PlusPunt 034 juli 2014

034Lessen van omgekeerde integratieVerslag ALVReorganiseren; zó kan het ook

VOLWAARDIG IN DE MAATSCHAPPIJ

MÉT

8e jaargang, juli 2014 - PlusPunt is een uitgave van KansPlus

tijdschrift over

(mede)zeggen-

schap

Kans Plus.indd 1 08-07-14 10:57

2 PLUSPUNT ��juli 2014 PlusPunt is voortaan ook digitaal! Aanmelden via www.kansplus.nl PLUSPUNT ��juli 2014 3

InhoudOmgekeerde integratie 03

Reorganisatie in goed overleg 08

Nieuw PlusPunt-katern werkt 10

Uiterste inspanning ..........................................2

Integratie bij Talant in Drachten .......................3

Verslag van de ALV ...........................................6

Abrona reorganiseert in goed overleg .............8

Tweede ledengroep met eigen katern ...........10

Achter de schermen .......................................11

Enkele weken geleden was er een minisymposium over kind en samenleving, georganiseerd door een zorgaanbieder. Gelukkig kwamen daarbij ouders van kinderen met een verstandelijke beperking uitdrukkelijk aan het woord, een soort keukentafelgesprek voltrok zich.

Indrukwekkende verhalen van ouders, uniek, elk met eigen zorgen en eigen oplossingen, veelal creatief en enthousiast ondersteund door allerlei mensen uit het netwerk. En vrijwel altijd met een professionele zorgorganisatie op de achtergrond, die vragen van betrokken ouders als leidraad van handelen neemt.Dat levert het beeld op dat ouders zich tot meer dan het uiterste inspannen om hun verstandelijk gehandicapte kind een zo volwaardig mogelijk leven te laten leiden. Tot op heden gebeurt dat in zeer belangrijke mate op basis van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten. U weet: Er gaan veranderingen optreden op het vlak van de jeugdzorg, de wet maatschappelijke ondersteuning komt er bij voldoende parlementaire steun in een nieuwe jas aan en de langdurige zorg gaat ook op de schop.

Prof. dr. Kim Putters, directeur van het Sociaal Cultureel Planbureau, hield op het minisymposium een spiegel voor op basis van het SCP-onderzoek Kind en gezin

tussen verzorgingsstaat en participatiesamenleving. Helder hield hij het publiek voor dat er sprake is van veel aannames bij alle voorgestane beleidswijzigingen en dat weinig als vanzelf goed gaat.Dat laatste heeft u en hebben wij natuurlijk ook in de gaten. Er zullen veel inspanningen nodig zijn om 2015 geen rommeljaar te laten worden. Dat mag ook niet, zoals een van de ouders het verwoordde, alleen al omdat onze kinderen veel beter dan dat verdienen. Er was gelukkig een aantal wethouders met ‘zorg’ in hun portefeuille in de zaal. Nu maar hopen dat men naar ouders weet te luisteren en hun gerechtvaardigde wensen weet te honoreren.

Ik hoop dat u voldoende van uw gading vindt in deze uitgave van PlusPunt, nu voorzien van een katern over de ledengroep Drenthe. Na Bossche Ommelanden in het vorige nummer komt nu dus Drenthe aan het woord, wie weet in de volgende uitgave uw ledengroep? We kijken er met zijn allen naar uit.

Alvast een mooie zomer en fi jne dagen toegewenst.

Jo Terlouw, directeur

Uiterste inspanningVoorwoord

|�WILLEM JAN RITMAN

Kans Plus.indd 2 08-07-14 10:57

PlusPunt is voortaan ook digitaal! Aanmelden via www.kansplus.nl PLUSPUNT ��juli 2014 3

Integratie gaat niet vanzelf

Gazons, waterpartijen en kinderspeelplekken afgewisseld met groepen nieuwgebouwde woningen. De Drachtster wijk Maartenswouden lijkt een nieuwbouwwijk als alle andere. Met dit verschil: De wijk is opgezet als project voor ‘omgekeerde integratie’. Op bezoek in een wijk waar de maatschappij naar de wereld van de mensen met een verstandelijke beperking toe komt, in plaats van andersom.

‘Een jaar of vijftien geleden dachten we nog dat mensen met een beperking zouden integreren in de omgeving, als je de cliënten maar naar de woonwijken toe bracht’, stelt clustermanager Bart Koopmans van zorginstelling Talant. ‘Maartenswouden was destijds een beschermde instelling, op een bosrijk terrein met een slagboom ervoor. Van de 470 cliënten zijn er vanaf 1996 zo’n 200 verhuisd naar groepswoningen in Drachten en omliggende dorpen, in het kader van de deconcentratie. Maar vooral de sociale integratie bleek tegen te vallen; aansluiting bij gewone verenigingen is bijvoorbeeld nauwelijks haalbaar’.Nu is de zaak omgedraaid: De gewone woonomgeving is naar de instelling gehaald. Delen van het terrein zijn bestemd voor woningbouw, in ruim opgezette koopwoningen, blokjes huurhuizen en een appartementengebouw voor ouderen. Van de vroegere woonpaviljoens is

nog maar een klein deel over. Aan het centrum voor dagactiviteiten grenzen woonhuizen en de in 2012 vernieuwde vasteplantenkwekerij Passifl ora, waar een aantal cliënten werkt, heeft een centrale ontmoetingsfunctie in de wijk gekregen.Koopmans: ‘Een belangrijke les uit de deconcentratie is, dat de verwachtingen over integratie niet zo hooggespannen moeten zijn. Het is al heel mooi als er eens een praatje wordt gemaakt, of als mensen elkaar groeten.’

GegilSamenleven heeft te maken met acceptatie, en dat werkt volgens projectmedewerker Anna Feenstra bij de omgekeerde integratie beter dan bij eerdere integratieprojecten, omdat de nieuwe wijkbewoners van Maartenswouden er in principe bewust voor kiezen. Bovendien ligt de lat minder hoog: het gaat om contact dat op een ongedwongen manier ontstaat.

