NOOZO – Vlaamse adviesraad handicapUitwerking van de advieswerkingInhoud0. Samenvatting........................................................................................................21. Inleiding.................................................................................................................32. NOOZO = Vlaamse adviesraad handicap.............................................................43. We werken met een adviesprogramma.................................................................54. De adviesgroep neemt een groot engagement op................................................65. De adviesgroep is het gezicht van NOOZO..........................................................86. Het adviesproces verloopt gestructureerd.............................................................97. Werkgroepen werken in afstemming met de adviesgroep..................................128. Kwaliteitsvolle constructieve adviezen................................................................139. Het secretariaat faciliteert....................................................................................14Bijlage 1: ontwerp afwegingskader voor het opnemen van een adviesvraag............15

NOOZO – advieswerking – definitieve versie 20.05.2019 - Pagina 1 van 15

0. Samenvatting

In deze tekst beschrijven we de richting die we uitwillen met de advieswerking van NOOZO in de pilootfase tot einde 2020.

Het doel van NOOZO is beleidsparticipatie van personen met een handicap en de verenigingen uit het handicapmiddenveld. Dit doen we door beleidsadvisering aan de Vlaamse regering. NOOZO neemt geen vertegenwoordigend werk op in allerlei commissies en raden. Bij de formulering van adviezen wordt wel afgestemd met vertegenwoordigers van verenigingen in commissies en raden.

Een adviesgroep geeft de adviezen. Deze is samengesteld met vertegenwoordigers van verenigingen van/voor ervaringsdeskundigen handicap.

De adviesgroep zet het adviesprogramma op. Het adviesprogramma gaat over de inhoud, timing en aanpak. We voorzien voldoende ruimte voor onverwachte adviesvragen. Voor de uitwerking kan en zal de adviesgroep verschillende werkgroepen oprichten.

Deelname aan de adviesgroep is een groot engagement voor een langere termijn. Het vraagt:

maandelijks samenkomen, vergaderingen voorbereiden, actief meewerken en een open geest voor verschillende visies.

De adviesgroep is het gezicht van NOOZO. Adviezen worden door hen uitgedragen.

Het secretariaat werkt ondersteunend voor de uitwerking van de adviezen. Het zorgt voor:

de organisatie van de werking, een toegankelijke en heldere samenvatting van alle informatie, verwerkt de inbreng van de adviesgroep tot ontwerp van adviezen. De adviesraad

keurt het uiteindelijke advies goed.

We zetten in op goed uitgewerkte adviezen die onderbouwd zijn door kennis en ervaringsdeskundigheid.

We formuleren adviezen in consensus. Alle leden van de adviesgroep zijn het eens over het advies. In uitzonderlijke omstandigheden brengen we een advies uit waarin verschillende kijkwijzen worden gegeven.

NOOZO – advieswerking – definitieve versie 20.05.2019 - Pagina 2 van 15

1. Inleiding

We formuleren in deze verkenning een aantal voorstellen op basis van: het NOOZO-rapport, feedback uit de stuurgroep en grote groep, inspiratie van andere adviesorganen.

Met deze tekst willen we: de advieswerking nog voor de zomer van 2019 laten starten, de essentiële punten nodig voor de opstart uitklaren, de andere punten die meer aandacht vragen (maar voor de opstart niet

noodzakelijk zijn) in kaart te brengen, de advieswerking voor de duur van het project (einde 2020) vorm geven, met de

mogelijkheid tot bijsturing einde 2019, de richting van de adviesraad formuleren zonder deze in regels te vatten. Regels

horen thuis in een huishoudelijk reglement.

NOOZO – advieswerking – definitieve versie 20.05.2019 - Pagina 3 van 15

2. NOOZO = Vlaamse adviesraad handicap

Het doel van NOOZO is beleidsparticipatie van personen met een handicap en de verenigingen uit het handicapmiddenveld door beleidsadvisering aan de Vlaamse regering. NOOZO vertrekt vanuit ervaringsdeskundigheid handicap. Met ervaringsdeskundigheid handicap bedoelen we personen met een handicap zelf of hun naaste omgeving. Indien nodig maken we later de begrippen “vereniging” en “ervaringsdeskundigheid handicap” nog verder concreet.

NOOZO stelt zich op als partner van de overheid.

NOOZO wil de advieswerking uitbouwen volgens de richting in deze nota.

NOOZO geeft prioriteit aan het uitwerken van adviezen.

