© N

atio

nal

e B

eeld

ban

k/H

ans

Sle

gers

OT

B -

Ond

erzo

ek v

oor

de g

ebou

wde

om

gevi

ngFa

cult

eit

Bou

wku

nde

4-daagse cursus

Recente ontwikkelingen in het wonen

11/12 oktober en 29/30 november 2017Landgoed Zonheuvel, Doorn

Recente ontwikkelingen in het wonen

De woningmarkt heeft zich in sommige delen van het land volledig hersteld, terwijl andere delen nog met de na-weeën van de crisis te maken hebben. De koopprijzen stijgen door en de wo-ningverkopen zitten al gedurende drie en een half jaar in de lift. Een dissonant in het herstel is de bouwproductie die maar niet op het gewenste niveau wil komen. De grote vraag is echter of na een aantal beperkende beleidsmaat-regelen dit herstel in 2017 en in de jaren daarna doorzet of dat de opleving van korte duur is geweest. In krappe gebieden loopt de woningmarkt echter vast en daalt het aantal transacties. Hoe zal de koopwoningmarkt zich structureel manifesteren in de toekomst?

Ook voert de overheid vanaf 2014 de eerder op basis van het woonakkoord vastgestelde beleidsaanpassingen ver-der uit. Het huurbeleid is meer markt-conform en de verhuurders betalen een heffing oplopend tot 1,7 miljard euro in 2017. Na het inwerking treden van de nieuwe woningwet in 2015 staan met name de nieuwe rol en mogelijkheden van de sociale huursector nog volop ter discussie. Woningcorporaties hebben minder middelen beschikbaar voor de benodigde nieuwbouw en renovatie. Nieuw in de woningwet is ook dat huurders via onder andere coöperaties en meer zeggenschap in hun kracht worden gezet.Daarnaast is het de vraag of de positie die aan de particuliere huursector voor de komende jaren wordt toebedacht realistisch is. Kunnen zij voldoen aan de toenemende vraag naar woningen? Ten slotte staan de traditionele volkshuis-vestingsvraagstukken zoals betaalbaar-heid, duurzaamheid en beschikbaarheid van voldoende woningen weer hoog op de beleidsagenda.

Woonvraagstukken krijgen ook nog steeds veel aandacht in de pers. De restschuldproblematiek, moeilijk ver-koopbare woningen in bepaalde regio’s, hoge woonuitgaven en problemen tussen de overheid en de woningcor-poraties zijn regelmatig terug te vinden op de voorpagina’s van de landelijke dagbladen.Echter, op landelijk maar ook op lokaal niveau dringt het steeds meer door dat er wel degelijk mogelijkheden zijn om de gerezen problemen het hoofd te bieden. Een scala aan beleidsinterventies en instrumenten dient zich hiervoor aan.Verder wordt ook steeds duidelijker dat het wonen van groot belang is om de doelstellingen op andere beleidsterrei-nen te realiseren. Een duidelijk voor-beeld hiervan vormt de relatie tussen wonen, leefbaarheid en duurzaamheid.

Inhoud cursusVooraanstaande sprekers uit zowel de wetenschap als de praktijk brengen bo-venstaande ontwikkelingen met elkaar in verband en reiken nieuwe beleidsin-strumenten aan. De cursisten delen hun kennis via het maken en het bespreken van opdrachten.Niet alleen de inhoud van de beleids- instrumenten komt in deze cursus aan de orde. Ook, via wetenschappelijk on-derzoek verzamelde, informatie over de effecten van het nieuwe beleid passeert uitgebreid de revue.Meer specifiek besteedt de cursus aan-dacht aan onder andere:

• Naar een hervorming van de woning-markt: te agenderen problemen enoplossingen voor het disfunctionerenvan de woningmarkt.

• Recente ontwikkelingen wat betreftvraag en aanbod op de markt vankoopwoningen, ontwikkelingen op de

woningbouwmarkt en het woningaan-bod.

• De gewijzigde rol van corporaties alsmaatschappelijke ondernemers en definanciering van corporaties als gevolgvan de Woningwet.

• Ontwikkelingen op het gebied vanwonen en zorg.

• Woonbeleid in een krimpregio.• De mogelijkheden om een meer

energiezuinige woningvoorraad terealiseren.

• Particulier opdrachtgeverschap en derol van de gemeente.

• De afstemming tussen grond- enwoonbeleid.

