zorg in het dorp’.

Inhoudelijke ondersteuning

Zorg in het Dorp

Er wordt volop gewerkt aan mogelijke inhoudelijke ondersteuning voor gemeenten bij het

organiseren van zorg in hun dorpen. De meest recente informatie hierover kan steeds bekomen

worden.

Contactpersoon:

Herman De Pauw

adviseur Innovatieve zorg

Tel: 03 240 56 48

[email protected]

Financiële ondersteuning

Subsidie voor organisaties die een innovatief project willen opzetten dat zorginnovatie,

zorgeconomie en arbeidsmarkt ten goede komen.

https://www.provincieantwerpen.be/provinciebestuur/subsidies.masterdetail.html/p_deta

il_url/nl/dwep/dienst-welzijn-en-gezondheid/subsidies/subsidie-voor-zorginnovatie---

economie-en-arbeidsmarkt.html

Page 14: Portfolio: Neem je dorp mee in handen! · Portfolio | Veerkrachtige dorpen Voorwoord Neem je dorp in handen De wereld staat niet stil. Integendeel, om ons heen lijkt alles steeds

VOORBEELD

14

De Buurtbus

In de regio Malle-Zoersel-Zandhoven is een duidelijk tekort aan bijkomende

vervoersmogelijkheden voor mensen met een zorgnood. Daarom werken deze drie

gemeenten, in partnerschap met de zorginstellingen gevestigd op hun grondgebied, deze

nieuwe dienstverlening uit: aangepast buurtvervoer voor mensen met een zorgnood /

mobiliteitsbeperking.

Waarom is dit project belangrijk voor het dorp?

Dankzij de Buurtbus kunnen personen met een mobiliteitsbeperking, zowel thuiswonend als

verblijvend in een voorziening, zich verplaatsen naar familie, vrienden, vrijetijdsbesteding,

arbeidszorg (zinvolle arbeidsmatige activiteiten),… Zo wordt het sociaal isolement

tegengegaan waarin mensen met een beperkte mobiliteit in een landelijke omgeving dreigen

terecht te komen.

Betrokken partners KINA (publiekrechtelijke vereniging van OCMW’s), OCMW’s van Malle, Zoersel en Zandhoven,

Handicar Zoersel, zorginstellingen in de regio

Rol van de provincie

Impulssubsidie en begeleiding bij opstart van het project (bv. samenbrengen van partners)

Realisatieperiode

Periode impulssubsidies: 1/03/2016 – 28/02/2019. Het is de intentie van de drie besturen om de

Buurtbus nadien te bestendigen.

Meer informatie

http://www.zoersel.be/index.aspx?SGREF=10243&CREF=79788

http://www.meermobiel.be/nieuws/de-buurtbus-een-nieuwe-speler-het-zorgvervoerslandschap

Website Peter Bellens over Buurtbus: http://www.peterbellens.be/nl/de-buurtbus-rijdt-uit

Page 15: Portfolio: Neem je dorp mee in handen! · Portfolio | Veerkrachtige dorpen Voorwoord Neem je dorp in handen De wereld staat niet stil. Integendeel, om ons heen lijkt alles steeds

PROVINCIAAL BELEID

Portfolio | Veerkrachtige dorpen

DorpenenaangepastvervoerAangepast vervoer (met liftbus en/of begeleiding) beantwoordt aan de mobiliteitsbehoeften

van personen met een mobiliteitsbeperking: mensen die wegens bijvoorbeeld ouderdom of

een handicap slecht te been zijn en gebruik maken van hulpmiddelen zoals een rolstoel,

rollator, scooter of (witte) stok. De provincie zet zich in voor aangepast vervoer zodat ook

deze mensen zich kunnen verplaatsen en deel kunnen nemen aan het maatschappelijk

leven. Zeker in dorpen, waar voorzieningen soms op grotere afstand liggen, is het goed

organiseren van aangepast vervoer een belangrijke uitdaging.