De inrichting van de wijk met veel speelplaatsen en wandelroutes is daar op gericht, net als het organiseren van activiteiten voor alle bewoners. Om belangstellenden vooraf op de hoogte te brengen van het bijzondere karakter van de wijk heeft Anna samen met de projectontwikkelaar al heel wat voorlichting gegeven. Bijvoorbeeld aan René Frieswijk, die nu drieënhalf jaar in Maartenswouden woont met zijn vrouw Annytha en twee jonge kinderen. ‘We hebben ons er van tevoren in verdiept en een weloverwogen beslissing genomen. We vroegen ons bijvoorbeeld af: kan het onze kinderen aan het schrikken maken, en is er geen gevaar als ze buiten spelen? Maar ons werd verzekerd dat de zwaardere cliënten nooit zonder begeleiding buiten komen. Al met al valt het alles mee, het is zelfs hartstikke leuk. We wandelen ook zo nu en dan met mensen uit de woongroepen. Er wordt wel eens uit enthousiasme gegild

Begeleiders moeten een actieve rol spelen

De bloeiende border van wijkbewoner Frans Mous

(r.) werd aangelegd door Passifl ora. Met cliënt

Appie Alma bekijkt hij het resultaat.

Woningen van Talant en reguliere woningen. Het kunstwerk Vrouw Holle is gemaakt door kinderen uit de wijk en cliënten van Talant.

|�NETTY GABEL / TALANT ��NETTY GABEL|�WILLEM JAN RITMAN

Kans Plus.indd 3 08-07-14 10:57

PlusPunt is voortaan ook digitaal! Aanmelden via www.kansplus.nl PLUSPUNT ��juli 2014 54 PLUSPUNT ��juli 2014

door de cliënten, maar daar letten wij niet eens meer op. En we wonen hier fantastisch, zo’n prachtige en rustige omgeving vind je nergens’.

Goede burenDe meeste belangstellenden zoeken net als Frieswijk om te beginnen een mooie woonomgeving, slechts enkelen komen bewust vanwege de omgekeerde integratie. Niet in alle gevallen weten de bewoners waar ze aan beginnen. De huurders die een woning van Elkien accepteren krijgen van deze woningcorporatie geen informatie over de omgekeerde integratie. Ze kunnen wel voorlichting krijgen vanuit Talant. Dat geldt ook voor sommige kopers; Rina Mous en haar man kwamen er pas tijdens bouw van hun nieuwe woning achter dat er iets bijzonders was met de wijk. ‘De makelaar had ons er niets over gezegd. We zijn er toen niet van geschrokken, nee. Er zit wel wat in: Het gaat erom goede buren te zijn, een praatje te maken, even te zwaaien. Er worden veel activiteiten georganiseerd waarvoor wij worden uitgenodigd, en we komen regelmatig bij Passiflora. Contact met de begeleiders is wel belangrijk, zodat wordt uitgelegd hoe je ergens mee om moet gaan. Als je dat weet is het geen probleem’.

BewegingsvrijheidIn het eerste jaar hebben de families Frieswijk en Mous allebei te maken gehad met overlast van cliënten, maar dat is volgens hen goed opgelost met hulp van contactpersoon Anna Feenstra. Zij fungeert als aanspreekpunt voor alle partijen en zoekt naar oplossingen. Voor alle betrokkenen is het tenslotte nieuw: voor de omwonenden, maar zeker ook voor de cliënten en hun begeleiders. Anna: ‘De situatie is erg veranderd, alleen al met de verkeersveiligheid. Vroeger was er weinig verkeer op het terrein en de cliënten hadden altijd voorrang. Nu is het openbare weg, waar zowel omwonenden als de begeleiders regelmatig te hard rijden. Dat beperkt voor sommige cliënten hun bewegingsvrijheid. De begeleiders zijn daar niet altijd gelukkig mee’. Bart Koopmans herkent dat: ‘Van tevoren waren er veel bezwaren bij zowel de verwanten als de begeleiders. Dat de meeste verwanten het project niet zo nodig vonden is begrijpelijk, want degenen die de integratie hoog in het vaandel hebben, waren al met de deconcentratie meegegaan. De cliënten die er nu zijn hebben over het algemeen zwaardere beperkingen. Vooraf hebben we voor iedere cliënt apart een risico-inventarisatie gemaakt. Het verschilt

per persoon hoe we ermee omgaan. Er was vroeger geen aanleiding om cliënten iets te leren over verkeer. Nu moet je daar wel aan werken.’

Onderdeel taakEr bleven bezwaren leven, met name over veiligheid en de beperking in de bewegingsvrijheid, en dat was aanleiding voor Talant om onderzoek te laten doen door de Rijksuniversiteit Groningen. Koopmans: ‘Eén van de uitkomsten is, dat de begeleiders het tot hun taak moeten rekenen om de cliënt te helpen om met de buitenwereld om te gaan. We verwachten bijvoorbeeld van begeleiders dat ze zich niet afzijdig houden als cliënten spelen met kinderen uit de wijk, maar dat ze hen ondersteunen zodat het contact prettig verloopt. Sinds de start zijn er nauwelijks incidenten geweest, dat is alles meegevallen. En uit het onderzoek is ook gebleken dat onze cliënten vaker in de buitenwereld komen dan bij de integratiewoningen in bestaande wijken; we zijn dus op de goede weg met de omgekeerde integratie-gedachte.’

Aan de cursus Zagen met de motorkettingzaag bij de kwekerij deden zowel cliënten van Talant als wijkbewoner en vrijwilliger Sjouke (2e van links) mee.

Kans Plus.indd 4 08-07-14 10:57


De inrichting van de wijk met veel speelplaatsen en wandelroutes zorgt er volgens projectmedewerker Anna Feenstra voor dat er op een ongedwongen manier contact ontstaat.

