Pedagogische adviesgesprekken

13-04-2023

Pedagogische adviesgesprekken

13-04-2023


Wat?

“Pedagogisch adviseren is een toegankelijke en kortdurende vorm van individuele begeleiding van ouders en/of andere verzorgers bij (milde) problemen in de opvoeding en ontwikkeling van kinderen en afgestemd op de vragen en behoeften van ouders. Pedagogisch adviseren vindt plaats via spreekuurcontacten, huisbezoek, telefonisch of on-line advisering en wordt op methodische wijze uitgevoerd door een pedagogisch geschoolde beroepskracht.”

Blokland, G. (2010). Over opvoeden gesproken. Methodiekboek pedagogisch adviseren. (p.22)

- p.2

13-04-2023


Doelstellingen

Empowerment en zelfregulatie via:

• Toename van opvoedingscompetenties en zelfvertrouwen van ouders

• Moeilijkheden in de opvoeding zelfstandig kunnen hanteren• (Meer) gebruik maken van positieve gedragsbeïnvloeding• Verbetering onderlinge relaties in een gezin• Vermindering opvoedingsstress• Meer gemotiveerd om intensievere hulp te aanvaarden indien

nodig

- p.3

13-04-2023


Werkwijze:

• Informatie en voorlichting• Advies en begeleiding

Andere kernbestanddelen:

Praktische, instrumentele en emotionele steun, modeling (voorbeeldleren), mobiliseren van sociale steun, signaleren en verwijzen

- p.4

13-04-2023


Doelgroep Indicaties:

• Herkenbaar opvoedingsprobleem• Normale ontwikkeling• Logische reactie van kind op gebeurtenis• Probleem is overzichtelijk/nog niet lang (niet langer dan 1 jaar)• Plezier in opvoeden verminderd maar aanwezig• In staat zelf nog sturing te geven maar behoefte aan

ondersteuning• Positieve aspecten in opvoeden nog kunnen benoemen• Gebrek aan inzichten, vaardigheden, vertrouwen• Ouders open voor advies, bereid en in staat zelf mee te werken• Ouders geloven in eigen invloed

- p.5

13-04-2023


Doelgroep Contra-indicaties:

• Duidelijke medische oorzaak• Kinderpsychiatrisch karakter• Ernstige ontwikkelingsstoornis dat langdurig

traject vraagt• Te gecompliceerde situatie• Vermoeden van de noodzaak tot langdurige en

intensieve hulpverlening• Ernstige problematiek bij één van de ouders• Reeds contact met 2e lijn

- p.6

13-04-2023


Conceptuele kaders/ theoretische achtergrond:

• Ideeën over opvoeding• Transactioneel model• Procesmodel Belsky• Ecologisch ontwikkelingsmodel Bronfenbrenner• Balansmodel: draagkracht, draaglast• Ontwikkelingsopgaven van kinderen /

opvoedingsopgaven van ouders• Leertheorie: opvoeden als leerproces• Opvoeden: diversiteit aan opvoedingsstijlen en -

vaardigheden- p.7

13-04-2023


Ideeën over opvoeding:

• Visie op ontstaan van opvattingen over opvoeden en de verhouding tussen opvattingen van ouders en van adviseurs

• Visie op wat opvoeden is: intentionele en functionele opvoeding

• Visie op (noodzakelijke) condities voor opgroeien: rechten van kinderen en ouders, beschermende factoren

• Manieren van opvoeden: opvoedingsstijlen

- p.8

13-04-2023


Ideeën over opvoeding:

• Visie over geweld in de opvoeding: bevorderen van geweldloos opvoeden, pedagogische tik

• Visie op ontstaan van opvoedingsproblemen en psychosociale problemen

• Visie op de rol van ouders in de opvoeding en goed ouderschap, ouderlijke plicht

- p.9

13-04-2023


Transactioneel ontwikkelingsmodel:

• Ontwikkeling is een proces van voortdurende beïnvloeding en dus verandering (geen oorzaak-gevolg relatie)

• Kindfactoren, ouderfactoren, omgevingsfactoren

• Verschillende factoren grijpen op elkaar in- p.10

ouder

kindomgeving

13-04-2023


Transactioneel ontwikkelingsmodel:

- p.11

13-04-2023


Procesmodel Belsky:

- p.12

13-04-2023


Ecologisch ontwikkelingsmodel:

- p.13

13-04-2023


Balansmodel:

- p.14

13-04-2023


Ontwikkelingsopgaven/opvoedingsopgaven:

Ontwikkelingsopgave= centraal thema in de ontwikkeling

Opvoedingsopgave = opvoedingsgedrag, afgestemd op ontwikkelingsopgave

• Baby: lichaamsbeheersing/soepele verzorging• Peuter: autonomie ontwikkelen/ regels introduceren• Schoolkind: zelfredzaamheid/eigen talen geven

- p.15

13-04-2023


Leertheorie:

Veel gedrag wordt aangeleerd.

Leerprincipes:• Gedrag wordt bepaald door wat er op volgt• Gedrag wordt bepaald door wat er aan vooraf

gaat• Gedrag doet zich altijd voor in een bepaalde

omgeving en op een bepaald moment- p.16

13-04-2023


Opvoedingsvaardigheden en -stijlen:

Vaardigheden:

• Positief bekrachtigen, leiding geven, grenzen stellen, interpersoonlijke probleemoplossing

• Positief contact bevorderen, nieuw gedrag aanleren, gewenst gedrag bevorderen, ongewenst gedrag hanteren

- p.17

13-04-2023


Opvoedingsvaardigheden en -stijlen:

Stijlen:

• Een opvoedingsstijl is de wijze waarop de ouder gewoonlijk opvoedt. Dit heeft invloed op het gezinsklimaat en de ontwikkeling van kinderen.