Procesmatige ondersteuning

Mobiliteitscentrale Aangepast Vervoer (MAV)

De MAV is een dienst waar personen met een mobiliteitsbeperking telefonisch terecht

kunnen voor algemene informatie of advies op maat m.b.t. aangepast vervoer. De MAV

verwijst door of boekt in bepaalde gevallen zelf de rit. De MAV wordt door de provincie

Antwerpen georganiseerd in opdracht van de Vlaamse Overheid.

http://www.provincieantwerpen.be/aanbod/dwep/dwg/aangepast-

vervoer/mobiliteitscentrale-aangepast-vervoer.html

http://www.mav.info/

Contactpersoon:

Wim De Weerd Karlien Smets (afwezig tot half 2019)

adviseur Aangepast Vervoer coördinator MAV

Tel: 03 240 56 52 Tel: 03 240 61 90

[email protected] [email protected]

Financiële ondersteuning

Impulssubsidie voor innovatieve projecten aangepast vervoer

Subsidies voor lokale besturen en organisaties uit verschillende sectoren die een project

willen starten dat bijdraagt tot een optimalisatie en/of uitbreiding van het aanbod

aangepast vervoer in de Provincie Antwerpen.

https://www.provincieantwerpen.be/welzijn-en-gezondheid/subsidies-welzijn-en-

gezondheid.masterdetail.html/p_detail_url/nl/dwep/dienst-welzijn-en-

gezondheid/subsidies/provincie-geeft-stimulansen-aan-innovatieve-projecten-voor-

aange.html

Page 16: Portfolio: Neem je dorp mee in handen! · Portfolio | Veerkrachtige dorpen Voorwoord Neem je dorp in handen De wereld staat niet stil. Integendeel, om ons heen lijkt alles steeds

VOORBEELD

16

COOP-DH in Zwijndrecht

Een detailhandelscoach van de provincie Antwerpen ging aan de slag in de gemeente

Zwijndrecht. Hij loste er enkele essentiële vraagstukken op rond de relaties tussen wonen,

winkelen en werken (in Zwijndrecht is er veel industrie). Ook mobiliteit en ruimtelijke

ordening werden niet uit het oog verloren. Op detailhandelsvlak ligt Zwijndrecht tussen

grote trekkers als Antwerpen en Beveren. Het project resulteerde in een kernafbakening met

bijbehorend strategisch commercieel plan. Een aantal concrete acties bliezen de kern meer

leven in.

Waarom is dit project belangrijk voor het dorp?

Een mooi lokaal detailhandelsaanbod, ook met een paar unieke winkels, zorgt voor een

leefbare gemeente.

Betrokken partners Gemeente Zwijndrecht, provincie Antwerpen.

Rol van de provincie

Dit project werd uitgevoerd in het kader van COOP-DH, COach Operatie Detailhandel.

Realisatieperiode

Studieopdrachten in 2014 en 2016

Page 17: Portfolio: Neem je dorp mee in handen! · Portfolio | Veerkrachtige dorpen Voorwoord Neem je dorp in handen De wereld staat niet stil. Integendeel, om ons heen lijkt alles steeds

PROVINCIAAL BELEID

Portfolio | Veerkrachtige dorpen

DorpenenwinkelenEen lokaal en toegankelijk basisaanbod aan goederen en diensten speelt een cruciale rol bij

de leefbaarheid van een dorp. Een gezonde en centrale handelskern is daarbij het thema,

zowel in kleine als grote gemeenten. De provincie Antwerpen begeleidt gemeenten bij het

uittekenen van een toekomstgericht detailhandelsbeleid én bij de uitvoering ervan. Ze stelt

expertise en middelen ter beschikking die door de gemeenten ingezet kunnen worden voor

beleidsondersteuning en -uitvoering met het oog op verbetering van de lokale detailhandel.

