Een toekomst voor de Nederlandse krijgsmacht

Pax-it Lab 2010(Joeri Boom)

Perspectief: Militair

• Doel: kennis & inzicht verwerven

• Waar komen we vandaan?• Hoe staan we ervoor? • Wat hebben we? • Wat moet de krijgsmacht doen?• Wat doet de krijgsmacht feitelijk?• Wat staat ons te wachten?• Wat zou de krijgsmacht van de toekomst moeten kunnen?• Wat maken ambtenaren & politici daarvan?

1672 – het Rampjaar

1672 - Het Rampjaar

• 2 Engels-Nederlandse Oorlogen• Keuze voor de Staatse vloot• Verwaarlozing Staatse leger• Bondgenootschappen

(waar komen we vandaan?)

Waarom ging het mis?

• Geen goede veiligheidsanalyse• Primaat van de politiek: veiligheid kost

geld• Leerden we er destijds iets van?

(waar komen we vandaan?)

What’s the message?

• Krijgsmacht = langetermijninvestering• Ontwikkeling krijgsmacht vereist visie• Defensie niet populair

(waar komen we vandaan?)

Hoe staan we ervoor?

Sterktes NL-krijgsmacht

• Internationaal grote waardering voor niveau personeel: can do - mentaliteit

• Uitgerust met modern en hoogwaardig materieel• Presteert uitstekend ver weg en onder zware

omstandigheden• Succesvol in civiel-militaire aanpak bij stabilisatieoperaties• Crisisbeheersingsoperaties flexibel gefinancierd i.s.m BZ

& OS• Grote doelmatigheid

Zwaktes NL-krijgsmacht

• Inzetbaarheid onder druk (materieel, personeel, geoefendheid): budget is eigenlijk te klein om aan huidige ambitieniveau te voldoen

• Defensie kan stijging kosten personeel en materieel niet bijbenen

• Te weinig innovatie• Vredesorganisatie niet berekend op hoge

geweldsspectrum: verlofregelingen, materieelslijtage, veteranenzorg

(Hoe staan we ervoor?)

• Voortzettingsvermogen zwak, zowel politieke als militair• Defensie slaagt er niet in belang krijgsmacht onder de

aandacht te brengen van de bevolking

Wat hebben we?

Defensiebegroting = € 8,46 miljardPersoneel: 70.000 (ong. 50.000 militairen)

• Landmacht (CLAS) – 26.000• Luchtmacht (CLS) – 11.000• Marine (CZSK) – 10.500• Marechaussee (KMAR) – 6.800• (Commando Dienstencentra)• (Dienst Materieelorganisatie)

Koninklijke Landmacht (CLAS)

• 11 Luchtmobiele Brigade (Air Assault)– 3 bataljons lichte infanterie– Opereren in combinatie Apaches & Chinooks– Patria + Bushmaster-pantservoertuigen– Inzetbaar in 15 - 20 dagen wereldwijd

• 13 Gemechaniseerde Brigade– 2 bataljons pantserinfanterie– 1 tankbataljon (45 Leopard 2A6-tanks)– YPR-pantserrupsvoertuigen– minder snel inzetbaar

• 43 Gemechaniseerde Brigade• Korps Commandotroepen

– Special Forces– Contra-terreur (m.n. buitenland)

Koninklijke Luchtmacht (CLS)

• F16 Multirole Fighter-bomber (87)• AH64 Apache gevechtshelikopter (29)• CH47 Chinook zware transportheli (11)• Cougar middelzware transportheli (17)• C130 Hercules tactisch luchtransport (4) • (K)DC10 strategisch luchttransport (3)• Patriot luchtafweer (4 systemen, 24 launchers)

Koninklijke Marine (CZSK)

• 6 Fregatten• 4 Patrouilleschepen (in aanbouw)• 4 Onderzeeërs• 10 Mijnenbestrijdingsvaartuigen• 2 Bevoorradingsschepen• 2 Amfibische transportschepen

• Korps Mariniers (3.400 man)– 2 Mariniersbataljons– SF: Mountainleaders-peloton– Unit Interventie Mariniers (contraterreur NL)

Internationaal vergeleken(met 10 landen)

• vrij kleine krijgsmacht (vgl met inwonertal en beroepsbevolking)

• weinig wapensystemen• overeenkomst: geen taakspecialisatie• in middenmoot w.b. uitgaven p. hoofd v bevolking • zeer laag w.b percentage BNP 1,1% (2% = Navo-

norm)• relatief weinig deelname VN-missies• alleen Frankrijk en Engeland hebben eveneens

troepen buiten Europa (expeditionaire traditie)

Wat moet de krijgsmacht doen?(hoofdtaken Grondwet)

• 1. Bescherming van het eigen en bondgenootschappelijk grondgebied, met inbegrip van de Nederlandse Antillen en Aruba

• 2. Bevordering van de internationale rechtsorde en stabiliteit

• 3. Ondersteuning van civiele autoriteiten bij rechtshandhaving, rampenbestrijding en humanitaire hulp, zowel nationaal als

internationaal

Nederlandse veiligheidsbelangen

• vrije handelsroutes• dreigingen weghouden van open samenleving

(percepties; geen uitbuiting en onderdrukking)• wie niet kan heersen moet samenwerken (Navo, EU,

VN)• Ergo: krijgsmacht is een instrument van NL

buitenlandbeleid, en moet dus geloofwaardig zijn

Ambitieniveau

• Wordt bepaald door de politiek• Wat willen we in de wereld betekenen?• Wat hebben we daarvoor over?