Rol van de professional

Eleonora Venema MSc., promovenda aan de Rijksuniversiteit Groningen, heeft in het onderzoek ‘Determinanten van omgekeerd integreren’ bekeken wat omgekeerde integratie betekent voor het werk van begeleiders, wat ze daarvoor moeten kunnen en wat ervoor zorgt dat ze positief tegen integratie aankijken. Ook de behoeften van de omwonenden in het project en van de verwanten van cliënten zijn in beeld gebracht. Venema verrichtte het onderzoek onder auspiciën van prof dr. C. Vlaskamp en prof. dr. S. Otten.‘De omwonenden en de begeleiders bleken erg verschillend te denken over de mate van contact dat er is’, vertelt Venema. ‘Volgens veel begeleiders was dat er nauwelijks, terwijl omwonenden vonden van wel: Ze maken wel eens een praatje, kennen verschillende cliënten van gezicht

en groeten ze, net zoals gewone buurtbewoners dat doen. Maar de begeleiders denken aan grootste dingen: bij elkaar op de koffi e en vriendschappen. Begeleiders dachten ook dat de omwonenden de situatie veel negatiever beoordelen dan in werkelijkheid het geval blijkt te zijn.’Om dat beeld bij te stellen, zou er volgens Venema meer contact moeten worden gelegd tussen omwonenden en begeleiders. Veel begeleiders kijken ook te weinig naar de positieve kanten. ‘Ze zijn nog erg bezig met de veiligheid en het onder controle houden van de omgeving van de cliënt, en niet zozeer met de contactmogelijkheden die er zijn. Verder weten ze niet goed wat er nu precies van hen verwacht wordt door de organisatie. De voorlichting over de plannen werd door zowel begeleiders als verwanten

erg feitelijk gevonden: dit gaan we doen. Aan de manier waarop de begeleiders er zelf mee om moeten gaan is weinig aandacht geschonken. ‘En dat terwijl het naast elkaar zetten van gewone woningen en paviljoens niet genoeg is; voor integratie is veel initiatief en een open houding nodig’, zegt Venema.Ook in de opleidingen krijgt het volgens Venema nog veel te weinig aandacht dat de begeleider zijn cliënt in de contacten met de buitenwereld moet ondersteunen. ‘Het gaat om het ontwikkelen van “buurgedrag” bij zowel de begeleider als de cliënt. Begeleiders komen weliswaar alleen voor hun werk in de wijk, maar hun cliënten wonen er.’

Kans Plus.indd 5 08-07-14 10:57


De ervaringskennis bij KansPlus

De benoeming van nieuwe bestuursleden, het vaststellen van de jaarrekening en het jaarverslag, de acceptatie en integratie van mensen met een beperking in de samenleving, de herindeling van ledengroepen. Dat en meer waren de ingrediënten van de algemene ledenvergadering van KansPlus afgelopen mei.

De algemene ledenvergadering van KansPlus op 24 mei 2014 heeft Evert de Knecht en Peter Smets benoemd als leden van het landelijk bestuur. Smets is adviseur en onderzoeker in het onderwijs en in de zorg. De Knecht is docent aan de Erasmus School of Accounting & Assurance en register

accountant. Hij nam tijdens de ALV de functie van penningmeester over van Yolanda Goppel, die sinds 2007 penningmeester was. Eerder was Evert de Knecht penningmeester van de VOGG, een van de rechtsvoorgangers van KansPlus.

Gouden speldYolanda Goppel werd tijdens de vergadering bedankt voor haar grote inzet, standvastigheid en betrokkenheid gedurende turbulente jaren die de vereniging heeft doorgemaakt. In de tijd dat zij penningmeester werd begon de

Verslag van de ALV op 24 mei

Het verhaal van Femmianne Bredewold (links) roept veel herkenning op.

Kans Plus.indd 6 08-07-14 10:57


VraagRaak/KansPlus en het LSR organiseren op 3 oktober 2014 het congres Cliëntenraden en Zorginkoop. Op dit congres zullen cliëntenraden, cliëntenorganisaties, zorgkantoren/-verzekeraars en zorginstellingen met elkaar in gesprek gaan over zorginkoop:

Hoe kan er bij de zorginkoop rekening gehouden worden met wensen van cliënten? Hoe kunnen cliëntenraden aangeven wat wensen van cliënten zijn? Hoe kunnen cliëntenraden het beste deelnemen aan zorginkoop en wat is daarvoor nodig?

Met dit congres sluiten de organisatoren het project Zorginkoop en het cliëntperspectief af. Na de zomer komt er een website met de informatie, tips en handleidingen die dit project heeft opgeleverd. Het congres is op vrijdagmiddag 3 oktober in Huis ter Heide. Aanmelden kan door een mail te sturen naar [email protected].

Afronding project Zorginkoop

Verslag van de ALV op 24 mei overheid met het afbouwen van de subsidie voor ouderverenigingen. Goppel kreeg de de gouden speld van verdienste met oorkonde uitgereikt en werd geprezen voor haar bijdrage aan het hervinden van een stabiele basis voor KansPlus.

Lof der oppervlakkigheidIn het openbare ochtendprogramma van de ALV organiseerde KansPlus in samenwerking met onderzoeker Femmianne Bredewold een themabijeenkomst over samenlevingsvraagstukken en informele zorg. Dit naar aanleiding van haar proefschrift Lof der Oppervlakkigheid. Ze stelt daarin dat de overheid er weliswaar op rekent dat de buurt en de wijk mensen met een verstandelijke beperking zullen helpen te integreren in de maatschappij, maar dat in de praktijk contacten om allerlei redenen niet tot stand komen. In die gevallen dat er wél contact is tussen mensen met en zonder een verstandelijke beperking gaat het vaak om oppervlakkig contact, zegt Bredewold. Mensen komen niet bij elkaar over de vloer. Ze groeten elkaar op straat of maken daar vrijblijvend een praatje. Groeit dit contact uit tot meer betrokkenheid, dan verdwijnt de wederkerigheid die het contact zo prettig maakt. Het contact verandert in liefdadigheid en wordt vervolgens door beide partijen niet meer als ‘normaal’ ervaren. Vaak verwatert het dan weer

Veel herkenningDe lezing van Femmianne Bredeworld riep veel herkenning op in de zaal:

‘De buurt kent mijn zoon. Maar als er nieuwe mensen komen wonen, dan wordt er toch heel vreemd tegen hem aangekeken.’‘Onze dochter heeft bij een zorginstelling gewoond, maar daar kwam het contact met de buurt niet tot stand. Nu woont ze weer thuis en onze buren hebben haar gelukkig helemaal geaccepteerd. Maar als ze straks toch weer uit huis gaat, zal de gemeente het contact met de buurt dan organiseren? Het gaat niet vanzelf.’‘Hoewel de zorgorganisatie sterk gericht was op de integratie van mensen met een beperking in de wijk, zijn er niet veel contacten ontstaan in de buurt.’