Procesmatige ondersteuning

COOP-DH (COach OPeratie Detailhandel)

De provincie biedt samen met POM Antwerpen een coachingstraject COOP-DH aan. Deze

begeleiding op maat biedt een antwoord op specifieke detailhandelsvraagstukken die op

gemeentelijk vlak gesteld worden. Steden en gemeenten kunnen op dit aanbod individueel

intekenen ofwel samen met een cluster van (buur)gemeenten. De detailhandelscoaches

van de provincie Antwerpen komen ter plaatse in de gemeentebesturen en werken samen

met de betrokken schepenen, ambtenaren en handelaars een traject uit op maat van de

gemeente.

https://www.provincieantwerpen.be/aanbod/dwep/deis/detailhandelscoaches.html

Inhoudelijke ondersteuning

Toolbox voor detailhandelsbeleid

In de toolbox detailhandel vinden gemeentebesturen een aantal instrumenten voor de

analyse, evaluatie, uitwerking en/of bijsturing van het detailhandelsbeleid en -aanbod. Zo

is er de gemeentelijke feitenfiche voor detailhandel, waarin o.a. alle cijfers staan over

detailhandelsvraag en -aanbod in de gemeente. De feitenfiche wordt jaarlijks geüpdatet.

Naast de feitenfiche kan Locatus gebruikt worden om het actuele aanbod in heel

Vlaanderen te bekijken. De provincie Antwerpen biedt de gemeentebesturen gratis

toegang tot deze online databank.

De gemeentebesturen kunnen verder ook hun vragen stellen met betrekking tot

marktruimteberekening, bijvoorbeeld van grootschalige detailhandelsconcentraties.

Hiervoor doen we beroep op ons instrument Retail Compass.

https://www.provincieantwerpen.be/aanbod/dwep/deis/detailhandelscoaches/toolbox-

detailhandel.html

Page 18: Portfolio: Neem je dorp mee in handen! · Portfolio | Veerkrachtige dorpen Voorwoord Neem je dorp in handen De wereld staat niet stil. Integendeel, om ons heen lijkt alles steeds

VOORBEELD

18

Inhoudelijke ondersteuning

Ad hoc ondersteuning gemeentelijk detailhandelsbeleid

Geïnspireerd door de provinciale visie op detailhandel, staan de provinciale experts

detailhandel klaar voor ad hoc ondersteuning van gemeentebesturen. Deze dienstverlening

richt zich op het onderzoeken van gerichte detailhandelsvraagstukken.

https://www.provincieantwerpen.be/aanbod/dwep/deis/detailhandelscoaches/detailhand

elsbeleid.html

Contactpersoon:

Greet Castermans

adviseur Detailhandel

[email protected]

Soraya Stuer

adviseur Detailhandel

Tel: 03 240 58 24

[email protected]

Page 19: Portfolio: Neem je dorp mee in handen! · Portfolio | Veerkrachtige dorpen Voorwoord Neem je dorp in handen De wereld staat niet stil. Integendeel, om ons heen lijkt alles steeds

PROVINCIAAL BELEID

Portfolio | Veerkrachtige dorpen

Page 20: Portfolio: Neem je dorp mee in handen! · Portfolio | Veerkrachtige dorpen Voorwoord Neem je dorp in handen De wereld staat niet stil. Integendeel, om ons heen lijkt alles steeds

VOORBEELD

20

Meerle, ons dorp

Samen met Innovatiesteunpunt en gefinancierd met een subsidie van LEADER MarkAante

Kempen heeft RURANT de stad Hoogstraten ondersteund om op een participatieve manier

een integraal ruimtelijk plan op te maken voor de dorpskern van Meerle.

Waarom is dit project belangrijk voor het dorp?

De leefbaarheid van het dorp is een zaak van iedereen: zowel inwoners als beleidsmakers.

Door een integrale en innovatieve aanpak kunnen ze samen een traject opzetten voor de

toekomst van hun dorp.

Betrokken partners RURANTvzw, Innovatiesteunpunt vzw, Stad Hoogstraten

Rol van de provincie

Subsidies (via leader)

Realisatieperiode

2013-2015

Meer informatie

www.rurant.be

Page 21: Portfolio: Neem je dorp mee in handen! · Portfolio | Veerkrachtige dorpen Voorwoord Neem je dorp in handen De wereld staat niet stil. Integendeel, om ons heen lijkt alles steeds

PROVINCIAAL BELEID

Portfolio | Veerkrachtige dorpen

DorpenenparticipatieRURANT vzw ondersteunt participatieve trajecten in dorpen. Via een innovatieve aanpak kunnen

inwoners en beleid samen een traject opzetten voor de toekomst van hun dorp. Via een

inspraaktraject wordt een integraal en gedragen dorpsontwikkelingsplan opgemaakt, want een

veerkrachtig dorp is een zaak van iedereen.