De adviesgroep van NOOZO formuleert de adviezen. De adviesgroep bestaat uit vertegenwoordigers van verenigingen. Voor het uitwerken van adviezen betrekken we de vertegenwoordigers van verenigingen in commissies en raden als deskundigen.

NOOZO neemt in principe geen vertegenwoordigend werk op. We bieden ook geen ondersteuning aan vertegenwoordigingen van verenigingen op andere plaatsen. Weloverwogen uitzonderingen zijn mogelijk.

NOOZO mikt op maximale afstemming met vertegenwoordigers van verenigingen op andere fora. NOOZO streeft ernaar dat deze vertegenwoordigingen en adviezen elkaar versterken en niet doorkruisen. Wel kan een advies van NOOZO afwijken van het standpunt van een vereniging op een ander forum.

NOOZO – advieswerking – definitieve versie 20.05.2019 - Pagina 4 van 15

3. We werken met een adviesprogramma

We werken met een jaarlijks adviesprogramma voor de adviezen waar NOOZO zelf het initiatief in neemt. We nemen ook onderwerpen op in het programma waarover we een adviesvraag verwachten. Het adviesprogramma gaat over de adviesverlening. De andere werkpunten uit het projectvoorstel of voor het algemeen functioneren van NOOZO behoren tot de opdracht van de stuurgroep.

Het adviesprogramma gaat over welke thema’s we opnemen, timing en aanpak.

Werken met een adviesprogramma helpt om: realistisch te plannen, keuzes te maken, zich te engageren, tijdig te plannen en voorspelbaarheid te realiseren, in te spelen op voorziene beleidsontwikkelingen, de beleidsrelevantie van NOOZO te verhogen, in te zetten op toegankelijkheid, gegeven adviezen op te volgen.

Maar men kan niet alles plannen. We voorzien in het adviesprogramma voldoende ruimte en flexibiliteit voor adviesvragen en onverwachte noden De adviesgroep maakt het adviesprogramma. Hiervoor baseert zij zich op volgende input:

bevraging van alle verenigingen die bij NOOZO betrokken zijn, bevraging van individuele ervaringsdeskundigen, de beleidsagenda op Vlaams niveau, experten.

Voor het maken van de keuzes houden we rekening met: wat is belangrijk voor personen met een handicap en hun omgeving, wat is belangrijk vanuit de beleidsagenda, met welke adviezen maken we de meerwaarde van NOOZO het best

zichtbaar, waarmee hebben we het meeste impact, met welke keuzes vullen we de betrokken verenigingen het best aan of

versterken we ze, wat is haalbaar voor een startende organisatie.

De stuurgroep beoordeelt het adviesprogramma op de haalbaarheid met de beschikbare middelen. De stuurgroep en de adviesgroep leggen het programma samen vast .

NOOZO – advieswerking – definitieve versie 20.05.2019 - Pagina 5 van 15

4. De adviesgroep neemt een groot engagement op

De adviesgroep is samengesteld uit vertegenwoordigers van verenigingen van/voor ervaringsdeskundigen over handicap. Ervaringsdeskundigen over handicap zijn mensen met een handicap of hun naaste omgeving. We bekijken in het verdere verloop van het project of hier bijsturing wenselijk is.

We streven ernaar dat : minstens de helft van de adviesgroep ervaringsdeskundigen over handicap

zijn, maximum twee / derde van hetzelfde geslacht.

Deelnemen aan de adviesgroep is een engagement. De leden : overstijgen het eigen perspectief van ervaringsdeskundigheid, overstijgen de belangen van de eigen vereniging, bekwamen zich in het ruime beleidsveld, houden zich aan de gemaakte afspraken, werken binnen de opdracht van NOOZO, blijven over een langere periode actief in de adviesgroep,

o uitgezonderd in dit opstartjaar 2019 omdat er een tussentijdse evaluatie en mogelijke bijsturing voorzien is,

o de duur van de “langere periode” formuleren we tegen het einde van het project.

Afspraken over de werking. De leden: komen naar de vergaderingen, bereiden de bijeenkomsten voor, nemen deel aan de schriftelijke adviesprocedures, gaan respectvol met elkaar om, zetten in op toegankelijkheid: iedereen moet mee kunnen.

De adviesgroep komt maandelijks bijeen met volgende opdrachten: de opmaak en opvolging van het adviesprogramma, de opvolging beleidsactualiteit, formuleren van de adviezen.

