FOTOGRAFIE VWO 4

Foto’s… je maakt er ongemerkt heel wat in een week. Tegenwoordig hoef je niet echt meer na te denken over de manier waarop je foto’s maakt. Als het misgaat gooi je ze met 1 klik op de knop weg. Nee, dan vroeger. Toen was het maken van een foto een hele onderneming. Toch zou je wat meer moeten nadenken over de manier waarop je foto’s maakt. In Discap1 ga je een aantal dingen over fotografie leren. Bijvoorbeeld over de geschiedenis van de fotografie. En hoe je de beste foto’s maakt.

Je doet een mini onderzoek, je bezoekt ????? waar je…..

De module Fotografie wordt op deze manier beoordeeld:

Verkennen: wat weet je al? Verbreden: de opdracht/ de begrippen. Verdiepen: het onderzoek.

Doe alle opdrachten, aantekeningen, begrippen die je per onderdeel moet maken in je map bij het onderdeel: Discap 1 .

Start met de volgende opdrachten:

Zoek informatie op over de fotografie. Schrijf hier een verslag over van minimaal 1 A4 kantje.

Beantwoord minimaal de volgende vragen:

Wanneer is de fotografie ontstaan en door wie is dit uitgevonden? Hoe werden in de begintijd foto’s gemaakt? Welke ontwikkelingen heeft de fotografie doorgemaakt? Verschil tussen zwart-wit foto’s en kleuren foto’s (sfeer e.d.) Soorten van fotografie (denk aan portret, reportages e.d.) Eigen inbreng.

Fotografie verslag

Foto’s maken is inmiddels iets wat hoort bij ons dagelijks leven. We maken foto’s als we uit eten gaan, als we met vrienden zijn, we maken foto’s van onze huisdieren. We maken zelfs foto’s als we liggen te niksen op de bank. Meestal maken we foto’s om ze te delen met het internet. Maar waar komt fotografie eigenlijk vandaan en hoe werkt het?

Fotografie is uitgevonden door Joseph Nicéphore Niépce. Hij is de persoon die in 1816 de eerste permanente foto maakte. Hij deed dit met camera obscura. Dit is een donkere doos met een klein lichtgaatje hierdoor komt het omgekeerde beeld op de tegenoverliggende wand. Tien jaar later maakte Niépce de eerste foto gemaakt met lichtgevoelige Bitumen. Sindsdien is er met de jaren mee veel verschillende soorten materialen gebruikt om op dezelfde soort manier foto’s gemaakt.

Er zijn verschillende soorten fotografie. Ik ben op onderzoek gegaan naar deze soorten. Hieronder geef ik een korte toelichting.

- portretfotografie: een portret is een foto van het gezicht van een persoon. - reportagefotografie: reportagefoto’s zijn foto’s van een gebeurtenis. - documentaire fotografie: documentaire fotografie lijkt op reportagefotografie maar het gaat veel verder. Een fotograaf kan hier wel maanden mee bezig zijn. Met documentaire foto’s word vaak geprobeerd een verhaal te verhalen.- reclamefotografie: bij reclame fotografie wordt er een foto gemaakt van een product dat gepromoot gaat worden. Deze foto wordt dan gebruikt om reclame mee te maken. - modefotografie: foto’s van kleding die op dat moment mode zijn. Meestal worden die soort foto’s gebruikt voor reclame. - macrofotografie : Bij macrofotografie wordt er een foto gemaakt van meestal kleine objecten maar worden zo gefotografeerd dat ze groter lijken op de foto en dat je veel details kunt zien.

Foto’s kun je ook zwart-wit of met kleur maken. Vroeger konden er nog geen kleurenfoto’s gemaakt worden dus werden er alleen zwart-wit foto’s gemaakt. Zwart-wit foto’s geven daarom meestal de indruk dat het een oude foto is. Er is geen kleur die je kan afleiden dus je kan je eigen sfeer erbij bedenken en kun jezelf nadenken over wat de kleur zou kunnen zijn. Bij kleurenfoto’s is het al duidelijk wat de kleur is. Je ziet de foto zoals de werkelijkheid is.

Hierna beantwoord je de volgende vragen:

Documentaire fotografie: Wat is documentaire fotografie?

Opdracht 1Als je het begrip ‘documentaire fotografie’ hoort, waar denk jij dan aan? En zou je een verschil kunnen benoemen tussen foto-journalistiek en documentaire fotografie? Weet je dit niet, zoek dan informatie op.