• Trends in de woonruimteverdeling.• Ontwikkelingen op het terrein van de

stedelijke vernieuwing en perspectiefvan de wijkvernieuwing.

• De ontwikkeling van wooncoöperaties.• Betaalbaarheid: passend toewijzen of

flexibel arrangeren?

Voor wie bestemd?De cursus is interessant voor iedereen die beroepsmatig bij het wonen betrok-ken is en in een kort tijdsbestek inzicht wil krijgen in recente ontwikkelingen en nieuwe beleidsinstrumenten. Wij gaan ervan uit dat de cursisten enige basis-kennis op het gebied van het wonen hebben.

PE-puntenU kunt voor het volgen van deze cur- sus 25 PE-punten krijgen.

11/12 oktober en 29/30 november 2017

4-daagse cursus

Programma

9.30 Ontvangst, introductie en kennismaking

10.00 Naar een hervorming van de woningmarkt: niets doen is geen optie � Te agenderen problemen op de woningmarkt � Naar een hervorming van het woonbeleid � Standpuntbepaling en strategie van de betrokken actoren

� OplossingsrichtingenProf. dr. P.J. Boelhouwer, hoogleraar Housing Systems, OTB, TU Delft

11.15 Koffie-/theepauze

11.45 Ontwikkelingen op de woningbouwmarkt � Ontwikkeling van de woningproductie � De woning(bouw)markt na de crisis � Gevolgen voor de gemeentelijke praktijk

Dr. H.M.H. van der Heijden, senior onderzoe- ker Woning(bouw)markt, OTB, TU Delft

13.00 Lunch

14.00 Woningcorporaties en maatschappelijk ondernemerschap � De maatschappelijke positie van woningcorporaties � Doelstellingen en taken van woningcorporaties � Recente beleidsontwikkelingen (impact Woningwet 2015)

Dr. ing. G. van Bortel, universitair docent, Management in the Built Environment (MBE), Faculteit Bouwkunde, TU Delft

15.15 Koffie-/theepauze

15.45 Woonbeleid in een krimpregio � Kenmerken van de woningmarkt in een stedelijke krimpregio: casus Zuid-Limburg

� Knelpunten � Oplossingen

Drs. W.P.M. Sniedt, strategisch ontwikkelaar, provincie Limburg

17.00 Opdracht

18.00 Programmabreak

18.30 Presentatie opdracht en uitleg thuisopdracht

20.00 Diner

9.00 Energiebesparing in de woningvoorraad � Ambities, beleid en convenanten � Energie, milieubelasting en gezondheid � Mogelijkheden en belemmeringen voor een duur-zame energietransitie in de woningvoorraad

Prof. dr. ir. H.J. Visscher, hoogleraar Housing Quality & Process Innovation, OTB, TU Delft

10.15 Koffie-/theepauze

10.30 De financiële positie van woningcorporaties � Ervaringen van een interim-bestuurder bij sane-ring van woningcorporaties

� Lessen uit de Vestia-affaire en vertaling naar de Woningwet

� De financiële toekomst van woningcorporaties als gevolg van de uitwerking van de Woningwet

� Risico’s en kansen ná de Vestia-affaire, de Parle-mentaire Enquêtecommissie Woningcorporaties (PEW) en de invoering van de Woningwet

� De invloed van huurders en gemeenten op de financiële positie van woningcorporaties

� Ervaringen met prestatiecontracten/woonvisie � Financiering DAEB/niet-DAEB inclusief positie van Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW)

G. Erents, interim-bestuurder/beleidsadvi- seur, Orka Advies

12.00 Lunch

13.00 De afstemming tussen grond- en woonbeleid � Grondbeleid en de nieuwe omgevingswet � Grondbeleid, gebiedsontwikkeling en woningbouw � Markt georiënteerd grondprijsbeleid

Prof. dr. W.K. Korthals Altes, hoogleraar Grondbeleid, OTB, TU Delft

14.15 Koffie-/theepauze

14.45 Particulier opdrachtgeverschap en de rol van de gemeente � De meerwaarde van zelfbouw (ook in een op-gaande woningmarkt)

� Ervaringen rondom het proces en organisatie vanhet particulier opdrachtgeverschap � Ervaringen met diverse vormen van zelfbouw in de gemeente Amsterdam

Ir. M. Raap, team Zelfbouw, gemeente Amsterdam

16.00 Afsluiting

woensdag 11 oktober 2017 donderdag 12 oktober 2017

9.00 Opening en bespreking thuisopdracht

9.30 De markt van koopwoningen � De prijsontwikkeling van koopwoningen � Ontwikkelingen in de vraag naar koopwoningen � Woonbeleid en eigenwoningbezit