Ambitieniveau geformuleerd in Defensienota 2006

• Nato Response Force, EU Battlegroups, VN Stand-by High Readiness Brigade

• Deelname operatie hoog geweldsspectrum van max 1 jaar met brigade landstrijdkrachten of 2 squadrons of 1 maritieme taakgroep

• Gelijktijdige deelneming gedurende langere tijd aan het lagere deel van het geweldsspectrum met maximaal drie operaties in taakgroepen van bataljonsgrootte of equivalenten

• Speciale operaties (evacuatie, contraterreur), politiemissies (KMAR), noodhulp, civiel-militaire missies etc.

• Te hoog gegrepen: zie Uruzgan

Wat doet de krijgsmacht feitelijk?

• Paraat staan voor binnenlandse ellende• Kustwacht c.q. drugsjacht verzorgen in de

Caraïben• Troepen leveren aan parate eenheden van Navo,

VN, EU (combined optreden)• De rest traint of gaat op missie (vanaf 1991

permanent 2000 - 3000 man p.jaar ingezet)

QuickTimeª and a decompressor

are needed to see this picture.

Buitenlandse missies:Some Lessons Learned

• Gevaar van Lessons Learned • Korea: geen nee zeggen als VS ‘vraagt’ om mee

te doen• Golfoorlog 1991: civiele kennis te weinig

aanwezig• Srebrenica 1995: zelf doen• Kosovo 1999: we horen er helemaal bij• Afghanistan 2002 - 2010: ??

Wat staat ons te wachten?(de veranderende wereld)

• Systeemcrises• Nooit eerder zoveel onzekerheid• Verbreding veiligheidsconcept: uiterst

kinetisch en tegelijkertijd uiterst soft optreden

QuickTimeª and aMotion JPEG OpenDML decompressor

are needed to see this picture.

2 Kern-onzekerheden

1) Toenemende samenwerking en integratie, of fragmentatie en frictie?

2) Wie bepalen straks onze veiligheid: statelijke of niet-statelijke actoren?

2 Betrekkelijke Zekerheden

1) Grondstoffen worden schaarser en het gebied van de Indische Oceaan (toegang tot onder meer olie) wordt druk met de groeiende marines van China, India, Japan, VS. hoe verschaffen wij ons toegang?

2) Aantal fragiele staten neemt niet af. Laatste 20 jaar vooral militaire missies in zulke staten, zal de komende 20 jaar zo blijven: arme, instabiele staten worden hardst getroffen door systeemcrises. Dus instabiliteit neemt toe.

- Probleem: voor Indische Oceaan is een heel andere krijgsmacht nodig dan voor optreden in fragiele staten

- Oplossing: taakdifferentiatie: VS doet Indische Oceaan, EU/Navo fragiele staten - dus: irreguliere oorlogvoering

Kernbegrip is: aanpassing

• Nieuwe militaire doctrine VS gaat uit van aanpassing

• Vraagt om veelzijdige NL-krijgsmacht (te vroeg voor taakspecialisaties)

Wat moet de krijgsmacht van de toekomst kunnen?

DE 7 STRATEGISCHE FUNCTIES• anticiperen • voorkomen• normaliseren• stabiliseren• beschermen• interveniëren• afschrikken

Beleidsopties (Defensie Verkenningen)

• ‘Veilig blijven’: beschermen• ‘Kort en krachtig’: interveniëren• ‘Veiligheid brengen’: stabiliseren• ‘Veelzijdig inzetbaar’: beschermen,

interveniëren, stabiliseren

Opvallend

• 1,5 miljard erbij en alles is opgelost (plusopties)• 1,5 miljard eraf en alles stort in (minopties)• In alle scenario’s nodig: UAV’s en Cyberdefense• Nergens keuze voor 1 krijgsmachtsdeel

Wat maken politici ervan?

• Brede Heroverweging: bezuinigen• Defensie = melkkoe• PvdA & D66: optie C (minvariant ‘veiligheid

brengen’ = 848 miljoen besparing 2015)• CDA: definitie ontwikkelingshulp aanpassen

zodat sommige defensieinspanningen eronder vallen

• VVD: geen ingrijpende bezuinigingen• Allen: opheffen dienst telematica

Onzekerheid = Troef