Pedagogisch BeleidPedagogisch Beleid

Johan KetsJohan Kets

Katholiek Hoger InstituutKatholiek Hoger Instituut

voor Opvoedkunde vzwvoor Opvoedkunde vzw

Dr. Frans De HovreDr. Frans De Hovre

PedagogischBeleid I

AfbakeningOrganisatie

Taak school

Taak directie

Pedagogische taak

Schoolcultuur

Schooltypes

Wie bepaalt het beleid?

Overheid Micropolitiekin scholen

ProfessioneleLeergemeenschap

BeleidsvoerendVermogen

PedagogischBeleid II

Leiding geven

Kwaliteit bewaken

Taakopvatting Gedeeld leiderschap

Begeleidingsstijl

Zelfevaluatie

Reflectief vermogen

Kwaliteitszorg

Output

PedagogischBeleid III

Beleidsdomeinen

Beleidsinstrumenten

Taalbeleid

Professionalisering

Evaluatiebeleid

KlasbezoekOverleg Gesprekken

Zorgbeleid

ICT-beleid

Aanvangsbegeleiding

PedagogischBeleid IV

Relationeel

Conflicthantering

ExternenOuderparticipatie

Inspectie

School promoten

Inhoudelijk

Identiteit

Schoolwerkplan

Medewerkersmotiveren

Begeleiding

Even nadenken…Even nadenken…

““De school is zelf verantwoordelijk De school is zelf verantwoordelijk voor kwaliteitsonderwijs…”voor kwaliteitsonderwijs…”

Dus: …

we kiezen zelf waar we willen aan werken!

1. Afbakening1. Afbakening

Taak van de schoolTaak van de school

Taak van de directieTaak van de directie

Pedagogische taakPedagogische taak

Wat gebeurt er in een school?Wat gebeurt er in een school?

VerplichtingenVerplichtingen Decreet BasisonderwijsDecreet Basisonderwijs

Ontwikkelingsdoelen en eindtermen (ODET)Ontwikkelingsdoelen en eindtermen (ODET)

Opdrachten Katholiek BasisonderwijsOpdrachten Katholiek Basisonderwijs

LeerplannenLeerplannen

KeuzesKeuzes Schooleigen pedagogisch projectSchooleigen pedagogisch project

SchoolwerkplanSchoolwerkplan

PrioriteitenPrioriteiten

Turbulente beleidsomgevingTurbulente beleidsomgeving

Wetenschappelijk onderzoek: welbevinden, …Wetenschappelijk onderzoek: welbevinden, …Internationale indicatoren: zittenblijvers, …Internationale indicatoren: zittenblijvers, …Discussie- en beleidsnota’s: leerzorg, …Discussie- en beleidsnota’s: leerzorg, …Participatie- en overleg: nascholing, …Participatie- en overleg: nascholing, …Micropolitiek in de school: klasverdeling, …Micropolitiek in de school: klasverdeling, …Inspectie en begeleiding: doorlichting, …Inspectie en begeleiding: doorlichting, …Schoolbestuur: begroting, …Schoolbestuur: begroting, …Ouders: klasverdeling, …Ouders: klasverdeling, ………

Taak directie - reglementairTaak directie - reglementairDecreet BaODecreet BaO

leiding schoolleiding school opdracht personeelopdracht personeel

Algemeen reglementAlgemeen reglement dagelijks bestuurdagelijks bestuur bewaken inhoudenbewaken inhouden delegeren, begeleiden, ondersteunendelegeren, begeleiden, ondersteunen organisatie, administratie, …organisatie, administratie, …

ArbeidsreglementArbeidsreglement agenda, jaarplan, voorbereiding nakijkenagenda, jaarplan, voorbereiding nakijken

Functiebeschrijving (model)Functiebeschrijving (model) takentaken competenties en attitudescompetenties en attitudes professionele ontwikkelingprofessionele ontwikkeling

Taken

Identiteit

Pedagogisch beleid

Personeelsbeleid

Schoolorganisatie

Administratie

Financieel beleid

Materieel beleid

Preventieen welzijn

Inspraak

Ouders

Scholengemeenschap

Competenties

Visie ontwikkelen

Vernieuwingen selecteren

Prioriteiten

Kindgericht denken

Motivatie bevorderen

‘Leer’-sfeercreëren

Professionalisering

Resultaatgericht denkenStipt omgaan met…

Veiligheid

Open voor inspraak

Relatiebekwaam

Inlevingsvermogen

Actief luisteren

Sociaal vaardig

Inzicht groepsdynamica

R. Vandenberghe (2003)

2. Wie bepaalt het beleid?2. Wie bepaalt het beleid?

Sturende overheidSturende overheid MicropolitiekMicropolitiek Professionele leergemeenschapProfessionele leergemeenschap Beleidsvoerend vermogenBeleidsvoerend vermogen

Sturende overheidSturende overheidVerantwoordingsperspectiefVerantwoordingsperspectiefDiverse kanalen:Diverse kanalen:

Ontwikkelingsdoelen en eindtermen (ODET)Ontwikkelingsdoelen en eindtermen (ODET) Basiscompetenties – Leerplannen - RegelgevingBasiscompetenties – Leerplannen - Regelgeving Beleidsnota - DiscussienotaBeleidsnota - Discussienota PeilingsonderzoekenPeilingsonderzoeken Gekleurde middelenGekleurde middelen

Anderen:Anderen: Onderwijskoepels, schoolbesturenOnderwijskoepels, schoolbesturen OESO, EUOESO, EU Internationaal Internationaal

