Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2...

104
Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 1 Algemene inleiding

Transcript of Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2...

Page 1: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 1

Algemene inleiding

Page 2: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 2

Voorwoord

2012, een investering in de toekomst.

2012 was economisch gezien een moeilijk jaar. Europa lijdt, meer dan andere handelsblokken, onder de financiëlecrisis. De Europese havens, de economische motoren van de diverse economieën en handelspoorten, zijn als eerstegevoelig voor veranderende economische tendensen, zowel in positieve als in negatieve zin.

Voor de haven van Antwerpen was dit niet anders, toch werd het jaar behoorlijk goed afgesloten. Er werden ookkeuzes gemaakt, voortbouwend op de beslissingen die de havengemeenschap nam tijdens de crisis van 2008-2009.

Ten eerste werden extra inspanningen geleverd en werd er geïnvesteerd. Het Havenbedrijf zette bijkomendemiddelen in voor de promotie van de haven. Met investeringen in mensen werden de commerciële diensten versterkt,de ondersteuning van hun activiteiten werd opgevoerd en de contacten in het veld kregen een extra ‘boost’. Inmoeilijker tijden is er slechts één adagio: meer inspanningen. Die zorgen ervoor dat een crisis sneller wordt vergeten.

Ten tweede werd de samenwerking op havenniveau bevestigd. Als Havenbedrijf is het onze taak om dergelijk elan tecreëren en te stimuleren. Samen met de havengemeenschap werd ook in 2012 een Staten Generaal gehouden, dezekeer met als thema ‘Bereikbaarheid’: de maritieme bereikbaarheid, als schakel tussen voor- en achterland, destructurele achterlandwerking en de digitale bereikbaarheid. De haven van Antwerpen bevestigde tijdens het event datze haar bevoorrechte ligging ten aanzien van het demografisch en industrieel ‘hartland’ van Europa wil valoriseren viaeen gestructureerde en doelgerichte aanpak op het vlak van bereikbaarheid. Met het event bewees dehavengemeenschap haar blijvende samenwerking, gaf ze een overzicht van de al gerealiseerde projecten enengageerde ze zich voor een aantal uitdagingen inzake bereikbaarheid in al zijn vormen.

Ten derde mogen in moeilijke economische tijden de inspanningen naar het maatschappelijk draagvlak niet wordenteruggeschroefd. Als Havenbedrijf blijven we resoluut kiezen voor onze maatschappelijke rol. Het MASHavenpaviljoen kon zijn eerste werkjaar vieren met de 100.000ste bezoeker. Een schitterende prestatie die ons ertoeaanzette om een klein proefproject op te starten, een aantal havenbustours tijdens de zomermaanden. Drie uur doorde haven onder begeleiding van onze eigen mensen. Dit zogenaamde proefproject was zo’n overdonderend succesdat nog voor de start de inschrijvingen moesten worden stopgezet en het aantal busritten verzesvoudigd werd. Hetspreekt voor zich dat we dit jaar deze bustours hernemen in een meer structurele vorm.

Een les met veel plezier geleerd en het bewijs dat de betrokkenheid van de maatschappij bij de haven reëel is, datmensen meer willen weten over die haven; willen weten wat er gebeurt en waarom.

Page 3: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 3

Ten vierde is duurzaamheid een vast begrip geworden binnen het Havenbedrijf en in de haven van Antwerpen. Ditwerd zowel bevestigd tijdens het bereikbaarheidsevent als bij de uitreiking van de ‘Award 2012 voor Best BelgianSustainability Report’. De haven van Antwerpen was de eerste haven met een duurzaamheidsverslag en werdhiervoor onmiddellijk beloond met de prijs voor het beste verslag van 2012. Een mooie bekroning voor dit eersteduurzaamheidsrapport van de havengemeenschap. Een moeilijke klus, maar voor de Antwerpse havengemeenschapbetekent dit de handen in elkaar slaan en samenwerken naar één doel.

2012, een investering in de toekomst

Marc Van Peel, voorzitter Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen en Schepen voor de Haven

Eddy Bruyninckx, CEO Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen

De haven van Antwerpen ontving in 2012 de allereerste WPTS World Ports Award 2012. Eddy Bruyninckx,CEO van het Havenbedrijf, kreeg de prestigieuze Award maandagavond overhandigd door Sultan BinSaeed Al Mansouri, minister van Economie van de Verenigde Arabische Emiraten, tijdens de tweedeWorld Ports & Trade Summit (WPTS) in Abu Dhabi. Eddy Bruyninckx werd in het bijzonder gehuldigd voorhet werk dat hij de voorbije 20 jaar heeft geleverd en dat de haven van Antwerpen een uitstekendereputatie heeft bezorgd op het vlak van business development, havenorganisatie, duurzaamheid enmaatschappelijk verantwoord ondernemen.

Page 4: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 4

Missie

Om te komen tot een vitale, doelmatige, duurzame en gedragen haven.

VOOR EUROPABijdragen tot een krachtig, globaal Europees vervoersnetwerk ( als hefboom voor de globale economie).

VOOR VLAANDERENAls slimme haven de draaischijf die mee Vlaanderen als Europese topregio positioneert.

VOOR REGIO EN STADDuurzaam optimaliseren van de gegenereerde toegevoegde waarde.

VOOR DE MARKTAanbieden van een kwaliteitsvolle, betrouwbare, ononderbroken dienstverlening en uitgebouwde infrastructuur.Verantwoordelijkheid nemen voor vlot en veilig scheepvaartverkeer.Ontwikkelen van een vertrouwensrelatie.

VOOR DE MAATSCHAPPIJBegunstigen en promoten van duurzame havenontwikkeling en milieuvriendelijk goederentransport van en naar hetachterland.

VOOR EIGEN ORGANISATIEVanuit een verbeterde interne bedrijfsvoering onze ambities uitbreiden en deelnemen aan vormen van dienstverleningbuiten het havengebied. Bewerkstelligen van de volle steun en medewerking van onze medewerkers.

Page 5: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 5

Strategie

2012, in het teken van bereikbaarheid.

De Antwerpse haven is een uniek maritiem, logistiek en industrieel platform, ideaal gelegen in het hart van Europa enin de onmiddellijke omgeving van producenten en consumenten. Ze is de tweede grootste haven van Europa enbelangrijke toegangspoort tot het Europese achterland en de wereld. De Antwerpse haven is multifunctioneel en meteen rijk palet aan economische activiteiten, ze is de motor van de Vlaamse en Belgische economie en een belangrijkebron van welvaart. De nauwe verbondenheid van maritieme dienstverlening, industrie en logistiek, zo kenmerkendvoor de Antwerpse haven, wordt gekoesterd en waar mogelijk versterkt.

De Antwerpse haven wil optimaal inspelen op de wereldwijde trends die de ontwikkeling en organisatie van de havenvandaag bepalen. Daarom wordt er logistiek niet alleen ingespeeld op veranderende economische structuren enconsumptiepatronen, op schaalvergroting en consolidatie met de globalisatietrend als voornaamste voorbeeld, maarwordt er ook rekening gehouden met demografische veranderingen, geografische verschuivingen van productiecentra,liberalisering van de handel, milieuzorg en dergelijke meer. De kwaliteit van de logistieke dienstverlening is voor veelsectoren meer dan ooit belangrijk. Voor de klanten staat daarbij niet enkel de kostenefficiëntie centraal maar evenzeerbetrouwbaarheid en leveringszekerheid. De Antwerpse haven is ideaal geplaatst om dit voor haar klanten waar temaken.

Antwerpen wil de voorkeurhaven zijn in de supply chains van haar klanten, waarbij de creatie van toegevoegdewaarde centraal staat en de focus ligt op supply chain performance, op een maximalisering van connectiviteit(maritiem, achterland, IT, netwerken, …) en op een verbetering van het service-aanbod. Het behoud en de versterkingvan de economische functie van de haven als logistiek- maritiem- en industrieel centrum van Europa blijft de centraledoelstelling van de haven.

Vitaal, doelmatig, duurzaam, gedragen

Dit sluit perfect aan bij de doelstelling van de haven om toegevoegde waarde te creëren voor de stad en de regio. Demissie van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen (GHA) is een vitale (competitief en multifunctioneel),doelmatige (operationeel, efficiënt en betrouwbaar), duurzame (zorg voor het milieu en de welvaart, en financieelgezond) en gedragen haven (als partner voor onze medewerkers, klanten en maatschappij) uit te bouwen. De havenwil de aanbieder zijn van een betrouwbare dienstverlening door vlotte bereikbaarheid en een performante mobiliteit,en door een rechts zekere werking voor de bedrijven te realiseren binnen een leefbare omgeving. Antwerpen wil devoorkeurpartner zijn voor Europa, Vlaanderen, de regio en de stad, voor de markt, voor de maatschappij en dewerknemers.

Om dit blijvend waar te maken is het in de eerste plaats noodzakelijk om het service-aanbod verder te verbeteren, decommerciële slagkracht te verhogen en een gezamenlijke visie te ontwikkelen en uit te voeren. Commercieel werd erdan ook voor gekozen om bedrijven uit specifieke regio’s en sectoren te benaderen en te overtuigen van hetaantrekkelijke aanbod van Antwerpen. De expertisegroepen met de verschillende partners uit de havengemeenschapwerken hier in belangrijke mate ondersteunend.

De sterktes van de Antwerpse haven

De haven van Antwerpen kan profiteren van haar geografische positie en van de sterke cargogeneratie in haar

Page 6: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 6

onmiddellijke achterland, waardoor ze met een minimum aan externe kosten kan inspelen op de eisen van haarklanten om de logistieke keten centraal te stellen. Bovendien kan de haven haar logistieke opportuniteiten uitspelendoor betrouwbaarheid en leveringszekerheid te garanderen. Deze elementen komen terug in alle stappen van deketen, gaande van de maritieme aanloop, over de havenoperaties, tot de distributie van en naar het achterland.

In 2012 heeft het GHA voortgebouwd op de initiatieven van het Totaalplan om de concurrentiepositie van de haven teversterken. Tijdens de Staten Generaal van 2012 lag de nadruk dan ook op het behouden en verrijken van bestaandeen het aantrekken van nieuwe goederenstromen enerzijds, en op het versterken van de aantrekkelijkheid enbereikbaarheid van Antwerpen als vestigingsplaats voor logistieke en industriële bedrijven anderzijds. Met anderewoorden het GHA wil de trafiek verankeren en herwinnen (vooral in het natuurlijk hinterland) en nieuwe stromenaantrekken (vooral in vechtgebieden) via een betere interconnectiviteit.

Antwerpen biedt logistieke oplossingen aan rederijen, verladers, industrie en 3PL’ers zodat haar aantrekkelijkheid alsvestigingsplaats voor logistieke en industriële bedrijven wordt verbeterd, de kosten worden verlaagd en duurzaamheiden mobiliteit worden bevorderd. Om de interconnectiviteit van de Antwerpse haven met haar achterland te bevorderen,worden nieuwe intermodale verbindingen ontwikkeld, wordt de frequentie en de kostencompetitiviteit van bestaandeverbindingen verbeterd en is er kwaliteitsbewaking van het intermodale aanbod.

Bereikbaarheid als centraal thema

Binnen het Havenbedrijf werd er een investerings- en een intermodale cel opgericht voor het faciliteren vaninvesteringen door maritieme en logistieke spelers en het aanbieden van voldoende spoor- enbinnenvaartverbindingen naar de voornaamste achterlandregio’s. Stond 2011 in het teken van duurzaamheid, danwas ‘bereikbaarheid’ het centrale thema in de werking van het Havenbedrijf en zijn partners in de haven.

Als belangrijke schakel in de wereldwijde supply chain is de bereikbaarheid van de Antwerpse haven van essentieelbelang, zowel de nautische toegankelijkheid als de vlotte aan- en afvoer van goederen met diverse modi naar hetkernachterland. De Antwerpse haven heeft immers als doel de verschillende schakels van de logistieke keten inelkaar te doen passen zodat zij de geprefereerde haven is voor alle verladers en industriële partijen in het achterland.Niet enkel functioneel maar ook organisatorisch zal het Havenbedrijf zich hieraan aanpassen. Bovendien zijnduurzame dienstverlening, en gunstige en veilige arbeidsrelaties randvoorwaarden die in alle beslissingen wordenmeegenomen.

De verbetering van de maritieme toegang heeft alvast zijn vruchten afgeworpen. Door deze ingreep kan Antwerpen degrootste containerschepen ontvangen. In 2012 liepen 167 +10.000 TEU-containerschepen de haven aan. Demogelijkheden in opvaart zijn gestegen tot een diepgang van 16 meter en in afvaart tot 15,2 meter. Toch mag eenverdere ontwikkeling niet uit het oog worden verloren en moet er blijvend worden gewerkt aan het verzekeren van eenoptimale maritieme toegankelijkheid van de haven, rekening houdend met de behoeften van de scheepvaart en deoptimalisaties in de nautische keten van en naar de haven.

Met de uitwerking van de ketenwerking en het operationeel worden van APICS2 werden hiervoor in 2012 opnieuwgrote stappen vooruitgezet. Naar de toekomst toe wordt de komst van de allergrootste schepen van 18.000 TEUvoorbereid en worden de mogelijkheden voor een verdere verbetering van de toegankelijkheid bestudeerd.

Page 7: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 7

Haveninterne projecten

Ook binnen het havengebied lopen er verschillende projecten. Naast heel diverse infrastructuurprojecten, zowelnieuwbouw als renovatie, zijn er ook een rist initiatieven voor de verbetering van de logistieke dienstverlening enveiligheid. Vanuit het oogpunt van toegankelijkheid is het belangrijk dat de maritieme toegang naadloos verbonden ismet de activiteiten in het havengebied. Cruciaal hierin is het voorzien van voldoende sluiscapaciteit. In 2012 werdgestart met de bouw van de tweede maritieme toegang op Linkeroever, de Deurganckdoksluis. Daardoor wordt demaritieme ontsluiting verzekerd en wordt de sluiscapaciteit op Linkeroever meer dan verdubbeld. Op langere termijnwordt de capaciteit van alle sluizen in Antwerpen geëvalueerd en wordt nagegaan welke ingrepen noodzakelijk zijnom tegemoet te komen aan de toenemende trafieken en de behoefte om grotere zeeschepen te schutten. Eenbijkomende sluis op Rechteroever wordt hier als een mogelijke oplossing naar voren geschoven.

Afbakening en uitvoeringsplan haven

De infrastructurele ontwikkeling van de haven gaat echter veel verder dan het voorzien van sluiscapaciteit. Een grootaantal infrastructuurprojecten zijn in 2012 uitgevoerd of staan op stapel. Uitermate belangrijk is deafbakeningsoefening van de haven en de vertaling hiervan in het Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan (GRUP).Door het verankeren van de afbakening in het GRUP, wordt aan de bedrijven rechtszekerheid geboden enontwikkelingsmogelijkheden. Op die manier kan de haven ook in de toekomst haar rol als motor van de economieblijven spelen.

Meer souplesse in de dienstverlening

Er werden in 2012 ook grote inspanningen geleverd naar de dienstverlening toe. Zo werd het douanesysteemversoepeld en werd de logistieke dienstverlening verder uitgebouwd met de introductie van APCS, het Antwerp PortCommunity System. Daarnaast werd en wordt de rol van de haven als schakel tussen het maritieme voorland en hetcontinentale achterland verder geoptimaliseerd met een aantal haveninterne projecten. Zowel wegvervoer,binnenvaart, spoor als pijpleidingen worden ingezet om de meest concurrentiële prijszetting aan te bieden.

Naar het achterland

In een straal van 450 km rond de haven heeft Antwerpen voor diverse modi een competitief voordeel ten opzichte vanconcurrerende havens. Antwerpen wil zich in dit kerngebied nog meer dan voorheen profileren qua kosten enuitgebreide dienstverlening. Maar ook verder gelegen regio’s worden niet uit het oog verloren. Door het uitgebreideaanbod aan logistieke diensten en maritieme overzeese bestemmingen, speelt Antwerpen ook een belangrijke rolnaar andere economische centra in Europa zoals Parijs, Lyon, Wenen en Centraal Europa. Voor dit verder gelegenvoor- en achterland wil het GHA via investeringen in specifieke projecten de goederenstromen die van en naar dehaven van Antwerpen lopen, verankeren of nieuwe stromen aantrekken.

Page 8: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 8

Economisch verslag 2012

Page 9: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 9

De Antwerpse haven in 2012

De geschetste evoluties in de wereldeconomie hebben een directe invloed op de wereldhandel en dus ook op detrafiek die in de verschillende zeehavens wordt behandeld. Logischerwijze mag worden verwacht dat de groei van deAntwerpse haventrafiek in het algemeen hoger zal liggen dan de verwachte groeipercentages voor ons land.

2012 was, gezien de internationale context, geen makkelijk jaar voor de Antwerpse haven. Toch heeft zij deuitdagingen goed doorstaan, zeker in vergelijking met een aantal van de voornaamste concurrenten inNood-West-Europa. Een belangrijke vaststelling is dat het aantal zeeschepen een daling heeft gekend van 4,5% invergelijking met 2011. Het aantal aanlopen van +10.000 TEU containerschepen steeg echter van 141 in 2011 naar167 in 2012, wat aantoont dat de schaalvergroting in de schepen die Antwerpen aanlopen, zich doorzet en de havende vruchten plukt van de Scheldeverdieping.

Met een behandelde tonnage van ongeveer 35% is Europa het belangrijkste vaargebied voor de Antwerpse haven.18% van de cargo heeft een herkomst en bestemming in Noord- en Midden-Amerika. Het nabij Oosten heeft eenaandeel van 15% en het verre Oosten van 14% in de ladingen en lossingen in de Antwerpse haven.

Het maritieme goederenverkeer in Antwerpen bedroeg 184,1 miljoen ton, opgesplitst in 94,6 miljoen ton lossingen en89,5 miljoen ton ladingen, zijnde 1,6% minder dan in 2011. Daarmee blijft Antwerpen de tweede grootste haven vanEuropa, na de haven van Rotterdam (441,5 miljoen ton) en vóór Hamburg (130,9 miljoen ton). Hierbij won de havenvan Rotterdam 1,6% aan cargo en verloor de haven van Hamburg ongeveer 1% van het door haar behandeldevolume. Andere havens in Europa verloren in 2012 dan weer substantieel terrein zoals Le Havre (-11,9%) enZeebrugge (-7,3%).

Naar verschijningsvormen toe zijn de containers ruimschoots de belangrijkste categorie, deze goederencategorievertegenwoordigt 56,5% van de totale Antwerpse trafiek. De Antwerpse containertrafiek bleef met 8.635.169 TEUongeveer op hetzelfde peil (-0,3%). Uitgedrukt in ton noteerden we vorig jaar een daling met 1,0% naar 104,1 miljoenton. Qua tonnage is Antwerpen de tweede belangrijkste haven, na Rotterdam. Indien naar behandelde TEU’s wordtgekeken, is Antwerpen de derde haven na Rotterdam en Hamburg. Hierbij stellen we vast dat het niveau van hetgrensoverschrijdend containervervoer in belangrijke mate wordt bepaald door het niveau van de handel. Zo ligt deevolutie in Antwerpen in lijn met de veranderingen van de Europese en de Belgische economie. Aangezien eenstijging in de globale wereldhandel wordt verwacht, zou dit een stijging van het aantal vervoerde containers met zichmoeten meebrengen.

De overslag van massagoederen daalde in 2012 met 1,1% naar 64,4 miljoen ton of een aandeel van 35% van hettotale behandelde volume. Vloeibaar massagoed strandde op 45,3 miljoen ton (-1,6% ten opzichte van hetrecordjaar 2011). Deze evolutie was voornamelijk te wijten aan een daling van de overslag van chemicaliën (-8,2%)die niet werd gecompenseerd door de stijging van de aan- en afvoer van aardoliederivaten (7,2%). Droogmassagoed bleef status quo in vergelijking met vorig jaar (+0,1%), wat zich vertaalt in 19,1 miljoen ton behandelde

Page 10: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 10

goederen. Met deze prestatie in 2012 staat Antwerpen derde in de rangschikking van behandeling vanmassagoederen, na Rotterdam en Amsterdam.

In het segment conventioneel stukgoed werden 10,9 miljoen ton goederen gelost en geladen, wat 14,2% minder isdan dezelfde periode het jaar ervoor waardoor het aandeel van deze categorie tot 5,9% van het totale behandeldevolume is gedaald. Dit resultaat is vooral toe te schrijven aan het teruglopen van de behandeling van staal (-19,2% tot6,8 miljoen ton), een vertaling van de huidige marktomstandigheden. De behandeling van fruit daalde met 3,2% tot 1,3miljoen ton, de overslag van papier en cellulose ging er met 17,4% fors op vooruit en klokte af op 895.593 ton.Niettegenstaande deze evoluties blijft de haven van Antwerpen de Europese marktleider voor de behandeling vanstaal en fruit en de marktleider voor de behandeling van conventioneel stukgoed. Ze positioneert zich vóór ZeelandSeaports, Amsterdam en Rotterdam. Het roro-verkeer tenslotte ging er op vooruit en steeg met 13% naar 4,8 miljoen ton. Het aantal auto’s dat in 2012werd behandeld, bedraagt 1,2 miljoen, een toename van 14,8%.

Page 11: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 11

Antwerpen in de range

Page 12: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 12

Page 13: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 13

Page 14: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 14

Page 15: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 15

Antwerpen in de wereld

Page 16: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 16

Maritieme dienstverlening

Page 17: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 17

Visie en context

Het bewaken en het optimaliseren van de maritieme toegankelijkheid is een voortdurend aandachtspunt, ook voor dehaven van Antwerpen.

Maritieme toegankelijkheid is een conditio sine qua non om een haven te kunnen exploiteren en havenactiviteit tegenereren. Het bewaken en het optimaliseren van deze maritieme toegankelijkheid is hierdoor een voortdurendaandachtspunt, ook voor de haven van Antwerpen.

