Overleg thuiszorg

23 – 26 – 30 januari 2012

Inhoud

• Voorstelling project voedingsteam in het JY-ziekenhuis

• Risicopatiënten – risicocriteria

• Criteriumblad: voorstel

• Registreren: meetinstrumenten

• Praktisch: tips, hulpmiddelen,…

• Besluit

Project ondervoeding in het Jan Ypermanziekenhuis

• Aanleiding

• 2007 - 2008

• 2008 – 2009

• 2009 – 2010

• 2011

• Opmerkingen

Aanleiding

• Pilootproject FOD

• Doel: oprichten van een multidisciplinair voedingsteam in ziekenhuizen

• Kadert in NVGP-B: Nationaal Voedings- en gezondheidsplan voor België

2007 - 2008

• Screening op de 4 C-afdelingen

• MNA

• 597 patiënten:

– Niet ondervoed: 65 %

– Risico op ondervoeding: 23 %

– Ondervoed: 10 %

– Onbekend: 2 %

• Acties:

– Aanpassen consistentie maaltijden

– Aandacht voor bijvoeding tijdens maaltijdregistratie

– Feedback voedingstoestand van HVK naar arts

– Optimalisatie voedingsgegevens naar RVT / mantelzorg

• Transferblad

– Brochure ‘voeding bij 75-plussers’

– Wijziging samenstelling gemixte voeding

– Hulpmiddelen om zelfredzaamheid te verhogen

• Resultaten: signaal voor overheid → Project werd verlengd

2008 - 2009

• Screening op beide G-afdelingen

• MNA

• 432 patiënten gescreend:

– Niet ondervoed 26 %

– Risico op ondervoeding 43 %

– Ondervoeding 23 %

– Obesitas 7 %

– Onbekend 7 %

• Gemiddelde leeftijd: 83 jaar

• Diëtiste: enkele uren per week vrijgesteld om aan project te werken

• Verband tussen ondervoeding en:

– Geslacht

– Thuissituatie

– Hulp bij maaltijd

– Leeftijdscategorie

– Dementie

2009 - 2010• Eerste 2 jaren: focus op screening

• Conclusie: heel wat 75-plussers hebben (risico op) ondervoeding

• Acties

• G1 – G2 – Stroke

• Stroke: screenen van alle patiënten

– > 75: MNA

– < 75: NRS

• G-afdelingen: alle patiënten beschouwd als risicopatiënten

– Enkel afname MNA indien nodig

Acties

• Wegen en meten patiënt (BMI)

– Wegen wekelijks te herhalen

• Wekelijks overleg diëtiste – hoofdvpk

– Bespreken alle patiënten

– Aan de hand van criteriablad

– Risicofactoren

• BMI < 20.5 – ernstig ongewild gewichtsverlies – dementie – hulp bij maaltijd – slikproblemen – rusthuis

• Bijhouden: eet patiënt voldoende – sondevoeding – TPN – dieet – bijvoeding – aangepaste textuur

• Gewicht

– Indien nodig: afname MNA

• Multidisciplinair overleg

• Bevindingen noteren in C2M

• Bij ontslag: meegeven transferblad – brochures

• SANN-test afgenomen (Staff Attitude to Nutritional Nursing Care)

Aandachtspunten verpleegkundigen

• Eet patiënt voldoende ? Invullen voedingsblad

– Niets ingevuld = niets gegeten ? Of niet ingevuld ?

• Verrijking voeding:

– Bijvoeding stimuleren

• Doorgeven aan diëtiste: bijvoeding – sondevoeding – TPN – hulp nodig bij maaltijd – slikproblemen

• Noodzaak te volgen dieet ??

• Decubitus

• Wekelijks wegen

• Dure medische zorgen en antibiotica hebben weinig zin als patiënt niet goed gevoed wordt!!

2011

• Alle afspraken blijven gelden

• Uitbreiding project: oncologie

Opmerkingen

• MNA-afname: tijdrovend (20 minuten)

• Wegen patiënt: eveneens belangrijk voor MKG-registratie

– Blijft een aandachtspunt

• Invullen voedingsblad

• Wekelijks overleg diëtiste – hoofdvpk: verloopt zeer goed

• Eten in groep: restaurant op nieuwe G-afdelingen

• Transferdocumenten voor thuiszorg

Welke patiëntengroepen binnen de thuiszorg hebben risico op ondervoeding?

Welke signalen kunnen erop wijzen dat een patiënt :

- risico heeft op ondervoeding?- ondervoed is?

OORZAKEN• MEALS ON WHEELS

– Medication/ Mobility

– Emotional (depressie)

– Anorexia/alcohol/abuse

– Late life paranoia

– Swallowing difficulties (dysfagie)

– Oral problems

– No money

OORZAKEN– Wandering (dementia)

– Hyperthyroidism (hypermetabolic disorders)

– Enteral problems (malabsorption…)

– Eating problems

– Low salt, Low-CH, Low protein diets

– Shopping en food preparation problems, Stones (gallstones)

Uiterlijke kenmerken

• Uiterlijk van patiënt (ingevallen gelaat)

• Reactie (apathisch, moe, passief)

• Handdruk (slap)

• Conditie huid (droog, schilferig, bleek, blauwe plekken, decubitus)

• Conditie haar (dof)

• Kracht ademhalingsspieren: testen door tegen papiertje te laten blazen (zwak)

• Zieke indruk

• Geen belangstelling voor de omgeving

• Slechte aanspreekbaarheid

Wat is handig om die criteria te onderkennen? Wat heb je hiervoor praktisch nodig ?

Wat kan ik zelf doen? Wat is haalbaar? En wat kan ik van andere personen verwachten?

Opsporen SCREENING

• Minimum:

– Huidig BMI

– Recent gewichtsverlies (ongewild)

– Recente voedingsinname

– Ziektes, aandoeningen of wonden

BMI

Gewicht (kg)

Lengte x lengte (m)

• Volwassenen:

– BMI = 20 tot 25

• Geriatrie

– BMI = 23 tot 27

– Verandering lichaamssamenstelling

(meer vetmassa, minder spiermassa)

Tips om ondervoeding tegen te gaan

• Smaak en geur veranderen graag heel zoete en zoutige dingen

• Presentatie

• Verpakkingen openen, aangepast bestek…

• Gezelschap doet wonderen

• Maaltijden aan huis brengen, kant en klare maaltijden, lang houdbaar eten…

• Gebruik microgolf?

• Voldoende keuze en variatie

• Aangepaste consistentie

Voeding verrijken• ALGEMEEN:

– 500 tot 600 kcal extra/per dag

– Kleine frequente maaltijden

– Volle producten ipv halfvolle of magere

(VV?)

– Bespreking dieet met arts

– Energierijk

– Eiwitrijk (decubitus!!)

Voeding verrijken

• Calorierijke dranken (ipv water)

– Verspreid over de dag

• Dubbel beleg

• Dikke laag margarine/boter

• Puree, pudding, saus, fruitmoes… verrijken

• Soep met kaas, balletjes, pasta…

• Calorierijke tussendoortjes

• Eetlust opwekken met bouillon of aperitief