jaargang 25 // nummer 1 // februari 2011

PANESSAYFaculteitsblad derM.F.V. Panacea

405.009 Ad VvAA 215x285 • Perc. opmaak 100% • Perc. uitdraai 100% • 215x285 mm • FC

Nu u gaat werken of al werkt als zorgprofessional, bent u persoonlijk verantwoordelijk

voor uw medisch handelen. En dat kan soms verstrekkende gevolgen hebben.

Bijvoorbeeld door een tuchtrechtzaak of een aansprakelijkheidskwestie.

Veel van uw collega’s kiezen daarom voor VvAA. Want wij begeleiden en adviseren

op financieel, fiscaal of juridisch gebied, zowel zakelijk als voor uw privé-situatie.

Het geeft u de zekerheid dat u geen onnodig risico loopt.

Speciaal voor startende (para)medici heeft VvAA het Jong professional pakket ontwikkeld.

U kunt dit pakket zelf samenstellen en tot en met vijf jaar na uw afstuderen van veel

voordeel genieten. Zo profiteert u direct van 25% instapkorting per product.

Daarnaast hebt u geen hiaten of dubbele verzekeringen, één aanspreekpunt voor uw

schadeclaims en een standaard periodieke check van uw pakket. Neemt u in totaal

twee of meer verzekeringen af, dan krijgt u daarnaast ook nog tot maximaal 10%

extra korting. Vanzelfsprekend helpen wij u graag met het oversluiten van eventueel

lopende verzekeringen.

Met het VvAA Jong professional pakket maakt uw carrière een vliegende start. Kijk direct op www.vvaa.nl/jpp welk Jong professional pakket het beste bij u past.

Voor vragen of het maken van een afspraak, kunt u natuurlijk ook mailen naar

ledenservice@vvaa.nl of bellen met 030 247 47 89.

Zelfs cum laude garandeert geen inceptio fortunatus.

VvAA biedt haar leden o.a. fiscaal en juridisch advies, verzekeringen, bancaire diensten, rechtsbijstand, financiële planning, praktijkfinanciering, advies bij vestiging of bij een inkoop in een maatschap, mediation, echtscheidingsbegeleiding, opleidingen en reisbemiddeling. Kijk voor alle informatie en contactgegevens op www.vvaa.nl

” Met dit pakket heeft u zeker een vliegende start”

405.029 Adv JongProf A4 v3.indd 1 14-09-10 09:19

3

4

8

9

11

14

16

18

20

24

27

28

Uit ‘t bestuurshok

Commissies & onderwijs

The English language

My first OR experience

S and the city 2

Specialismekiezer

Memoires van een thuiszorgmedewerker

Goudmijn

Eeuwige roem

Twitterkliniek

Co-column

Vrouwe Panacea

we gaan los; 20011 wordt ons jaar! Het moet nog wel even wennen, een inbox met tientallen onbeantwoorde mails

INHOUD

tropisch symposium musical georganiseerd door de JV in samenwerking met de PanIC, of was het toch net iets anders?

‘let’s take a see how good our teachers are in speaking English’

impressions of a first visit to the operating room

druk bezig met opklimmen in de hiërarchie, stiekem van dak naar dak springen, daten en fietsen en dan is daar ineens mr. Big

voor als je met een paar simpele vragen iets over je toe-komstige baantje wilt weten

de meest beroemde artsen die hun naam vereeuwigd hebben zonder de hulp van hun artsendiploma

COLOFON // de PanEssay is het faculteitsblad van M.F.V. Panacea en verschijnt met een beetje mazzel vijf keer per jaar // plaatsing van een stuk houdt niet in dat de redactie de daarin weergegeven zienswijze onderschrijft // de redactie behoudt zich het recht voor taalkun-dige correcties aan te brengen of stukken niet te plaatsen (tja, soms is het gewoon té erg!) // kopij kan via e-mail of op een gangbaar medium worden aangeleverd worden bij de redactie // oplage 2700 stuks // druk verzorgd door drukkerij Woning, Groningen // redac-tieadres A. Deusinglaan 1 t.a.v. PanEssay 9713 AV Groningen // telefoon 06 13959484 // e-mail panessay@panacea.nl // voorzitter Hidde Kleijer // hoofdredacteur Davith de Vries // redactie Jop van den Berg, Maarten Jalink, Hidde Kleijer, Sietske Poortinga, Eva Salters, Sandor Schokker, Davith de Vries // lay-out Janyte Holwerda, Sietske Poortinga, Davith de Vries // Sluitingsdatum volgende editie: 18 maart

onze trouwe thuiszorg held staat stil bij een aantal schrijnende gevallen

wat moet je als arts met dit nieuwste sociale communicatiemiddel en wat zijn de ervaringen tot nu toe

de macht der religie is steeds verder te zoeken. Filosofen springen handig in dat gat en vullen rijkelijk hun zakken

de DUO bouwt een leuk clubhuis dankzij haar studieschuld maar ze kan het niet bekijken want de ov-kaart werkt niet meer mee

Maarten vertelt hoe eindelijk hoe zijn doorsnee-dag eruit ziet in het ziekenhuis

2

Laat je boeken thuisbezorgen of haal ze af bij het boekenbureau. Het boekenbureau is iedere dinsdag en donderdag open van 12.00 - 14.00 uur (in de eerste 4 weken van ieder blok).

Met de jaarwisseling net achter de rug verschenen we fris en fruitig op het bestuurshok, een enkeling wrijft nog de slaap uit de ogen. Het is maandag 3 januari en opeens ben jij het zittende bestuur. We gaan los, 2011 wordt ons jaar!

De dagen ervoor hadden we gevuld met het schrijven van ons beleidsplan en het maken van de begroting. Het was een intensieve maar bovenal ook erg gezel-lige week. Zo leerden we elkaar beter kennen met het ‘ik-heb-nog-nooit’-spel en proostten we samen op het nieuwe jaar, dit onder het genot van zelfgemaakte oliebollen en goedkope champagne. Al met al een on-vergetelijke week met als eindproduct ons beleidsplan.

Met zo’n week achter de rug kan je bestuursjaar niet meer stuk en met dit enthousiasme gingen we de eerste week van start, maar het bleek nog wel even

wennen. Een inbox met tientallen onbeantwoorde mails en een flinke takenlijst. Aan de slag dus! Daar komt bij dat je nog je nieuwe leefstijl – zo is het wel te noemen – als bestuur moet accepteren. Gelukkig kun-nen we hier prima mee leven, plus dat er ook zeker tijd overblijft voor gezelligheid: leden die langskomen voor versgezette koffie of thee, borrels her en der en niet te vergeten de Panacea activiteiten.

Op moment van schrijven hebben we alweer drie weken achter de rug. Op de drukbezochte nieuw-jaarsborrel hebben we nogmaals geproost op het jaar 2011 en tijdens het SpoCo schaatsen werd er fanatiek gereden om de kerstkilo’s eraf te werken. Ook hebben de inschrijvingen voor de BRC en Batavierenrace al plaats gevonden, genoeg te doen komend jaar!

Wanneer we verder vooruit kijken staat er nog genoeg in de planning: onder andere SpoCo wintersport, het symposium en het AkCie Valentijnsfeest zullen de revue passeren. Ook wachten we met smart op de

uitkomsten van de nieuwe sollicitatieronde; acht or-ganen dienen weer te worden gevuld, waaronder ook dit stijlvolle, vlot te lezen verenigingsblad…

Al met al kunnen we stellen dat dit een mooi jaar gaat worden. Wij gaan verder daar waar bestuur 2010 het roer aan ons heeft overgedragen. Bestuur 2011 is een feit en wij hebben er zin in! Zien we jullie snel op het hok?

Liefs,Bestuur 2011

Panacea

Panessay • 2011:1 • 3

Uit het bestuurshok

.... zelfgemaakte oliebollen en goedkope champagne....

Lieve leden,

...inbox met onbeantwoorde mail en een flinke takenlijst...

Commissies & onderwijsJV1JV1 Een stukje van de tentamencommissie van de JV 1, beter bekend als de TenCie. Velen van jullie

hebben inmiddels wel eens contact met ons gehad vanwege een klacht over een tentamenvraag, heel goed! Jullie klachten en opmerkingen zijn onze inbreng voor het gesprek met de blokcoördinator. Maar wat doen wij nou precies met jullie klachten en wat bespreken we met de blokcoördinator? We beginnen altijd met het turven van de klachtenformulieren en het lezen van de mailtjes die de eerste dagen binnen komen. Zo krijgen we al snel een idee welke vragen punt van discussie zijn. We bespreken dan in een vergadering iedere vraag waarover is geklaagd, zelfs als over een vraag maar één enkele klacht is! Met onze boeken erbij kunnen we snel nagaan of de klachten gegrond zijn. Vervolgens hebben we een gesprek met de blokcoördinator. Het doel van dat gesprek is om een zo betrouwbaar mogelijke toets te krijgen. Bij het schrappen van een vraag wordt altijd nauwkeurig naar de statistiek gekeken. Vragen die over het algemeen genomen zeer slecht ge-maakt zijn, worden ‘automatisch geëlimineerd’. Vragen waarbij structureel voor één ander foutief antwoord wordt gekozen, worden als ‘misleidend’ bestempeld en worden vaak ook geschrapt. En dan wordt er ook nog naar de zogenaamde ‘RIT-waarden’ gekeken. Een vraag met een lage RIT-waarde wil zeggen dat onder de studenten, die het tentamen over het geheel genomen goed hebben gemaakt, deze specifieke vraag fout beantwoord hebben. Als er dus veel klachten zijn over een vraag die niet zo slecht gemaakt is dat deze auto-matisch is geëlimineerd wordt, maar wel een lage RIT waarde heeft, is de kans groot dat de blokcoordinator er mee in zal stemmen om de vraag uit het tentamen te verwijderen. Bij het tentamen van blok 1.1 waren er 15 vragen waar we het met de blokcoordinator over wilden hebben. Maar liefst 13 van deze vragen zijn ook daadwerkelijk uit het tentamen gehaald. Jullie klachten hebben dus wel degelijk resultaat gehad! We hopen de aankomende jaren veel voor jullie te kunnen betekenen en steeds dat ene beslissende puntje er bij te praten. Blijf dus vooral klagen, daar zijn we tenslotte voor!

JV2JV2 Begin september is iedereen weer begonnen met een nieuw studiejaar. Op dit mo-ment zijn we nog niet eens halverwege dit jaar en er is al veel gebeurd. Dit betekent natuurlijk ook dat de JV niet stil heeft gezeten. Zo waren er tijdens blok 2.1 veel klachten over de tentamen-vragen en heeft de tencie, zoals professor Kuks dit verwoordde, ‘’een bloederige strijd geleverd’’. Uiteindelijk resulteerde dit erin dat een groot deel van jullie dit blok gehaald heeft. Daarnaast heeft de BlokCie het erg druk gehad met het evalueren van de colleges, boeken, docenten en practica. In blok 2.2 was er ook genoeg te doen en kwamen er veel klachten bij ons binnen over de Engelse colleges. Helaas kon hier, ondanks veel discussie, weinig aan worden gedaan.Niet alleen op onderwijs gebied is er veel ge-beurd, want sinds het begin van dit jaar zijn er drie nieuwe leden in de JV; Koen, Lieske en Lieve zijn ons komen versterken. Natuurlijk zijn jullie opmerkingen en klachten nog steeds welkom en zullen wij proberen hier wat mee te doen. Hiervoor kunnen jullie één van ons aanspreken of mail naar de JV: jv2@panacea.nl.

4

Tropen- genees- kunde

SympCieSympCie Lieve geneeskundestu-denten, 10 maart 2011 is het zover: het 25e symposium der M.F.V. Panacea zal plaatsvinden in het UMCG. Het thema van deze dag is ‘MEDISCHE MISSERS, Better safe than sorry’. Dit onderwerp staat vooral de laatste jaren veelvuldig in de publiciteit, waardoor er gaan-deweg meer openheid omtrent medische missers wordt gecreëerd. Een in onze ogen erg goede ontwik-keling. Aangezien wij als toekomstige artsen hoe dan ook – direct, dan wel indirect – met missers te maken zullen krijgen, leek het ons een geschikt onderwerp voor ons symposium. De dag zal worden opgedeeld in twee delen, namelijk een ochtendprogramma met in-teractieve plenaire sessies en een middagprogramma met verscheidene interessante workshops. Kijk op www.panacea.nl/symposium voor meer informatie!

Wat: Symposium (inclusief heerlijke lunch!)Thema: Medische MissersDatum: Donderdag 10 maart 2011Tijd: 9.00 – 17.00 uurWaar: Fonteinpatio & Blauwe zaal

Kaartverkoop zal binnenkort van start gaan.

Let op: eerstejaars studenten kunnen het symposium gebruiken voor hun persoonlijke profilering!

Tropen- geneeskunde Even voorstellen! Wij zijn de nieuwe bemanning van de werkgroep Tropengeneeskunde. Met 1 man en 4 vrouwen sterk zullen we dit jaar ons uiterste best doen om voor jul-lie het vak tropengeneeskunde te organiseren. Tweede- en derdejaars studenten kunnen dit vak voor hun KPP volgen. Ook dit jaar nemen we jullie mee op expeditie langs tal van leuke en interessante onderwerpen zoals ervaringen in de tropen, vrouwenbesnijdenissen en de kindergeneeskunde. Daarnaast staat er een excursie op de planning en er zal een practicum georganiseerd worden, vorig jaar ging deze over malaria. In tegenstelling tot voorgaande jaren zal het vak dit jaar in maart starten in plaats van in februari. Dus we hopen jullie allemaal te zien in maart!

MusicalCie

Panessay • 2011:1 • 5

Commissies & onderwijs

Musicalcie Wij, zijnde Nienke, Ellen, Eline, Kim, Kelly, Merel, Lianne, Margot, Linda en Svenja, zijn de MusicalCie 2011! Wij bezorgen jullie dit jaar een prachtige avond uit, namelijk naar het theater. Dit wordt een spectaculaire avond om nooit te vergeten! Panacea zet al jaren de mooiste musicals op poten: Annie, Copacabana, Fame en in 2009 natuurlijk de musical Hair zijn al geweest. Dit jaar is het onze beurt om met z’n tienen een spetterende musical op de planken te zetten! In december zijn we opgestart en direct vol enthousiasme aan de slag gegaan. Zo zijn we onder andere bezig met het vinden van enthousiaste professionals, het zoeken van de perfecte locatie voor onze musi-cal, het vinden van geschikte repetitieruimtes en het verzame-len van sponsoren. Ook moet er voor dit jaar weer een nieuwe musical worden gekozen en hier zijn we nog druk mee bezig, zodra we er uit zijn laten we het jullie direct weten! Tevens gaan we binnenkort gaan we op zoek naar de sterren binnen onze musical. Houd onze webpagina www.panacea.nl/musical, de posters en de webmail dus goed in de gaten, zodat je weet wan-neer jij kunt komen auditeren. En.. wie weet schitter jij dit jaar in onze musical als acteur, actrice, muzikant, danser, zanger of zangeres. Wij hebben er ontzettend veel zin. Tot snel!

PanICPanIC Even voorstellen…

Wij zijn de PanIC In Spé 2011 en zullen dit jaar weer zorgen voor een ONWEERSTAANBAAR mooie introductie. Mis-schien kennen jullie ons al van ons ‘zie-ginds-komt-de-stoomboot’-optreden of onze jacht op PanIC ’10 door de gangen van 3219. We zijn er trots op om deel te mogen nemen aan de grootste commissie binnen Panacea en we zullen proberen om jullie allemaal te vermaken tijdens de voorbereidingen en het weekend van ons ONWEER-STAANBAAR mooie introductie.

Wederom zullen wij dit jaar twee fantastische facultaire introdagen organiseren met o.a. de Panacea-middag, een grootse barbecue, gave themafeesten en natuurlijk het ONWEERSTAANBARE PanIC Introductie Kamp 2011!. En dit allemaal voor onze lieve aankomende eerstejaars. Ook de ouderejaars profiteren mee want we gaan weer op zoek naar gezellige mentoren en strenge maar rechtvaardige zangleraren. Tijdens de introductie zullen wij jullie bloed sneller laten stromen.

Dit jaar zal de OffCie regeren in het donkergroen met Sanne aan het roer. Zij zullen de rest in toom houden en zorgen dat alles goed zal gaan. De FeestCie is het zonnetje in huis met hun knalgele pakken en zorgen voor spet-terende feesten en mooi vermaak in de late uurtjes. In het roze verzorgt de KampCie spetterende activiteiten op het kamp. Tot slot zal de KookCie in het rood heersen in de keuken en weer de lekkerste maaltijden bereiden.

We hopen er een mooi jaar van te maken met als hoogtepunt ons ONWEERSTAANBARE introductie kamp.

6

Panessay • 2011:1 • 7

MICMIC 12 maart is het eindelijk zover: De 21ste editie van het Medisch Interfacultair Congres! Het MIC is een jaarlijks terugke-rend landelijk congres voor geneeskunde studenten en andere geïnteresseerden uit heel Nederland en daarmee het groot-ste congres voor Nederlandse geneeskunde studenten. Dit jaar zal dit spraakmakende congres plaatsvinden in de Jaarbeurs Utrecht met het thema ‘Immortality’. Het dag-programma begint om 10.30 en is gevuld met bijzondere sprekers, onder andere cardioloog Pim van Lommel die de afgelopen 20 jaar onderzoek heeft gedaan naar bijna dood ervaringen en hier een boek over heeft uitgebracht. Hij zal uitgebreid ingaan op zijn onderzoek en bovendien een patiënt mee brengen. Daarnaast is ook professor F. van der

Goot van de partij, een foren-sisch patholoog die zich bezig houdt met het achterhalen van doodsoorzaken bij misdrijven. Ook zal er in worden gegaan op het proces van veroudering, euthanasie, het Cockayne syndroom en talloze andere interessante onderwer-pen en daarbij horende sprekers. De dag zal op een passende wijze af worden gesloten met een discussie, cabaret en een bor-rel. Daarna barst het feest los met een diner in het gebouw van het USC aan het Jans Kerkhof, met tot slot een spetterend optre-den van de Utrechtse coverband Kitsch’n Crew. Een DJ zal voor de echte onsterfelij-ken het feest tot in de vroege uurtjes op

gang houden. Moet je dezelfde avond weer terug naar Groningen? Geen probleem, er zijn bussen die na het feest weer terug richting Groningen gaan. Een kaartje voor de hele dag inclusief een heerlijke lunch, diner en avondprogramma is 15 euro. Het is ook mogelijk om een kaartje voor alleen de dag of de avond te kopen. Bussen zullen zaterdagochtend vanaf Groningen richting het congres gaan en rijden ’s avonds weer terug. Een buskaartje is 5 euro. Voor meer informatie over de sprekers, kaartverkoop en het congres kunnen jullie kijken op: www.stichtingmic.nl. We hopen jullie 12 maart te zien!

‘There are many inge… inge… engli… non Dutch speakers here’, was the start of one of the lecturers on Wednesday morning. She tried to apologize for the fact that the lecture would be given in English.

The presence of foreigners in the medicine program is combined with the fact that English is, in general, the ubiquitous tongue of medical research. Therefore the teachers at our faculty do their very best to speak English properly. This however proves quite difficult for some. An example of this was stated at the top.

Of course everybody knows that Darwin was suffering from Hypochondriasis. And if you’re the only one that didn’t, you would still know that he was suf-fering from it, and not leading from it. The origin of this mistake can be found in the Dutch language, the native language for most of the lecturers. The words ‘leiden’ and ‘lijden’ (pronounced the same) mean respectively ‘to lead’ and ‘to suffer from’ in Dutch. For the sake of our own education we should “keep a finger on the pols”. This Dutch saying was literally translated by one of the lecturers, with confusion as a result. The Dutch saying; “de vinger aan de pols hou-den” means to follow what’s happening meticulously. Meticulously… difficult word… often things go wrong here as well; who of you ever heard somebody clarify the function of a “pacific” group of cells? Or heard about the “carpool tunnel syndrome”?

The word ‘about’ is also a big stumbling block; where the Englishman would say: ‘I’m going to talk about the…’, the Dutch say; ‘ik ga het hebben over…’. The word ‘over’ does occur in the English language as well, but it means something else, resulting in nebulosity when used wrongly in a sentence like: ‘Have you already learned something over the spleen?’

Let’s have a see at the next example: Many words look quite similar at first, but then when you hear of a patient who bumped his tooth against the couch, it suddenly doesn’t make much sense any-more. As you might have noticed also, the sentence: ‘let’s have a see’ is quite incorrect; in Dutch you would say ‘Moet je dit zien!’ when you want them to look at something.

Now sadly, there is not many time left for me to con-tinue on typing, so I will leave you with this; I believe we should all be interesting in this subject and hopely you will enjoy it just as much as I do. Please deal it out on some friendly undertakers, because it is clear that it can so not longer!

IBRInternational

8

The English language

The teachers at our faculty do their very best to speak English properly

‘Did you know that Darwin was leading from Hypochondriasis?’

I woke up illegally early, and like the zombie I am during mornings, I headed towards the hospital. My friend Lotti’s had given me an amazing and accurate description to the Surgery department and there I waited for my tutor: James, as we know him. While I was waiting for James to come and pick me up to head for the OR, I watched all the medical students and doctors walk by at different speeds, in their white coats and with stethoscopes around their shoulders or in their pockets. Some were in deep conversation with their colleagues and others smiled at me as they walked by. Immediately I got a nice feeling about being there.

James arrived and I said ‘good morning’. Of course, it was my first sentence of the day and since my voice always gets stuck then, he could hardly hear me. The sound was like somebody who had risen from the dead. He gave me a strange and confused look and said, ‘Follow me’. Maybe he thought I needed surgery myself.

He must have changed his mind though, because he started to present the first patient’s case while we passed through many doors before finally arriving at a desk. He asked me for my shoe size and what did I get in my hands? Tada, Scrubs!

Before surgery, James brought me to the surgeons’ cafeteria and asked me whether I would like coffee or tea. I chose tea, of course, because my stomach has a party of its own whenever I have coffee (Some people in my class believe that makes me unsuited as a medical student). But by mistake, I took the cup of coffee, and James did not even notice, or was too kind

to care. However, I noticed the awkwardness when he had to drink my very sweet tea and I was drinking his very strong coffee. And it was way past the stage of ‘Oops wrong cup’… So I finished the coffee. Later on, during surgery, I paid the price; my hands were on my stomach the whole time, it was terrible!

Anyway, although I have seen plenty of corpses in the anatomy lab, this was the first time that I would witness a living body being opened up. Naturally, I became nervous about the first cut. However, James

told me it would be alright. Then he handed the nurses a couple of towels and told them to use them ‘in case the medical student over there faints’. Very funny. Nevertheless, the nurse was seriously standing by, prepared to catch me. I moved further away from her and closer to the patient.

The first patient was having her gallbladder remo-ved due to gallstones which took quite some time. A senior student was also present, and we got into con-versation and waited together during breaks. It was nice having someone there with me. I cannot get into detail about the surgeries or the patients , but I can tell you this much: it was absolutely one of the coolest things that I have done for a really long time. It was an experience of which I will remember every detail. The OR team made me feel so involved and engaged me in everything that was happening. At one point, I even managed to read off the ECG and tell one of the nurses one of the values was too low, and they gave the patient IV. That made my tutor really proud.

AcknowledgmentsI would like to express my regards to the attending hospital team during my visit to the surgery department, and in particular my dear tutor, for giving/providing me a fascinating introduction into the world of patient care and surgery.

Nelly KazemianStory

Panessay • 2011:1 • 9

My first OR experience

And what did I get in my hands? Tada, Scrubs!

10

Na het te vroeg opzeggen van mijn kamer, onderzoek doen in Amsterdam, leven als een nomade in de Randstad, afscheidsfeestjes, champagne, consulaat-bezoeken en burgerlijkheid bij het wegbrengen (een autoreis vol verhalen over hoe fun America was in the seventies) zat ik eindelijk in het vliegtuig, helaas waar-schijnlijk dezelfde 747 als waar mijn ouders destijds mee vlogen.

Het spelletje ‘hoe-lul-ik-mezelf-in-business-class’ is na monopoly altijd mijn favoriete spel geweest. Nu speel ik bij monopoly ook altijd vals, dus wil ik nog best eens flirten met een stewardess, heel zielig kijken naar

een steward, of vice versa. Dit keer een tough stewar-dess, maar toen net voorbij London een obese Griek die geen Engels sprak mij fysiek aanviel zag ik mijn kans schoon en pruillipte ik mezelf business class in. Vooralsnog een goed begin.

Stad en Ommeland – City lifeNY: where the streets have nonames. Nou, gelukkig maar, want dat maakt het leven een stuk gemakke-lijker. Heel midtown en uptown bestaat alleen maar uit streets en avenues en als je het systeem een beetje begrijpt kan je op elke hoek weten waar het noorden is. Mijn eerste kamer was een horror, mijn buurmeisje moest door mijn kamer om in haar eigen kamer te komen. Enige pluspuntje was dat het in de west vil-lage was, en dus op Manhattan (zoals mijn moeder en een leger adviseurs al hadden gezegd: don’t go bridge and tunnel, ga op Manhattan wonen)

Sandor SchokkerSerie

Panessay • 2011:1 • 11

S and the City 2´Dat is toch echt niet normaal?!´

Na een afwezigheid van 1 editie is S and the City terug en zoals beloofd schrijf ik deze column in een hippe plek met uit-zicht in de stad waar het allemaal mee begon, NYC. Wat is er in de tussentijd al-lemaal gebeurd?

Het spelletje ‘hoe-lul-ik-mezelf-in-business-class’ is na monopoly altijd mijn favoriete spel geweest

Gelukkig kon ik na 2 weken in het appartement trek-ken waar ik het de vorige keer over had. In een town-house aan Washington Square Park, het begin van 5th avenue, including kroonluchters en open haarden. Een ideale plek om NY onveilig te maken. Een van de eerste aankopen: een fiets. Je blijft toch een Nederlan-der. Nadeel van wonen in de op 1 na duurste wijk van New York is dat ALLES heel, maar dan ook HEEL duur is. True, de straatjes zijn leuk, de koffie is lekker, maar door gebrek aan AH’s betaal je er 7 dollar voor een pak cornflakes en 4 dollar per oester.

Mijn ‘westerse’ wijk is heel erg mondig, toen het lokale ziekenhuis gesloten werd, werden er allerlei actiegroepen opgericht die van alles doen om hun ziekenhuis terug te krijgen. Een onderneming waar verslag over wordt gedaan in onze neighborhood-newspaper, met advertenties voor dogwalkers en, nokidding, een review van champagnes...

ColumbiaMooi bruggetje naar mijn werkgever. Een van de grootste ziekenhuizen van Amerika, met een ‘brug-getje’ waar het UMCG jaloers op zou zijn. Glazen gangen ter grootte van 4 verdiepingen verbinden het hoofdgebouw met ‘the Vivian and Seymour Milstein

building’. Want alles heeft hier een naam en ik vraag me af waar de Amerikaanse ziekenhuizen zouden zijn zonder rijke joodse echtparen. Ze bouwen nu een ‘Alexandra and Steven Cohen childrenemergency center’ aan het ‘Morgan Stanley childrenshospi-tal’, waarbinnen ik werk in het ‘Sol Goldman Heart Center’, met de ....wachtkamer en de ....speelhoek. No kidding.

Ik verwachtte vooral veel workaholische artsen aan te treffen, maar niets van dat al. De twee regular specia-listen van het pulmonaryhypertension center komen binnen om 9 en vertrekken om 5, soms zelfs eerder. Dit staat in schril contrast met residents, die hier helemaal kapot gaan, en de producer van een vriend vertrouwde me toe dat haar man nog steeds rechtop leunend tegen een muur kon slapen, een erfenis uit zijn residencies...

Ook verwachtte ik een geoliede machine tegen te ko-men met state of the art IT-faciliteiten. Ook hier had ik me vergist. Niks was digitaal en de statussen waren

1212

Een van de eerste aankopen: een fiets. Je blijft toch een Nederlander

Panessay • 2011:1 • 13

niet eens chronologisch geordend. Tot zover Ivy league faciliteiten. Wat wel erg ivy league is, is de hië-rarchie. Zo mogen bepaalde rangen niet mee lunchen met de doktoren maar kennelijk stond ik hoog genoeg op de ladder om de volgende opmerking te krijgen na een lunch: ‘you can have the leftovers’. Okeeeeeee: doel nr. 1: meelunchen met de doktoren.

The City thatneversleepsAnd that’s a good thing. Maar de eerste columbialoze week was een Sandorthatneversleeps, and that’s a bad thing. Elke avond is er enorm veel te doen en elke club is weer op een andere dag hot. ‘Onedayyou’re in, the nextdayyou’re out’. Waar ik in het begin nog wel eens op een B&T (bridge and tunnel) feest belandde lukt het me nu goed om de jetsetty dingen eruit te pakken. Een van de voordelen van op een ivy league school zitten is dat je naar ivy mixers mag en zeker als 2 meter lange Nederlander wordt je dan snel overal voor uitgenodigd (zoals een Zweedse vriend zei: ‘being tall and European here is a currency’).

Nu bestaat mijn iCal in de weekenden dus naast ‘artikelen over atrialseptostomy lezen’ uit ‘The box met de Harvard gang’ en ‘1Oak met Keith &Emeliem’. Ondanks dat ‘The box’ waarschijnlijk de toughest ‘face control’ heeft is de Boom Boom Room het meest iconisch. Het klinkt als een striptent in een buitenwijk van Tsjernobyl, maar in werkelijkheid is het het pent-house van the Standard Hotel in het meatpacking district, mijn favoriete wijk. 5000 dollar voor table ser-vice (wat simpelweg betekent dat je aan een tafel mag zitten en flessen wodka krijgt...) en toen ik er nog niet vaak genoeg geweest was nog best lastig in te komen. Dus wat doet een doelbewuste Groninger die graag buiten de gebaande paden gaat als hij wel in het net wat minder hippe broertje van de Boom Boom Room komt: zijn partygirl op hoge hakken over de sneeuw op het dak heen tillen en doodleuk bij de rookruimte van de BBR naar binnen lopen. Toen de manager dat ontdekte vond hij het alleen maar een geniale actie. Gevolg: Hallo guestlist.

Dating and the CityAmerika is het land van de extremen: naast fitness vs. fatness (iedereen hier is afgetraind of obees, maar snel een gymabonnement genomen...) vooral rich vs. poor. Iets wat ik niet alleen op ivy league mixers merkte maar ook bij het daten (je bent single in NY of je bent het niet). Niemand kijkt hier raar op als je 27

bent en 4 ton verdiend, zoals de investmentbanker die zo 1000 dollar op tafel legde voor een etentje. Helaas is ook de insteek bij daten enorm dichotoom. Of het mag vooral niks voorstellen en het is heel oppervlak-kig, of er wordt een enorme lading op gelegd en dan krijg je opeens de volgende zin te horen midden in een first-date-diner: ‘Mijn familie zou het zooo leuk vin-den als ik met een Nederlander zou trouwen’... Juist...

Nou vind ik beiden maar niks en zo kan het gebeuren dat ik meer Europeanen heb gedate dan Amerikanen. Kerst bracht ik, bij gebrek aan valsspelen-met-mono-poly thuisthuis, met mijn huis door met een Zwitser die in NY was voor fotoshoots (bijnaam: modelboy) en niet met zijn familie kon kaasfonduen of whatever ze daar doen. Maar de meeste Europeanen moeten weer terug en zo kwam het dat ik hem na een week op het vliegtuig naar Europa moest zetten.

Geen verhaal in NYC is compleet zonder mr. Big, dus ik was blij dat ik na modelboy een daadwerke-lijke Amerikaan (3e generatie NYer) leuk vond. We noemen hem R., hij is een acteur/model/comedian die daarvan goed rond kon komen (een unicum: in NY is acteur/model normally een fancy manier om te zeggen dat je unemployed bent). Maar zoals de echte mr. Big heeft ook deze commitment en abandonment issues en zit nu al te dubben over zijn depressie als ik terug moet naar Nederland, maar heeft ondertussen wel heel schattig enkele zeer bruikbare Nederlandsen woorden geleerd: grote vriendelijke reus, hou je mond en apekop. Daarnaast is hij erg ad rem en zijn onze conversaties zoals in de Gilmore Girls zo snel, maar dan wel grappig. Kortom: to be continued.

Volgende keer in S and the City: republikeinen en democraten, Amerikanen en drugs, meer drama on 168th street, S verkend het Ommeland en hoe gaat het verder met R.

Niemand kijkt hier raar op als je 27 bent en 4 ton verdient

Amerika is het land van extremen: naast fitness vs. fatness, vooral rich vs. poor

Specialismewijzer

Panessay • 2011:1 • 15

Davith de Vries & Eva Salters

Uiterst kalm rijd ik de straat uit van mijn vorige cliënt en volg keurig mijn tomtom die mij vertelt dat mijn volgende cliënt slechts honderd meter van mij verwijderd is. Wonderlijk genoeg vind ik hem niet. Straatnaam en huisnummer staan er duidelijk. Omdat deze cliënt nieuw voor mij is tel ik de huizen, omdat bij de helft uiteraard het nummerplaatje niet duidelijk te lezen is. Er staat een bordje bij een paadje die de huisnummers geeft waar het naar toevoert, maar het nummer waar ik heen moet staat er als enige niet op.Ik zet mijn auto aan de kant, klungel wat met het por-

tier, mijn handschoenen-doos en de autogordel, maar weet mij uiteindelijk toch uit mijn benaderde positie te bevrijden. Nu volgt een moeilijkere klus: het vinden van het juiste huis. Of beter: het vinden van het huis überhaupt. Ik controleer op mijn lijst, die ik onhandiger-

wijs al in mijn binnenzak heb weggestopt, de straat-naam en refereer dit aan het bordje in de berm. Dat klopt in ieder geval. Fraai, maar het nummer kan ik nog steeds niet vinden. Waar heel het dorp normaliter perfect verlicht is, zijn uitgerekend deze avond om een mysterieuze reden alle lantaarnpalen uitgeschakeld. ‘Meneer, ik ben op zoek naar dit nummer,’ Ik wijs op mijn briefje. ‘Weet u waar dat is?’‘Nee, dat weet ik niet. Naar wie bent u op zoek?’Ik besluit mijn discretie tegenover de gegevens van mijn cliënt in zijn belang te schenden en ben open over mijn naam, functie en mijn cliënt.‘Daar in dat huisje woont een meneer die wel zorg nodig heeft. Ik denk dat u daar het meeste trefkans heeft.’ Antwoordt de man alsof ik een soort van zorgloterij ben beland. Ik bedenk en besluit koers te zetten richting dat huisje.

‘Goedenavond,’ roep ik vriendelijk, terwijl ik door de achterdeur naar binnen loop en met mijn hoofd door enige decennia aan spinnenwebben loop. Het blijkt inderdaad het betreffende nummer, alleen is het num-merbordje met de noorderzon vertrokken. Er klinkt geen respons. ‘Goedenavond,’ zeg ik wanneer ik de kamer bin-nenloop. Een walm van urine, zweet en wondzweren trekt mij tegemoet. Ik controleer mijn broekzak op handschoenen en maak een vreugdesprongetje als ik die voel.

Ik kijk naar het bed wat in de kamer staat. Een fragiel, oud mannetje ligt voor mij, zijn lichaam verstopt on-der een dik dekbed. Ik stel mijzelf voor en vraag wat ik kan en moet doen. Als ik na twee minuten gedaan heb wat er moet gebeuren breekt mijn hart wanneer hij de vraag wat hij zoal de hele dag doet wordt beantwoord met: ‘In bed liggen. Ik kan niets anders.’ De zorgmap bevestigt dit alles. Vier keer per dag komen mijn col-lega’s en nergens staat dat meneer wat leuks mee heeft gemaakt. De schoorsteenmantel of vensterbank geeft bij iedereen veel informatie over eventuele kinderen, kleinkinderen of overig bezoek, maar het enige waar-mee deze hier zijn gevuld zijn oude, stoffige foto’s van hemzelf en vrienden van vroeger. ‘Ach, ik ben ook nog niet dood. Daar kan ik zelf zo weinig aan doen.’ Ik knik begrijpend en weet zo snel geen plausibel antwoord. ‘Wat mij betreft mag het afgelopen zijn.’, vult hij aan.

Jop van den BergColumn

16

De zin van het levenMemoires van een thuiszorgmedewerker

Ik kijk naar het bed wat in de kamer staat. Een fragiel, oud mannetje ligt voor mij, zijn lichaam verstopt onder een dik dekbed

Meneer Vos woont in een klein rijtjeshuis middenin het oude deel van het dorp. Het rijtjeshuis, binnen de thuiszorg bekend als ‘ouderenwoningen’, is samen met een aantal anderen gebouwd in de wijk. Nie-mand weet wie er woont, niemand kijkt naar hen om. Althans, zo lijkt het. Zeker ’s avonds.

Panessay • 2011:1 • 17

De prangende woorden steken door. Het is triest een man van negentig zo te zien lijden van zijn eigen kwakkelende gezondheid. Vos is niet ziek, maar wel sterk beperkt in zijn kunnen. Lopen gaat niet meer, daarvoor is hij te zwak. De dagelijkse talkshows op Nederland 3 gaan ook vervelen, het weer is altijd het-zelfde en als er nooit bezoek komt, kan ik me levendig voorstellen dat de levensvreugde langzaam afvlakt.De ethiek is snel bereikt. Waar leeft deze meneer nog voor? Zijn familie beleefd geen plezier meer aan hem en hijzelf kan alleen nog maar plezier beleven uit Har-men Siezen en zijn NOS-journaal, dat overigens elke dag wat anders, maar toch precies hetzelfde vertelt. ‘Wat zou ik nog moeten doen?’ vraagt hij. Ik haal mijn schouders op, ik weet het ook niet meer. ‘Ik blijf nog wel even zitten.’ Beantwoord ik. ‘Waarom, aan mij beleef je toch geen plezier.’ Hoofdschuddend pak ik maar de map erbij. ‘Ach, het wordt tijd dat het afge-lopen is.’ Besluit hij. ‘Dat kan ik me goed voorstellen,’ beantwoord ik. Ik kan er ook niets mooiers meer van maken en weet ook niet of meneer daarop zit te wachten. Een meneer die niet meer uit bed kan, nooit bezoek krijgt en

alleen door ons wordt verzorgd ómdat het blijkbaar móét. Omdat het maatschappelijk hoort dat een ziek iemand verzorgt wordt. Familie? Die is er wel, maar daar merken wij, noch meneer zelf wat van. Waar maken wij ons in Nederland druk om? Bij Intensive Care patiënten wordt door elke leek geroepen dat het zo verschrikkelijk is als mensen als ‘kasplantjes’ ach-terblijven. Maar wat is dit dan? Omdat deze meneer niet doodzwijgend in coma ligt, maar nog gewoon een helder gesprek kan voeren, heeft hij geen recht op eerwaardig en bovenal menselijk sterven? Blijkbaar niet, want sterven moet eenzaam gebeuren, zo lijkt het. Vos zal waarschijnlijk bij een van de vier diensten dood gevonden worden.

Vijf weken later vind ik op het thuiszorgkantoor een enveloppe met een zwarte rand. Meneer Vos is overle-den. Met een wee gevoel van misselijkheid lees ik de rouwkaart: Met dank voor iedereen die ervoor heeft gezorgd dat onze vader en opa zo lang mogelijk thuis kon blijven, nemen wij afscheid van hem. Ja, denk ik terwijl ik de kaart snel terugstop in de envelop; zijn jullie maar dankbaar. Blijkbaar is er toch familie.

Reumatologie: daarom! Informatieboek voor studenten over het vakgebied reumatologie In de afgelopen maanden werkte de PR-commissie van de NVR aan een informa-tieboek over het specialisme reumatologie. En eind 2010 rolde het van de pers, het boek Reumatologie: daarom!, geschreven voor mensen die meer willen weten over het vak van de reumatoloog. Het boek richt zich vooral op geneeskundestudenten en (basis)artsen die nog geen keuze hebben gemaakt voor een vervolgopleiding. Kortom, een nieuw boek voor diegenen die serieus op zoek zijn naar informatie over het vak reumatologie.

Waarom dit boek De uitkomsten van het recente NIVEL-onderzoek hebben laten zien dat er een fors tekort aan reumatologen dreigt. De NVR doet haar best om het aantal opleiding-splaatsen uit te breiden. Echter, daarbij is het ook belangrijk om voldoende en goede kandidaten te interesseren in het vak reumatologie. Helaas geldt hiervoor: onbekend maakt onbemind. De informatie die geneeskundestudenten tijdens hun basisopleiding krijgen over specifieke reumatologische onderwerpen, is volgens ons te beperkt. Reumatologie is bovendien geen vast onderdeel tijdens de coschap-pen en daardoor is het moeilijk voor artsen in spe om een beeld te krijgen welke werkzaamheden bij het beroep van reumatoloog horen. Deze informatie was tot nu toe ook niet gemakkelijk beschikbaar.

De inhoud Het boek Reumatologie: daarom! is opgebouwd uit hoofdstukken waarin feiten en cijfers over reumatische aandoeningen zijn opgenomen en enthousiaste reuma-tologen (in opleiding) vertellen over hun opleiding, werkzaamheden en patiënten. De variatie in de dagtaken van reumatologen en patiëntencases blijkt duidelijk uit de interviews met artsen én patiënten. Onderwerpen als de inrichting van de opleiding en het brede pallet van wetenschappelijk onderzoek binnen de reuma-tologie zijn in het boek opgenomen. Contactgegevens van opleiders en ziekenhui-zen waar studenten een snuffelstage kunnen volgen staan in het boek. Zo hebben studenten en jonge geïnteresseerde artsen de mogelijkheid om laagdrempelig met een centrum of met een reumatoloog in contact te komen voor een verdere kennis-making met de praktijk. De zeven hoofdstukken worden stuk voor stuk aangevuld door korte praktijkverhalen in de vorm van een casus of column.

Vormgeving en realisatie De auteurs van het boek (wetenschapsjournalisten van uitgeverij DCHG en diverse leden van de NVR) hebben de hoofdstukken geschreven op verzoek of op basis van gesprekken met reumatologen en aios reumatologie. De beknopte casuïstiek en columns die in elk hoofdstuk terugkomen zijn ingediend door reumatologen uit alle hoeken van het land. Voor de vormgeving is Honderdenéén grafisch ontwerp verantwoordelijk. Dit bureau ontwierp de frisse en heldere opmaak.

Boek bestellen? Indien u een of meerdere exemplaren van het boek wilt bestellen voor uzelf of om aan coassistenten of anios in uw ziekenhuis uit te delen, dan kunt u het boek aanvragen via de NVR.

Nederlandse Vereniging voor Reumatologie Onder redactie van Monique Geurts, Math Wijnands, Theo Zijlstra en Annemarie Venhuizen (PR-com-missie) ism Antje Houmes en Hans Groen van DCHGReumatologie: daarom! Specialisme in beweging, vak met toekomst ISBN: 978-94-90826-03-1 Uitgever: DCHG medische communi-catie, Haarlem, www.dchg.nl Gratis op te vragen via de NVR of door een e-mail te sturen naar: mawgeurts@planet.nl

Ethiek is te zien als noodzakelijk kwaad binnen de opleiding tot arts. Voor ons filosofen is ethiek echter een goudmijn, medische ethiek in het bijzonder. De medische wetenschap ontwikkelt zich zo snel dat we wel moeten nadenken over het gebruik van onze toenemende medische macht. Religie boet steeds meer in aan invloed en macht in onze samenleving en antwoorden moeten toch ergens vandaan komen. Om met mijn collega’s te spreken: ‘Kassa!’

Ik studeer natuurlijk niet voor niets ‘wijsbegeerte’ (‘filosofie’ voor de minder pretentieuzen), dus besloot ik mij in dit vakgebied te storten. Na enig rondvragen kwam ik terecht bij de vakgroep Metamedica van het UMCG. Op de vierde verdieping van de brug overzien ze daar bijna letterlijk de medische wereld. Uiteinde-lijk vond ik een onderzoek naar goed patiëntschap. Na tijden te hebben aangehoord wat een goede arts is, leek het me wel eens interessant hoe patiënten ook eens mee zouden kunnen werken.

In januari heb ik mijn onderzoek naar het beeld van goed patiëntschap in de media (heel veel tv kijken en daar wat zinnigs over opschrijven) afgerond. Ik hoor nu vaak: ‘Goh Hidde, hoe was dat nou, zo’n onder-zoek doen?’ of ‘Hidde, wat sexy!’. Op dat laatste zal ik verder niet ingaan.

FoutZojuist heb ik vaak het woord ‘ethiek’ gebruikt. Filosofen willen graag precies weten waar ze het over hebben, dus wat betekent dat woord eigenlijk? Het antwoord lijkt simpel: ‘dat zijn toch regels die bepalen wat goed en kwaad is?’ Dat is inderdaad wat vaak gedacht wordt en het klopt ook dat ethici samen met andere wijze mensen in ethische commissies zitten die proberen vast te stellen wat wel en niet mag. Toch is het antwoord fout.

Iets te simpel gesteld gaat ethiek niet over het regels die bepalen wat goed en kwaad is, maar over het na-denken daarover. Het stomme van ethiek en eigenlijk ook filosofie in het algemeen is dat men antwoorden probeert te vinden, maar zoals een groot deel van de eerstejaars filosofie studenten merkt vind je louter meer vragen. Een priester zou zeggen: ‘blijf met je vingers van dat jonge meisje af, anders wacht de hel!’ Een ethicus is veel minder recht voor zijn raap: ‘Er zijn theorieën die stellen dat je met je vingers van dat jonge meisje af moet blijven, volgens andere theo-rieën zijn er uitzonderingen, maar blijf er toch maar vanaf.’ Er zijn trouwens genoeg filosofen die weer heel anders tegen ethiek aankijken. Binnen de filosofie is er maar weinig wat niet ter discussie staat.

GoedLekker televisie kijken, verslagje schrijven en mijn eerste resultaat binnen de medische ethiek is een feit! Tenminste zo had het moeten gaan. Wat blijkt nou, kwalitatief onderzoek doen is best wel lastig. Stel je eens voor dat je aflevering na aflevering Health Angels moet kijken, een soort veredeld TelSell met gezond-heidsproducten. Ach, des te leuker wordt goede tele-visie. Persoonlijk kan ik inmiddels concluderen dat geneeskunde studeren en zo’n onderzoek doen soms even iets teveel van het goede kan zijn. Natuurlijk is het allemaal gelukt en heb ik inmiddels een haar-scherp beeld gekregen van goed patiëntschap.

Zoals iedereen in blok 1.1 leert is er steeds meer aan-dacht gekomen voor de autonomie van de patiënt en dat heeft de patiënt bepaalde rechten opgeleverd. Bij autonomie horen alleen niet slechts rechten maar ook verantwoordelijkheden en plichten. Goed patiënt-schap gaat voornamelijk over die laatste twee. Wat

Hidde KleijerBeschouwing

GoudmijnKassa!

Als erkende huisfilosoof der PanEssay ontkom ik niet aan het onderwerp medi-sche ethiek. Voor veel medische studenten houdt dit niet meer in dan die vragen in de voortgangstoets die je wel eens goed gokt. De rest gaat ook daadwerkelijk wel eens naar de educatieve cabaretvoorstel-lingen van Menno de Bree.

18

Panessay • 2011:1 • 19

goed patiëntschap nog belangrijker maakt is dat het niet slechts over de patiënt gaat die daadwerkelijk ziek is. Het is duidelijk dat een groot deel van ons gedrag onze gezondheid zowel positief als negatief kan beïn-vloeden (gezondheidsgedrag). Een goede patiënt zou zich hierom bekommeren en dat maakt goed patiënt-schap heel breed, in feite gaat het om iedereen die met zijn gezondheid bezig is. Zou dus niet iedereen een goede patiënt moeten zijn?

Het beeld van een goede patiënt op televisie is vrij divers. Aan de ene kant heb je het standaard beeld van de kritische, meedenkende patiënt die hun eventuele ziekte accepteren en er op assertieve ma-nieren mee omgaan (bijvoorbeeld in ‘Je zal het maar hebben’). Last but not least wordt er ook nog genoeg aan preventie gedaan: Beweeg! Ontspan! Rook niet! Eet gezond! Vooral op de commerciële omroepen neemt deze preventiehype een aparte positie in. In hun wellness programma’s proberen ze Nederland fit te maken, maar dan natuurlijk wel met het eten, fitnessapparaten, resorts en total body scans van de sponsors. Ik had inderdaad soms beter TelSell kunnen kijken.

Dr. OetkerDit soort onderzoek geeft meer inzicht in zaken waar ethici het graag over hebben en levert nieuwe vragen op. In dit geval zou je jezelf af kunnen vragen of die wellness programma’s juist een mooie nieuwe impuls en invalshoek geven aan de campagne om van ons allen betere patiënten te maken. Of moeten we juist op-passen dat men niet te gemakkelijk onder het mom van preventie voor de gek wordt gehouden met nutteloze scans en magische drankjes? Om toch even reclame te maken voor het vakge-bied: dit soort vragen maken medische ethiek tof. In tegenstelling tot wat veel mensen van filosofie denken ben je vrij concreet bezig met belangrijke vraagstuk-ken binnen de medische wereld. Ethiek zal je geen dr. Oetker kant en klare antwoorden geven, maar je doen inzien hoe belangrijk de vragen zijn en hoe je tot antwoorden kan komen.

Lekker televisie kijken, verslagje schrijven en mijn eerste resultaat binnen de medische ethiek is een feit!

Wil je netwerken bij de alumnivereniging? Als masterstudent kun je al voor 5,00 per jaar lid worden. Zie: www.rug.nl/umcg/alumni

Waarom gaat een 17-jarige leerling zich inschrijven voor geneeskunde? Is het omdat het hoge salaris lokt, de bijna gegarandeerde baangarantie, de inhoud van het vak of omdat vader of moeder ook dokter is. De redenen variëren duidelijk, toch staat bij veel mensen, uitgesproken of niet, ook roem op het motivatielijstje. Want wat is er nu mooier dan tegen ie-dereen om je heen te laten merken dat je later levens gaat redden. Een kleine scenario schets; Je zit in het vliegtuig opweg naar Tenerife, met dank aan je riante inko-men, en er wordt een oproep gedaan of er een arts aan boort is. Meteen trek je uit de handbagage een witte jas en stethoscoop, en meldt je nonchalant bij de stewardess. Terwijl je de diabetische patiënt een suikerklontje geeft omdat hij door alle stress voor de reis een hypo kreeg, zie je jezelf al terug lopen jaar je stoel terwijl alle medepasagiers je met volle bewonde-ring aankijken. Helaas blijkt het nog best lastig te zijn om in de oplei-ding te komen voor de specialismes met de meeste sta-tus en drijven de meesten af richting de meer sociale geneeskundigen, gelukken zijn ook zij onmisbaar in de huidige maatschappij. Daarom presenteer ik hier een paar van jullie voorgangers die ondanks, of dank-zij, hun artsendiploma de roem in een onverwachte hoek hebben gevonden.

Hippocrates: 400 v. Chr.Ik zweer bij Apollo, de Genezer, bij Asclepius, Hygieia et Panaceia, etc. zijn de beroemde woorden die iedere arts zweert voor hij zich arts mag noemen. De Griekse arts Hippocrates starte deze traditie ongeveer 400 jaar voor Christus op het eilandje Kos voor de kust van Turkije.

Thomas Allinson: 1858-1918Als Britse arts strijde voor het verbeteren van de le-vensgewoonten om zo de gezondheid te bevorderen. Zo suggereerde hij al in 1880 dat longkanker mogelijk veroorzaakt zou worden door roken. In zijn praktijk zag hij het effect van slecht voeding en pleitte daarom onder andere voor het eten van volkoren in plaats van

wit brood. De Engelse Royal College of Physicians en de General Medical Council vonden het motto van Allison (“Healt without medicine”) niet zo handig voor de zaken en schrapten hem uit het register. Al-lison startte daarop een zeer succesvolle bakkerij in volkoren brood. Tot op de dag van vandaag kun je nog steeds Allisonbrood kopen in bijna elke winkel.

Graham Chapman: 1941-1984Deze Brit heeft na zijn artexa-mens nooit meer de genees-kunde uitgeoefend. Chapman speelde mee in een aantal kome-dierevues. Na enige tijd richte hij met een aantal andere acteurs de zeer succesvolle tv-serie Monty Python’s Flying Circus op, waarvan de meest bril-jante sketch waarschijnlijk de “dead parrot sketch” is. Helaas haalde Chapman het 20 jarige jubuleum van Monty Python op één dag na niet omdat hij overleed aan keelkanker als gevolg van zijn alcoholisme. Als eerbetoon kreeg hij een begrafenis in Python stijl. Zo zei John Cleese op de begrafenis dat Graham het hem nooit zou vergeven hebben mocht hij geen rel veroorzaken op diens begrafenis en sprak daarom, uit liefde, de volgende woorden: “Good riddance to him, the freeloading bastard. I hope he fries”.

Wilhelm Conrad Röntgen: 1845-1923Röntgen kreeg voor zijn ontdekking van de X-stralen een doctoratus honoris causa in de genees-kunde. De Duitse natuurkundige wou absoluut niet heb-ben dat zijn naam gelinkt werd aan zijn ontdekking. Hij noemde de stralen die hij ondekte X, naar de wiskun-dige benaming voor de onbekende variabele. Het geld dat hij kreeg met de Nobelprijs schonk hij aan de universi-teit van München en ook het patent

Sietske Poortinga

20

Eeuwige roem

Panessay • 2011:1 • 21

op zijn ontdekking weigerde hij pertinent. Waarom hij dit niet wilde blijft gissen, maar waarschijnlijk had hij ook ondekt wat voor destructie de stralen kunnen aanrichten – Röntgen werkte als één van de weinige in die tijd met een loodschort tijdens zijn experimenten met de X-stralen.

Arthur Conan Doyle: 1859-1930Onder de lettervreters onder ons is deze man beter bekend als Dr. Watson Doyle de assistent van Sherlock Holmes. Al vroeg in zijn artsencarrière begon hij met

het schrijven van de Sherlock Holmes reeks, wat een nieuw en zeer pakkend genre blijkt te zijn. Doyle schrijft echter in een brief aan zijn moeder dat het personage Holmes zijn gedachten te veel afleiden van betere dingen en hij hem graag wil vermoorden. Als Doyle het boek waarin Sherlock Holmes verongelukt uitbrengt, worden zijn lezers zo boos dat Doyle er niets anders op kan be-denken dan Holmes weer miraculeus tot leven te wekken.

Aletta Jacobs: 1845-1929Op zijn sterfbed gaf Thorbecke toestem-ming aan Jacobs om ook tentamens af te mogen leggen. Hoe-wel Jacobs niet de eerste vrouwelijke studente was – dat deed Anna Maria enkele eeuwen terug al – is ze wel de eerste vrouwelijke arts. Ze heeft haar diploma behaald aan de Rijksuniversi-teit van Groningen.

Haar roem kwam dus niet helemaal maar wel een beetje mede dankzij haar artsendiploma maar vooral dankzij haar strijd voor het recht op hoger onderwijs voor vrouwen.

Maimonides: 1135-1204Maimonides, afgekort tot Rambam, was naast arts ook rabbijn, geleerde en filosoof. In zijn tijd waren de meeste aandoeningen nogal enge ziektes.Als lijfarts van Saladin, de toemalige heerser van Egypte, hoorde het gewone volk zijn naam vooral in combinatie met allerlei enge ziekten. Mogelijk heeft de uitdrukking ‘krijg de rambam’ daardoor de beteke-nis van een enge ziekte gekregen.

Jacques Rogge: 1942Deze Vlaamse orthopedische chirurg is sinds 2002 voorzitter van het Internationaal Olympisch Comité. Zelf heeft hij als zeiler meegedaan aan de Olympische Spelen van 1968, 1972 en 1976. Eén van zijn meest op-merkelijkste beleidspunten als voorzitter is het terug-dringen van het aantal disciplines tijdens de Zomer-spelen, en het beperken van het aantal deelnemers op die Spelen. Zijn harde aanpak van het dopinggebruik van de sport heeft hem echter de bijnamen ‘mister Clean’ en ‘Lord of the Rings opgeleverd’.

Els Borst: 1932Na haar geneeskunde studie bleek al snel dat ze veel van besturen hield. Na vele voorzitterschap-pen belande ze in de tweede kamer als minister van Volksgezondheid. Ze voerden een aantal belangrijke wetsvoorstellen door. Zo voerde ze het stelsel van donorverklaring in waarbij je vanaf je 18e jaar actief wordt gevraagt donor te worden. Ook is ze verant-woordelijk voor het verbieden van tabakverkoop aan kinderen jonger dan 16 en ze verhoogde de minimun-leeftijd voor het kopen van alcohol.

Oliver Sacks: 1933Met dank aan deze Britse neuroloog hebben we het genre romantische neurologie ontdekt. Hij haalde zijn levensgeluk, na het behalen van zijn artsenlicentie, aan het schrijven van boeken over de menselijke kant van neurologische afwijkingen.

Joseph Jules Francois Félix Babinski: 1857-1932Deze Frans-poolse neuroloog probeerde zijn levens-werk te maken in het vinden van een acceptabel diag-nostisch criterum om de pathogenese van hysterie te onderscheiden van andere organische ziekten. Welke hij ook succesvol heeft kunnen opstellen, maar nooit

de erkenning voor heeft gekregen die hij zocht. Geluk-kig heeft Babinski wel de geschiedenisboeken behaald met zijn beschrijving van de voetzoolreflex.

Harold Frederick Shipman: 1946-2004Deze Britse huisarts wordt ook wel dr. Death ge-noemd. De dochter van zijn laatste “patiënt” vertrouwde de doodsoorzaak niet en schakelde hulp in. Na enig onderzoek bleek Shipman zijn praktijk te kampen met enige oversterfte. Geschat wordt dat hij minstens 215 personen varierend van 41 tot 93 jaar om het leven heeft gebracht met een dodelijke injectie morfine of heroïne. Zekerheid over het aantal van zijn slachtoffers is er nooit gekomen omdat vele, waarschijnlijk na aanraden van Shipman, zijn gecremeerd.

Jan Jacob Slauerhoff: 1898-1936Tijdens zijn studie was Slauerhoff al bezig met de twee dingen waar hij het beste in bleek te zijn. Hij bracht zijn eerste dichtbundel uit en maakte een zee van vijanden. Dit resulteerde echter in het probleem dat hij na zijn diploma nergens een fatsoenlijke medi-sche aanstelling kon krijgen. Daarom monsterde hij maar aan als scheepsarts op een rederij die voer op Nederlands-Indie. Zijn korte leven gaf hem, mede dankzij zijn niet al te zonnige karakter, niet veel geluk. Hij reisde veel naar warme landen voor zijn kwakkelende gezondheid, zijn eerste geborene stierf tijdens de geboorte en zijn vrouw liet hem alleen ach-ter. De grote tegenstrijdigheid in zijn leven was zijn schrijverschap. Hoe slechter het met zijn gezondheid gesteld was hoe meer hij geroemd werd om zijn werk. Uiteindelijk delfde hij het onderspit nadat hij een malaria infectie bovenop een verwaarloosde tuber-culose kreeg. Zijn gaven zet door na zijn dood; menig scholier maakt hij nog te vijand als die zijn litterair hoog aangeschreven boeken moet doorspitten.

Gerard van Swieten: 1700-1772Van Swieten was een bezig bijtje. Hij hield zich onder andere bezig met de anatomie, pathologie en therapie van geslachtsziekten en dan voornamelijk syfilis. Hij schreef als eerste de diagnostische criteria voor epi-sodische clusterhoofdpijn. Hij opperde het idee dat embolieën afkomstig uit de grote vaten en het hart verantwoordelijk konden zijn voor herseninfarcten. En Van Swieten schreef een handboek die rond 1750 vertaald werd in vele talen, waaronder het Engels, Frans, Italiaans, Spaans en Portugees, vanwege het grote militaire belang. Toch verwierf Van Swieten zijn roem onder de burgers onder de naam Van Helsing.

De Ierse schrijven Bram Stoker basseerde het karakter Van Helsing op Van Swieten die zijn leven wijde aan de strijd tegen het bijgeloof.

Jan Zeldenrust: 1907-1990Deze Groninger staat bij de Baantjer fans beter bekend als de patholoog-anatoom Dr. Rusteloos. Deze laconieke man hield zich bezig met de gerechtelijke geneeskunde waardoor hij in contact kwam met Appie Baantjer. Hij had enorme passie voor zijn vak, wat zeer zorgvuldige en droog geformuleerde stukken niet altijd te merken was.

Scipione Riva-Rocci: 1863 - 1937Riva-Rocci is een term die je dagelijks gebruikt als arts zonder dat je er waarschijnlijk erg in hebt, zijn afkorting is namelijk RR. Deze Italiaanse internist en kinderarts heeft zijn roem weten te bemachtigen met de ontwikkeling van een bloed-drukmeter op basis van een kwikkolom, vandaar dus de RR in mmHg. De vraag is echter of deze wel telt gezien maar bar weinig mensen weten waar de afkorting voor staat.

Conclusie, roem vergaren is niet zo heel erg moeilijk als je bovenstaande verhalen leest. Je moet gewoon ergens de eerste in zijn, veel patiënten “verliezen”, een extreem sterke moraal hebben, typisch Britse humor hebben, maar nog makkelijker is het om bevriend te raken met een schrijver. Moet je er natuurlijk wel enige zeker-heid op hebben dat het een goede schrijver wordt en dat hij of zij een personage op jouw wil basseren. Of je kunt iets realistischers doen en lid worden van een politieke partij.

22

Panessay • 2011:1 • 23

In het Martini Ziekenhuis in Groningen startte 28 januari 2011 de Twitterkliniek, een initiatief van twee communicatie-experts en een verpleegkundige, met als doel de gezondheidszorg bekend te maken met Twitter. Tijdens deze bijzondere conferentie – waarin de smartphones bij hoge uitzondering juist niet uitgezet mochten worden – werd besproken hoe social media de gezondheidszorg kan versterken.

#Twitter2010 is zonder twijfel het jaar geweest waarin Twitter haar weg naar de maatschappij vond. Het jaar waarin iedereen sceptisch begon, maar velen uiteindelijk toch overstag zijn gegaan. Het concept is simpel: 140 tekens om een bericht te geven met wat jou bezig houdt, overdenkingen, uitspraken of wat je maar wilt delen met je medemens. Het heeft zijn effect bewezen in razendsnelle toename in populariteit van aller-hande prominente figuren, maar ook zijn gevaar laten zien: zo beweert men dat de chaos die ontstond na de

brand in een chemica-liënfabriek in Moerdijk (Zuid-Holland, red.) begin januari te wijten was aan twittergebruik.

Informatie gaat zo razendsnel de wereld in, dat er amper nog controle op te houden is. Maar hoe gaan we daar als gezondheidszorg mee om?

#TwitterkliniekDat er over artsen getwitterd wordt is een ding dat zeker is. Hoe artsen hiermee omgaan is zeer divers. Velen verbazen zich nog hoe eenvoudig allerlei

informatie over een arts te vinden is via zoekmachines als Google. Bianca Habing is verpleegkundige van het Groningse brandwondencentrum en fervent twitte-

raar, ze vertelt: ‘Als je een arts zichzelf laat ‘Googelen’ vindt hij zichzelf vaak terug; negatief, soms positief. Door te twitteren schuift de informatie die door jezelf de wereld in wordt gebracht omhoog. Zo heb je in-vloed op hoe je in de wereld bekend wordt: met jouw eigen berichten of de negativiteit van anderen.’

De Twitterkliniek gaat hierbij niet alleen over het sti-muleren van de inzet van social media als instrument, maar ook over de impact ervan: ‘Wat kan social media voor de gezondheidszorg doen en hoe zetten we het in?’ En juist veel minder ‘wat moeten wij als organisa-tie met social media?’ Dat mag de gebruiker vanzelf-sprekend helemaal zelf invullen! Dat maakt het dy-namisch. ‘Bovendien zitten mensen voornamelijk te wachten op de persoon achter het bedrijf en niet het

bedrijf zelf,’ vertelt Erik van Zuidam (voor twitteraars bekend als @vanzuidam), plv. korpschef van de regio-politie Groningen en eveneens fanatiek twitteraar. ‘Ik twitter dan ook hybride: zowel als politieagent, alsook als mens met hobbies en interesses.’ De vele prijzen die de politie won met haar twitterproject zeggen dan ook veel: social media zijn effectief zolang je maar kansen ziet in plaats van alleen maar bedreigingen en je gezond verstand gebruikt.

#Blauw verstus #wit‘Hier heb je een Blackberry, ga maar lekker twitteren!’ zou Van Zuidam gezegd hebben en zo luchtig spreekt hij er ook over. ‘Je kunt het gebruik van social media niet besturen, maar je medewerkers hierin wel begelei-den. Geef hen de ruimte,’ oppert hij tijdens een lezing van de Twitterkliniek. En met vertrouwen richting de agenten is er een prachtsysteem ontwikkeld waarin

Jop van den Berg

Twitterkliniek

140 tekens om een bericht te geven met wat jouw bezig houdt

Juffvrouw Toos twittert dat haar neuro-loog niet deugt, waarna dit al snel pu-bliekelijk wordt aanvaard en iedereen de neuroloog onder vuur neemt. Al snel wordt duidelijk dat de impact van Twitter groter is dan men mogelijk in eerste in-stantie denkt als uiteindelijk deze berich-ten door de media worden opgepikt. Een simpele move, met gevaarlijke gevolgen voor de genoemde. Wat doe je als arts: kies je de aanval, de verdediging of twit-ter je mee?

Door jezelf te mengen in het roddel-circuit oefen je invloed uit op hetgeen dat gezegd wordt

‘Ik twitter dan ook hybride’

24

korte lijntjes zijn ontstaan tussen bevolking en politie. ‘Je weet dat er over je getwitterd wordt, waarom zou je zelf dan niet meedoen?’De druppel voor de politie was een schietpartij op Groningen CS, waarbij de meldkamercentralist de melding (nota bene met foto van het zwaargewonde slachtoffer) eerst op Twitter zag verschijnen en daarna pas gebeld werd: ‘Toen wisten we dat we het persbe-leid aan moesten passen.’ Door jezelf te mengen in het roddelcircuit oefen je invloed uit op hetgeen dat gezegd wordt, zonder dat je de confrontatie aangaat. En zo werkt dat ook in de gezondheidszorg: if you can’t beat the them, join them.

#KoudwatervreesMaar er is koudwatervrees: een Haagse PR-medewer-ker vertelt hoe hij een coassistent op het matje riep, omdat deze negatief over het ziekenhuis twitterde. En ook hier vraagt Van Zuidam zich af waarom: prachtig toch om de hiaten in je bedrijfsvoering boven water krijgen? Dan kun je er wat aan doen: kansen, geen bedreigingen. En uiteraard het onvermijdelijke onderwerp: geheim-houding. Het angstzweet druipt al bij menig arts van het voorhoofd bij de gedachte: hoe kan ik twitteren

over mijzelf, als ik de geheimhouding moet handha-ven. ‘Dat is simpel,’ antwoordt de persvoorlichter van de politie, die eveneens te maken heeft met geheim-houding: ‘controleer of je tweet ‘twitterproof is’, dat wil zeggen nagaan of je kinderen, ouders, buren en baas het allemaal mogen weten. Als je aan die voor-waarde voldoet, kun je het bericht verzenden.’

Maar we zijn nog niet zover. Langzaam ontwikkelt zich de twitterende arts. Een kliniekspreekuur via twitter balanceert op ethische grenzen, maar twitte-rende dokters behoren zondermeer tot de toekomst. Zo voorkom je dat mensen domweg juffrouw Toos vol-gen, maar zien ze ook de arts als mens. Collegae, grijpt uw smartphone of computer en start met twitteren!

Panessay • 2011:1 • 25

Controleer of je tweet ‘twitterproof is’, als het aan die voorwaarde voldoet, kun je het bericht verzenden

26

‘s Ochtends penetreert de irritante zoem van de wek-kerradio al om half zes je trommelvliezen. Sommige coschappen heb je geluk; je mag dan “uitslapen” en om half zeven opstaan. Eenmaal schoon en netjes aangekleed ga je vlug naar de bus. Hier ontbijt je, terwijl je snel de Sp!ts of De Pers doorbladert, en kan je nog eventjes nadommelen in de Qbuzz. Mede-co’s hebben net hetzelfde ochtendritueel doorgemaakt en slapen zelf ook graag nog even uit. Helaas ben je alweer veel te snel op de plek van bestemming. Klinkt heel deprimerend, maar als je eenmaal de co-kamer binnenloopt en al je medestanders weer spreekt is een boel van je ochtendhumeur snel verdwenen. Het is overigens niet de schuld van de coschappen dat je zo weinig slaapt; je gaat gewoon zelf veel te laat op bed!

Na de gebruikelijke koffie, bij voorkeur drie espresso’s in een grote beker, en wat snoep uit de snoeppot in de co-kamer (in Emmen is hij ALTIJD vol, waar-voor mijn complimenten!) is het alweer tijd voor de ochtendoverdracht. Snel de witte jas aan, pieper uit het rek en samen met een klein aantal collega’s snel naar één van de vele overdrachtsruimtes. Daar zijn de bazen al begonnen om de opnames van de afgelopen nacht door te spreken. Zo af en toe legt een arts nog wat leuks uit, maar veelal ben je aan het einde van de overdracht vele onbekende woorden rijker. Vanmid-dag maar even op consult bij dokter Wikipedi… eeh… dokter UpToDate.

Doorgaans zijn de komende uren te vullen met een aantal verschillende activiteiten: zaal, polikliniek of verrichtingen (OK, poliklinische OK, scopiën etc.). Soms is er een rooster en soms mag je kiezen. Nadeel is wel dat er altijd standaard klusjes zijn voor de coas-sistenten, zoals een presentatie met alle fracturen van afgelopen week voorbereiden of het opnemen van alle nieuwe patiënten. Goede planning en overleg met je co-lega’s is dus een must.

Op zaal loop je visite bij alle patiënten. Je kijkt naar de controles, overlegt met de verpleging en kletst met de zieke mannen en vrouwen op de afdeling. Zaal-werk is voornamelijk regelwerk; talloze formulieren voor fysiotherapie en diëtisten, receptjes en statussen trotseren de punt van je balpen. De poli is levendiger. Je treft als co vooral de nieuwe patiënten, de mensen die echt hulp nodig hebben. Doorgaans heb je 45 tot 60 minuten om je hele anamnese, lichamelijk onderzoek, differentiaal diagnose en plan op te stellen en uit te voeren. Dat lijkt veel tijd, maar vergis je niet. Sommige patiënten kletsen je de oren van de kop. Het laatste onderdeel van een standaard dag, de verrich-tingen, bestaan voornamelijk uit het meekijken met allemaal gave ingrepen, zoals operaties en scopiën. Enige voorbereidingen is vereist, want jouw taak is voornamelijk het beantwoorden van vragen. Maar als je goed je best doet, veel slijmt en veel initiatief toont mag je misschien zelf wel wat doen.

De overige gaten in de dag worden gevuld met met pauzes in de co-kamer (darten, tafelvoetbal, LINGO kijken, op de bank hangen) of presentaties van andere co’s en arts-assistenten. Vooral in het begin moet je vaak presenteren. Gelukkig went alles en al snel, ei-genlijk veel te snel, hoor je bij het vaste personeel van het ziekenhuis. De coschappen blijven namelijk een prachtige manier om alle soorten artsen en medische beroepen van dichtbij te maken. Het is je eigen taak om zoveel mogelijk zelf te doen en te zien. Grijp die kans, want voor je het weet is het alweer voorbij!

Maarten JalinkColumn

Panessay • 2011:1 • 27

Co-column A day in the life

Al anderhalf jaar vertel ik jullie alle ins en outs van één van de meest beruchte stageplaatsen in de wereld; de co-schap-pen. Lange dagen, verantwoordelijke-heid, kennis en ook flinke lol; allemaal onderdelen van het bestaan als coassis-tent. Als ik zo door mijn stukjes blader, op zoek naar inspiratie voor mijn volgen-de column, valt op dat ik nog helemaal niets “normaals” geschreven heb. Alle-maal leuk en aardig, die verhalen over gekke artsen en het snijden in mensen, maar dat zijn dingen die je lang net elke dag meemaakt. Tijd om eens te vertellen hoe een simpele, gemiddelde dag in het ziekenhuis er uitziet.

28

Vrouwe Panacea

Activiteitenkalender Maart

3 maart Auditie MusicalCie

8 maart Après-ski borrel

29 maart COP Benefietfeest

30 maart BRC Istanbulreis