PIJLERS VAN DE MODERNE HAVEN

A M S T E R D A M AMSTERDAM IJMUIDENBEVERWIJK ZAANSTAD

Dertje Meijerblikt terug op

vijftien jaar HbA

Ministerie I&M:‘Duurzame haven

is geen keuze’

10 15

Innovatie & duurzaamheid

MAGAZINE AUGUSTUS 2016 nr 4

PIJLERS VAN DE MODERNE HAVEN

INHOUD

AU G U S T U S 2016

Sleepdienstbedr i j f B lom bre idt haar locat ie in de Coenhaven u i t met een logist iek centrum – waar vanui t

(e lekt r i sche) s leepboten de Amsterdamse b innenstad bevoor raden – en B lue L ine Logist ics zet vo l in op

het PSB (Pa l let Shutt le Barge) -schip, een n ieuw t ype pa l letschip a ls v racht wagen over het b innenwater.

Logist iek e vern ieuwing op de Amsterdamse wateren .

Logistieke vernieuwing

Sluisupdate

28

12

36

THEMAINNOVATIE & DUURZAAMHEID Al les wi j s t erop dat het belang van duur zaamheid voor het havengebied z ich meer za l la ten gelden. Die toenemende impor tant ie i s de brandstof voor innovat ie . Want zonder innovat ie geen duur zaamheid, en zonder duur zaamheid geen toek omst .Wat betek ent deze ‘conclus ie’ voor par t i jen a ls Havenbedr i j f Amsterdam, de gemeente Amsterdam, de Amsterdam Economic Board, AEB Amsterdam, Waternet en het minis ter ie van I&M? Z i j sprek en z ich erover u i t in d i t urgente thema-k atern .

Zoals u van ons gewend bent , houden we u e lk nummer nauwgezet op de hoogte van de laatste vorder ingen van de bouw van de

grootste zees lu is ter were ld. En dat lever t andermaal een mooie p laat op.

2 ZEEHAVENS AMSTERDAM AUGUSTUS 2016

COLOFON

W W W. A M P O R T S . N L

0 5 Van de voor z i t ter0 7 Ac tueel1 0 Der t je Mei jer : a fscheid en terugbl ik

1 2 H bA wi l s l immer ( innovat ie f ) , sne l ler (modern) en schoner (duur zaam)

1 5 Noodzaak van een duur zame haven (volgens het min is ter ie I&M)

1 6 S tedenbouwkundig bureau Urbanos onder zoekt de c i rcu la i re s tad

1 7 Gemeente Amsterdam onder zoekt opt ies c i rcu la i re economie1 8 Amsterdam Economic Board : 9 k ansr i jk e a fva ls t romen voor de

MRA2 0 AEB Amsterdam: 100 jaar werk en aan duur zaamheid2 2 Voor Waternet bestaat a fva lwater u i t energie en grondstof fen2 4 Nacht wacht2 7 Goede brandstof fen van GoodFuels2 8 B lom bre idt u i t met logis t iek centrum2 9 B lue L ine Logist ics : goederenver voer langs (water ) logis t iek e

k nooppunten3 1 Schonere Noordzee door K IMO3 3 Reym HMV T voor onderhoudswerkzaamheden zonder u i ts toot

3 5 Por t of Amsterdam I nternat ional landt in Aruba3 6 S lu isupdate3 8 K oster Meta len in handen van R iwald Rec yc l ing3 9 Qool ing temt papieren t i jger4 1 Jur id ische havenzak en4 3 Havenberoep: drone -pi loot4 5 Made in… Amsterdam4 7 H is tor ie in de haven

In dit nummer:

Innovatie in aanbouwEen nachtopname van het

werk aan de nieuwe zeesluis, een project waarin innovatie

en duurzaamheid elkaar op het hoogste niveau

ontmoeten.FOTO: MACHIEL KRAAIJ

A M S T E R D A M AMSTERDAM IJMUIDENBEVERWIJK ZAANSTAD

Dertje Meijerblikt terug op vijftien jaar

HbA

Ministerie I&M:‘Duurzame haven is geen

keuze’

10 15

Innovatie & duurzaamheid

MAGAZINE AUGUSTUS 2016 nr 4

PIJLERS VAN DE MODERNE HAVEN

ZHA16_CW16042506_TDS2_NR4 2016.indd 1 27-07-16 14:15

ZEEHAVENS AMSTERDAM is een promotiemagazine over het Noordzee

kanaalgebied, met de havens en het haven

bedrijfsleven van Amsterdam, Beverwijk,

IJmuiden en Zaanstad. Verschijnt zes keer per

jaar. Zeehavens Amsterdam is een uitgave van

Amports

De Ruijterkade 7

1013 AA Amsterdam

Tel: 020627 37 06

Email: [email protected]

Twitter: @Amports

www.amports.nl

Redactie: Chris van der Deijl (communicatiemanager)

Cees Visser (eindredacteur)

Aan dit nummer werkten mee:Ernst Bulthuis, Pieter van Hove, Anja de Kiewit,

Marja Lindhout, Eveline Meltzer, Joris Moes,

Willem Moojen, Rob Schoemaker, Bart Stam en

Haks Wallburgh Schmidt.

Advertenties:Chris van der Deijl (communicatiemanager)

[email protected]

Ontwerp en opmaak: FIZZ marketing en communicatie, Meppel

Productie: Ten Brink Uitgevers, Amsterdam, Meppel,

Zwolle

Adverteerdersindex:

34 Bek & Verburg6 Blom B.V.4 H. Blom & Zonen6 ING42 KVSA Logistics40 Libelle Service 40 Machinefabriek Saedt44 Industrial Pump Group4 Main B.V.30 Novateq Engineering40 Rabobank Amsterdam8 Restaurant IJmond6 REYM8 SCBA26 SGS4 STC Amsterdam48 Telstar Port of Football44 VCK Logistics Scandia Terminal8 VCK Logistics Waterland 42 TerminalZeehaven IJmuiden

ZEEHAVENS AMSTERDAM AUGUSTUS 2016 3

www.main-bv.nl

Maritieme Afvalstoffen Inzameling NederlandYou can find us in many ports in the Netherlands

We are specialized in:Collecting and processing ship related waste disposals (like sludge, bilge, oil residues and washwaters)

Collecting and processing waste oils from garages.

Main BV Collecting and ProcessingPetroleumhavenweg 481041 AC Amsterdam

Phone: +31 (0)20 6130 225Email: [email protected]

We are one of the few specialist in cleaning ships, ship tanks and engine rooms.

Main BV CleaningVeerplaat 803313 LJ Dordrecht

Phone: +31 (0)78 6213 500E-mail: [email protected]

OPLEIDING, TRAINING, SIMULATIE EN ADVIES

| 020 22 35 622 | [email protected]

±

Cursussen

Foto: Max Dijksterhuis

Veiligheid- EHBO | start 31 augustus- BHV kort blussen & ontruimen | start 5 september- EHBO Herhaling | start o.a. 12 oktober

Logistiek- Scheepvaart, Vervoer & Expeditie | start 15 september- Expediteur | start 8 september- Luchtvrachtexpediteur | start 13 september- Douanedeclarant | start 8 september

Kijk voor cursusinformatie en het volledig aanbod op: www.amsterdam.stc-bv.nl.

H.BLOM ZONENMetaal recycling Vatenhandel&

Gezien onze grote voorraad van deze “industriële” verpakkingen kunnen wij snel met eigen vervoer leveren. In deze tak van ons bedrijf komen de klanten uit de voeding-, chemie-, farmaceutische- en afvalsector. Bekijk ons assortimant vaten: www.blomamsterdam.nl

H. Blom & Zonen B.V.Westpoortnummer 1240 T. + 31 20 411 04 87Jan van Riebeeckhavenweg www.blomamsterdam.nl1041 AE AMSTERDAM [email protected]

VATENHANDELVATENHANDELMETALEN: Zoekt u een bedrijf inAmsterdam waar u uw rest metalen

milieuvriendelijk kunt laten recyclen dan bent u bij ons, sinds 1912 gevestigd in het westelijk

havengebied, aan het juiste adres. Wij plaatsen desgewenst op locatie containers en bakken, tevens is het mogelijk uw metaalafval

ook bij ons aanleveren waarna dit gewogen wordt op onze 60 tons weegbrug of

plateauweegschaal.

VERPAKKINGEN: In twee grote loodsen op ons terrein van 6000 m² staat onze voorraad

industriële verpakkingen, zoals vaten, jerrycans en IBC containers in diverse

uitvoeringen. Op uw verpakkingsvraag kunnen wij met veel productkennis dan ook adequaat reageren en just in time leveren.

Het team van H.Blom & Zonen B.V. staat voor u klaar!Jan van Riebeeckhavenweg 6, 1041 AE AmsterdamTelefoon 020 - 411 04 87 | [email protected]

WWW.BLOMAMSTERDAM.NL


HET VOLGENDE NUMMER

Op de eerste beursdag van Offshore Energy in de Amsterdamse RAI (25 oktober) verschijnt een Engelstalige uitgave van het magazine Zeehavens Amsterdam (getiteld Amsterdam Seaports), met als thema... offshore energy!

Bevindt de Nederlands offshoresector zich nog steeds in zwaar weer? Wat zijn de ontwikkelingen en innovaties op het gebied van olie & gas? Wat betekent de opkomst van nieuwe markten, zoals offshorewind en getijdenenergie, voor onze regio?

Wij stellen voor u de vragen en presenteren de antwoorden tijdens de Offshore Energy Amsterdam. Waar precies? Natuurlijk in het AYOPpaviljoen (met een oppervlakte van maar liefst 600 m2!), de plek waar de Amsterdamse havenregio zich met zo’n vijftig exposanten zal presenteren.

Meer weten over AYOP en wilt u mogelijk deelnemen aan het paviljoen? Bezoek dan www.ayop.com.


Onze regio stikt van de potentie

economie. Bottom line: grondstoffen en energie terugwinnen uit afval en andere reststromen. Een noodzakelijke ontwikkeling, waarmee we inderdaad haast moeten maken. Niet alleen vanwege de ondertekende milieuakkoorden, maar ook omdat de ontwikkelingen in allerlei sectoren elkaar in razend tempo opvolgen.Laten wij onze ‘oude schoenen’ echter niet zomaar weggooien. De komende jaren zullen we kolen en benzine nog hard nodig hebben om onze economie draaiende te houden. In plaats van onszelf gek te laten maken, kunnen we al die ontwikkelingen beter op een slimme, doordachte manier tegemoet treden en erop anticiperen. Juist zó’n werkwijze biedt mooie, duurzame kansen voor het regionale bedrijfsleven.

Vorig jaar is de Visie 2030 vastge-steld waaraan een strategische visie voor onder meer innovatieve en duurzame ontwikkeling van de Amsterdamse havens is gekoppeld. Havenbedrijf Amsterdam heeft zich samen met de stakeholders en mede onder aanvoering van Dertje Meijer sterk voor de totstandko-ming van de havenvisie ingezet. Ik denk dat we erop mogen rekenen dat de nieuwe CEO van het haven-bedrijf deze visie zal omarmen. In de havens zijn wij ons namelijk al-lemaal goed bewust van het belang van de verdere ontwikkeling tot een circulaire haven. Ook Amports doet daarin mee, de ‘circulaire haven’ was het centrale thema van het vorige Havengildediner.

In de praktijk betekent ‘circulair’ innovatief en duurzaam ondernemen en opereren. Daar zijn wij in onze havens al geruime tijd goed mee bezig. Onze strategisch gelegen havenregio staat wereldwijd bekend als een logistiek knooppunt van formaat voor de meest uiteenlopende goederenstromen. Oók om de hoogwaardige industrie en de uitgebreide sector zakelijke dienstverlening. Het mag best nog eens worden gezegd: onze regio stikt van de potentie!

Oude schoenenOp de kruispunten tussen die drie sectoren liggen zeker kansen voor innovaties en nieuwe niches. In genoemde visie wordt zelfs gesproken over de haven als ‘proeftuin voor nieuwe concepten en technologieën’, waarbij we ons richten op de energietransitie, duurzame biobased activiteiten en de circulaire

VAN DEVOORZITTER

IndustrIal servIces our concern

Reym is a nationally operating service provider in the area of industrial cleaning, transport and waste management. More than 550 employees use all their experience and knowledge to serve you with the most efficient and innovative services and technologies.

Reym stands for continuity in high-quality services with the highest attention to safety and the environment.

Reym AmsterdamPostbus 581081040 HC AmsterdamDukdalfweg 51041 BC AmsterdamTel: +31 (0) 20 - 613 29 73E-mail: [email protected]

Reym BeverwijkPostbus 2761940 AG BeverwijkNijverheidsweg 501948 PV BeverwijkTel: + 31 (0) 251 - 22 92 33E-mail: [email protected]

Zeehavens_2_ 90 x 132 mm.indd 1 13-07-16 09:58

Wie wil vernieuwen, wil ook een bank die doorpakt Je vernieuwt omdat de wereld om je heen verandert. Omdat het beter kan. Of sneller.Ontdek samen met onze relatiemanagers waar uw kansen liggen. Zo kun je blijven vernieuwen.

Vernieuwen

ADV Blom BV•Sleepboten•Pontons/Beunbakken•(Koppel)dekschuiten metspudpalen

•Watertransporten•Duurzaamvervoeren•Op-enoverslag

PierAfrika101013BKAmsterdam020-6866007info@dekschuitenenpontons.nlwww.dekschuitenenpontons.nl


W W W. A M P O R T S . N L

Loodswezen bestelt tweenieuwe tendersHet Nederlands Loodswezen heeft de Friese scheepswerf Bark-meijer opdracht gegeven voor de bouw van nog twee alumini-um tenders. De nieuwe tenders gaan voor de Nederlandse en Vlaamse Scheldehavens gebruikt worden.De jetgedreven aluminium tenders zijn de negende en tiende van dit type en maken deel uit van het vlootvervangingsprogramma van het Loodswezen. Het opnieuw kiezen voor dit ontwerp, afkomstig van het Schotse ontwerpbureau Camarc, is een consolidatie van een sinds 2010 ingezet en beproefd concept. “Dit type tender is geschikt voor de veelal zware omstandigheden op de Noordzee. De tenders hebben in de afgelopen jaren bewezen het perfecte middel te zijn om loodsen van en naar de schepen te brengen. Zo zorgt het Loodswezen voor een 24/7service. De samenwerking met Barkmeijer is vanaf 2007 constructief, coöperatief en gebaseerd op vertrouwen”, aldus Willem Bentinck, directeur van Nederlands Loodswezen. Bij het bouwprogramma zijn zo’n 25 toeleveranciers uit Friesland, Groningen en Drenthe betrokken. •

Logistiek dienstverlener MEO vierde vorige maand haar 75-jarig bestaan met een feest voor medewerkers, relaties en klanten op de MEO-locatie in Velsen. John de Boer, general manager MEO, opende het jubileumfeest. Hij benadrukte dat samenwerking hen heeft gebracht van een bedrijf met een paar man personeel in 1941 naar 175 medewerkers in 2016.MEO komt oorspronkelijk uit WestFriesland

en staat voor Medemblik En Omstreken. Het bedrijf begon als Transportbond Medemblik en maakte producten voor de handel vanaf de veiling verzendklaar voor transport. In de jaren zestig en zeventig verplaatsten de werkzaamheden zich naar de havens in het Noordzeekanaalgebied. In de haven van Beverwijk werden de eerste schepen met pootaardappelen geladen, terwijl in de Amsterdamse haven werd gesjouwd met

cacaobalen. Na in 2006 te zijn uitgebreid met Amsterdam Coldstore Solutions (ACS), vormde MEO in 2011 samen met Thor Shipping (en ACS) de TMA Group. Sinds 2014 maakt ook Holland Cargo Terminal (HCT) onderdeel uit van het consortium. •

MEO 75 jaar!

Multifunctionele Averijhaven De opnieuw in te richten Averijhaven vóór het sluizencomplex moet dienen als lichterplaats en als energiehaven. Deze motie heeft de gemeenteraad van Velsen aangenomen. De raadsle-den menen dat een dergelijke herin-richting kansen biedt voor de offshore-windsector.Bij Rijkswaterstaat bestaan plannen om het slipdepot op de voormalige Averijhaven te ontmantelen en deze haven te mogen gebruiken als insteekhaven voor lichteractiviteiten. Tata Steel, Havenbedrijf Amsterdam, Zeehaven IJmuiden en AYOP (Amsterdam IJmuiden Offshore Port) evenwel stelden een alternatief plan op. Deze partijen menen dat er behoefte is aan extra ruimte vóór de sluis waar vanuit de offshorewindsector is te bedienen. In het rapport worden varianten van het nieuwe havengebied besproken. Bij de diverse partijen gaat de voorkeur uit naar een insteekhaven waar offshorevaartuigen kunnen afmeren, een opslagterrein voor onderdelen van windmolens en net als Rijkswaterstaat een lichterplaats.De Velsense raad vindt dat een transitie van de Averijhaven tot een energiehaven bijdraagt aan de ontwikkeling van de haveneconomie. Voorwaarde is dat de beoogde lichterlocatie de mogelijke ontwikkeling van een ander plan niet mag hinderen of blokkeren. De indieners vinden dat de gemeente Velsen in haar bestemmingsplannen ruimte moet houden voor de toekomstige ontwikkelingen. •

Middenhavengebied IJmuiden klaar voor de toekomstHet herstructureringsproject Middenha-vengebied in de haven van IJmuiden is afgerond. Een talud is over een lengte van 440 meter vervangen door een state-of-the-art-kade, 85.000 m2 wegen zijn vernieuwd, ruim negen kilometer hoofdriool is vervan-gen en 170 duurzame led-lichtmasten zijn geplaatst. Door te investeren in de infrastructuur – waarbij de kade geschikt is gemaakt voor zwaar transport en reachstackers voor de afvoer van reefercontainers met diepgevroren vis zet Zeehaven IJmuiden in op een vitale haven die

past bij de gebruikers van de haven en de in de haven gevestigde bedrijven. Het eerste succes is geboekt: Breman Offshore vestigde zich met een bedrijfshal op een beschikbaar gekomen, havengebonden terrein aan de nieuwe kade. Het bedrijf produceert onder meer grippers voor de offshorewindinstallatieschepen Seajacks Skylla en de Aeolus van Van Oord.De omvangrijke herstructurering van het gebied nam in juni 2009 in aanvang en is door een Rijksinvestering en met cofinanciering van de gemeente Velsen, de provincie NoordHolland en Zeehaven IJmuiden uitgevoerd.

