8/17/2019 Parkinson Samenvatting

http://slidepdf.com/reader/full/parkinson-samenvatting 1/2

KNGF-richtlijn Ziekte van Parkinson

Diagnostisch proces

Werkkaart 1: Anamnese

Werkkaart 2: Onderzoek

Onderzoek

Fysieke capaciteit

Zich uitend in verminderde:

beweeglijkheid gewrichten❑ thoracale wervelkolom❑  cervicale wervelkolom❑  andere gewrichten, nl.

spierlengte ❑  kuitspieren❑  hamstrings❑  andere musculatuur, nl.

spiersterkte❑  rompextensoren❑  knie-extensoren❑  knieflexoren❑  enkel plantair flexoren❑  andere musculatuur,a nl.

❑  controle ademhaling❑  conditie

Problemen met:❑ gaan zitten (stoel)❑ opstaan uit stoel❑ opstaan van vloer❑ in en uit bed

komen❑ omrollen in bed❑ in en uit de auto

stappen

Transfers

Zich uitend in:❑ gegeneraliseerde

flexie in zit❑ gegeneraliseerde

flexie in stand❑ gegeneraliseerde

flexie tijdens lopen❑ gegeneraliseerde

flexie in lig❑ geen mogelijkheid

tot actievehoudingscorrectie

❑ pijn (met name innek, rug)

Problemen met:❑ reiken❑ grijpen❑ verplaatsen van

voorwerpen

Lichaamshouding,reiken en grijpen

Tijdens:❑ staan (ogen open/dicht)❑ opstaan uit stoel❑ draaien in stand❑ lopen❑ voorover buigen❑ dubbeltaak: 2x motorisch❑ dubbeltaak: cognitief +

motorisch❑ freezing❑ reiken en grijpen

Zich eventueel uitend in:❑

vallen

Zich uitend in:❑ problemen met starten❑ problemen met stoppen❑ verkorte paslengte❑ vergrote pasbreedte❑ verminderde pasbreedte❑ verminderde snelheid❑ verminderde romp-

rotatie❑ verminderde armzwaai❑ optreden van freezing❑ optreden van festinatie

Freezing uit te lokken:❑

bij start van lopen❑ tijdens lopen

Oorzaak:❑ dubbeltaak: cognitief +

motorisch❑ deuropening❑ obstakels (bijv. stoelen)❑ anders, nl.

Balans

Lopen

❑  Patiënt Specifieke Klachten ❑  Globaal ervaren effect

❑

  LASA Physical ActivityQuestionnaire❑  Zes minuten-looptest

❑  ParkinsonActiviteiten Schaal

❑  Timed up and go-test

Geen specifiek meet-instrument geadviseerd❑  Timed up and go-test❑  Retropulsietest❑  Falls Efficacy Scale❑  Valagenda❑  Vragenlijst valgeschiedenis

❑  Parkinson Activiteiten Schaal❑  Timed up and go-test❑  Freezing Of Gait

questionnaire❑  Tien meter-looptest

Eventueel

aanvullendeinventarisatieen evaluatie

Inventarisatieen evaluatie

Hulpvraag en motivatie van de patiënt

Aard en beloop van deziekte

aanvang klachten; duur sinds diagnosestelling; beloop in ernst en soort; resultaat eerdere diagnostiek

Participatieproblemen problemen met relaties; beroep en werk; maatschappelijk leven (onder andere recreatie en vrije tijd)

Stoornissen in functiesen beperkingen inactiviteiten

transfers gaan zitten; opstaan van vloer of stoel; in en uit bed stappen; omrollen in bed (slaapproblemen); in en uit auto stappen;op- en afstappen fiets

lichaamshouding mogelijkheid tot actieve houdingscorrectie; pijn door houdingsproblemen; problemen met reiken, grijpen en verplaatsenvan voorwerpen

balans gevoel van verminderde balans in stand en tijdens activiteiten; orthostatische hypotensie; moeite met dubbeltaken(motorisch, cognitief)

reiken en grijpen huishoudelijke activiteiten (kleine reparaties, schoonmaken en koken, snijden van voedsel, vasthouden van glas of kopjezonder te morsen); zelfverzorging (zich wassen, aan- en uitkleden, knopen dichtmaken, schoenveters strikken)

lopen gebruik van hulp(middelen); rondlopen in huis; traplopen; korte afstanden buiten (100 m); lange afstanden buiten (> 1 km);starten; stoppen; draaien; snelheid; optreden van festinatie; optreden van freezing (gebruik de Freezing Of Gaitquestionnaire); relatie tot vallen en het gebruik van cues

invloed van vermoeidheid en het tijdstip op de dag op de uitvoering van activiteiten; invloed van tremor op de uitvoering van activiteiten

Lichamelijke activiteit frequentie en duur per week in vergelijking tot Nederlandse Norm Gezond Bewegen; bij twijfel: gebruik de LASA Physical Activity Questionnaire