Als ik het begrip documentaire fotografie hoor denk ik aan documentaires op tv daarom denk ik dat bij documentaire fotografie foto’s wordt gemaakt voor een documentaire of om een verhaal te vertellen. Bij foto-journalistiek worden er foto’s gemaakt voor een nieuwsbericht of van een belangrijke gebeurtenis. Het is niet per se een foto die een verhaal moet vertellen, het dient meer voor ondersteuning van het nieuwsbericht/ artikel en om een beeld te geven bij een bepaalde gebeurtenis. Bij een documentaire wordt er een verhaal vertelt en wordt er een informatie gegeven over een bepaald onderwerp. Documentaire fotografie gaat veel verder dan foto-journalistiek………………………………………. ………………………………..………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Opdracht 2Zoek informatie over Lewis Hine en Dorothea Lange. Schrijf hieronder kort op wie zij waren. Als je zelf nog een andere documentaire fotograaf kent, kun je daar ook informatie over opzoeken en opschrijven.Lewis Hine was een Amerikaanse fotograaf en socioloog. Hij was geboren op 26 september 1874 en overleed op 4 november 1940. Hij maakte foto’s van veel verschillende onderwerpen maar richten zich veel op kinderarbeid. Nadat zijn vader overleed moest hij als fabrieksarbeider werken om het geld bij elkaar te krijgen voor zijn studie sociologie. Na zijn studie kreeg hij een baan als leraar. Tijdens zijn periode van lesgeven legde ontwikkelde hij en interesse in fotografie. Eerst gebruikte hij zijn foto’s als ondersteuning in zijn lessen. Later nam hij ontslag en richtte zich op fotografie. Vanaf toen maakte hij vooral foto’s van dingen die hij vond dat gecorrigeerd moesten worden. Dorothae Lange is een Amerikaanse fotografe die geboren was op 26 mei 1975 en overleed op 11 oktober 1965. Ze werkte voor de Farm Security Administration en ze kreeg een documentaire opdracht over de gevolgen van de Grote Depressie. Daarvoor werkte ze als assistentes voor verschillende fotografen.

Opdracht 3

Bekijk foto’s van Lewis Hine en Dorothea Lange. Voeg ze toe aan dit document. Hoe verschillen deze twee fotografen van elkaar? En hoe komen ze overeen?

Het verschil tussen Lewis en Dorothea is dat Lewis vooral foto’s maakte van arbeiders en Dorothea vooral foto’s maakte van mensen die leden aan depressie of die door een moeilijke periode gaan. Haar kunst is het fotograferen van pijn. De overeenkomst is dat ze beide een probleem in kaart brengen. Lewis maakt bijvoorbeeld foto’s van kinderarbeider en Dorothea fotografeerde mensen in de periode van de Grote Depressie.

Opdracht 4Wat denk je dat het verschil is tussen hoe Hine en Lange vroeger fotografeerden en hoe (documentaire) fotografen dat nu doen? Heeft dat verschil iets te maken met de ontwikkeling van de digitale camera, die steeds beter wordt en ook op smartphones zit? Of met de manier waarop wij tegenwoordig leven, waarin internet een grote rol speelt? Of is het iets heel anders? Leg uit.In de vroegere tijd was er veel voorbereiding nodig voordat er aan een thema kon worden begonnen. Tegenwoordig kunnen we snel een foto maken van iets op straat en op internet een heel verhaal erachter opzoeken. Internet speelt er ook een grote rol bij de ontwikkeling van de documentaire fotografie. De laatste tijd wordt het vaker gedeeld via internet waardoor er dus minder serieus documentaire fotografie ontstaat. Zelfs professionele fotografen hebben steeds vaker een blog of sociale media waar ze hun werk op delen.

Opdracht 5Tegenwoordig maakt iedereen vele foto’s per dag. Wereldwijd worden er gemiddeld 60.000.000 foto’s per dag op Instagram geplaatst. De meeste van deze foto’s zijn

gemaakt met een smartphone. Vind je dat al deze mensen zich fotograaf mogen noemen? Beargumenteer je antwoord.

Nee, ik vind van niet. Deze mensen maken foto’s met de enige intenties om ze te delen met andere mensen die het sociaal media ook gebruiken. Zij weten niet meer van fotografie dan een klik op een knop. De meeste mensen hebben geen passie voor fotograferen en daarom vind ik dat het geen fotografen zijn, ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Opdracht 6Wanneer vind jij iemand een fotograaf? Kan dat bijvoorbeeld je buurman zijn die mooie foto’s maakt op vakantie, of is dat iemand die alles weet over ingewikkelde spiegelreflexcamera’s? Of moet een fotograaf volgens jou bekend zijn bij een groot publiek? Schrijf jouw mening hierover op.