Laatstgenoemde partij draagt deze zomer de vernieuwde wegen en riolering voor beheer over aan de gemeente. •

ACTUEEL


Als wij ’s nachts onregelmatigheden in uw buurt zien, doen we er wat mee.

Contact: Debora Lenten+31 6 15406098

[email protected]

Wij werken daarbij onder andere samen met de politie in Amsterdam en ORAM.

Daar pro�teert u ook van. Bent u nog geen deelnemer?

Doe mee en u ontvangt een totaalpakket vanaf slechts € 695,- per jaar.

Dit is inclusief aansluiting alarmcentrale, keyholding, 5 gratis opvolgingen en nog veel meer.

Unique terminal in Europe:weatherproof stevedoring Simplifying logistics.

Waterland Terminal Elbaweg 10 1044 AD Amsterdam The Netherlands +31 (0)20 448 06 20 [email protected] www.vcklogistics.com

MET

UIT

ZICH

T OP IJMONDHAVEN

EN NOORDZEE -

www.restaurantijmond.nl

Royaal terras en eigen parkeerplaats aanwezig.

Het adres voor uw (zaken)lunch, diner of kopje koffie.Ook voor uw feest, vergadering of catering op locatie.

Seinpostweg 40 - 1976 BT IJmuiden0255 - 51 35 36 - [email protected]


MEER OVER

AMSTERDAM PORTS

ASSOCIATION EN ZIJN

RUIM 250 LEDEN:

AMPORTS.NL

Onderzoek naar leefbaarheid NZKGHet Bestuursplatform Noordzeekanaalgebied is een grootschalige studie gestart naar de leefbaarheid in het Noordzeekanaalgebied (NZKG). Ruim 11.000 personen die wonen, werken of recreëren in het gebied hebben daartoe een vragenlijst ontvangen. Op basis van de resultaten wil het platform maatregelen voorstellen om de leefbaarheid te verbeteren.Het NZKG is een gebied waar wonen, werken en recreëren samen komen. Om dat goed te combineren is de gezamenlijke Visie Noordzeekanaalgebied 2040 opgesteld. Het Bestuursplatform is verantwoordelijk voor het uitvoeringsprogramma van deze visie. Het platform bestaat uit de provincie NoordHolland, het ministerie van Infrastructuur & Milieu, Rijkswaterstaat WestNederland Noord, Havenbedrijf Amsterdam, Zeehaven IJmuiden, Tata Steel en de gemeentes Amsterdam, Velsen, Beverwijk, Haarlemmerliede & Spaarnwoude en Zaanstad.Ontvingen ruim 10.000 bewoners, 2.400 recreanten en 5.000 bedrijven/medewerkers de vragenlijst per post, het is ook mogelijk de vragen online in te vullen. Iedereen die woont, werkt of recreëert in het Noordzeekanaalgebied kan meewerken aan het onderzoek; zie daarvoor op: www.leefbaarheidnzkg.nl. De enquête is in handen van RIGO Research en Advies, een gerenommeerd onderzoeksbureau op het gebied van leefbaarheid. De resultaten van het onderzoek worden begin 2017 gepubliceerd op de website van het Projectbureau Noordzeekanaalgebied (www.noordzeekanaalgebied.nl) en op sites van partners van het Bestuursplatform Noordzeekanaalgebied. •

KORTEBERICHTENW W W. A M P O R T S . N L

Duurzame bedrijven of duurzame economie?

Ik zou niet graag in schoenen van de gemiddelde havenondernemer staan vanwege het spervuur aan regelgeving dat op ze wordt afgeschoten. Continue wijzigingen in arbeids, ziekte en ontslagwetgeving, geluids en uitstootnormeringen, brandweereisen, de lijst is bijna oneindig. Op elk gebied zijn gespecialiseerde ambtenaren actief, die zich het tot een levensdoel verheven hebben om de regelgeving zo snel mogelijk geïmplementeerd te krijgen, zich daarbij niet storend aan de vraag of dit technisch en economisch wel mogelijk is. Stimuleert dit duurzaamheid en innovatie, vraag ik mij af.Met wethouder Ollongren en gedeputeerde Talsma sprak ik onlangs nog over energiebesparing. De bedrijven, onze leden, hebben de plannen om te voldoen aan het energieakkoord paraat. De vraag is echter

of alle inspanningen en investeringen gericht moeten zijn op de laatste procenten uit verbetering persen om te kunnen voldoen aan single issuedoelen.Voor een duurzame economie moet een andere bril op. De nadruk moet niet liggen op louter investeren in innovaties in het eigen bedrijf. Bedrijven zijn immers onderdeel van een groter ecosysteem. Ook investeren in de omgeving, om samen energie en klimaatdoelen te bereiken voor een grootstedelijk Amsterdam als duurzaam woon en werkgebied, is belangrijk. Bedrijven zijn hiertoe zeker bereid. Dan moet wel ruimte geboden worden. Het spervuur aan regelgeving beperkt dit. Dat innovatief omgaan met regelgeving mogelijk is, bewijst de gemeente Hollands Kroon. Hier werd bijna zeventig procent van de regels voor burgers uit de APV geschrapt om meer ruimte te bieden voor creativiteit, initiatief en vrijheid. Een mooi initiatief. Nu nog voor de ondernemers.Ik zie dat de bedrijven zo duurzaam mogelijk proberen te opereren met de beschikbare middelen. Maar duurzaamheid en innovatie is meer dan vernieuwende technieken doorvoeren in de bedrijfsvoering. Alle spelers in het ecosysteem moeten hun bedrijfsvoering in dit kader tegen het licht houden. De duurzaamheidsdialoog moet gaan over ketenverantwoordelijkheid en – samenwerking en in dat speelveld heeft iedereen een constructieve rol te spelen.Kees Noorman, directeur ORAM

COLUMN

K E E S N O O R M A N

Haringvaatje voor halve tonTradities zijn er om in stand te houden. Zoals de veiling van het tweede haringvaatje tijdens de haringparty van restau-rant IJmond. De feestelijke bijeenkomst in het horeca-etablis-sement is altijd op de dag dat het eerste tonnetje Hollandse Nieuwe op de afslag van Scheveningen wordt geveild.Restauranteigenaar Ruud Nieborg slaagt er steevast in het tweede vaatje te bemachtigen. Vaste klanten van restaurant IJmond kunnen vervolgens bieden.Dit jaar op 14 juni was het niet anders. Al waren het nu twee vaatjes die werden geveild. Elk jaar zoekt Nieborg doelen uit, waar hij de opbrengst aan schenkt. Dit jaar zijn dat de Brandwondenstichting en Childs Life, een organisatie die zich inzet voor kinderen in armoedegebieden. Bij zijn zoektocht naar goede doelen wordt Nieborg geholpen door de ‘stamtafel’, een vaste groep eters die gebruikmaakt van de legendarische tafel in het midden van de zaak. De veiling ging traditiegetrouw volgens de Amerikaanse wijze: personen of bedrijven kunnen meerdere keren bieden waarbij alle biedingen bij elkaar op worden geteld. Het bieden ging in een hoog tempo. De nieuwe burgemeester van Velsen, Frank Dales, bood namens de gemeente Velsen vijfhonderd euro. En zo waren er nog tientallen bedrijven die boden met bedragen van honderd tot duizend euro, om uit te komen op een eindbedrag van 50.000 euro. •


Dertje heeft het al talloze malen gezegd: ze heeft wat met Hollands Glorie-bedrijven. De wereld van vervoer, trans-port en logistiek vindt ze mooi. Na Fokker en Schiphol kwam ze in 2001 naar het havenbedrijf. “Een van mijn eerste klussen was de containerterminal ACT mogelijk maken. Er was vanuit de klant en de gemeente een sterke wens om in Amsterdam een containerterminal neer te zetten. Wij gingen voor één á twee procent marktaandeel. Deze was aanvankelijk ook succesvol, tegen de crisis in draaide de terminal break-even. Toen de crisis uitbrak, ging eigenaar Hutchison grotere schepen inzetten die niet meer door onze sluis pasten. De uitbater heeft toen besloten om zich op Rotterdam te concentreren waar zij ook al een ter-minal bezaten. Het gevolg was dat we met een spiksplinter-nieuwe, maar lege containerterminal zaten.”

Roerige tijden braken aan en het havenbedrijf was menig keer (voorpagina)nieuws in het Parool.“Als hoofd commercie voelde ik me verantwoordelijk, maar ik vond de kritiek vaak niet terecht. Er lag een businesscase, het plan was haalbaar, anders waren we er nooit aan begon-nen. Maar een crisis en een andere strategie van de eigenaar was niet voorzien. Iedereen heeft achteraf de wijsheid in pacht. Het hele plan zou hoogmoedig zijn geweest. Dat was het toen niet, maar gelijk hebben is wat anders dan gelijk krijgen. Wat ik toen geleerd heb? Incasseren, kritisch kijken of en waar er fouten zijn gemaakt, ervan leren en doorgaan.

We hebben er toen alles aan gedaan om zowel de schade voor de eigenaar als voor ons te beperken. De uitkomst was positief. Eind goed, al goed. Niet terugkijken, maar vooruit. Dertje is niet bang om haar nek uit te steken. Nooit ge-weest. Als het moeilijk wordt, doet ze harder haar best.“Misschien heeft dat wel te maken met mijn fietstochten door weer en wind naar school in Groningen. Als het har-der ging waaien of ik weer eens tegenwind had, ging ik ge-woon harder trappen. Een beetje over het stuur hangen, je iets kleiner maken en door peddelen. Die lange adem heb ik op deze positie nodig gehad. Aan de ene kant ben ik on-geduldig, moeten de dingen nu. Anderzijds heb ik einde-loos geduld, omdat ik kan focussen op het eindresultaat. Deze eigenschappen komen goed van pas in de dossiers die ik op mijn bordje heb gehad: de verzelfstandiging van het bedrijf en de nieuwe zeesluis.”

Ze is blij dat beiden zijn gerealiseerd. De beslissing om de nieuwe zeesluis tien jaar eerder te bouwen is bijna 25 jaar besproken.“25 jaar! Zorgvuldigheid is belangrijk, maar hier waren de verhoudingen zoek. De sluis is verouderd en is hoognodig aan vervanging toe. Die tien jaar eerder bouwen is geen luxe, maar een noodzaak. Niet alleen om de huidige gene-ratie schepen te schutten - die inderdaad veel groter zijn dan toen de Noordersluis in 1929 werd gebouwd - maar

‘ONS BEDRIJF IS KL A AR VOOR DE TOEKOMST’

INTERVIEW

DERTJE MEIJER:

“Het i s nooi t een goed moment of ju is t a l t i jd een goed moment om te ver t rek k en. Het i s in e lk geva l mi jn moment .” Der t je Mei jer b l ik t terug op v i j f t ien jaar werk en b i j Havenbedr i j f Amsterdam.


vooral ook omdat de sluis technisch verouderd is en we daardoor regelmatig storingen hebben. De sluis is onze voordeur en bepaalt voor een belangrijk deel onze concur-rentiepositie in de ARA-regio.”

Trots is Dertje op de vierde positie van de Amsterdamse haven. Supertrots, want met een sluis is dat geen voor de hand liggende positie.“Dat betekent dat wij in andere zaken excelleren, zoals state-of-the-art-terminals, ondernemerschap, innovatie waardoor de Amsterdamse haven een goede bestemming is. Ook op de verzelfstandiging en cultuur die dat binnen het bedrijf heeft veroorzaakt, ben ik trots. Het is een geweldig be-drijf met personeel dat trots op zijn werk is en passie voor de haven en de regio heeft. Dat zien we terug in het medewer-kerstevredenheid-onderzoek en ook in onze klantentevre-denheid. We zijn slagvaardiger, durven sneller te beslissen en dat is belangrijk in een wereld die zo snel verandert en waar andere, minder hiërarchisch georganiseerde bedrijven, de dienst uit (gaan) maken. Het kan en moet nog dynamischer, maar dat vergt tijd en vertrouwen van onder meer de vergunningverlener. Bij de voorkeurshaven die wij willen zijn, speelt tijd een belangrijke rol. Juist omdat we niet de grootste in Europa zijn, willen we de klantvriendelijkste zijn. Plug & play.”

Door de verzelfstandiging is het havenbedrijf ook verder van de politiek af komen te staan. Dat heeft voordelen.“We hoeven niet voor ieder wissewasje naar het stadhuis om tekst en uitleg te geven over bijvoorbeeld het parkeerbe-leid. Belangrijk is dat we onze binding houden, dat we onze aandeelhouder blijven betrekken bij ons beleid en ook onze dilemma’s. De haven kan alleen haar ambities waarmaken met steun van de politiek en bewoners. Ons motto van port of partnerships moeten we verdienen, ook met onze overi-ge stakeholders. Zij hebben er recht op om te horen wat we doen en waarom we het doen. Dat we idealisme met realis-me moeten combineren. Dat we als haven willen verduur-zamen, willen vergroenen, maar tegelijkertijd hebben wij ook te maken met onze huidige klanten die met oog voor mens en milieu op een verantwoorde manier ondernemen. Misschien niet in een product dat populair is, maar nog wel absoluut noodzakelijk om energiezekerheid te leveren. Ons energieverhaal is dan ook een én-én-verhaal: bestaande activiteiten en klanten laten bloeien en nieuwe duurzame initiatieven laten groeien. Dat doen wij met een driesporen-beleid: 1) het versterken van onze positie als moderne ener-giehaven met state-of-the-art-terminals, 2) het aantrekken van nieuwe ladingstromen zoals biobrandstoffen en inves-teren in de biobased en circulaire economie, en 3) het aan-trekken van productie en opslag van hernieuwbare energie. Zo willen we in 2030 de duurzaamste haven van Europa zijn. Want als haven kiezen we voor slimmer, sneller en schoner.”

Het waren vijftien geweldige jaren. Ze voelt zich bevoor-recht dat ze zeven jaar met een geweldig team leiding heeft mogen geven aan het havenbedrijf.“Ten opzichte van 2001 en nu is er sprake van een grote ver-andering. Persoonlijk ben ik het meest trots op het feit dat we het havenbedrijf klaargestoomd hebben voor de volgende de-cennia door in te zetten op innovatie en technologie, vertaald in onze visie en strategie, in onze samenwerking met startups en het realiseren van Prodock. Dat soort ontwikkelingen en de geweldige mensen met wie ik heb samengewerkt, zorgen ervoor dat ik met vreugde terugkijk. Ik heb ook zin in wat komen gaat. Mijn interesse ligt in techniek, ik ben een echte bèta en ik heb enorm geloof en vertrouwen in de exponen-tiele groei van techniek. Dit zal niet alleen nieuwe producten en diensten opleveren die de wereld een beetje beter maken, maar ook bestaande producten en diensten verbeteren, ver-duurzamen. Ik heb zin in de toekomst!” •

ZEEHAVENS AMSTERDAM AUGUSTUS 2016 1 1

INNOVATIE & DUURZA AMHEID

SLIMMER, SNELLER EN SCHONER

TR ANSFORMATIE NA AR MODERNE HAVEN LOOPT

VIA INNOVATIE & DUURZ A AMHEID

De locatie voor een gesprek over duurzaamheid & innovatie met James Hallworth (projectleider New Business), Roon van Maanen (manager New Busi-

ness) en Femke Brenninkmeijer (clustermanager Energy) had niet toepasselijker kunnen zijn: Prodock aan de Moe-zelhavenweg, broedplaats voor innovaties. Want daar hebben we het over: innovaties in relatie tot de duurzame haven. Duurzaam betekent hier toekomstbestendig, met oog voor het milieu en de leefbaarheid in het havenge-bied. Duurzaamheid is een license to operate, aangejaagd door innovatieve ontwikkelingen. Innovatie is een vereiste voor de duurzaamheid van een organisatie. Door innova-tief te zijn, wil ook HbA als organisatie blijven groeien en zich aanpassen in een veranderende wereld.

Zittend aan een tafel in de ontvangstruimte van Pro-dock legt Hallworth uit dat HbA een scan heeft uitge-voerd naar globale trends die het komend decennium de grootste impact hebben op het Amsterdamse ha-vengebied. Hallworth: “Uit deze trends - van vergrij-zing tot digitalisatie, van verstedelijking tot verduurza-ming - hebben we de voor HbA vier kansrijkste trends gedestilleerd. Vandaar de term ‘waardegebieden’.”

Hallworth legt uit dat uit deze waardegebieden projecten voortvloeien die bijdragen aan de strategische doelstel-lingen van HbA, zoals geformuleerd in de Visie 2030. “De projecten moeten havengerelateerd zijn, dus plaatsvin-den in de Amsterdamse haven en het Noordzeekanaal-gebied. Door invloed op het havengebied uit te oefenen, willen we het investering– en vestigingsklimaat, maar ook de werkgelegenheid stimuleren. Zo stomen we ons werk-gebied klaar voor de toekomst.”

