Elektronisch factureren is makkelijk, veilig, relatief goedkoop en bevordert de snelheid van betalen. Bovendien is het goed voor het milieu. Verdwijnt de papieren factuur in Nederland helemaal van het toneel, dan hoeven er jaarlijks 40.000 voetbalvelden minder bos te worden gekapt.Tijdens een minisymposium, op 7 april 2009 in Den Haag, zijn de ambities en stand van zaken van het project e-Factu-reren Business 2 Government nog eens voor het voetlicht gebracht. Een verslag.

Centraal op het symposium staat het ondertekenen van een convenant (http://www.ez.nl/dsresource?objectid=163470&type=PDF) door vertegenwoordigers van het bedrijfsleven en de overheid. Zij spreken af dat in 2010 minimaal 10 procent van de facturen die de overheid ontvangt elektronisch wordt aangele-verd. Staatssecretaris Ank Bijleveld - Schouten van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties doet er nog een schepje bovenop, mede namens haar collega’s Frank Heemskerk van Economische Zaken en Jan Kees de Jager van Financiën. “In 2014 willen we op 80 procent zitten en in 2017 op 100.” Hoge ambities, maar zijn deze ook haalbaar? Als het aan Marco Pastors, ambassadeur e-factureren van het Rijk, ligt wel. “Ik ben nu een jaar bezig met het enthousiasmeren en stimuleren van overheden en bedrijven om de e-factuur in te voeren. Ik merk dat het heel veel aandacht vraagt dit voor elkaar te krijgen. Toch behalen we steeds meer successen.”

NetwerkeconomieProfessor Hans Gerrits (http://www.ez.nl/dsresource?objectid=163484&type=PDF), directeur van Innovation Factory en hoogleraar E-business en IT-industry aan de Vrije Universiteit, plaatst e-factureren in een theoretisch kader. “E-factureren past bij de nieuwe economie, de netwerkeconomie. De netwerkeconomie onderscheidt zich van de traditionele keteneconomie doordat elke component die er deel van uit maakt zelf geen waarde heeft. In een keteneconomie heeft elk onderdeel wél een eigen waarde: het ijzererts, het staal dat hoogovens uit dit erts produceren, de auto waarin dat staal is verwerkt. Maar neem nu de telefoon. Als u de enige bent die een telefoon heeft, is het een waardeloos apparaat. Want met wie moet u bellen?” In een netwerkecono-mie moet iedereen er aan meewerken dat een systeem functio-

Overheid en bedrijfsleven sluiten convenant

“Papieren facturen zijn binnenkort uit de tijd” ȟ

neert zodat er wat mee te verdienen valt. Gerrits: “Neem het met de mobiele telefoon stemmen op je favoriete Idol. Dat functio-neert alleen als alle telecombedrijven meedoen.”

Iedereen op één lijnIn een netwerkeconomie is de kans op monopolisering groot. Omdat iedereen moet meedoen, bestaat de neiging medespelers op te kopen zoals Ebay met Marktplaats heeft gedaan. Het is belangrijk dat de gebruikte componenten compatibel zijn met elkaar. Mobiele telefoons van verschillende merken kunnen met elkaar communiceren en ook met vaste toestellen. Eveneens van belang is dat er met standaarden wordt gewerkt en dat er voortdurend wordt aangehaakt aan nieuwe technologieën. “Je ziet het niet aan de buitenkant”, zegt Gerrits. “Maar in een moderne mobiele telefoon zitten twee technieken, GSM en UMTS.”Hij maakt de stap naar e-factureren. “E-factureren maakt deel uit van de netwerkeconomie. Wil het succesvol zijn, dan moeten alle partijen op één lijn zitten. Ook moeten zoveel mogelijk van deze partijen daadwerkelijk meedoen, er is een bepaalde massa nodig om e-factureren te laten slagen. Verder dient er gebruik te worden gemaakt van standaarden en moet het steeds opereren binnen de meest actuele technologiegeneratie.”

Grote vissen zijn binnenGerrits waarschuwt dat de overheid geen hogere eisen moet stellen aan elektronische facturen dan aan papieren. “Door steeds maar weer nieuwe zaken te introduceren, houd je ontwikkelingen tegen. Voor e-factureren zou dat erg onverstan-dig zijn. Nederlanders zijn erg goed in ICT, denk aan de ontwik-keling van java, bluetooth en de gebruikersinterface van de iPhone. We laten dat alleen niet zo goed zien. E-factureren biedt ons een kans een voorloperspositie in te nemen.”Hoe staat het met de introductie van e-factureren in Nederland? Rex Arendsen (http://www.ez.nl/dsresource?objectid=163483&type=PDF), projectleider e-Factureren Business 2 Government, beantwoordt deze vraag. “1 tot 2 procent van de facturen wordt nu elektronisch ontvangen en verwerkt. We hebben intentie-verklaringen binnen voor in totaal 7 procent. Sommige gemeenten zijn zeer ambitieus, zoals Ede. Deze gemeente wil volgend jaar 50 procent van de factureren

elektronisch ontvangen en afhandelen. De Belastingsdienst is al een eind op weg, een bedrijf als Randstad werkt enthousiast mee. Maar of we de 10 procent in 2010 halen? We hebben een aantal grote vissen te pakken. We moeten nu veel kleine vissen vangen. Dat kost tijd en energie.”