 Valrisico valincidenten en bijna valincidenten (gebruik de Vragenlijst valgeschiedenis); angst om te vallen; indien patiënten het afgelopen jaar (bijna)gevallen zijn: gebruik de Falls Efficacy Scale

Comorbiditeit decubitus; osteoporose en mobiliteitbeperkende aandoeningen zoals artrose, reuma, hartfalen en COPD

Behandeling huidige behandeling (onder andere medicatie en effect) en eerdere (para)medische behandeling (soort en effect)

Overige factoren mentale factoren concentratievermogen; geheugen; depressiviteit; geïsoleerd en eenzaam gevoel; huilerigheid; boosheid; bezorgdheid overde toekomst

persoonsgebondenfactoren

ziekte-inzicht; sociaalculturele achtergrond; attitude (onder andere ten aanzien van werk); coping (onder andere belevingvan beperkingen en mogelijkheden, door de patiënt bedachte oplossingen met betrekking tot beperkingen)

externe factoren attitudes van de omgeving; ondersteuning en relaties (onder andere door partner, huisarts, werkgever); huisvesting (onderandere inrichting, soort woning); arbeid (inhoud, omstandigheden, voorwaarden en verhoudingen)

 Verwachtingen verwachtingen van de patiënt ten aanzien van prognose; doel en verloop behandeling; behandelresultaat; behoefte aan informatie, adviezen encoaching

V-19/2006 © KNGFraadpleeg de volledige richtlijn op www.kngfrichtlijnen.nl

8/17/2019 Parkinson Samenvatting

http://slidepdf.com/reader/full/parkinson-samenvatting 2/2

KNGF-richtlijn Ziekte van Parkinson

Werkkaart 4: Behandelstrategieën

Neurologische behandeling

Fysiotherapeutische behandeling

Diagnosestelling

 Vroege fase

Hoehn en Yahr-stadium 1 t/m 2,5

Doel van de therapie:• preventie inactiviteit• preventie van de angst voor bewegen• preventie van de angst voor vallen• bevorderen van de conditie

Middenfase

Hoehn en Yahr-stadium 2 t/m 4

Doel van de therapie:• als vroege fase, tevens:• behouden of verbeteren activiteiten,

met name:  - transfers

- lichaamshouding- reiken en grijpen

  - balans  - lopen

Late faseHoehn en Yahr-stadium 5

Doel van de therapie:• als middenfase, tevens:• behouden vitale functies• preventie decubitus• preventie contracturen

Tijd

Therapeutisch proces

Werkkaart 3: Aangrijpingspunten

vroege symptomen optreden eerste  beperkingen

Start medicatie

Chirurgie (-tomie of stimulatie)

Bevorderen activiteiten

Doel Strategie

Transfers een zelfstandige(r) uitvoering van transfers oefenen van transfers met gebruik van cognitieve bewegingsstrategieën en cues terinitiatie van beweging

Lichaamshouding bewuste normalisering van de lichaamshouding oefenen van ontspannen en gecoördineerd bewegen; geven van feedback envoorlichting

Reiken en grijpen bevorderen van reiken en grijpen, en het manipuleren enverplaatsen van voorwerpen

oefenen met gebruik van cues en cognitieve bewegingsstrategieën

Balans bevorderen van de balans bij de uitvoering van activiteiten oefenen van balans, trainen van spierkracht (zie verder bij preventie van vallen)

Lopen verbeteren van het (zelfstandig) lopen; verhogen vande (comfortabele) snelheid is hierbij een doel, maar deveiligheid staat voorop

oefenen van lopen met gebruik van cues en cognitieve bewegingsstrategieën (startenvan lopen), geven van instructies en trainen van spierkracht en beweeglijkheid van deromp

Preventie

Doel Strategie

Inactiviteit onderhouden dan wel verbeteren van de conditie geven van informatie over het belang van bewegen en/of sporten, trainen van deconditie, spierkracht (met de nadruk op romp- en beenmusculatuur) en beweeglijkheidvan gewrichten (onder andere thoracale kyfose) en spierlengte (onder anderekuitspieren, hamstrings)

Decubitus preventie van decubitus adviseren en aanpassen van de houding van patiënten in bed of rolstoel (eventueel inoverleg met ergotherapeut); (geleid) actief oefenen ter bevordering van de cardiovas-culaire conditie en preventie van contracturen

 Vallen verminderen of voorkomen van valincidenten inventariseren van mogelijke valoorzaken met valagenda; geven van informatie envoorlichting, trainen van kracht, lichaamshouding, coördinatie en balans, afgestemd opde oorzaak van de balansproblemen en het verhoogde valrisico; verminderen van angstom te vallen, patiënt (eventueel) voorzien van heupbeschermers

V-19/2006 © KNGFraadpleeg de volledige richtlijn op www.kngfrichtlijnen.nl