Strategie 2020Collega Van Maanen haakt in door te wijzen op de Stra-tegie 2020, die de concrete uitwerking vormt van de Visie 2030. Hierin zijn drie strategische doelen benoemd die leidend zijn voor de ambities van HbA. Het eerste doel is het versterken van de bestaande, commerciële clusters – zoals daar zijn Energie, Logistiek, Mineralen, Recycling & Agribulk, Food, Vastgoed en Cruise. Het tweede doel is het realiseren van Amsterdam als voorkeurshaven. Van Maanen: “Amsterdam moet niet een haven zijn waar je móet zitten, maar waar de klant zich wíl vestigen omdat hij hier optimaal kan opereren. Gezien onze omvang kun-nen wij maatwerk leveren en dat betekent dat iedere klant

Na haar ver ze l fs tandiging r ichtte Havenbedr i j f Amsterdam (H bA) de a fdel ing New Bus iness op - met a ls doel n ieuwe verdienmodel len te v inden. De expedit ie i s ver taa ld naar v ier waardegebieden: logis t iek e vern ieuwing, toez icht & ve i l igheid, b iobased & c i rcu la i re economie, en energiet rans i t ie . Nauw ver weven met deze v ier ter re inen i s het thema van d i t nummer van Zeehavens Amsterdam: duur zaamheid & innovat ie . Een toel ichtend gesprek met dr ie innovators van H bA.

T E K S T: C E E S V I S S E R


Xxxde best mogelijke diensten en service krijgt die bij zijn be-drijf past.” Het derde doel – dat de andere twee doelen moet onder-steunen - is het bevorderen van diversificatie & innovatie. “Diversificatie wil zeggen dat we naast onze bestaande business geleidelijk andersoortige bedrijven en lading stromen willen aantrekken”, legt Van Maanen uit. “Zeven-tig procent van het overslagvolume van HbA wordt gege-nereerddoor kolen en olie. Klanten die hierin actief zijn, zullen we ondersteunen en versterken in hun ambities maar tegelijkertijd zullen we de komende periode ook actief inzetten op andere segmenten. HbA is groot in een markt die zal veranderen en dat vraagt aanpassingsver-mogen. Daarbij gaat het om de continuïteit van HbA op de lange termijn.” En wat betekent in dit verband ‘inno-vatie’? Dat wil volgens Van Maanen zoveel zeggen als het inzetten van nieuwe technologieën om havenprocessen sneller, schoner en slimmer te maken. “Zo maak je de ha-ven aantrekkelijker. En als je dan vraagt waar de focus voor diversificatie & innovatie ligt, dan kom je uit bij de vier ge-noemde waardegebieden.”

WA ARDEGEBIED I:

LOGISTIEKE VERNIEUWINGInsteekDe haven is een logistiek knooppunt, al eeuwenlang, en in al die jaren zijn processen steeds verbeterd. De moderne haven anno nu moet zich ook blijven ontwikkelen; denk bijvoorbeeld aan zelfrijdende voeren vaartuigen, maar ook aan softwarematige innovaties in de logistieke keten.

PraktijkHallworth: “In een lopende pilot – een samenwerking tus-sen SCS Multiport en HbA – toetsen we het UETP (Uniform Entity & Transaction Protocol, een protocol om economi-sche transacties eenvoudiger, transparanter en veiliger te laten plaatsvinden). Anders gezegd: het logistieke proces van een lading volledig geautomatiseerd, van productie via het transport naar plaats van bestemming. Parallel aan het fysiek bewegen van een product lopen de financiële keten (betaling en verzekering) en de keten van verantwoorde-lijkheid (welke speler in de keten is op welk moment eige-naar van het product?). Met deze tool creëer je een green lane voor je lading. Elke ladingstroom heeft een uniek nummer. Is de lading in de keten een plaats opgeschoven, dan past de tool automatisch de administratie aan – en brengt bijvoorbeeld de betaling in orde. En hiermee heb je een duidelijk voorbeeld van innovatie.”Van Maanen: “HbA investeert via het Mainport Innovation Fund II (fonds van KLM, Schiphol, TU Delft, NS en HbA) in ViriCiti, een startup die een online-platform en slimme software heeft ontwikkeld om realtime de status van ac-cu’s van commerciële, elektrische voertuigen (bussen en trucks) uit te lezen. Daarmee zijn deze voertuigen langer, betrouwbaarder en tegen lagere kosten in te zetten. Via deze innovatie kun je bijvoorbeeld de oplaadtijd van de accu (tijdens welke je heftruck of bus eruit ligt) ook effici-enter inplannen. Hiermee geef je de inzet van elektrische voertuigen een enorme boost. Want slimmer, sneller en schoner, dus duurzamer.”

WA ARDEGEBIED II :

TOEZICHT & VEILIGHEIDInsteekHbA beheert onder andere kades, steigers, afmeerpalen en wegen; de assets van HbA. Om een haven te laten functioneren, moeten de assets in goede staat zijn. Het onderhoud van assets gebeurt doorgaans aan de hand van periodieke inspecties. PraktijkVan Maanen: “Een belangrijke asset zijn de IJpalen voor het lichteren van zeeschepen. Als die niet in orde zijn, ontstaat er een vertragend domino-effect in de logis-tieke keten met alle financiële gevolgen van dien. Ging er eerst iemand in een vaartuig naar zo’n paal om ‘m te inspecteren, nu vertelt de paal dankzij sensoren zelf hoe het met hem gaat. Die sensoren meten niet alleen de krachten die op de paal staan als een schip afmeert, maar ook of de paal nog loodrecht staat. Realtime. Toen de sensoren waren aangebracht, bleken ze zelfs te me-ten dat de getijden de palen ietsje uit het lood trekken. Een andere lopende pilot is om met sensoren in kaart te brengen welke binnenvaartwachtplaatsen in gebruik zijn. Nu vaart een binnenvaartschip nog een rondje door de haven om te kijken waar plek is, maar handiger is dat de schipper op zijn mobieltje te zien krijgt waar ruimte is. Betere service, minder onnodige vaarbewe-gingen, minder brandstofgebruik, minder kosten, min-der uitstoot. Slimmer, sneller en schoner dus. ”

Roon van Maanen



WA ARDEGEBIED IV:

ENERGIE(TR ANSITIE )

InsteekAmsterdam is één van ‘s werelds grootste benzinehavens, heeft een sterke positie in diesel en heeft een directe ver-binding met Schiphol voor de toelevering van zo’n zestig procent van de kerosine op Schiphol. Daarnaast is het de tweede kolenhaven van West-Europa. Tachtig procent van de kolen in Amsterdam is bestemd voor Duitsland – dat weliswaar volledig inzet op zonne- en windenergie, maar kolen als back-up heeft.PraktijkBrenninkmeijer: “HbA heeft de ambitie om ook in 2030 een energiehaven te blijven – en zet in Visie 2030 en Strategie 2020 dan ook in op behoud van deze positie. Daarnaast sti-muleert HbA de duurzame groei bij bestaande klanten. In het havengebied zijn kolen- en olieterminals gevestigd die tot de top in hun soort behoren en investeren om voorlo-per te zijn in milieuverantwoorde en veilige bedrijfsvoering. HbA ondersteunt dergelijke initiatieven omdat de business van deze bedrijven van belang is voor de haven, de regio als ook voor de transitie naar nieuwe segmenten. De inkomsten uit deze business biedt ons de mogelijkheid te investeren in nieuwe en innovatieve bedrijven.In de wetenschap dat het gebruik van fossiele grondstoffen eindig is, heeft HbA in 2008 besloten geen nieuwe olie- en kolenterminals meer te vestigen. Dat was ver voor de brede maatschappelijke discussie die met de klimaattop in Parijs en de Urgenda-zaak in Nederland losbarstte. We zetten dan ook actief in op nieuwe vormen van energie en op het aan-trekken van nieuwe ladingstromen, zoals biobrandstoffen, en op de productie en opslag van hernieuwbare energie. HbA is een duurzame motor voor de regio en levert elektri-citeit en warmte aan de omgeving middels wind- en zon-ne-energie en Westpoort-warmte. HbA ziet ook toekomst in de opslag van energie en het aanleggen van een smart grid, om zo van de Amsterdamse haven de duurzame batterij voor de MRA te maken.”•

WA ARDEGEBIED III :

BIOBASED &

CIRCUL AIRE

ECONOMIEInsteekDe haven, als logistiek knooppunt en industrieel gebied, dient de maatschappij. Vanuit die maatschappij klinkt de nadrukkelijke wens om over te gaan op biobrand- en grondstoffen, om van een lineaire naar een biobased en circulaire economie te gaan. Een haven is de locatie bij uitstek voor het stimuleren van circulaire activiteiten en om een (regionale) biobased economie op te bouwen. Daarom kijkt HbA uit naar bedrijven met een biobased productieproces, maar ook daarna – bijvoorbeeld in de verwerking en de logistieke keten - duurzaam opereren.PraktijkHallworth: “We zijn in gesprek met Peel Pioneers, een bedrijf dat waarde haalt uit gebruikte sinaasappelschil-len door ingrediënten daarin te verwerken in schoon-maakmiddelen. Die schillen hebben nu een negatieve waarde, dat wil zeggen dat je ervoor moet betalen om er vanaf te geraken. Wat afvalstof is voor de een – dat kan een sapproducent zijn - wordt de grondstof voor een ander. De crux van een circulaire keten is het vin-den van een sluitende businesscase, en daar lijkt Peel Pioneers in te slagen.”

James Hallworth

Femke Brenninkmeijer14 ZEEHAVENS AMSTERDAM AUGUSTUS 2016


‘DUURZAAMHEIDIS GEEN KEUZE’

Van oudsher zijn zeehavens voor ons land van groot economisch belang. Ze bieden meer dan 170.000 banen. De directe toegevoegde waarde is bijna 24

miljard euro. Tel daarbij de indirecte toegevoegde waarde en je komt op zes procent van het BBP.Het gaat goed, maar de sterke positie van onze zeehavens is allerminst vanzelfsprekend. De concurrentie zit niet stil. Zeehavens in Brazilië, China en Zuid-Afrika groeien met dubbele cijfers. Hoe blijven we bijzonder en zorgen we dat verladers en investeerders voor Nederland blijven kiezen?

IenM is ervan overtuigd dat een concurrerende haven een duurzame haven is. Duurzaamheid is geen keuze, maar een overlevingsstrategie. Nodig om onze concurrentiepositie te behouden en zo mogelijk uit te bouwen. Want de economie verandert. De komende decennia ontvouwt zich een tran-sitie van een lineaire, fossiele economie naar een circulai-re, duurzame economie. Verladers hechten in toenemende mate aan een schoon imago en de duurzaamheidseisen van overheden worden steeds strenger. Alleen een haven die hier adequaat op inspeelt, is ook in de toekomst een sterke en vi-tale haven.

We zijn goed op weg. De grotere Nederlandse zeehavens hanteren al enige jaren de Environmental Ship Index (ESI) als basis voor de financiële beloning van schone schepen. Inmiddels wordt de ESI-index mondiaal in ongeveer veertig havens toegepast. Ook zijn de havens van Rotterdam en Am-sterdam belangrijke koplopers in de Green Deal Scheeps-afvalketen. Vanaf begin dit jaar kunnen zeeschepen in de havens van Rotterdam en Amsterdam bijvoorbeeld schoon plastic scheepsafval onbeperkt en gratis afgeven.

De zeehavens hoeven het niet alleen te doen. Het Rijk onder-steunt de transitie naar een biobased en circulaire economie onder meer via een handvol programma’s. De ministeries

van IenM en Economische Zaken werken daarnaast samen met de havens aan de uitvoering van het Werkprogramma Zeehavens. Ook daarbij geldt dat groei niet ten koste mag gaan van de kwaliteit van de leefomgeving. Alleen als econo-mische ontwikkeling en leefbaarheid hand in hand gaan, is sprake van een gezonde havenontwikkeling.

Het ministerie heeft er vertrouwen in dat de Nederlandse zeehavens de randvoorwaarden creëren en de kansen grij-pen die deze transitie biedt voor zowel logistieke partijen als de industrie in de havens. Nu al vinden in de haven van Am-sterdam tal van duurzame ontwikkelingen plaats. Biodiesel Amsterdam laat bijvoorbeeld een deel van de reststromen (glycerine) en het afvalwater door Orgaworld verwerken en het AEB Amsterdam gebruikt het biogas van Waternet voor het opwekken van elektriciteit en warmte. Daarnaast zijn e-noses geplaatst in en rond Westpoort om geurhinder tegen te gaan en is de ambitie van het havenbedrijf er op gericht om in 2020 ongeveer honderdduizend vierkante meter aan zonnepanelen en honderd megawatt aan windenergiepro-ductie in de haven te realiseren.

Een duurzame haven is gewenst, mogelijk en noodzakelijk. Niet alleen vanwege een fijne leefomgeving, óók om in de transitie naar een circulaire economie een sterke en vitale ha-ven te blijven. Alleen dan blijven de zeehavens ook in de toe-komst voor ons land van het grootste economisch belang. •

Ook het minis ter ie van I nf rast ruc tuur en M i l ieu ( IenM) i s er veel aan gelegen om in te zetten op een duur zame haven. Coen Peelen , senior be le idsmedewerk er b i j de d i rec t ie Mar i t ieme Zak en ( IenM) , l icht toe.

T E K S T: C E E S V I S S E R F OTO : D A N N Y CO R N E L I S S E N


hoe kunnen we er geld mee verdienen? Daartoe heeft ad-viesbureau Accenture vijf businessmodellen benoemd: levenscyclusverlenging, grondstoffenterugwinning, deel-platforms, circulaire leveranciers, en “van product naar dienst”. Wat voorts nodig is, is schaalniveau, leveringsze-kerheid en samenwerking in clusters.”

Wil Amsterdam en de haven toonaangevend worden op het gebied van de circulaire economie, benadrukt Ver-paalen, dan moeten er ondubbelzinnige keuzes gemaakt worden. “Multinationals willen graag investeren, maar als ze ergens een hekel aan hebben, is het aan een zwal-kende overheid. Maak keuzes en ga er knetterhard voor.” Verpaalen noemt enkele: fossielvrij worden, haven meer onderdeel laten worden van de stad, investeren in goede openbaarvervoers-ontsluiting als je wilt dat daar kleine bedrijfjes komen, maar ook bijvoorbeeld festivalgeschikt maken zodat de stad ontlast wordt. Zonder grotere ken-nis of enthousiasme over de haven bij de stadsbewoners, besluit hij, is het lastig draagvlak voor investeringen te vin-den.

De discussieavond van 14 juni was reden voor Zee-havens Amsterdam om Eveline Jonkhoff van de Ge-meente Amsterdam (pagina 17), Dominique van Ratin-gen van de Amsterdam Economic Board (pagina 18), Wieteke Weeninken Marieke van Nood van AEB Amster-dam (pagina 20) en André Struker van Waternet (pagina 22) nader aan de tand te voelen. •

Nadenken over de stad van morgen. Fysiek gebeurt dat in de Centrale Openbare Bibliotheek Amsterdam via tentoonstellingen (open tot 1 september 2016),

lezingen en discussieavonden. De vraag ‘wat voor stad krij-gen we?’ staat niet centraal, maar juist ‘wat voor stad willen we?’ en ‘wat is daarvoor nodig?’.In dit kader hield op 14 juni een stevige line-up van spre-kers vanuit de Amsterdam Economic Board, gemeente Amsterdam, Havenbedrijf Amsterdam, AEB en Waternet in de centrale bibliotheken voordrachten over de kansen van de circulaire economie in Amsterdam en met name in de haven. Inleidende spreker was Pepijn Verpaalen van het stedenbouwkundige bureau Urbanos.

Maak keuzes en ga ervoor!Stedenbouwkundig bureau Urbanos kreeg als de op-dracht naar de haven te kijken vanuit de principes van de circulaire economie. Dat gaat niet alleen over het schep-pen van ruimtelijke voorwaarden en hoe de relatie tussen haven en stad casu quo metropool valt te veranderen, maar vooral: hoe zorg je ervoor dat iedereen meedenkt en mee discussieert?Pepijn Verpaalen: “Waarom iedereen? Omdat de haven van alle Amsterdammers is. Dat maakt ons medever-antwoordelijk. In het Regeerakkoord van 2012 is de cir-culaire ambitie al nationaal verwoord, de gemeenteraad heeft zich uitgesproken en het havenbedrijf kwam met zijn Havenvisie 2030, maar we merken dat de ontwikke-lingen toch langzaam gaan. Voor de haven is dé vraag:

T E K S T: R O B S C H O E M A K E R


STAD EN HAVEN KIEZEN VOOR CIRCUL AIR

Bele id bestaat b i j de grat ie van een toek omstperspec t ie f. Het schetsen van het perspec t ie f voor Amsterdam – en het aanjagen van de d iscuss ie daarover – i s een taak d ie i s toebedeeld aan het open plat form Volksv l i j t 2056 . Op 14 juni j l . o rganiseerde d i t p lat form een d iscuss ieavond met a ls inzet de k ansen van de c i rcu la i re economie in Amsterdam en de haven.


gens Jonkhoff op basis van 70.000 nieuwbouwwoningen jaarlijks 85 miljoen euro aan extra toegevoegde waarde kunnen opleveren. “Bij de organische reststoffen gaat het dan om 150 miljoen euro plus 1.200 extra banen wanneer we bijvoorbeeld al het gft-afval van Amsterdamse huis-houdens gescheiden inzamelen. Rekenvoorbeelden die aantonen dat een circulaire economie meer toegevoegde waarde en meer banen oplevert. Ecologisch heb je dan te maken met extra materiaalbesparingen en CO2-reductie. We zijn onder andere gestart met meer dan twintig part-ners in de circulaire stadswijk Buiksloterham. En is Tui-nen van West ook een mooi voorbeeld.”Ambitieus is het Uitvoeringsplan Afval dat net aan de gemeenteraad is voorgelegd. Daarin staat dat in 2020 65 procent van het huishoudelijke afval wordt gescheiden. In 2013 bedroeg dat percentage nog negentien procent, inmiddels is dat opgelopen tot 27. Dat moet zowel zijn beslag krijgen via bronscheiding door de burger zelf, als door nascheiding bij de AEB Amsterdam. •WWW.AMSTERDAM.NL/CIRCULAIR

EERST MOET JE HET SNAPPEN

Als eerste s tad ter were ld heef t de gemeente Amsterdam een grootschal ig onder zoek laten ver r ichten naar de mogel i jk heden voor een c i rcu la i re economie. Amsterdam Ci rcula i r, u i tgevoerd door C i rc le Economy, TNO en Fabr ic , i s een v is ie en routek aar t voor de s tad en regio. I nderdaad, Amsterdam heef t ambit ie .