Prof. dr. P.J. Boelhouwer, hoogleraar Housing Systems, OTB, TU Delft

10.45 Koffie-/theepauze

11.15 Trends in de woonruimteverdeling � Waarom woonruimteverdeling? Kernbegrippen, doelen en dilemma’s

� Consequenties van de invoering van de Huisves-tingswet 2014

� Passendheidstoets en betaalbaarheid � Woningtoewijzing en leefbaarheid

Ir. A.L. Ouwehand, senior onderzoeker Stedelijke vernieuwing en wonen, OTB, TU Delft

12.30 Lunch

13.30 Stedelijke vernieuwing en wonen � Achtergronden en effecten van stedelijke vernieuwing

� Ontwikkelingen in beleid en praktijk van de wijk-vernieuwing

� Perspectief van de wijkvernieuwingIr. A.L. Ouwehand, senior onderzoeker Stedelijke vernieuwing en wonen, OTB, TU Delft

14.45 Koffie-/theepauze

15.15 De ontwikkeling van wooncoöperaties � Stand van zaken met betrekking tot wooncoöpe-raties

� Voorbeelden van wooncoöperatiesDr. T. Lupi, projectleider, Platform31,Den Haag

16.30 Behandeling thuisopdracht

18.30 Programmabreak

19.00 Discussiespel

20.00 Diner

9.00 Plenaire bespreking thuisopdracht

11.00 Koffie-/theepauze

11.30 Wonen en zorg � De afstemming tussen wonen en zorg: actueel beleid gespiegeld aan de ervaringen in woonser-vicegebieden

� Inpassen in gebiedsgerichte aanpak: geschikte/aangepaste woningen en transformatie van zorgvastgoed

� Gemeentelijk woon-zorgbeleidProf. dr. ir. G.R.W. de Kam, honorair hoog-

leraar Volkshuisvesting en grondmarkt, met bijzondere aandacht voor het wonen van oude-

ren, Rijksuniversiteit Groningen

12.45 Lunch

13.45 Betaalbaarheid: passend toewijzen of flexibel arrangeren? � Wat kan de huurder betalen? � Afstand tot de woningmarkt: huurkorting op basis van doelgroepscore

� Passende woning, dan passende huurprijs � Vertaling naar portfoliobeleid, huurbeleid en

verkoopbeleid van corporatiesIr. M.B.J. Vos, manager Strategie en Innovatie, Vidomes

15.00 Koffie-/theepauze

15.30 Afsluiting, evaluatie en uitreiking getuig- schriften

16.30 Borrel

woensdag 29 november 2017 donderdag 30 november 2017

Meer informatie

Data11/12 oktober en29/30 november 2017

LocatieLandgoed Zonheuvel Amersfoortseweg 98, 3941 EP Doorntel.: (0343) 473 500www.landgoedzonheuvel.nl

Cursusgeld en getuigschriftDe kosten voor de cursus bedragen€ 2.195,-. Bij deze prijs is inbegrepen: het documentatiemateriaal, lunches, diner, koffie en thee. Over dit bedrag is geen BTW verschuldigd. Cursisten die de gehele cursus hebben bijgewoond en de (thuis)opdrachten met goed gevolg hebben afgerond, ontvangen een getuigschrift.

Permanente Educatie (PE-punten) Sinds januari 2015 bestaat voor de leden van de VTW (de Vereniging van Toezichthouders in Woningcorpora- ties, www.vtw.nl) en woningcorpora-tiebestuurders (Aedes: www.aedes.nl/dossiers/permanente-educatie.html) de verplichting tot permanente educatie. Voor het volgen van deze cursus ontvangt u 25 PE-punten.

OvernachtingsmogelijkheidU kunt gebruikmaken van de over- nachtingsmogelijkheden in Landgoed

Zonheuvel op 11 oktober en 29 novem-ber 2017. De overnachtingen zijn niet bij de cursusprijs inbegrepen. De kos-ten hiervoor bedragen € 75,- per nacht (incl. ontbijt). U kunt bij aanmelding opgeven of u hiervan gebruik wenst te maken. Het OTB zorgt er dan voor dat er een kamer voor u beschikbaar is.

Aanmelding en betalingU kunt zich voor deze cursus aanmel- den via www.otb.bk.tudelft.nl/agenda. Kies voor cursus ‘Recente ontwikke- lingen in het wonen’. U treft daar een omschrijving van de cursus en een link naar het aanmeldformulier.

Aan deze cursus kunnen maximaal22 personen deelnemen, zodat er voldoende ruimte is voor discussie. Bij overintekening geldt een maximum van twee deelnemers per organisatie.Indien er geen sprake is van overinte-kening, mogen meer dan twee perso-nen per organisatie deelnemen.Bij de bevestiging van uw inschrijving ontvangt u tevens een routebeschrij- ving naar Landgoed Zonheuvel.

U kunt online betalen of per factuur. Indien u kiest voor betaling per factuur wordt deze factuur apart toegezonden door de financiële administratie vande TU Delft. Het deelnamebedrag dient 10 werkdagen vóór aanvang van de cursus ontvangen te zijn. Indien vanwege onjuist ingevulde gegevens de factuur opnieuw verzonden dient te worden, wordt € 25,- aan administra- tiekosten doorberekend.

AnnuleringU kunt alleen schriftelijk annuleren. Afmelding zonder verplichting tot betaling kan slechts indien de annu- lering schriftelijk is ontvangen vóór 13 september 2017. Cursisten die tussen 13 september en 27 september 2017 annuleren, zijn 50% van de cursuskos- ten verschuldigd. Bij latere annulering brengen wij het volledige cursusbe- drag in rekening. Bij verhindering is het mogelijk een collega gebruik te laten maken van uw reservering. Het OTB behoudt zich het recht voor bij onvoldoende belangstelling de cursus

te annuleren. Hiervan ontvangt de cursist tijdig bericht. Bij annulering van de cursus door het OTB ontvangen de cursisten direct het cursusgeld terug.

Cursusleiding Prof.dr. Peter BoelhouwerOTB, Faculteit Bouwkunde, Technische Universiteit Delfttel.: (015) 278 19 08

Ervaringen van voorgaande cursus-deelnemers

De deelnemers van vorige cursus-sen noemen als sterke punten van de cursus o.a. de actualiteit, variëteit en diepgang van de onderwerpen, de onderlinge interactie en de samenhang tussen onderwerpen en de thuisop-dracht. De cursus wordt gewaardeerd met een 8,6.

InformatieVoor meer informatie kunt u contact op-nemen met het secretariaat van het OTB:tel.: (015) 278 30 05e-mail: a.d.dersjant@tudelft.nl

OTB - Onderzoek voor de gebouwde omgeving

Het OTB, afdeling van de faculteit Bouwkunde van de TU Delft, verricht onderzoek en verleent adviezen op het gebied van het bouwen en de ge- bouwde omgeving. Het onderzoek van het OTB is multidisciplinair, beleids- enoplossingsgericht. Ook aan kennisover- dracht wordt veel aandacht besteedin de vorm van onderwijs, beleids- en onderzoeksrapporten, scholing en trai- ning en het organiseren van studieda- gen, congressen en cursussen.

MailingHet kan voorkomen dat u meer dan één folder ontvangt. Wilt u in dit geval een exemplaar aan uw collega doorgeven?

AdresseringMochten de adresgegevens niet juist zijn, dan verzoeken wij u de wijzi- ging per e-mail door te geven aan a.d.dersjant@tudelft.nl.Het OTB zal de wijzigingen dan in het adresbestand doorvoeren.

CursusleiderProf.dr. Peter Boelhouwer

www.otb.tudelft.nl/agendawww.otb.bk.tudelft.nl/agenda

Cursus-/studiedagprogramma 2017 Cursus/studiedag Data Kosten

Een actueel overzicht vindt u op: www.otb.bk.tudelft.nl/agenda.U kunt zich hier ook inschrijven. Kies dan cursus ‘Recente ontwikkelingen in het wonen’.

4-daagse cursus Portefeuille- en Assetma- nagement bij woningcorporaties

4-daagse cursus De nieuwe wijkaanpak

Discussiedagen Sociale huisvesting 2017

4-daagse cursus Nieuwe wegen in technisch beheer van woningen

OTB/Platform31 Wooncongres 2017: Kwaliteit van wonen en wijken opnieuw gewogen

19/20 september en 31 oktober/ 1 november 2017

20/21 september en 1/2 november 2017

5/6 oktober 2017

11/12 oktober en 29/30 november 2017

9 november 2017

€ 2.195,-

€ 2.195,-

€ 500,-

€ 2.195,-

€ 395,-