ErvaringskennisHet gesprek ging over de toenemende rol van de gemeente. Zullen gemeente de ervaringskennis van ouders benutten? Aan goede wil ontbreekt het niet, constateerde een van de aanwezigen. ‘Gemeenten willen best naar ons luisteren, hebben we gemerkt. Maar ze hebben er weinig verstand van. Des te belangrijker dat er in de sociale wijkteams professionals komen die verstand hebben van de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Helaas komen door de bezuinigingen steeds meer van deze deskundigen op straat te staan.’Gemeenteambtenaren moeten inzien welke resultaten preventie kan opleveren, stelde een ander. ‘Mensen met een licht verstandelijke beperking vormen een kwetsbare doelgroep voor misbruik, drugshandel

en criminaliteit. Investeren in preventie is veel effectiever dan te wachten tot de maatschappelijke consequenties zichtbaar worden.’ Wat gemeenten volgens de aanwezige ouders in ieder geval niet moeten doen, is onderschatten hoeveel er komt kijken bij een goede ondersteuning van mensen met een verstandelijke beperking. Het viel de onderzoekster op hoeveel ervaringskennis er bij ouders van mensen met een verstandelijke beperking blijkt te leven.

PersberichtNaar aanleiding van de ochtendbijeenkomst en een eerder gehouden enquête heeft KansPlus een persbericht gestuurd met de constatering dat gemeenten mensen met een verstandelijke beperking nog onvoldoende in beeld hebben. Gemeenten zijn vaak nog niet klaar voor de nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning, die al op 1 januari 2015 ingaat. En waar dat wel het geval is, blijkt een gemeente vaak onvoldoende rekening te houden met de specifieke behoeften van mensen met een verstandelijke beperking. KansPlus vindt dat gemeenten het accent moeten leggen op een integrale ondersteuning van de kwaliteit van leven van mensen met een beperking. Het bericht is door verschillende media opgepakt, waaronder de vakbladen Zorgvisie, Klik en Wmo-magazine.

|�ANDERS BELICHT FOTOGRAFIE ��KANSPLUS

Kans Plus.indd 7 08-07-14 10:57


Abrona reorganiseert in goed overleg

Jan Duenk (raad van bestuur): ‘Je kunt met elkaar bepalen hoe je er het beste van maakt’

Samen aan één kant van de tafelMet de overheveling van zorgtaken naar de gemeente en het ombouwen van de AWBZ naar de Wet langdurige zorg wordt er ook in de gehandicaptenzorg volop gereorganiseerd. Hoe benut je als medezeggenschapsraden zo goed mogelijk de kansen om invloed uit te oefenen op het beleid van de zorginstelling? Bij Abrona hebben ze daar goede ervaringen mee.

Toen voorzitter Eelco Smittenaar van de centrale cliëntenraad van Abrona drie jaar geleden hoorde dat Abrona moest reorganiseren, gaf hem dat een hoop zorgen. ‘Ik wou eigenlijk dat we er iets aan konden veranderen, dat de reorganisatie niet door hoefde te gaan.’ Maar de Wet maatschappelijke ondersteuning kwam en de AWBZ zou veranderen. Dat betekende dat Abrona zich moest aanpassen. ‘We hadden vooral veel vragen’, blikt Smittenaar terug. ‘Hoe staat het met de Wmo en wat kunnen wij doen?’

Ruimhartig informatie verstrekkenAl vrij snel besloten de centrale cliëntenraad, de centrale familieraad en de ondernemingsraad van Abrona elkaar op de hoogte te houden en zoveel mogelijk samen op te trekken. Maar ook vanuit het bestuur van Abrona kwam de

informatiestroom meteen goed op gang, vertellen Smittenaar van de centrale cliëntenraad en Ronald van Dort van de centrale familieraad. ‘We zijn gedurende het hele traject ruimhartig op de hoogte gehouden en konden altijd met onze vragen bij Abrona terecht’, zegt Van Dort. ‘De overlegsfeer tussen de medezeggenschapsraden en de raad van bestuur is goed. Bij Abrona zitten we niet ieder aan onze kant van de tafel, maar samen aan één kant. Zo voelt dat.’ Eigenlijk ook wel logisch, vindt Jan Duenk van de raad van bestuur. ‘want al kijken we vanuit verschillende perspectieven naar de situatie, we hebben hetzelfde belang: goede zorg voor de cliënten.’ Een reorganisatie gaat altijd gepaard met onzekerheid, zorgen en emoties. Dan is het belangrijk om daarover in gesprek te blijven, zegt Duenk. Je moet begrijpen

wat de ander bedoelt en waar de zorgen liggen. ‘Als bestuurder moet je de verschillende raden ook niet alleen als medezeggenschapsorgaan zien, maar ook als je medestander in het streven om zo’n moeilijk proces zo goed mogelijk door te komen. Het is de politiek die bepaalt dat de zorg anders wordt ingericht, maar je kunt met elkaar bepalen hoe je er het beste van maakt.’