Procesmatige ondersteuning

Handleiding ‘DORPenBOUWERS

Een praktische handleiding waarmee lokale overheden zelf aan de slag kunnen om via een

inspraaktraject te komen tot een integraal dorpsbestemmingsplan.

Op te vragen bij RURANT vzw, Hooibeeksedijk 1, 2440 Geel, 014/852707, [email protected]

Procesmatige ondersteuning

Dienstverlening ‘Dorpenmaker’

Dit behoort tot de dienstverlening van Rurant om lokale besturen te ondersteunen om te

komen tot een integraal dorpsbestemmingsplan, via een inspraaktraject.

www.rurant.be

Contactpersoon:

Wim Poelmans

Coördinator

Tel: 014 85 27 07

[email protected]

Page 22: Portfolio: Neem je dorp mee in handen! · Portfolio | Veerkrachtige dorpen Voorwoord Neem je dorp in handen De wereld staat niet stil. Integendeel, om ons heen lijkt alles steeds

VOORBEELD

22

Horecabewustwordingstraject Geel

Dit project is het verhaal van een horecabewustwordingstraject in Geel, in de stadskern en

de omliggende gehuchten. Het opzetten van een horecabewustwordingstraject is bedoeld

om uitbaters van cafés, brasseries en tavernes en toeristische ondernemers warm te maken

voor streekgebonden producten. Hiervoor werden verschillende acties opgezet, waaronder

enquêtering, interactieve brainstormsessies en een B2B event.

Waarom is dit project belangrijk voor het dorp?

Zowel het imago van stad en streek als de lokale economie én het milieu zijn daar immers bij

gebaat. Bovendien zijn beide partijen – lokale voedselproducenten en horecaondernemers –

vragende partij voor een nauwere samenwerking. Sommigen deden al een tijdje zaken met

elkaar, tot ieders tevredenheid, maar iedereen was ervan overtuigd dat het nog beter kon.

Betrokken partners RURANTvzw, Provincie Antwerpen, dienst economie & internationale samenwerking, Stad Geel,

Dienst Toerisme, Toerisme Provincie Antwerpen, Provincie Antwerpen, dienst landbouw- en

plattelandsbeleid , Lekkers met Streken, Academie voor streekgebonden producten

Rol van de provincie Projectsubsidie vanuit Dienst Economie

Realisatieperiode

2014

Meer informatie

www.rurant.be

Page 23: Portfolio: Neem je dorp mee in handen! · Portfolio | Veerkrachtige dorpen Voorwoord Neem je dorp in handen De wereld staat niet stil. Integendeel, om ons heen lijkt alles steeds

PROVINCIAAL BELEID

Portfolio | Veerkrachtige dorpen

DorpenenlokaalvoedselDe meerwaarde van lokaal voedsel is zowel economisch, ecologisch als sociaal. Denk maar aan de

versterking van de lokale economie, de verhoging van de toeristische uitstraling van het dorp en de

versterking van de sociale cohesie en het identiteitsgevoel. Zowel de provincie als vzw RURANT

werken rond lokaal voedsel, hoeve- en streekproducten.

Procesmatige ondersteuning

Dienstverlening: uitvoering van een horecabewustwordingstraject

RURANT biedt aan lokale besturen de begeleiding van een horecabewustwordingstraject

op maat aan. Steden en gemeenten kunnen op dit aanbod individueel intekenen of

eventueel samen met een cluster van gemeenten.

www.rurant.be

Procesmatige ondersteuning

Draaiboek ‘De grote versiertruc’

Met dit draaiboek kunnen lokale overheden zelf aan de slag met het maken van een lokale

voedselstrategie.

www.rurant.be

Procesmatige ondersteuning

Dienstverlening: de opmaak van een lokale voedselstrategie

RURANT ondersteunt lokale overheden bij het opmaken van een lokale voedselstrategie,

op maat van de gemeente.

www.rurant.be

Contactpersoon:

Wim Poelmans

Coördinator

Tel: 014 85 27 07

[email protected]

Page 24: Portfolio: Neem je dorp mee in handen! · Portfolio | Veerkrachtige dorpen Voorwoord Neem je dorp in handen De wereld staat niet stil. Integendeel, om ons heen lijkt alles steeds

VOORBEELD

24

See2Do

In See2Do! werken Vlaamse en Nederlandse partners samen om burgers en lokale

overheden aan te zetten tot een energie-efficiënte gebouwrenovatie. Hierbij wordt het

“Doen door Zien” principe gevolgd. Kamp C voert voor dit project huisbezoeken uit en geeft

bouwadvies aan huis.

Waarom is dit project belangrijk voor het dorp?

Als één iemand in een wijk of straat aan een renovatie begint, inspireert dat ook de buren.

Het werkt als een trigger voor de stad/wijk om mee te renoveren en op die manier het

bestaand woningpatrimonium in het dorp energiezuiniger te krijgen. Kamp C en de provincie

wil mensen die de intentie hebben om te renoveren met dit project ontzorgen. De adviseurs

van Kamp C ontwikkelen daarnaast ook tools om het renovatieproces te vergemakkelijken

en laagdrempeliger te maken zodat mensen ook een beter inzicht krijgen in de kostprijs van

een renovatie.

Betrokken partners Interleuven (Projectverantwoordelijke), IGEMO, West-Vlaamse Intercommunale, Kamp , Provincie

Antwerpen, Stad Mechelen, Stad Brugge, SVK Brugge, Provincie Oost-Vlaanderen, Thomas More

Kempen, Gemeente Bekkevoort, Vives, Syntra West, Gemeente Maastricht, Gemeente Weert,

Gemeente Breda, Gemeente Helmond

Rol van de provincie

Ondersteuning

Realisatieperiode

Het project loopt van 01/05/2016 tot 30/04/2019.

Meer informatie

https://www.kampc.be/nieuws.masterdetail.html/p_detail_url/nl/dwep/kampc/nieuws/europees-

project-see2do--goedgekeurd.html

Page 25: Portfolio: Neem je dorp mee in handen! · Portfolio | Veerkrachtige dorpen Voorwoord Neem je dorp in handen De wereld staat niet stil. Integendeel, om ons heen lijkt alles steeds

PROVINCIAAL BELEID

Portfolio | Veerkrachtige dorpen

Dorpenenduurzaambouwenen

wonenKamp C wil als provinciaal centrum Duurzaam bouwen en wonen ondersteuning bieden aan alle

sectoren die een rol spelen in de transitie naar een duurzame samenleving. De focus van Kamp C ligt

daarbij vooral op het aanpassen van het huidig patrimonium en het toepassen van nieuwe

innovatieve technieken en bouwconcepten. Dorpen staan de dag van vandaag voor enorme

uitdagingen en scoren het slechtst op gebied van duurzaam wonen . In die problematiek kan Kamp C

ondersteunend werken en advies verlenen om zulke problemen aan te pakken en zelfs concreet

acties te ondernemen.

Procesmatige ondersteuning

Inhoudelijke ondersteuning

Dienstverlening

Kamp C geeft geen subsidies maar werkt wel samen met onze partners aan Europese

projecten. Bij Kamp C werken we dus vooral procesmatig door middel van

projectbegeleiding bijvoorbeeld, maar ook inhoudelijk aan de hand van onze

bouwadviezen en infosessies.

www.kampc.be

Contactpersoon:

An De Vriendt

Jet Groen

Dirk Verbeeck

Piet Wielemans

Architect/adviseur duurzaam bouwen en wonen

Tel: 014 27 96 50

[email protected]

Page 26: Portfolio: Neem je dorp mee in handen! · Portfolio | Veerkrachtige dorpen Voorwoord Neem je dorp in handen De wereld staat niet stil. Integendeel, om ons heen lijkt alles steeds

VOORBEELD

26

Dienst Landbouw- en Plattelandsbeleid

Koningin Elisabethlei 22

2018 Antwerpen

Tel: 03 240 58 00

[email protected]