Opdracht van NOOZO: beleidsparticipatie van personen met een handicap en de verenigingen uit het

handicapmiddenveld door beleidsadvisering aan de Vlaamse regering, met het VN-verdrag als referentiekader.

De adviesgroep kiest een voorzitter en vicevoorzitter voor de periode van de samenstelling van de adviesgroep.De voorzitter, vicevoorzitter, de secretaris en de coördinator vormen het dagelijks bureau. Het dagelijks bureau organiseert de werking van de adviesgroep.

NOOZO – advieswerking – definitieve versie 20.05.2019 - Pagina 6 van 15

Bij afwezigheid van de secretaris of coördinator kan de beleidsmedewerker deze rol overnemen. Wanneer de voorzitter of vicevoorzitter afwezig zijn dan kan een collega uit de adviesgroep vervangen.

De adviesgroep bestaat uit 10 tot 15 leden. Elke vereniging die het hier geformuleerde engagement opneemt, kan toetreden. Bij meer dan 15 kandidaten bekijken verenigingen de mogelijkheid tot een gezamenlijke vertegenwoordiging.

Om continuïteit in de werking te hebben, sturen verenigingen een vaste vertegenwoordiger.

NOOZO – advieswerking – definitieve versie 20.05.2019 - Pagina 7 van 15

5. De adviesgroep is het gezicht van NOOZO

De voorzitter maakt de politieke en maatschappelijke boodschap publiek. Dit gaat zowel over :

de adviezen, de vertegenwoordiging op publieke fora en bij beleidsmakers, het maken van afspraken met andere organisaties.

De andere adviesgroepleden dragen deze boodschap mee uit. De vertegenwoordiging van NOOZO gebeurt in afstemming met de voorzitter.

Het secretariaat heeft hierin een ondersteunende rol.

NOOZO – advieswerking – definitieve versie 20.05.2019 - Pagina 8 van 15

6. Het adviesproces verloopt gestructureerd

We voorzien twee soorten adviezen: advies op vraag van de overheid en advies op eigen initiatief.

Bij een vraag van de overheid hebben we de ambitie een advies af te leveren binnen 20 werkdagen. Dit vraagt snel en efficiënt handelen.

Bij elke adviesvraag beslissen we of we ingaan op de vraag. We gebruiken een afwegingskader om deze beslissing snel te kunnen nemen. Het afwegingskader bevat criteria om de afweging te maken. Dit afwegingskader is opgenomen in bijlage 1 van deze tekst. De adviesgroep werkt dit verder uit.

We voorzien een werkwijze voor het adviesproces. Deze werkwijze is een basis: er is ruimte om te variëren volgens de omstandigheden. Het dwingende tijdsverloop geldt enkel voor onverwachte adviesvragen. Voor het merendeel van de adviezen kunnen we zelf een gepast tijdspad bepalen.

Ook voor adviezen op eigen initiatief gaan we efficiënt te werk. Dit maakt het engagement van de leden van de adviesgroepen haalbaar.

Werkwijze adviesproces :

0. Gaan we in op de adviesvraag? 3 werkdagen Aan de hand van het afwegingskader doet het dagelijks bureau voorstel of we

een adviesvraag opnemen. Het dagelijks bureau formuleert de concrete aanpak in stappen en datums. De

werkwijze voor het adviesproces wordt aan de omstandigheden van dat moment aangepast.

Het secretariaat bezorgt de adviesvraag, voorstel of het wordt opgenomen en concrete aanpak per mail aan de adviesgroep.

1. Informatieverzameling: 3 werkdagen Het secretariaat verzamelt informatie: beleidsteksten, onderzoeksgegevens,

wetgeving, toelichtende info, inbreng van experten, enzovoort. De leden van de adviesgroep bezorgen per mail of telefonisch aan het

secretariaat hun eerste reflectie: omtrent het voorstel van het dagelijks bureau, vragen, informatie, bekommernissen, visie, standpunten, enzovoort. Kortom alle relevante info waarover zij gemakkelijk beschikken en die kan bijdragen tot een advies.

2. Verwerking: 2 werkdagen Het secretariaat verwerkt dit geheel tot hanteerbare informatie naar volume,

begrijpbaarheid en toegankelijkheid. Het secretariaat bezorgt de verwerkte info aan de adviesgroep. De

adviesgroep ontvangt deze mail 2 werkdagen voorafgaand aan de adviesgroep.