- p.18

13-04-2023


Gespreksmodel = samenwerking

• Gelijkwaardige inbreng• Ondersteunend en leidend• Duidelijkheid over de werkwijze/verwachtingen

bij de start• Vragen naar verwachtingen van de ouders

- p.19

13-04-2023


Houding/kennis/vaardigheden

• Houding- respectvol- bewust en kunnen loskomen van eigen ervaringen en opvattingen- positief en ondersteunend

- sensitief en responsief- meerzijdige partijdigheid

• Kennis - ontwikkelingspsychologie, kinderpsychopathologie - inzicht in meest voorkomende opvoedingsvragen - gezinsinteracties en opvoedingspatronen - sociale kaart

- p.20

13-04-2023


Houding/kennis/vaardigheden

• Vaardigheden - communicatieve vaardigheden: actief en empathisch luisteren, samenvatten, erkenning geven, herkaderen, andere perspectieven inbrengen, omgaan met weerstand,… geven, - analytisch vermogen

- methodisch kunnen werken

- p.21

13-04-2023


Aanpak (fasen):

Pedagogisch adviseren is een proces waarbij logische opeenvolgende fasen worden doorlopen.

Fase 1: kennismakingsfaseFase 2: fase van inventariseren, analyseren, inzicht krijgen in de opvoedingssituatie en vragenFase 3: fase van handelen en aanbrengen van veranderingenFase 4: fase van het evalueren

- p.22

13-04-2023


Aanpak (fasen):

Pedagogisch adviseren is een proces waarbij logische opeenvolgende fasen worden doorlopen.

http://www.youtube.com/watch?v=2nnyH4QX3ew

- p.23




13-04-2023


Fase 1: kennismakingsfase

• Scheppen van vertrouwensrelatie• Begroeting en kennismaking• Verwachtingen van ouders• Uitleg werkwijze

Hoe?

Positieve ondersteunende (non)verbale communicatie uitleg geven

- p.24

13-04-2023


Fase 2: Fase van het inventariseren en het analyseren van de opvoedingssituatie en opvoedingsvragen

• Beeld krijgen• Vraag verhelderen• Probleemanalyse: verschillende factoren• Oplossingsinventarisatie• Hypothesevorming over problemen en

oplossingen• Inschatting draagkracht/last, ev. doorverwijzen• Toetsing hypotheses & beleving ouders

- p.25

13-04-2023


Fase 2: Fase van het inventariseren en het analyseren van de opvoedingssituatie en opvoedingsvragen

Hoe?

• Erkennen van inzet, moeilijke situatie, wat goed gaat, van de vraag• Concretiseren• Actief luisteren• Ordenen, samenvatten• Gevoels- en denkreflecties• Verruimen: andere perspectieven aanbrengen, plaatsen in de context• Herkaderen• Normaliseren, info geven over fase specifiek gedrag• Vragen stellen

- p.26

13-04-2023


Fase 3: Fase van het handelen

• Vaststellen veranderingsbereidheid• Afwegingen/keuzes maken om tot gewenste

situatie te komen• Haalbare doelen stellen (ouders zelf)• Uitwerken praktische aanpak• Concrete mogelijkheden bedenken om tot

verandering te komen (plan van aanpak)• Zoeken naar steunmogelijkheden• Afspraken maken

- p.27

13-04-2023


Fase 3: Fase van het handelen

Hoe?• Positieve feedback geven• Erkennen• Uitleg geven over concrete aanpak• Andere inzichten geven, andere perspectieven inbrengen• Mogelijke reacties van kinderen geven• Komen tot een relatie waarbinnen ouders aan de slag

gaan• Checken of ouders achter hun keuze staan• Positief formuleren van plan

- p.28

13-04-2023


Fase 4: Evalueren na uitproberen

• Toepassing bespreken• Beleving van de ouders!• Andere vragen/problemen• Evalueren en afronden• Consolidatie van hoe veranderingen kunnen

worden vastgehouden• Eventueel vervolggesprek plannen• Eventueel doorverwijzen

- p.29

13-04-2023


Fase 4: Evalueren na uitproberen

Hoe?• Ondersteunen• Erkennen• Concretiseren• Actief luisteren• Ordenen, samenvatten• Verruimen• Herkaderen

- p.30

13-04-2023


Aandachtspunten

• Flexibel zijn• Eerst info verzamelen en dan pas advies• Beleving van ouders!

- p.31

13-04-2023


Hulpmiddelen/instrumenten

• Opvoedingssituatie in kaart brengen• Observatie van gewenst gedrag om focus op

ongewenst gedrag te verminderen: (slaap)dagboek, telkaart,…

• Aanpak: hulpmiddelen om gedrag te structureren, om gedrag te belonen

Zie: http://www.expoo.be/webaanbod

- p.32

http://www.expoo.be/webaanbod

13-04-2023


Meer achtergrond en opleidingen:

• http://www.expoo.be/methodiekfiches/pedagogisch-adviseren-0

• Training Pedagogisch adviseren Expoo i.s.m. Christ Verschoren, Expertisecentrum Opvoeden Plus Kortrijk

- p.33

http://www.expoo.be/methodiekfiches/pedagogisch-adviseren-0



Pedagogische adviesgesprekken

Education

Transcript of Pedagogische adviesgesprekken