T E K S T: R O B S C H O E M A K E R F OTO : A E B A M S T E R D A M

“Een logisch onderzoek”, stelt Eveline Jonkhoff, strategisch adviseur duurzaamheid en circulai-re economie bij de Gemeente Amsterdam. “Wie

circulaire ambities heeft en internationaal koploper wil wor-den, moet snappen waar het over gaat. Dan pas kun je een rol voor jezelf formuleren. Daarbij moeten we beseffen dat we aan het begin van de transitie van lineair naar circulair staan. De rol die het Amsterdamse college van B&W en de gemeenteraad daarom adopteert, is helpen om de transitie te versnellen. Daarbij ondersteunen we het bedrijfsleven, maar ook de consument die andere keuzes moet gaan ma-ken.”Onderzoek en inzicht dus en vervolgens kleinschalig via experimenten oefenen en implementeren. Uit Amster-dam Circulair (oktober 2015), waaraan ook Schiphol, Ha-venbedrijf Amsterdam, kennisinstellingen en bedrijfsle-ven met data hebben bijgedragen, blijkt dat Amsterdam twee bij uitstek kansrijke waardeketens heeft: bouwcon-structie en organische reststromen. Jonkhoff: “Overigens hebben we dat rapport met zoveel mogelijk partijen ge-deeld en bijvoorbeeld via Facebook en LinkedIn om re-acties gevraagd. Er zijn bovendien bijeenkomsten belegd om maar te kunnen inspireren, uit te dagen en nieuwe samenwerkingen uit te lokken. Circulair denken is willen samenwerken.”Voorzichtig is Amsterdam gaan implementeren. Een Green Deal Circulair Inkopen is eind 2013 getekend. Een regionale samenwerking in de bouwketen is aangegaan met Amsterdamse partners in de bouw en het Rijk. “In Betondorp zijn we bezig om oude stoeptegels af te voeren naar bedrijven in Westpoort die het verwerken tot nieuwe betontegels. Daarmee wordt de link tussen stad en haven meteen duidelijk als een plek die als werkplaats kan die-nen voor circulaire stadsinitiatieven.”Verder kunnen in het kader van het Duurzaamheidsfonds ook circulaire projecten aanspraak maken op leningen. Onlangs is de eerste tenderronde voor circulaire-econo-mieprojecten afgesloten. Daarvoor stond 1 miljoen euro gereserveerd.”

VingeroefeningenDe economische verwachtingen van de circulaire eco-nomie zijn hoog. Alleen in de bouwketen al zou dat vol-


IN HOEVEEL HUISHOUDENS VIND JE ‘M NIET?Een oude schoenendoos of plastic bak vol in onbruik geraakte kabels en snoertjes. Zonde om weg te gooien, ja, maar perfect voor het Afvalpunt. Via deze inzameling komen ze in de nieuwe kabelshredder bij AEB.



die andere wethouders bereid zijn dat textiel af te staan en naar Almere te brengen.”Daarnaast zitten we met alle partijen in een specifieke grondstofketen – producenten, ophaaldiensten, sorteerders, vervezelaars, aanbestedende gemeenten, kennisinstellin-gen, startups et cetera – om de tafel en bezien hoe er duurza-mer valt te werken. En analyseren we de obstakels. Dan blijkt dat er juridische belemmeringen kunnen zijn – bij biomassa bijvoorbeeld omdat afval wettelijk niet als grondstof mag worden gebruikt - , belemmeringen in gedrag, businessmo-dellen en – belangrijk – gevestigde belangen. De aanbeste-ding bij textielinzameling wil men vaak niet een-twee-drie veranderen, omdat charitatieve instellingen daarvan leven. Eenieder kijkt erg naar het belang van de eigen afdeling. Cir-culair werken kan betekenen dat oude verdienmodellen en vanzelfsprekendheden op de schop gaan. Lastig.”Bij die negen stromen is het voor de programmamanager zaak de input van al die gemeenten te verzamelen en te kij-ken wie wat wil gaan doen. “Taken te verdelen. Waar zit de gemene deler van al die stromen en waar vinden we de juiste mensen om iets voor elkaar te krijgen? Als er nog geen inves-teerder is, gaan we die zoeken. Nieuwe clusters bouwen is een andere opgave. Zaanstad is vanouds sterk in food, dus een voor de hand liggende kandidaat om met proteïnen en aromaten te werken. De inbreng van kennisinstellingen en startups is essentieel om te onderzoeken wat er meer met die stromen valt te doen. Idealiter staat er een ondernemer

“Van de zeventig tot tachtig afvalstromen die deze regio kent”, zegt Dominique van Ratingen van de Amsterdam Economic Board, “hebben

we negen kansrijke grondstofstromen geselecteerd waar we ons de eerste twee jaar op richten: textiel, biomassa, plastics, metalen, bouwen sloopafval, elektronisch afval, ict-ser-vers, luiers en matrassen. Daarnaast stimuleren we dat de gemeenten braakliggende terreinen inventariseren om daar-op biobased gewassen te verbouwen, zoals bamboe, vlas en hennep. Daarmee is echt cradle-to-cradle te werken. Ook stimuleren we binnen dit programma circulair inkoopbeleid. Dat wil zeggen dat overheden en bedrijven goederen zo aan-geleverd willen krijgen dat die geschikt zijn voor hergebruik.”Verbinden, aanjagen en kansen spotten, noemt Van Ratin-gen dat. “Onze aandacht richt zich nu op het huishoudelijk afval dat door zijn volume de voor circulaire processen zo noodzakelijke schaalgrootte kan garanderen. Cruciaal is de gemeenten mee te krijgen. Per subregio beleggen we een vergadering met bestuurders uit overheid en bedrijfsleven en lichten onze keuze van de negen grondstofstromen toe. Een eerste probleem is dat wethouders vaak met langduri-ge aanbestedingen zitten, vaak in één pakket. De vraag is of die wethouders te zijner tijd stromen eruit willen lichten en samen met andere gemeenten willen poolen om zodoende voldoende volume te krijgen dat een businessmodel handen en voeten geeft. Almere wil bijvoorbeeld graag textiel naar zich toe trekken en is bereid daarin investeren. Dan moeten

VERBINDEN, A ANJAGEN EN EEN GOED VERHA AL VERTELLENDominique van R at ingen, programmamanager grondstof fentrans i t ie b i j de Amsterdam Economic Board, over negen k ansr i jk e a fva ls t romen en de uniek e k ansen daar van voor de Metropool Regio Amsterdam.

T E K S T: R O B S C H O E M A K E R


en geen mensen voor vrijmaken. “Dat het een extra dingetje is. Zo kan ook een wethouder wel voorstander zijn van circu-lair inkopen, maar als het inkoopbudget onder een andere wethouder valt stokt het.”

BloemenHet sluiten van ketens veronderstelt een nieuwe manier van denken en van samenwerken. Amsterdam staat nog aan het begin van de circulaire economie met alle aanlooppro-blemen van dien. “Er bloeien al mooie bloemen, maar het is nog geen bloemenveld”, zegt Van Ratingen daarover. Haar enthousiasme en optimisme is er niet minder om. “De MRA bergt unieke mogelijkheden. Het moet en het kan hier. Cru-ciaal en ook vrij uniek: de wil is er bij zowel de 2,4 miljoen inwoners als bij overheden. De wil om samen te werken. Dat maakt de MRA ook internationaal tot een uitstekend Pilot-gebied. We kunnen heel snel hier iets uitproberen. Uit-eindelijk betaalt dat uit.” •

op en zegt: dat ga ik doen. Dan zit de taak van de board erop en richten wij ons op een andere stroom.”

Koplopers“We staan nog maar aan het begin van het circulaire pro-ces en de rol van koplopers en aansprekende voorbeelden is essentieel. Koplopers zijn personen die als boegbeeld de boel op sleeptouw nemen, die het verhaal vertellen”, ver-volgt Van Ratingen. “Hoewel het bij circulaire economie om dikke stromen en grootschalige projecten gaat, zijn het vaak kleinschalige voorbeelden die bestuurders overtuigen; een refurbished tuinbank gemaakt van afval of succesvolle klein-schalige pilotprojecten. Het moet gaan leven. Niet alleen bij de bestuurders, maar de hele organisatie bij overheid en be-drijfsleven moet doordesemd zijn van het belang van duur-zaam werken.”Van Ratingen ziet nu nog te veel dat duurzaamheid en circu-lariteit op de agenda staat maar dat gemeenten er geen geld

De Amsterdam Economic Board is een in 2011 opgerichte publiekprivate organisatie die werkt op een drievoudig niveau – kennisinstellingen, overheid en bedrijfsleven. Doel is het versterken van de concurrentiekracht van de Metropoolregio Amsterdam (MRA). De MRA telt 2,4 miljoen inwoners, 32 gemeentes, twee provincies en waterschappen die allemaal betrokken worden bij de plannen. De board (circa twintig medewerkers) was eerst via acht economische clusters georganiseerd, maar richt zich nu op vijf specifieke grootstedelijke uitdagingen: Digitale Connectiviteit, Banen voor de Toekomst, Gezondheid, Mobiliteit en Circulaire Economie. Binnen Circulaire Economie is Dominique van Ratingen programmamanager grondstoffentransitie.



A E B A M S T E R DA M

POORT NA AR DE CIRCUL AIRE ECONOMIE

Strategisch adviseur Marieke van Nood vertelt niet zonder enige trots dat AEB in Westpoort het grootste afvalenergiebedrijf op één locatie ter wereld is. “We

verwerken Amsterdams huishoudelijk afval, bedrijfsafval en ook geïmporteerd afval uit het Verenigd Koninkrijk - en zet-ten dat om in warmte en elektra. Daarmee zijn we de groot-ste duurzame energieproducent in de regio.” Met de transitie naar recycling wil AEB in 2018 vier keer zo veel grondstoffen terugwinnen als in 2014, het jaar van haar verzelfstandiging. Daartoe zijn enkele projecten in voorbereiding. “We gaan hier in een grootschalige installa-tie – met lopende banden en zeven – de grijze zakken ope-nen en plastic, metalen, drankkartons, papier en gft-afval eruit halen. Onze installatie in combinatie met scheiding aan de bron is onontbeerlijk voor de ambitie van de ge-meente Amsterdam om in 2020 65 procent van het afval te scheiden. Wat na de scheidingsinstallatie binnen AEB nog resteert, wordt verbrand en levert energie op. Het restant daarvan, eenmaal afgekoeld, bedraagt 300- tot 350.000 ton

per jaar aan bodemassen.”Wieteke Weenink, productgroepmanager metalen en mi-neralen, valt haar collega bij: “Uit die enorme hoeveel-heid bodemassen zeven we eerst de resterende metalen. De resterende bodemassen, ook wel minerale fractie ge-noemd, werden tot nu alleen als vervanger van zand en grind ingezet bij wegenbouwaanleg, goed ingepakt om-dat er zware metalen en zouten in zitten die niet in het grondwater mogen komen. Nieuw is dat we die zogeheten minerale fractie nu ook in een installatie gaan schoonma-ken en dan houden we volwaardig zand en grind over dat bijvoorbeeld is te gebruiken voor cement en beton. Dat betekent dat ook daar minder primaire grondstof hoeft te worden gebruikt. Ook de Urbanite-stoeptegels die door buurman Struyk Verwo worden gemaakt en nu al op proef in Amsterdam worden ingezet, worden voor twintig pro-cent uit onze schone secundaire bodemassen gemaakt. Een staaltje stadsmijnbouw.”

Al meer dan honderd jaar i s AEB Amsterdam in beweging om duur zamer te werk en . Dat raakt de k omende jaren met innovat ies en invester ingen in insta l la t ies in een st roomversnel l ing, zek er a l s de duur zaamheidsambit ies van de gemeente Amsterdam werk e l i j k heid worden.

T E K S T: R O B S C H O E M A K E R F OTO : A E B A M S T E R D A M


Xxx FOTO: EVERT BRUINEKOOL

KorrelsDe plastics vergen nog een na-scheiding om PP, PE, PET en folies uit elkaar te halen. De gesorteerde plastics worden daarna tot korrels vermalen en gaan naar gespecialiseerde bedrijven; ook heeft AEB plannen tot eigen productont-wikkeling. Ook e-waste wordt, kleinschaliger, want deels handmatig na-gescheiden. In een regionaal sorteercen-trum biedt AEB zestig arbeidsplaatsen voor mensen met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt.Gft-afval wordt in de nabije toekomst in samenwerking met buurman Waternet (met rioolslib als inbreng) vergist tot biogas en vervolgens tot groengas opgewerkt. Onder-zocht wordt of er ook bio-aromaten, een bouwsteen voor de chemische industrie, van zijn te maken. Om schaal-grootte daarvoor te krijgen wordt samenwerking met col-lega-afvalbedrijven gezocht.Hiermee openbaart zich ook een cultuuromslag bij AEB die eigen is aan de circulaire economie. Van Nood: “Er is weinig meer wat we nog alleen doen. AEB zoekt na-drukkelijk samenwerking met andere partijen om op de effectiefste wijze toepassingen te vinden voor onze rest-stromen. En of dat nu gevestigde bedrijven, collega-ener-giebedrijven zijn of startups, dat maakt niet uit. Wij par-ticiperen ook met Waternet en Havenbedrijf Amsterdam in Clean Capital, waarbij een digitaal loket voor bedrijven wordt geopend die daarop reststromen kunnen aanmel-den. Dan kijken we of die duurzaam zijn te verwerken of dat er technologie voor moet worden ontwikkeld. Samen-werking met kennisinstellingen en startups is dan gebo-den. Wij worden steeds makkelijker gevonden.”Het zichzelf naar buiten toe openstellen uit zich ook op de afvalpunten in de stad die door AEB worden beheerd. Daar zullen ook meer en meer recyclingactiviteiten plaatsvinden. Van Nood: “Het publiek ziet met eigen ogen wat er met afval gebeurt en wat er mee kan, en dat werkt positief op de bewustwording.”

Innovaties“Innovaties hebben niet alleen betrekking op de ver-werking van reststromen, maar ook op verduurzaming

van onze installaties zelf”, zegt Weenink. “Zo kunnen onze installaties nu meer warmte leveren en desgewenst stoom aan bedrijven, die dat dan niet meer fossiel hoe-ven op te wekken. Ook gaan we onderzoek doen naar het afvangen van CO2 uit de schoorsteen. CO2 is een voor de tuinbouw zeer gewilde grondstof.”

Vierhonderd medewerkers telt AEB Amsterdam en dat worden er meer. Van Nood: “Van een afvalbedrijf zijn we in rap tempo een grondstoffenbedrijf aan het worden: de poort tot de circulaire economie.”•

AROMATEN WINNENBiorizon, een ketenbreed consortium van twaalf partijen, waaronder AEB, Waternet, Sabic, Havenbedrijf Amsterdam en Zeton, slaat onder coördinatie van TNO de handen ineen voor een innovatiefwaste2aromaticsproject waarbij aromaten zijn te winnen uit afvalstromen als gft, luiers, zeefgoed en mest. Aromaten zijn een belangrijke bouwstof van de chemische industrie. Dit project is gericht om op te schalen van laboratoriumschaal tot een blauwdruk van een pilotfabriek die in 2019 operationeel kan zijn. www.biorizon.eu

In een regionaal sorteercentrumm biedt AEB zestig

arbeidsplaatsen voor mensen met een

kwetsbare positie op de arbeidsmarkt.


RIOOL ALS GOUDMIJN

“Van nature denken wij in kringlopen. Wat Wa-ternet al tien jaar doet, is het afvalwater van landen stroomopwaarts te zuiveren tot drink-

water en het na gebruik zo schoon mogelijk weer lozen. We zijn daarnaast verantwoordelijk voor het rioolnet, regenwa-ter, het grachtenbeheer en de waterkwaliteit en -kwantiteit in de omgeving”, vertelt André Struker, strateeg bij Waternet. “Als voorloper in circulariteit wordt sinds vier, vijf jaar van ons gevraagd een grotere maatschappelijke rol te pakken. In dat licht willen wij in 2020 geheel klimaatneutraal werken en andere partijen helpen vanuit onze expertise. In 2040 moet Amsterdam immers een economisch duurzame regio zijn: van lineair naar cyclisch. Dat inspireert ons om onze onder-zoekskracht, vaak in samenwerking met kennisinstellingen, marktpartijen en andere waterbedrijven, te gebruiken om uit afvalwater energie te halen en afvalstoffen daarin te ge-bruiken om op te waarderen tot secundaire grondstoffen. Waar je bijvoorbeeld op kunt zitten. En we nodigen iedereen van harte uit om andere toepassingen te verzinnen.”Kringloopdenken zit in onze natuur, herhaalt Struker. “Als je de waterkringloop goed in de hand hebt, raakt dat ook aan de energie- en de grondstoffenkringloop. Dat heeft al samen met buurman AEB in Westpoort de biogas- en groengaspro-ductie opgeleverd waar wij afvalwaterslib inzetten en AEB organische reststoffen.”

Als André St ruk er van Waternet een lez ing houdt over c i rcu la i re k r inglopen en de ro l d ie Waternet daar in k an spelen , s jouwt h i j een n iet a l te k le ine tu inbank mee d ie deels gemaakt i s van b io - composiet op bas is van a fva ls tof fen u i t het watersysteem en u i t a fva lwater. S t ruk er : “Dat i s een tastbaar voorbeeld van dat Waternet na het s lu i ten van de waterc yc lus , nu ook hard werkt aan andere c yc l i , zoa ls het winnen van energie en grondstof fen u i t a fva lwater.”