Ik vind dat je een fotograaf bent als je een passie hebt voor fotograferen en dat je het met plezier en liefde doet. Je maakt tijd vrij in je planning om foto’s te maken omdat je het oprecht leuk vindt. Mensen die als beroep fotograaf zijn zie ik ook als fotografen zelfs als ze het niet leuk vinden. Iemand die veel van fotografie afweet maar niet leuk vindt om foto’s te maken vind ik geen fotograaf.……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Jij als fotograaf

Opdracht 7Maak een woordweb rondom het thema ‘Mijn leven op school’. Schrijf zoveel mogelijk woorden op die daar voor jou bij passen.

Opdracht 8

Mijn leven op school

vrienden toekomst

kluisjes

toetsen huiswerk

drama

gezelligheid

Vermoeidheid

ochtenden

mediatheek fietsen

Pauzes

Social media

leren

Rangschik de woorden uit je woordweb in thema’s. Zijn er woorden die horen bij een bepaalde emotie? Bij een bepaald onderdeel van jouw leven op school? Bijvoorbeeld: in de klas, huiswerk, leerlingen of leraren? Schrijf hieronder drie thema’s op en zet de bijbehorende woorden uit je woordweb erachter.

Vrienden: pauzes, vrienden, gezelligheid, drama, social media, na/voor school: huiswerk, ochtenden, leren, toekomstBuiten de les: toetsen, mediatheek, kluisjes, lessen, traplopen ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Opdracht 9

Kies uit de thema’s die je in de vorige opdracht (8) hebt opgeschreven één thema. Maak daar een nieuw woordweb van. In dit nieuwe woordweb ga je nadenken over hoe je je gekozen thema in foto’s kunt uitbeelden. In het midden schrijf je je thema en er omheen hoe je dit gaat uitbeelden.

Opdracht 10Welk verhaal wil jij vertellen met je fotoserie? Schrijf het hieronder in vijf zinnen op.

Ik wil laten zien hoe mijn leven gaat als ik op school ben. Ik wil een verhaal vertellen over wat ik doe na en voor een les. Het gaat dus vooral om wat ik tijdens school doe. Deze fotoserie laat zien hoe ik van lessen naar pauzes ga met vrienden en weer terug naar leren en toetsen maken. Ik hoop dat hierbij duidelijk te zien is hoe ik me voel op school. En wat ik naast in de les zitten nog meer doe op school. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Buiten de lessen

Kluisjes: foto van iemand die een kluisje opent

Mediatheek: met mijn vrienden in de mediatheek

traplopen: een foto van de trappen vanuit een mooi perspectief

Huiswerk: snel voor de les het huiswerk nog afmaken

Einde van de les: het gezicht van een leerling aan het eind van de les

Vrienden: een foto van mijn vrienden tijdens de pauze

FOTO-OPDRACHT

MINI ONDERZOEK:

De uiteindelijke opdracht is dat je een reportage van vijf foto’s maakt, met behulp van het woordweb dat je hebt gemaakt in opdracht 9.Voordat je dit gaat doen lees je de begrippenlijst. Hoe kun je fotograferen? Over een goede foto is nagedacht. Wat is het standpunt? Hoe is het licht?

Ook lees je het document “Selfie tips” onderaan dit bestand. Hoewel je geen selfies gaat maken kun je deze tips ook in jouw foto’s goed toepassen.

Je start met het maken van snelle schetsen van elke foto. Laat hierin duidelijk zien hoe je de foto’s gaat maken. Over elke foto moet zijn nagedacht, dus standpunt, lichtval, close-up of niet, kader, compositie, zwart/wit of kleur, scherpte, samenhang (vormt jouw serie één geheel?)Ga daarna aan de slag. Zet je foto’s in een PowerPoint en neem ze mee naar de les waar je ze presenteert aan de klas. Neem ook het verhaal mee dat je in opdracht 10 hebt geschreven, zodat je dit bij je foto’s kunt presenteren aan je klasgenoten. Vergeet niet om toestemming te vragen aan de personen die op je foto in beeld komen. Je kunt hiervoor het Toestemmingsformulier (aan het eind van dit bestand)

Deze opdracht plaats je op je website onder DISCAP 1.

https://www.google.nl/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRxqFQoTCND1p-Hc58gCFctVGgodqw0NFg&url=https://www.rijksmuseum.nl/nl/collectie/RP-F-2011-73&bvm=bv.106130839,d.d2s&psig=AFQjCNGrzg-kunXq8ZJBtTvDXXjeoNGh6g&ust=1446209603804957

Sadie Pfeiffer aan het werk in de katoenfabriek, Lewis Wickes Hine, 1908

Migrant mother, 1936, Dorothea Lange, 1936

Begrippenlijst

Als je begint met fotograferen, dan helpen deze begrippen je op weg.