Gezamenlijk adviesDe centrale cliëntenraad, de centrale familieraad en de ondernemingsraad hebben gezamenlijk advies uitgebracht over het reorganisatieplan, vertelt Smittenaar. ‘De or stemt natuurlijk weer over andere onderwerpen dan de cliënten- of de familieraad, maar op deze manier hebben we onze invloed zoveel mogelijk gebundeld.’ In dit proces zijn de cliëntenraad en de familieraad ook

Kans Plus.indd 8 08-07-14 10:57


Korte lijnenVindt deze cultuuromslag ook op het niveau van een dagbestedingslocatie of woning plaats? Voorzitter Smittenaar van de centrale cliëntenraad hoopt van wel. Toch moet daar nog wel wat gebeuren. ‘Het verschilt sterk hoe goed de samenwerking tussen een teamleider en een lokale cliëntenraad is. En wat die nieuwe cultuur is, dat moeten we met elkaar nog goed gaan uitwerken. We hebben de sollicitanten gevraagd hoe zij medezeggenschap zien. De kans is groot dat we nu mensen krijgen die de medezeggenschap de plek geven die het toekomt.’Het reorganisatieproces heeft als voordeel opgeleverd dat de lijntjes tussen de medezeggenschapsraden en de raad van bestuur heel kort geworden zijn, zegt Van Dort. Dat is volgens hem wel een verdienste van Duenk. Die heeft een vruchtbare basis van goed overleg neergelegd. Van Dort: ‘Reorganiseren doe je niet voor de lol. Maar áls het moet, dan doen we het een volgende keer graag weer op deze manier.’

In het ZEG’s-artikel Meepraten over

reorganisatie in deze PlusPunt geeft Eelco Smittenaar tips voor

cliëntenraden.

Abrona reorganiseert in goed overlegnauwer gaan samenwerken. Kern van de reorganisatie bij Abrona is dat er fors gesneden wordt in de managementlagen. Dat moet een plattere organisatie opleveren die sneller op veranderingen kan reageren. Duenk: ‘We hebben eerst de directielaag geschrapt. Daarna zijn we begonnen met het terugbrengen van het aantal managers, van tien naar zeven. En nu zijn we bezig om het aantal teamleiders terug te schroeven van dertig naar twaalf.’ De overige veranderingen worden na de zomer doorgevoerd.

Sollicitatiegesprekken voerenVoor de zeven managementfuncties werd een nieuwe sollicitatieprocedure in gang gezet. De cliëntenraad en de familieraad zaten hierbij aan tafel. Dat geldt ook voor de sollicitatieprocedure voor de twaalf teamleiders. Van Dort van de centrale familieraad kijkt heel positief terug op de sollicitatiegesprekken. ‘De leden van de familieraad zijn daarnaast natuurlijk vaak ook ouder of contactpersoon van een cliënt. Je wilt wel weten met welke teamleider je zoon of dochter te maken krijgt.’Dat de cliënten- en de familieraad bij de procedure betrokken werden was redelijk nieuw, vertelt Smittelaar. ‘Ik heb ook de vorige reorganisatie van Abrona nog meegemaakt. Toen was het meer zo dat je de plannen van de raad van bestuur te horen kreeg en dat je het maar te slikken had. Nu zie

je veel meer dat er hard aan gewerkt wordt om de medezeggenschap vorm te geven, op welk niveau dan ook.’

ParticipatieHet heeft de medezeggenschap vooruit geholpen, vindt ook Van Dort. ‘Een reorganisatie heeft natuurlijk nadelen. Maar een van de voordelen is dat het nu echt duidelijk is geworden dat we bij Abrona een open structuur hebben. Dat hebben we vanuit de centrale familieraad als zeer positief ervaren.’ Als we participatie van mensen met een verstandelijke beperking in de samenleving willen, dan moet je binnen de organisatie ook aan participatie werken, merkt Duenk op. Hij mikt op een cultuuromslag. Abrona wil het moeilijke proces van reorganiseren gebruiken om van medezeggenschap naar zeggenschap te komen.

Ronald van Dort (familieraad): ‘Het is echt duidelijk geworden dat we bij Abrona een open structuur hebben’

Eelco Smittenaar (cliëntenraad): ‘We hebben onze invloed zoveel mogelijk gebundeld met de centrale familieraad en de ondernemingsraad’

|�ABRONA, GERARD UIJTTENBOOGAARD / BURO OPAAL ��MARTIJN GORT

Kans Plus.indd 9 08-07-14 10:57


Evenals in het vorige nummer van PlusPunt treft u ook in dit nummer weer een speciaal katern aan dat geheel verzorgd is door een van de ledengroepen. Deze keer is het KansPlus Drenthe die op deze manier bij alle leden van KansPlus in de bus valt. Onze opzet om de landelijke informatie te verbinden aan de informatie uit de ledengroepen begint te werken. Welke ledengroepen sturen in het komende nummer hún katern mee? Meldt u aan!

Tweede ledengroep haakt aan met eigen katern

Alle ledengroepen hebben de mogelijkheid om een eigen katern in PlusPunt te maken. Dit katern wordt dan in de PlusPunt gestoken en valt bij alle leden van de ledengroep op de mat. De leden van KansPlus Bossche Ommelanden, die in het vorige nummer de primeur hadden, treffen bij hun PlusPunt opnieuw hun eigen katern aan. De overige leden van KansPlus krijgen deze keer een kijkje in de keuken van de KansPlus Drenthe.

We werken met een zeer gebruiksvriendelijk online opmaaksysteem. Kennis van computers of websites is niet nodig om in dit systeem zelf de pagina’s van een katern vorm te geven. Op het scherm wordt een voorbeeldpagina getoond, waarin met een paar muisklikken de tekst van een artikel en een bijbehorende foto geplaatst worden. Het eindresultaat wordt naar de drukker gestuurd, die er – naast een digitale – een papieren uitgave van maakt.