T E K S T: R O B S C H O E M A K E R F OTO : WAT E R N E T



PiramideWaternet wil impact. Energie is volgens Struker mooi, maar nog mooier is uit afvalwater producten te maken die hoger op de waarde-piramide staan dan energie zoals meststof-fen, aromaten en voedingsingrediënten. “Dat levert meer toegevoegde waarde op per ton product. Dat doen we door onze expertise omtrent onder meer struviet, cellulo-se, bio-composieten en aromaten te koppelen aan die van anderen en die vervolgens ter beschikking te stellen. Wie het verschil wil maken, moet niet blijven steken in niche-producten, maar streven naar grote stromen die kwaliteit en continuïteit garanderen. Marktpartijen weten ons in-middels te vinden en willen graag met ons samenwerken. Andersom willen wij marktpartijen erbij betrekken, zoals ICL Fertilizers bij struviet, NPSP bij bio-composiet en een diervoederproducent bij aromaten. Die bedrijven stellen ook de goede vragen. En volume, volume, volume.”

ToevalBij de ‘ontdekking’ van struviet hielp toeval een handje. “We hadden last van dichtslibbing in ons leidingsysteem door een harde, kalkachtige stof en dat bleek struviet te zijn. Het was in ons belang dat struviet er prematuur eruit te halen. De kosten die daarmee gepaard gingen, verdienen we bin-nen tien jaar terug door minder storingen en onderhoud.

Toen bleek dat struviet prima als basisstof voor de kunst-mestproductie kon dienen vanwege het gehalte aan fos-faat, dat zoals bekend een eindige grondstof is.”

Het is nu nog peanuts, merkt Struker op. Bovendien zijn er nog belemmeringen in de regelgeving. “Maar we heb-ben laten zien dat het kan. Het wordt pas interessant als struvietwinning grootschalig wordt aangepakt: samen met andere waterbedrijven in Nederland, en misschien zelfs in andere Europese regio’s, mits de waterbedrijven daar op dezelfde manier denken en werken.”Bij bio-composiet op basis van de vezels van riet, water-planten en bermgras geldt hetzelfde verhaal. Daar is ook een marktpartij, NPSP, ingestapt. Die vezels worden samen-geperst, er worden bio-harsen en calciet aan toegevoegd en je kunt er een tuinbank van maken – circulair, want te demonteren en her te gebruiken. De uitdaging is nu om an-dere producten te ontwerpen en daar heeft Waternet prijs-vragen voor uitgeschreven. Ook hiervoor geldt dat er om volume-redenen samenwerking is gezocht met andere waterbedrijven en bijvoorbeeld Staatsbosbeheer. Herwon-nen cellulose uit wc-papier is in te zetten bij onder meer de productie van asfalt, papier, bio-composiet en ook bij aro-maten als basisstof voor de chemische industrie. Voor deze laatste toepassing wordt nu een proefinstallatie gebouwd.Ook het maken van proteïnen – eiwitten – is veelbelovend, voegt Struker eraan toe. “In potentie kan vanuit het Am-sterdamse afvalwater voor 63 procent aan de eiwitbehoef-te van de Amsterdam worden voorzien. Dat is een veel snellere en duurzamere manier om eiwitten te produceren dan via veehouderij.”

Stadsmijnbouw“Duidelijk is dat met afvalwater ontzettend veel kan, maar ook met drink-, grond- en oppervlaktewater. Cruciaal is dat we nu goed weten wat er in zit. Het is wachten op tech-nologie om nuttige stoffen eruit te halen en daar een busi-nesscase aan te verbinden; stadsmijnbouw”, besluit Stru-ker. “Nederlandse waterbedrijven lopen internationaal voorop omdat wij het sluiten van de watercyclus al jaren op de agenda hebben staan. Amsterdam als stad loopt in het circulaire denken voorop omdat er een langetermijnvi-sie voor is ontwikkeld. En Waternet loopt voorop omdat wij er tastbare producten van hebben kunnen maken. En wij denken niet anders dan op de lange termijn.”•


Struviet als basisstof voor de kunstmestproductie.


FIETSVERLICHTINGEen z ichzel f ver l ichtend f ietspad met ledlampen dat draa i t op lok aa l opgewekte zonne - en windenergie . De l ichtsterkte van de ledver l icht ing i s door de f ietser ze l f te regelen v ia de app Geol ight , vanaf heden grat i s beschik baar. Za l deze were ldpr imeur s t raks overa l in de openbare ru imte te v inden z i jn? Het ant woord leest u in het vo lgende nummer van Zeehavens Amsterdam.


NACHTWACHTF OTO : S I CCO VA N G R I E K E N


COMMODITIES SERVICES FOR THE AGRI, FOOD AND OIL & GAS MARKET

WWW.SGS.COM

SGS provides a complete suite of solutions at every stage of the value chain to bring your commodities to market. Our services include: AGRI & FOOD• Analytical services• Inspection services• Pest control and fumigation• Market information• Audit and certification

OIL & GAS• Gasoline blending assistance • Gasoil inspection, blending and testing (fully EN590 equipped)• Biodiesel inspection and testing (fully EN14214 equipped)• Ethanol inspection and keypoints testing• Fuel oil inspection and keypoints testing

BRANCHE OFFICES Oil, Gas & ChemicalsNieuw Zeelandweg 5aNL - 1045 AL Amsterdamt +31 (0)20 407 32 00e [email protected]

Agri & FoodJarmuiden 65 NL - 1046 AE Amsterdamt +31 (0)20 448 77 00e [email protected]

ENSURE QUALITY AND QUANTITY

SGS IS THE WORLD’S LEADING INSPECTION, VERIFICATION, TESTING AND CERTIFICATION COMPANY



GOEDE BRANDSTOFFENDuur zaamheid verk oopt n iet? Een onderneming d ie het tegendeel bewi js t , i s GoodFuels . Het Amsterdamse bedr i j f ont wik k e l t en lever t vo l ledig duur zame biobrandstof fen en heef t daarmee voet aan de grond gek regen in het z ware wegtranspor t , spoor ver voer, scheepvaar t en de industr ië le machinesec tor - prec ies d ie t ranspor tsegmenten d ie wein ig andere duur zame a l ternat ieven hebben dan een b iobrandstof a l s ver vanger van foss ie le d iese l en s took ol ie .

Uit reststromen ontwikkelde brandstoffen die direct inzetbaar zijn als vervanger voor fossiele brandstof-fen zonder aanpassingen aan motoren (drop-in),

met als resultaat een CO2-reductie tot 85 procent. Het is nogal een claim die GoodFuels neerlegt. Maar Dirk Krone-meijer, ceo GoodFuels, verblikt of verbloost niet. “Wij staan voor onze missie om de wereld een stukje beter te maken en daarom zijn alle GoodFuels ook echt good fuels.” Om ver-volgens uit te leggen dat de ‘CO2-reductie tot 85 procent’ bovendien well-to-wheel (bron tot wiel) is. Wat zoveel wil zeggen dat de beperkte CO2-emissies niet alleen plaatsheb-ben tijdens het verbrandingsproces in het transportmiddel (wheel), maar tijdens de gehele keten vanaf de bron (well). Denk bijvoorbeeld aan de energie die nodig is voor het ver-vaardigen en transporteren van brandstoffen. Well-to-wheel is eigenlijk onder te verdelen in twee fases: het well-to-tank- en het tank-to-wheel-gedeelte. “Vanuit milieuoogpunt geeft de well-to-wheel-benadering dus een compleet beeld van de milieuprestaties van onze brandstofsoort en daarmee van de milieuvriendelijkheid ervan”, licht Kronemeijer toe.Het slaat kennelijk aan, want GoodFuels staat inmiddels te boek als pionier en marktleider in de scheepvaart (GoodFu-els Marine) en het zwaar weg- & spoorverkeer (GoodFuels Road & Rail). Wat te danken is aan de afdeling GoodFuels Innovation, waar een continue ontwikkeling van duurzame brandstoffen plaatsheeft. Kronemeijer: “Als bedrijf hanteren wij de duurzaamheidstandaard, zoals neergelegd door RSB (Roundtable on Sustainable Biomaterials). Dit is een hoge standaard opgesteld door NGO’s die misstanden uit het ver-leden proberen te voorkomen. Zo concurreren onze brand-stoffen niet met voedsel en hebben ze geen relatie met de ontbossing van regenwouden. Omdat RSB-certificering in de praktijk nog niet voor alle brandstoffen mogelijk is, heb-ben we ook nog een eigen duurzaamheidboard met daarin een aantal leidende academici en NGO’s. Als zij een brand-stof van ons niks vinden, verkopen wij het gewoon niet aan onze klanten.”Gevraagd naar wie die klanten zijn, noemt Kronemeijer Boskalis, De Boer Van Oord en de Rijksrederij, maar ook NS, Heineken, en Strukton. “Zowel de marine- als de rail- & road-kant waarderen dat ons product direct is in te zetten in de bestaande infrastructuur, van hoge kwaliteit en be-taalbaar is. Daarnaast appreciëren onze klanten onze hoge

duurzaamheidstandaard en ons innovatief vermogen om continue het beste aanbod van duurzame brandstoffen te kunnen bieden.”

Havenbedrijf AmsterdamOver klanten gesproken: Kronemeijer onderstreept graag dat GoodFuels een ‘geweldige relatie’ onderhoudt met Ha-venbedrijf Amsterdam (HbA). “Vanaf het begin geloofde het business development-team van HbA in onze duurzame marine biofuel-propositie. Ze heeft ons daarin altijd actief ondersteund. Daarnaast werken we samen in de ontwik-keling en productie van nieuwe biobrandstoffen. Iemand zoals bijvoorbeeld Micha Hes (manager Business Develop-ment HbA – red.) doet daar echt geweldig werk. Helemaal fantastisch is dat ze hebben besloten om per 1 september over te gaan op onze brandstof voor de eigen havenbo-ten.” Volgens Kronemeijer laat de stap van HbA zien dat de CO2-uitstoot steeds belangrijkere issue in de scheepvaart is. “Marine biofuel – mits echt duurzaam - is daarom een geweldige toevoeging aan het palet van schone brandstof-fen voor de scheepvaart. Hiermee is weer een fantastisch signaal afgegeven naar de scheepvaart dat onze brandstof een haalbaar alternatief is en een logische stap naar het ver-duurzamen van een vloot.” •W W W.GOODFUELS.COM

COMMODITIES SERVICES FOR THE AGRI, FOOD AND OIL & GAS MARKET

WWW.SGS.COM

SGS provides a complete suite of solutions at every stage of the value chain to bring your commodities to market. Our services include: AGRI & FOOD• Analytical services• Inspection services• Pest control and fumigation• Market information• Audit and certification

OIL & GAS• Gasoline blending assistance • Gasoil inspection, blending and testing (fully EN590 equipped)• Biodiesel inspection and testing (fully EN14214 equipped)• Ethanol inspection and keypoints testing• Fuel oil inspection and keypoints testing

BRANCHE OFFICES Oil, Gas & ChemicalsNieuw Zeelandweg 5aNL - 1045 AL Amsterdamt +31 (0)20 407 32 00e [email protected]

Agri & FoodJarmuiden 65 NL - 1046 AE Amsterdamt +31 (0)20 448 77 00e [email protected]

ENSURE QUALITY AND QUANTITY

SGS IS THE WORLD’S LEADING INSPECTION, VERIFICATION, TESTING AND CERTIFICATION COMPANY

T E K S T: C E E S V I S S E R F OTO : G O O D F U E L S


LOGISCHVan a l le goederentranspor tbewegingen in Amsterdam gaat één procent over het water, ter wi j l de s tadsopper v lakte voor c i rca 35 procent u i t water bestaat . Te l daarbovenop dat de b innenstedel i jk e ru imte om vracht wagens te ont vangen onder druk s taat en het verbaast n iet waarom s leepdienstbedr i j f B lom haar locat ie in de Coenhaven u i tbre idt met een logist iek centrum van waarui t door (e lekt r i sche) s leepboten geholpen pontons en dekschui ten v ia het water de b innenstad bevoor raden.

T E K S T: C E E S V I S S E R F OTO : B LO M B V

Blom BV is gespecialiseerd in de verhuur van dekschui-ten, pontons, koppeldekschuiten en het transporte-ren daarvan. Het terrein, gesitueerd in de Coenhaven

en rechtstreeks verbonden met de A10, is uitgerust met een ruime laad- en loswal en een mobiele zeventigtonskraan. Directeur Nancy Blom legt uit dat haar onderneming niet zelden wordt ingeschakeld om over het water bouwmateria-len en grondstoffen naar en uit de Amsterdamse binnenstad te vervoeren, om eraan toe te voegen dat deze werkwijze het binnenstedelijke wegvrachtverkeer reduceert en de duurza-me logistiek stimuleert.Bloms laatste opmerking is precies de achterliggende reden om de uitvalbasis aan de Coenhaven uit te breiden met een logistiek centrum. Volgens Blom vraagt de problematiek rond-om de stedelijke distributie in Amsterdam namelijk dringend om een oplossing: “De stad dreigt op distributieniveau uit balans te raken. Het weggebruik loopt tegen haar maximale capaciteit aan en op veel plekken is sprake van hoge concen-traties luchtvervuiling. De oplossing is de vrachtwagen over het water, lees ponton en dekschuit met behulp van duw- en sleepboten.”Om haar exposé kracht bij te zetten, vertelt ze dat de Amster-damse grachten ooit zijn aangelegd voor het vervoeren van

koopmansgoederen vanuit de hele wereld. “Amsterdam koes-tert haar wateren, die zo’n 35 propcent van het stadsoppervlak innemen. Niet voor niets heet het wel het blauwe goud van de stad. Maar tegenwoordig wordt dat ‘blauwe goud’ vooral bevolkt door toeristen in rondvaartboten. En anders wel door het publiek dat op evenementen als Sail en het Grachtenfesti-val afkomt. Kleinschalig goederenvervoer over water daaren-tegen maakt nog geen procent uit van alle transporten in de stad. Bovendien groeit de stadspopulatie en zal de vraag naar goederenbewegingen toenemen.”Nog een reden om een logistiek centrum op te zetten, schuilt volgens Blom in de impact die de bouwlogistiek op steden heeft. “Bijna één derde van de transportbewegingen in Ne-derland is bouwgerelateerd. Merk op dat de logistieke kosten soms meer dan twintig procent van de totale bouwkosten bedragen. Zeker middelgrote tot grote bouwbedrijven geven aan dat het vervoer over water een reële optie voor de toe-komst is. Ook zien zij waterdistributie als ‘groen’ visitekaartje. Niet alleen is de laadcapaciteit van een dekschuit zo’n twee tot drie keer groter dan de capaciteit van een vrachtwagen, ook varen onze sleepboten op biodiesel. Tegelijkertijd is de komst van elektrische sleepboten aanstaande.” Ze vervolgt met de opmerking dat de te vervoeren goederen uit bouwmaterialen en –afval kunnen bestaan, maar bijvoorbeeld ook uit postpak-ketten en horecavoorraden.

VoltooiingTerug naar de uitbreiding, die volgens Blom uit ongeveer twee- tot drieduizend vierkante meter buiten- en binnen-op-slag zal beslaan. Gevraagd naar wanneer de bouw zijn voltooi-ing moet krijgen, antwoordt de directeur dat de buitenopslag al in gebruik is en met een aantal onderdelen voor de aan- en afvoer van bouwstoffen en -materialen is gestart. Maar van-daag of morgen, voor Blom staat vast dat het goederenvervoer over water een groot potentieel heeft. “Want wat is een logis-tiek? Het organiseren, plannen, besturen en uitvoeren van de goederenstroom, met als doel om tegen optimale kosten en kapitaalgebruik te voldoen aan de marktbehoefte. Met ons logistiek centrum, op nog geen halfuur varen van de Amster-damse binnenstad, verbetert de verbinding tussen haven en stad. En één plus één is nog altijd twee.” •W W W.DEKSCHUITENENPONTONS.NL



WATERWAGEN

Wat is nieuw in het geval van de PSB van Blue Line Logistics? Want het vaartuig heeft meer weg van een work in progress, een innoverend transport-

middel dat zowel in het water als op de tekentafel ligt. Een eerste exemplaar, de Zulu 01, was op 19 september vorig jaar in Nederland te zien. Die dag deed het schip, met aan boord 182 pallets met Gyproc-gipsplaten (totale gewicht 232 ton) bedoeld voor Van Keulen Hout en Bouwmaterialen BV, de Amsterdamse haven aan. De Zulu 01 meet vijftig bij 6,60 meter en is uitgerust met een op een rail gemonteerde laad- en loskraan, wat haar volledig selfsupporting maakt. De pal-let of het stukgoed is vanaf het dek, de wal of een trailer op te pakken en ver plaatsen. De on-boardkraan is bovendien door één persoon te bedienen; de schipper is tegelijk kraan-drijver. Verder beschikt de PSB aan de achterzijde over een roerpropeller, plus twee boegschroeven waardoor zij volle-dig om haar as kan draaien. Duidelijk: de PSB werpt zich op als tegenhanger van de vrachtwagen, als antwoord op ver-keersfiles die ontstaan op plaatsen waar ook binnenvaart-schepen kunnen komen.