KaderDe uitsnede van het beeld. Daarbij kun je gebruik maken van afsnijding (dingen die gedeeltelijk buiten het kader vallen) om de ruimte binnen het kader te benadrukken.

Standpunt De plek van waaruit de foto genomen wordt. Dat kan vanaf:Kikkerperspectief van onderen, de camera is lager dan het onderwerpOoghoogte op dezelfde hoogte als het onderwerp Vogelperspectief van boven, camera is hoger dan het onderwerp

Compositie Ordening van de belangrijkste elementen (kleuren, lijnen, vlakken) in het beeld.

Licht Een lichtbron maakt voorwerpen zichtbaar. Licht kan natuurlijk of kunstmatig zijn. Licht kan van verschillende kanten komen; meelicht komt van achter de fotograaf, zijlicht van de zijkant entegenlicht recht van voren.

Scherptediepte Ruimte die scherp is om het onderwerp. De fotograaf kan die ruimte bepalen (van klein naar groot). Daarnaast kan de fotograaf ook gebruik maken van bewegingsonscherpte door of het onderwerp of de camera te bewegen. Door bewegingsonscherpte krijgt de foto dynamiek.

ContextSamenhang. De foto ontleent zijn betekenis aan de samenhang waarin hij wordt gepresenteerd. De samenhang ontstaat door andere foto’s, teksten, titels.

Bijschrift Een of meerdere regels tekst waarin informatie wordt gegeven over het beeld.

Serie Een aaneensluitende reeks foto’s die samen een verhaal vertellen.

Selfietips voor de mooiste #OldMasterSelfieAls moderne selfiemakers kunnen we nog veel leren van de zelfportretten van de Hollandse Meesters. Met grootste zorg dachten schilders na over zaken als lichtinval, houding, gezichtsuitdrukking en achtergrond.

Rembrandt, Zelfportret, 1669. Mauritshuis, Den Haag.

Tip 1: LichtSchilders hadden het liefst een studio op het Noorden. Niet gek, want licht uit het Noorden is het meest constant en altijd zacht.

Wat voor licht is ideaal voor een #OldMasterSelfie?

Het fijnste is daglicht – maar geen zonlicht. Zonlicht zorgt voor knijpende ogen en gekke harde schaduwen. Voor zacht licht is een raam op het noorden ideaal. Op een bewolkte dag werkt licht uit andere ramen natuurlijk ook. 

Rembrandt laat het licht in dit zelfportret van opzij op zijn gezicht vallen. Dat is niet toevallig: op deze manier worden zijn gelaatstrekken prachtig gemodelleerd door het licht. De ene kant van het zicht is iets meer in de schaduw, maar nog steeds goed te zien. 

Licht van de zijkant is dus ideaal – en dat is makkelijk te regelen. Ga zo staan dat het licht van de zijkant op uw gezicht valt. Draai de neus dan nog een klein tikje richting het raam. Zo krijgt u precies dezelfde belichting als Rembrandt. 

Geen geschikt daglicht tot de beschikking? Dan is het belangrijk niet met verschillende soorten licht te werken. Meng geen gloeilamp met LED, of fluorescerend licht, dat zorgt voor gekke kleuren in het gezicht. Bij te weinig licht kan een vel wit papier helpen. Houd deze naast het gezicht tegenover de lichtbron. Zo werkt het vel als reflector waardoor er ook licht valt op de andere kant van het gezicht. 

Kies voor het juiste licht.

Het fijnste is daglicht, maar geen zonlicht.

Licht uit het noorden is het meest ideaal.

Frans van Mieris, Zelfportret, 1667. Polesden Lacey, The McEwan Collection - The National Trust.

Tip 2: HoudingLet op de houding van de Hollandse Meesters: niemand heeft zich recht van voren geschilderd. Dat is geen toeval, bij een zelfportret (of selfie) worden gelaatstrekken afgeplat en dat maakt het portret minder herkenbaar en soms ook gek om naar te kijken. 

Welke houding is ideaal voor een #OldMasterSelfie?

De meeste schilders kozen voor een portret in 3/4de , voor een zelfportret een goede optie. Begin met recht in de lens te kijken, maar draai vervolgens uw neus een heel klein beetje weg, richting je lichtbron. Draai niet zover dat u niet meer in de lens kunt kijken – een klein beetje is genoeg. 