Op dagdagelijkse basis wordt de huidige maritieme toegankelijkheid verzekerd door het uitvoeren van noodzakelijkebaggerwerken en bijhorende peilingen in de haven van Antwerpen, alsook in de maritieme toegangswegen naar dehaven. Maar maritieme toegankelijkheid is ruimer dan enkel de beschikbaarheid van een vaargeul met voldoendediepte. Maritieme toegankelijkheid betekent eveneens dat bestaande vaarroutes worden gevrijwaard voor een veiligen vlot scheepvaartverkeer naar onze haven.

In 2012 heeft het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen, met deze doelstelling voor ogen, geprotesteerd tegen deplannen van de federale overheid om een welbepaald windmolenpark in de Noordzee te vergunnen volgens een doorde exploitant gevraagde configuratie. De configuratie (een kleine ‘driehoek’ van de voorziene zone) hield immersvanuit veiligheidsoogpunt een gevaar in voor de scheepvaart.

De betrokken partijen zijn echter tot overeenstemming gekomen waardoor de configuratie van het windmolenparkwerd aangepast om een veilig en vlot scheepvaartverkeer te garanderen.

Ook in het kader van de opmaak van een marien ruimtelijk plan voor het Belgisch gedeelte van de Noordzee -waarvan de procedure in 2012 is opgestart - bewaakt het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen het veilig en vlotscheepvaartverkeer van en naar de haven van Antwerpen.

In het Belgisch gedeelte van de Noordzee bevindt zich immers één van de belangrijkste aanlooproutes naar de havenvan Antwerpen. Via de ‘Scheur Wielingen’ en de Westerschelde bereiken de meeste schepen onze haven. HetBelgisch gedeelte van de Noordzee is de toegangspoort tot de haven van Antwerpen. Het Gemeentelijk HavenbedrijfAntwerpen gaat daarom in dialoog om zijn toegankelijkheid in dit kader te bewaken.

Als Havenbedrijf ondersteunen we samen met andere partners eveneens het onderzoek naar nieuwe opportuniteitenvoor de maritieme toegankelijkheid en dit zowel op korte als op langere termijn. Zo werd in 2012 gestart met devoorbereiding van de komst van de Triple E-klasse van Maersk met een lengte van 400m, een breedte van 59 meteren een capaciteit van 18.000 TEU. Daarnaast onderzoekt de Permanente Commissie samen met de Universiteit Gentof er op een vernieuwende wijze gekeken kan worden naar de kielspeling (de ruimte tussen de onderkant van hetschip en de bodem van het dok of waterloop).Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen benadrukt bij verschillende overheidsinstanties eveneens het belang vanhet opstarten van onderzoek naar nieuwe opportuniteiten die de maritieme bereikbaarheid van de haven vanAntwerpen ook op lange termijn veilig stellen en optimaliseren.

Page 18: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 18

Page 19: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 19

Toegankelijkheid

Begin 2012 maakte de rederij Maersk ten volle gebruik van de bijkomende vaarmogelijkheden in de geactualiseerdeop-en afvaartregeling.

Begin 2012 maakte de rederij Maersk ten volle gebruik van de bijkomende vaarmogelijkheden in de geactualiseerdeop- en afvaartregeling – namelijk de mogelijkheid om met schepen van meer dan 366 meter lengte aan te lopen, mitsproefvaarten. Op 13 januari 2012 liep de Edith Maersk met een LOA van 398 meter (samen met zijn zevenzusterschepen het grootste containerschip ter wereld) probleemloos de haven van Antwerpen aan om in hetDeurganckdok om en bij de 2.500 containers te lossen.

Amper drie weken na die succesvolle aanloop liep ook het zusterschip Eleonora Maersk (de Antwerpse haven) aanom in het Deurganckdok 3.700 TEU te lossen. Een bewijs dat de eerste aanloop positief werd geëvalueerd door derederij, maar ook dat Antwerpen als landinwaarts gelegen haven perfect toegankelijk is voor de grootstecontainerschepen. Deze proefreizen werden door de Permanente Commissie dan ook als succesvol geëvalueerd.

Niet alleen in de containervaart waren er spectaculaire nieuwe aanlopen te melden, ook in de cruisevaart was er eenprimeur. Op 20 april meerde het cruiseschip MSC Lirica aan in Antwerpen. Rederij MSC, de tweede grootstecargorederij ter wereld, is met zijn containerschepen al jaren een trouwe klant van de haven van Antwerpen.Met 27 aanlopen was 2012 opnieuw een succesvol zeecruisejaar. Daarnaast werden er ook 612 riviercruisesontvangen - met een totaal van 115.211 passagiers en 1149 ligdagen.

Page 20: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 20

Page 21: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 21

Scheepvaartmanagement

Voor een optimale ketenwerking is een gedegen scheepvaartmanagement en goed partnerschap een must.

Ketenwerking

Voor een optimale nautische keten zijn alle schakels belangrijk en verdienen procedureaanpassingen blijvendeaandacht.

De Antwerpse haven werd in februari 2012 geplaagd door een staking van de loodsen van de DAB loodswezen. Alsessentiële schakel in een vlot en veilig scheepvaartverkeer van en naar de haven van Antwerpen, hebben dergelijkeacties een onmiddellijke impact op de gehele nautische keten. Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen en deAntwerpse havengemeenschap hebben dan ook een dialoog opgestart met de Vlaamse overheid om een optimaledienstverlening vanuit het loodswezen verder te kunnen realiseren. De bekwaamheid van de loodsen staat buiten kijf.Maar de beschikbaarheid en de betaalbaarheid van de loodsen zijn blijvende aandachtspunten.

In 2012 werden de nieuwe beloodsingsmiddelen van de DAB Loodswezen volledig operationeel. Het moederschipwerd op maandag 18 juni 2012 gedoopt in Oostende. Het directiecomité van het GHA bezocht op 1 oktober hetmoederschip. Het GHA engageerde zich voor 25% van de investering van alle nieuwe beloodsingsmiddelen.

Naast het SWATH (‘Small Waterplane Area Twin Hull’) moederschip (Wandelaar) zijn er drie snelle tenders (Westdiep,Wielingen en Westerschelde). Het moederschip, met verblijfsmogelijkheden voor de loodsen, zal opereren in dezelfdezone als de huidige loodskotter, Loodskruispost Wandelaar ter hoogte van de Kwintebankboei. Eén operationeletender is werkzaam rond het moederschip, een andere zorgt voor de aanvoer van loodsen van Oostende naar hetmoederschip. Een derde wordt in reserve gehouden in haar thuishaven Oostende. De nieuwe beloodsingsmiddelenzijn nu volledig operationeel en nemen hun rol op in de totstandkoming van de optimale nautische keten.

Een optimale nautische keten nastreven, houdt ook in dat bestaande procedures onder de loep worden genomen.Een kleine werkgroep met vertegenwoordigers van onder meer de havengemeenschap, het havenbedrijf en Brabocvba bogen zich over de bestaande procedure voor het bestellen van sleepboten.

Page 22: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 22

Voor de vertrekkende en verhalende schepen (met een riviertraject) werd de bestelling van sleepboten gewijzigd. Bijde vertrekaanvraag door de agent, als vertegenwoordiger van de kapitein, of uiterlijk 4 uur voor het aangevraagdevertrek moeten vertrekkende of verhalende schepen verplicht een verwacht aantal riviersleepboten opgeven. Voor denieuwe verplichting werd een proefperiode van één maand ingevoerd – aanvang 4 december 2012.

Het bestellen van sleepboten voor aankomende schepen zal in een latere fase worden opgenomen.

APICS2

Het nieuwe haveninformatiesysteem biedt doorgedreven planningsmogelijkheden wat de verkeerstromenoptimaliseert.

Dit nieuwe systeem, dat werd ontwikkeld door de GHA-diensten, is sinds 1 mei 2012 van kracht en maakt het mogelijkom nog meer dan vroeger te plannen, de opvaart nauwgezet te volgen en alle spelers in de nautische keten in realtime dezelfde informatie te bieden. Dit biedt ook mogelijkheden om de gegevensuitwisseling met andere diensten nogte verbeteren.

APICS2 is ontworpen om proactief plannings- en beslissingsprocessen te optimaliseren. Dit verondersteltgegevenstransparantie maar ook een snelle en voortdurende input van informatie van alle betrokken spelers in deketen.

Ook de binnenvaart krijgt nieuwe kansen met APICS2. In combinatie met AIS (‘Automatic Identification System’) biedtdit de mogelijkheid om een volwaardige binnenvaartcoördinatie te ontwikkelen. De bijzondere inspanningen die zowelde binnenvaartsector als de betrokken medewerkers van scheepvaartmanagement vandaag leveren, zullen op kortetermijn al bijdragen tot een vlotte en veilige bereikbaarheid van de haven.

http://www.havenvanantwerpen.be/apics2/

Page 23: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 23

Afvalinzameling binnenvaart

Het Havenbedrijf biedt een uitgebreide, makkelijke en verantwoorde afvalafgifte voor de binnenvaart.

In de Antwerpse haven kan de binnenscheepvaart op een makkelijke en verantwoorde manier afval afgeven. HetHavenbedrijf zamelt het afval in als dienstverlening aan de binnenscheepvaart maar ook om te voorkomen dat hetafval illegaal wordt gedumpt. De inzameling gebeurt via een bilgeboot (enkel op Rechteroever) en op tweecontainerparken op Rechteroever en één op Linkeroever. De ingezamelde scheepsafvalstoffen worden door eenerkend afvalophaler overgebracht naar een vergunde afvalverwerkingsplaats waar de afvalstoffen verder wordengebulkt en verwerkt volgens de vigerende milieuwetgevingen.

In 2012 werd gestart met de bouw van een nieuw afvalpark aan K601, ter hoogte van de vispaaiplaats. Dit park is eenservicekade voor de binnenvaart en combineert een drinkwaterpunt en een autolosplaats. Bovendien werd van deaanleg gebruik gemaakt om structuurverbeterende maatregelen te testen ter bevordering van de biologische kwaliteitvan het water. Bij de bouw van het kantoortje en de loods werden ook duurzame keuzes gemaakt: groendaken,doorgedreven thermische isolatie, warmtepomp, gebruik van beton met gerecycleerde granulaten (zie ookIRCOW-project) en een rietveld voor de zuivering van sanitair afvalwater. Het nieuwe park zal ook opzaterdagvoormiddag open zijn om de service aan de binnenschippers te optimaliseren.

De algemene dalingen ten opzichte van 2008 worden toegeschreven aan de economische recessie die eenverminderde haventrafiek van de binnenvaart met zich meebracht.

Page 24: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 24

Afvalinzameling zeevaart

In 2012 werd het afvalbeheersplan 2013-2015 uitgewerkt en goedgekeurd door de Vlaamse minister van Leefmilieu.

In 2012 werd het afvalbeheersplan 2013-2015 uitgewerkt en goedgekeurd door de Vlaamse minister van Leefmilieu.De Antwerpse haven biedt voldoende ontvangstvoorzieningen voor de inzameling van scheepsafval en ladingresiduenvan de zeescheepvaart. Een aantal aanpassingen aan het afvalkostendekkingssysteem waren echter nodig door destijgende afgifte van afval. Door een open markt benadering is er concurrentie tussen de verschillende ophalers vanscheepsafval, wat leidt tot competitieve prijzen en een goede service.

Het GHA werd in 2012 door de European Maritime Safety Agency (EMSA) gevraagd om deel te nemen aan de EUexpertenwerkgroep “afval” voor de implementatie van de FAL Richtlijn (Richtlijn 2010/65/EU). Door die Richtlijn zal in2015 de afvalmelding van zeeschepen via het Europese SafeSeaNet verlopen, waarbij de data via een zogenaamd“National Single Window” zullen worden doorgegeven. Het GHA stelde in de werkgroep het in Antwerpen toegepasteinformatie- en monitoringsysteem (Wastecol) voor aan de EU-lidstaten.

Eind 2012 organiseerde het Havenbedrijf, in samenwerking met de International Maritime Organization (IMO), deRegional Marine Pollution Emergency Response Centre for the Mediterranean Sea (REMPEC) en de Vlaamseoverheid (OVAM), een driedaagse workshop inzake scheepsafval. Daarbij werden de ‘best practices’, handhaving,beleidsaspecten en planning inzake scheepsafval besproken, en werd de voortrekkersrol van Antwerpen bevestigd.

MARPOL Annex I (oliehoudend afval) en Annex V (scheepsvuilnis)

Page 25: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 25

Controle scheepsbrandstoffen en oliemorsingen

Een nieuwe monitoringcampagne op scheepbrandstof en een wachtdienst voor oliecalamiteiten moeten het milieubeter beschermen.

In de zomer van 2012 startte het GHA een monitoringcampagne op scheepsbrandstof. De te onderzoeken stalenwerden door de Havenkapiteindienst aangeduid op basis van de wekelijkse bunkeroverzichten en door het labosystematisch geanalyseerd op zwavel- en watergehalte. Uit de staalname kan worden afgeleid dat 9% van de staleneen zwavelgehalte hebben gelijk of groter dan 1,00 m% binnen de laagzwavelige bunkerbrandstoffen. In geval vanoverschrijdingen wordt de federale overheidsdienst bevoegd voor scheepvaartcontrole (Port State Control) op dehoogte gebracht.In 2013 zal aan bunkerbedrijven een meldingsplicht worden opgelegd (nu melden de bedrijven op vrijwillige basis).

Binnen de afdeling milieu is er een wachtdienst opgericht die bij oliecalamiteiten ter plaatse komt en de interventie- enreinigingswerken bijstuurt met het oog op het verder vrijwaren van het milieu en de havenactiviteiten. Er werden 64calamiteiten geregistreerd in 2012. Met de invoering van de wachtdienst wordt getracht vervuilers te responsabiliserenen meer verantwoorde opruimingswijzen toe te passen. De eerste resultaten werden hier al geboekt.

Page 26: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 26

LNG Werkgroep

Antwerpen treedt op als leidende haven binnen de internationale havengemeenschap.

Het GHA accepteerde de uitnodiging om lead port te zijn van de LNG-werkgroep die deel uitmaakt van het WPCI(World Ports Climate Initiative), in een organisatie van de IAPH (International Association of Ports and Harbours). Dehoofddoelstelling van deze werkgroep is de standaardisatie van (haven)reglementering rond LNG. Naast Antwerpenparticiperen volgende havens in deze werkgroep: Amsterdam, Bremen, Brunsbuttel, Gothenburg, Hamburg, Le Havre,Los Angeles, Rotterdam, Stockholm en Zeebrugge. De draft ‘truck-to-ship bunkerchecklist’ werd door de WPCILNG-werkgroep in december 2012 afgeleverd en wordt momenteel ter validatie gebruikt in de havens van Antwerpen,Rotterdam en Stockholm.

Page 27: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 27

Haven

Page 28: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 28

Visie en context

Een wereldhaven zijn en blijven betekent kansen op groei, in de eerste plaats duurzame groei.

Een wereldhaven zijn en blijven betekent kansen op groei, in de letterlijke maar ook in de figuurlijke zin. Letterlijkwanneer het gaat om extra ruimte en infrastructuur, als het gaat om de uitbreiding of optimalisatie van de aanwezigediensten. Figuurlijk als het gaat om de wijze waarop we die groei willen bewerkstelligen. We kiezen voor duurzameontwikkeling, in overleg met de omgeving en de verschillende stakeholders.

Het proces voor de ruimtelijke afbakening van de Antwerpse haven en dus het afbakenen van de groeimogelijkhedenis een langdurig proces. Opgestart in 1999 kwam het proces de voorbije drie jaar in een belangrijke fase.

In september 2009, na jarenlang onderzoek en overleg, presenteerde de Vlaamse regering een scenario voor deontwikkeling van de Antwerpse haven. Dat draaiboek gaat over economie en infrastructuur (sluizen, dokken, wegen,spoorwegen, bedrijventerreinen…) maar ook over bewoning, landbouw, milieu, natuur en erfgoed. Elk van diethema’s hangt samen met ruimte en die wordt nu afgebakend in een GRUP of Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan.Daardoor kunnen bestemmingen en stedenbouwkundige voorschriften worden gewijzigd, wordt het helder welkebestemming elk gebied heeft (haven, wonen, landbouw, natuur,…) en ontstaat er rechtszekerheid voor debetrokkenen.

Met betrekking tot de Rechterscheldeoever werd gekozen voor inbreiding en verdichting. Er wordt voorzien in groterebufferzones tussen de haven en het omliggende gebied en in ruimte voor natuurontwikkeling in de Opstalvallei.

Op de Linkerscheldeoever zijn er mogelijkheden voor nieuwe ontwikkelingen. De Vlaamse regering reserveert eengebied van ruim 1000 hectare in het noordelijke havengebied, de Ontwikkelingszone Saeftinghe. Daar kan naast hetDeurganckdok nog een tweede getijdendok worden aangelegd. In het voorontwerp van het GRUP werd ook deverlenging van het Verrebroekdok en de aanleg van de Deurganckdoksluis bevestigd.

Het kader is uitgetekend. Dit GRUP is de sleutel voor de toekomst van het havengebied. Het biedt rechtszekerheidaan de bedrijven in de haven die hun investeringen richting kunnen geven. We spreken hier immers over eentijdshorizon tot 2030. Maar minstens even belangrijk is het uitsluitsel dat de bewoners van het uitbreidingsgebiedkrijgen.

Een haven is maar zo goed als het samenspel van alle diensten. De service die wordt aangeboden moet efficiënt,veilig, betrouwbaar en kosten-efficiënt zijn. Als haven wordt hier jaar na jaar aan gewerkt via investeringen, maar nietzelden via overleg en goede communicatie. Ook in 2012 werd hierin geïnvesteerd en kan de haven een aantal mooieen geslaagde projecten voorleggen.

Page 29: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 29

Een laatste aspect is de manier waarop we als Havenbedrijf onze eigen diensten en de haven in het algemeen willenontwikkelen. Deze keuzes werden al eerder gemaakt en bevestigd in 2012. Het meest overtuigende bewijs daarvan iswellicht het duurzaamheidsverslag dat de havengemeenschap vorig jaar presenteerde. Een arbeidsintensief rapportvan een gemeenschap, een proeve van het engagement om duurzaamheid te integreren in ieders werking binnen hethavengebied.

Page 30: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 30

Infrastructuur

In de lente van 2012 stelde de Vlaamse overheid de ‘voorlopige vaststelling van het Gewestelijk RuimtelijkUitvoeringsplan’ voor.

GRUP

In de lente van 2012 (27 april) presenteerde de Vlaamse overheid de voorlopige vaststelling van het GewestelijkRuimtelijk Uitvoeringsplan (GRUP) voor het havengebied van Antwerpen. Ondanks het feit dat dit een ontwerp is, wasdit een belangrijke stap voor het Havenbedrijf. Al in 2009 presenteerde de Vlaamse regering een scenario voor deontwikkeling van de Antwerpse haven. Dit scenario gaat over economie en infrastructuur maar evengoed overbewoning, landbouw, milieu, natuur en erfgoed. Dit hangt immers samen met de ruimte en deze wordt in het GRUPafgebakend. Dit betekent een duidelijke bestemming voor elk gebied en meteen ook rechtszekerheid voor allebetrokkenen.

Op Rechteroever kiest de Vlaamse regering voor inbreiding en verdichting, terwijl er op Linkeroever echteuitbreidingsmogelijkheden zijn, voornamelijk met de zogeheten Saeftinghezone ten noorden van de haven. Dezebeslissing is belangrijk voor de verdere ontwikkeling van de haven van Antwerpen en moet uiteindelijk een duidelijkkader geven aan bedrijven en toekomstige investeerders maar evengoed aan de bewoners en de in het gebiedgevestigde (landbouw-)bedrijven. De mainport van Vlaanderen is goed voor een kleine 150.000 werkplaatsen en eentoegevoegde waarde van 17,7 miljard euro of 9,1% van het bbp van Vlaanderen.

Van juni tot begin augustus liep er een openbaar onderzoek om alle betrokkenen te informeren. Half juni werden deplannen ook voorgesteld op een aantal infomarkten waaraan het GHA zijn medewerking verleende. Met eeninformatiepakket gaf het Havenbedrijf meer uitleg over de rol en het belang van de haven. Begin 2013 maakt deVlaamse regering een definitieve keuze.

Page 31: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 31

Deurganckdoksluis

Op de werf voor de Deurganckdoksluis op Linkeroever werd in 2012 gestart met de eigenlijke constructie van de sluis.

Op de werf voor de Deurganckdoksluis op Linkeroever werd in 2012 gestart met de eigenlijke constructie van de sluis.Nadat een jaar lang heel wat grond werd afgegraven, leidde Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare WerkenHilde Crevits de eigenlijke bouw in van de grootste sluisconstructie ter wereld.

De bouw van deze sluis is één van de sleutelprojecten van de Vlaamse regering en kadert in de doelstellingen van hetPact 2020. Door de ontwikkelingen van de jongste jaren op Linkeroever was een tweede sluis onontbeerlijk om eenvlotte maritieme toegang te verzekeren. De Kallosluis, tot nu toe de enige sluis in dit gedeelte van de haven, heefthaar maximumcapaciteit al een tijdje bereikt. De Deurganckdoksluis is een gepast antwoord op de schaalvergrotingvan het scheepvaartverkeer, verzekert een vlotte en efficiënte toegankelijkheid op Linkeroever en biedt denoodzakelijke bedrijfszekerheid.

Het belang van deze sluis overstijgt de haven van Antwerpen, namelijk als belangrijk knooppunt van het nieuweEU-kernnetwerk voor transport, de ruggengraat van het TEN-T netwerk. De maritieme sector is belangrijk in deontwikkeling van het Trans-Europese Transport Netwerk ter bevordering van duurzaam transport, jobcreatie,economische groei en cohesie in de Europese Unie. Zo benadrukte de Europese Commissie de rol van de Europesezeehavens als “gateways” tot de Europese markten in de nieuwe “Transport 2050”-strategie voor Europa,ondersteund door de “Connecting Europe” Facility.