PSB 2.0 Marylou Overmeer, woordvoerder Blue Line Logistics, legt uit dat de Zulu 01 en ook het vergelijkbare zusterschip Zulu 02 volop in de vaart zijn – te weten in België en met een vaste lijndienst tussen Antwerpen en Amsterdam - , maar dat ze al uitkijkt naar een PSB 2.0. Overmeer: “De nieuwe PSB wordt ontworpen volgens dezelfde maatvoering, maar met een monohull (enkelrompsschip) waardoor het draagvermogen 350 ton wordt bij een diepgang van 1,90 meter. Ook kan de

verbeterde kraan 3,5 ton op ruim twaalf meter wegzetten of oppakken. Verder kijken we naar een versie die weersafhan-kelijke goederen kan transporteren dankzij een overkapping en komt er een nieuw, op de klant aan te passen dek.” Bij het nieuwe ontwerp is bovendien aan het duurzaamheidsas-pect gedacht. In reactie daarop vertelt Overmeer dat ze in de nieuw te ontwikkelen PSB-schepen kijken naar alternatieve aandrijvingen, die duurzamer zijn dan de traditionele. “Op huidige trafieken die we uitvoeren, is de PSB gemiddeld der-tig tot veertig procent duurzamer ten opzichte van het traject over de weg”, aldus Overmeer

NederlandHet is helder dat Overmeer vol inzet op de PSB en erin gelooft dat ze hiermee een even efficiënt als flexibel logistiek model in handen heeft, vergelijkbaar met wegvervoer, maar dan toegepast op de waterlogistiek. Om eraan toe te voegen dat het laadvolume (tot driehonderd ton) van de PSB gelijkstaat aan het equivalent van dertien vrachtauto’s. Een belangrijk aspect bovendien is dat ondernemers die de PSB ontvan-gen niet hoeven te investeren in kadefaciliteiten, omdat de on-boardkraan in termen van zwenkreikwijdte en hefvermo-gen indrukwekkend is.Het klinkt veelbelovend, maar hoe de Amsterdamse haven-gemeenschap voor zich te winnen? Overmeer: “Het eerste contract is gesloten, wat de PSB regelmatig naar Amsterdam zal brengen. En deze zomer zijn we in de omgeving meteen trial gestart. Ofwel, het begin is er.” • W W W.BLUELINELOGISTICS.EU

I n het vraagstuk rond het onder druk s taan van de bevoor rading van het b innenstedel i jk e Amsterdam verdient ook het PSB (Pa l let Shutt le Barge) -schip een hoofdstuk . Het n ieuw t ype pa l letschip i s een in i t ia t ie f van B lue L ine Logist ics NV, een p lat form ter promot ie van goederenver voer op pa l lets langs (water )logis t iek e k nooppunten.

T E K S T: C E E S V I S S E R F OTO : E D S E E D E R



ww

a4 advertentie marpol.indd 1 16-05-11 13:51

Capriweg 30, 1044 AL Amsterdam E-mail : [email protected] : +31 20 44 870 90 Internet : www.dekoperenploeg.nl

• Mooring, unmooring and shifting of sea-going vesselsin the Amsterdam port area

• Marine consultancy

• Supplying of complementary deck crew

• Boat rental with licensed skipper

• Transport and storage of provisions - bonded stores -spares - hazardous goods

• Temperature controlled refrigeration and freezingstorage facility

• Customs services

• Emergency response

Mooring / Tender services in port area IJmuidenThe Cooperative Association of Vletterlieden provides the transport of persons, packages and supplies to ships at the anchorage and to offshore wind farms. Besides communications (water taxi) the boat-men assist in mooring, unmooring and shifting of maritime-, river- and fishing boats in the port area of IJmuiden, Velsen and Beverwijk. We operate closely together with pilots, tugs and port authorities.

Email: [email protected] 24/7: +31 (0)255 515354Tel office: +31 (0)255 521796www.vletterlieden.nl


SCHONERE ZEE DOOR KIMO

bedeeld gekregen: het bevorderen van schonere zeeën én schonere stranden.Met de aansluiting van Castricum vorig jaar bij KIMO zijn alle Nederlandse kustgemeenten aangesloten bij de organisatie. Maar volgens Mike Mannaart, secretaris van KIMO, zou het denkbaar zijn dat alle Nederlandse ge-meenten met een relatie met de Noordzee lid worden van de organisatie. “Dus ook steden langs grote rivieren die uitmonden op zee. Ongeveer tachtig procent van het afval dat uiteindelijk op de Noordzee terecht komt, is afkomstig van het land.”De komende tijd wil KIMO intern alles goed op orde bren-gen en zich richten op toekomstige uitdagingen, zoals de financiering. KIMO ontvangt contributie van de lidge-meenten, maar projecten worden voor een groot deel gesubsidieerd door het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Maar niet uit te sluiten valt dat dit departement de subsidies terugschroeft. Te Beest: “We moeten daarom een verdienmodel ontwikkelen waarbij alle partijen mee-betalen. Dat is op langere termijn goed voor het milieu.” •

KIMO lobbyt, zet thema’s op de agenda, helpt bij on-derzoek en voert projecten uit. Zoals de coördinatie van twee Green Deals (Schone Stranden en Visserij

voor een Schone Zee) en het Fishing For Litter-project. Bij dit project wordt zwerfvuil uit de Noordzee in big bags aan land gebracht en verwerkt. Volgens berekeningen is de afgelopen tien jaar meer dan 2,5 miljoen kilo afval uit de Noordzee ver-wijderd. Doelstelling van het project is om vissers over de problematiek voor te lichten en afval uit zee te verwijderen. Maar ook om het inzamelen, opslaan, afvoeren en recyclen van het afval te verbeteren.Aan boord van schepen zijn drie afvalstromen: huishou-delijk afval, scheepsgebonden afval (touwen, kisten) en afval dat tijdens het vissen in de netten terechtkomt. Het vuil verdwijnt in grote zakken (big bags) die aan boord van het schip zijn vastgemaakt. Na binnenkomst van de sche-pen in de haven worden deze zakken op de kade geplaatst en gaan naar de verwerker. Een tweede voorbeeld van de inspanningen van KIMO is het project Juttersgeluk waar-bij in samenwerking met de gelijknamige stichting in een aantal badplaatsen een schoonmaakestafette is gehouden voor personen met een licht verstandelijke of lichamelijke beperking.

ParaffineMaar KIMO wil meer. Voorzitter (en Velsense wethouder) Robert te Beest: “Onze wortels liggen in de visserij. Maar ons werkgebied is veel ruimer.” Als voorbeeld noemt hij het lozen van paraffine door schepen, waarna het goed-je aanspoelt op stranden. “Wij als KIMO kunnen ons best doen dat onderwerp op de politieke agenda te zetten. Bij voorbeeld bij de IMO, de internationale maritieme organi-satie. Maar ook bij de Europese Commissie.”Een nieuwe basis voor het werk van KIMO vormen de Glo-bal Goals, de nieuwe mondiale doelen die voor de periode 2016-2030 door de Verenigde Naties zijn opgesteld. Het gaat om zeventien doelen die de wereld beter, duurzamer en leefbaarder moeten maken. KIMO heeft als doel toe-

I n de zevent ien jaar na haar opr icht ing i s K IMO Neder land & Be lgië u i tgegroeid tot een organisat ie waar van 37 kustgemeenten l id z i jn . Het samenwerk ingsverband dat z ich inzet voor de ve i l igheid en het mi l ieu van de Noordzee i s er gedurende deze per iode in ges laagd spraak mak ende ac t ies u i t te voeren .

T E K S T: P I E T E R VA N H O V E F OTO : K I M O



INNOVEER IN SAMENWERKING!

Duurzaamheid heeft veel gezichten. Het is niet alleen de reductie van vervuilende uitstoot, maar ook het toekomstbestendig maken van het verdienmodel

van een bedrijf. Banning: “Logistieke innovatie richt zich op verbetering van de efficiency en minder logistieke bewegin-gen. Daar wordt iedereen beter van: meer rendement van in-gezette assets, minder vervuilende uitstoot en een slimmer gebruik van bestaande infrastructuur en ruimte. Dat heeft toekomst.

Technologie en IT versnellen die innovatie via data-analyse. Binnen transport & logistiek zijn er naast de traditionele goe-deren- en financiële stromen definitief de informatiestro-men bijgekomen. Daar zit ook de grootste potentie. Gron-dige data-analyse geeft bedrijven effectieve suggesties om bestaande processen opnieuw in te richten. Geen eenvoudi-ge opgave, tegelijkertijd wel dé weg naar een succesvoller en duurzamer operatie.” Data-analyse maakt ook synchromodaal transport moge-lijk, waarbij op het laatste moment de optimale vervoers-wijze kan worden gekozen. Banning: “Voor synchromodaal vervoer heeft Amsterdam én alle modaliteiten beschikbaar én de infrastructuur. Data-analyse geeft inzicht in de juiste keuze. Duurzaam werken staat en valt ook bij het creëren van dikke stromen. Ga dus meer in de clusters denken waar het Noordzeekanaalgebied sterk in is zoals energie, food, vis en

textiel. Herkenning van problematiek en inzicht in stromen biedt kansen voor logistiek clusteraanpak. Het vereist een cultuuromslag, transparantie en niet denken in concullega’s maar in collega’s. Dat is innovatief samenwerken.”

FinancieringStartups binnen de circulaire economie hebben vaak moei-te met financiering, omdat hun innovaties veelal nog geen “proven concept” zijn. Banning: “Alternatieve financierings-bronnen bieden toegang tot nieuw kapitaal; denk aan co-fi-nanciering, maar ook aan crowdfunding. Wat daarbij helpt is commitment tussen innovators en gebruikers. Specifiek voor logistiek betekent dat ook meer langdurige contracten tussen ketenpartijen. Dit kan innovaties versneld omzetten in succesvolle concepten. Inbreng van ieders expertise van-uit een gemeenschappelijke visie en doel zet zaken echt in beweging. ABN AMRO heeft een eigen “Green Businessplan Logistiek” met als doel vanuit onze positie een aantoonbare bijdrage te leveren aan de reductie van CO2 in deze sector.”Banning tot besluit: ‘Verschillend vakjargon van technici, financiers en ondernemers, kenmerkend bij technologische innovaties, moet uiteindelijk samenkomen in een helder ver-haal waar de mist uit verdwenen is. Enthousiasme en de on-derlinge persoonlijke klik horen hier bij. Als dan de business case ook nog klopt gloort er iets moois aan de horizon.” •

FINANCIEEL

“ Wie duur zamer wi l werk en innoveer t , wie innoveer t werkt vanzel f duur zamer,” s te l t Bar t Banning, sec tor bank er Transpor t & Logist iek b i j ABN AMRO. “Het z i jn t wee k anten van één medai l le . B innen t ranspor t & logis t iek i s duur zaamheid a l t i jd s terk verbonden geweest met de reduc t ie van st ikstof en f i jnstof, en daar i s s inds het K l imaatak k oord van Par i j s nadruk k el i j k CO2-reduc t ie aan toegevoegd. Aangez ien in de Neder landse zeehavens de ver werk ing van 550 mi l joen ton goederen begint , kunnen logist iek e par t i jen h ier a l een s lag mak en. I mmers , uw opdrachtgevers hebben steeds grotere ver wacht ingen op het gebied van CO2-reduc t ie en duur zaamheid. Gunst ig i s dat een energiehaven a ls Amsterdam (75% van de overs lag i s energie -gere lateerd) in het l icht van de energiet rans i t ie d ie focus op CO2-reduc t ie en innovat ie a l v roeg heef t ingezet . V ia de samenwerk ing met k ennis inste l l ingen k r i jgt dat nog een ex t ra versnel l ing.”


REYM HMVT G A AT VOOR EEN NUL

Industrieel reiniger Reym, met onder meer vestigingen in Amsterdam en Beverwijk, en het milieutechnische HMVT (Hannover Milieu en Veiligheidstechniek; actief

op het gebied van bodemsanering en zuivering van wateren luchtstromen) zetten zich in voor zero-emissie, ofwel geen schadelijke uitstoot.In 2014 hebben de twee ondernemingen een joint-ventu-re opgericht met als naam Reym HMVT, een samenwer-kingsverband dat het mogelijk maakt de reinigings- en onderhoudswerkzaamheden zonder uitstoot van vluchti-ge stoffen te laten verlopen. En met succes: jaarlijks heeft Reym HMVT zo’n dertig tot veertig projecten onder han-den.“De overheid stelt steeds strengere eisen aan weten re-gelgeving”, stelt Mark Kappen, bedrijfsleider regio Noord-west bij Reym. “Bovendien zijn ondernemingen - mede onder druk van de publieke opinie - zich bewust van hun maatschappelijke rol.”Reym is bekend in de petrochemische industrie vanwege het uitvoeren van emissiebeperkende projecten. Hierbij valt te denken aan projecten bij gasbehandelingsstations, raffinaderijen en tankterminals. Reym HMVT wordt tot dusverre alleen ingezet voor projecten op het land. Maar Kappen sluit niet uit dat in de toekomst ook projecten op het water, bij voorbeeld bij olie- en gasplatforms, worden uitgevoerd. “Dat heeft alles te maken met de Europese re-gelgeving op het gebied van milieu.”In overleg met bedrijven die een beroep willen doen op de joint-venture wordt vooraf het proces geïnventariseerd. “Aan de hand van de inventarisatie werken wij een voor-stel voor het beperken van de emissie uit”, zegt Ted Ven-drig, projectmanager bij Reym HMVT.

Reym HMVT werkt met unieke, modulair opgebouw-de Emissie Controle Units die op maat worden samen-gesteld. De eerste trap is vaak een Ventilator Unit die de verontreinigde dampen gecontroleerd uit de tank of in-stallatie zuigt. Afhankelijk van de locatie en situatie wordt gekozen uit een breed scala van zuiveringssystemen. Deze

zijn onder meer: gascondensatie, (katalytische) oxida-tie, scrubbing met speciale wasvloeistoffen en/of actieve koolfiltratie. Reym HMVT zorgt voor een flexibele oplos-sing voor elke situatie waarbij de dampreiniging integraal onderdeel uitmaakt van het reinigingsproces. Dit sluit naadloos aan bij de total care-activiteiten, waar-bij Reym een totaaloplossing biedt voor industriële reini-ging, transport, afvalmanagement en emissiebeperkende maatregelen. •

Bi j het schoonmaken van tanks voor de petrochemische industr ie komt het voor dat gassen als benzeen en benzinedampen vr i jkomen. Dit k an een gevaar voor de directe omgeving op leveren.

T E K S T: P I E T E R VA N H O V E F OTO : R E YM


INNOVEER IN SAMENWERKING!


Bek & Verburg is gespecialiseerd in het inzamelen en verwerken van alle soorten scheeps- en offshore-afval in de Nederlandse zee-havens. En is onderscheidend en vooruitstrevend op haar vakgebied.

Dé maritieme dienstverlener voortvarend ininnovatie enduurzaamheid

Specialist in: garbage-transport, removal of all types cargo residues, damaged cargo solutions, Cleaning/sweeping/barges

Locatie Amsterdam:Coenhavenweg 221013 BL Amsterdam

Contact: 020 - 486 76 40 (24/7)

In de havens van Amsterdam, Rotterdam, IJmuiden, Scheveningen en Den Helder beschikt Bek & Verburg over multifunctionele recyclingdepots die volledig zijn goedgekeurd voor de behandeling van een breed scala aan afvalstromen; inclusief gevaarlijke afvalstoffen.

Onze dienstverlening omvat: het han-teren en het verzamelen van scheeps-afval, beschadigde lading oplossingen, reiniging van duwbakken, lichters en zeeschepen, behandeling van indus-trieel/gevaarlijke en alle soorten van offshore-afval.

Onze moderne vloot en het complete wagenpark voldoen aan de hoogste eisen en normen. Daarnaast wordt eveneens grote aandacht besteed aan (verplichte) na- en bijscholing van onze bemanningen voor de veilige uitvoering van onze taken waar ook zo economisch mogelijk varen deel van uitmaakt.

Ontzorgen Bek & Verburg biedt een servicedesk voor het verzamelen van alle scheeps- en offshore-afval. Dit omvat alle vereiste administratieve procedures en coördinatie met de lokale haven-autoriteiten, alsmede alle vereiste milieudiensten; alle volledig in over-eenstemming met de Nederlandse en internationale wetgeving.

DuurzaamheidBek & Verburg streeft naar de hoog-ste normen in kwaliteit en duurzaam-heid. Met ISO 9001 en 14001 en de MVO Prestatieladder (duurzaamheid certificaat) bezit Bek & Verburg een internationaal erkende norm waarmee continuïteit in kwaliteit en duurzaam-heid wordt gewaarborgd.

amport duurzaam innovatie.indd 1 29-7-2016 7:17:33

VAN CONTACT NA AR CONTR ACT

Een focus op het gezamenlijk opstellen en uitvoeren van de commerciële strategie en visie van APA, het transformeren van een haventerrein in Oranjestad

in een multifunctioneel woonwerkrecreatie-gebied en het versterken van elkaars (internationale) ambities. Dat zijn de ingrediënten van de overeenkomst die PoAI met APA (eigen-dom van de Arubaanse overheid en verantwoordelijk voor beheer, ontwikkeling en exploitatie van de havens van Ar-uba) is aangegaan. Grote plannen, waarover Gert-Jan Nieu-wenhuizen zeer tevreden is.Hij legt uit dat de samenwerking beide havenbedrijven op meerdere fronten kan versterken, een streven in lijn met de internationale strategie van HbA. Nieuwenhuizen: “PoAI profileert zich primair niet als consultant, maar is geïnteres-seerd in meerjarige samenwerkingen die de haven van Am-sterdam versterken. Voor ons is het geven van advies vaak de eerste stap in zo’n samenwerking. Dat was het ook op Aruba. Wij adviseren zoals consultants dat doen, maar willen die adviezen ook implementeren en vervolgens de samenwer-king verder uitbouwen. Op Aruba zijn wij na de implementa-tie van onze adviezen ook de partner van APA, onder andere in het managen van het nieuw ontstane gebied en het uit-voeren van de commerciële strategie.”Nieuwenhuizen benadrukt dat de activiteiten van PoAI op Aruba aansluiten op de binnen HbA aanwezige kennis en ervaring. Hij brengt in herinnering dat de aanstaande trans-formatie van de voormalige containerterminal in Oranjestad raakvlakken heeft met de gebiedsontwikkelingen zoals HbA die begeleidde bij de IJ-oevers (Passenger Terminal Amster-dam) en de Houthavens. “Ook hebben wij ervaring met het samenspel met publieke stakeholders, zoals gemeentes, mi-nisteries en omgevingsdiensten. Ook daarmee krijgen wij op Aruba te maken. Eigenlijk zijn veel zaken op Aruba vergelijk-baar met de structuren hier in Amsterdam. Zelfs de straats-tenen zijn hetzelfde.”