Door samen deze manier van werken te omarmen, besparen we op de

productiekosten (vormgeving) en zullen we uiteindelijk ook de verzendkosten omlaag kunnen brengen. Inmiddels hebben we met Bossche Ommelanden en Drenthe twee ledengroepen ‘aan boord’ en merken we dat men de voordelen van een eigen katern in PlusPunt ziet: een tijdschrift met een professionele uitstraling, de mogelijkheid om het katern ook op internet te publiceren en de leden op hetzelfde moment informatie geven over landelijke (PlusPunt) en regionale ontwikkelingen (het speciale katern van de ledengroep).

Doe mee!KansPlus Drenthe is voor dit nummer enthousiast aan de slag gegaan, met goede inhoudelijke en technische ondersteuning vanuit KansPlus. Voor de ledengroep Bossche Ommelanden

was dat niet meer nodig. Zij hebben hun tweede katern op eigen kracht geproduceerd. Zo eenvoudig werkt dit systeem!Graag nodigen we uw ledengroep uit ook bij deze veelbelovende nieuwe manier van werken aan te haken en zo de toekomst van ons verenigingsblad te helpen veiligstellen. Meld u aan ([email protected] of 030 - 236 37 44) en doe mee.

Nieuw PlusPunt-concept begint te werken

��KANSPLUS

Kans Plus.indd 10 08-07-14 10:57


Wie het beter weet, mag het zeggen.

ACHTER DE SCHERMENBeste lezer,

Onze algemene vergadering is goed verlopen, zo heeft u al kunnen lezen. De individuele leden, ouders, broers en zussen waren aan het woord en zo hoort het ook. Hun verhalen behoren de boventoon te voeren en de dienstverlening behoort daar op aan te sluiten.

Later gezond oudInmiddels zijn we alweer enkele weken verder en proberen we het thema ‘later gezond oud worden’ op de agenda te krijgen. Wie wil niet gezond oud worden, dus waarom zou dat ook niet voor mensen met een verstandelijke beperking mogen gelden? Wie het weet,mag het zeggen. Er valt volgens onderzoek van onder meer professor Evenhuis nog het nodige te verbeteren. Laten we dan vanuit de sector verstandelijk gehandicapten laten zien, beste mensen, dat wij daar als sector, u, de begeleider, de arts, de gedragsdeskundige, de bewegingswetenschapper, de voedingsdeskundige, de raad van bestuur, kortom wij met zijn allen toe in staat zijn. Ook de staatssecretaris van VWS zou zich achter die oproep mogen scharen.

Verborgen agenda?Mij valt op dat er de laatste tijd veel aandacht is voor het PGB en met name de aandacht die men vestigt op misbruik. Natuurlijk is dat niet goed te praten en verdienen misstanden te worden aangepakt. Toch valt op dat de aandacht zich wel erg sterk richt op het PGB. Je zou bijna denken dat het beslag op PGB-middelen te hoog oploopt. Of ligt hier een verborgen agenda van de nationale schatkistbeheerder? Wie het weet,

mag het zeggen.

Eigen vermogensOh ja, al die reorganisaties, al die bezuinigingen. Hoe zit het nu met die oplopende eigen vermogens onder zorginstellingen, tot wel meer dan 40 procent van het totale vermogen? Is dat wel echt nodig? En welke risico’s geeft dat? Wordt er niet veel te rigoureus ingegrepen op met name de werkvloer? Waarom moeten al die tijdelijke contracten vervallen, terwijl er straks door de vergrijzing een tekort aan jonge mensen ontstaat die zich willen inzetten voor mensen met een verstandelijke beperking? Wie het weet, mag het zeggen.

TegenmachtHier en daar constateert men dat er wel wat mag gebeuren op het vlak van het beheer en toezicht van instellingen. Er zou volgens de Wetenschappelijke Raad voor het regeringsbeleid wel wat meer tegenmacht mogen komen. Men doelt dan onder meer op het versterken van de invloed van cliëntenraden en op bijvoorbeeld de mogelijkheid om coöperaties op te richten. Met zowel het eerste als het laatste kunnen wij het van harte eens zijn.Het zou ook wel handig zijn als er wat meer tegenmacht zou ontstaan. Al was het alleen om te grote missers in de zorg, zeker op het vlak van beleid maken, zoveel mogelijk te voorkomen. Al was het alleen om ervoor te zorgen dat niet voor alle problemen standaard als oplossing ‘eigen verantwoordelijkheid, eigen regie, inzet van mantelzorgers en vrijwilligers’ wordt geroepen. Want dat horen we al meer dan genoeg.

��JO TERLOUW

Nieuw PlusPunt-concept begint te werken

De Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg) en de compensatie van het eigen risico voor chronisch zieken en gehandicapten (CER) verdwijnen. Voor vergoeding van meerkosten vanwege ziekte of beperking moeten mensen aankloppen bij de gemeente. Elke gemeente krijgt de taak om hiervoor inkomensondersteuning op maat te geven. Ieder(in) heeft de handreiking ‘Inkomensondersteuning op maat’ geschreven voor lokale belangenbehartigers die gemeenten willen helpen bij het goed regelen van deze nieuwe taak. In de handreiking staat wat uw gemeente kan doen om te zorgen voor maatwerk bij het vergoeden van meerkosten. U vindt een beschrijving van de wettelijke kaders en van de mogelijkheden die gemeenten hebben om eigen keuzes te maken. De handreiking geeft een aantal aandachtspunten waarmee u kunt beoordelen wat de effecten van die keuzes zijn en praktische suggesties om op een effectieve manier in gesprek te komen met uw gemeente. De handreiking is te vinden op www.kansplus.nl.

Vergoeding meerkosten

Kans Plus.indd 11 08-07-14 10:57

12 Katern over (mede)zeggenschap

tijdschrift over

(mede)zeggen-

schap

Meepraten over de reorganisatie

Steeds meer zorgorganisaties gaan de zorg anders organiseren. Dat noemen we reorganisatie. Bijvoorbeeld door locaties van dagbesteding of wonen te sluiten. Of door locaties samen te voegen. Dat heeft gevolgen voor alle mensen die betrokken zijn bij de zorgorganisatie: voor cliënten, medewerkers, directie en management. Een cliëntenraad kan meepraten over een reorganisatie van een zorgorganisatie. Zij kunnen op verschillende momenten advies geven. Om goed advies te geven is het belangrijk dat de cliëntenraad op de hoogte is van alle veranderingen.