Dankzij de sluis biedt de Antwerpse haven opnieuw een gepast antwoord op de schaalvergroting in hetscheepvaartverkeer en behoudt en versterkt ze haar positie in Europa. Het is diezelfde grote scheepvaartcapaciteitdie bepalend is geweest voor de afmetingen van de Deurganckdoksluis. In de Maatschappelijk Kosten Baten Analysedie voor dit grootse infrastructuurwerk is opgemaakt werd naast de sociaal-maatschappelijke rendabiliteit ook deeconomische rendabiliteit onderzocht. De keuze voor een diepe sluisvariant werd veruit het meest voordelige enfinancieel gunstige alternatief. Ze wordt hiermee de allergrootste sluis ter wereld. De sluis is 500m lang, 68 m breeden heeft een diepte tot -17.80 meter t.o.v. de Tweede Algemene Waterpassing.

Na realisatie worden de mogelijkheden voor het scheepvaartverkeer van en naar de Linkeroever van de haven vanAntwerpen op jaarbasis gevoelig vergroot. Er wordt verwacht dat de overslag in het sluisgebonden gedeelte vanLinkeroever zal stijgen van ongeveer 16 miljoen ton in 2011 tot ruim 25 miljoen ton in 2020, of met andere woordeneen verhoging van 56%. De nieuwe sluis maakt deel uit van de strategische plannen voor de groei van de haven vanAntwerpen. De werken zitten op schema, de Deurganckdoksluis zou in 2016 operationeel moeten zijn.

Page 32: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 32

Renovaties en investeringsprojecten

Als landlord voert het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen jaarlijks heel wat renovaties en investeringsprojecten uit.

Het Havenbedrijf is als landlord verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud van de dokken, bruggen, sluizen,kaaimuren en gronden. De infrastructuurdiensten van het bedrijf hebben ook in 2012 een aantal bodemwerkenuitgevoerd, kaaimuren gerenoveerd en/of verdiept, de wegen in de haven onderhouden en werken uitgevoerd voor deinstandhouding of invulling van natuurgebieden.

Daarnaast werden ook een aantal investeringsprojecten uitgevoerd in het kader van de Deurganckdoksluis (ontsluitingNoordelijk Insteekdok op de Sint-Antoniusweg), werden er kaaimuren gebouwd (onder meer aan Kanaaldok B2),studies uitgevoerd en werd een spoorbrug gebouwd (verkeersknoop Sint-Antoniusweg).

Page 33: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 33

Borgstelling voor btw bij invoer

Een goed werkende douane is heel belangrijk voor de concurrentiekracht van de Belgische economie en de Belgischezee- en luchthavens. De douane heeft daarbij een dubbele taakstelling: enerzijds moet zij als ‘poortwachter’ toezienop de veiligheid (d.m.v. controles aan de buitengrenzen), anderzijds kan zij als ‘trade facilitator’ een impact hebben opde efficiëntie en de continuïteit van de goederenstromen.

Bedrijven die via Belgische havens goederen in België invoeren uit niet-EU-landen zullen niet langer een borg moetenstellen als ze opteren voor een verlegde btw-betaling. Dat maakt voor sommige ondernemingen tot honderdduizendeneuro’s vrij. Op die manier verdwijnt ook een concurrentieel nadeel van de Belgische havens.

De borgstelling zadelde de Antwerpse haven op met een concurrentieel nadeel tegenover buitenlandse havens, waarde verlegging van btw-betaling wordt toegestaan zonder borgstelling. Voor Belgische importeurs was het dan ookinteressanter om in te voeren via een buitenlandse haven. De Antwerpse havengemeenschap vroeg al lang eenopheffing van deze regel. In haar relanceplan is de regering hierop ingegaan. Vanaf 2013 verdwijnt dit nadeel enwordt het voor Belgische importeurs opnieuw aantrekkelijk om voor een Belgische haven te kiezen.

Page 34: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 34

Uitbreiding douanedienstverlening

Met de reorganisatie van de douanediensten in functie van een 24/24-bewaking wordt de dienstverleninggeactualiseerd.

Bij zijn bezoek aan de haven van Antwerpen ging toenmalig vicepremier en minister van Financiën Steven Vanackerevoluit het debat aan met de havengemeenschap rond een aantal heikele punten. Met de beslissing begin juni om dedouanediensten te reorganiseren in functie van een 24/7 continue dienstverlening, speelden de minister en zijncollega’s volop in op de verzuchtingen van de haven. Het 3-shiften systeem laat toe dat de douane werk kan makenvan de 24 op 24u-bewaking van de goederenstromen in de zee- en de luchthavens. Ze voldoet daarmee aan nieuweEuropese verplichtingen op het gebied van de beveiliging van de logistieke ketens. Het shiftsysteem vergt deaanwerving van 385 personeelsleden.

Met deze beslissing verdwijnen heel wat financiële- en administratieve lasten voor de ondernemingen in de logistiekesector:

de bedrijven zijn niet langer genoodzaakt om vooraf een aanvraag voor de buitengewone prestaties bij de●

plaatselijke douane en accijnzen in te dienen om de aangegeven goederen door de douane buiten de openingsurente laten vrijgevende doorlooptijd van invoer en uitvoer wordt verkort●

de uren waarbinnen goederen door de douane kunnen vrijgegeven worden, worden verruimd●

controle kan gebeuren op rustpunten van de logistieke keten●

er zijn geen formaliteiten meer voor de handel●

er zijn geen extra kosten meer voor de handel: retributies worden afgeschaft in lucht- en zeehavens●

Het Antwerpse Havenbedrijf is tevreden met deze beslissing maar hoopt terzelfdertijd dat ook de andere stappen inhet moderniseringsprogramma snel worden uitgevoerd. Het gaat daarbij onder meer over de oprichting van eenklantenmanagement waarbij de douane de bedrijven zal begeleiden doorheen de verschillende administratieveprocedures. Het hele moderniseringsprogramma moet uiteindelijk uitmonden in een dienstverlening die uitgaat van delogistieke keten waarvan de haven een onderdeel is.

Page 35: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 35

Logistieke dienstverlening

Promotionele inspanningen en efficiënte applicaties.

Op 16 januari werd binnen het port community system van de haven de E-balie-applicatie in gebruik genomen. Dezetoepassing laat gebruikers toe om hun export goederenbewegingen op de terminal te notificeren en vervolgens tetraceren.

In de E-balie kan de aangever de gegevens van container- en douaneaangifte registreren. Bij aankomst van decontainer op kaai zal de terminaloperator deze gegevens ophalen uit de E-balie en gebruiken om eenaankomstmelding van de goederen naar de douane te zenden. Deze aankomstmelding werd door de douane verplichtin het kader van ECS (Export Control System). De E-balie zorgt dus voor het efficiënter doorgeven van deaangiftedetails van de gebruiker naar de terminalbeheerder. De voordelen zijn niet enkel meer standaardisatie enautomatisatie in de haven, maar ook een verbetering van de transparantie. De terminaloperator zal immers de statusvan aankomst van de container en van laden aan boord terugkoppelen in de E-balie applicatie zodat de aangeverhierin zijn aangifte kan opvolgen.

In eerste instantie kon de E-balie worden gebruikt voor de elektronische aangifte van export- en transitcontainerstussen aangevers en de terminals van PSA, in Antwerpen en Zeebrugge, en de MSC Home Terminal. In mei 2012werden daar ook de terminals van DP World aan toegevoegd.

Sinds de E-balie operationeel is, hebben ongeveer 600 bedrijven zich aangesloten, goed voor meer dan 1.600 gebruikers. Er werd ook een samenwerking met het Duitse DBH aangegaan om de gegevens van Duitse verladerselektronisch door te sturen. Via het port community system werden er in 2012 meer dan 13.100.000 berichtenverstuurd (35.000 berichten per dag). Dat is een groei van meer dan 200%!

Promotionele rol van het Havenbedrijf

Het Havenbedrijf neemt elke dag zijn verantwoordelijkheid om dit uitgebreid aanbod aan logistieke oplossingen tewaarborgen. Ze speelt daarbij een rechtstreekse of onrechtstreekse dienstverlenende rol, of een eerder faciliterenderol, waarbij het GHA het juiste kader of draagvlak creëert of de nodige overlegstructuren opzet. Zo is zijverantwoordelijk voor het promotioneel beleid van de haven en werkt zij elk jaar – in samenwerking met deHavengemeenschap – een promotioneel programma uit.

In 2012 lag het accent van de talrijke inspanningen naar:

Het verdedigen van de marktpositie van Antwerpen in de markt van bederfbare goederen via een multimediale●

marketingcampagne.Het versterken van de sectorale samenwerking met de havengemeenschap via de expertisegroepen ‘Bederfbare●

Goederen en Packed Chemicals’.Het bestendigen van de marktpositie op Afrika, Noord-Amerika en Canada via diverse roadshows.●

Het verstevigen van het marktaandeel op het Verre Oosten via de community ‘Circle of Friends’, talrijke●

evenementen en roadshows voor ketenregisseurs en gerichte 1-1 activiteiten met rederijen.

In 2013 zal er verder gewerkt worden aan bovenstaande initiatieven, en zal er bijkomend nog ingezet worden opcommerciële versterking in het achterland. Naast de focus op China, komt er tevens een uitgebreid programma voorandere groeilanden in het voorland.

Tevredenheidsenquête 2012

In 2012 organiseerde het Havenbedrijf haar tweejaarlijkse Tevredenheidsenquête. Het onderzoek heeft zowel

Page 36: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 36

betrekking op de diensten die het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen (GHA) levert als diensten die door derdenworden gepresteerd. De resultaten geven behalve de tevredenheid ook de nodige klaarheid over de verbeterpunten.Rond de eigen dienstverlening wordt de nodige interne terugkoppeling voorzien, de punten die niet tot hetbedrijfseigen takenpakket behoren, worden bespreken met de betrokken partners.

Apcs berichten

13.112.684 berichten in 2012 (+201%) of 35.000 berichten per dag

APCS Berichten 2011 2012 Groei

> gevaarlijke goederen 1.293.153 1.415.807 9,48%

> nautische berichten 319.463 367.862 15,15%

> douane berichten 83.507 92.621 10,91%

> afval aangiften 38.867 13.351 -65.65%

> BTS 49.207 92.662 88.31%

> e-Balie CBS berichten 0 6.750.083

> ten behoeve van de ketenwerking 2.541.796 4.327.275 70,24%

> ten behoeve van Safe Sea Net 35.828 53.023 47.99%

Page 37: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 37

Havenbeveiliging en veiligheid

Een haven is kwetsbaar voor georganiseerde misdaad maar dient ook beschermt tegen mogelijk internationaalterrorisme.

Beveiliging van de haven blijft een belangrijk item. Havens zijn immers niet alleen kwetsbaar voor georganiseerdemisdaad, maar ook een mogelijk doelwit voor internationaal terrorisme.

De Antwerpse haven doet al jaren aanzienlijke inspanningen om aan de internationaal opgelegde normen te voldoenen blijft dit nauwgezet opvolgen. De vele vragen voor expertise-uitwisseling en werkbezoeken van internationalepartners bewijzen de goede reputatie van de haven. Het verhogen van de veiligheid en beveiliging zijn uitdagingenwaarvoor het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen een onafgebroken inspanning levert. Het Havenbedrijf heeft deambitie om een coördinerende rol te spelen in materies rond havenbeveiliging en participeert in tal van projecten.

Page 38: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 38

Toezicht op beveiligingsmaatregelen

De dienst ‘Veiligheid en Beveiliging’ controleert niet enkel de naleving van de ISPS-code maar is ook een partner inhet algemene veiligheidsbeleid.

De hoofdtaak van de Havenkapiteinsdienst ‘Veiligheid en Beveiliging’ is om namens het Lokaal Comité voor MaritiemeBeveiliging toezicht te houden op de naleving van de ISPS-code (International Ship and Port Facility Security Code)in het Antwerps havengebied. Verschillende terminals en installaties die zeeschepen behandelen, en dusISPS-plichtig zijn, moeten bepaalde beveiligingsmaatregelen treffen. Daar waar bedrijven niet meer aan ISPS moetenvoldoen, nieuwe faciliteiten opstarten of de aard van de goederenbehandeling en dus de risicoanalyse wijzigt, bestaateen volledig opvolgings- en begeleidingstraject.

ISPS Toezicht 2011 2012

Havenfaciliteiten 84 83

Nieuwe ISPS activiteit 0 0

Einde ISPS activiteit 1 0

Verificatie LCMB 85 10

Vernieuwing certificaat 1 4

Evaluatierapporten controleurs 445 563

Inspectie NAMB 4 9

Inspectie EU DG MOVE 0 0

Van elke ISPS faciliteit wordt per kwartaal een kleine oefening verwacht die een onderdeel van het beveiligingsplantoetst. Elk kalenderjaar dienen de faciliteiten ook een grote oefening te organiseren die verschillende onderdelen vanhet plan opneemt. Om hier behoorlijk op toe te zien, participeert de dienst Havenbeveiliging regelmatig in dezeoefeningen. Dit schept niet alleen een vertrouwensband met de bedrijven, maar biedt het team ook de mogelijkheideventuele verbetertrajecten te adviseren. Alle ingediende rapporten worden geëvalueerd en voorzien van feedback.Voor 2012 gaat het om 398 communicaties. In dit oefeningenbeleid wordt gestreefd naar een uitvoering en rapportagevan 100%.

Page 39: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 39

Excercitium

Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen deelde zijn expertise met de leden van de Europese Commissie enEuropese havens.

‘EU Manual for Maritime Security Exercises and Drills’, was een ‘grant’ die door de Europese Commissie (DG Move)werd toegekend aan het Havenbedrijf. De volledige theoretische en praktische inhoud van het boek, gebaseerd op dekennis en ervaring in Antwerpen, werd geschreven in 2011. Begin 2012 werd de laatste hand gelegd aan de lay-outvan het boek dat uiteindelijk op 4 mei 2012 overhandigd werd aan de Europese Commissie DG MOVE.

In de tweede helft van 2012 werd het “Exercitium” verdeeld onder de verschillende lidstaten en is ondertussen terug tevinden op de website van de haven van Antwerpen.

“PORTEX” Port Exercise

Op 4 mei werd ook een nationale oefening in de Antwerpse haven gehouden als sluitstuk van het ‘Drill and ExerciseHandbook’. De leden van DG MOVE en vertegenwoordigers van de lidstaten hebben enkele oefeningen, gebaseerdop het “Exercitium”, kunnen observeren bij 3 ISPS-havenfaciliteiten in Antwerpen.

Gelijktijdig werd een interdisciplinaire security oefening uitgevoerd met interactie tussen het LCMB Antwerpen (LokaalComité Maritieme Beveiliging) en de NAMB (Nationale Autoriteit voor Maritieme Beveiliging). Met deze ‘table topoefening’ werden de structuren tussen beide comités uitgetest. De context van deze oefening en het scenario waseen dreigingsgerichte fase, die opschaling van het havenbeveiligingsplan naar niveau 2 en 3 vereiste, zonder daarbijeffectief naar een veiligheidsincident over te gaan. De oefening bevestigde de positieve samenwerking tussen debeide comités en de leden onderling, en resulteerde in aanbevelingen waarvoor een nationale groep van experten zalworden opgericht. De concrete actiepunten ter verbetering van het havenbeveiligingsplan Antwerpen zullen door dedienst havenbeveiliging in 2013 verwerkt worden.

Page 40: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 40

AEO versus ISPS

Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen neemt deel aan internationale expertenstudies.

De dienst Havenbeveiliging van het Havenbedrijf werkt als expert actief mee aan een vergelijkende studie tussenISPS en AEO luik security (Authorized Economic Operator) dat staat voor een veilige logistieke keten. Het opzet is omISPS goedgekeurde havenfaciliteiten, die een AEO status wensen te behalen, voor de parallel lopende delen kunnenverwijzen naar hun ISPS beveiligingsplan. De vereiste normen werden tijdens de studie met elkaar vergeleken engetoetst bij 3 ISPS-bedrijven in Antwerpen.

Afspraken voor de vertrouwelijkheid van informatie-uitwisseling werden beschreven voor het LCMB en deAEO-auditors van de douane. Het uitgewerkte voorstel werd in 2012 overgemaakt aan DG TAXUD dat positief staattegenover het initiatief, maar verder onderzoek vraagt bij de andere lidstaten. De Havenkapiteinsdienst Antwerpen enhet ministerie van Financiën hebben de vergelijkende studie besproken met Nederland en zijn nu in overleg metDuitsland. Deze procedure zou zowel de aanvraag van het AEO luik security als de bijhorende audits voor alle partijendeels vereenvoudigen.

Page 41: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 41

Controles op bijladingen tweedehandsvoertuigen

De strengere controle op de bijladingen van tweedehandsvoertuigen boekte onmiddellijk resultaat.

Enkele jaren geleden werd almaar duidelijker dat autohandelaars de tweedehandsvoertuigen gebruikten als‘verpakking’ voor goederenstromen die niet of nauwelijks te onderscheiden zijn van illegaal afval. Om paal en perk testellen aan deze praktijken werd op 1 januari 2012 het ‘Reglement voor het behandelen van tweedehandsvoertuigenin de haven van Antwerpen’ van kracht. Doel van dit reglement was een betere staat van de aangeleverde voertuigenop de kaai, wat zorgt voor een veiliger behandeling in de haven, een veiliger vervoer per zeeschip en een beterebescherming van het milieu.

Om toe te zien op de naleving van het reglement nam het Havenbedrijf bijkomende controleurs in dienst. De controlesen het nieuw reglement leveren resultaat op. Uit een zesmaandelijkse meting blijkt dat de bijladingen met 17% zijnverminderd. Het aantal voertuigen dat vertrekt zonder bijlading is gestegen tot 79%. Ook de toegankelijkheid van devoertuigen is daarbij belangrijk. De niet of moeilijk toegankelijke voertuigen zijn op jaarbasis met 15% verminderd.Dergelijk resultaat kan enkel worden behaald door de medewerking van alle partijen, in het bijzonder determinaloperatoren. Het Havenbedrijf zal in ieder geval zijn controles voortzetten.

Page 42: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 42

Procedure binnenvaart voor toegang op ISPS-faciliteiten

Overleg voor een vlottere terminalprocedure voor de binnenvaart.

De binnenvaart ervaart nog altijd problemen voor het verkrijgen van toe- en uitgang op afgesloten ISPS-faciliteiten. Defaciliteiten van hun kant weten vaak niet dat een binnenschip aan hun kaai ligt gemeerd, zodat zij de geldendemaatregelen om toegang te verkrijgen niet kunnen meegeven aan de binnenschipper. De maatregelen voor toegangzijn niet uniform op alle faciliteiten, er dient dus communicatie plaats te vinden tussen de schipper en de terminal omde nodige afspraken te maken. De bestaande procedure van 2005 werd in overleg met de binnenvaart, deHavenkapiteinsdienst en de Security Think Tank in 2012 herzien en in 2013 opgestart als proefperiode.

De algemene procedure van toegangscontrole en aanmelding binnenvaart regelt in hoofdzaak hoe de communicatietussen de schipper en de terminal in Antwerpen tot stand komt.De algemene procedure van toegangscontrole enaanmelding binnenvaart regelt in hoofdzaak hoe de communicatie tussen de schipper en de terminal in Antwerpen totstand komt.

Page 43: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 43

Samenwerking

Samenwerking voor meer veiligheid.

Calahan, Calamiteiten Haven Antwerpen, is een crisisbeheerssysteem waarmee rampsituaties in de Antwerpse havengemanaged kunnen worden en dat ervoor zorgt dat cruciale informatie zeer snel beschikbaar is voor alle bij derampenbestrijding betrokken partijen (overheid, brandweer, politie en overige hulpdiensten). Het Havenbedrijf is in ditsysteem ingestapt en een team van GHA medewerkers werd in september 2012 opgeleid om het systeem tegebruiken.

Voor het Havenbedrijf is het belangrijk dat het meer inzicht krijgt in de afwikkeling van calamiteiten binnen hethavengebied. Daarnaast beschikt het Havenbedrijf ook over een eigen verwittigingsprocedure voor eventuelecalamiteiten op de eigen sites en bouwt het mee aan bijkomende scenario’s in het systeem, bijvoorbeeld rond security.

Samenwerking met de Liverpool Police

Na een bezoek van de Liverpool Police aan de haven en de dienst havenbeveiliging werden er specifieke afsprakengemaakt tussen beide diensten voor een gerichtere aanpak van illegalen die als verstekeling trachten de grenzen overte steken.

Page 44: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 44

Duurzame dienstverlening

Duurzaam beleid

Het Gemeentelijk Havenbedrijf werkt sinds jaren aan een duurzaam beleid, zowel intern als extern. Het wil daarbijook een voorbeeld zijn voor de ganse havengemeenschap. In dat kader werd voor het eerst het MVO-charter van deprovincie Antwerpen ondertekend. In de cyclus 2012–2013 heeft het Havenbedrijf zich geëngageerd om niet enkelvooruitgang te boeken in milieuacties maar ook acties te ondernemen ten behoeve van mens en maatschappij.

Het Havenbedrijf ondertekende in 2011 de intentieverklaring voor deelname aan het Milieucharter. In 2012 verkreeghet bedrijf daarop het Milieuchartercertificaat voor de cyclus 2011-2012 voor het huidige Havenhuis en de technischedienst op K63. Het Havenbedrijf werd daarmee bekroond voor het daadwerkelijk verbeteren van haar milieusituatie.Daarnaast werd de implementatie van ISM (International standard for the safe management and operation of shipsand for pollution prevention) opgestart binnen het Havenbedrijf. Deze standaard is ruimer maar heeft ook eenduidelijke milieucomponent.

Duurzaam aankoopbeleid

In 2012 werden door de milieucoördinator 120 bestekken en 59 producten beoordeeld. Naast het terugkerende adviesin verband met grondverzet of afvalbeheer in sommige projecten werden ook in 2012 voorstellen gedaan bij eenaantal bestekken.

Deze zijn zeer gevarieerd zowel qua impact als product en/of dienst. Zo gaat het bijvoorbeeld over het verbod opherbiciden bij het ontmossen van kaaimuren, over milieucriteria voor de poetsproducten voor de ramen, een voorstelvoor biokatoen bij de aankoop van bedrijfskledij of de opname van emissienormen (NOx en PM) voor de busdienst inhet havengebied, voor het reinigen van straatkolken (PM10) en bij de aankoop van een stroomaggregaat (NOx en PM)voor hijsbok Brabo. De dienst verleende ook ondersteuning en advies zoals bij de aankoop van een nieuwe peilboot.

Als u het volledige jaarverslag van de milieucoördinator wilt bekijken, gelieve een aanvraag te sturen [email protected]

Page 45: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 45

Natuur

De vzw Natuurpunt en het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen: een voorbeeld van resultaatgerichte samenwerking.

Het Havenbedrijf werkt sinds 2002 (verlenging contract in 2009) samen met de vzw Natuurpunt voor het beheer vande rijke natuur in het Antwerpse havengebied. Vorig jaar werd deze samenwerkingsovereenkomst ‘Antwerpse HavenNatuurlijker’ voor een nieuwe periode van drie jaar verlengd. Daarbij ligt het accent op de verdere uitbouw van hetnetwerk van ecologische infrastructuur en de invulling van het gebiedsgericht Soortenbeschermingsbeleid. VoorRechteroever is de gebruikelijke partner het Havenbedrijf, voor Linkeroever is ook de MaatschappijLinkerscheldeoever mee het engagement aangegaan.

Het gebiedsgericht Soortenbeschermingsplan Haven van Antwerpen (SBPlan Haven) wil op een proactieve manier(beschermde) soorten duurzaam in stand houden op het niveau van het havengebied en niet zozeer op het niveauvan individuele bedrijven of het openbaar terrein. Na de goedkeuring van het SBPlan Haven door de bevoegdeVlaamse minister en na realisatie van het plan kunnen op het niveau van het havengebied ontheffingen wordentoegestaan op de beschermings- en verbodsbepalingen zoals die zijn opgenomen in het soortenbesluit.

Dat het samenbrengen van de expertise van Natuurpunt en die van de dienst Ruimtelijke Ordening en Milieu van hetGHA wel degelijk resultaten oplevert, bewijzen de resultaten op het terrein. De komende drie jaar worden de lopendepilootprojecten voortgezet, wordt het soortenbeschermingsprogramma verder uitgewerkt, wordt hetafbakeningsvoorstel ecologische infrastructuur in de Antwerpse haven verder verfijnd en is er ondersteuning,monitoring, inventarisatie bij heel wat projecten. Dit past ook volledig in het algemeen duurzaamheidsbeleid van hetGHA.

Page 46: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 46

Lucht, energie, klimaat

Antwerp Biopower, zonnepanelen op dienstgebouwen en blijvende aandacht voor de fijn stof-problematiek.

In het kader van het Actieplan Fijn Stof nam het Havenbedrijf eind 2011 een nieuw initiatief. Om de uitstoot van fijnstof (NOx en SOx) te verminderen zette het een subsidieprogramma op voor havengebonden bedrijven. Bedoelingwas een subsidie te geven aan die bedrijven die initiatieven ontwikkelden om de uitstoot van havenwerktuigen naar delucht toe te verminderen. Het subsidiebudget bedraagt 400.000 euro.

De ingediende projectvoorstellen werden door de projectgroep in 2012 geëvalueerd op hun verdiensten in termen vanvermeden uitstoot per euro die aan het Havenbedrijf werd gevraagd en op hun innovatiepotentieel. Vijf projectenwerden bevestigd met de ondertekening van een contract tussen het GHA en het bedrijf in kwestie.

Het GHA rustte ook vijf van zijn dienstgebouwen uit met zonnepanelen. Deze fotovoltaïsche installaties kaderen in hetstreven van het Havenbedrijf naar een zo duurzaam mogelijk energieverbruik. Op de daken van de vijf gebouwen is intotaal plaats voor een oppervlakte van 2.500 m² aan fotovoltaïsche installaties. Naar verwachting zullen alle panelensamen op jaarbasis een vermogen van 350 kWpiek genereren. Dit vermogen is maximaal gericht op het dekken vanhet eigen dagverbruik. Het Havenbedrijf onderzoekt of er nog andere, eigen locaties dan dienstgebouwen geschiktzijn voor het plaatsen van zonnepanelen en dit voor eigen verbruik.

Solvay Energy Services, een dochterbedrijf van de internationale chemiegroep Solvay, en het GemeentelijkHavenbedrijf Antwerpen hadden in 2011 de haalbaarheid onderzocht van een elektriciteitscentrale op biomassa op desite van Solvay in de haven van Antwerpen. Deze eerste stap in een lang traject werd in 2012 geconcretiseerd doorde gezamenlijke oprichting van een projectvennootschap. De eerste taak van Antwerp Biopower is een operationelepartner aantrekken. Samen met die partner zal de vennootschap dan een financiële haalbaarheidsanalyse uitvoeren,waarna er een cruciale evaluatie volgt. In de tussentijd draagt Solvay Energy nv 60% en het Havenbedrijf 40% van deaandelen.

Voor de op te richten centrale wordt een capaciteit beoogd van 150 tot 400 MW. De capaciteit van de centrale komtovereen met het jaarverbruik van 400.000 tot één miljoen gezinnen.

Page 47: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 47

Differentiatie havenrechten binnen- en zeevaart

Beloningen voor milieuvriendelijker schepen.

In het kader van het Actieplan NO2 en Fijn Stof voor de haven en de stad Antwerpen werden in 2012 maatregelengenomen om binnenschepen, die milieuvriendelijker zijn op het vlak van de uitstoot van schadelijke stoffen, financieelte belonen. Daarom kent het GHA sinds 1 januari 2012 een korting toe van 7% op de aanlopen van binnenschepenuitgerust met CCR II gecertificeerde motoren. Deze zijn milieuperformanter en produceren minder emissies van NOxen SOx.

Deze maatregel geldt tot er CCR III- of hoger gecertificeerde motoren op de markt komen.

Het spreekt voor zich dat heel wat maatregelen en beslissingen onderbouwd worden door studies en onderzoeken.Deze zijn een vast onderdeel van het werk binnen de dienst Ruimtelijke Ordening en Milieu.

Page 48: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 48

Voor- en achterland

Page 49: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 49

Visie en context

De haven van Antwerpen beschikt over een aantal unieke troeven om ingeschakeld te worden in de logistieke ketendie goederen op hun eindbestemming brengt.

‘De haven van Antwerpen wil de perfecte schakel zijn tussen het voorland en het achterland. De Antwerpse troevenbieden duidelijke voordelen die de havengemeenschap nog verder wil uitbouwen. De supply chain gaat immers overde totale goederenstroom. Dit was de centrale stelling van het Bereikbaarheidsevent dat vorig jaar door dehavengemeenschap werd gehouden. De haven van Antwerpen beschikt immers over een aantal unieke troeven omingeschakeld te worden in de logistieke keten die goederen op hun eindbestemming brengt. Het komt erop aan omdie voordelen goed uit te spelen en er via een goede organisatie en bereikbaarheid voor te zorgen die positie ten vollete benutten.

Het Havenbedrijf speelt hier zijn rol van facilitator, intermediair, initiatiefnemer,… Antwerpen haalt zijn kracht uit dediverse spelers. Zij vormen de schakel tussen het voorland en het achterland. De haven mag dan een schakel zijn inde supply chain, ook het voor- en natraject van de goederen zijn bepalend. De bereikbaarheid van de haven moet dusvanuit een brede scoop worden bekeken. Het gaat daarbij uiteraard om vervoer over weg, spoor en water. Maar ookpijpleidingen, ICT en het faciliteren van de handel maken er deel van uit, net als de strategische positionering van deAntwerpse haven in het achterland.

Het Havenbedrijf heeft over dit hele traject geïnvesteerd om zijn klanten de beste service te kunnen aanbieden, terwijlook de Vlaamse overheid investeert in mobiliteitsprojecten.

Naar het achterland toe kiest het Havenbedrijf al een aantal jaren voor samenwerking om de banden met een aantalpreferentiële locaties in het achterland aan te halen en te versterken. Het Havenbedrijf doet dit niet alleen maar gaatdaarvoor in zee met de privésector. Dit gebeurt voornamelijk via samenwerkingsverbanden, intermodale producten(spoor- en binnenvaartverbindingen), participaties en het opstarten van inlandhubs.

Om zijn aanwezigheid in het voorland te vergroten, in de eerste plaats in de groeiregio’s die trafieken kunnengenereren voor de Antwerpse haven, heeft het GHA een dochteronderneming, Port of Antwerp International of PAI.Uit deze groeiregio’s komen heel wat vragen om hulp en expertise bij de uitbouw van havens en logistieke netwerken.Via PAI kan de haven van Antwerpen intensieve partnerships aangaan voor optimalisatie van infrastructuur, operatiesen management. Voor de haven van Antwerpen is deze samenwerking met economische groeiregio’s van vitaalbelang voor de voorlandstrategie.

Een andere zusterbedrijf is APEC, Antwerp/Flanders Port Training Center, een internationaal kenniscentrum en al 35jaar een vaste waarde voor havenprofessionals van over de hele wereld. APEC speelt niet zelden een rol in departnerships met havens in het voorland. Naast de gewone seminaries bieden zij immers ook seminaries op maat aanen wordt er ook op verplaatsing aan kennisoverdracht gedaan. APEC is door de jaren heen een instituut geworden

Page 50: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 50

dat kennis en expertise delen hoog in het vaandel draagt. Het smeedt banden tussen havenmensen van over de helewereld. Of hoe duurzaamheid ook een heel menselijk gezicht kan hebben.

Page 51: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 51

Spoor

Antwerpen is een van de belangrijkste spoorhavens in Europa. Met nieuwe initiatieven wordt deze positie nogversterkt.

Antwerpen is een van de belangrijkste spoorhavens in Europa. Dagelijks rijden er 250 goederentreinen en dekomende jaren moet dat cijfer nog stijgen. Er zijn een aantal overkoepelende en permanente initiatieven nodig met alsdoel de operationele en commerciële werking van het spoor binnen de haven te verbeteren in combinatie met deaanpak van het gespreid vervoer in de haven zelf. Het Havenbedrijf nam alvast initiatieven rond wachtbundels,parkeerfaciliteiten voor RIDwagons en cleaningfaciliteiten van ketelwagons.

Om nog meer trafieken van de weg naar het spoor te halen, worden grote infrastructuurwerken uitgevoerd zoals deLiefkenshoekspoortunnel, de nieuwe spoorverbinding tussen Rechter- en Linkeroever, die Infrabel momenteel aanlegt.Vanaf 2014 kunnen er treinen over deze goederenspoorlijn rijden.

Veel aandacht gaat naar het verspreid vervoer. Antwerpen is immers een geografisch uitgebreide haven met maarliefst 1.000 kilometer spoor. Een wereldhaven als Antwerpen is het zichzelf en haar gebruikers trouwens verplicht eencomplete dienstverlening aan te bieden. Het is daarom van absoluut belang deze vervoersactiviteit te behoudenomdat zij inspeelt op een aantal economische sectoren die Antwerpen zo specifiek maken en die voor grotetoegevoegde waarde zorgen.

Voor onder meer de petrochemische cluster in de haven is de ‘just-in time’-levering een sleutel voor het goedfunctioneren van de verschillende productievestigingen. Betrouwbaarheid van levering is van levensbelang. In velegevallen zijn er ook geen alternatieven. Opslag en vervoer van scheikundige producten is streng gereglementeerd enwegtransport is zeker niet altijd mogelijk of verkiesbaar.

Page 52: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 52

Ook voor stukgoedbehandelaars is betrouwbaar en betaalbaar verspreid vervoer belangrijk. Dagelijks wordenhonderden wagons met staalproducten behandeld in de Antwerpse haven. Van hieruit worden deze verscheept naarbestemmingen over de hele wereld of worden ze op wagons geladen voor bestemmingen in het achterland.

Daarom werd vorig jaar een Taskforce verspreid vervoer opgericht.

Binnen NMBS-Logistics is een structureel proces op gang gebracht waarbij een groot aantal initiatieven zijn opgestartdie de kwaliteit van het verspreid vervoer sterk zullen verbeteren. Ook de uitbreiding van de wachtbundels en parkingsvoor RID-wagons gecombineerd met een aantal bijkomende diensten, hebben een positieve impact. Zij kunnen debetrouwbaarheid van dit vervoer verbeteren en tegelijk inspelen op de flexibiliteit van de logistieke productieprocessen.

Het Havenbedrijf is bereid om het spoorlandschap mee vorm te geven – eventueel onder de vorm van een convenant– waarbij het Havenbedrijf als neutrale beheerder een meer sturende en coördinerende rol speelt tussen debelangrijkste actoren en Infrabel.

Naar aanleiding van de financiële problemen bij B-Logistics en de vermindering van de dienstverlening voor hetverspreid vervoer werd i.s.m. essenscia en Alfaport een grootschalige bevraging uitgevoerd bij 25 bedrijven enstakeholders. Na een analyse van de pijnpunten werden 8 oplossingsgroepen geformuleerd. Rond ieder van dezethema’s werden specifieke activiteiten uitgevoerd.

Het Havenbedrijf deed ook een oproep voor een havendekkend verkeersmanagement. Iedereen heeft er immers baatbij om alle bewegingen van de verschillende operatoren in de haven in real time te kunnen opvolgen. Bovendien kaneen neutrale partij die de stromen in goede banen leidt, eventuele conflicten vermijden tussen de verschillendeoperatoren die in de haven actief zijn.

Page 53: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 53

Weg

Met een dynamisch verkeersmanagement en monitoring investeert het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen mee ineen vlottere doorstroming van het wegverkeer.

Verkeerstelling

In 2012 werden de resultaten van de nieuwe verkeerstelling op punt gesteld.

Om het wegtransport in en rond de haven goed in kaart te brengen wordt door het Havenbedrijf regelmatig eengrootschalige verkeerstelling uitgevoerd. In februari 2012 werden de resultaten gecommuniceerd van de telling dieeind september 2011 werd uitgevoerd. De gegevens kwamen van 26 locaties in en om de haven met 67 meetpunten.

Op één dag werden er meer dan 200.000 vrachtwagens geregistreerd en blijkt dat 18,8% van al het verkeer op deAntwerpse wegen vrachtverkeer is. 4,6% van het verkeer heeft als bestemming het havengebied, Rechter- enLinkeroever. Daarmee werden de gegevens van de vorige telling (2006) bevestigd en bleek nog maar eens dat deverkeersdrukte op de Antwerpse wegen niet wordt bepaald door havengebonden verkeer. 53,2% van hetvrachtverkeer is immers doorgaand verkeer (geen bestemming in de regio Antwerpen-Waasland), 24,4% is bestemdvoor het havengebied en 22,4% is lokaal verkeer.

Dergelijke tellingen bieden belangrijke informatie over het gebruik van het verkeersnet in en om de haven, geveninzicht in de verkeerstromen, leveren cruciale informatie voor een betere uittekening van de modal split enverschaffen interessante data in het politiek-maatschappelijke debat rond mobiliteit. Zo bleek uit de resultaten van2011 dat de Liefkenshoektunnel vooral wordt gedomineerd door haveninterne transporten (40%) enhavenbestemmend verkeer (31%). Van al het doorgaande vrachtverkeer dat de Schelde kruist, maakt amper 11%gebruik van de Liefkenshoektunnel. Dit bewijst nogmaals een absolute onderbenutting van deze tunnel door hettransitverkeer.

Voor meer resultaten, klik hier.

Dynamisch verkeersmanagement

11 verkeersbegeleidingsborden op de grote uitvalswegen van het havenwegennet moeten de weggebruikersin de haven beter ondersteunen.

Page 54: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 54

“Het Havenbedrijf is zich ten zeerste bewust van de algemene mobiliteitsproblematiek in de Antwerpse regio en wilzijn steentje bijdragen aan de vermindering van deze problemen”. Met deze insteek kondigde havenschepen MarcVan Peel de start aan van de installatie van 11 verkeersbegeleidingsborden op de grote uitvalswegen van hethavenwegennet.

Het Havenbedrijf treedt in het havengebied op als gebiedsbeheerder en investeert veel in een efficiënte en veiligemobiliteitsafwikkeling. Met een dynamisch verkeersmanagement op basis van real-time verkeersinformatie kan hetuitgaande havenverkeer op een zachte manier worden gestuurd, wat de doorstroming en veiligheid van het verkeervergroot. Weggebruikers krijgen informatie zoals mogelijke trajectkeuzes, reistijden, mobiliteitsgegevens zoalsincidenten, files, wegenwerken,… De dynamische verkeersborden werden zowel op Rechter- als op Linkeroevergeplaatst. Aankoop en plaatsing: 3 miljoen euro.

Page 55: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 55

Binnenvaart

Het Havenbedrijf wil dit aandeel van de containerbinnenvaart verhogen tot 42% in 2020.

Het vervoer van containers van en naar de haven van Antwerpen verloopt voor ongeveer 35% via decontainerbinnenvaart. Dit is substantieel in vergelijking met andere havens. Het Havenbedrijf wil dit aandeel van decontainerbinnenvaart verhogen tot 42% in 2020.

Automatic Identification System

Sinds 1 januari 2012 is het gebruik van AIS (Automatic Identification System) verplicht in de haven van Antwerpen.

Het is een identificatiesysteem dat automatisch gegevens uitzendt over naam, positie, snelheid en vaarrichting vaneen schip. Het verplicht gebruik van AIS komt in de eerste plaats de veiligheid in de haven ten goede door eenverhoogde onderlinge zichtbaarheid en herkenbaarheid en maakt een vlotte verkeersafwikkeling mogelijk. Deverkregen informatie is bijzonder waardevol voor een nog betere benutting van de infrastructuur, een efficiënterligplaatsbeheer, een optimalisatie van de sluiscapaciteit, een betere opvolging bij calamiteiten, … Op langere termijnwordt gedacht aan een binnenvaartcoördinatie waarbij verkeersstromen mede met behulp van AIS proactief kunnenworden aangestuurd en opgevolgd.

Binnenschepen met AIS kunnen zich ten vroegste twee uur voor het geschatte uur van aankomst op de beurtlijst vaneen sluis laten zetten. Het schip kan op die manier zijn snelheid aanpassen aan het geschatte uur van de schutting.Dit zorgt niet alleen voor kortere wachttijden aan de sluis, maar ook voor een daling van het brandstofverbruik, watzowel een financieel als een ecologisch voordeel oplevert.

Barge traffic system

In 2012 werd gestart met de bouw van een nieuwe versie 3.0 van het Barge Traffic System of BTS. Daarvoor werd deBTS-werkgroep frequent geraadpleegd. Deze werkgroep bestaat uit terminaloperatoren, bargeoperatoren en hetHavenbedrijf. Het Barge Traffic System (BTS) is een gratis internettoepassing ontwikkeld door het Havenbedrijf. Hetsysteem functioneert sinds meer dan 6 jaar als uniek aanmeldings- en opvolgingsplatform voor decontainerbinnenvaart in de haven van Antwerpen. Het gebruik van het systeem is sinds 3 september 2012 verplichtvoor alle binnenvaart- en terminaloperatoren die containers vervoeren of behandelen in de haven van Antwerpen.

Page 56: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 56

Met BTS kunnen binnenschippers hun komst naar een terminal aankondigen, een tijdslot aanvragen of andereinformatie aan de terminaloperator bezorgen. Daardoor is er voor de volledige haven een uniforme procedure inplaats van bilaterale afspraken. Dit leidt niet enkel tot een betere planning van de laad- en losopdrachten bijterminaloperatoren maar zorgt voor de binnenvaart ook voor kortere wachttijden en een efficiëntere opvolging van devaarschema’s. Algemeen gezien maakt het de verkeersafwikkeling in de Antwerpse haven een stuk vlotter.

Op termijn is er belangstelling om het uit te breiden naar de andere binnenvaartsectoren.

Havenbrede lichterplanning

Begin 2012 vond de eerste proef van een havenbrede lichterplanning plaats. Uit de evaluatie bleek dat terminal- enbargeoperatoren de samenwerking positief ervaarden en mee wilden werken aan een structureel vervolg. Uit hetdaaropvolgende overleg verkreeg het Havenbedrijf het principieel akkoord tot medewerking aan een tweede, meeruitgebreide, proefperiode van DP World, MSC Home Terminal en PSA. Daarvoor werden een aantalrandvoorwaarden aangepast.

In samenspraak met de actoren besliste het Havenbedrijf dat er een tweede proef wordt georganiseerd na deingebruikname van de nieuwe versie van BTS, namelijk BTS 3.0. De combinatie van een nautischebinnenvaartcoördinatie en een logistieke coördinatie onder de vorm van BTS en havenbrede lichterplanning dient tezorgen voor een snelle doorstroming van de containerbinnenvaart in de haven waardoor de modus aan competitiviteitkan winnen.

Page 57: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 57

Pijpleidingen

De Haven van Antwerpen is het belangrijkste knooppunt van de West-Europese pijpleidingen.

Pijpleidingen bieden (chemische) bedrijven een veilig, betrouwbaar en vooral milieuvriendelijk transportmiddel voor deaanvoer en distributie van hun producten in België en de omringende landen, niet in het minst tussen de haven- enindustriecomplexen van Antwerpen, Rotterdam en Duitsland.

Binnen de Antwerpse (petro)chemische cluster alleen al zijn de industriële en onafhankelijke tankopslagbedrijven metelkaar verbonden via meer dan 100 verschillende productpijpleidingen die instaan voor bijna 90% van alle transportvan vloeibare goederen binnen de haven. Daarnaast is Antwerpen, als Europa’s grootste producent van ethyleen,aangesloten op het ARG-net (Aethylen-Rohrleitungs-Gesellschaft). Dit is het pijpleidingennet voor ethyleen dat deBelgische, Duitse en Nederlandse chemische industrie met elkaar verbindt. Vanuit Antwerpen vertrekken ook talrijkepijpleidingen richting Terneuzen, Rotterdam, Feluy en het Rijn-Ruhrgebied wat zorgt voor een sterke integratie met deplaatselijke industrie.

De havens van Antwerpen en Rotterdam herbergen twee van de grootste industriële clusters in Europa. Vorig jaarbesloten beide Havenbedrijven samen te werken en de mogelijkheden te onderzoeken om depijpleidingeninfrastructuur tussen de twee havens te versterken. Er werd een gezamenlijke tracéstudie en globalekostenraming voor de ontwikkeling van een pijpleidingbundel tussen Antwerpen en Rotterdam uitgevoerd. Hieraanwordt in 2013 voort gewerkt.

Daarnaast hebben Fetrapi (federatie van transporteurs via pijpleidingen), de chemiefederatie essenscia en hetHavenbedrijf Antwerpen beslist om samen met de Vlaamse administratie een terreinonderzoek op te starten. Hetonderzoek bestudeert een ruimtelijke reservering van een mogelijke corridor tussen de chemische cluster inAntwerpen en de chemiebedrijven in Limburg, Nederland en het Duitse Ruhrgebied. Dit wordt uiteraard gekaderdbinnen het beleid voor een zuinig ruimtegebruik.

Page 58: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 58

Achterlandparticipaties

Participaties als onderdeel van het achterlandbeleid.

Geleen

Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen stapte vorig jaar in een consortium dat de nieuwe spoorterminal op deChemelot-site in het Nederlandse Geleen zal uitbaten. Ewals Intermodal en Meulenberg zijn de twee andereaandeelhouders. De totale kostprijs van de nieuwe, open acces terminal bedraagt 15,5 miljoen euro. De werken voorde bouw van de terminal werden midden 2012 aangevat en de terminal zal in 2013 gebruiksklaar zijn.

De participatie in het consortium past in het achterlandbeleid van het Havenbedrijf. Via dit beleid wil het Havenbedrijfde verbindingen met het natuurlijke achterland van de haven verruimen en cargostromen uitbreiden, zodat ladingverankerd wordt in Antwerpen. Met Geleen wordt hierop ingespeeld vooral omdat het gebruik van de spoorterminalkan leiden tot het verhogen van het aandeel van het spoorvervoer van Zuid-Nederland naar Antwerpen en in de totalemodal split tussen beide regio’s.

De Chemelot-site is met zijn 800 ha de op één na grootste chemielocatie van Nederland en één van de grootsteaaneengesloten bedrijfslocaties in Nederland. Een goede spoorontsluiting en een railterminal voor chemie- en andereproducten versterken de concurrentiepositie van het bedrijventerrein Chemelot.

Beverdonk Container Terminal

Deze Open Access Containerterminal langs het Albertkanaal in Grobbendonk is sinds vorig jaar operationeel. Departners in deze terminal zijn DP World (80%) en het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen (20%). De opening van determinal werd positief onthaald en is belangrijk in de modal shift van en naar de haven van Antwerpen. Ze biedtimmers een duurzaam alternatief voor het vrachtvervoer over de weg.

Page 59: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 59

Port of Antwerp International

Investeringen in het kader van het voorlandbeleid.

Rosmorport

De Antwerpse haven sloot een samenwerkingsakkoord af met Rosmorport, het staatsbedrijf dat alle belangen van deRussische zeehavens behartigt. De overeenkomst heeft een looptijd van vijf jaar en kan daarna hernieuwd worden. Erwerd overeengekomen om samen te werken op het vlak van havenontwikkeling, uitbreiding van het transport enlogistiek netwerk en voor het aantrekken van investeringen voor haveninfrastructuur. Beide partijen willen samen ookwerken aan duurzaamheid door onder meer te onderzoeken hoe de energie-efficiëntie van havenfaciliteiten beter kanen welke rol hernieuwbare energie hierin kan spelen.

Rusland en Antwerpen hebben uitstekende handelsrelaties. Rusland is de vierde belangrijkste handelspartner vanonze haven. In 2012 bedroeg de totale trafiek tussen de haven van Antwerpen en Rusland 8,6 miljoen ton, waarvanongeveer 90% werd verhandeld met de Westkust van Rusland.

Essar Ports Limited

In het kader van het Voorlandbeleid participeert en investeert het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen, via zijndochter Port of Antwerp International (PAI), in overzeese havens en havengerelateerde projecten. Vorig jaar ging PAIeen strategische alliantie aan met Essar Ports Limited (EPL), de tweede grootste private havenoperator van India. Dealliantie maakt commerciële en structurele samenwerking mogelijk, is gericht op het verhogen van de productiviteit ende kwaliteit van het logistieke aanbod en de verbindingen naar het Indische hinterland en het aantrekken vangoederenstromen tussen beide regio’s. Naast een verhoogde zichtbaarheid voor de Antwerpse haven krijgt zij ooktoegang tot het uitgebreide havennetwerk van EPL.

Page 60: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 60

EPL heeft twee operationele havens, Hazira en Vadinar, en wil bijkomende capaciteit ontwikkelen in Salaya enParadip. Voor deze ontwikkelingen wil EPL beroep doen op de uitgebreide expertise in de Antwerpsehavengemeenschap. Om de samenwerking te verankeren investeerde PAI 25 miljoen euro, waarvan 5 miljoenafkomstig van GIMV, Gewestelijke InvesteringsMaatschappij Vlaanderen.

San Pedro

Een jaar nadat PAI een samenwerkingsovereenkomst sloot met de haven van San Pedro (Ivoorkust, West-Afrika), werd in oktober 2012 de eerste rechtstreekse verbinding tussen Antwerpen en San Pedro een feit. De MSC Astridmeerde aan in de Ivoriaanse haven, midden in het cacaoseizoen. MSC voorziet 6 schepen die regelmatig de havenzullen aanlopen.

San Pedro is de belangrijkste cacaohaven ter wereld. De haven heeft grote ambities en wil met de steun vanAntwerpen zijn masterplan voor de haven realiseren om op regionaal vlak te groeien en een belangrijke speler teworden.

Oman

In December 2012 werden de concessieovereenkomsten tussen Port of Duqm Company (PDC) en de Omaanseautoriteiten afgesloten. Daarmee verwerft PDC het beheer van de haven van Duqm voor een periode van 28 jaar. Eenaantal Antwerpse bedrijven zijn er al actief en nieuwe activiteiten dienen zich aan.

Democratische Republiek Congo (DRC)

Op verzoek van de DRC Autoriteiten neemt PAI initiatieven tot het oprichten van een werkgroep die voorstellen toteen hervorming van de instellingen over havenbeheer zal opmaken.

Gedelegeerd bestuurder PAI

Sinds 9 juli 2012 treedt Gunther R M Ginckels op als nieuwe gedelegeerd bestuurder van PAI, Port of AntwerpInternational. Hij heeft een jarenlange ervaring in Algemeen en Operationeel Management in multinationaleondernemingen en B2B markten.

Page 61: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 61

Apec

35ste werkjaar met recordaantal cursisten

Het internationale maritieme opleidingscentrum APEC-Antwerp/Flanders Port training Center heeft een duidelijkemissie: kennisoverdracht van het havengebeuren naar Afrika, Azië, Europa en Zuid-Amerika. Dat deze missie metverve wordt vervuld, bewijst het jongste werkingsjaar. In 2012 namen niet minder dan 1.049 cursisten van over dehele wereld deel aan seminaries die APEC in Antwerpen of in het buitenland organiseerde. Met dit nieuwe recordmocht APEC zijn 35ste verjaardag vieren. Dit werd luister bijgezet met een groot event.

APEC biedt hoofdzakelijk drie soorten opleidingen: standaardseminaries, seminaries op maat van de bezoekers enopleidingen in het buitenland. Het opleidingscentrum onderscheidt zich met een flexibel en kwalitatief zeer

Page 62: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 62

hoogstaand kennisaanbod. Een groep uit Zuid-Afrika verwoordde het in december 2012 als volgt: “We thank you forallowing us the opportunity to be part of the most insightful, remarkable, world class, mind enriching, adventurous andfascinating educational experience that we have acquired and gained in the APEC Port Training Authority over aperiod of 10 days. The programme has indeed opened our eyes and challenged our thought process to begin to thinkdifferently, learn best practice and be highly innovative in our current and future approaches, practices andgovernance (sic).”

Het Centrum heeft twaalf mensen vast in dienst, vijf ad hoc begeleiders en doet regelmatig een beroep op een poolvan zo’n vijftien havenexperts voor buitenlandse seminaries. Daarnaast kan APEC rekenen op de input van een400-tal lecturers/bedrijven uit de publieke en private sector.

Page 63: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 63

Arbeid en omgeving

Page 64: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 64

Visie en context

Zowel binnen het bedrijf als naar de ruime omgeving wil het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen duurzame relatiesuitbouwen.

Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen is sinds 1997 een autonoom gemeentebedrijf met een eigen besluitvormingen een eigen personeelsbeleid. Daarin probeert het bedrijf altijd vooruitstrevend te zijn. Vanaf 2002 werden nieuwemedewerkers enkel nog aangeworven met een arbeidsovereenkomst. In 2008 voerde het GHA een nieuweverloningsstructuur in. De medewerkers konden kiezen om, met behoud van hun statuut (als ambtenaar ofcontractuele medewerker) in te stappen in de ze nieuwe verloningstructuur.

Het is duidelijk dat de arbeidsmarkt de jongste jaren snel is geëvolueerd. Zo wordt ook de tweedelingarbeider-bediende al een aantal jaren in vraag gesteld. De inhoud van de verschillende jobs is bovendien almaarspecifieker geworden. Het Havenbedrijf van Antwerpen heeft in 2012 hierin een vooruitstrevende keuze gemaakt envoor een eenheidsstatuut gekozen. Sinds januari 2012 worden alle nieuwe medewerkers enkel nog aangeworven meteen bediendencontract waarbij alle verschillen tussen arbeiders en bedienden worden weggewerkt.

De arbeidsmarkt confronteert de moderne haven met een tekort aan geschikte medewerkers in tal van disciplines. Ditgeldt zowel voor het Havenbedrijf als voor de havengemeenschap in zijn geheel. Er worden dan ook extra,gezamenlijke inspanningen geleverd om de arbeidsmarkt te bewerken en potentiële werknemers, zowelwerkzoekenden als jongeren die een studiekeuze moeten maken, kennis te laten maken met de ontelbaremogelijkheden binnen de haven en het Havenbedrijf. Talentenstroom is daar een mooi voorbeeld van.

Naast de openstaande vacatures en het tekort aan goed opgeleide kandidaten kampen zowel het Havenbedrijf als dehaven met een diversiteitsprobleem. De havengemeenschap is voornamelijk mannelijk en van Belgische origine.Specifieke acties zijn nodig om het personeelbestand meer open te breken. Het Havenbedrijf startte in 2012 eeninstapdiversiteitsplan op en wil zo gestructureerd actie ondernemen.

De invoering van het eenheidsstatuut en de aandacht voor diversiteit zijn een uiting van het geloof in en het respectvoor elke medewerker. Daarbij aansluitend vormt het welzijn van de medewerkers een belangrijk speerpunt in hetpersoneelsbeleid. Het Havenbedrijf wil haar medewerkers blijvend motiveren en besteedt uitgebreid aandacht aan deveiligheid in de organisatie.

Maatschappelijk Draagvlak

De Haven is een grote werkgever met veel toegevoegde waarde voor stad, regio en ons land, wat haar midden in demaatschappij zet. Het is een rol die wordt onderkend en waarin wordt geïnvesteerd. De afstand die er de jongstedecennia was gegroeid tussen de stad en de haven wordt gedicht met initiatieven die de burger opnieuw betrekken

Page 65: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 65

bij de haven. Door zowel betrokkenheid, informatieverspreiding op maat als deelname aan het maatschappelijk levenvia sponsoring leren burgers opnieuw hun haven appreciëren. Het Havenbedrijf heeft met het MAS Havenpaviljoengeïnvesteerd in een vaste locatie waar iedereen kennis kan maken met de moderne haven. Een ideaal vertrekpuntom de haven in te trekken, met de fiets, per boot, de auto. Het scala aan evenementen is divers en gericht.

In de eeuwenoude havengeschiedenis van Antwerpen is er altijd aandacht geweest voor de zeelieden. Waar dezevroeger deel uitmaakten van het stads- en het havenbeeld is dit niet langer het geval. De haven is ook voor hen eenmeer afgesloten wereld, waar ze meestal kort verblijven. Maar al is de samenstelling van het zeeliedencontingent felveranderd en zijn de werkomstandigheden sterk verbeterd, toch is er nog altijd nood aan opvang tijdens hunkortstondige stop in de haven. Net zoals eeuwen geleden wordt deze taak vooral door de zeemanskerken enzeeliedenorganisaties verzorgd. Het Havenbedrijf geeft steun zowel financieel, organisatorisch als infrastructureel. Alshavenautoriteit vinden we dit belangrijk.

Onder het motto ‘Een haven van en voor mensen’ geeft het Havenbedrijf zijn maatschappelijk engagement vorm.

Page 66: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 66

Veiligheid

Veilig woon-werkverkeer

Met een intentieverklaring inzake veilig woon-werkverkeer in het Antwerpse havengebied werkt het GemeentelijkHavenbedrijf aan meer veiligheid.

Het Havenbedrijf sloot eind vorig jaar een intentieverklaring af inzake veilig woon-werkverkeer in het Antwerpsehavengebied. Analyse toont immers aan dat vooral fietsongevallen in het woon- werkverkeer aanleiding geven tot veelwerkverlet. De nadruk van de acties zal dan ook liggen op het woon-werkverkeer per fiets. Het gaat om eensensibiliseringscampagne en een aantal acties.

Ter voorbereiding van deze MoU werden gesprekken gevoerd met een aantal partners in de haven, provincie en stad.Voka, VIBNA (Vereniging van Industriële Bedrijven Noord-Antwerpen), BASF, VSV (Vlaamse StichtingVerkeerskunde), BIVV (Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid), Provincie Antwerpen, Stad Antwerpen enAlfaport Antwerpen (federatie van logistieke en havengebonden bedrijven in de haven van Antwerpen) gaven hungoedkeuring en zetten mee hun schouders onder de uitwerking van de campagnes.

Enkele voorbeelden van acties: een fietsfilm ter sensibilisering, opleiding en ‘coaching verkeersveiligheid’ bijhavenbedrijven, opstellen van een indicator ‘Woon-werkongevallen in het havengebied Antwerpen’ om de effectenvan de campagne te monitoren, een digitaal platform rond sensibilisering voor veilig fietsgebruik,…

Voor de regelmatige fietsers onder de eigen medewerkers stelde het GHA alvast hesjes en fietshelmen terbeschikking. Op deze manier wil het Havenbedrijf de arbeidsongevallen bij het woon-werkverkeer zoveel mogelijkvoorkomen.

In 2012 registreerde het GHA 24 ongevallen van of naar het werk. Dit resulteerde in 608 dagen tijdelijkearbeidsongeschiktheid. Ter vergelijking: In 2011 waren er 23 ongevallen woon-werkverkeer, 590 verletdagen en 29incidenten zonder verlet. Het grootste deel van de ongevallen en arbeidsongeschiktheid is gelieerd aan het fietswoon-werkverkeer. De ondernomen en geplande acties beantwoorden dus aan een reële nood.

Arbeidsongevallen

Sensibilisering en extra inspanningen moeten de arbeidsongevallen tot een minimum herleiden.

Vorig jaar werd de haven opgeschrikt door een aantal dodelijke ongevallen. Het heeft iedereen opnieuw met de neusop de feiten gedrukt. Veiligheidsprocedures zijn er niet voor niets, de haven is een risicovolle werkomgeving, ondanksalle veiligheidsvoorzieningen, veiligheidsmateriaal en veiligheidsafspraken. Ook binnen het Havenbedrijf heeft dit hetbewustzijn van de medewerkers en het management opnieuw verhoogd.

Page 67: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 67

Bovenop de al geplande sensibiliseringsacties heeft het Havenbedrijf een aantal extra inspanningen geleverd. Erwerden een aantal sensibiliseringsacties opgestart, er worden regelmatig veiligheidsflashes verdeeld (infofiches perthema) en er worden toelichtingen gegeven op de werkvloer en op de tuigen. De artsen van K142 (Rode KruispostHaven) kregen een kennismakingsrondleiding op de verschillende locaties van het GHA en er werd ook gestart metde opmaak van werkfiches en risicoanalyses per functie.

Dit alles naast de constante verbetering van de werkomstandigheden, het welzijnsniveau en het gebruik van depersoonlijke beschermingsmiddelen waarop extra werd ingezet. De omstandigheden van elk arbeidsongeval wordengrondiger onderzocht en leiden tot verdere acties. In de werkhuizen werd specifiek aandacht besteed aan orde ennetheid op de werklocatie, werd een risicoanalyse uitgevoerd op de machines en werden op alle locatiesevacuatieoefeningen gehouden. Op verschillende locaties werd de ondergrond (kasseien) geëgaliseerd om zo val- enstruikelongevallen te verminderen. Op de sleepboten werden lichtere en betere trappen geplaatst om de toegang tothet schip te verbeteren.

Dat sensibilisering loont bewijzen het dalende aantal arbeidsongevallen.

Het aantal arbeidsongevallen daalde van 101 in 2011 naar 67 in 2012 (daling van 34%) en de hieraan gekoppeldetijdelijke arbeidsongeschiktheid daalde van 2.966 dagen werkverlet in 2011 naar 1.480 dagen werkverlet in 2012(daling van 51%).

Fg (frequentiegraad) = aantal arbeidsongevallen x 1.000.000 Aantal uren blootstelling aan het risico

Dit geeft de frequentie van het aantal ongevallen weer in verhouding met het aantal gewerkte uren.

Page 68: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 68

Ew (werkelijke ernstgraad) = aantal dagen verlet x 1.000 Aantal uren blootstelling aan het risico

Dit geeft weer hoe ernstig de ongevallen zijn in verhouding met het aantal gewerkte uren.

Page 69: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 69

Duurzaamheid

Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen kiest voor een eenheidsstatuut en wil een grotere diversiteit in zijnorganisatie.

Ook binnen het thema arbeid is duurzaamheid een belangrijk element. Immers, ‘people’ is één van de drie pijlersbinnen het duurzaamheidsdenken. Voor het GHA betekende dit onder meer dat in 2012 elke medewerker voor deeerste keer ecocheques kreeg toegekend. Dit voor de maximale waarde van 250€ per medewerker.

Bedrijfsfietsen – Fietshaven

Voor meer dan 100 personeelsleden die minstens 50% van hun werkdagen fietsend naar het werk komen, werdenbedrijfsfietsen gekocht. Op 31 december 2012 waren er 120 bedrijfsfietsen in gebruik. Met deze aankoop zet hetHavenbedrijf in op een duurzaam woon-werkverkeer. Ook voor het beheer van de fietsen werd een duurzame enmaatschappelijke keuze gemaakt. Dat wordt namelijk uitbesteed aan Levanto, een bedrijf dat aan socialeinschakelingseconomie doet.

De bedrijfsfietsen zijn ten persoonlijke titel, al kunnen collega’s die ook gebruiken voor de verplaatsing tussen deverschillende locaties van het Havenbedrijf. Daarnaast zijn er ook nog de dienstfietsen die ter beschikking staan vaniedereen.

“Met al deze inspanningen willen we onze werknemers aansporen om op een structurele manier te kiezen voor defiets als vervoersmiddel naar het werk”, zegt havenschepen Marc van Peel.

Diversiteit in de organisatie

Het GHA heeft in 2012 ingetekend op een instapdiversiteitsplan ter ondersteuning van het vastleggen vanbeleidslijnen voor diversiteit en het opzetten van concrete acties om zowel de instroom als de slaagkansen bijindiensttreding zo groot mogelijk te maken. Daarbij kan het GHA gebruik maken van de expertise en de kennis vanResoc (Regionaal Sociaaleconomisch OverlegComité).

Het Havenbedrijf wil in eerste instantie focussen op minderheidsgroepen naar afkomst. Dit wil het doen door viagerichte initiatieven om mensen van allochtone afkomst efficiënter te bereiken en te stimuleren om te solliciteren(instroom). Ook het aan boord houden van deze collega’s eens ze de weg naar onze organisatie gevonden hebben, iseen aandachtspunt (retentie).

Voorts moet er gewerkt worden aan het 'employer brand' van het Havenbedrijf/de haven bij deze doelgroep. Dit allessluit trouwens aan bij het integriteitsbeleid van het GHA.

Als algemene doelstelling wil het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen een uitdieping en concretisering van hetdiversiteitsbeleid, en mensen van allochtone afkomst stimuleren en faciliteren om als werknemer hun weg te vindennaar en binnen het Havenbedrijf. De perceptie van het GHA als werkgever is daarbij belangrijk, maar ook een gepaste

Page 70: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 70

selectieprocedure én de begeleiding en ondersteuning van deze groep om de retentie te bewaken.

De personeelsdienst neemt hierin al een aantal concrete initiatieven, maar het wil nog een stap verdergaan om eenbreder draagvlak te creëren en een aantal concrete acties op te zetten.

Eenheidsstatuut arbeiders-bedienden

Sinds 1 januari 2012 neemt het Havenbedrijf alle nieuwe medewerkers aan met een arbeidsovereenkomst voorbedienden. De medewerker, die voor deze datum in dienst was met een arbeidsovereenkomst voor arbeiders, kreegde mogelijkheid om vanaf die datum over te stappen naar een bediendenovereenkomst. Het GHA wil immers ook opsociaal vlak de grenzen verleggen en loopt hiermee voor op de nationale discussies.

In het kader van de economische situatie beslisten de sociale partners en het Havenbedrijf om geen nieuw sociaalakkoord te ondertekenen, maar het bestaande akkoord met 1 jaar te verlengen. Naast het algemene bediendenstatuutwerd ook overeengekomen om de doorlooptijd voor personeelsaanwervingen in te korten om zo het personeelsbeleidte dynamiseren.

Page 71: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 71

Op 31 december 2012 waren er nog 41 medewerkers met een arbeidsovereenkomst voor arbeiders. Ofwel 2,44% van het totale personeelsbestand.

Page 72: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 72

Imagoversterking

Talentenstroom bundelt alle inspanningen voor het aantrekken van geschikte arbeidskrachten.

Talentenstroom

De haven en de logistieke sector kampen al jaren met een structureel tekort aan geschikte arbeidskrachten, in hetbijzonder voor logistieke en maritieme bediendenfuncties zoals expediteurs, douanedeclaranten, dispatchers,scheepsagenten,… Om deze goederenstroom in goede banen te leiden, heeft de sector nood aan goed opgeleidewerknemers. Deze zijn echter moeilijk te vinden. Bovendien zorgen technologische ontwikkeling en globalisering vooreen toenemende complexiteit van deze functies, wat de zoektocht naar geschikte kandidaten niet eenvoudiger maakt.Maandelijks blijven een 200-tal vacatures openstaan en de vrees is dat dit in de toekomst alleen maar zal toenemendoor de vergrijzing. Te weinig jongeren kiezen voor logistieke studierichtingen, werkzoekenden vinden hun weg nietnaar deze jobs of kennen de sector te weinig. De uitdaging is dus groot. Het aantrekken en behouden van goedopgeleid personeel is immers cruciaal voor het bedrijfsleven in en rond de haven maar evenzeer voor het onderwijsen de arbeidsmarkt in Antwerpen.

Samen met de andere spelers in het veld constateerde het Havenbedrijf dat er heel wat acties werden opgezet dieechter te versnipperd waren om het beoogde doel te bereiken. Daarom werden de inspanningen gebundeld en werdde kennis van eerdere samenwerkingsprojecten bijeengebracht.

Met de inzet van alle partners werd Talentenstroom opgezet en officieel opgestart op 24 september 2012. Dit nieuwesamenwerkingsverband tussen de stad Antwerpen, de VDAB (Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling enBeroepsopleiding), het Gemeentelijk Havenbedrijf, Logos (vormingsfonds van het Paritair Comité nr. 226 (PC 226)voor de bedienden uit de internationale handel, het vervoer en de logistiek), Alfaport en de provincie Antwerpen wilhet imago van de sector verbeteren en voldoende opleidingsaanbod voorzien om de instroom naar deze jobs teverhogen.

In Talentenstroom worden mensen en middelen samengebracht onder 1 dak om een integrale dienstverlening tebieden aan werkzoekenden, werkgevers en scholen. Dankzij deze gezamenlijke aanpak kunnen de talrijke bestaandeinitiatieven worden uitgebouwd en worden nieuwe initiatieven opgestart.

Concreet zal er de komende jaren sterker en efficiënter dan voorheen worden ingezet op imagoversterking, een meergericht aansturen van werkzoekenden naar vacatures of naar nieuwe sectorgerichte opleidingstrajecten, een betereaansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt, bijvoorbeeld met nieuwe richtingen op Sense en HBO niveau insamenwerking met bedrijven.

Concreet:

worden bedrijven ondersteund bij het invullen van vacatures en begeleid in de samenwerking met scholen. Via●

HR-events worden zij geïnformeerd over en warmgemaakt voor specifieke thema’s zoals werkplekleren,

Page 73: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 73

tewerkstellingsmaatregelen, … Er worden ook nieuwe opleidingstrajecten op maat uitgewerkt.worden werkzoekenden op grotere schaal geïnformeerd over de sector en de verschillende functies, worden ze●

beter begeleid in hun zoektocht naar vacatures in de sector en worden ze klaargestoomd voor beroepsopleidingen,…kunnen scholen een beroep doen op beschikbaar lesmateriaal, kunnen ze participeren aan havendoedagen voor●

leerlingen lager en secundair onderwijs, en worden ze gestimuleerd om meer samenwerking met bedrijven uit tebouwen (cfr. stages en werkplekleren), …

Talentenstroom deelt deze grote uitdagingen met Talentenfabriek en Talentenwerf. Deze talentenhuizen focussenrespectievelijk op de chemie- en metaalsector, en de bouwsector. Werkend vanuit dezelfde uitdagingen worden waarmogelijk synergieën nagestreefd.

Topemployer

Op basis van het HR-beleid en de arbeidsvoorwaarden in 2012 kreeg het GHA voor de vijfde keer op rij het label‘topemployer’ toegekend. De ondernemingen werden geëvalueerd op salaris en secundaire arbeidsvoorwaarden,opleiding en training, interne promotiekansen en cultuurmanagement. Alleen bedrijven die voldoen aan de strengeonderzoekseisen ontvangen het Top Employers keurmerk. Het Havenbedrijf is één van de 54 bedrijven dat werdgecertificeerd.

Het Havenbedrijf scoorde goed op de secundaire arbeidsvoorwaarden en werkomstandigheden. Dit zijn de‘niet-financiële aspecten, zoals verlof, werkregelingen, interne communicatiemogelijkheden en welzijnsprogramma's.Dit blijkt ook uit de benchmark dit werd uitgevoerd in 2012. Het GHA neemt de marktconforme positie in die ze zelfwenst na te streven. Daarnaast slaagt het GHA er ook in om een sterke organisatiecultuur neer te zetten dankzij o.a.een duidelijke visie en waarden, bewustwording, doordachte communicatie en een grote inzet op duurzaamheid endiversiteit. Dit staat genoteerd onder de rubriek cultuurmanagement.’

Opleiding 2012

Kostprijs per uur €13,50

Opleidingsinvestering 0,17%

Opleidingskost per WN €123,26

Opleidingstijdratio 0,65%

Page 74: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 74

Maatschappelijk draagvlak

Infomarkten, een kans om het verhaal van de haven te vertellen.

Infomarkten

Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen nam in 2012 deel aan diverse infomarkten waarbij zowelgemeentebesturen, bewoners als bedrijven werden geïnformeerd over de stand van zaken van twee belangrijkeprojecten: de tweede spoortoegang tot de haven en het ruimtelijk uitvoeringsplan rond de afbakening van hethavengebied.

Tussen februari en maart werden vijf infomarkten in de Antwerpse regio gehouden rond de tweede spoortoegang ende heraanleg van de E313. De Vlaamse regering wil de grote mobiliteitsknoop aan de Oostelijke poort van Antwerpentot in de Kempen ontwarren. AWV en Infrabel trokken daarom, samen met de haven van Antwerpen samen naar debevolking toe met een reizende infomarkt over deze 2 belangrijke toekomstige mobiliteitsprojecten. Naast de uitlegvan de partners over de projecten gaf het GHA algemene uitleg over de haven van Antwerpen, gaf het meer uitlegover het aantal mensen uit de betrokken gemeenten die in het havengebied werkzaam zijn en over demobiliteitsafwikkeling in en rond de haven.

Daarnaast was het GHA aanwezig op de twee infomarkten die tijdens het openbaar onderzoek van het ruimtelijkuitvoeringsplan voor de afbakening van het zeehavengebied van Antwerpen werden georganiseerd op 19 juni in Kalloen op 21 juni in Stabroek-Hoevenen. Op deze infomarkten werd het nieuwe ruimtelijk uitvoeringsplantoegelicht. Geïnteresseerden vernemen er alles over duurzame haven- en natuurontwikkeling die een evenwicht zoekttussen economische welvaart, werken, wonen, landbouw en natuur. Ook de begeleidende maatregelen komen aanbod, zoals bv. het Sociaal Begeleidingsplan en de grondenbanken op Linker- en Rechteroever. Het GHA verstrekteook hier algemene informatie over het belang en de toegevoegde waarde van de haven van Antwerpen als motor vande welvaart.

Page 75: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 75

1 jaar MAS Havenpaviljoen

Op 5 februari 2012 was het exact één jaar geleden dat het Havenpaviljoen aan de voet van het MAS, Museum Aan deStroom, zijn deuren opende.

Op 5 februari 2012 was het exact één geleden dat het Havenpaviljoen aan de voet van het MAS, Museum Aan deStroom, zijn deuren opende. Er werd een feestelijk weekend georganiseerd om dit geslaagd initiatief in de kijker tezetten en nog meer mensen warm te maken om kennis te maken met de moderne haven, digitaal, innovatief enmultimediaal. Het informatiecentrum biedt een unieke 360°-projectie over de haven, een ervaring op zichzelf.Informatieschermen en touchscreens bieden een antwoord op alle mogelijke vragen over de haven. De reuzengrotehavenkaart op de grond krijgt dag na dag menig bezoeker, jong en oud, op de knieën. Met ander woorden, hetperfecte opstapje voor een bezoek aan de echte haven.

Dat het initiatief wordt gewaardeerd bewijzen de cijfers. Op 29 juni werd de 100.000ste bezoeker in de bloemen gezet.Een groep leerlingen van het Sint-Jozef instituut uit Antwerpen sloot zijn havendag Bar del Mundo (een gratiseducatief spel dat aan de hand van verschillende locaties rond het MAS de leerlingen wil laten kennismaken met deweg die fair trade producten afleggen) af in het MAS Havenpaviljoen. Havenschepen Marc Van Peel bood de 12leerlingen en hun begeleiders een aantal gadgets aan.

Page 76: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 76

Haven bustours, een shot in de roos.

Vanuit het MAS Havenpaviljoen vertrokken vorig jaar voor het eerst haven bustours die zich specifiek richtten opindividuele bezoekers. De tours kaderen immers in de uitbouw van het maatschappelijk draagvlak waarin hetHavenbedrijf veel investeert. Om mensen op een georganiseerde manier de haven te laten ontdekken onderbegeleiding van een gids werden in de maanden juli, augustus en september haven bustours ingelegd. Zonder blozenkan dit initiatief als ‘een overweldigend succes’ worden bestempeld. De interesse was zo massaal dat in eersteinstantie de capaciteit werd verhoogd, van één bus op vrijdag en één op zaterdag naar vier op vrijdag en twee opzaterdag. Toen ook dit niet voldoende bleek, werd de moeilijke beslissing genomen om de inschrijvingen stop tezetten.

Dit initiatief was bedoeld als een proefproject om naar de interesse te peilen. De tour door de haven duurde minstens3 uur, werd begeleid door mensen van het Havenbedrijf die een professionele uitleg gaven en ter beschikking warenvoor alle vragen. Informatiebrochures en infofiches lagen ter beschikking voor wie meer wou weten. Vooral decombinatie van een gedegen uitleg over alle facetten van de haven in combinatie met een bustour werd enormgeapprecieerd. Het is duidelijk dat de evaluatie van het proefproject eenduidig positief was en inspeelde op eenbehoefte bij de Antwerpenaren en Vlamingen. Het Havenbedrijf is dan ook bezig met het structureel uitwerken vaneen nieuw programma voor 2013 met een langere looptijd en een uitgebreidere groep begeleiders.

De mensen die niet meekonden met de bustours werd een boottocht aan halve prijs aangeboden.

De digitale kennismaking in het MAS Havenpaviljoen, havenboottochten die de haven tonen vanop het water, heteducatief Provinciaal Havencentrum Lillo, de samenwerking met de regionale tv-zender en de haven bustours, zijnallemaal initiatieven die tonen wat de haven te bieden heeft, niet alleen op het vlak van tewerkstelling of toegevoegdewaarde, maar ook de fauna en flora, en de boeiende internationale wereld die ze herbergt op een boogscheut van destad.

“Als Havenbedrijf proberen we de deuren van die wereld zoveel mogelijk open te zetten voor het grote publiek”, aldushavenschepen Marc Van Peel, voor wie de haven bustours bijzonder nauw aan het hart liggen.

Page 77: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 77

Verhuis Kerkschip

Het welzijn van de zeelieden en de binnenschippers is een vaste waarde.

Het Kerkschip Sint-Jozef ruilde, na een verblijf van 42 jaar, de omgeving van kaai 526 in voor een nieuwe ligplaats inhet Houtdok (kaai 25 A), op het Eilandje in Antwerpen. De nieuwe locatie moet het schip toegankelijker maken voorschippers en oud-schippers en beter bekend maken bij het grote publiek. Het schip werd vorig jaar nog beschermd alsVarend Erfgoed, wat een bevestiging is van de enorme historische waarde van het schip dat oorspronkelijk gebouwdwerd als oorlogsschip. Het Kerkschip zal de komende jaren heel wat restauratie- en verfraaiingswerken ondergaan.

De sleepdienst, de Havenkapiteindienst, Scheepvaartmanagement en de Algemene Werkhuizen Noord van hetHavenbedrijf stonden in voor de verhuizing en zorgden voor een aangepaste gangway om de toegankelijkheid van hetschip te verbeteren. Het Havenbedrijf zorgde ook voor alle nutsvoorzieningen. Binnen GHA is altijd veel waardegehecht aan het welzijn van de binnenschippers en zeelieden in de haven.

In 2012 bestond deze ontmoetingsplaats voor de schippersgemeenschap exact 60 jaar.

Page 78: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 78

Tulpenbollen uit Antwerpen

Sponsoring of een andere manier om de haven bij de burger te brengen.

In 2012 was het 450 jaar geleden dat de eerste tulpenbollen in West-Europa binnenkwamen via de haven vanAntwerpen. Dit werd uitgebreid gevierd in Berendrecht, een dorp midden in de haven. Dit stukje erfgoed werd meegesponsord door het Havenbedrijf en was een mooie gelegenheid om de bezoekers te laten kennismaken met dehaven.

Om van dit feest een duurzaam bezoek te maken, konden de bezoekers gebruik maken van een gratis boot om hunbestemming te bereiken na een tochtje door de haven. Voor de meer sportieve types was er de havenfietstocht van25 kilometer die startte aan het MAS Havenpaviljoen. Gidsen op de boot en tussen de fietsers vertelden en nameniedereen mee in de wondere wereld van de haven.

In tegenstelling tot 450 jaar geleden mochten de gelegenheidsplukkers hun tulpen meenemen naar huis, niet minderdan 160.000 stuks. Wat niet veranderde in al die tijd was de afsluiter, een oogstfeest met muziek en Antwerpselekkernijen.

Dat informatieverstrekking ook op een aangename en niet belerende manier kan, werd hier in de praktijk bewezen.Aan een stand van het Havenbedrijf kon iedereen meedoen met een leuke quiz. Een prijzenpot voor de gelukkigenmet als hoofdvogel een helikoptervlucht boven de haven. Met of zonder tulpen.

Of één van de vele manieren waarop we als Havenbedrijf proberen onze maatschappelijke taak in te vullen. Dehelikoptervlucht werd in ieder geval geapprecieerd.

Het sponsorbeleid kent natuurlijk vele vormen. Er zijn de verschillende sportactiviteiten die worden gesteund, deculturele activiteiten, en de maatschappelijke projecten. Naast de grotere dossiers worden heel wat kleine aanvragenen projecten meegenomen in het sponsorbad. Sinds enkele jaren is er tijdens het jaareinde een goeddoel-actie vanéén van de nationale radiostations waar zowat heel Vlaanderen aan deelneemt. De jongste twee jaar is hieruit eensamenwerking gegroeid tussen het Havenbedrijf en de havengemeenschap. Toch is ook een sponsorbeleid eenlevend iets en vraagt dit regelmatig om reflectie, analyse en waar nodig herschikkingen. In 2012 werd een dergelijkeoefening opgestart.

Page 79: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 79

24 uur in de haven

Communicatie in al zijn vormen blijft de basis voor het maatschappelijk draagvlak.

In samenwerking met de regionale zender ATV werd in het najaar een reeks gebracht over de haven. Onder de titel’24 uur in de haven” werd achter de schermen van de haven gekeken, wat gebeurt er allemaal in die haven die 24 uurop 24, 7 dagen op 7 bedrijvig is. Er werd duidelijk geopteerd om het verhaal te vertellen aan de hand van de mensendie er werken en hen centraal te stellen, een verhalend reality format. In elke aflevering kwamen een drietalverhaallijnen aan bod die zich afspelen binnen een tijdspanne van 24 uur.

Page 80: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 80

Financieel Verslag 2012

1. Resultatenrekening

De samengevatte resultatenrekening van het Gemeentelijk Havenbedrijf wordt weergegeven in de onderstaande tabel.

(in euro x 1000) Boekjaar 2012 Boekjaar 2011 Boekjaar 2010

Bedrijfsopbrengsten 331,102 314,177 306,912

Bedrijfskosten (243,058) (517,760) (241,876)

Bedrijfsresultaat 88,045 (203,583) 65,036

Financiële opbrengsten 24,042 15,942 15,959

Financiële kosten (1,258) (1,747) (1,189)

Resultaat uit de gewone bedrijfsuitoefening 110,829 (189,388) 79,806

Uitzonderlijke opbrengsten 28,985 19,187 1,251

Uitzonderlijke kosten (408) 154 (971)

Resultaat voor belasting 139,406 (170,047) 80,086

Belastingen (436) (208) (13)

Resultaat van het boekjaar 138,969 (170,256) 80,073

Het Gemeentelijk Havenbedrijf boekte in 2012 een winst van 139,0 miljoen euro. De belangrijkste elementen bij ditresultaat zijn de volgende:

De tarieven zijn in 2012 in algemeenheid met 2% verhoogd ten opzichte van 2011 wat de omzetcijfers positief●

beïnvloed heeft. Doordat er minder volume is behandeld en omdat er in 2011 nog een half jaar omzet was uit dedistributienetbeheersactiviteit waar er in 2012 geen omzet meer was uit die activiteit, is de omzet gekoppeld aan deverschillende dienstverleningen licht gedaald. Echter, door het aanrekenen van 15,7 miljoen eurotonnenmaatverplichtingen aan een aantal concessionarissen stijgt de totale omzet wel. De anderebedrijfsopbrengsten zijn ook toegenomen.De bedrijfskosten daalden sterk omdat in 2011 ten gevolge van nieuwe wetgeving een voorziening diende geboekt●

te worden van 299 miljoen euro voor pensioenverplichtingen. In 2012 is enerzijds een verdere opbouw gebeurd van16,8 miljoen euro wat onder de bedrijfskosten (voorzieningen) opgenomen is en anderzijds is op de initiëlevoorziening nog een aanpassing doorgevoerd van 22,2 miljoen euro. Die aanpassing is opgenomen onder deandere uitzonderlijke opbrengsten.

Page 81: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 81

Bedrijfsopbrengsten

1.1 Bedrijfsopbrengsten

Als onderdeel van de bedrijfsopbrengsten is de opsplitsing van de omzet (276,8 miljoen euro) over de verschillendedienstverleningen als volgt:

De evolutie van de verschillende categorieën omzet over de drie laatste boekjaren is als volgt:

De stijging van de opbrengsten uit concessies exclusief tonnenmaatverplichtingen beloopt +1,7% en deze stijging isquasi gelijk aan de doorgevoerde tariefverhoging van 2%. Er is een beperkt bijkomend effect door enkele kleinerewijzigingen in het terreinareaal en het netto effect van schorsingen van concessieoppervlakten ten gevolge vaninvesteringen en het ten einde lopen van dergelijke schorsingen. Omdat een aantal concessionarissen de in hunconcessieovereenkomsten vooropgestelde overslagvolumes niet hebben behaald, heeft het GemeentelijkHavenbedrijf 15,7 miljoen euro aangerekend. Van dit bedrag heeft 2,1 miljoen euro betrekking op het boekjaar 2012en heeft 13,6 miljoen euro betrekking op de boekjaren 2009 tot en met 2011. Aan de terminals van het Deurganckdokis in totaal een bedrag van 13,5 miljoen euro aangerekend voor de jaren 2009 tot en met 2012. Dit alles vloeit voortuit een beslissing van de raad van bestuur van 26 maart 2013.

Page 82: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 82

Het overslag volume is gedaald van 187,2 miljoen ton naar 184,1 miljoen ton of een daling van 1,6%. Ook het aantalaanlopen is afgenomen (-6,5%). De totale BT van de schepen bleef quasi status quo (-0,1%). De combinatie van dezeparameters samen met de doorgevoerde tariefverhoging resulteerde uiteindelijk in een lichte omzetstijging van 1,2%.De substantiële vermindering van het aanlegrecht voor het stukgoed die in 2010 ingevoerd was is na 2011 ook in2012 behouden gebleven. De omzet uit binnenvaartrechten kende na een sterke stijging in 2011 een afname met2,8%.

Het sleepbedrijf kende opnieuw een omzetgroei met 4,6%. Deze groei is een saldo van enerzijds de tariefverhogingvan 2% en een gestegen brandstoftoeslag en anderzijds verlaagde operationele parameters, nl. 2,5% daling insleeptaken uitgevoerd met een status quo van de gesleepte BT (+0,1%).

De omzet van de wal- en vlotkranen kende in 2012 een daling ten opzichte van 2011. Deze daling was beperkt bij dewalkranen maar meer uitgesproken bij de vlotkranen.

De activiteit distributienetbeheer is met ingang van 1 juli 2011 overgedragen aan IVEG zodat die omzet die in 2011 algehalveerd werd in 2012 totaal afgebouwd is.

De andere bedrijfsopbrengsten belopen in 2012 53,3 miljoen euro tegenover 49,4 miljoen euro in 2011. Dezebedrijfsopbrengsten bestaan voor een belangrijk gedeelte uit werkingstoelagen vanwege het Vlaams Gewest (27,2miljoen in 2012 en 25,1 miljoen euro in 2011). De werkingstoelagen zijn een tussenkomst in de kosten die hetGemeentelijk Havenbedrijf maakt bij het uitvoeren van taken die op basis van het havendecreet tot de decretaletaakstelling van het Vlaams Gewest behoren. De betoelaging van baggerwerken in de maritieme toegang is in 2012eenzijdig verlaagd. De impact hiervan beloopt 4,7 miljoen euro. Het Gemeentelijk Havenbedrijf is van oordeel datdeze verlaging, die als beslissing gemeld is, onterecht is. Door de melding krijgt dit bedrag echter een onzekerkarakter en is het onzeker geworden bedrag van 4,7 miljoen euro opgenomen onder de overlopende rekeningenpassiva en niet meer onder de andere bedrijfsopbrengsten. In 2012 omvatten de andere bedrijfsopbrengsten ook dedoorgerekende onroerende voorheffing en watervang voor in totaal 18,0 miljoen euro (17,8 miljoen euro in 2011).

Page 83: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 83

Bedrijfskosten

1.2 Bedrijfskosten

De vergelijking tussen de verschillende deelrubrieken wordt weergegeven in de onderstaande grafiek.

Aankopen, diensten en diverse goederen dalen met 7,2 miljoen euro door:

Het wegvallen van uitgaven verbonden aan het distributienetbeheer zoals aankoopkost groenstroomcertificaten en●

de netvergoedingen;Lagere uitgaven verbonden met promotiemiddelen;●

Lagere onderhoudsuitgaven;●

Hogere uitgaven voor extra IT-ondersteuning omwille van een aantal belangrijke lopende projecten zoals APICS2,●

het nieuwe verkeersbegeleidingssysteem;Lagere uitgaven voor baggerwerken te betalen door het Gemeentelijk Havenbedrijf zelf. ●

De personeelskosten bedragen 121,8 miljoen euro. In 2011 beliep de vergelijkbare kost 118,7 miljoen euro. Deloonkosten voor de personeelsleden stegen dus met 2,6%. De belangrijkste redenen voor deze verhoging zijn:

een impact van de overeengekomen cao-afspraken voor de hogere eindejaarspremie en de toekenning van een●

ecopremie;een lichte stijging van het aantal personeelsleden uitgedrukt in voltijdse equivalenten. Deze stijging is toe te●

schrijven aan enerzijds een afname doordat de personeelsleden verbonden aan de DNB activiteit mede overgestaptzijn naar de overnemer en anderzijds een deel toename van personeelsleden in de andere afdelingen. een overschrijding van de spilindex waardoor de lonen met ingang van juni 2011 met 2% zijn verhoogd.●

De voorzieningen belopen in 2012 5,8 miljoen euro ten opzichte van 279,8 miljoen euro in 2011. In 2011 was er eenvoorziening geboekt van 299,3 miljoen euro ter dekking van de geraamde verplichtingen einde 2011 die voortvloeienuit de wet van 24 oktober 2011 (“Wet tot vrijwaring van een duurzame financiering van de pensioenen van devastbenoemde personeelsleden van de provinciale en plaatselijke overheidsdiensten en van de lokale politiezones, totwijziging van de wet van 6 mei 2002 tot oprichting van het fonds voor de pensioenen van de geïntegreerde politie enhoudende bijzondere bepalingen inzake sociale zekerheid en houdende diverse wetsbepalingen”) waarbij definancieringsprincipes voor de sociale zekerheidsbijdragen van de statutaire personeelsleden gewijzigd werden. Er iseen aanvullende pensioenbijdrage voor individuele responsabilisering (“de responsabiliseringsbijdrage’) in het levengeroepen. Hierbij dient een bestuur een deel (momenteel bepaald op 50%) bij te passen van het verschil tussen wathet bestuur al bijdraagt voor de financiering van haar gepensioneerden via de algemene bijdrage en wat de socialezekerheidsinstelling (in casu RSZPPO) dient uit te betalen aan pensioenen voor dat betreffende bestuur. Het GHAheeft ingevolge de bepalingen van deze nieuwe wet een verplichting tot het betalen van een

Page 84: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 84

responsabiliseringsbijdrage. Deze verplichting is waarschijnlijk of zeker doch het bedrag staat niet vast. Zodoendevoldoet deze verplichting aan de definitie van een voorziening zoals bepaald door artikel 50 van het Koninklijk Besluitvan 30 januari 2001 tot uitvoering van het Wetboek van vennootschappen. Volgens de artikelen 54 en 95 §2 van hetKoninklijk Besluit van 30 januari 2001 moet hiervoor een voorziening worden aangelegd. De voorziening is gebaseerdop actuariële berekeningen waarbij o.a. rekening wordt gehouden met de impact van te verwachten loonsverhogingenop de pensioenen, mortaliteitstabellen en discontovoeten. In 2012 verhoogt de verplichting met ongeveer 16,8 miljoeneuro omwille van de opgelopen service cost van het boekjaar en de impact van een jaar minder disconto-effect. Eennoodzakelijk technische correctie op de initieel opgezette voorziening van 299,3 miljoen is opgenomen via deuitzonderlijke opbrengsten (22,2 miljoen euro).

Voor de andere voorzieningen is er een terugname van per saldo 11 miljoen euro. Deze is grotendeels toe te wijzenaan het bekomen van nieuwe marktprijzen voor het behandelen van materiaal voor een specifieke loswal (dit is eenlocatie waar tijdelijk baggerspecie is opgeslagen). De in vorige jaren becijferde risico’s voor de zogenaamde terreinen“Fort Filip” zijn ongewijzigd gebleven gezien er geen nieuwe evoluties zijn geweest en geen bijkomende informatie terbeschikking is gekomen. Het Gemeentelijk Havenbedrijf is wel van mening dat er ook andere aansprakelijke partijenzijn voor deze milieurisico's.

De hoofdbestanddelen van de andere bedrijfskosten zijn de kosten van onroerende voorheffing en betaaldewatervangretributie.

Page 85: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 85

Financieel resultaat

1.3 Financieel resultaat

Het financieel resultaat stijgt sterk van 14,2 miljoen euro in 2011 naar 22,8 miljoen euro in 2012 door volgendefactoren:

een toename van gerealiseerde meerwaarden op vlottende activa ten belope van 4,6 miljoen;●

een toename van de afschrijving op kapitaalsubsidies van 3,2 miljoen euro vooral ten gevolge van de doorgevoerde●

renovatie van de Van Cauwelaertsluis die betoelaagd is op basis van het Havendecreet.de interestkosten van schulden daalden licht door de afname van de hoofdsom.●

1.4 Uitzonderlijk resultaat

De uitzonderlijke resultaten betreffen, zoals hiervoor toegelicht, een éénmalige technische aanpassing op de in 2011aangelegde voorziening voor de responsabiliseringsbijdrage van de pensioenen van de statutaire gepensioneerdenen personeelsleden.

De uitzonderlijke resultaten in 2011 betreffen de meerwaarde op de realisatie van vaste activa verbonden aan deoverdracht van de distributienetbeheersactiviteit aan IVEG.

Page 86: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 86

Balans

2. Balans

De samengevatte balans wordt weergegeven in onderstaande tabel:

(in euro x 1000) 31/12/2012 31/12/2011 31/12/2012 31/12/2011

Activa Passiva

II/III. Immat./Mat vaste activa 1,117,120 976,178 I. Kapitaal 307,110 307,110

IV. Financiële vaste activa 31,712 12,683 III. Herwaarde-ringsmw 9,570 10,506

V. Vorderingen > 1 jaar 6,083 7,458 IV. Reserves 377,518 250,579

VI. Voorraden 2,510 1,963 VI. Kapitaalsubsidies 285,119 237,103

VII. Vorderingen < 1 jaar 58,850 48,676 VII. Voorzieningen 399,706 416,721

VII. Geldbeleggingen 248,496 286,825 VII. Schulden > 1 jaar 15,556 17,556

IX. Liquide middelen 46,213 19,501 IX. Amts payable < 1 year 84,334 85,616

X. Overlopende rekeningen 4,418 6,761 X. Overlopende rekeningen 36,489 34,855

Totaal 1,515,403 1,360,046 1,515,403 1,360,046

2.1 Activa

De waarde van de immateriële en materiële vaste activa stijgt met 140,9 miljoen euro. Dit saldo bestaat uit devolgende factoren:

(miljoen euro)

Investeringen 195.3

Afschrijvingen (45.9)

Buiten gebruik / waardeverminderingen (8.5)

Het investeringsbedrag bestaat vooral uit volgende componenten:

het verwerven van de renovatie van de Van Cauwelaertsluis (61,3 miljoen euro);●

het verstrekken van een kapitaalsubsidie aan Deurganckdoksluis NV ter financiering van de tweede zeesluis op de●

Linkerscheldeoever (34,7 miljoen euro);verdere betalingen met de voortgang van nieuwbouw 4 sleepboten (70 ton trekkracht) (31,2 miljoen euro);●

splijtbakken voor het baggerbedrijf (9 miljoen euro). ●

De financiële vaste activa zijn met 19 miljoen euro toegenomen, vooral door:

het opvragen door Port of Antwerp International NV van een kapitaalschijf van 16 miljoen euro, dit met het oog op●

het financieren van een aandelenbelang in Essar Ports Ltd.deelnemingen in de in 2012 opgerichte vennootschappen Wind aan de Stroom NV (47%), Antwerp Biopower NV●

(40%) en Rail Terminal Chemelot bv (33,33%). het verstrekken van bijkomende kapitaal en achtergestelde leningen (2 miljoen euro) aan Wandelaar Invest NV, dit●

conform het financieel plan van die vennootschap.Het verstrekken van een achtergestelde lening aan Beverdonk Container Terminal NV.●

De langetermijnhandelsvorderingen betreffen concessievergoedingen waarvoor een afbetalingsschema op langeretermijn is overeengekomen. De andere lange termijnvorderingen zijn zoals vorig jaar medebetalingen door hetGemeentelijk Havenbedrijf aan een pregrondenbank. Ook andere entiteiten dragen bij aan de betreffendepregrondenbank. Er dient nog bepaald te worden welke inbreng elke partner uiteindelijk zal dienen te dragen aan hetverwerven van terreinen. Dan zal blijken welke bijdragevorm het huidige gefinancierde bedrag zal krijgen (verwervingvan activa en/of bijdrage in kosten, …..)

De handelsvorderingen zijn einde 2012 toegenomen vooral omdat ze 15,3 miljoen euro aan tonnenmaatverplichtingenomvatten zoals hiervoor toegelicht bij de omzetevolutie. De overige vorderingen nemen toe omdat einde 2012 minder

Page 87: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 87

voorschotten in het kader van de betoelaging van het havendecreet ontvangen zijn dan einde 2011 en er nogeindsaldi van 2011 te ontvangen zijn.

Vooral omwille van het hoge investeringsniveau in 2012 daalt het saldo van de liquide middelen en degeldbeleggingen van 306,3 miljoen euro naar 294,7 miljoen euro.

2.2 Passiva

De reserves nemen toe omdat het positief resultaat van 139,0 miljoen euro na aftrek van het vooropgestelde dividendvan 12,8 miljoen euro volledig aan de beschikbare reserves is toegewezen. Omdat ook de kapitaalsubsidiestoenemen, vooral door de volledige betoelaging van de renovatiewerken aan de Van Cauwelaertsluis (61,3 miljoeneuro), stijgt het totale vermogen van 805,3 miljoen euro naar 979,3 miljoen euro.

Globaal gezien dalen de voorzieningen met 17,0 miljoen euro met afnames van de voorziening voor pensioenen ende voorziening voor milieurisico’s (zie toelichting hiervoor).

De financiële schulden zijn in de loop van 2012 terugbetaald conform de afgesproken vervaldata. Er hebben zich ookgeen opportuniteiten voorgedaan om op een financieel interessante wijze vervroegd schulden af te lossen.

De schulden op ten hoogste 1 jaar dalen (84,3 miljoen euro einde 2012 ten opzichte van 85,6 miljoen euro einde 2011)omdat een groter deel van de aanslagbiljetten onroerende voorheffing betaald zijn. De uit te keren winst van 12,8miljoen euro is zoals vorig jaar opgenomen onder de rubriek “Overige schulden”.

Zoals in voorgaande jaren, bestaat de rubriek overlopende rekeningen passiva vooral uit de al in 2012 gefactureerdeconcessievergoedingen voor het eerste kwartaal van 2013. Daarnaast omvat deze rubriek ook nog:

het uit de andere bedrijfsopbrengsten gehaalde gedeelte van de betoelaging voor baggerwerken in de maritieme●

toegang voor 4,7 miljoen euro omdat er onzekerheid ontstaan is over de inning ervan.

Page 88: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 88

Cashflowoverzicht

3. Cashflowoverzicht

De samenvattende tabel geeft inzicht in de belangrijkste inkomende en uitgaande geldstromen. In afwijking van detwee voorgaande jaren is de uiteindelijk gegenereerde cashflow negatief.

(in euro x 1000) Boekjaar 2012 Boekjaar 2011 Boekjaar 2010

Geldbeleggingen en liquide middelen 306,326 195,641 172,089

Cashflow gegenereerd uit operationele activiteiten 138,325 141,610 85,798

Cashflow besteed aan investeringsactiviteiten (135,143) (14,413) (36,461)

Cashflow besteed aan financieringsactiviteiten (14,800) (16,511) (25,791)

Geldbeleggingen en liquide middelen einde boekjaar 294,708 306,326 195,635

De cashflow uit operationele activiteiten is stabiel gebleven ondanks de lagere omzet uit dienstverlenende activiteiten.De netto cashflow besteed aan investeringsactiviteiten is sterk toegenomen door het hoge investeringsbedrag in 2012(zoals hierboven toegelicht). De cashflow besteed aan financieringsactiviteiten bestaat uit het dividend en de terugbetaling van de uitstaandelening.

Page 89: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 89

Andere verplichte vermeldingen

4. Andere verplichte vermeldingen

Buiten de gegevens die in de jaarrekening en hiervoor en hierna in verband met de tonnenmaatverplichtingen wordenvermeld, zijn er geen bijkomende belangrijke gebeurtenissen na balansdatum. De punten in verband met onderzoeken ontwikkeling en het bestaan van bijkantoren zijn niet van toepassing. Er werden geen procedures gevoerd ondertoepassing van artikel 523 van het Wetboek van Vennootschappen. Er is geen gebruik van financiële instrumenten dievan significant belang zijn voor de beoordeling van activa, passiva, financiële positie en resultaat.

De risico’s en onzekerheden waarmee het Gemeentelijk Havenbedrijf wordt geconfronteerd, situeren zich in devolgende domeinen:

een evolutie van de wetgeving op het vlak van het havendecreet en de toepassing ervan;●

een evolutie van de wetgeving op het vlak van ruimtelijke ordening en de afbakening van het zeehavengebied;●

de toepassing van en de evolutie op het vlak van milieuwetgeving. ●

Enerzijds zijn er risico's die in principe bij de concessionarissen liggen maar indien die in gebreke blijven (bv. doorfaillissement), kunnen dergelijke verplichtingen alsnog ten laste van het Gemeentelijk Havenbedrijf komen. Daarnaastblijft er het mogelijk risico van nog niet gekende (onderwater)bodemvervuiling die moet worden gesaneerd. Tot slotkan een evolutie van de wetgeving op het vlak van (onderwater)bodemsanering ook bijkomende verplichtingen metzich mee brengen in hoofde van het Gemeentelijk Havenbedrijf.

De aantrekkelijkheid van havens in het algemeen wordt bepaald door factoren als toegankelijkheid, efficiëntie van dehavenactiviteiten en kwaliteit van de hinterlandverbindingen.

Naast de voorgaande risico’s en onzekerheden, wil de raad van bestuur de volgende aspecten nog toelichten:

Geschillen met een mogelijk significante impact zijn toegelicht in de jaarrekening onder rubriek 5.13 Belangrijke●

hangende geschillen en andere belangrijke verplichtingen. Het betreft geschillen met de firma’s Seaport TerminalsNV, behorende tot de groep Katoen Natie (ingediende claim van 89,9 miljoen euro in hoofdsom wegens beweerdemedeplichtigheid aan contractbreuk) en Mexico Natie NV (nog niet becijferde claim omwille van gedwongenbuitengebruikstelling uit veiligheidsredenen van een concessie).De groep Katoen Natie heeft gesteld dat het Gemeentelijk Havenbedrijf tussen verschillende concessionarissen op●

een ongelijke wijze toepassing heeft gemaakt van in concessieovereenkomsten opgenomen tonnenmaatverplichtingen. In het bijzonder zouden die verplichtingen volgens Katoen Natie niet op een gepastewijze toegepast zijn voor de concessieovereenkomsten die betrekking hebben op het Deurganckdok. Katoen Natieheeft hiervoor al verschillende partijen in gebreke gesteld en heeft tevens vooral de volgende stappen gezet:

Klachten bij de Europese Commissie wegens het verstrekken van ongeoorloofde staatssteun;1.Opstarten op 10 april 2013 van een procedure in kort geding bij de Voorzitter van de Rechtbank van Koophandel te2.Antwerpen met als doel (i) een aantal documenten te bekomen, (ii) verbod te horen uitspreken voor het GHA omhandelingen te stellen waardoor uitvoering zou worden gegeven aan de beslissing van de raad van bestuur van 26maart 2013 totdat de bodemrechter zich heeft uitgesproken en (iii) de verplichting te horen opleggen aan het GHAom de volheid van de tonnenmaatverplichtingen te factureren en in te vorderen en op een geblokkeerde rekeningte storten totdat de bodemrechter zich heeft uitgesproken.

Twee concessionarissen hebben respectievelijk protest en voorbehoud aangetekend bij de facturen in verband mettonnenmaatverplichtingen die opgemaakt zijn in uitvoering van de beslissing van de raad van bestuur van 26 maart2013. Het protest/voorbehoud betreft facturen voor een bedrag van 14,7 miljoen euro. Op basis van een juridischeanalyse van de beschikbare gegevens meent de raad van bestuur dat dit protest en voorbehoud op grond vanernstige juridische argumenten kan worden betwist en de raad van bestuur heeft beslist om hiervoor geenvoorziening op te nemen. De raad van bestuur is immers van oordeel dat zij in het dossier van detonnenmaatverplichtingen op een correcte en gemotiveerde wijze de verschillende principes van behoorlijk bestuurtoegepast heeft. Tonnenmaatverplichtingen zijn opgenomen in een specifiek aantal concessieovereenkomsten enhebben als finale doelstelling een stimulator te zijn voor het aantrekken van goederenoverslag. De omvang van deacute economische crisis van 2009 en de blijvend moeilijke economische toestand tot op heden vormen onvoorziene

Page 90: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 90

omstandigheden waardoor de contractueel vastgelegde tonnenmaatverplichtingen niet langer voor toepassing inaanmerking komen en dat er rekening moet gehouden worden met de drastisch gewijzigde economischeomstandigheden. De onvoorziene omstandigheden maken bepaalde contractuele verplichtingen die gebaseerd warenop een blijvend groeipatroon onhaalbaar binnen die betreffende marktsegmenten. De impact van de onvoorzieneomstandigheden voor de periode 2009-2012 voor de betrokken concessionarissen hebben het voorwerp uitgemaaktvan een beslissing van de raad van bestuur. De daarvoor benodigde tijd was niet identiek voor alle betrokkenconcessionarissen omwille van factoren als verschillende complexiteit, verschillen in marktsegment, verschillen inhistoriek en opbouw van de tonnenmaatverplichtingen. De raad van bestuur heeft op heden alle te behandelenaanrekeningen tot en met 2011 afgehandeld alsook voor 2012 de aanrekeningen met betrekking tot deconcessieovereenkomsten van het Deurganckdok. Voor de andere concessieovereenkomsten moet voor deafhandeling van 2012 nog de door de raad van bestuur vastgelegde procedure verder doorlopen worden. De door deraad van bestuur genomen beslissingen zijn, waar van toepassing, administratief verder afgehandeld en in deboekhouding en jaarrekening opgenomen (zie ook toelichting onder balans en resultatenrekening).

Antwerpen, 13 mei 2013

Namens de raad van bestuur

Eddy Bruyninckx Marc Van Peel

Gedelegeerd-bestuurder Voorzitter raad van bestuur

Page 91: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 91

Verslag Commissaris

Verslag van de commissaris aan de Gemeenteraad van de stad Antwerpen over de jaarrekening van hetGemeentelijk Haven bedrijf Antwerpen Autonoom Gemeentelijk Havenbedrijf over het boekjaar afgesloten op 31december 2012

Overeenkomstig de wettelijke en statutaire bepalingen, brengen wij u verslag uit in het kader van ons mandaat vancommissaris. Dit verslag omvat ons oordeel over de jaarrekening evenals de vereiste bijkomende vermeldingen.

Verklaring over de jaarrekening zonder voorbehoud

Wij hebben de controle uitgevoerd van de jaarrekening van Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen AutonoomGemeentelijk Havenbedrijf over het boekjaar afgesloten op 31 december 2012, opgesteld op basis van het in Belgiëvan toepassing zijnde boekhoudkundig referentiestelsel, met een balanstotaal van € 1.515.402.549 en waarvan deresultatenrekening afsluit met een winst van het boekjaar van € 138.969.105.

Het opstellen van de jaarrekening valt onder de verantwoordelijkheid van het bestuursorgaan. Dezeverantwoordelijkheid omvat: het ontwerpen, implementeren en in stand houden van een interne controle metbetrekkeing tot het opstellen en de getrouwe weergave van de jaarrekening zodat deze geen afwijkingen vanmaterieel belang, als gevolg van fraude of van fouten, bevat; het kiezen en toepassen van geschiktewaarderingsregels; en het maken van boekhoudkundige ramingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn.

Het is onze verantwoordelijkheid een oordeel over deze jaarrekening tot uitdrukking te brengen op basis van onzecontrole. Wij hebben onze controle uitgevoerd overeenkomstig de wettelijke bepalingen en volgens de in Belgiëgeldende controlenormen, zoals uitgevaardigd door het Instituut van de Bedrijfsrevisoren. Deze controlenormenvereisen dat onze controle zo wordt georganiseerd en uitgevoerd dat een redelijke mate van zekerheid wordtverkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat.

Overeenkomstig deze controlenormen hebben wij controlewerkzaamheden uitgevoerd ter verkrijging vancontrole-informatie over de in de jaarrekening opgenomen bedragen en toelichtingen. De selectie van dezecontrolewerkzaamheden is afhankelijk van onze beoordeling welke een inschatting omvat van het risico dat dejaarrekening afwijkingen van materieel belang bevat als gevolg van fraude of van fouten. Bij het maken van onzerisico-inschatting houden wij rekening met de bestaande interne controle van het autonoom gemeentelijk havenbedrijfmet betrekking tot het opstellen en de getrouwe weergave van de jaarrekening ten einde in de gegevenomstandigheden de gepaste werkzaamheden te bepalen maar niet om een oordeel over de effectiviteit van de internecontrole van het autonoom gemeentelijk havenbedrijf te geven. Wij hebben tevens de gegrondheid van dewaarderingsregels, de redelijkheid van de boekhoudkundige ramingen gemaakt door het autonoom gemeentelijkhavenbedrijf, alsoof de voorstelling van de jaarrekening als geheel beoordeeld. Ten slotte, hebben wij van hetbestuursorgaan en van de verantwoordelijken van het autonoom gemeentelijk havenbedrijf de voor onzecontrolewerkzaamheden vereiste ophelderingen en inlichtingen verkregen. Wij zijn van mening dat de door onsverkregen controle-informatie een redelijke basis vormt voor het uitbrengen van ons oordeel.

Naar ons oordeel geeft de jaarrekening afgesloten op 31 december 2012 een getrouw beeld van het vermogen, definanciële toestand en de resultaten van het autonoom gemeentelijk havenbedrijf, in overeenstemming met het inBelgië van toepassing zijn boekhoudkundig referentiestelsel.

Bijkomende vermeldingen

Het opstellen en de inhoud van het jaarverslag, alsook het naleven door het gemeentelijk autonoom havenbedrijf vanhet decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 2 maart 1999 houdende het beleid en het beheer van de zeehavensen van de statuten, vallen onder de verantwoordelijkheid van het bestuursorgaan.

Het is onze verantwoordelijkheid om in ons verslag de volgende bijkomende vermeldingen op te nemen die niet vanaard zijn om de draagwijdte van onze verklaring over de jaarrekening te wijzigen:

Het jaarverslag behandelt de door de wet vereiste inlichtingen en stemt overeen met de jaarrekening. Wij kunnen●

ons echter niet uitspreken over de beschrijving van de voornaamste risico's en onzekerheden waarmee hetautonoom gemeentelijk havenbedrijf wordt geconfronteerd, alsook van haar positie, haar voorzienbare evolutie of de

Page 92: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 92

aanmerkelijke invloed van bepaalde feiten op haar toekomstige ontwikkeling. Wij kunnen evenwel bevestigen dat deverstrekte gegevens geen onmiskenbare inconsistenties vertonen met de informatie waarover wij beschikken in hetkader van ons mandaat.Onverminderd formele aspecten van ondergeschikt belang, werd de boekhouding gevoerd overeenkomstig de in●

België van toepassing zijnde wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften.Wij dienen u geen verrichtingen of beslissingen mede te delen die in overtreding met de statuten of de bepalingen●

van het Wetboek van vennootschappen waaraan de havenbedrijven onderworpen zijn conform art. 5 - 2 van hetdecreet van de Vlaamse Gemeenschap van 2 maart 1999, zijn gedaan of genomen. De verwerking van het resultaatdie aan de algemene vergadering wordt voorgesteld, stemt overeen met de wettelijke en statutaire bepalingen.

Kontich, 27 mei 2013

KPMG BedrijfsrevisorenCommissarisvertegenwoordigd door

Erik ClinckBedrijfsrevisor

Page 93: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 93

Verslag College Commissarissen

Verslag van de commissarissen aan de Gemeenteraad van de stad Antwerpen over de jaarrekening van hetGemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen (autonoom gemeentelijk havenbedrijf) over het boekjaar afgesloten op 31december 2012

Overeenkomstig de wettelijke en statutaire bepalingen brengen wij u verslag uit in het kader van het mandaat vancommissaris dat ons werd toevertrouwd.

Wij, leden van het college van commissarissen van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen (autonoom gemeentelijkhavenbedrijf) verklaren volgende werkzaamheden te hebben verricht ter controle van de jaarrekening over hetboekjaar afgesloten op 31 december 2012, opgesteld op basis van het in België van toepassing zijndeboekhoudkundig referentiestelsel, met een balanstotaal van € 1.515.402.549,33 en waarvan de resultatenrekeningafsluit met een winst van het boekjaar van € 138.969.104,89:

Besprekingen met het management van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen, alwaar de jaarrekening over het●

boekjaar afgesloten op 31 december 2012 werd toegelicht. Wij hebben van het bestuursorgaan en van deverantwoordelijken van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen de voor onze controlewerkzaamheden vereisteophelderingen en inlichtingen verkregen;Besprekingen met het college van commissarissen waarbij er verslag wordt uitgebracht door KPMG●

Bedrijfsrevisoren CVBA in hun functie als commissaris van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen omtrent degehanteerde methodiek alsook de controlewerkzaamheden uitgevoerd door KPMG Bedrijfsrevisoren CVBA.

Het opstellen van de jaarrekening valt onder de verantwoordelijkheid van het bestuursorgaan. Dezeverantwoordelijkheid omvat: het ontwerpen, implementeren en in stand houden van een interne controle metbetrekking tot het opstellen en de getrouwe weergave van de jaarrekening zodat deze geen afwijkingen van materieelbelang, als gevolg van fraude of van fouten, bevat; het kiezen en toepassen van geschikte waarderingsregels; en hetmaken van boekhoudkundige ramingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn.

Het is onze verantwoordelijkheid een oordeel over deze jaarrekening tot uitdrukking te brengen op basis van onzecontrole.

Op basis van deze werkzaamheden, kunnen wij besluiten dat naar ons oordeel de jaarrekening over het boekjaarafgesloten op 31 december 2012 een getrouw beeld geeft van het vermogen, de financiële toestand en de resultatenvan het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen, in overeenstemming met het in België van toepassing zijndeboekhoudkundig referentiestelsel.

Bijkomende vermeldingen

Het opstellen en de inhoud van het jaarverslag, alsook het naleven door het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpenvan het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 2 maart 1999 houdende het beleid en het beheer van dezeehavens en van de statuten, vallen onder de verantwoordelijkheid van het bestuursorgaan.

Het is onze verantwoordelijkheid om in ons verslag de volgende bijkomende vermeldingen op te nemen die niet vanaard zijn om de draagwijdte van onze verklaring over de jaarrekening te wijzigen:

Het jaarverslag behandelt de door de wet vereiste inlichtingen en stemt overeen met de jaarrekening. Wij kunnen●

ons echter niet uitspreken over de beschrijving van de voornaamste risico’s en onzekerheden waarmee hetGemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen wordt geconfronteerd, alsook van haar positie, haar voorzienbare evolutie ofde aanmerkelijke invloed van bepaalde feiten op haar toekomstige ontwikkeling. Wij kunnen evenwel bevestigen datde verstrekte gegevens geen onmiskenbare inconsistenties vertonen met de informatie waarover wij beschikken inhet kader van ons mandaat.Onverminderd formele aspecten van ondergeschikt belang, werd de boekhouding gevoerd overeenkomstig de in●

België van toepassing zijnde wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften.Wij dienen u geen verrichtingen of beslissingen mede te delen die in overtreding met de statuten of de bepalingen●

van het Wetboek van vennootschappen waaraan de havenbedrijven onderworpen zijn conform art. 5§2 van hetdecreet van de Vlaamse Gemeenschap van 2 maart 1999, zijn gedaan of genomen. De verwerking van het resultaatdie aan de Gemeeneraad wordt voorgesteld, stemt overeen met de wettelijke en statutaire bepalingen.

Page 94: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 94

Antwerpen, 14 mei 2013

Voor het College van commissarissen

C. Marinower R. Voorhamme

Commissaris Commissaris

Page 95: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 95

Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen

Page 96: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 96

Antwerpen als landlordhaven

De haven van Antwerpen is een landlordhaven. Dat wil zeggen dat het Havenbedrijf eigenaar of beheerder is van degronden van het Antwerpse havengebied en deze op grond van domeinconcessies ter beschikking stelt van bedrijvendie zo hun projecten kunnen realiseren. De dienst Patrimoniumbeheer van het Havenbedrijf beheert op deze manierbijna 40.000.000 m² gronden.

Het Havenbedrijf waakt er met een doordacht concessiebeleid over dat de beschikbare grond optimaal wordt benut endat nieuwe investeringen passen in de strategische visie van de haven: aandacht voor duurzame ontwikkeling, hetcreëren van toegevoegde waarde, het streven naar een concurrentiële positie en de zorg voor het milieu. Bedrijvendie zich in de haven wensen te vestigen, kunnen hun kandidatuur stellen bij nieuwe concessiebevragingengeorganiseerd door het Havenbedrijf.

Ook in haar aankoopbeleid houdt het Havenbedrijf steeds rekening met de bovengenoemde principes. HetHavenbedrijf beschikt via het Havendecreet over een recht van voorkoop. Dit betekent dat de onroerende goederen,die geen eigendom zijn van het Havenbedrijf en die gelegen zijn binnen het havengebied, bij aankoop of verkoopeerst aan het Havenbedrijf aangeboden moeten worden. Het laat het Havenbedrijf toe op een intelligente wijzeinvesteringsruimte uit te breiden en beschikbaar te stellen op de concessiemarkt.

In 2012 werden ongeveer 300.000 m² terreinen extra in concessie gegeven.

Op www.portofantwerp.com vindt de klant/concessiehouder een ruim aantal informatie- en servicepagina’s. Zo kan hijonder meer terecht bij een Uniek Loket Haven voor milieu- en stedenbouwkundige vergunningen en is er dewegwijzer bouwen in de haven - http://www.portofantwerp.com/nl/wegwijzer-bouwen-de-haven

Operationele bedrijven

De diensten die de operationele bedrijven van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen aanbieden, dragen bij tot eenoptimale dienstverlening aan de klanten.

Het sleepbedrijf is een partner in de totstandkoming van de nautische keten voor de scheepvaart van, naar en in dehaven van Antwerpen.In 2012 werd binnen het sleepbedrijf het gasolieverbruik van de sleepboten onder de loep genomen. Het (grote)gasolieverbruik heeft immers niet alleen een financiële impact maar ook een directe impact op het milieu. Alle sleepboten samen stoten met het huidige/vorige verbruik van ongeveer 6.000 ton gasolie per jaar, ongeveer15.600.000 kg CO2 uit. Dat is gemiddeld 820.000 kg per sleepboot per jaar. Ter vergelijking, gemiddeld stoot eenauto (gebaseerd op 20.000 km per jaar) “slechts” 2.280 kg CO2 uit.Een vermindering van het verbruik zal dan ook een positieve impact hebben op het milieu en zal de “ecologischevoetafdruk” van het sleepbedrijf positief beïnvloeden.

Tijdens 2011 en de eerste maanden van 2012 heeft het sleepbedrijf van het GHA het algemeen verbruik van desleepboten gemonitord. De doelstelling was om een vermindering van het brandstofverbruik van 5% te realiseren doormiddel van het project “ECOvaren” wat gestart is in juli 2012. De eerste berekeningen geven aan dat het verbruik metongeveer 4.5 % per draaiuur is verminderd gedurende de laatste 6 maanden van 2012.In een volgende fase zal het sleepbedrijf de series sleepboten (10, 20, 30, 40) afzonderlijk gaan monitoren en in kaartbrengen, zodat er bekeken kan worden of een verdere reductie van het brandstofverbruik ook per serie van sleepbootgerealiseerd kan worden. Hans Fokker werd vorig jaar aangesteld als de nieuwe Manager van het sleepbedrijf(OP/SL).

Als er gesproken wordt over de ketenpartners in de nautische keten worden baggerbedrijven meestal niet genoemd.Toch zorgen ze voor de essentiële randvoorwaarden opdat schepen op een veilige en vlotte wijze de haven vanAntwerpen kunnen aanlopen. Met de steeds dieper liggende schepen en de schaalvergroting die zich voortzet, isbaggeren een essentieel element. Zowel onderhoudsbaggerwerken – tot het theoretisch profiel - alsookaanlegbaggerwerken - baggeren beneden het theoretisch profiel - zijn hiertoe noodzakelijk.Het baggerbedrijf van het GHA heeft ook in 2012 deze essentiële taak opgenomen. De vloot van het baggerbedrijfvan het GHA voert in hoofdzaak onderhoudsbaggerwerkzaamheden uit in de niet-tijgebonden zones van hetHavengebied (achter de sluizen).

Page 97: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 97

Het kraanbedrijf van het GHA beschikt over drie vlotkranen en meer dan 30 walkranen die worden verhuurd voortaken binnen het Havengebied. In 2012 werd een nieuwe mobiele kraan in gebruik genomen (MOB107). Deze100-tons mobiele havenkraan (merk Gottwald) is de meest groene in haar soort. De energie die vrijkomt bijrembewegingen tijdens het zwenken en zwieren wordt kortstondig opgeslagen in condensatoren (‘Ultracaps’) omnadien hergebruikt te worden bij de volgende energievraag. In oudere kranen gaat deze energie doelloos verloren inverwarmingsweerstanden, met logischerwijs een groter energieverbruik tot gevolg.

De vlotkranen van het kraanbedrijf van het GHA worden naast hun reguliere taken ook ingeschakeld terondersteuning van andere diensten van het GHA, hoofdzakelijk voor onderhoudswerken aan eigen bruggen ensluizen. Vaak voorkomende opdrachten in dit verband zijn: verplaatsen van afsluitcaissons van sluisdeurkamers,plaatsen van onderrolwagens van sluisdeuren, wegnemen en plaatsen van heugelbalken van bruggen.Daarnaast wordt de mobiliteit van de mobiele havenkranen van het GHA nog vergroot door het verplaatsen van dezekranen met hijsbok Brabo over grotere afstanden (tot en met Linkeroever).Wim Bleyaert werd vorig jaar aangesteld als de nieuwe Manager van het kraanbedrijf (OP/KVK).

De uitvoering van deze taak werd gefilmd door de regionale zender ATV en uitgezonden op 6 december 2012 in hetprogramma ‘24 uur in de haven’ http://www.portofantwerp.com/nl/24-uur-de-haven

EEN DIENST IN DE KIJKER: de vuilophaalboot ‘Condor’

Op het water ronddobberende plastic flessen, touwen, paletten en ander afval. Het is geen fraai zicht. Bovendien kanhet drijvend vuil ook schade berokkenen aan schepen (de schroeven, pompen, …) en haveninfrastructuur.Het afval komt van landszijde in het water terecht door allerlei activiteiten op de kaaien alsook door sluikstorten zowelvanaf landszijde alsook vanop schepen.

Het Havenbedrijf streeft naar een duurzame en aldus ook een ‘propere’ haven. Om op een snelle en efficiënte wijze tekunnen interveniëren, beschikt het GHA daarom over een eigen drijfvuilophaalboot: de ‘Condor’. De bemanning vande Condor beschikt over de nodige kennis en kunde om deze specifieke taak uit te voeren.

De Condor heeft de voorbije 5 jaar jaarlijks gemiddeld ongeveer 30 ton drijfvuil opgehaald. Gezien de mogelijkenegatieve gevolgen voor een veilig en vlot scheepvaartverkeer in de haven van Antwerpen is het echter van belang ditdrijfvuil snel te verwijderen.

Qua hoeveelheid drijfvuil mogen we voorzichtig spreken van een positieve tendens (daling). Het is moeilijk teverklaren wat hiervan de oorzaak is. Gaat het om een mentaliteitswijziging bij potentiële sluikstorters, een verbeterdedienstverlening qua scheepsafvalophaling en/of een verhoogde aanpak van het sluikstorten aan land? Positief isalvast dat de hoeveelheid drijfvuil vermindert.

Page 98: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 98

Organigram

Page 99: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 99

Raad van bestuur

De raad van bestuur is het hoogste orgaan van het Havenbedrijf. De raad bepaalt de strategische opties voor dehaven en de beleidsoriëntaties, en zorgt voor de democratische controle op het havenbeleid.

De raad van bestuur bestaat uit achttien leden waarvan de meerderheid (minimaal tien) moet bestaan uit leden van degemeenteraad. Elke politieke groep die deel uitmaakt van de gemeenteraad van Antwerpen, moet vertegenwoordigdzijn in de raad van bestuur. Verder zijn ook Alfaport, VOKA, de Maatschappij Linkerscheldeoever, Interwaas enNatuurpunt vertegenwoordigd. Volgens de bepalingen van het havendecreet (overgenomen in de statuten) magmaximaal twee derde van de leden van de raad van bestuur van hetzelfde geslacht zijn.

De voorzitter van de raad van bestuur is de schepen voor de haven van de stad Antwerpen.Als vertegenwoordiger van de Vlaamse Overheid, woont de gewestelijke havencommissaris de vergaderingen van deraad van bestuur bij.

Het toezicht wordt gedaan door drie commissarissen, aangesteld bij de raad van bestuur. Overeenkomstig de statutenzijn twee commissarissen gemeenteraadsleden en één een bedrijfsrevisor.

Na elke gemeenteraadsverkiezing wordt de raad van bestuur opnieuw samengesteld. De raad van bestuur vergadertmaandelijks, behalve in juli en augustus.

De verloning van de leden van de raad van bestuur en van de toezichthoudende commissarissen wordt vastgelegddoor de gemeenteraad van de stad Antwerpen.

In de statuten van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen zijn bepalingen opgenomen in geval vanbelangenconflicten. Er is tevens in opgenomen dat de leden van het directiecomité geen politiek mandaat mogenuitoefenen.

Samenstelling raad van bestuur:

Voorzitter

Marc Van Peel (schepen voor Haven en Personeel)

Leden

Ann Coolsaet (Open VLD-gemeenteraadslid) (vanaf 30/5/2011)

Rik Daelman (Voorzitter Interwaas) (vanaf 19/9/2011)

Peter Deckers (Voorzitter Maatschappij Linkerscheldeoever)

Wouter De Geest (Gedelegeerd Bestuurder BASF Antwerpen nv, Beheerder-bureaulid Voka)

Rudi De Meyer (Gedelegeerd Bestuurder Alfaport Antwerpen)

Annick De Ridder (Open VLD-gemeenteraadslid) (tot 30/5/2011)

Bart De Wever (N-VA-gemeenteraadslid) (tot 24/10/2011)

Philip Heylen (Schepen voor Cultuur en Toerisme)

Patrick Janssens (Burgemeester)

Kris Luyckx (N-VA-gemeenteraadslid) (vanaf 24/10/2011)

Erwin Pairon (Groen!-gemeenteraadslid)

Jan Penris (Vlaams Belang-gemeenteraadslid)

Page 100: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 100

Peter Symens (Beleidsmedewerker Natuurpunt)

Bruno Valkeniers (Vlaams Belang-gemeenteraadslid)

Kathleen Van Brempt (sp.a-gemeenteraadslid)

Ludo Van Campenhout (Schepen voor Stadsontwikkeling, Sport en Diamant)

Robert Voorhamme (Schepen voor Onderwijs, Economie, Werk en Middenstand)

Toon Wassenberg (sp.a-gemeenteraadslid)

Freddy Willockx (Voorzitter Interwaas) (tot 19/9/2011)

Gedelegeerd Bestuurder Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen

Eddy Bruyninckx

Secretaris

Luk Laerenbergh

Gewestelijk Havencommissaris

Antoon Colpaert

Toezicht

Ann Coolsaet (Open VLD-gemeenteraadslid) (tot 30/5/2011)

Claude Marinower (Open VLD-gemeenteraadslid) (vanaf 30/5/2011)

Guy Lauwers (Schepen voor openbare werken, stads- en buurtonderhoud, patrimoniumonderhoud,binnengemeentelijke decentralisatie en leefmilieu)

Luc Van Coppenolle (Deloitte Bedrijfsrevisoren)

Remuneratiecomité

In de schoot van de raad van bestuur is een remuneratiecomité opgericht, dat zich buigt over de verloning van deleden van het directiecomité.

Page 101: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 101

Directiecomité

De raad van bestuur delegeert het dagelijks bestuur van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen aan eendirectiecomité. De leden van het directiecomité worden benoemd door de raad van bestuur.

De leden van het directiecomité zijn personeelsleden van het Havenbedrijf. Hun mandaat eindigt op de eerstevergadering van de nieuwe raad van bestuur, waarna zij opnieuw kunnen worden benoemd. Het directiecomité wordtvoorgezeten door de gedelegeerd bestuurder.

Het directiecomité bereidt eveneens de beslissing voor de raad van bestuur voor en voert diens beslissingen uit. Deverschillende facetten van de dagelijkse leiding van het Havenbedrijf worden verdeeld onder de verschillende ledenvan het directiecomité.

Samenstelling

Voorzitter

Eddy Bruyninckx, CEO

Leden

Jan Adam, Financieel Directeur

Luc Arnouts, Chief Commercial Officer

Greet Bernaers, Directeur Infrastructuur en Milieu

Christiaan De Block, Chief Operations Officer

Pascale Van Hoecke, Personeelsdirecteur

Jan Verbist, Havenkapitein-commandant

Björn Verhoeven, Directeur Patrimoniumbeheer

Secretaris

Luk Laerenbergh, Hoofd Secretariaat

De werking van zowel raad van bestuur als van het directiecomité wordt bepaald in een huishoudelijk reglement.

Page 102: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 102

Buitenlandse vertegenwoordigers

Henrique Machado Rabelo

T. 00 55 31 3213 [email protected] Santa Catarina 1257/601Belo Horizonte – M.G.Brazilië

Fernando Bustamente

T. 00 56 9 890 [email protected]. Samuel Lewis y Manuel Ma IcazaEdificio Comosa Oficina EPI-2Ciudad de PanamáChili

German Calderon

T. 00 56 9 927 [email protected]. Samuel Lewis y Manuel Ma Icaza ,Edificio Comosa Oficina EPI-3Ciudad de PanamáChili

Raj Khalid

T. 00 91 22 [email protected] Gonsalves Road 50400050 Bandra, MumbaiIndia

Page 103: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 103

Dieter Lindenblatt

T. 00 49 171 48 97 [email protected] 1340878 RatingenDuitsland

Eddy Dekkers

T. 00 1 646 281 [email protected] Place 380, Suite 5 BNY 10280 New YorkUSA

Jan van der Borght

T. 00 86 021 6427 [email protected] LtdChamtime Corporate Corporate Avenue Room N°501,No.899 Haining Road, Tower A,200071 ShanghaiChina

Stephen Yen

T. 00 86 136 41 92 09 [email protected] LtdSuite H 32th Floor Shanghai Industrial Investment Building,No.18 North Caoxi Road,200031 ShanghaiChina

Page 104: Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Algemene inleiding...Port of Antwerp - Jaarverslag 2012 Pagina 2 Voorwoord 2012, een investering in de toekomst. 2012 was economisch gezien een moeilijk

Port of Antwerp - Jaarverslag 2012

Pagina 104

GHA-verbonden ondernemingen