TweerichtingsverkeerWat het contract nog interessanter maakt, is dat het twee-richtingsverkeer is. “Wij brengen kennis en ervaring naar Ar-

uba, maar nemen het mee ook weer mee terug. Daar wordt HbA ook sterker van.” Hij ziet dat de samenwerking met APA past bij de veranderende rol van HbA: “Wij als landlordport - je beheert de grond die je in erfpacht verhuurt – schuiven op richting een netwerkport. Dit contract is ook vanuit die netwerkport-positie ontstaan, namelijk via een introductie door een van onze Amsterdamse contacten, te weten STC Amsterdam. Het contract met Aruba is het resultaat van het sterke netwerk van HbA. Deze nieuwe rol van HbA versterkt zowel haarzelf als de bedrijven in onze haven.” Nieuwenhuizen ziet Aruba bovendien als een interessante springplank voor HbA naar Latijns-Amerika. “Vanuit Ar-uba kunnen wij contacten in Latijns-Amerika verder on-derhouden. Uit veel landen daar – waaronder Colombia en Brazilië – komt al lading richting de haven van Amsterdam. Onze insteek is om in de regio meer te doen op het gebied van zowel havenontwikkeling en –management als cruis-eterminal-ontwikkeling en -management en om bestaande ladingstromingen naar Amsterdam te versterken en nieuwe aan te trekken.” •

Aruba Por ts Authorit y (APA) en Havenbedri jf Amsterdam (HbA), middels haar dochtermaatschappij Por t of Amsterdam International (PoAI) , z i jn een meerjarige samenwerk ing aangegaan. G er t-Jan Nieuwenhuizen, managing direc tor PoAI, zette zi jn handtekening onder het contrac t.

INTERNATIONA AL

T E K S T: C E E S V I S S E R


DE GROOTSTE ZEESLUIS TER WERELD

1

SLUISUPDATE

WEER EEN STAP RICHTING…

Z ANDVOETBALEen voetbalveld is (ongeveer) 105 x 68 meter en heeft daarmee een oppervlakte van 7.140 vierkante meter. Dat betekent dat je tot 98 meter hoog zand moet stapelen (hoewel zand lastig stapelt) om de volledige 700.000 kubieke meter kwijt te kunnen.De Amsterdam Arena heeft een grondoppervlak van 35.000 vierkante meter (bijna vijf voetbalvelden) en een hoogte van 78 meter. Zou de Arena een vierkante doos zijn, dan kan je met deze hoeveelheid zand de Arena tot een kwart vullen. Als je het met een vrachtwagen af zou moeten voeren, heb je meer dan 23.000 vrachtwagenbewegingen nodig en daarom gebeurt het per schip.


Xxx

Xxx FOTO: EVERT BRUINEKOOL

De oostelijke landtong van het Zuidersluiseiland is vol-ledig verdwenen, in totaal is er 700.000 kubieke meter zand weggebaggerd. Dat is gelijk aan een kwart van

de inhoud van de Arena (zie kader). Het land heeft plaatsge-maakt voor een waterweg. Een damwand aan de kop van het Zuidersluiseiland zorgt ervoor dat het land niet wegzakt. De meerstoel die aan de binnenkant van de Noordersluis stond, is verwijderd. De meerstoel - van zeventien meter hoog met een diameter van zes meter en een gewicht van circa 430 ton - was afgezonken tot een diepte van bijna vijftien meter. Twee kraanpontons hebben het gevaarte van zijn plek gehesen. Nu is dan echt te beginnen met de bouw van de nieuwe zeesluis – en zullen de komende maanden de vorm en afmeting van de nieuwe sluis beter zichtbaar worden.

3

2

BLIJF OP DE HOOGTE!Op de hoogte blijven? Check www.facebook.com/rijkswaterstaatzeesluisijmuidenof www.portofamsterdam.nl/nieuwegrotezeesluis.

De meerstoel is verwijderd;

Vaarweg is omgelegd, uitvarend uit de Middensluis richting stad;

Damwand op het Zuidersluiseiland is geplaatst.•

1

2

3


RECYCLING

KOSTER METALEN OVERGENOMEN

K oster Meta len , één van de oudste bedr i jven in de Bever wi jkse haven, i s overgenomen door R iwald Rec yc l ing u i t A lmelo. Het metaa l rec y l ingsbedr i j f neemt de bedr i j fsac t iv i te i ten , het mater iee l en de voor raad schroot en i j zer over. K oster gaat verder a ls R iwald Rec yc l ing Bever wi jk . Een deel van het personeel za l z i jn werkzaamheden weer kunnen her vatten . De n ieuwe e igenaar z iet de u i tbre id ing a ls een st rategische stap naar de toek omst .

T E K S T E N F OTO : W I L L E M M O O J E N

Nadat Koster Metalen in december 2015 door de rechtbank in Noord-Holland failliet werd verklaard, is de curator met diverse geïnteresseerden partijen

in gesprek geweest. Uiteindelijk is er een deal met Riwald Recycling tot stand gekomen en was de overname in april een feit. Ondanks de malaise in de schrootwereld denkt di-recteur Ewald Huzink dat door de overname de omzet van

de Riwald-groep zal verdubbelen. Het bedrijf ziet kansen door de ligging aan een zeehaven. Dit geeft hem de kans de export van schroot naar landen rond de Middellandse Zee voor eigen rekening te nemen. Zeeschepen zijn voor de deur aan een 280 meter lange kade direct te laden. Zeecontainers geladen met schroot gaan per binnenvaartschip naar Rotter-dam en vandaar per zeeschip de hele wereld over.Huzink laat weten dat het totale terrein gerenoveerd gaat worden. Daarvoor moet eerst de nog aanwezige voorraad schroot worden verkocht. Een aantal binnenvaartsche-pen en drie coasters die een lading schroot kwamen laden voor Marokko hebben de berg inmiddels doen slinken. De bedoeling is om begin oktober alle werkzaamheden te hebben afgerond en weer volledig in bedrijf te zijn.

Duurzame recyclingRiwald Recycling, opgericht in 1989, streeft naar volle-dig duurzame en schonere recycling. De inzet van een high-tech-granulator in combinatie met een daaraan gekoppelde afvalscheidinginstallatie zorgen ervoor dat al gerecyclede materiaal is op te waarderen voor hergebruik. Riwald houdt zich voornamelijk bezig met het verwerken van schroot wat grotendeels per binnenvaartschepen wordt verscheept naar afnemers in Nederland en het achterland. Maar is ook gespecialiseerd om grote, indus-triële installaties te ontmantelen en in speciale projecten zoals delen van (kern)centrales en militaire objecten. Het bedrijf heeft in opdracht van het ministerie van Defensie van Groot-Brittannië al het oorlogstuig van de Falklan-doorlog (1982) vernietigd, ontmanteld en verwerkt. Kos-ter Metalen hield zich vooral bezig met metaalrecycling, inen verkoop van schroot en non-ferro metalen, contai-nerservice en sloopwerken. •


“Vooral productie- en industriële bedrijven ge-bruiken Qooling graag bij hun beleid rond QHSE. Maar we zien een groeiende belangstel-

ling vanuit de dienstensector. Ook hier leidt het accuraat bij-houden van de vereiste managementinformatiesystemen tot veel administratie. Daar kun je niet om heen. Tenminste, als je je certificeringen wilt behouden.” Zo zet Nick Appel, me-deoprichter van het bedrijf Qooling, uiteen hoe het webba-sed informatiesysteem Qooling helpt bij het voldoen aan de verschillende ISO/VCA-standaarden. Hoe belangrijk ook, het invullen van de formulieren, checklists en rapportages is niet iets waar de gemiddelde QHSE-manager of -adviseur war-me gevoelens bij krijgt. Tot aan de introductie van Qooling gebruiken zij meestal Word- of Excel-documenten. Ervaring leert dat dit tijdrovend is, foutgevoelig en dat vitale controle-momenten makkelijk gemist worden. Denk aan de ISO-au-dit, die medewerkers soms wekenlang in beslag neemt, om-dat het bijhouden ervan er een beetje tussendoor is geglipt.

Gebruiksvriendelijk Qooling automatiseert de administratieve activiteiten. Het is dan makkelijker betrouwbare overzichten samen te stellen uit de verzamelde data. Dit bespaart tijd, die dan te besteden is aan wat echt belangrijk is. Het creëren van een

veilige en gezonde werkplek, toezicht houden op het nale-ven van de relevante wetgeving en het bouwen aan draag-vlak voor QHSE binnen de organisatie. “We laten bedrijven aan de hand van een demo zien hoe Qooling werkt en gaan met hen om tafel om helder te krijgen waar zij tegen aanlo-pen. Besluiten zij om het systeem in gebruik te nemen, dan maken we een plan over hoe het op maat in te richten is. De ene keer doen wij dat, maar als een klant een extern adviseur heeft, kan deze het overnemen.”

Automatiseren “Wij gebruiken Qooling om onze VCA-certificeringen te structureren en automatiseren. Niet alleen voor onze klan-ten, maar ook voor ons eigen bedrijf. Het betekent een flink lagere administratieve werkdruk en accurate beheersing van de VCA-aspecten”, vertelt Michael Pieneman, directeur van Dolphin Marine Offshore & Industrie uit Heerhugowaard. Nu zij Qooling gebruiken, is de administratieve werklast aan-zienlijk verlicht. Het programma vervangt alleen al voor de VCA maar liefst vijftien mappen met registraties en formu-lieren. Van belang zijn ook de reminders die Qooling geeft voor verplichte checks en controles. Pieneman licht toe: “Je wordt gedwongen structureel te werken, want het systeem geeft actief aan wanneer actie vereist is door middel van een reminder. Wanneer de externe VCA-auditor dan langskomt, heeft hij alleen een tijdelijk wachtwoord nodig om zijn werk te doen. Alles staat in het systeem.“ Dolphin Marine ontdekte Qooling via een zakenrelatie. Pieneman bezocht een demo en was binnen een kwartier overtuigd. “Dit werkt sneller en meer accuraat. Ook de sa-menwerking met Qooling verloopt flexibel. Sinds februari gebruiken we Qooling, tot ieders’ tevredenheid”, stelt Piene-man onomwonden. •

T E K S T: H A K S WA L B U R G S C H M I DT

QHSE staat voor Qual i t y, Heal th , Safet y & Envi ronment , o f tewel : k wal i te i t , gezondheid, ve i l igheid en mi l ieu. Het ver wi js t naar het vormgeven van het bele id van een organisat ie , nodig om te voldoen aan wetgeving op het gebied van arbeidsomstandigheden (waaronder ve i l igheid en gezondheid) , mi l ieu en de k wal i te i t van produc ten of d iensten . Het webbased informat iesysteem Qool ing helpt h ierb i j .

IT

QOOLING TEMT PAPIEREN QHSE-TIJGER


Een aandeel in elkaar

Want voor elk goed plan vinden wij de weg.

Onze adviseurs combineren bancaire financieringen met overheidsregelingen, lease,

investeringsfondsen en meer. Én weten de weg in de regio. Dat helpt wanneer zij

samen met u opzoek gaan naar een goede financieringsoplossing.

rabobank.nl/hetnieuwefinancieren

Om uw groeimogelijk te maken.

Voor elk goed planvinden wij de weg.

1/4 advertentie Saedt

Westhavenweg 45 1042 AL Amsterdam T. 020 4486448 • F. 020 4486444 • [email protected] • www.saedt.nl

Pomprevisie voor scheepvaart, industrie en overheid. Eigen machinale werkplaats. Revisie van pompen,

ventilatoren, roerwerken en tandwielkasten. Steiger vluchtladder systemen. ARC keramische coatings (extreem chemisch, corrosie- en erosiebestendig voor de industrie en scheepvaart)


JURIDISCHE HAVENZAKENT E K S T: E R N S T B U LT H U I S

ingesloten element van de dienstverlening dat ondergeschikt is aan de andere diensten. Indien het stukje opslag in ons voorbeeld eigenlijk neerkomt op slechts vier uur overslaan, is duidelijk dat het vervoer de overhand heeft, in welk geval die regels de regels van de geabsorbeerde dienst opzijzetten.

Twee praktijkgevallen geven het mooi weer. Wouters verhuisde van Spanje naar Weesp en vroeg Van Loo zijn inboedel te verhuizen en tijdelijk op te slaan (in Spanje) tot het huis in Weesp gereed was. Voordat het huis was te betrekken, brandde de loods af. Wouters vorderde schadevergoeding. Van Loo verweerde zich met de stelling dat hier sprake was van een gemengde overeenkomst, waarbij het vervoer de overhand had op de opslag, en op grond van het vervoersrecht de vordering verjaard zou zijn.De rechtbank gaf Van Loo gelijk, maar in hoger beroep en cassatie strandde dit oordeel. De Hoge Raad zag in de casus een gestapelde overeenkomst, nu de opslag in Spanje was, nog voor het vervoer, en bovendien bijna twee maanden duurde. Twee separate – gestapelde – verbintenissen, waar schade ontstond tijdens opslag, en de vordering dus nog niet was verjaard. Juridisch een wereld van verschil.

In het arrest General Vargas werd een partij aluminium in opslag gegeven door Rich aan Steinweg. Een deel werd direct opgeslagen vanuit het zeeschip General Vargas, en

Logistieke dienstverlening is als schaken op meerdere borden tegelijk. Logistieke dienstverleners vormen spinnen in het web van verplaatsing van goederen. Een gemiddelde expediteur of trans-porteur slaat ook goederen op, of klaart ze in, en draait zijn hand niet om voor stuwage- of overslag-werkzaamheden. Naar de versche-pers toe een prachtig concept, dat past binnen de 24/7-one-stop-shop-gedachte. Maar hoe werkt dat juridisch? Als een contract in meerdere wettelijke kaders past, wat geldt dan?

De wet is verrassend goed uitgerust en maakt voor ons onderscheid tussen de gemengde en gestapelde overeenkomst. Een gemengde overeenkomst is een overeenkomst die in zijn geheel aspecten bevat van meerdere benoemde overeenkomsten. Bijvoorbeeld een raamovereenkomst voor vervoer van Arnhem naar Houston, met tijdelijke opslag in Rotterdam, in afwachting van het zeeschip. In zo’n geval gelden de regels van zowel vervoer als opslag, voor zover (!) die regels zich met elkaar verdragen.Hetzelfde geval kan ook een gestapelde overeenkomst opleveren, met twee separate afspraken: vervoer enerzijds en opslag anderzijds. Het kenmerkende verschil zit in de partijafspraken en de absorptiemogelijkheid in de gemengde overeenkomst. Een

een deel werd over binnenwater naar een andere loods vervoerd. Het binnenschip kapseisde en zonk. Rich stelde Steinweg aansprakelijk voor de schade. De Hoge Raad oordeelde dat opslag hier de essentie vormde van de afspraken, te meer daar Rich niet wist van het tussentransport. Een gemengde overeenkomst dus, waarbij het stukje transport werd geabsorbeerd door de opslag. Hierdoor kon Steinweg zich niet verweren met de op het vervoer toepasselijke Fenexvoorwaarden met een aansprakelijkheidsbeperking.

Deze gevallen laten zien hoe ontzettend belangrijk duidelijke afspraken tussen de contractspartijen zijn, en hoeveel waarde de rechter daaraan hecht. Indien men zowel gaat vervoeren als stuwen en opslaan, en de dienstverlener wil per deel de voor hem gunstige voorwaarden, schep daar dan ook helderheid over. En ja, ik snap dat deze theorie zich soms slecht verhoudt met de snelle praktijk. Wees dan bewust van de vormvrijheid van contract. Een mailtje, desnoods tijdens de uitvoering van de opdracht, kan al wonderen verrichten. Ik wens u allen een mooie zomer! •aan de inhoud van dit artikel zijn geen rechten te ontlenen. voor een reactie kunt u e-mailen met: [email protected]

Innoveren in de logistiek: stapelen of mengen? MR. ERNST

BULTHUIS is maritiem advocaat

en partner bij ROHE Advocaten in

Amsterdam.


Serv

ice

co

me

s Fi

rst

Serv

ice

co

me

s Fi

rst

Serv

ice

co

me

s Fi

rst

Serv

ice

co

me

s Fi

rst

Serv

ice

co

me

s Fi

rst

Serv

ice

co

me

s Fi

rst

Serv

ice

co

me

s Fi

rst

SHIP REPORTINGSTEVEDORING TALLY AND CONTROL SHIP AGENCY FORWARDING

www.kvsa.nl

Zeehaven IJmuiden 1/2 pag.

Halkade 4, Postbus 541 . 1970 AM IJmuiden . The Netherlands

Tel: +31 255 547 000 - [email protected]: +31 255 447 050 - www.zeehaven.nl

Europa’s belangrijkste logistieke toegangshaven voor verse en diepgevroren vis.

Een supply base voor de olie en gasvelden op de Noordzee en voor de aanleg en onderhoud van windmolenparken.

In 2005 in gebruik genomen IJmondhaven, met een diepgang van 11 meter en 630 meter kade.

Dagelijkse ropax ferry verbinding met Newcastle.

Grond beschikbaar voor uitgifte of verhuur.

Cruise en ferry terminal.