Bij zorginstelling Abrona is er een reorganisatie. Eelco Smittenaar (31) werkt in het restaurant Robberse Eiland van Abrona. Ook is hij voorzitter van de Centrale Cliëntenraad (CCA). Eelco: “Wij zijn vanaf het begin bij de reorganisatie betrokken. Bijvoorbeeld door bij sollicitatiegesprekken van managers te zijn. Hierdoor hebben wij een goed advies kunnen maken.”

StartBij Abrona is de medezeggenschap verdeeld over drie raden. De Cliëntenraad Abrona (CCA), bestaat

uit cliënten. De Centrale Familieraad Abrona

(CFA), bestaat uit ouders en verwanten. De Ondernemingsraad (OR), bestaat uit

de werknemers van Abrona.Eelco: “Eén keer in de zes weken heb ik samen met de secretaris van de CCA een agendaoverleg met de voorzitter en secretaris van de CFA en de bestuurder van Abrona. In dit overleg hoorden wij dat Abrona de zorg anders ging organiseren. Deze reorganisatie kreeg de naam Abrona in Verandering.”

OndersteuningDe cliëntenraad van Abrona heeft bij de reorganisatie ondersteuning gehad van een onafhankelijk persoon. Eelco: “Wij kregen een hele dikke stapel papier met allemaal informatie van de organisatie.

Hierover mochten wij advies geven. Dat was heel moeilijk. Gelukkig kregen wij hier hulp bij. Dat was iemand van buiten de organisatie.”

Hoe ging dat in zijn werk?Eelco: “De hoeveelheid aan informatie hebben we verdeeld in drie delen.

Kans Plus.indd 12 08-07-14 10:57

Katern over (mede)zeggenschap 13

Een deel voor de cliëntenraad (CCA), dit ging vooral over de belangrijke veranderingen voor cliënten. Een ander deel voor de familieraad (CFA), over de medezeggenschap en indeling van groepen cliënten. En alles wat over de medewerkers ging deed de ondernemingsraad (OR). Ook heeft de bestuurder van Abrona de informatie nog eens mondeling aan ons uitgelegd.De ondersteuner was een soort tussenpersoon voor ons. Hij stelde de juiste vragen aan de bestuurder. En legde de antwoorden van de bestuurder duidelijk aan ons uit. Ook hielp de ondersteuner met het uitpluizen van de vele en moeilijke informatie. Zo konden wij een goed advies geven.”

“We vragen ook aan onze achterban wat zij er van vinden. Dat doen we via een klankbordgroep met cliënten, die de CCR heeft opgericht.”

Voorbeeld Er zijn meerdere adviezen door de cliëntenraad aan de bestuurder van Abrona gegeven.Eelco: “Het idee van de bestuurder was bijvoorbeeld om de medezeggenschapsstructuur anders te organiseren. Dat zou betekenen dat de cliëntenraad niet meer onafhankelijk was. Dat mag natuurlijk niet. Wij hebben geadviseerd om de medezeggenschap centraal en onafhankelijk te houden. Ook hebben wij geadviseerd om de medewerkers in dienst van Abrona die de CCA ondersteunen te laten blijven.”

TipsDe reorganisatie bij Abrona is goed verlopen. Dit komt onder andere omdat de cliëntenraad serieus is genomen. Waar moet je als cliëntenraad nu op letten als je te maken krijgt met een reorganisatie?

Vraag om duidelijke informatie. Ga het gesprek aan met bijvoorbeeld

de bestuurder. Vraag om een externe ondersteuner die

ook aanwezig is bij de vergaderingen met de bestuurder. Zorg dat je als cliëntenraad advies

geeft over zaken die met cliënten(raad) te maken hebben. Wat is belangrijk voor de cliënten? Zorg voor een goede samenwerking

met andere adviesorganen, zoals de ondernemingsraad en de ouderen verwantenraad. Zie ook de handleiding in begrijpelijke taal ‘De cliëntenraad en reorganisatie’, www.kansplus.nl.

Op pagina 8 en 9 van PlusPunt staat ook een interview met de cliëntenraad,

de familieraad en de bestuurder van Arbona.

Kans Plus.indd 13 08-07-14 10:57

14 Katern over (mede)zeggenschap

tijdschrift over

(mede)zeggen-

schap

Huisdier en zorgdier

Berry Hermans is zo’n vrijwillige huisdierbegeleider. Hij komt al twee jaar met zijn hond Nora bij de stichting ASVZ. Vandaag is hond Nora er speciaal voor Sergia Engelhart.Berry: “Het is mooi om te zien hoe Sergia reageert op Nora. Sergia kan niet praten en maakt moeilijk contact met mensen. Met hond Nora maakt zij veel makkelijker contact.”

Kwaliteit van levenEen band met een huisdier verhoogt voor veel mensen de kwaliteit van leven. Door het dier maak je contact (je kunt praten met je

dier) voel je je minder eenzaam heb je iets voor jezelf (het zorgdier komt

speciaal voor jou) ga je wandelen en heb je meer

beweging krijg je meer gevoel van eigenwaarde.

Nicolette Somsen is logopediste bij ASVZ. Dat betekent dat zij mensen helpt bij het leren praten. Nicolette: “Bij mijn therapie maak ik ook gebruik van mijn hond. Doordat mijn hond erbij is worden mensen heel rustig

Een huisdier hebben kan goed zijn voor het welzijn en de gezondheid van mensen.

Dat blijkt uit onderzoek. Het is niet altijd mogelijk om een huisdier te houden als je in een

instelling of woonvoorziening woont. Wil je toch graag een huisdier, dan is stichting ZorgDier de oplossing. Zorginstelling ASVZ maakt gebruik van de diensten van stichting ZorgDier. Vrijwillige huisdierbegeleiders bezoeken wekelijks mensen met een verstandelijke beperking.