Hetzelfde geldt voor de schouders. Recht van voren zijn ze vierkant en hoekig, niet het meest flatteus. Zorg dat de schouders een klein beetje zijn ingedraaid. Van Mieris doet dat hier ook. 

Denk ook na over waar u de camera houdt ten opzicht van het gezicht: Een foto vanuit een lager standpunt dan de ogen maakt groter en indrukwekkender, maar ook ouder en zwaarder. Een foto vanuit een hoger standpunt maakt kleiner en liever, maar maakt ook slanker en jonger. Kies dus bewust voor een perspectief.

Draai, net als de schilders, uw schouders in.

Denk na over waar u de camera houdt ten opzicht van het gezicht.

Een foto vanuit een lager standpunt maakt indrukwekkender, maar ook ouder en zwaarder.

Een foto vanuit een hoger standpunt maakt kleiner en liever.

Huygh Pietersz Voskuyl, Zelfportret, 1638. Mauritshuis, Den Haag.

Tip 3: GezichtsuitdrukkingEen van de leukste dingen aan de tentoonstelling is het gevoel dat we oog in oog staan met de schilders. Hoe we dat ervaren is mede afhankelijk van hun expressie – hoe kijken ze ons aan? 

Welke gezichtsuitdrukking kiest u voor uw #OldMasterSelfie?

Bedenk vooraf welke expressie u kiest. Hoe wilt u gezien wil worden? Streng? Lief? Verveeld? Dromerig?

Wilt u spontaan op de foto? In dat geval kan het helpen om even te huppelen of springen voor het maken van uw #oldmasterselfie. Het zorgt voor een mooie gloed en heel ontspannen en blije foto’s. 

Een stoel kan helpen voor een ontspannen foto. Laat een arm op de leuning rusten. Zet een hand onder de kin voor een uiterst intelligente blik. 

Voorwerpen vasthouden kan ook helpen om meer ontspannen op de foto te gaan. 

Denk na over uw gezichtsuitdrukking.

Wordt het lief, streng of verveeld?

Een stoel kan helpen te ontspannen.

David Bailly, Zelfportret met allegorisch stilleven, 1651. Museum de Lakenhal, Leiden.

Tip 4: Achtergrond en attributenWat veel mensen vergeten bij een zelfportret is de achtergrond. Niet gek – de meeste selfiemakers zijn al druk genoeg met hoe ze er zelf op staan. Jammer, een achtergrond kan veel toevoegen aan een foto – of de foto helemaal verpesten. Let dus ook op de wereld achter u. 

Welke achtergrond is ideaal voor een #OldMasterSelfie? 

Muren, gordijnen, behang, lakens, doeken – daar bent u helemaal vrij in. Betonnen muren kunnen ook prachtig werken. Denk bij de keuze voor een achtergrond ook even aan onze tips over licht. Een prachtige achtergrond komt alleen uit de verf bij het juiste licht. 

Een donkere achtergrond maakt dat uw gezicht beter naar voren komt en creëert meestal een zwaar, serieus beeld. Een lichtere achtergrond geeft juist een lichter gevoel. Vergelijkt u de zelfportretten van Rembrandt en Voskuyl maar eens. Een drukke achtergrond kan veel energie aan een portret toevoegen, maar ook heel erg afleiden. 

Heeft u achtergrond gekozen? Kijk nog eenmaal goed achterom of er niets geks staat: een lamp, een brandblusser of een stopcontact bijvoorbeeld. Geen gekke dingen in beeld? Dan kunt u aan de slag met accessoires. 

Bailly heeft in zijn zelfportret de tafel helemaal vol gelegd met voorwerpen. Sommigen zijn symbolisch, anderen laten zien hoe goed hij kon schilderen. De voorwerpen geven het zelfportret een bijzondere betekenis. 

Welke voorwerpen kiest u voor uw #OldMasterSelfie? 

Een familiestuk? Een muziekinstrument? Een verwijzing naar uw hobby? U kunt er allemaal mee op de foto. Op deze manier krijgt uw selfie nog meer betekenis.

Staat er niets geks achter u?

Kies voor persoonlijke voorwerpen om uw portret meer betekenis te geven.

Toestemmingsformulier

HofstadlyceumVerklaring

Hierbij geef ik toestemming aan het Hofstadlyceum om de foto’s die van mij,

…………………………………….., zijn gemaakt door ………………………………………………., in te zetten voor

publicitaire doeleinden (Open dag, Website Hofstadlyceum)

Datum: Plaats:

Naam: Handtekening: