Parallaks juni 2011

Periodiek van Studievereniging Paradoks voor de opleidingen Biomedische Technologie & Technische Geneeskunde UNIVERSITEIT TWENTE.

ParallaksJaargang 10, nummer 3, Juni 2011

AfgestudeerdEn dan?

Speciale editie in samenwerking met Quirites Paradoksae

ParallaksJuniDJ.indd 1 20-6-2011 8:48:38

Medtronic Bakken Research Center | Endepolsdomein 5, 6229 GW Maastricht | www.medtronic.nl

UC200704322 EE

Medtronic is a world leader in medical technology, restoring people to full and productive lives using the most advanced medical device therapies. The company has over 36,000 employees worldwide, with headquarters in Minneapolis, USA.

The Bakken Research Center in Maastricht contributes to Medtronic’s mission by conducting clinical and technical R&D programs in Europe, the Middle East and Africa, cooperating with medical specialists and scientists in hospitals and universities.

Excerpts from the Medtronic Mission:- Tocontributetohumanwelfarebyapplicationofbiomedicalengineeringintheresearch,design,manufacture,andsaleofinstrumentsorappliancesthatalleviatepain,restorehealthandextendlife.

- Todirectourgrowthintheareasofbiomedicalengineeringwherewedisplaymaximumstrengthandability...

- Tostrivewithoutreserveforthegreatestpossiblereliabilityandqualityinourproducts...

MEDTRONIC BAKKEN RESEARCH CENTER


Medtronic Bakken Research Center | Endepolsdomein 5, 6229 GW Maastricht | www.medtronic.nl

UC200704322 EE

Medtronic is a world leader in medical technology, restoring people to full and productive lives using the most advanced medical device therapies. The company has over 36,000 employees worldwide, with headquarters in Minneapolis, USA.

The Bakken Research Center in Maastricht contributes to Medtronic’s mission by conducting clinical and technical R&D programs in Europe, the Middle East and Africa, cooperating with medical specialists and scientists in hospitals and universities.

Excerpts from the Medtronic Mission:- Tocontributetohumanwelfarebyapplicationofbiomedicalengineeringintheresearch,design,manufacture,andsaleofinstrumentsorappliancesthatalleviatepain,restorehealthandextendlife.

- Todirectourgrowthintheareasofbiomedicalengineeringwherewedisplaymaximumstrengthandability...

- Tostrivewithoutreserveforthegreatestpossiblereliabilityandqualityinourproducts...

MEDTRONIC BAKKEN RESEARCH CENTERInhoudsopgave

’’ “What is life other than that; a gift to be who you will to be?

Ziekte UitgelichtDe kans dat je iemand tegen bent gekomen met deze ziekte is klein. Niet heel gek als je bedenkt dat deze ziekte maar bij één op de acht miljoen baby’s voorkomt.Progeria is een genetische ziekte veroorzaakt door een afwijking in het LMNA gen. Gelukkig is het niet allemaal kommer en kwel met Progeria, met als beste voorbeeld Leon Botha.

Robots aan het bed |

8-15

20, 21

22, 23

25

28, 29

28

18

28

16

VOORZITTER EN REDACTIONEEL

KORT NIEUWS

ZIEKTE UITGELICHT | Progeria

PARADOKS INSIDE

GENEESKUNDE IN DE GESCHIEDENISOuderenzorg

4

6

AAN HET WERKVerhalen en ervaringen van afgestudeerden

THE ENIGMA OF AGING

DE OORSPRONG VAN S.V. PARADOKS Door Eelco Toxopeus

‘ORDE UIT CHAOS’DoorThiele Kobus

AUTOMATISERING VAN DE GENEESKUNDE

16

6Nanotechnologie redt hartpatiënten |


Jaargang 10, juni 2011 ParallaksParallaks Jaargang 10, juni 2011 4

Van de VoorzitterDoor: Frank van Rosmalen en Pieter Kamp

“Frank, je hebt dit keer maar 200 woorden voor je stuk in de Parallaks”. Juist. Dat is niet veel in vergelijking met de gebruikelijke 450. Ik vrees dat het te weinig gaat zijn om mijn volledige verhaal in kwijt te kunnen. Met meer woorden tot mijn beschikking had ik uitgebreid willen vertellen over wat er allemaal gebeurd is tijdens de Paratrip in Rome, hoe ontzettend hard we Dimensie hebben ingemaakt tijdens het kanopoloën, dat we het iets minder deden tijdens de voetbalwedstrijden van het Staftoernooi maar toch elke derde helft gewonnen hebben, dat het water voor sommigen wel erg dichtbij kwam tijdens het zeilen, hoe onze zoektocht

naar een kandidaat-bestuur verloopt, hoe geslaagd het symposium was, wat we allemaal geleerd hebben

over de helende werking van speeksel, wat er allemaal te zien was tijdens de excursie bij MESA+, hoeveel spierpijn iedereen wel niet had de dag na de sportdag en na de bata, waarom het raar is dat iedereen vertrouwt op de waarde van geld terwijl dit op weinig gebaseerd is volgens de rondleiding tijdens de excursie naar De Nederlandse Bank en hoe leuk het wel niet is dat er dit keer een gezamenlijke Parallaks is met Quirites Paradoksae. Maar dat gaat me nooit lukken binnen 200 woorden, helaas. Fijne vakantie!

Beste paradoksanen en QPers (ook wel bekend onder de naam oud paradoksanen of burgers), voor jullie een parallaks zowel

voor de leden van Paradoks als voor de leden

van Quirites Paradoksae. Je kunt hier de verhalen lezen van de studenten die op dit moment met de opleiding bezig zijn maar dus ook verhalen van mensen die al klaar zijn met de studie en ondertussen aan het werk zijn. Sommigen hebben een baan gevonden die naadloos aansluit bij de opleiding, maar er staan ook een

aantal verassende carrières tussen.QP heeft enige tijd geleden een symposium gehouden waarin een aantal mensen hebben verteld over hun huidige of in sommige gevallen voorgaande baan. Er zijn sinds het opstarten van de zelfstandige studie BMT al ruim 160 BMTers afgestudeerd, maar daarvoor waren er al een hoeveelheid mensen die BMT als kopstudie van bijvoorbeeld WB of CT hebben gestudeerd. Ook van deze groep hebben we nog mensen weten te achterhalen (en lid gemaakt van de alumnivereniging).Veel plezier met het lezen van deze gezamenlijke parallaks

Groet, Pieter KampVoorzitter QP


Redactioneel

5

COLOFON

RedactieMiranda SchraaDirk-Jan CornelissenJessica SchraaBart SteensmaVincent HommersenTim Boers

Met dank aanJan VerhoeffKim SweersPieter Kamp Thiele KobusEelco ToxopeusEmiel SmitWilco KleineArjen BergsmaSiete BraakPERS

AdverteerdersRabobank Omslag AchterkantMIRA AchterkantMedtronic Omslag VoorkantVvAA Binnenwerk (Blz. 13)Biomet Binnenwerk (Blz. 26)Studystore Binnenwerk (Blz. 31)

ContactadresS.V. ParadoksUniversiteit TwenteHorst C004Postbus 2177500 AE Enschedeo.v.v. [email protected]

DrukkerijVDA GroepHengelosestraat 547 7521 AG – EnschedeTelefoon: [email protected]

Design layoutDirk-Jan CornelissenJessica Schraa Jaargang 10, juni 2011 Parallaks

SamenwerkingEen bijzondere Parallaks deze 3e editie van het jaar. Een Parallaks waarbij er intensief samengewerkt is door Paradoks en Quirites Paradoksae, best logisch eigenlijk, een samenwerking tussen de studievereniging en de alumnivereniging! Zowel de vaste redactie heeft een deel van de inhoud verzorgd als leden van Quirites Paradoksae. Een nieuwe combinatie met een mooi resultaat tot gevolg.

De schrijvers namens QP blikken terug op de tijd dat zij nog studeerden, maar vertellen ook over hoe het is om nu aan het werk te zijn. Een wereld van verschil; de studerende mensch en de werkende mensch. Zoals jullie vast weten heeft Paradoks in 2002 een zogenaamde doorstart gemaakt, doordat het toen ook een vereniging werd voor de in 2001 opgerichte bacheloropleiding BMT. Thiele Kobus was voorzitter in het jaar dat dit gebeurde en blikt terug naar die tijd; 10 jaar geleden toen Paradoks nog een van de kleinste studieverenigingen aan de UT was.

De vaste redactie heeft zoals altijd weer hard gewerkt om in de vaste rubrieken interessante onderwerpen aan bod te brengen. Zo is er weer een Geschiedenis van de Geneeskunde waarin de ouderenzorg door de jaren heen wordt besproken en kun je in Ziekte Uitgelicht alles lezen over progeria, een zeldzame verouderingsziekte.

Met de redactie hebben wij zo’n 2 maanden geleden een klein vreugdedansje gemaakt omdat we er een nieuw redactielid bij hebben! Tim Boers zal ons vanaf nu gaan vergezellen en gaan helpen met de volgende edities van ons mooie blad. Tim, deze Parallaks is jouw debuut; dat er nog maar vele artikelen van jouw hand mogen volgen!

Jong en oud, veel leesplezier!

Miranda SchraaHoofdredacteur

Parallaks Jaargang 10, juni 2011


Kort Nieuws

Parallaks Jaargang 10, juni 2011 6 Jaargang 10, juni 2011 Parallaks

Bij het krijgen van een hartaanval sterft een deel van het hart af, dit zorgt ervoor dat een patiënt na het krijgen van een hartaanval altijd meer risico zal hebben om weer een hartaanval te krijgen. Onderzoekers van de Brown University hebben een manier gevonden om het herstel na een hartaanval te verbeteren. Door het gebruik van een zogenaamde ‘nanopleister’ kan men snel hartweefsel laten teruggroeien. Het oppervlak van de pleister is bedekt met een netwerk van koolstofnanobuisjes waarin menselijke cellen snel kunnen teruggroeien. De buisjes geleiden elektriciteit en kunnen krimpen en uitzetten waardoor de pleister de werking van het hart niet verstoort. Na experimenten in vitro bleek dat het aanbrengen van de nanobuisjes zeker nuttig is: op een pleister mer nanobuisjes groeide in vier uur vijf keer zo veel hartcellen aan als op een pleister zonder nanobuisjes. Er groeiden niet alleen hartspiercellen aan maar ook zenuwcellen en endotheelcellen, de compositie van het materiaal dat teruggroeide kwam sterk overeen met de compositie van hartweefsel. De nanopleister is niet biologisch afbreekbaar, dit zou een potentieel probleem kunnen zijn. Om de veiligheid van de methode te testen zullen daarom eerst experimenten op honden uitgevoerd worden.

Bronnen:

- http://www.kennislink.nl/publicaties/weefsel-groeit-weer-aan-na-hartaanval

- David Stout e.a., Poly(lactic–co-glycolic acid): Carbon nanofiber composites for myocardial tissue engineering applications, Acta Biomaterialia (20 mei 2011)

Nanotechnologie redt hartpatiënten

Optische telescoop verhelpt Macula degeneratieDe Macula Lutae, ofwel de gele vlek, is de plek op de retina waar zich het grootste deel van de lichtgevoelige kegeltjes bevinden. Deze kegeltjes zorgen ervoor dat mensen onderscheid kunnen maken tussen verschillende kleuren. Bij patiënten met macula degeneratie sterven de kegeltjes in de macula af, hierdoor vermindert het zicht drastisch. Onderzoekers van het bedrijf VisionCare OphTalmic Technologies komt met een mogelijke oplossing. De onderzoekers implanteren een zeer klein apparaat in het oog dat binnenkomende beelden bijna drie keer kan vergroten. Het apparaatje projecteert deze beelden, die normaal op de macula terecht zouden komen nu op andere plekken op het netvlies. Het apparaatje kan maar in één oog geïmplanteerd worden omdat het perifeer zicht verstoord wordt, dit zorgt ervoor dat men alleen visuele informatie binnen krijgt die normaal op de gele vlek geprojecteerd wordt. De techniek wordt al bij mensen toegepast maar alleen nog bij patiënten die een eindstadium van macula degeneratie hebben.

Bron:

- http://www.biomedicalblog.com/implanted-telescope-improves-vision/40100/


Door: Bart Steensma

Parallaks Jaargang 10, juni 2011 Jaargang 10, juni 2011 Parallaks 7

Het gericht afgeven van medicijnen op bepaalde plekken in het lichaam is een onderwerp waar de wetenschap zich de laatste tijd veel mee bezig houdt. Een nieuwe ontwikkeling op dit vlak komt van het Massachussets Institute of Technology. Een wetenschapsteam is erin geslaagd medicijnen in vivo te transporteren in een nanodeeltje bestaande aantal lagen moleculen die ervoor zorgen dat de medicijnen vrijkomen in tumoren. In totaal bestaat de mantel uit twee lagen. De eerste laag is gemaakt van polymeren (polyethyleenglycol) die ervoor zorgen dat het deeltje afgebroken wordt in de bloedlaag. De polymeerlaag zorgt er ook voor dat de deeltjes zich na verloop van een tijd ophopen in een zure omgeving. Een tumor groeit abnormaal snel: bij deze groei wordt glucose verbrandt en komt er extra veel melkzuur vrij. Hierdoor hopen de nanodeeltjes met de medicijnen zich vooral op in tumoren. Als het nanodeeltje zich in de zure omgeving van de tumor bevindt degradeert de eerste laag van de mantel en komt de middelste laag vrij. De

middelste laag is positief geladen en wordt daardoor aangetrokken tot het negatief geladen celmembraan van de tumoren. Als de nanodeeltjes de tumorcellen binnengedrongen zijn degradeert de tweede laag en komt het medicijn vrij. Het gebruik van dergelijke nanodeeltjes is niet nieuw, de onderzoekers zijn er echter voor het eerst in geslaagd om experimenten met dergelijke technieken in levende wezens uit te voeren. De tests werden uitgevoerd in muizen: het bleek dat de deeltjes zich zo’n 24 uur staande houden in de bloedbaan en dat het grootste deel zich voor die tijd ophoopt bij tumoren.

Bronnen:

- http://www.kennislink.nl/publicaties/gemantelde-medicijnkoerier-bezorgt-in-tumor

- Z. Poon e.a., Layer-by-Layer Nanoparticles with a pH-Sheddable Layer for in Vivo Targeting of Tumor Hypoxia, ACS Nano (23 april 2011).

Wetenschappers van de Caltech University in Californië zijn erin geslaagd een biochemisch circuit te bouwen dat in de basis gemaakt is uit DNA. De verschillende onderdelen van het circuit hebben functies die te vergelijken zijn met de functies van transistoren in een normaal elektrisch circuit. Er wordt in het circuit gebruik gemaakt van stukken DNA om On-Off poorten te bouwen Het ontwerpen van dergelijke circuits geeft wetenschappers een goede indruk van hoe informatieverwerking in biologische systemen gaat. Een dergelijke biochemische chip zou in de toekomst toegepast kunnen worden om de concentraties van verschillende moleculen in een bloedsample te bepalen zodat een nauwkeurige diagnose gesteld kan worden. Wetenschappers zijn er al eerder in geslaagd om een On-Off poort te bouwen van DNA, het lukte alleen niet om dit circuit meer uit te breiden. Het grootste circuit van de wetenschappers van Caltech bestaat uit 74 verschillende DNA moleculen en is in staat om de wortel van een getal tot en met vijftien uit te rekenen. Voordat er iets uit deze berekening komt is men al wel tien uur verder, bovendien bevat het systeem ruis doordat moleculen niet altijd op de juiste wijze binden. Het zal dus nog even duren voordat dergelijke systemen een iPad vervangen.

Bron:

- http://www.sciencedaily.com/releases/2011/06/110602153032.htm

Rekenen met DNA

Gerichte medicijnafgifte door nanomantel


Parallaks Jaargang 10, april 2011 Jaargang 10, juni 2011 Parallaks

“Het grote gevaar van werken is, dat men het op het laatst prettig gaat vinden.”

Jean de Boisson, pseudoniem van C. Buddingh

In je studententijd moet je er misschien nog wel helemaal niet aan denken, maar ooit komt die tijd, dat je aan je eerste

echte baan gaat beginnen! Lees hier de ervaringen en verhalen van Siete Braak, Arjen Bergsma, Emiel Smit en Wilco Kleine.


| The analyzer is situated in an incubator and the experiments are therefore run under physiological conditions.

Siete Braak

Parallaks Jaargang 10, april 2011 Jaargang 10, juni 2011 Parallaks 9

Siete BraakAccount Manager Cellular Analysis Roche Diagnostics Nederland BV Applied Science & Molecular Diagnostics

mailto:[email protected]

After completing the MSc track ‘Molecular, Cellular & Tissue Engineering’ three years ago the search for a real life job started. After several different job applications I decided to put my knowledge into action for Roche. Roche is a worldwide healthcare company providing drugs and diagnostic products for cancer, AIDS, hepatitis, Alzheimer’s disease, rheumatoid arthritis and diabetes. Within the Netherlands the pharmaceutical division is located in Woerden and the diagnostic division in Almere.

Cellular analysis is one of the emerging fields within research and very important for understanding biology and developing new therapies. Roche Applied Science is continuously searching for novel techniques in order to provide researchers with innovative products. One of these innovations is the xCELLigence technology which combines electrical engineering with the field of biology. It allows to monitor cellular events in real time without the incorporation of labels. Monitoring is done by measuring electrical impedance across interdigitated microelectrodes (figure 1) integrated on the bottom of tissue culture plates. The electrodes are in contact with adherent cells and the changes in impedance are measured continuously over time. These measurements provide quantitative information about the biological status of the cells, including cell number, viability and morphology. This technique therefore allows to study cell adhesion, proliferation, apoptosis, GPCR receptor activation, migration, barrier function, etcetera. All measurements are performed under physiological conditions since the analyzer is placed in an incubator (figure 2). The analyzer is connected to a control unit which allows real time monitoring of cellular events and the analysis of the generated data.

Currently I am working for Roche Diagnostics within the Applied Science group as an Account Manager Cellular Analysis. In this position I am responsible for increasing the sales and providing application support regarding the xCELLigence technology. On a daily basis this concerns giving lectures to

academia, biotech and pharmaceutical companies about this technology and its applications. Another aspect is to provide labs with a proof of principle by providing them with a demonstration and supporting their design of experiments and the analysis and interpretation of the data. In parallel to these activities there are several programs provided by Roche that I am attending in order to develop myself in terms of marketing and leadership.

What I really like about this job is the interaction with my colleagues (200 employees in Almere) and my customers. Besides this, it is really valuable to see how I can apply my cell & tissue knowledge within a commercial organization. Because this technology can be integrated in many fields of research, it is required to currently be up to date of the newest developments in cell biology, by visiting symposia, congresses and events. Best of all is the feeling of satisfaction I get when people were able to accelerate their own research after a successful implementation of the xCELLigence technology in their laboratory.

| Impedance measurements reflect the biological status of the cell.


BMT en ondernemen


Met een BMT/TG-diploma staan veel carrièremogelijkheden nog open en een keuze maken is dan moeilijk. Promoveren, consultancy of werken voor een medische instelling: alle banen hebben voor en nadelen. Om zoveel mogelijk de goede kanten van het werkende bestaan met elkaar te combineren, heb ik ervoor gekozen om een eigen onderneming te starten. Met mijn eigen bedrijf ‘Motion Projects’ voer ik voor organisaties, universiteiten en ziekenhuizen opdrachten uit. Verdienen zonder dat ik compromissen hoef te maken aan mijn vrijheid en interesses.

Na een jaar in dienstverband met de UT gewerkt te hebben, heb ik deze zomer besloten om zelfstandig ondernemer te worden. De belangrijkste reden hiervoor was dat ik meer flexibiliteit zocht om aan de slag te gaan met verschillende projecten en actief op zoek te gaan naar activiteiten die daadwerkelijk mijn interesse hebben. Wat ik graag wil doen is het in gang zetten van medisch-technologische projecten die als doel hebben onafhankelijkheid van mensen met een beperking te vergroten vandaar ook de naam ‘Motion Projects’.

Variatie en vrijheidOp dit moment ben ik als projectcoördinator betrokken bij de ontwikkeling van een nieuw hulpmiddel voor ondersteuning van arm functies van mensen met Duchenne spierdystrofie (Flextension). Hier ben ik tijdens mijn afstudeeronderzoek mee gestart en inmiddels is dit uitgegroeid tot een samenwerking tussen verschillende universiteiten, patiëntenorganisaties en bedrijven. De plannen voor de ontwikkeling van dit hulpmiddel zijn geïnitieerd door Micha Paalman (VUmc) en het Duchenne Parent Project wie er ook voor gezorgd hebben dat ik deze opdracht uit kan voeren.

Mijn werkzaamheden voor dit project zijn zeer gevarieerd. Zo ben ik bezig geweest met het schrijven van onderzoeksvoorstellen, het begeleiden van afstudeerders, het aanvragen van subsidies, het maken van de website en het onderhouden van contact met alle betrokkenen. Om voldoende contact met alle betrokken partijen te kunnen hebben, werk ik nu één dag per week op het VUmc , één dag op het Radboud ziekenhuis en twee dagen op de UT. Voor mij werkt deze combinatie uitstekend: ik neem mijn werkplek iedere dag gewoon mee in de tas, het enige wat ik daarvoor nodig heb is een laptop en een mobiele telefoon.

Opzoek naar opdrachtenNaast de werkzaamheden voor Flextension, besteed ik gemiddeld enkele uren per week aan het zoeken naar nieuwe projecten en manieren om hierbij aan te sluiten. Zo wilde ik graag een project opstarten in een niet-westers land. Om die reden heb ik afgelopen zomer met een aantal oud-Paradoksleden een bijeenkomst georganiseerd omtrent het thema ‘Biomedisch Technologie en Ontwikkelingssamenwerking’, om inspiratie op te doen wat je als BMT/TG’er op dit gebied zou kunnen doen. Vervolgens ben ik op zoek gegaan naar initiatieven om lowbudget protheses te ontwikkelen voor gebruik in ontwikkelingslanden. Zo ben ik bij de WAAG Society in Amsterdam terecht gekomen, een organisatie die creatieve technologie ontwikkelt voor innovaties op het terrein van de zorg. Men werkt hier aan het opzetten van een Fablab, een kleinschalige werkplaats die digitale productietechnieken aanbiedt waarmee ‘bijna alles’ gemaakt kan worden, in Yogyakarta (Indonesië).

Bij dit project is het doel om in de toekomst naast een werkplaats een gezondheidsprogramma op te starten, waarbij de focus op het ontwikkelen van onderbeenprotheses zal komen te liggen. Dit sluit perfect aan bij mijn interesses en sinds oktober heb ik regelmatig een dag in de WAAG gewerkt.

Een probleem van projecten die ontwikkeling als doel hebben, is de financiering. Zo ook bij dit project. Daarom heb ik o.a. het Liliane Fonds en ISPO NL benaderd, om te kijken of er interesse is voor een samenwerking. Daarnaast heb ik een bijeenkomst georganiseerd, waar diverse experts op het gebied van prothese ontwikkeling voor uitgenodigd waren, om te discussiëren over de vraag hoe het project opgepakt kan worden. De uitkomst hiervan was dat er veel interesse is om een bijdrage te leveren aan het ontwerpen van een prothese die voldoet aan de specifieke eisen voor een land als Indonesië, maar dat er meer informatie nodig is over hoe zaken lokaal georganiseerd zijn op dit moment.


Door: Arjen Bergsma


ToekomstIn juli ga ik naar Indonesië om in kaart te brengen hoe prothese zorg nu geregeld is en om te peilen of er lokaal draagvlak is voor een project in samenwerking met Nederlandse partners, waaronder de UT. Tot nu toe is de financiering van mijn werkzaamheden binnen dit project een investering uit eigen middelen, maar ik heb er vertrouwen in dat daar verandering in komt en dat ik verder kan op de weg die ik ingeslagen ben. Hoe het er na september uit gaat zien is nog een beetje onduidelijk, maar gelukkig is er werk genoeg en zolang het lukt om de financiering rond te krijgen, heb ik nog voldoende ideeën in gedachten die ik graag ten uitvoer wil brengen! Arjen BergsmaMotion [email protected]


En dan ben je afgestudeerd...

Parallaks Jaargang 10, juni 2011 12

Door: Voornaam Achternaam

Dat overkwam mij in mei 2009. Na bijna 7 jaar studeren mocht ik mijn diploma ondertekenen en was het tijd om een volgende stap te maken. De eerste stap was al gepland, en betrof een welverdiende, lange vakantie na het harde studeren. Ik ben eerst een paar maanden door Afrika gaan reizen met Olga (mijn verloofde). Na een maand vrijwilligerswerk gedaan te hebben in Tanzania bij Stichting Twiga (www.stichting-twiga.nl), hebben we onze reis voortgezet door Malawi, Zambia, Namibië, Zuid Afrika en Lesotho. Erg mooi en ontzettend gaaf om te doen, maar na 3,5 maand was het geld toch echt wel op en werd het tijd voor een volgend avontuur: geld verdienen.

Tot zover zal het voor vele afgestudeerden bekend voorkomen. Ik heb echter het geluk dat Olga al drie jaar aan het werk was bij FrieslandCampina en vlak voordat we naar Afrika vertrokken, kreeg ze de aanbieding om in Thailand te gaan werken. Na lang nadenken (toch wel een paar uur) hebben we besloten om dit samen te doen. Nadat we uit Afrika terugkwamen, zijn we nog een paar weken in Nederland geweest om de laatste zaken daar te regelen voor we naar Thailand vertrokken. Een wereld van verschil ten opzichte van Afrika! Waar we kort daarvoor nog als vieze backpackers rondreisden in volgepakte minibusjes en achter op pick-up trucks, vlogen we nu ineens business class en stond onze auto met chauffeur klaar bij aankomst. Bovendien wonen we nu in een appartementen complex met zwembad, fitnesszaal, golf afslagplaats, restaurant, supermarkt en hebben we alle dagen een maid over de vloer! Heerlijk natuurlijk al die luxe (die overigens erg snel went).

Eenmaal in Bangkok aangekomen was de rolverdeling meteen duidelijk: Olga tekende alle papieren, werd op sleeptouw genomen en was meteen hard aan het werk en ik zat thuis. De eerste maand heb ik het nog rustig aan gedaan, herstellende van een knie-operatie, maar daarna wilde ik toch echt wat nuttigs gaan doen. Via de Netherlands Thai Chamber of Commerce en de Nederlandse ambassade werd het mij wel duidelijk dat de BMT-er nog niet zo’n naam heeft gemaakt in het expat wereldje. De meeste expats zijn general manager, hebben een marketing of business achtergrond en nog nooit gehoord van een BMT-er. Gelukkig ontmoette ik ook een half Nederlander, half Thai die in de Global Health Care werkt. Ooit begonnen in het medisch toerisme, maar nu werkzaam als internationaal mediator tussen zorgvragenden en -aanbieders. Vooral vanuit Amerika is hier veel vraag naar omdat de kosten daar bijzonder hoog zijn.

In de eerste paar maanden heb ik via hem een kijkje kunnen nemen in de Thaise gezondheidszorg. Erg leerzaam en zeker een aanrader voor iedereen die in een Nederlands ziekenhuis werkt: je vindt hier de nieuwste technologieën, alleen maar privé kamers, patiënten beschikken over een groot flatscreen waar je je eigen dossier op kan bekijken, etc. Helaas kon hij mij geen baan aanbieden, dus ben ik verder gaan zoeken naar een nuttige dagbesteding.

Via via ben ik bij SJ Company terecht gekomen (www.sjcompany.nl). In dit startende bedrijfje maken vrouwen uit de sloppenwijk riemen voor de Nederlandse markt. Ik onderhoud de contacten met de leveranciers en de eigenaar in Nederland, en daarnaast leid ik 1 dag in de week een van de vrouwen op, zodat zij straks het lokale management kan gaan doen. Met de opbrengst van de producten worden nieuwe vrouwen opgeleid om bij ons (of ergens anders) aan het werk te gaan.

Ook ben ik als webmaster betrokken gebleven bij Stichting Twiga. Na een paar maanden puzzelen en googlen, heb ik een geheel nieuwe website voor Twiga opgeleverd. Naar aanleiding daarvan kreeg ik direct van andere mensen de vraag of ik voor hun ook een website kon maken en dus ben ik begonnen als freelance webdeveloper. Ideaal, omdat ik zo met veel verschillende mensen in contact kom in diverse vakgebieden en bovendien mijn eigen tijd in kan delen. Op deze manier hoop ik voor het einde van dit jaar mijn studieschuld af te kunnen betalen, want tegen die tijd wonen we weer in Nederland en zal ik een “echte” baan moeten gaan zoeken.

Dat is dus ook waar ik momenteel druk mee bezig ben, het zoeken van een leuke baan in Nederland vanuit Thailand. Al met al verwacht ik dan ook over een jaar als BMT-er aan het werk te zijn, het liefst ga ik aan de slag met patiëntveiligheid. Na mijn afstuderen heb ik dus vooral meer van de wereld gezien en me meer ontwikkeld buiten mijn vakgebied om. En ik heb het idee dat dit alleen maar voordelen oplevert voor een mooie carrière!

Door: Emiel Smit

Maak uw bijdrage over op banknummer 59.27.19.189 ten name van Stichting Universiteitsfonds Twente.

Op onze website www.utwente.nl/ufonds kunt u makkelijk en veilig via IDEAL een bedrag overmaken. Daar vindt u ook meer informatie over notariële schenkingen.

Hartelijk dank namens de studenten van de Universiteit Twente.

Met het Universiteitsfonds Twente komen ze verder.

Stichting Universiteitsfonds Twente

Word nu donateur!

Groeten uit...

De Stichting Universiteitsfonds Twente is een door de Belastingdienst officieel erkend goed doel. De Stichting heeft de status van Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI).

7866UT A4 UFonds adv.indd 1 01-07-2010 12:51:17ParallaksJuniDJ.indd 12 20-6-2011 8:48:59

13

Door: Voornaam Achternaam


Maak uw bijdrage over op banknummer 59.27.19.189 ten name van Stichting Universiteitsfonds Twente.

Op onze website www.utwente.nl/ufonds kunt u makkelijk en veilig via IDEAL een bedrag overmaken. Daar vindt u ook meer informatie over notariële schenkingen.

Hartelijk dank namens de studenten van de Universiteit Twente.

Met het Universiteitsfonds Twente komen ze verder.

Stichting Universiteitsfonds Twente

Word nu donateur!

Groeten uit...

De Stichting Universiteitsfonds Twente is een door de Belastingdienst officieel erkend goed doel. De Stichting heeft de status van Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI).

7866UT A4 UFonds adv.indd 1 01-07-2010 12:51:17ParallaksJuniDJ.indd 13 20-6-2011 8:49:02

Een brug tussen bestuur, zorg en techniek


Naast deze adviesfunctie heb ik ook een lijnverantwoordelijkheid als hoofd van de afdeling Zorgtechnologie. In deze functie stuur ik de medewerkers van de afdeling Zorgtechnologie (voorheen Medische techniek) aan, probeer ik de werkprocessen in en rond de afdeling Zorgtechnologie te professionaliseren en introduceer ik een kwaliteitssysteem. Ook ben ik budgetverantwoordelijk voor alle kosten van reparaties en onderhoud op medische apparatuur. Primaire doel van mijn aanstelling is het aanscherpen van de kwaliteitsborging van zorgtechnologie in het ziekenhuis.

In mijn functie wordt ik ondersteund door Michaël Lansbergen. Michaël is hoofd van de afdeling Zorgtechnologie in het ZGT en vicevoorzitter van het stafbestuur van het ZGT. Vanuit zijn functie is hij nauw betrokken geweest bij de problematiek rond de operatiekamerbrand in Almelo. Via zijn bedrijf Medicta helpt hij met deze kennis en ervaring ziekenhuizen in verandertrajecten rond de kwaliteitsborging van zorgtechnologie.

Werken volgens het principe van de APK-keuringVoor een verdere verbetering van de zorgtechnologie is inmiddels het project Kwaliteitsborging Zorgtechnologie van start gegaan, waarvan ik de projectleider ben. Het doel van dit project is om de interactie te versterken tussen aan de ene kant de gebruikers van de zorgtechnologie en aan de andere kant de ondersteuners, dus de zorg en de techniek. Het streven is om bijvoorbeeld te groeien naar een gedeelde verantwoordelijkheid als het gaat om aanschaf, beheer en onderhoud van zorgtechnologie. Deze verantwoordelijkheid ligt dan zowel bij de lijnmanagers in de zorg en de medisch specialisten, als bij de afdeling Zorgtechnologie. Om deze gedeelde verantwoordelijkheid te kunnen realiseren, moeten lijnmanagers wel over informatie beschikken. Dit is bij een personenauto al de normaalste zaak van de wereld:

“De garage doet de APK-keuring, registreert dit bijvoorbeeld op een label dat in de auto hangt. Dit is het signaal dat de garage afgeeft. Daarnaast zal de garage de gebruiker een brief sturen wanneer de APK verloopt. De gebruiker moet vervolgens nog wel zijn eigen verantwoordelijkheid nemen en de auto naar de garage brengen.”

Zo’n wisselwerking moet er ook ontstaan tussen de mensen van de afdeling Zorgtechnologie en de gebruikers in de zorg. Deze vergelijking is nog verder op te voeren, want ook voor een medisch apparaat moeten gebruikers hun ‘rijbewijs’ halen en ook bij een medisch apparaat moet de gebruiker regelmatig ‘de bandenspanning’ checken en ‘indicatielampjes op het dashboard’ in de gaten houden.

Projectgroep ter ondersteuningIn het project Kwaliteitsborging Zorgtechnologie gaat het niet alleen om het regelen van aanschaf, beheer en onderhoud van de zorgtechnologie zelf, maar ook om het verhogen van de kwaliteit en veiligheid binnen het gebruik ervan in de zorg. Insteek is een integrale en pragmatische aanpak. Ter ondersteuning van dit project is een projectgroep actief, waarmee deze integrale aanpak wordt onderstreept. Een medisch specialist, verpleegkundigen, een zorggroepmanager, een technicus, teammanagers, een kwaliteitsfunctionaris, het hoofd Facilitair Bedrijf, het hoofd I&A en de Biomedisch technoloog zitten samen aan tafel om de kwaliteit en veiligheid van de zorgtechnologie in het SKB verder te verbeteren.

Ik ben Wilco Kleine en ik ben op de dag voor koninginnedag 2010 afgestudeerd aan de vakgroep Biomechanical Engineering. Sinds mei 2010 ben ik in het Streekziekenhuis Koningin Beatrix in Winterswijk werkzaam als Biomedisch Technoloog en als hoofd van de afdeling Zorgtechnologie. Als Biomedisch Technoloog val ik direct onder de Raad van Bestuur en heb ik een onafhankelijke adviesfunctie. Ik advi-seer vanuit mijn functie het management en de zorgprofessionals in de toepassing van medische technologie. De Biomedisch Technoloog is verantwoordelijk voor het volledige proces van medische technologie (van het keuzeproces tot de verwijdering) in het volledige ziekenhuis (van Gyneacologie tot Geriatrie).

Jaargang 10, juni 2011 Parallaks


Een brug tussen bestuur, zorg en techniek


Door: Wilco Kleine

Jaargang 10, juni 2011 Parallaks 15

Infuustechnologie onder de loepAangezien in de zorg met veel verschillende zorgtechnologieën wordt gewerkt, heeft de projectgroep prioriteiten gesteld. Met deze prioritering is direct een start gemaakt met risicomanagement, aangezien de technologiegroepen zijn ingedeeld op patiëntrisico’s. Gestart wordt met infuustechnologie. Veel patiënten krijgen medicatie toegediend via een infuuspomp, gebruik van de infuuspomp is invasief, infuuspompen maken een groot deel uit van het wagenpark en een grote groep medewerkers werkt hiermee, want het is een verpleegkundige handeling. Daarom wil de projectgroep als eerste de infuustechnologie goed regelen. Je moet dan denken aan het inventariseren van het aantal infuuspompen, inzichtelijk maken welke afdelingen infuuspompen gebruiken, uniformiteit in de pompen waarborgen, inzet van de infuuspompen efficiënter maken, status van het onderhoud in kaart brengen, de bevoegdheid/bekwaamheid van de gebruikers regelen en borgen, programma van eisen opstellen dat gebruikt wordt bij de aanschaf van nieuwe pompen, meerjareninvesteringsplan opstellen, risico-analyse uitvoeren, risico’s aanpakken, gebruikershandleidingen beschikbaar stellen en zo er nog tal van acties te bedenken. Dit alles resulteert uiteindelijk in een blauwdruk, dat straks ook voor andere zorgtechnologieën wordt gebruikt.

Om medewerkers te informeren over de voortgang is een speciale intranetpagina ingericht. Daarnaast zit de Biomedisch technoloog eens per twee weken om tafel met de bestuurder, geeft hij presentaties en rapporteert hij eens per kwartaal de voortgang van het project richting de directie, het medisch stafbestuur en de raad van toezicht.

Het is lastig de brede baan van een Biomedisch technoloog in een ziekenhuis in een korte tekst weer te geven, maar ik hoop dat ik jullie een beeld heb kunnen geven. Mocht je nou benieuwd zijn naar nog iets meer achtergrond of informatie, dan kan je natuurlijk altijd contact met mij opnemen. Er zijn daarnaast in het SKB voldoende mogelijkheden om met een stageopdracht het werk van een Biomedisch technoloog in het ziekenhuis te ervaren.

Biomedisch technologen in de zorg (BMTZ)Er is de afgelopen jaren steeds meer medische apparatuur in de ziekenhuizen komen te staan. De voornamelijk medisch opgeleide zorgprofessionals in de ziekenhuizen hebben hier niet altijd voldoende kennis over. Daarnaast stelt de buitenwereld steeds meer eisen aan de kwaliteit en veiligheid van zorgprocessen en de toepassing van technologie.

Om deze reden is er in de Nederlandse ziekenhuizen een grote behoefte aan technische systeemdenkers met kennis en gevoel voor de voornamelijk alpha georiënteerde ziekenhuiswereld. Ziekenhuizen hebben bruggenbouwers nodig die over schuttingen van afdelingen heen willen kijken en communicators die de technische kennis van de afdelingen uit de kelder willen gebruiken in de kwaliteitsbewaking binnen het primaire zorgproces. Naar mijn idee zijn Biomedisch Technologen hier uitermate geschikt voor! In Amerika heeft men dit al langer in de gaten en is Clinical Engineering (de Biomedisch technoloog in de zorg) al langer één van de specialisaties voor Biomedical Engineers. http://en.wikipedia.org/wiki/Clinical_Engineering)

Nog niet alle ziekenhuizen zijn op de hoogte van de kwaliteiten van de Biomedisch Technoloog en in nog niet alle ziekenhuizen is de functie van Biomedisch Technoloog juist gepositioneerd. Om hier wat aan te doen en om tevens kennisdeling tussen en de ontwikkeling van de Biomedisch technologen in de zorg te stimuleren zijn wij eind 2010 een beroepsvereniging gestart! Kijk eens op www.bmtz.nl of neem eens contact op met één van de bestuursleden wanneer je dit vakgebied ook erg interessant vind of meer over de beroepsvereniging wilt weten!


Ziekte Uitgelicht

Parallaks Jaargang 10, juni 2011 16 Jaargang 10, april 2011 Parallaks

De kans dat je iemand tegen bent gekomen met deze ziekte is klein. Niet heel gek als je bedenkt dat deze ziekte maar bij één op de acht miljoen baby’s voorkomt. Misschien zullen sommigen het herkennen van de reeks documentaires die SBS6 enkele jaren terug tot in den treure herhaalde. Geweldige televisie of niet, deze kleine, oud uitziende mensjes kunnen ons erg veel leren over het ouderdomsproces.

Progeria, officiëel bekend als Hutchinson-Gilford Syndrome of HGPS, is een genetische ziekte veroorzaakt door een afwijking in het LMNA gen. LMNA codeert het Lamin A eiwit, een eiwit dat langzaam ophoopt in de celkernwand. Door de ophoping van Lamin A verschrompelt de celkern wat het DNA binnenin beschadigt en uiteindelijk de cel doodt. Bij Progeria verzamelt Lamin A zich een stuk sneller, waarom precies is nog niet bekend. Dit alles heeft ten gevolge dat kinderen met Progeria tussen de zes en tien keer sneller verouderen. Het versnelde verouderen is merkbaar na 18-24 maanden. De kinderen blijven klein en smal en het gezicht wordt spitser. Het hoofd blijft in verhouding met de rest van het lichaam groot en lijkt nog groter door de uitval van het haar. De huid op het torso, hoofd en de handen en voeten wordt harder, strakker en meer doorschijnend. De gewrichten worden stijver en de spieren degenereren. Het grootste probleem en in 90% van de gevallen ook de doodsoorzaak zijn complicaties ten gevolge van atherosclerosis (het verdikken en brozer worden van slagaderwanden), zoals een hartaanval of een beroerte. Andere symptomen die met ouderdom te maken hebben, komen juist niet voor bij Progeria: De slijtage ziektes als artrose en dementie.

Bij Lamin A ligt ook misschien de oplossing. Er lopen onderzoeken om te kijken of onderdrukking van de expressie van Lamin A resulteert in langzamer ouder worden. Dit staat echter nog in de kinderschoenen en de precieze werkingen van Lamin A zijn nog lang niet bekend.

Gelukkig is het niet allemaal kommer en kwel met Progeria, met als beste voorbeeld Leon Botha. Leon is (was, hij is 5 juni jongstleden overleden) als DJ onderdeel van de Zuid-Afrikaanse hiphop groep Die Antwoord en speelde ook mee in de videoclips. Daarnaast werkte hij na de middelbare school fulltime als grafisch ontwerper en kunstenaar. Om af te sluiten het antwoord van Leon Botha op de vraag waarom hij geen deel uitmaakte van het Progeria onderzoek en awareness-campagnes:

“This “condition” is so rare that it just draws way too much attention. … I am internally & eternally grateful that my parents raised me with the opportunity to live my life without any media exposure. As what is life other than that; a gift to be who you will to be?…”

Door: Jan Verhoeff

Progeria – De ouderdomsziekte die net even anders is Jouw studieverenigingwil het je zo voordelig en makkelijk mogelijk maken. Dus hebben ze eenboekenleverancierdie daarbij past.

Jouw studievereniging werktnauw samen met studystore.En dat heeft zo z’n voordelen.Doordat we snugger te werk gaan, kunnen we jouwcomplete boekenpakketsnel aanbieden tegen een scherpe prijs.


Parallaks Jaargang 10, juni 2011 Jaargang 10, april 2011 Parallaks

Jouw studieverenigingwil het je zo voordelig en makkelijk mogelijk maken. Dus hebben ze eenboekenleverancierdie daarbij past.

Jouw studievereniging werktnauw samen met studystore.En dat heeft zo z’n voordelen.Doordat we snugger te werk gaan, kunnen we jouwcomplete boekenpakketsnel aanbieden tegen een scherpe prijs.


Para

doks

Ins

ide

18

Paratrip MMXI: Rome

Paradoks/Sirius feest:Around the World

Paradoks feest:Los in het sprookjesbos!

Symposium 2011: Body Building


19

Paradoks InsideParadoks feest:Los in het sprookjesbos!

Batavierenrace

Symposium 2011: Body Building



The Enigma of AgingWat als jij over 200 jaar nog zou leven? Wat zou je doen en hoe zou de wereld er dan uitzien? Je leven en omgeving zullen waarschijnlijk compleet anders zijn. Hoewel dat leuke vragen zijn om over na te denken is het eigenlijk veel interessanter om na te denken over de vraag: “Hoe word ik 200?” Met die vraag zijn talloze wetenschappers aan de slag gegaan en zij zijn gedoken in het raadsel van het ouder worden. Het resul-taat leverde een aantal theorieën op en zelfs tips om ouder te worden!

Wat is in de biologie ouder worden?Dat antwoord is vrij simpel, in de biologie is ouderdom het moment waarop het DNA zo vaak is gedeeld dat het niet meer kan delen zonder informatie verlies. Het stukje dat het DNA beschermd is op. Als dat ge-beurt dan zal de cel in apoptose treden en dood gaan. Voor wetenschappers is dat ‘ beschermende stukje’ heel interessant. Die telomeer is het deel DNA aan het uiteinde van een chromosoom. Bij iedere celdeling wordt zo’n telomeer korter. Totdat die te kort is en er DNA schade optreedt wat leidt tot de dood van de cel. Menselijke cellen bereiken dit stadium na zo’n vijftig à zestig delingen. Hoe ouder de mens wordt des te meer mutaties er op treden (door de kortere telomeren). Dit vormt voor het DNA-reparatie mechanisme een risico, wat dus ook mede een oorzaak is van de celdood. Maar als de telomeerlengte behouden kan blijven, dan kan de cel zich blijven delen en eeuwig leven. Het grappige is dat we zulke cellen al hebben! Super handig, maar waarom heeft de rest van ons lichaam dat dan niet? Dat is wat wetenschappers nu willen bereiken, de celleefti-jd verlengen of zelfs onsterfelijk maken. Om dit voor elkaar te krijgen moeten we eerst weten wat ervoor zorgt dat deze telomeren korter worden.

Radicalisme, het zit in de lucht!Ons lichaam heeft energie nodig om te overleven, wel-ke wordt aangeleverd door de mitochondriën. Bij ver-branding gebruiken de mitochondriën zuurstof, na ge-bruik is het zuurstof omgezet in zuurstofradicalen(een zuurstofatoom met een elektron), de zogenaamde vrije radicalen. Deze moleculen komen vrij en beschadigen

andere moleculen (bijvoorbeeld DNA) en met name die in de mitochondriën. Zij spelen een belangrijke rol in het verouderingsproces. Zij beschadigen het DNA waar-door, als deze niet meer repareerbaar is, de cel zichzelf zal doden met als gevolg dat er een nieuwe cel gemaakt moet worden. Dit gaat ten koste van de telomeerlengte van andere cellen. Tevens hopen deze vrije radicalen zich op waardoor er op latere leeftijd steeds meer mutaties ontstaan met uiteindelijk ziektes tot gevolg. Vrije radicalen versnel-len dus het verouderingsproces. Als onderbouwing voor deze theorie gebruiken wetenschappers het volgende: Wetenschappers zijn erachter gekomen dat muizen met een hoge verbranding langer leven. De oorzaak: veelal inefficiënte mitochondriën. De theorie vertelt dat door deze ineffectiviteit er minder vrije radicalen gepro-duceerd worden en dus de veroudering trager is dan normaal. Naast vrije radicalen als oorzaak van telomeerverkort-ing is het enzym dat telomeren aanmaakt bij celdeling ook een schuldige, deze werkt namelijk niet optimaal in de meeste cellen. Ze missen telkens zo’n 100 nucleo-tiden, die de telomeer dan ook kleiner wordt. Cellen die zich heel vaak delen hebben een hoge activiteit van telomerase, cellen die zich veel minder vaak delen hebben een lage activiteit van telomerase en dus een kortere levensduur. Geslachtscellen, kankercellen en de meeste stamcellen hebben telomeren die niet korter worden. Voor geslachtscellen is dat maar goed ook, an-ders zou het nageslacht met steeds kortere telomeren worden geboren. De mens zou dan snel uitsterven. Door telomeer verkorting ontstaan ziektes waarvan sommige het verouderingsproces versnellen. De volgende vraag kwam bij onderzoekers naar boven; “Zijn die telomeren nou de oorzaak of het gevolg van ouder worden?”

Oorzaak of gevolg?De vraag of telomeerverkorting nu oorzaak of gevolg van ouderdom is, werd in de jaren negentig van de vorige eeuw beantwoord door een experiment waarin werd aangetoond dat het mogelijk was veroudering om te keren door de telomeren te verlengen. Onderzoek-ers voegden telomerase toe aan gewone lichaamscel-len en maakten ze daarmee onsterfelijk. Conclusie: Korte telomeren zijn de oorzaak van het ouder worden. Zijn ze ook de oorzaak van bepaalde ziektes? Ja, dit blijkt uit verschillende onderzoeken. Korte telomeren verdrie-voudigen de kans op een hartdood en ver-zevenvoudigen de kans op dood door infectieziekte. Mitochondrie




Door: Tim Boers

Kortere telomeren in witte bloedcellen zijn het gevolg van celdelingen en ontstekings-processen. Bij hart-en vaatziekten is altijd een ontstekingsproces gaande. Dus door celdelingen wordt je vatbaarder voor ontstekin-gen die op zijn beurt je telomeren weer korter maakt wat je nog meer vatbaar maakt. Je afweer wordt door de korte telomeren minder. Het is in dit geval zowel een oorzaak als een gevolg van ziekte. Maar hoe gaan we dit tegen? Wat kunnen we doen om onze telomeren op lengte te houden zodat we lang en gezond blijven leven?

Langer leven voor dummiesMeer lichaamsbeweging! Ja hèhè lekker orgineel denk je nu misschien, maar onderzoek (in 2008) heeft aangetoond dat meer lichaamsbeweging de telomeren beter op lengte houdt. Ook nadat gecorrigeerd was voor leeftijd, geslacht, gewicht, roken, sociaal economische status en fysieke activiteit op het werk. Maar als je het zogenaamde Exercise-Associated Chronic Fatigue Syndrome (ofwel je hebt/doet te veel, te lang en te zwaar aan lichaamsbeweging, de echte duursporter) hebt blijkt dat de telomeren beduidend korter zijn. Dus beweeg! Maar met mate.Leuk feitje, Powerlifters hebben langere telomeren in spiercellen dan mensen die niet aan krachtsport doen. Nog een aloud gezondheidsadvies: Niet roken, roken verkort de telomeren aanzienlijk.Nou vooruit nog één: Handhaaf een gezond gewicht, overgewicht verkort namelijk ook de telomeren.

Zorg dat je voldoende zonlicht krijgt. Mensen met hogere concentraties vitamine D in het bloed vertonen minder aan leeftijd gerelateerde veranderingen van het DNA en hebben langere telomeren in de witte bloed-cellen. De onderzoekers brengen dit in verband met ontstekingsactiviteit. Personen met een hogere con-centratie vitamine D in het bloed verouderen daardoor mogelijk minder snel dan personen met een lagere vitamine D-status. Dit onderzoek kan ook de bescher-mende invloed van vitamine D op hartziekten en kanker verklaren.

Zorg dat je een goede weerstand en hygiëne hebt, daarmee beperk je de kans op ontsteking. Daarbij kun

je supplementen nemen die ontsteking en oxidatie (het ontstaan van vrije radicalen) remmen.Polyfenolen en xanthonen zijn zeer goede anti-oxidant-en en ontstekingsremmers, en worden respectievelijk geleverd door thee en mangosteen, alsmede dus thee-extract en mangosteenextract. Door deze anti-oxidatieve effecten en door anti-ontstekingsefffecten, worden de telomeren geconserveerd.Zorg ook dat je ongewenste oxidate voorkomt. Dit doe je door met zo min mogelijk straling, luchtverontreinig-ing, lichaamsvreemdestoffen (synthetische additieven etc.) en stress in contact te komen. Ook ongezonde voeding kan een oorzaak van ongewenste oxidatie zijn.

Zorg voor ontspanning. Cortisol, een stresshormoon, vertraagt de werking van telomerase in T-lymfocyten en verkort dus de telomeren. Stress is geassocieerd met kortere telomeren bij gezonde proefpersonen.

Dus: Houd je telomeren lang door: lichaamsbeweging, niet roken, een gezond gewicht, voldoende vitamine D (zon-licht, maar met mate! Teveel verhoogd het risico op kanker) en ontspanning. Houd daarnaast je oxidatie en ontstekingsreacties onder controle. Neem ter aanvull-ing voedingssupplementen om de kans op oxidatie en ontstekingen laag te houden en eet voldoende fruit en groente.O, en dames: Laat die crèmes maar staan, die gaan DNA-schade echt niet tegen, gezond leven werkt beter!

Hoewel hier ook telomerase supplementen had kunnen staan neem ik dat risico liever niet, het onderzoek naar geven van telomerase als medicijn of supplement is verre van klaar, laat staan veilig.

Wanneer wordt jij ook al weer 200?Hoewel onderzoekers al 4 decennia onderzoek doen naar het verlengen van het leven is er nog steeds veel onbekend en moet er nog veel meer onderzoek wor-den gedaan naar de mogelijk schadelijke effecten van telomerase als medicijn of supplement. Je levenspa-troon aanpassen om gezonder te leven en een anti-oxidanten/voedings supplement lijkt op dit moment de beste oplossing!


Telomeren bevinden zich aan het uiteinde van het DNA


De oorsprong van S.V. Paradoks


Eelco ToxopeusInitiator, mede-oprichter en eerste voorzitter van Paradoks

De TH in Twente, trok naast de bijzondere ligging (het bosrijke landgoed Drienerlo) vooral mijn aandacht door het campus-concept, uitgebreide sportfaciliteiten en de mogelijkheid een Bachelors diploma te halen. Ik ben geboren in Indonesië, groeide op in Suriname en kwam in de beginjaren ’70 naar Nederland om te studeren op de THT. Het werd de faculteit Werktuigbouwkunde (WB), met specialisatie Ontwerp & Constructieleer onder professor Harry van den Kroonenberg (de latere Rector Magnificus van de THT/UT).

Eind jaren ‘60 had zich een strijd afgespeeld om een nieuwe medische Universiteit, waar ook Twente aan mee deed. Het werd uiteindelijk Maastricht, maar de kiem was gelegd voor een medisch-technische oriëntatie op de THT. Deze kreeg de naam Biomedische Technologie en was in die begintijd een z.g. kop-opleiding (een aanvullend curriculum op het doctoraalprogramma na je Kandidaats/Bachelors diploma).

Tijdens mijn studie werd mij al snel duidelijk dat ik geen echte Newtoniaan was en de mogelijkheid om het nieuwe doctoraalprogramma Biomedische Technologie (BMT) te volgen pakte ik met beide handen aan. Professor Van den Kroonenenberg zat ondertussen in het bestuur van de THT en was een ook een grote supporter van de BMT-opleiding. Zijn streven naar een ondernemende universiteit met een actief beleid richting de industrie en andere samenwerkende organisaties paste daar goed in.

De eerste BMT activiteiten binnen Werktuigbouw (WB) waren in die jaren nog beperkt, met een 10-tal BMT studenten en een groeiende staf + faciliteiten. In overleg met professor Van den Kroonenberg hebben we in 1977 het dispuut Biomedische Werktuigbouw (Medimeca) opgericht om vanuit de studenten een actieve rol te vervullen bij de verdere ontwikkeling van de BMT/WB studie. BMT was vanaf het begin al een multidisciplinaire studie, waar de faculteiten WB, CT (Chemische Technologie) en EL (Elektrotechniek) aan deelnamen. Het vakkenpakket was multidisciplinair, waarbij de aanvullende medische vakken werden gegeven door wetenschappers van o.a. TNO en de VU. Ook was er samenwerking met TH’s van Eindhoven en Delft en de Medische universiteiten van Amsterdam (VU), Leiden en München.

Het werd al snel duidelijk dat er behoefte was aan een multidisciplinaire Studievereniging en redelijk kort na de oprichting van het dispuut Medimeca lukte het om hiermee een start te maken. De nieuwe vereniging kreeg tijdens de oprichting in september 1978 de naam Paradoks. Alle faculteiten werkten mee en leverden een bestuurslid. Zo werd Paradoks een echte multidisciplinaire studievereniging. Zowel de naam als het logo kwam tot stand door inbreng van de toenmalige leden – iedereen deed enthousiast mee.Als initiator en mede-oprichter van zowel Medimeca als Paradoks viel aan mij de eer de eerste voorzitter te worden van een nieuwe studievereniging, die naar nu blijkt, een mooi en lang leven lijkt beschoren.


Door: Eelco ToxopeusDe oorsprong van S.V. Paradoks


Het eerste bestuur van Paradoks is gestart met het opzetten van de bekende activiteiten van een studievereniging en vroegen daarnaast speciale aandacht voor vraagstukken en activiteiten als:

- toekomstperspectief en rol van de BMT Ir.daarvoor is indertijd een onderzoek uitgevoerd door het bedrijfskundig onderzoeksbureau “Van de Meer & Tilburg”- BMT als volwaardige (volledige) studie- verbreding van de studie in richtingen als filosofie, ethiek en gezondheidskunde- praktische vorming (stages e.d.) van de BMT Ir.- (internationale) samenwerking met Ziekenhuizen, Universiteiten, Onderzoekscentra en de Industrie- nieuwe industriële BMT activiteit, inspelend op het concept “de Ondernemende Universiteit”- het vertonen van films over medische aspecten en ingrepen, die naast het begrijpelijke kippenveleffect vaak leidden tot enkele flauwvallende bezoekers..- de zin/noodzaak van een (Hypocratische) eed voor afgestudeerde BMT’ers- organisatie van een symposium en een dag voor de industrie om het inzicht te vergroten in de BMT activiteiten van de THT

Deze laatste activiteit was mede aanleiding voor mijn eerste baan in de medische industrie. De firma Lode Instrumenten in Groningen bleek geïnteresseerd in het resultaat van mijn eindopdracht - de ontwikkeling van een z.g. “Loopmeetbrug”. Deze heeft nog vele jaren dienst gedaan op de afdeling Fysiotherapie van het toenmalige ziekenhuis in Enschede, De Stadsmaten – onderdeel van het huidige Medisch Spectrum Twente – zie foto’s.

Mijn rol als echte BMT Ir. was van korte duur. Na ongeveer 5 jaar in diverse functies bij Lode Instrumenten ben ik uit de medische sector gestapt en uiteindelijk in de internationale management advieswereld terecht gekomen. Pas na mijn afscheid van PA Consulting Group (eind 2002) kwam ik weer in de gezondheidszorg terecht. Ik werd medio 2003 door de Raad van Bestuur van het Academisch Ziekenhuis Maastricht gevraagd ondersteuning te leveren bij een groot strategisch transformatie project. Daar heb ik enkele jaren doorgebracht en inzicht opgedaan in de (internationale) gezondheidszorg en haar huidige problematiek. Het werd mij in dat project duidelijk dat het huidige model van de Gezondheidszorg tegen haar grenzen is aangelopen en een transformatie van het model nodig is om de effectiviteit te kunnen vergroten tegen acceptabele kosten.

Het was geweldig om indertijd te lezen dat BMT een officiële en erkende opleiding is geworden. Paradoks is in de afgelopen periode gegroeid van ongeveer 30 leden in 1978 naar ruim 1100 leden in 2010 – een geweldige prestatie. Ik ben sinds vorig jaar lid van de alumnivereniging Quirites Paradoksae en reken er op nog lang een actieve bijdrage te mogen leveren.

De loopmeetbrug in gebruik in De Stadsmaten |


Jaargang 10, juni 2011 Parallakswww.biomet.nl • (078) 629 29 29

Biologics • Bracing • Microfixation • Orthopaedics • Osteobiologics • Spine • Sports Medicine • Trauma • 3i

PTN NailBiomet, uw partner in trauma

Indicatie:• Pertrochantaire femur fractuur

Kenmerken:• 4 soorten schroeven waaronder

telescopische trekschroeven• proximaal diameter van 15,9 mm

(minder botverlies bij implanteren)• röntgendoorlaatbare richtarm• geïntegreerde set screw• kleurgecodeerd instrumentarium

Kijk op www.biomet.nl voor meer informatie,of bel (078) 629 29 29 voor een demonstratie.


Door: Thiele Kobus

Orde uit Chaos

Jaargang 10, juni 2011 Parallaks 25www.biomet.nl • (078) 629 29 29

Biologics • Bracing • Microfixation • Orthopaedics • Osteobiologics • Spine • Sports Medicine • Trauma • 3i

PTN NailBiomet, uw partner in trauma

Indicatie:• Pertrochantaire femur fractuur

Kenmerken:• 4 soorten schroeven waaronder

telescopische trekschroeven• proximaal diameter van 15,9 mm

(minder botverlies bij implanteren)• röntgendoorlaatbare richtarm• geïntegreerde set screw• kleurgecodeerd instrumentarium

Kijk op www.biomet.nl voor meer informatie,of bel (078) 629 29 29 voor een demonstratie.