Kans Plus.indd 14 08-07-14 10:57

Katern over (mede)zeggenschap 15

en voelen zij zich meer op hun gemak.”

ZorgdierenASVZ heeft stichting ZorgDier gevraagd hen te helpen bij het opzetten van een zorgdier project. In dit project komen vrijwilligers met hun eigen huisdier bij de mensen met een beperking langs. Deze vrijwilligers krijgen een speciale training.Jan van Summeren werkt bij de stichting ZorgDier.Jan: “Er wordt dan gekeken of de honden en katten geschikt zijn als zorgdier. Dat zij goed reageren op onze cliënten. Ook kijken we naar het contact dat de vrijwilliger heeft met zijn huisdier. Dat moet goed zijn.”

Frank Maas is persoonlijk begeleider van Sergia. Sergia kan niet praten en heeft geen idee van dagen of tijd. Frank: “Als het de dag is dat haar zorghond op bezoek komt, zetten we van tevoren een foto van haar hond neer en leggen wij hondensnoepjes klaar. We merken aan Sergia dat zij dat fijn vindt.”

Joke de Jong woont ook bij ASVZ.Joke: “Ik heb nog geen eigen zorghond, daarom ga ik bij Nicolette langs op kantoor. Daar ligt haar hond en dat is mijn grote vriend. Ik wil hem graag aaien en knuffelen. Ik ben gewend aan dieren. Thuis op de boerderij hadden wij ook een hond en een kat. Het is heel vertrouwd voor mij.”

BesprekenEr wonen meerdere mensen in een zorginstelling of woonvoorziening. Sommige mensen vinden het leuk als er huisdieren op bezoek komen. Andere mensen hebben toch wel vragen. Bijvoorbeeld over allergie voor huisdieren en over de hygiëne. Of wat doe je als je bang bent voor huisdieren?

Nicolette: “We hebben van tevoren het project besproken met de directie, bestuur en met de cliënten. Op al de vragen hebben we antwoord gegeven. We hebben de afspraak gemaakt dat we het gaan proberen. Dat noemen we een Pilot. Tot nu toe is iedereen nog heel enthousiast.”

TipWil je ook een huisdier en woon je samen met andere mensen in één huis? Bespreek dan samen de voor- en nadelen van een huisdier. Als blijkt dat er meerdere mensen voor een huisdier zijn, dan kun je erover praten met de cliëntenraad. Vindt ook de cliëntenraad dat het mogelijk moet zijn dieren te houden, dan kan de cliëntenraad hierover in gesprek gaan met de directie.

Meer informatie over stichting ZorgDier?Kijk op de website

www.zorgdier.nl

Kans Plus.indd 15 08-07-14 10:57

KansPlustot uw dienst!

De Haag 15-1, 3993 AV HoutenPostbus 408, 3990 GE Houten(030) 236 37 44, [email protected], www.kansplus.nl

VraagRaak is het steunpuntMedezeggenschap, eenonderdeel van KansPlus.www.vraagraak.nl

PlusPunt is een uitgave van KansPlus, Belangen-netwerk verstandelijk gehandicaptenen en verschijntvier keer per jaar.

Oplage8.000

ISSN2212-2621

Tarieven 2014Lidmaatschap KansPlus: € 37,50Abonnement PlusPunt: € 27,50Lidmaatschap 2e gezinslid: € 5,-

Mededelingen over het beëindigen van het lidmaatschap dienen schriftelijk aan het Landelijk Bureau te worden doorgegeven voor 1 oktober.

Foto voorpaginaNora van Stichting ZorgDier op bezoek bij Sergia Engelhart

Voor leden, bestuursleden van ledengroepen en cliëntenraden. Voor informatie, advies enondersteuning met betrekking tot de zorg voor iemand met een verstandelijke handicap.Voor ondersteuning en advies aan ledengroepenen voor vragen, informatie en advies over(mede)zeggenschap.

Bereikbaar van maandag t/m donderdagvan 10.00-13.00 uur: (030) 236 37 50, [email protected]

RedactieMartijn Gort, hoofd- en eindredactieBuro Opaal, redactie ZEG’s

RedactieadresKansplus, Postbus 408, 3990 GE Houten(030) 236 37 44, [email protected], www.kansplus.nl

PlusPunt digitaal ontvangen?Meld u aan via [email protected]

Vormgeving en drukwerkStichting MEO, Jos Gisolf

Deadline kopijKopij voor nummer 35 dient uiterlijk 1 augustus 2014 in het bezit te zijn van de redactie.

Donaties zijn altijd welkom. Het rekeningnummer van KansPlus is NL49RABO0159376769. Giften zijn meestal fiscaal aftrekbaar, KansPlus is een ANBI. Hoeveel belasting u terugkrijgt, is afhankelijk van verschillende criteria:– Hoe geeft u? Eenmalig of gedurende meerdere jaren, vastgelegd bij de notaris of (sinds 2014) onderhands?– Als u een bv als eigen zaak heeft kunt u de gift ook vanuit uw bv doen.– Daarnaast worden er eisen gesteld aan het goede doel of de instelling waaraan u geeft.

Per 1 januari 2014 is het mogelijk om naast de notariële akte ook periodieke giften die via een schenkingsovereenkomst tussen de gevende en ontvangende partij wordt vastgelegd fiscaal aftrekbaar te maken. KansPlus informeert u graag over de mogelijkheden.

Degenen die KansPlus testamentair willen gedenken, kunnen daarvoor de volgende formule gebruiken:Ik legateer € …,.. vrij van rechten en kosten aan KansPlus, Belangennetwerk verstandelijk gehandicapten, gevestigd te Utrecht.

Kennis- en adviescentrum KansPlus-VraagRaakLandelijk bureau

COLOFON

Schenken

VraagRaak

Kans Plus.indd 16 08-07-14 10:57

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)

PlusPunt 034 juli 2014

Documents

Transcript of PlusPunt 034 juli 2014