Micropolitiek in de schoolMicropolitiek in de school

Persoonlijk interpretatiekaderPersoonlijk interpretatiekader

Belangen:Belangen: MaterieelMaterieel

OrganisatorischOrganisatorisch

Sociaal-professioneelSociaal-professioneel

Cultureel-ideologischCultureel-ideologisch

ZelfbelangenZelfbelangen

Professionele Professionele LeergemeenschapLeergemeenschap

Gericht op (samen) lerenGericht op (samen) leren

Visie – gezamenlijke doelenVisie – gezamenlijke doelen

Reflectieve dialoogReflectieve dialoog

FeedbackFeedback

Respect en vertrouwenRespect en vertrouwen

OverlegOverleg

Diverse leerbronnenDiverse leerbronnen

Transformatief leiderschapTransformatief leiderschap

Leren van elkaarLeren van elkaar

Doel-gericht werkenDoel-gericht werken

Reflectie en zelfsturingReflectie en zelfsturing

Stimuleren - ondersteunenStimuleren - ondersteunen

WelbevindenWelbevinden

Voortbouwen op wat er isVoortbouwen op wat er is

Krachtige Krachtige leeromgevingleeromgeving

5 disciplines en leiderschap5 disciplines en leiderschap

Gemeenschappelijke visieGemeenschappelijke visie samen opbouwen; lange termijnsamen opbouwen; lange termijn

Persoonlijk meesterschapPersoonlijk meesterschap ruimte geven; autonomie vs. collegialiteitruimte geven; autonomie vs. collegialiteit individueel leren vs. leren als groepindividueel leren vs. leren als groep

Mentale modellenMentale modellen reflectie en overlegreflectie en overleg subjectieve onderwijstheoriesubjectieve onderwijstheorie

Team-lerenTeam-leren leren van mekaar; intervisie; feedbackleren van mekaar; intervisie; feedback rijkdom van verscheidenheidrijkdom van verscheidenheid

SysteemdenkenSysteemdenken integrale aanpak: leraar – inhoud – organisatie – interventieintegrale aanpak: leraar – inhoud – organisatie – interventie alle betrokkenenalle betrokkenen

Peter Senge

5 disciplines in de klas5 disciplines in de klas

Persoonlijk meesterschapPersoonlijk meesterschap Wat willen we leren? Eigen leerproces plannenWat willen we leren? Eigen leerproces plannen Discipline en keuzes makenDiscipline en keuzes maken

Gezamenlijke visieGezamenlijke visie Nadenken over verwachtingenNadenken over verwachtingen Afspraken & evaluerenAfspraken & evalueren

Mentale modellenMentale modellen Waarheid is nooit absoluutWaarheid is nooit absoluut Praten over opvattingen, meerdere perspectieven, …Praten over opvattingen, meerdere perspectieven, …

TeamlerenTeamleren Leren van elkaarLeren van elkaar Samen kunnen we meer – meervoudige intelligentieSamen kunnen we meer – meervoudige intelligentie

SysteemdenkenSysteemdenken SamenhangSamenhang Oorzaak - gevolgOorzaak - gevolg

Omgeving creëren waar ‘passie’ voor leren ontstaat

Beleidsvoerend vermogenBeleidsvoerend vermogen

Decreet KwaliteitszorgDecreet KwaliteitszorgSuccesvol schoolbeleid:Succesvol schoolbeleid:

Doeltreffende communicatieDoeltreffende communicatie Ondersteunende relatiesOndersteunende relaties Gedeeld leiderschapGedeeld leiderschap Gezamenlijke doelgerichtheidGezamenlijke doelgerichtheid Responsief vermogenResponsief vermogen Innovatief vermogenInnovatief vermogen Reflectief vermogenReflectief vermogen Geïntegreerd beleidGeïntegreerd beleid

3. Schoolorganisatie3. Schoolorganisatie

SchoolcultuurSchoolcultuur

Normen, structuren en proceduresNormen, structuren en procedures

SchooltypesSchooltypes

SchoolteamSchoolteam

SchoolcultuurSchoolcultuur

Waarden & NormenWaarden & Normen

StructurenStructuren

ProceduresProcedures

AspectenAspecten

meningen / verwachtingengemeenschappelijk

interpretatieschemagedragscode

groepenformeel - informeel

aanpakwerkwijze

symbolen, rituelen,taalgebruik

Normen…Normen…

In Sint-Antonius is snoepen verboden. Mag juf In Sint-Antonius is snoepen verboden. Mag juf An, tijdens de speeltijd, haar collega’s An, tijdens de speeltijd, haar collega’s trakteren op …?trakteren op …?

Wat met de cola-automaat in de Wat met de cola-automaat in de leraarskamer?leraarskamer?

Meester Luk roept: “Pieter, jij koppige Meester Luk roept: “Pieter, jij koppige steenezel!”steenezel!”

en consequenties…en consequenties…

Living-apart-Living-apart-togethertogether

FamilieschoolFamilieschool Professionele Professionele instellinginstelling

Gezamenlijk Gezamenlijk doeldoel

GeenGeen

Gewoon zijnGewoon zijn

Veel leerlingen Veel leerlingen (of behoud)(of behoud)

Sterke missieSterke missie

DirectieDirectie OnzichtbaarOnzichtbaar

AdministratorAdministrator

GrootvaderGrootvader ArchitectArchitect

DeskundigeDeskundige

TeamTeam Los-zand-teamLos-zand-team Elk in zijn klasElk in zijn klas

DorpsfanfareDorpsfanfare

MeedenkenMeedenken

Prof. steunProf. steun

OverlegOverleg WeinigWeinig SpontaanSpontaan

Niet geplandNiet gepland

Structureel Structureel ingebouwdingebouwd

VernieuwingVernieuwing Weinig kansWeinig kans Wie iets nieuw Wie iets nieuw wil proberen, wil proberen, magmag

Logische zaakLogische zaak

(Katrien Staessens – KUL)SchooltypesSchooltypes