3. Bespreking in de adviesgroep : 10de werkdag = 2 weken. Uitklaren vragen. Ontdekken van gemeenschappelijke visie en meningsverschillen. Ontdekken van blinde vlekken in onze informatie.

NOOZO – advieswerking – definitieve versie 20.05.2019 - Pagina 9 van 15

Uitdiepen van het thema door discussie. We formuleren aanzetten tot advies. Van deze bespreking maken we geen verslag. De notities van het secretariaat

zijn wel beschikbaar.4. Advies ontwerp: 4 werkdagen

Het secretariaat formuleert een ontwerp advies. Het secretariaat bezorgt dit ontwerp advies per mail aan de adviesgroep. De adviesgroep ontvangt deze mail 2 dagen voor de adviesgroep opnieuw

samen komt.5. Adviesformulering: 16de werkdag.

De adviesgroep komt tot een advies. We streven naar een advies in consensus.

6. Eindredactie advies: 2 werkdagen Het secretariaat maakt eindredactie van het advies. Het secretariaat bezorgt het advies per mail aan de adviesgroep: 18de

werkdag. De adviesgroep krijgt 1 dag de tijd om na te lezen en opmerkingen te maken. Het dagelijks bureau rond het advies af op de 20ste werkdag.

Stap 0., 1., 2., 4 en 6. zijn schriftelijke stappen. Stap 3. en 5. zijn een vergadering. Wanneer haalbaar kan stap 5 ook schriftelijk gebeuren.Gezien we de ambitie hebben om binnen de 20 werkdagen een adviesvraag te beantwoorden, kan het nodig zijn dat de adviesgroep meer dan één maal in een bepaalde maand vergadert. Bij moeilijke thema’s herhalen we stap 3., 4. en 5. Dit zal extra tijd en inzet vragen. Wanneer het vooropgezette tijdsschema van 20 werkdagen niet haalbaar is of de kwaliteit van het advies minder maakt, overlegt het secretariaat met de adviesvrager of verlenging van de termijn mogelijk is.

Voor adviesvragen op eigen initiatief passen we een gelijkaardige werkwijze toe. Bij eigen adviezen is er meer tijd. We maken dan een ruimere planning op voor de verschillende stappen.

Schematische voorstelling in een afbeelding op volgende bladzijde.Beschrijving: Adviesproces weergegeven in een slang met opeenvolgende stappen: 0. afweging1. info verzamelen2. verwerking3. bespreking 4. adviesontwerp5. adviesformulering6. Eindredactie

NOOZO – advieswerking – definitieve versie 20.05.2019 - Pagina 10 van 15

Figuur 1 Schematische voorstelling adviesproces

NOOZO – advieswerking – definitieve versie 20.05.2019 - Pagina 11 van 15

7. Werkgroepen werken in afstemming met de adviesgroep

Op basis van het adviesprogramma beslist de adviesgroep welke thema’s zij wil laten uitwerken door een werkgroep. Sommige verenigingen met beperkte slagkracht zullen ervoor kiezen om niet in de intensieve adviesgroep te stappen. Deze verenigingen kunnen toch hun visie over een bepaald thema inbrengen in de werkgroepen waaraan zij deelnemen.

De adviesgroep bepaalt de afbakening van het thema, samenstelling van de groep, opdracht en tijdspad.

De samenstelling van de werkgroep kan vastgelegd zijn bij de opdracht of heel open zijn. Indien de samenstelling open is, kan de werkgroep zelf mensen uitnodigen. Er is ruimte in de werkgroepen voor vertegenwoordigers van verenigingen, particuliere ervaringsdeskundigen en experten.

De opdracht kan variëren: in kaart brengen van informatie, meningen, … formuleren van een conceptnota, formuleren van een advies.

De adviesgroep vermeldt wanneer het resultaat wordt verwacht.

We zorgen altijd voor een link tussen een werkgroep en de adviesgroep. Dit kan zowel een expliciete opdracht voor een persoon zijn als een afgesproken manier om informatie uit te wisselen. Deze link zet in op wederzijdse afstemming tussen de adviesgroep en de werkgroep.

Een advies van NOOZO gebeurt formeel vanuit de adviesgroep.

Indien de werkgroep de opdracht heeft een advies uit te werken, streven we ernaar dat de afstemming zo intens gebeurt dat de adviesgroep het advies van de werkgroep enkel hoeft te bevestigen.

Het adviesproces van de adviesgroep kunnen we gebruiken voor de werkgroepen. Maar de werking kan er ook heel anders uit zien: bijv. bevraging, hoorzittingen, …

NOOZO – advieswerking – definitieve versie 20.05.2019 - Pagina 12 van 15

8. Kwaliteitsvolle constructieve adviezen

De adviezen van NOOZO zetten inhoudelijk in op: zichtbaar maken van ervaringsdeskundigheid, gebruik van onderzoeksgegevens en beleidsinformatie, duurzame oplossingen, praktische haalbaarheid, respect voor diversiteit, een toetsing aan het VN-verdrag voor de Rechten van Personen met een

Handicap (VRPH).

We formuleren de adviezen in consensus. Deze ambitie geeft meer slagkracht aan onze adviezen. De discussie niet te snel afsluiten maar streven naar overeenstemming daagt ook uit om tot diepgaande uitwisseling te komen. Nieuwe inzichten zullen hierbij groeien.

In uitzonderlijke gevallen kan het nodig zijn dat we een “advies met verschillende kijkwijzen” uitbrengen. Het advies licht deze verschillende visies toe. We formuleren hierbij een eigen besluit dat voortgang van het beleid mogelijk maakt.

De toon van de adviezen is: respectvol voor alle meningen en beleidsvoorstellen, opbouwend, zo laagdrempelig mogelijk in functie van de adviesvraag.

De adviezen zijn openbaar. We werken hiervoor een algemeen communicatieplan uit, dat aandacht heeft voor klare taal voor een ruim publiek. Dit kan bij hoog technische adviezen betekenen dat we een tweede versie formuleren in klare taal. Bij elk advies kunnen we de algemene aanpak verfijnen in functie van de situatie.

In de werking van NOOZO en verloop van het adviesproces zetten we in op maximale toegankelijkheid. Een breed ontwerp, toegankelijkheidsvoorzieningen en redelijke aanpassingen komen aan bod in een apart plan van aanpak.

De vergoeding van de leden van de adviesgroep en werkgroepen nemen we op na de opstart van de adviesgroep. We plannen dit onderwerp opnieuw op te pikken in september-oktober met als streefdoel dit uit te klaren in 2019.

NOOZO – advieswerking – definitieve versie 20.05.2019 - Pagina 13 van 15

9. Het secretariaat faciliteert

Het secretariaatsteam staat in voor: verwerking van alle communicatie aan NOOZO, het jaarverslag, de organisatie van de vergaderingen en activiteiten van de adviesraad:

uitnodiging, lokaal, agenda, verslag, enzovoort. de inhoudelijke ondersteuning: informatie opzoeken en verwerken, voorstellen

aanbrengen, werkvormen voorzien, toegankelijkheid maximaliseren, enzovoort.

de organisatie van het adviesproces, de praktische uitwerking van de communicatie: adviesverspreiding, schrijven

aan beleidsmakers, publieke website, intern forum, nieuwsbrief, enzovoort.

NOOZO – advieswerking – definitieve versie 20.05.2019 - Pagina 14 van 15

Bijlage 1: ontwerp afwegingskader voor het opnemen van een adviesvraag

Onderstaande vragen krijgen telkens scores volgens: Heel hoog: 5 Hoog: 4 Gemiddeld: 3 Laag: 2 Heel laag: 1 Tegen aanwijzing: 0

Vragen in het afwegingskader:

De adviesvraag is inhoudelijk belangrijk voor personen met een handicap en hun omgeving.

De adviesvraag is belangrijk vanuit de beleidsagenda of vanuit de adviesvrager. Met dit advies hebben we invloed. Dit advies past in het eigen adviesprogramma. We versterken hiermee wat verenigingen al ondernemen. Dit is een vraag waar nog niets rond ondernomen is. We maken de meerwaarde van NOOZO zichtbaar. Het is haalbaar om een goed advies af te leveren.

Besluit: Hoge scores leiden sneller tot het besluit dat we een adviesvraag opnemen. Een

score 0 vraagt extra aandacht. De scores en hun optelsom zijn een hulpmiddel in de beoordeling. Er zit geen rangschikking naar belangrijkheid in bovenstaande criteria. Indien er een keuze wordt gemaakt tussen adviesvragen met gelijke scores wordt

deze keuze extra gemotiveerd.

NOOZO – advieswerking – definitieve versie 20.05.2019 - Pagina 15 van 15