Leeftijd:

31 jaar

Functie:

dronepiloot

Opleiding:

ICT & Mediadesign ROC

Beroep:

oprichtereigenaar en dronepiloot

Drone Addicts

Werkzaam in de haven sinds:

2015

R AN HENDRIKS

‘Mijn timelaps van SAIL is op internet honderd miljoen keer bekeken’

UASdronepiloot. Inmiddels ben ik in het bezit van vier drones: twee voor commerciële vluchten en twee voor workshops en trainingen.”

Dakar 2016“Ook wereldwijd heb ik enkele opdrachten uitgevoerd. Bijvoorbeeld tijdens Dakar 2016 in januari, de rally in Argentinië en Bolivia. Voor Heijmans heb ik opnamen gemaakt van tien grote bouwprojecten. In juli ga ik voor een grote cruiserederij aan de slag in Barcelona, Malaga, Ibiza, Mallorca en Nice. Daarna ga ik drie weken in Sierra Leone ondersteuning bieden bij rampenbestrijding, mapping van diamantmijnen, grenscontroles en inspectiewerk.

“Vanaf augustus zitten ik en mijn compagnon in Prodock aan de Moezelhavenweg, bedoeld voor innovatieve en duurzame startende bedrijven. Op die locatie zitten we midden in de Amsterdamse haven, dus wat wil je nog meer?” •

In de serie Havenberoep is het woord aan de mannen en vrouwen op de werkvloer. In deze aflevering Ran Hendriks, dronepiloot en op-richter van Drone Addicts.

“Ik zou dolgraag meer willen doen als dronepiloot in de Amsterdamse haven en het Noordzeekanaalgebied. Je kunt met drones zoveel doen: luchtopnamen maken, inspecties uitvoeren, mapping en ondersteuning bij calamiteiten. Drones kunnen binnen een minuut ter plaatste zijn. Bovendien zijn ze zeer wendbaar. Helaas beperkt de huidige wetgeving de mogelijkheden voor drones in de Amsterdamse havenregio. Dat heeft te maken met het verbod om in het luchtruim (CTR) van Schiphol te vliegen. Niet alleen snel en vaarwegen, ook Westpoort is verboden gebied. Alleen ten westen van Velsen mag ik vliegen tot 120 meter hoog en vijfhonderd meter afstand, volgens de regels van de Inspectie Leefomgeving en Transport. Ik hoop dan ook dat professionele dronebedrijven snel ontheffing krijgen om boven de havens en de vaarwegen in Amsterdam en Rotterdam te vliegen. Overigens denk ik dat de risico’s boven vaarwegen gering zijn.”

Mooie opdrachten“Ondanks deze beperkingen heb ik voor Havenbedrijf Amsterdam al mooie opdrachten uitgevoerd. Zo heb ik op 29 februari 2016

opnamen gemaakt van de 397 meter lange pijpenlegger mv Solitaire in IJmuiden. Dit is het grootste schip dat ooit in de Noordersluis is geschut. Op 21 mei heb ik opnamen geschoten van het nieuwe cruiseschip ms Koningsdam op weg naar Amsterdam. Ook heb ik in 2015 meegeholpen aan de Port AMS VR, een virtual realityapp van de Amsterdamse haven. Een speciale 360camera op mijn drone heeft de opnamen gemaakt. Ook heb ik tijdens SAIL een timelaps gemaakt die op internet honderd miljoen keer is bekeken!”

Helikopterredder“Ik kom uit een echte maritieme familie. Ik ben in Haarlem geboren op een sleepboot en heb als kind twaalf jaar op een 25 meter grote tjalk gewoond. Acht jaar heb ik bij de Koninklijke Marine in Den Helder gewerkt als helikopterredder en logistiek medewerker op de bevoorradingsschepen Zr. Ms. Zuiderkruis en Zr. Ms. Amsterdam en het luchtverdedigingsfregat Zr. Ms. Evertsen.“In augustus van 2013 liet mijn zeevader (ervaren collega bij de Koninklijke Marine, BS) mij een testvlucht zien van zijn drone. Ik wist direct: dit is mijn toekomst. Daarop besloot ik mijn eigen bedrijf Drone Addicts op te zetten. Om als dronepiloot te mogen werken, heb ik in 2014 en 2015 een opleiding gevolgd bij het Nationaal Luchtvaart en Ruimtevaart Laboratorium (NLR). Na afronding van theorie en praktijk, ben je dan gediplomeerd RPAS/

HAVENBEROEPT E K S T: B A R T S TA M F OTO : M AC H I E L K R A A I J


T E K S T: XX

State-of-the-art stevedoring and warehousing Simplifying logistics.

Scandia Terminal Valreep 13 1042 AN Amsterdam The Netherlands +31 (0)20 587 78 77 [email protected] www.vcklogistics.com

Y O U R L O G I S T I C S O L U T I O N

WA R E H O U S I N G F O R WA R D I N G S T E V E D O R I N G S E R V I C E S S H I P P I N G I N T E R M O D A L P R O J E C T S

T M A G R O U P E L B AW E G 11, 1044 A K A M S T E R DA M , T H E N E T H E R L A N D S

I N F O T M AG R O U P. N L | W W W. T M AG R O U P. N L

VELSEN

HARLINGEN

VÄSTERÅS SW

AMSTERDAM

SÖDERTÄLJE SW

ANTWERPEN

HULL UK

TMA16_CSXXXXXX_ADV_Port Guide_A4.indd 1 14-01-16 12:31

Industrial Pump Group Nederland BV

De specialist voor uw Industriële pompen. •Verkoop •Revisie •AdviesTel : +31 (0) 251-222566 Email : [email protected]


T E K S T: XX

MADE IN… AMSTERDAM

te worden getest. “We hebben na 24 uur ook onze eigen eerste controles uitgevoerd, voor het geval er aanvullend laswerk nodig mocht zijn. De hoofdzaak met S690-staal is dat je niets kunt haasten. Als je te hard van stapel loopt, kan het werk zo drie dagen vertraging oplopen.”

FlexibelDe kraan kan dankzij de upgrade in twee verschillende standen werken: de verlengde modus, waarbij het nieuwe verlengstuk is aangebracht, en de korte modus, zonder verlengstuk. De Sea Installer heeft nu een flexibele hijsca-paciteit van 900 ton in de korte modus en 700 in de ver-lengde. De overige werkzaamheden betroffen vooral aanpassin-gen aan de constructie van het installatieschip die nodig waren geworden door het vergroten van de kraan. Omdat het project ook een aantal hijsprocedures omvatte, was naast het schip bovendien een tijdelijke hijsen opslag-plaats gemaakt om zo veilig aan het schip te kunnen wer-ken. Zo moest eerst 569 ton uit het schip verwijderd wor-den om vervolgens 702 ton terug aan boord te hijsen. Ook is het kadeoppervlak voor aankomst van het kraanschip geëgaliseerd. Hiervoor is 800 kubieke meter zand gestort met daaroverheen gelegd 750 dragline-kraanmatten. •

De Sea Installer behoort tot de vloot van het Deense bedrijf A2Sea, gespecialiseerd in de bouw en het onderhoud van offshore-windturbines. Omdat de

grootte van windturbineonderdelen almaar toenemen, moest ook de Sea Installer naar een grotere jas. Het hart van de operatie, uitgevoerd door DSAm, onderdeel van Damen Shiprepair & Conversion, was het verlengen van de arm van de hoofdkraan teneinde het (jack-up)installatieschip een grotere reikwijdte te geven.De Amsterdamse scheepswerf startte het project eerder dit jaar door eerst alle constructies te verwijderen die met de hoofdkraan te maken hebben, zoals de kraanarm (jib), steunen van de kraanarm, het A-frame, de winch en hijs-blokstoelen. Het nieuwe A-frame en het verlengstuk voor de kraanarm zijn door A2SEA zelf geleverd. Niron Staal, even-eens onderdeel van Damen Shiprepair & Conversion, heeft de overige staalconstructies vervaardigd, zoals de nieuwe steun voor de kraanarm, de hijsblokstoelen, het loopwerk bovenop de giek en overige ondersteuningsstoelen. De kraanarm is uiteindelijk verlengd door er een nieuwe sectie aan te bouwen.

LaswerkOmdat alle onderdelen zijn vervaardigd uit hoogsterkte staal van de S690-kwaliteit, kwam het in dit project voor alles op timing aan. Remco van Dam, junior projectmanager DSAm, licht toe: “Dit materiaal vereist heel specifieke en precieze planningsprocedures. Voordat je kunt gaan lassen, moet dit staal met verwarmingselementen eerst tot 200 graden Celsi-us worden verwarmd om elk spoor van water te verwijderen. Pas na enige afkoeling kan het lassen plaatsvinden op pre-cies de juiste temperatuur en in een beschermde omgeving. Hiervoor hebben we winddichte lastenten neergezet.” Elke las wordt vervolgens afgekoeld om na 48 uur non-destructief

Het of fshore -k raanschip Sea I nsta l ler k an de hor izon weer onbevreesd tegemoet varen . Te dank en aan Damen Shiprepai r Amsterdam (DSAm) , dat het schip onder wierp aan een even spec tacula i re a ls omvangr i jk e upgrade. Made in Amsterdam!

T E K S T: C E E S V I S S E R F OTO : D S A M

MA AKINDUSTRIE


A l l i a n c e o f p o r t & o f f s h o r e r e l a t e d i n d u s t r i e s a n d r e g i o n a l a u t h o r i t i e s

Letterlijk en figuurlijk. Vanwege de interne verhuizing van de beurs (binnen de RAI) heeft AYOP een fantastische plek weten te bemachtigen in de Europahal (hal 1 - 1.008). Op ‘pole position’, direct na de hoofdingang hebben wij maar liefst 600 m2 beschikbaar, waar onze leden zich op verschillende wijzen kunnen presenteren:

COMPLEET INGERICHTE STAND: 600,- PER M2

U kunt gebruik maken van de AYOP-standbouw, en wordt zo volledig ontzorgd.

Deze deelname is inclusief:• Complete organisatie, open afbouw• Full-color bedrukte zij- en achterwanden + ontwerp• Meubilair: statafel + 3 barkrukken, beursbalie en documentatierek• Catering, inclusief max. 4 lunchpakketten• 2 parkeerkaarten voor beide beursdagen• Registratie Navingo voor opname: APP, -website, -plattegrond- en catalogus• Beschikbare formaten: 4x3 mtr / 5x3 mtr / 6x3 mtr / groter op aanvraag

DEELNAME IS ALTIJD INCLUSIEF:• Kick-off meeting bij Telstar, matchdiner en wedstrijdtickets

(datum volgt)• AYOP-deelnemersontbijt (dinsdag 25 oktober)• AYOP-netwerkborrel (dinsdag 25 oktober)• Grachtenrondvaart met uw relaties op de ms Havenbeheer (dinsdag 25 oktober)

• Vrij gebruik van de catering• Opname deelnemersboekje AYOP

ALLE BEDRAGEN ZIJN EXCLUSIEF B.T.W.

SPACE ONLY: € 295,- PER M2

Bouwt u graag uw eigen stand? Dan kunt u space only huren op het AYOP-paviljoen. U bent dan zelf verantwoordelijk voor de open afbouw van uw stand en het aanvragen van bijvoorbeeld stroom- en water-voorzingen.

Deze deelname is inclusief:• Catering, inclusief max. 4 lunchpakketten• 2 parkeerkaarten voor beide beursdagen• Registratie Navingo voor opname: APP, -website, -plattegrond-

en catalogus• Beschikbare formaten: 8x3 mtr / 8x4 mtr / groter op aanvraag

POSTERWAND OP DE LOUNGE: € 1.150,-Deze deelname is inclusief:• Catering, inclusief max. 2 lunchpakketten• 1 parkeerkaart voor beide beursdagen• Registratie Navingo voor opname: APP, -website, -plattegrond- en catalogus• Formaat: 1x3 mtr (bxh)

LUXE POSTERWAND OP DE LOUNGE MET TAFEL EN BARKRUKKEN : € 2.500,-Deze deelname is inclusief:• Catering, inclusief max. 2 lunchpakketten• 1 parkeerkaart voor beide beursdagen• Registratie Navingo voor opname: APP, -website, -plattegrond- en catalogus• Formaat: 1,50 x 4 mtr (bxh)

AMSTERDAM IJMUIDEN OFFSHORE PORT

Meer info?www.ayop.com+31 20 627 3706

Nog maar 3 stands

beschikbaar!!

Innovatie en duurzaamheidbij binnenlands vervoer en, doortastend als de Amerikanen zijn, werden plannen gemaakt de container ook zeewaardig te maken. Werven bouwden tankers om tot containerschepen. Het bracht een ware revolutie op gang en de gevestigde rederijen stonden voor lastige beslissingen. Doorgaan met de bestaande vloot of investeren in nieuwe containerschepen? Dat laatste bleek toch de enige oplossing en het gevolg was fusies bij de rederijen.

De computertechniek maakte het mogelijk dat processen niet meer met de hand, maar elektronisch gestuurd plaatsvinden. Aan boord heeft dat ertoe geleid dat moderne machinekamers onbemand kunnen draaien. Technische ongeregeldheden worden elektronisch gedetecteerd en gesignaleerd aan de brug zonder dat er iemand aan te pas komt. Dan kan de bemanning snel ingrijpen en in een volgende haven staat het reparatieteam al klaar. Deze technische automatisering, dankzij de elektronica, maakt de oude machinist overbodig.

De transportwereld heeft in een relatief korte periode veel veranderingen en vernieuwingen te verwerken gekregen. De haven is nu een groot, modern multipurposetransportcentrum van wereldformaat. Alles is anders geworden. Alleen Amsterdam is Amsterdam gebleven. •

net zijn debuut gemaakt. Die was bedacht voor het laden van bommen in gevechtsvliegtuigen. Toen de oorlog voorbij was, had de bouwwereld hem als eerste ontdekt.

Op de brug van zeeschepen gebeurde de navigatie nog via het gegist bestek en plaatsbepaling door kruispeilingen op de kust of met een sextant op volle zee. De enige nieuwe ontwikkeling van voor de oorlog was de radio. Die werd bediend door een nieuwe officier: de marconist. Hij werkte met morsetekens en seinsleutel via de korte golf. Radar was een uitvinding uit de Tweede Wereldoorlog en deed daarna zijn intrede in de scheepvaart. De directie van de Hollandsche Stoombootmij (kustvaart op o.a. Engeland) vond die nieuwe uitvinding helemaal niet nodig. ‘We hebben toch altijd veilig gevaren zonder dat ding?’ De jaarverslagen van de reddingmaatschappij KNRM stonden in die naoorlogse periode nog vol met moedige reddingen bij vliegende storm en de bergers van Wijsmuller waren er altijd snel bij om een schip in nood op sleeptouw te nemen. De scheepstechniek is in een halve eeuw tijd zo sterk verbeterd en verduurzaamd dat strandingen op onze Noordzeekust inmiddels een zeldzaamheid zijn geworden.

De grote revolutie in de transportwereld begon in de jaren zestig met de komst van de container. In de Verenigde Staten was er al mee gewerkt

HISTORIE IN DE HAVENT E K S T: J O R I S M O E S

Niets wees er kort na de Tweede Wereldoorlog op dat er ingrijpende veranderingen op komst waren. De scheepvaartwereld had haar handen vol aan het groeiende la-dingaanbod voor de wederopbouw. Logistiek heette gewoon expeditie en innovatie was ontwikkeling. Containers, computers, mobiele telefoons en gps waren er niet. Een transportwereld zonder al die hulp-middelen is nauwelijks voorstelbaar.

De wereld zag er zeventig jaar geleden heel anders uit. De samenleving had ernstig geleden van de oorlog en was bezig zich daarvan te herstellen; de economie was bezig een grote inhaalslag te maken. Ook de scheepvaart moest weer op gang komen en de werven hadden hun handen vol aan nieuwbouworders. Niets wees er op dat ingrijpende, nieuwe ontwikkelingen het transportwezen korte tijd later volledig op zijn kop zouden zetten. De economie draaide eigenlijk heel goed, maar volgens bestaande patronen: alles met de hand. Laden en lossen gebeurde handmatig, en de administratie op kantoor werd geschreven. Natuurlijk waren er havenkranen, maar die hadden maar een hefvermogen van een paar ton om het stukgoed van de kade in het schip te hijsen of omgekeerd. De vorkheftruck had

FOTO: MARCONISTENHUT VAN SLEEPKOP -SLIBZUIGER "PIERRE DUREPAIRE"


T H E W H I T E L I O N SPORT OF FOOTBALL

TELSTAR IS LOOKING FOR YOUR SUPPORT

T E L S T A R(2nd to Ajax in Amsterdam region)

Telstar Port of Football is a sponsor scheme of fi rst division football club Telstar. It’s a unique platform for companies in the -North sea canal region-. A fun business network combined with great football and beer.

Visit a match. Join our sponsor squad and call upon Sales Executive Steef Hammerstein, [email protected].

W E C R E A T E O P P O R T U N I T I E S

PARTICIPANTS PORT OF FOOTBALL:

WIJ CREËREN KANSEN

You created this PDF from an application that is not licensed to print to novaPDF printer (http://www.novapdf.com)

Rabobank IJmond Stadion | Minister van Houtenlaan 123b | 1981 EK VELSEN-ZUID | www.telstarrrrrrrrrrrrrr.nl

12-8 Telstar VS Fortuna Sittard22-8 Telstar VS Helmond Sport9-9 Telstar VS De Graafschap23-9 Telstar VS FC Eindhoven14-10 Telstar VS NAC Breda28-10 Telstar VS Jong PSV18-11 Telstar VS Almere City FC28-11 Telstar VS SC Cambuur9-12 Telstar VS FC Dordrecht

T H E W H I T E L I O N SW E C R E A T E O P P O R T U N I T I E S

Telstar poster_v1_2016.indd 1 28-07-16 13:25

PIJLERS VAN DE MODERNE HAVEN

Documents

Transcript of PIJLERS VAN DE MODERNE HAVEN