P articipatie wordt ge(s)maakt!

PARTICIPATIE WORDT GE(S)MAAKT!

Studiedag VVSG - Kortenberg

27 november 2012

Verloop atelier• Met welke vragen naar hier gekomen?• Samenlevingsopbouw• Concrete voorbeelden

• Wijkontwikkelingsplan Emelgem• Interactief bestuur en bewonersparticipatie in dorpencontext• Traject ‘Participatie wordt ge(s)maakt!’

• Wat hebben we geleerd?• 10 vooroordelen• Aanbevelingen

• Vragen

Samenlevingsopbouw

•Armoede en sociale uitsluiting

• Grondrechten: maatschappelijke dienstverlening, wonen, arbeid …• Werken aan leefbaarheid in aandachtsgebieden

•www.samenlevingsopbouw.be

Wijkontwikkelingsplan Emelgem


•Wat vooraf ging: WOP I en WOP II in aandachtsbuurten

•Concept WOP langzaam verfijnd: methodiek, inhoudelijke doelen, proces)

•Plangroep

• Secretaris is trekker• Interne diensten van verschillende beleidsdomeinen• Bevoegde schepen(en)• Bewoners aanwezig naargelang de agenda


Doel WOP:

Integraal wijkontwikkelingsplan rond leefbaarheidsthema’s

• Huisvesting• Mobiliteit/verkeer• Woonomgeving• Dienstverlening• Sociaal leven• …

1 FT opbouwwerker, duurtijd 2 jaar


Aanpak:

1. Objectieve analyse (i.s.m. Steunpunt Sociale Planning)

2. Oplijsten van lopende initiatieven en levende thematieken vanuit beleid en diensten

3. Bewonersonderzoek• DORP inZICHT – brede bevraging over verschillende thema’s• Opstart bewonersgroep• Opmaak vragenlijst, uitdelen, ophalen, invoeren, interpreteren +

presenteren voor hele wijk en gemeentebestuur (luisteren)


4. Themagroepen

• Bewoners, diensten en schepenen• Formuleren van constructieve voorstellen op gestelde noden

5. Wijkontwikkelingsplan

• Korte en lange termijndoelstellingen• Wordt opgevolgd!


Resultaten:

•Onderbenut oud gemeentehuis (eigendom stad) omgebouwd tot dorpshuis (uitbating OCMW)•Cijfers + bevraging = evolutie in kijk van beleidsmensen én bewoners•OCMW en stadsbestuur weten niet van elkaars plannen•Woonzorgdossier met diverse sociale partners voor uitbouw dorpshuis

“Voor goede ideeën vinden we altijd middelen”

Interactief bestuur en bewonersparticipatie in

dorpencontext

Interactief bestuur en bewonersparticipatieWaar?

• In gemeenten met kerngemeente en veel dorpen

Wat?• Interactief bestuur en bewonersparticipatie bevorderen• structureel inbedden in reguliere werking lokaal bestuur

Aanpak•Bewonersplatform per dorp – dorpsagenda

• Wat zijn de kwesties voor bewoners?• Wat zijn reeds onderwerpen van beleidsagenda?• Wat zou voorwerp van interactie kunnen zijn? (screening van alle

beleidsplannen)

Interactief bestuur en bewonersparticipatie

• Coördinatorenoverleg

•Bewoners betrekken in uitwerken van informatie-, communicatie- en participatiebeleid•Ervaringen en inspiratie delen, vorming, afspraken en voorstellen voor betere samenwerking, toelichting procedures,…

• Stuurgroep

•Gemengde stuurgroep met diverse mandatarissen en ambtenaren•Breed draagvlak vanuit verschillende politieke strekkingen

Interactief bestuur en bewonersparticipatieEnkele resultaten

•Herbestemming oud schooltje Oostkerke

• Participatie van A tot Z• i.s.m. dienst ruimtelijke ordening, gebouwen en archiefdienst• Bewoners onderzoeken schooltje met architecten• Wat nodig in dorp? Als basis voor verschillende ontwerpen• Afwegingskader voor verschillende ontwerpen• Advies formuleren en presenteren aan schepencollege• Schepencollege heeft advies gevolgd

Interactief bestuur en bewonersparticipatie• Gemeenschapsbevorderende initiatieven (cultuur)

• Dorpsfeesten vanuit historiek• Cultuur tot in de dorpszaal, kerk …• Projecten Dorp met toekomst, Koning Boudewijnstichting• Gemeenschapsruimtes

• Zwerfvuilactie i.s.m. kunstenaar (milieu)• Aanpassingen verkeersinfrastructuur (mobiliteit)• Speelinfrastructuur (jeugd)• Dorpsidentiteit versterken (communicatie, toerisme)• Woonomgeving: groenonderhoud, trage wegen …

(technische dienst)

Participatie wordt ge(s)maakt!


= participatief ervaringstraject•Interviews met bewoners, ambtenaren en mandatarissen (believers en non-believers)•Verdiepingstafels: mix van ambtenaren en mandatarissen uit verschillende gemeenten

• Wat is er nodig voor jou als bestuurder/ambtenaar om goede participatieve processen in gang te zetten, te ondersteunen, te verduurzamen in beleidsvisie en cultuur?

•Realistisch en herkenbaar verhaal met successen én drempels!•Ism Provincie West-Vlaanderen en Hoge School Gent voor Bestuurskunde


Resultaat:

•Duo-publicatie: • ‘Beslist meebeslissen’ voor bewoners• ‘Beslist anders beslissen’ voor lokale bestuurders

•Trefmoment voor lokale besturen: 120 deelnemers•Trefmoment voor bewoners: 90 deelnemers

•Website www.participatiewordtgesmaakt.be

Wat hebben we geleerd?

PARTICIPATIE RAAKT MENSEN,

STRUCTUREN en SYSTEMEN

Participatie raakt MENSEN

Bewoners

GemeenteraadslidAmbtenaren

SecretarisDiensthoofd

Burgemeester

Schep

en

OCMW-raadslid

Bewonersgroepen

Participatie raakt STRUCTUREN

Gemeenteraad ProceduresOCMW-raad

schepencollege

managementteam

adviesraden

reglementen

gemeentedecreettoezicht hogere overheden

Participatie raakt SYSTEMEN

Rollen en posities van

bestuurders

ambtenaren

bewonersbewonersgroepen

externe diensten

10 vooroordelen bij lokale besturen

1. Participatie kost geld

“Elkaar goed proberen te verstaan kost absoluut geen geld en lost ook veel op.”

“Een nee heb je, een ja kan je krijgen. Voor een goed idee vinden we altijd geld.”

2. Participatie kost tijd

“Als je bewoners al in de beginfase zaken meegeeft, dan word je achteraf niet teruggefloten en moet je niet terug

totaal herbeginnen of veranderen.”


3. Je hebt niet alles in de hand

“Bewonersparticipatie betekent niet dat je de macht van de politiek afneemt. Je moet openheid creëren en bewoners

de kans bieden om ideeën in te brengen.”


4. Je geeft criticasters een forum

“Als bestuurder mag je vragen niet altijd als kritiek bekijken maar eerder als uitdaging. Dan kijk je daar op een andere

manier tegenaan.”


5. De groep is niet representatief voor de ganse bevolking

“Niet iedereen wil participeren dus je hoeft er niet op te wachten, maar je moet wel moeite doen om veel mensen

te bereiken en je communicatie zo open mogelijk te houden.”


6. Je kan niet voor iedereen goed doen

“Je mag niet verwachten dat ze voor alles en nog wat applaudisseren. Ze mogen kritisch zijn, ze mogen

dromen, maar liefst realistisch.”


7. Dossiers zijn te complex voor leken

“Positief is dat bij bewoners, door mee te kunnen discussiëren, hun blik verruimt.”


8. Eigen buurt eerst. Bewoners zoeken altijd hun eigen belang.

“Waarom komen mensen? Omdat ze zich betrokken voelen bij thema’s uit hun directe leefomgeving. Vaak gaat het om persoonlijke ergernissen, maar dit is niet erg, deze thema’s vormen een belangrijke instap om het ruimer

verhaal van beleidsvorming te leren kennen.”


9. Bewonersgroepen installeren is oppositie creëren.

“Bewoners mee op de boot nemen en het roer in handen geven, betekent ook verantwoordelijkheid nemen en dan worden mensen kritisch op zichzelf en weten ze dat het

allemaal niet zo vanzelfsprekend is.”


10. Je creëert te hoge verwachtingen.

“We moeten proberen zo vroeg en goed mogelijk informatie te geven aan de bewoners, zodat we geen verkeerde

verwachtingen creëren.”


Enkele aanbevelingen • Alles begint met informatie op maat (beknopt, duidelijk) en

elkaar leren kennen (rechtstreekse dialoog).

= Participatie als inhoudelijke meerwaarde én maatschappelijke opdracht!

• Procesmanager even belangrijk als inhoudelijke experten!

= Stapsgewijs uitwerken van proces en aanpak, mix van methodieken, opvolging en bijsturing.

= juiste mens op de juiste plaats (kennis én vaardigheden).

= ondersteuning voor lokaal bestuur én bewoners.

• Externe experten die open staan voor inbreng van bewoners (opnemen in omschrijving opdracht)

Bezin…

Handelingskader VVSG

www.participatiewordtgesmaakt.be

maar vooral begin!

Vragen?Ervaringen?

Bedenkingen?

P articipatie wordt ge(s)maakt!

Documents

Transcript of P articipatie wordt ge(s)maakt!