Thiele KobusVoorzitter Bestuur 2002-2003 Orde uit Chaos

Erg leuk om een stukje te mogen schrijven in deze speciale Parallaks als ‘tweede eerste voorzitter’. Het klinkt misschien een beetje paradoksaal, dus ik wil jullie graag wat meer vertellen over de herstart van Paradoks. Toen wij namelijk in september 2001 begonnen met de studie BMT was de studievereniging zo’n beetje doodgebloed. Om ons als eerstejaars niet aan ons lot over te laten, was de studievereniging van Technisch Natuurkunde (Arago) zo lief om ons BMTers op te nemen in hun vereniging (of misschien was het puur eigenbelang om het aantal vrouwen in hun vereniging wat op te krikken?). Hoe dan ook, ze hebben voor ons boeken, excursies, borrels en allerhande andere dingen georganiseerd.

Na een jaar wilden we toch graag op eigen benen staan en heeft Arago ons geholpen om op 16 oktober 2002 de vereniging nieuw leven in te blazen. En zo was het tweede eerste bestuur van Paradoks geboren. Vanuit een Harry-Potter-bezemkast-achtig kamertje zijn we als bestuur begonnen orde uit chaos te creëren. Hoewel dat gepaard ging met de nodige potjes klaverjassen, hebben we behoorlijk wat bereikt in dat eerste jaar. Zo hebben we onze eerste sponsoren binnengesleept, de boekenverkoop opgezet, een catering (lees roze koeken verkoop) gestart en verschillende excursies, activiteiten en feesten georganiseerd. Naast Paradoks is ook de Parallaks een nieuw leven ingeblazen. Begonnen we ons bestuursjaar met een verenigingsblad met een gele kartonnen kaft, na een jaar hadden we de eerste Parallaks met een full-color kaft!

We hebben goed van ons laten horen het eerste bestuursjaar. Soms een beetje tot ongenoegen van onze buren van Newton die vonden dat onze muziekinstallatie niet in proportie stond met de omvang van onze kamer. Maar los daarvan: Paradoks stond weer op de kaart op de UT, maar ook daarbuiten. We hebben contact gelegd met onze zustervereniging in Eindhoven: ‘Protagoras’. In Eindhoven bleek dat het voor de gezelligheid niet uit maakt waar je BMT studeert, BMT-ers zijn altijd in voor een feestje en een biertje.

Omdat alles zo soepeltjes verliep, durfden we de volgende uitdaging aan te nemen. In 2003 werd namelijk de opleiding TG gestart. Deze studie heeft veel raakvlakken heeft met BMT, dus werd Paradoks ook de studievereniging voor de TG-studenten. Dat betekende dat we aan het eind van ons bestuursjaar een verdubbeling van het ledenaantal hadden.

Inmiddels is de vereniging veel groter dan we ooit hadden gedacht. Waar wij ooit droomden over een grotere kamer en een eigen kledinglijn, is dat inmiddels allemaal bereikt! Het is super om te zien dat de vereniging nog steeds zo actief is. Ons bestuur is inmiddels al een hele tijd afgestudeerd, maar de eerste bestuursleden zullen binnenkort gaan promoveren aan de UT. Een goede gelegenheid om de Paradokskamer weer eens te bezoeken, er een kaartje te leggen en een roze koek te eten!

Het bestuur 2002-2003 ’Orde uit Chaos’

Thiele KobusJoyce DoornJasper SiekmanKim SweersBjörn HarinkRutger Heddes

| De eerste BMT-excursie naar Philips in Best (samen met Arago).



Robots aan het bedHet huidige kabinet heeft als motto: “Je moet snoeien om te groeien.” Wederom zal ook de zorg er aan moeten geloven: Er moet bezuinigd worden! In voorgaande jaren werden bezuinigingen op de zorg vooral behaald door het ontslaan van de managers en taken uit te besteden aan goedkopere uitzendkrachten. In de toekomst hebben we juist steeds méér arbeidskrachten nodig. Wat kunnen robots betekenen en kunnen zij arbeidskrachten in de zorg vervangen en/of aanvullen?

Zorgrobots vinden we anno 2011 al op meerdere plaat-sen in de zorg, maar het paradijs voor robots in de zorg vinden we in Japan. Haar bevolking is de snelst vergrijzende bevolking van de wereld, met 30 miljoen mensen is een vierde deel van de Japanners ouder dan 65 jaar. Naast een oude bevolking beschikt Japan ook over een grote geavanceerde technologische industrie.

Inmiddels heeft het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie onderzocht hoe we ervaringen uit Japan in Nederland kunnen toepassen:“Nederland kan van Japan leren over het gebruik van robottechnologie. Belangrijk is uit te gaan van de behoeftes van patiënten en van zorgverleners. Op basis daarvan kan de gewenste apparatuur ontwikkeld wor-den. Ook de veiligheid is een aandachtspunt.” -Bron: Rathenau Instituut

HealthcareEen van de grootste kostenposten en meest arbeidsin-tensief is de zorg voor chronische zieken en ouderen. Het uiteindelijk doel is dat alle patiënten dermate goed verzorgd worden zoals zij dat wensen. Voor deze twee problemen zijn er zowel fysieke als digitale oplossingen te vinden in de wereld van de robotica.

Het Kanagawa Instituut voor Technologie heeft een robotpak met 22 luchtpompen ontwikkeld om het tillen van patiënten te verlichten. De verzorger heeft senso-ren op de arm die registreren wanneer de spieren zich samentrekken. Vervolgens wordt er een signaal ges-tuurd naar het pak die zorgt voor de benodigde extra ‘spierkracht’.

Een stap verder is een humanoïde robot als ASIMO of Casero. Deze robots hebben een veel menselijkere

interactie en kunnen voor verschillende doelein-den worden ingezet. Een functionele manier is bijvoorbeeld iets brengen naar de patiënt en vervolgens aanreiken met een arm. Een andere manier is amusement waarbij de patiënt met de robots een simpele conversatie kan voeren of spelletjes spelen.

Inmiddels zijn er ook slimme rolstoelen, zoals de




Door: Vincent Hommersen

TAO Aicle ontwikkeld door Fujitsu en Asin Seiki, worden gerobotiseerd waardoor ze lichter in gebruik zijn en daarnaast ook slimme functies zoals zelfstandig naar bestemming via GPS, ontwijken van obstakels via senso-ren en stoppen voor een rood licht. Eenzelfde systeem kan ook ontwikkeld worden voor ziekenhuisbedden.

TelemedicineWat aansluit bij de slimme robots, soms zelfs erin geïn-tegreerd in de robots, zijn telemedicine applicaties. Deze applicaties kunnen zeer verschillend zijn maar hebben als doel de werkdruk te verminderen en kosten te verlagen. Dit kan bewerkstelligd worden doordat de zorgverlener op grote afstand nog steeds met de patiënt kan communiceren. Telemedicine is op zeer veel gebieden toepasbaar waaronder: diagnose, zorg op afstand, monitoring, consultatie en chirurgie.

ChirurgieEen niet te missen schakel in de zorgketen zijn de medische ingrepen. Chirurgen zijn de grootverdieners in de zorg en zijn gedurende hun hele carrière bezig met het bijhouden van medische ontwikkelingen. Een ge-specialiseerde chirurg heeft al gauw 15 jaar aan studie erop zitten. Dat is natuurlijk een flinke kostenpost qua tijd en geld. Inmiddels zijn de eerste semiautomatische operatierobots te vinden in de grote ziekenhuizen.

Chirurgische ingrepen met een robot(arm) geven de chirurg een extra dimensie, omdat de menselijke pols niet 360 graden kan draaien wat de robot arm wel kan en bovendien trilt deze niet. Dankzij deze voordelen en een goed 3D model hebben artsen inmiddels een klop-pend hart kunnen opereren zonder dat er overbodige

schade bij het orgaan is opgetreden.

Kijkoperaties kunnen tegenwoordig dubbel worden opgevat. De ouderwetse kijkoperatie wordt vervangen door een op afstand bestuurbare scoop waarbij het zelfs mogelijk is dat andere specialisten of studenten meekijken met de operatie. Dit zorgt er onder andere voor dat er minder medische missers voorkomen en dat studenten sneller kunnen leren.

Ook operatie dummy’s worden steeds realistischer, doordat sensoren gevoeliger worden en de empirische modellen steeds uitgebreider en complexer. Een voor-deel van deze operatie dummy’s is dat chirurgen veilig, maar wel realistisch, met de operatierobots kunnen oefenen. Pas na veel oefening en ervaring met opereren bieden operatierobots schaalvergroting en kwaliteits-verbetering.

Kortom robots zorgen vooral voor werkdruk verminder-ing, schaalvergroting en kwaliteitsverbetering, maar arbeidsplaatsen vervangen is op veel gebieden in de zorg nog toekomstvisie.



Geneeskunde in de Geschiedenis

We zullen in deze aflevering niet heel ver terug gaan in de geschiedenis. Het is immers nog niet zo heel lang dat de mens écht oud wordt. In de Romeinse tijd bijvoorbeeld, mocht je als soldaat op je 45ste al met pensioen. Je kreeg dan geen uitkering, maar een stukje grond, waar je jezelf maar moest zien te redden. Het grootste deel van de bevolking redde echter de leeftijd van 45 niet eens. En zo is het voor het grootste gedeelte van de geschiedenis. Wat toen als bejaard werd bestempeld, noemen we nu niet eens middelbaar.

In de middeleeuwen begon het idee van de bejaarden-huizen in de vorm van gasthuizen, gebouwd door kerken. Ze waren bedoeld voor de zieken en de zeer armen, de ouderen die niet door hun kinderen verzorgd konden worden. Ouderen werden in grote zalen bij

elkaar gehouden, maar mannen en vrouwen waren ge-scheiden. Vrouwenbezoek bij de mannen en vice versa was niet toegestaan en op die manier werden zelfs ech-tparen uit elkaar gedreven. Hoewel er voor je gezorgd werd, was alles zeer armoedig. De gasthuizen waren niet gratis. Vaak moest je “jezelf inkopen”, waarna er voor de rest van je leven voor je gezorgd werd, maar bij andere huizen werd er een bedrag per jaar verwacht. Indien je daar niet aan kon voldoen werd je zonder pardon op straat gegooid. De regent (houder van het gasthuis) leefde er lustig op los met vaten wijn en oesters, terwijl de ouderen zelf het vaak met water, brood, boter en kaas moesten doen. Daarnaast verwa-chte de regent dat de ouderen zich netjes aan de regels hielden, straffen werden zeer dikwijls uitgedeeld.

Deze vorm van ouderenzorg werd helaas tot in de nabije geschiedenis aangehouden. Aan het begin van de twintigste eeuw was het zelfs zo erg, dat ouderen net zo lang voor zichzelf moesten blijven zorgen, en dus werken, totdat ze er letterlijk bij neervielen. Pas dan werden ze opgenomen in een gasthuis, waar ze met zijn allen in een grote zaal bij elkaar werden gezet, wach-tend tot ze doodgingen en nooit meer een plek voor jezelf, alleen. Kinderen hadden het vaak te druk met werken of gewoon niet genoeg geld om voor hun ouders te zorgen.

In de loop van de 20ste eeuw werden de omstan-digheden wel beter in de bejaardentehuizen, als je genoeg geld had kon je zelfs je eigen kamertje krijgen!Maar na de tweede wereldoorlog begon de vergrijzing ernstig toe te slaan. Om een jonge dame uit 1949 te quoten: “Nou, ze hoeven niet dood op hun 65ste, maar ze hebben voor de maatschappij geen functie. Ik denk dus dat ze het beste in bejaardencentra opgenomen kunnen worden.” Steeds meer bejaarden werden op één zaal weggestopt, nog steeds gescheiden van elkaar. Uit pure verveling gingen de mannen ’s nachts met elkaar op de vuist, of er nou een snurkte of dat het raam open stond, er werd wel een reden gevonden.

In deze Parallaks, waar vooral gekeken wordt naar wat er met de BMTGer gebeurd nadat hij is afgestudeerd, gaat “Geneeskunde in de Geschiedenis” ook maar eens naar de toekomst kijken. Nog net iets verder dan “wat ga ik doen na mijn studie,” namelijk de periode waarin je bejaard bent. De huidige gedachte die heerst bij de ouderenzorg is dat je wegkwijnt in een bejaardentehuis, waar je kleinkinderen je met kerst en je verjaardag op komen zoeken, je maar twee keer per maand gewassen wordt en je naar slechte soaps kijkt om jezelf maar een beetje te vermaken. Maar was dat vroeger wel beter?

Ouderenzorg

Jo Schreuder, oprichter van het medisch specialisme geriatrie




Door: Dirk-Jan Cornelissen


In de jaren 60 kwam er een nieuw medisch specialisme opduiken: de geriatrie. Internist Jo Schreuder uit Sneek had voor zijn proefschrift onderzoek gedaan naar de ouderenzorg in Nederland en kwam erachter dat de Nederlander niet meer snel doodging, zoals vroeger, maar lijdzaam op zijn verre dood moest wachten. Uit-gangspunt van het nieuwe specialisme werd dus om de ouderen gezond oud te laten worden en van hun laatste jaren te laten genieten. Jo schreuder stipte dan ook het probleem van de bejaardenhuizen aan. Ouderen werden arbarmelijk behandeld en dat kon zo niet langer. De schuld werd niet langer meer gezocht in de houders van de bejaardentehuizen, maar in de maatschappij zelf. Zij hadden het immers zo ver laten komen. Vanaf halverwege de jaren zestig werden dus ook be-jaardenhuizen gebouwd waar bejaarden hun eigen ka-mertje hadden en op eigen houtje oud konden worden, met goede medische hulp indien nodig. Elke bejaarde droomde van zo’n kamer van 12 vierkante meter. De voornaamste reden om zelfstandig in het bejaarden-tehuis te leven was dat de ouderen hun kinderen niet tot last wilden zijn. Hun kinderen moesten hun eigen leven leiden en de drukte van kleinkinderen was leuk als ze op bezoek kwamen, maar niet de hele dag. Het zelfstandige bejaardentehuis was echter niet goedkoop. Slechts de rijke bejaarden, of de bejaarden met rijke kinderen, konden zo’n kamer betalen.

Vanaf 1965 kon elke bejaarde het bejaardenhuis betalen, dankzij de toen net ingestelde algemene bijstandswet. Dit had echter tot gevolg dat de vraag naar deze bejaardenhuizen het dak uit stegen en er lange wachtlijsten kwamen. Zo was er in leeuwarden een bejaardentehuis met een wachtlijst van 1300 man, voor een tehuis met 100 bedden en een doorstroming van 4% per jaar. De meesten waren al dood voor ze aan de beurt kwamen. Toch vond iedereen het fijn om te weten dat ze ergens terecht konden waar er voor hen gezorgd kon worden en dat ze hun kinderen niet tot last zouden zijn. De bejaarden uit deze periode (ge-boren rond 1890) hadden al veel meegemaakt in hun leven, zoals de tweede wereldoorlog, de crisistijd en de hongerswinter. Het eisen pakket van deze ouderen was dus ook niet zo groot. Een dak, warm bed en eten was vaak voldoende om ze tevreden te houden. Daarna-ast bracht de nieuwe manier van ouderenzorg ook nog een ander voordeel met zich mee. Daar waar de (klein)kinderen nooit vaak op bezoek gingen bij opa of oma in de bejaardenzalen, gebeurde dat wel in de nieuwe bejaardentehuizen.

In 1970 ging het laatste bejaardentehuis “oude stijl“ dicht. Sinds die tijd zijn er geen bejaardenzalen meer, maar heeft elke oudere zijn eigen kamer, of gedeeld

Slaapzaal van een bejaardenhuis in de jaren zestig. Iedereen had recht op een bed, een stoel en een kast.


Parallaks Jaargang 10, juni 2011 30 Jaargang 10, april 2011 Parallaks

met zijn of haar partner. Het ideaal van de nieuwe bejaardentehuizen bleef echter niet lang hangen. Binnen vijf jaar schoten de malafide particuliere be-jaardentehuizen uit de grond. Er werd stevig verdiend aan de bejaarden en de slimme zakenman kon in zijn handen wrijven als hij naar de lange wachtlijsten keek. De ombudsman, net opgezet, kreeg in 1970 honderden klachten met betrekking tot de bejaardenzorg. Een aan-tal voorbeelden van deze klachten omvatten:- Bejaarden die met geweld gedwongen worden hun bord leeg te eten, ookal lusten ze het niet, zijn ze aller-gisch of mogen ze het niet eten vanwege hun diabetes.- Bejaarden die om 2 uur ‘s nachts gewekt worden om een bad te nemen. Wanneer er geweigerd werd, werden de bejaarden onder dwang naar het bad vervoerd.- Bedrijgingen, dat wanneer de bejaarden naar buiten toe zouden klagen, het verzorgend personeel er wel voor zou zorgen dat de oudjes de rest van hun tijd in een gekkenhuis zouden doorbrengen.

Ondertussen zijn we in de laatste fase aanbeland van de bejaardenzorg: de thuiszorg. Bejaarden willen niet langer eenzaam oud worden, maar gewoon in hun eigen huis, in de drukte van alledag die ze gewend zijn. De thuishulp komt nu bij de mensen thuis langs om te helpen met wassen, eten, aankladen en elke andere vorm van zorg die nodig is. Maar thuiszorg is duur. De bejaarden zijn niet meer gecentreerd, waardoor een buurtzuster op een dag meer tijd kwijt is aan het reizen van bejaarde naar bejaarde. Een opkomende techniek om deze kosten te drukken is Telemedicine. Door via internet de bejaarden contact te laten leggen met de

centrale kunnnen ze gemakkelijker hun status door-geven of een vraag voorleggen. Het contact tussen cli-ent en verzorger kan dus verveelvoudigd worden, terwijl het minder kost. Door continuë bewaking met “slimme“ camera’s kunnen crisissituaties ook sneller ondervangen worden.Maar de goedkoopste optie is tegenwoordig toch om je vader of moeder in het bejaardentehuis te stoppen. Bejaardentehuizen worden dus weer steeds meer voor de armen en de zieken, voor wie de thuiszorg niet meer afdoende is. En zo ben je, na 500 jaar, weer terug bij af.

Jaargang 10, april 2011 Parallaks

rabobank.nl/enschede-haaksbergen

Rabobank. Een bank met ideeën.

Open nu een Rabo StudentenPakket enontvang korting op de Xtra-card!

Alles in de hand met je RaboStudentenPakket.Als student wil je wel kunnen rondkomen. Daarom is het Rabo StudentenPakket gratis. Daarmee heb je

overal en altijd inzicht en controle over je geldzaken. Ook heb je een voordeelprogramma met

interessante kortingen. Zodat je het maximale uit je studentenleven kunt halen.













Zorg op afstand wordt steeds gebruikelijker binnen de thuiszorg

In 1970 werd de laatste bejaardenzaal afgeschaft


Parallaks Jaargang 10, juni 2011 Jaargang 10, april 2011 ParallaksJaargang 10, april 2011 Parallaks


























MIRA is het Instituut voor Biomedische Technologie en Technische Geneeskunde van de Universiteit Twente. Wij doen innovatief onderzoek op het gebied van Tissue Regeneration, Targeted Therapeutics, Imaging and Diagnostics en Neural and Motor Systems. MIRA is de enige wetenschappelijke instelling in Europa die fundamenteel, toegepast én klinisch onderzoek combineert. Het is onze ambitie om ons excellente onderzoek en de technologie die we ontwikkelen om te zetten in producten voor de gezondheidszorg. Tevens stimuleren we onderzoekers om de ontwikkelde technologie onder licentie of via een eigen bedrijf op de markt te brengen.

Potentiële werkgever De komende jaren groeien wij snel: van de huidige 250 naar 400 medewerkers in 2014. Heb jij het talent en de ambitie om bij MIRA te werken? Houd ons dan in de gaten!

Kijk voor meer informatie over ons onderzoek alvast op www.utwente.nl/mira.

TOP TECHNOLOGY FOR PATIENTS


Parallaks juni 2011

Documents

Transcript of Parallaks juni 2011