Tandje bijzettenArendsen wijst erop dat de voor e-factureren noodzakelijke ICT-hulpmiddelen voorhan-den zijn. “Houd goed de standaarden in de gaten”, is zijn advies. “Op dit moment is dat Universal Business Language (UBL) 2.0. Zowel aan de kant van overheden als bedrijven moet met open protocollen worden gewerkt. Kleine bedrijven die geen gebruik maken van administratieve softwarepakketten, gaan we op www.antwoordvoorbedrijven.nl de mogelijkheid bieden e-facturen te versturen.” Om de 10 procentdoelstelling te halen, moet er een tandje worden bijgezet. Vooral aan de kant van de overheden. Arendsen is optimistisch: “We zitten in een onomkeerbaar proces. Straks kunnen we zeggen: papieren facturen zijn niet meer van deze tijd.”Een symposiumdeelnemer vraagt of het niet beter is de 10 procentdoelstelling los te laten omdat deze mogelijk niet haalbaar is. “Nee, dat moeten we niet doen. Ik houd er wel van dat de lat hoog ligt”, reageert Arendsen.

Enorme besparingIn de speech (http://www.ez.nl/Actueel/Toespraken/Toespraken_staatssecreta-ris_Heemskerk/April_2009/Ondertekening_van_het_convenant_e_factureren) die de ondertekening van het convenant inluidt, wijst staatssecretaris Bijleveld, die namens de opgehouden Frank Heemskerk spreekt en mede namens haar collega Jan Kees de Jager, met nadruk op de kostenbesparing die e-factureren met zich meebrengt. “Als alle 10 miljoen papieren facturen die bedrijven jaarlijks naar de overheid ver-zenden door elektronische versies worden vervangen, scheelt dat 300 miljoen euro per jaar. Wordt de stroom facturen tussen bedrijven, het gaat om zo’n 400 tot 500 miljoen stuks per jaar, ook nog eens inge-perkt dan is de besparing helemaal enorm.”

Schouders eronderEen punt van aandacht is in de ogen Wientjes de internationale dimensie. “70 procent van de facturen gaat de grens over, e-factureren moet dus ook in Europees en wijder verband goed worden geregeld.” Hij gaat ervan uit dat de 100 procent e-factureren eerder zal worden gehaald dan het door het Rijk beoogde jaartal 2017.Ambassadeur Pastors besluit het sympo-sium met een oproep: “Wij hebben u vandaag een handreiking gegeven dingen van papier te halen, zet de schouders eronder!”

Tekst: Sjaak van ‘t Hof (Zeggen & Schrijven); Foto: Marianne Wiltjer (Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties)

Samen met andere betrokkenen onder-tekent zij het convenant waarin overheid en marktpartijen verklaren hard te zullen werken aan het halen van de 10 procent e-facturen in 2010.1

Bernard Wientjes, voorzitter VNO-NCW, licht zijn ondertekening van het convenant toe: “Ik ben blij dat er in deze ellendige tijd van kredietcrisis en economische recessie ook iets leuks is te doen. Als voorzitter van de Commissie Regeldruk juich ik e-factureren toe. Het levert een bijdrage aan het inperken van de enorme administratieve rompslomp. Wat overheden in ruil voor ontvangen van e-facturen kunnen doen, is het verkorten van de betalingstermijn. Wanneer overheden beloven elke elektro-nische factuur binnen 5 dagen te betalen, krijgt e-factureren een enorme vlucht. Je moet het aantrekkelijk maken.”

1 De convenantpartners zijn: Ministerie van Economische Zaken, Ministerie van Financiën, Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, de Manifestgroep, Vereniging van Nederlandse Gemeenten, Vereniging VNO-NCW, Koninklijke Vereniging MKB-Nederland en ICT~Office.

V.l.n.r.: Bernd Taselaar (operationeel directeur ICT~Office), Rex Arendsen (projectleider e-Factureren B2G), Johan Hakkenberg (voorzitter Manifestgroep), Loek Hermans (voorzitter Koninklijke Vereniging MKB-Nederland), Ank Bijleveld-Schouten (staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties), Frank Heemskerk (staatssecretaris van Economische Zaken), Annemarie Jorritsma-Lebbink (voorzitter Vereniging van Nederlandse Gemeenten), Bernard Wientjes (voorzitter Vereniging VNO-NCW), Marco Pastors (ambassadeur e-Factureren B2G).