Opleidingswijzer - ROC West-Brabant · 2016-06-16 · Deze 5 thema’s vormen het uitgangspunt van...

O p l e i d i n g s w i j z e r

P o s t - HBO O nd erw i js

2015 – 2017

VOOR DE OPLEIDING PEDAGOGISCH DIDACTISCH GETUIGSCHRIFT VOOR HET MBO

INHOUD OPLEIDINGSWIJZER

Opleidingsinformatie ......................................................................................................................................... 3

Opbouw van de opleiding ................................................................................................................................. 5

Inhoud van de opleiding ................................................................................................................................... 6

Afronding van de opleiding ............................................................................................................................... 8

Organisatie van de opleiding .......................................................................................................................... 11

bijlage 1: toetsdekkingsmatrix 7 docentcompetenties ................................................................................... 12

bijlage 2: toetsdekkingsmatrix generieke kennisbasis ................................................................................... 17

bijlage 3: richtlijnen maatwerkopdrachten ...................................................................................................... 21

bijlage 4: logboek werkplek leren ................................................................................................................... 23

bijlage 5: ontwikkelportfolio ............................................................................................................................ 24

bijlage 6: kwalificatieportfolio (proeve van bekwaamheid) ............................................................................. 25

Opleidingswijzer

Pagina 2

OPLEIDINGSINFORMATIE In deze opleidingswijzer vindt u alle relevante informatie met betrekking tot de opleiding die leidt tot het verkrijgen van het Pedagogisch Didactisch Getuigschrift (PDG). Zaken die besproken worden, hebben te maken met de opzet, inhoud en organisatie van de PDG opleiding. Doelstellingen van de opleiding Onze opzet en opbouw van de opleiding is gebaseerd op het Landelijk Raamwerk Pedagogisch Di-dactisch getuigschrift. In dit Raamwerk staat de doelstelling als volgt beschreven: ‘Het doel van de PDG-opleiding is dat vakbekwame beroepsbeoefenaren zich als zij-instromer kwalifi-ceren voor het beroep van docent in het MBO. De PDG-opleiding is geschikt voor professionals met enkele jaren beroepservaring in een voor het MBO relevant beroep.’ Dit houdt in dat deelnemers de inhoudelijke vakdeskundigheid door opleiding en praktijkervaring in het beroep al hebben verworven. Deze opleiding richt zich specifiek op de pedagogisch didactische as-pecten van het begeleiden van deelnemers bij hun leerproces. Om deze doelstelling te bereiken worden in het Landelijk Raamwerk 5 thema’s beschreven: Ik als docent Ik als begeleider Ik als verbinder tussen school en beroepspraktijk Ik als lid van een onderwijsteam en onderwijsgemeenschap Ik als professional Deze 5 thema’s vormen het uitgangspunt van de opleiding. Om invulling aan deze thema’s te geven, sluit de opleiding aan bij de 7 docentcompetenties uit de Wet Beroepen in het Onderwijs (BIO), docentprofiel MBO en bij de generieke kennisbasis voor Tweedegraads Lerarenopleidingen. Daarnaast worden de Dublin Descriptoren gebruikt om het bachelor niveau te borgen. De verschillende doelstructuren worden hieronder verder uitgewerkt. 7 Docentcompetenties (Wet BIO) De Wet BIO beschrijft 7 docentcompetenties:

1. Interpersoonlijk competent: het vermogen een sfeer van samengaan en samenwerken met studenten te realiseren.

2. Pedagogisch competent: het vermogen te zorgen voor een veilige leeromgeving. 3. Didactisch competent: het vermogen een krachtige leeromgeving voor leerlingen te

verwezenlijken. 4. Organisatorisch competent: het vermogen te zorgen voor een leef- en leerklimaat dat

overzichtelijk, ordelijk en taakgericht is 5. Competent in samenwerking met collega’s: het vermogen samen te werken in een

team/organisatie 6. Competent in samenwerking met de omgeving: het vermogen de relatie met ouders, buurt

en instellingen te realiseren en te versterken 7. Competent in reflectie en ontwikkeling: het vermogen eigen opvattingen en competenties te

onderzoeken en te ontwikkelen.

Opleidingswijzer

Pagina 3

Deze competenties staan gedurende de hele opleiding centraal. Het is dus belangrijk om vertrouwd te raken met de inhoud van deze competenties. In de modules wordt steeds aangegeven aan welke competentie(s) wordt gewerkt. In de toetsdekkingsmatrix in bijlage 1 is te zien bij welke modules de competenties worden afgetoetst. Generieke kennisbasis De generieke kennisbasis omvat alle basiskennis die iedere startbekwame docent aan het einde van een opleiding dient te beheersen. Deze kennis is onderverdeeld in 9 domeinen:

1. Leren in diverse contexten 2. Didactiek en leren 3. Communicatie, interactie en groepsdynamica 4. Ontwikkeling van de adolescent 5. Leerlingen met speciale behoeften 6. Professionele docent 7. Nederlands onderwijssysteem 8. Pedagogische kwaliteit 9. Diversiteit en onderwijs

In de toetsdekkingsmatrix in bijlage 2 is te zien in welke modules de onderdelen uit de generieke kennisbasis worden afgetoetst. Dublin Descriptoren De inhoud van de opleiding is ingevuld op basis van de competenties uit de Wet BIO, docentprofiel MBO en de generieke kennisbasis. De Dublin Descriptoren (DD) beschrijven de eisen waaraan Europese bachelor- en masteropleidingen moeten voldoen. De eindkwalificaties van een opleiding op bachelorniveau zijn als volgt:

1. Kennis en Inzicht (KI): aantoonbare kennis hebben van en inzicht in de kernelementen van de wetenschappelijke discipline verwerven en kennis maken met een aantal van de nieuwste ontwikkelingen binnen de discipline.

2. Toepassen van kennis en inzicht (T): vaardigheden verwerven die iemand in staat stellen om verworven kennis en inzicht op een professionele, bij de discipline passende manier toe te passen, om standpunten te formuleren en die te onderbouwen met argumenten en om problemen op het gebied van de discipline op te lossen

3. Oordeelsvorming (O): vaardigheden verwerven die iemand in staat stellen om, op basis van een vraag of een probleem op het gebied van de discipline, relevante gegevens te identificeren en te verzamelen en die te interpreteren met het doel zich een oordeel te vormen en dat oordeel mede te baseren op een afweging van relevante sociaal- maatschappelijke, wetenschappelijke en/of ethische aspecten

4. Communicatie (C): vaardigheden verwerven die iemand in staat stellen om ideeën en oplossingen voor problemen en informatie over en uit de discipline over te brengen op een publiek bestaande uit specialisten of niet-specialisten

5. Leervaardigheden (L): vaardigheden verwerven die noodzakelijk zijn voor een vervolgstudie die een hoog niveau van autonomie veronderstelt

Bij de leerdoelen van de modules wordt vermeld bij welke Dublin Descriptor het leerdoel aansluit.

Opleidingswijzer

Pagina 4

OPBOUW VAN DE OPLEIDING De opleiding heeft een omvang van 60 ecs, dat gelijk staat aan 1680 uur. De opleiding duurt 1,5 jaar. De vijf thema’s uit het Landelijk Raamwerk Pedagogisch Didactisch getuigschrift staan centraal in verschillende modules. Iedere module gaat in op 1 van de thema’s. In figuur 1 is opbouw van de opleiding weergegeven. De inhoud van modules zal steeds vertaald worden naar de eigen werkcontext. Door op de werkplek aan de slag te gaan met de inhoud van de opleiding wordt een waardevolle leercontext gecreëerd. Deze leerervaringen worden gedurende de opleiding vastgelegd in een portfolio. Deze leerlijn is weergegeven in het blok leren en werken. Hieronder valt ook de begeleiding op de werkplek. De uitwerking van de studielast van de modules is te vinden in de modulehandleidingen.

Jaar 1 3 ecs 6 ecs 5 ecs 6 ecs 5 ecs 6 ecs 9 ecs

Ik als pro-fessional 1

Ik als docent 1

Ik als bege-leider 1

Ik als lid onderwijsteam

Ik als ver-binder 1

Ik als bege-leider 2


Leren en werken

Jaar 2 6 ecs 6ecs 8 ecs

Ik als docent 2

Ik als verbin-der 2


Leren en werken

Figuur 1. Opbouw van de PDG opleiding. Instroomeisen De opleiding hanteert de instroomeisen zoals beschreven in het Landelijk Raamwerk Pedagogisch Didactisch getuigschrift: Om te kunnen starten met de PDG-opleiding, beschikt de zij-instromer over een door zijn werkgever afgegeven geschiktheidsverklaring. De geschiktheidsverklaring bevat:

I. een kopie van een WO/HBO-diploma, niet zijnde een diploma van een lerarenopleiding, óf II. aantoonbaar bewijs van HBO werken denkniveau en tenminste drie jaar relevante

werkervaring en III. een gewaarmerkte rapportage van een assessmentbureau dat als uitkomst heeft dat de zij-

instromer zich via het PDG-traject kan kwalificeren voor het beroep van docent.* (* deze eis wordt uitgelegd als de werkbare oplossing zoals geschetst door de procesmanager M. Boiten, implementatie maatregelen beroepsonderwijs).

Opleidingswijzer

Pagina 5

Daarnaast zijn de volgende eisen van toepassing: - De zij-instromer heeft een aanstellingsomvang van tenminste 0,4 fte. - De zij-instromer is gedurende de PDG-opleiding één vaste dag per week vrij geroosterd voor

het volgen van de opleiding, ongeacht de aanstellingsomvang. Dit houdt niet in dat de MBO-instelling de zij-instromer standaard faciliteert. Of de MBO-instelling de zij-instromer faciliteert hangt van het beleid van de MBO-instelling af.

- De zij-instromer verzorgt gedurende de PDG-opleiding tenminste acht lessen per week - De inhoud van de opleiding in de opleidingsperiode wordt in de eigen praktijk toegepast.

Deze stukken worden mede besproken in een intakegesprek dat voorafgaat aan deelname aan de trainingen. Daarnaast worden motivatie, de competenties uit de Wet Bio en studievaardigheden en belemmeringen besproken.

INHOUD VAN DE OPLEIDING De inhoud van de opleiding is gebaseerd op de competenties uit de Wet BIO, docentprofiel MBO, de Generieke Kennisbasis, de Dublin Descriptoren en het Landelijk Raamwerk Pedagogische Didactisch getuigschrift. Binnen de opleiding wordt gewerkt vanuit de principes van het werkplekleren. Dit betekent dat praktijksituaties het startpunt vormen voor het leren en dat er bij het leren wordt gestreefd naar een optimale verbinding tussen theorie en praktijk. Hierbij wordt, waar mogelijk, zoveel mogelijk aangesloten bij de leerontwikkeling van de deelnemers. In onze trainingen zijn onderwijsconcepten en leertheorieën verwerkt. Wij hangen niet één visie aan, en wij hebben als onderwijsconcept gekozen voor Blended Learning, een verzameling verschillende didactische leerstrategieën in combinatie met het werken van een digitale leeromgeving (Fronter). Verder wordt gewerkt met de handelingspsychologie van Vygotsky (de zone van de naaste ontwikkeling), het sociaal-constructivisme (leren van en met elkaar, het scheppen van een krachtige leeromgeving) en adaptief onderwijs (CAR-model). We werken vanuit een hoge docentsturing naar een model van zelfsturing van de deelnemer. De deelnemer stuurt zichzelf in individueel leren d.m.v. pop- en portfolio-ontwikkeling en het onderbrengen van zijn individuele vragen in samenwerkend leren met anderen door middel van onderzoek doen en projectmatig werken. Vorm Tijdens de opleiding wordt gewerkt met diverse onderwijsvormen. Bij alle contactbijeenkomsten geldt een aanwezigheidsverplichting van 80%. Afmeldingen kunnen worden doorgegeven aan de administratie en programmaleider van de afdeling Post-HBO Onderwijs. U kunt dit doorgeven via email. Via Fronter kunt u deze gegevens vinden. Training Studiedagen beginnen met een begeleide trainingsbijeenkomst. De bijeenkomsten dienen voorbereid te worden aan de hand van literatuur en opdrachten. Tijdens de training worden de onderwerpen verder uitgediept en wordt een start gemaakt met de vertaling/toepassing in de (eigen) werkpraktijk. Skills- en Transferlab Naast een training bestaat iedere studiedag ook uit een Skills- en Transferlab. Deze middagen worden

Opleidingswijzer

Pagina 6

gebruikt om te oefenen, ervaringen uit te wisselen, toepassingsmogelijkheden van de lesstof verder in kaart te brengen en de verdere transfer naar de werkplek mogelijk te maken. In de handleidingen van de modules is aangegeven hoe deze middag wordt ingevuld. Bij iedere middag worden 2 personen aangewezen als ‘begeleider van de groep’. Zij zijn voor die middag verantwoordelijk voor het groepsresultaat na afloop van de middag. Deze rollen zullen rouleren. Studiedag/zelfstudie Eén keer in de twee weken hebben de deelnemers een zelfstudiedag (Dit is een richtlijn, een enkele keer wordt hier vanwege planningsaspecten van af geweken). Deze studiedag mogen de deelnemers doorbrengen op een locatie naar keuze. De studiedag kan gebruikt worden voor zelfstudie, om de bijeenkomsten voor te bereiden, literatuur te lezen, voor les- en werkplekbezoeken, coaching on the job enzovoort. Studievoortgang De studievaardigheden worden tijdens het intakegesprek besproken middels het formulier studievaar-digheden en potentiele leerblokkades. De voortgang van de studie zal op een aantal momenten tijdens het studieprogramma worden gemo-nitord. Na ongeveer 10 en 20 trainingen zullen deelnemers, die gezien de studiehouding, studievoortgang, toetsresultaten, algehele indruk, bestudering van de literatuur, werkhouding of persoonlijke problemen onvoldoende presteren, worden uitgenodigd voor een gesprek tijdens een van de trainingsdagen. Tijdens het eerste lesbezoek zal ook voor iedere deelnemer aandacht zijn voor de studievoortgang middels feedback van de trainer. Tijdens de opleiding krijgt iedere deelnemer een studiemaatje toegewezen. Studiemaatjes kunnen elkaar op verschillende manieren ondersteunen tijdens de opleiding. Andere ervaringen kunnen een belangrijke bron van leren zijn. Daarnaast kan een blik van buitenaf ook zorgen voor nieuwe perspec-tieven bij het leren. Een studiemaatje kan ook hulp bieden door inhoudelijke feedback te geven op de eindopdrachten en door informatie over te dragen als er een bijeenkomst wordt gemist. Een van de opleiders tijdens het traject wordt aangewezen als begeleider voor de deelnemer. Bij overstijgende zaken en complexe problematiek zal de programmaleider optreden om de studie-voortgang te bewaken en te borgen. De coach van de deelnemer heeft hierbij een belangrijke taak bij het bewaken van de studievoortgang, middels o.a. coachgesprekken, lesbezoeken, het geven van feedback, het monitoren van het werkple-kleren, en het bijwonen van de coachbijeenkomsten. De coach heeft daarvoor 2 uur per week be-schikbaar. Werkplekleren Een belangrijk deel van de opleiding vindt plaats op de werkplek. Door in de eigen context aan de slag te gaan met de leerstof wordt de leerstof toegepast en wordt actief gewerkt aan competentieontwikke-ling. De deelnemer wordt hierin ondersteund door coaching, lesbezoeken en werkplekbezoeken. De PDG is vormgegeven volgens de principes van opleiden in de school / samen opleiden: de lera-renopleiding / het nascholingsinstituut en de mbo-instelling zijn samen verantwoordelijk voor de inhoud en kwaliteit van de opleiding; het opleidingsinstituut is daarbij eindverantwoordelijk. De helft van de opleiding wordt door u verricht op uw werkplek, waarbij uw coach als begeleider op

Opleidingswijzer

Pagina 7

kan treden. U treft in de bijlagen daarvoor een hulpmiddel aan om uw werkplekleren in kaart te brengen: het Log-boek Werkplekleren. U kunt daarbij aangeven wat u aan het beoefenen bent, bij welke module dit be-hoort, en wat uw reflectie over deze activiteiten is. Coaching Iedere deelnemer krijgt vanuit het MBO een persoonlijke coach toegewezen. Deze coach ondersteunt de deelnemer bij het eigen maken van lesstof in de praktijk en bij andere zaken die komen kijken bij het beroep van docent. Iedere deelnemer heeft één keer in twee weken een gesprek met zijn of haar coach. Per twee weken is vier uur beschikbaar voor coaching. Lesbezoeken Centraal in deze opleiding staat de ontwikkeling van het professioneel handelen in de onderwijsprak-tijk. Een belangrijk onderdeel vormen de twee lesbezoeken met praktijkbegeleiding. Tijdens een les-bezoek komt iemand van buiten in de les kijken. Achteraf ontvangt de deelnemer feedback op de ge-geven les. Aan de hand van deze bezoeken kan de deelnemer groeien in zijn rol als docent. In ieder geval de coach, een mededeelnemer en een trainer van Post-HBO Onderwijs zullen tijdens de oplei-ding op lesbezoek komen. Voorafgaand aan dit lesbezoek maakt de deelnemer een lesvoorbereiding op papier en stuurt dit aan degene die op lesbezoek komt. Daarbij wordt vermeld waar het lesbezoek plaats vindt, op welke datum, op welk tijdstip en in welk lokaal. Tijdens het lesbezoek wordt de les geobserveerd aan de hand van een observatieformulier. Na afloop wordt er feedback gegeven die door de deelnemer wordt verwerkt in een reflectieverslag. Het tweede lesbezoek is summatief. Werkplek bezoeken Een werkplekbezoek is gericht op de onderwijsinstelling als organisatie. Een kijkje in een andere keu-ken kan nieuwe inzichten opleveren. Tijdens een werkplekbezoek ontvangt een deelnemer een of meerdere mededeelnemers op zijn of haar werkplek.

AFRONDING VAN DE OPLEIDING Het getuigschrift “Pedagogisch en Didactische bekwaamheid BVE-docenten” wordt uitgereikt als aan ALLE onderstaande voorwaarden is voldaan. Toetsing Het leerproces wordt tussentijds getoetst door het maken van eind- en maatwerkopdrachten op de werkvloer. Deze opdrachten worden nagekeken door de trainers en moeten voldoende worden afge-sloten. Indien een opdracht niet voldoende is afgesloten, kan de deelnemer per opdracht één herkansing krijgen om deze opnieuw te maken. Eindopdrachten Deze opdrachten moeten in de regel drie (werk)weken na afronding van de module op Fronter wor-den ingeleverd. De docent heeft een termijn van vier (werk)weken om deze opdracht na te kijken. U verneemt de precieze inleverdata van uw trainers, deze zullen verder op Fronter worden vermeld.

Opleidingswijzer

Pagina 8

Maatwerkopdrachten Daarnaast zijn er binnen de PDG 4 verplichte maatwerkopdrachten. Met de uitvoering van de vier maatwerkopdrachten kun je eigen leerwensen of die van het ROC aan laten sluiten op de opleiding. Voor de richtlijnen voor de uitvoering van de maatwerkopdrachten verwijzen we naar bijlage 3. Eindopdrachten en maatwerkopdrachten De deelnemer dient de opdrachten tijdig in te leveren. De deelnemer kan slechts eenmaal een opdracht te laat inleveren, daarvoor kan één herkansing worden gegeven. Indien een deelnemer zonder geldige opgave van reden twee of meer keren te laat inlevert, wordt de deelnemer afgewezen voor de opleiding. De opleiding is behaald wanneer er 60 ecs zijn behaald. Dit betekent dat alle modules met minimaal een ‘voldoende’ zijn beoordeeld. Indien een module niet in één keer wordt behaald kan de deelnemer de opdracht 1 maal herkansen. Het te laat inleveren van een opdracht leidt tot het verliezen van een toets gelegenheid. Er zijn drie onderdelen waarmee het eindniveau van het PDG wordt vastgesteld (Proeven van Bekwaamheid):

1. Lesbeoordeling (ik als docent 2) Het tweede lesbezoek van Post-HBO Onderwijs is summatief. De les wordt beoordeeld door twee be-oordelaars waarvan 1 beoordelaar onafhankelijk is. De deelnemer dient hier aan te tonen dat hij/zij in de praktijk over de vereiste docentcompetenties beschikt. Dit gebeurt aan de hand van beoordelings-criteria.

2. Onderzoeksverslag en presentatie (ik als verbinder 2) In groepen wordt een onderzoek uitgevoerd naar een praktijkprobleem. De groep moet binnen een aantal maanden een onderzoeksvraag definiëren en het onderzoek uitvoeren. De uitkomsten van het onderzoek worden met de groep gedeeld in een interactieve presentatie. Uit deze presentatie blijkt dat er integratie heeft plaatsgevonden van het geleerde. De presentatie wordt beoordeeld door twee beoordelaars waarvan 1 beoordelaar onafhankelijk is. De be-oordeling gebeurt aan de hand van beoordelingscriteria.

3. Het kwalificatieportfolio en assessmentgesprek (ik als professional 3) De deelnemer dient aan te tonen dat hij over de 7 docentcompetenties beschikt en dat hij zich de kennisdomeinen van de generieke kennisbasis en de Wet BO heeft eigen gemaakt. Dit wordt onder-bouwd aan de hand van bewijzen. Het portfolio dient als input voor het assessmentgesprek. Het ge-sprek wordt gevoerd door twee beoordelaars van wie 1 beoordelaar onafhankelijk is. De beoordeling ge-beurt aan de hand van beoordelingscriteria. In alle gevallen geldt (1 – 3) dat bij onvoldoende consensus tussen de beoordelaars het eindoordeel van de opleider doorslaggevend is; het opleidingsinstituut is immers eindverantwoordelijk. Voor de deelnemer is een leidraad aanwezig waaraan het kwalificatieportfolio minimaal moet voldoen (bijlage 5). Tijdens de gehele studie houdt de deelnemer een ontwikkelingsportfolio bij, waaruit het kwalificatieport-folio kan worden samengesteld.

Opleidingswijzer

Pagina 9

Herkansing examenonderdelen: Voor de drie examenonderdelen geldt dat slechts één herkansing wordt gegeven voor één van de examenonderdelen dat onvoldoende is afgesloten. Indien meer onderdelen niet goed zijn afgesloten, wordt de deelnemer afgewezen voor het behalen van de PDG. Te allen tijde geldt dat het portfolio en het onderzoek op de daarvoor aangewezen tijden moet zijn ingeleverd, en dat de deelnemer bij het portfoliogesprek en de presentatie aanwezig moet zijn. Indien de deelnemer zonder opgave van geldig bevonden regel afwezig is, wordt de deelnemer door de programmaleiding afgewezen voor dit onderdeel. Aanwezigheid Alle deelnemers moeten minimaal 80% van de contactbijeenkomsten aanwezig zijn. De afwezigheid moet worden doorgegeven aan de administratie en programmaleider. U kunt dit doorgeven via email. Via Fronter kunt u deze gegevens vinden. De aanwezigheidsplicht geldt voor de gehele dag, inclusief het skills-en transferlab. Ook bij het later aanwezig zijn of eerder vertrekken, dient toestemming te worden gevraagd bij de pro-grammaleider. Ook de teamleider en coach op de werkplek moeten op de hoogte worden gebracht van de afwezig-heid. Zij gaan er van uit dat de deelnemer aanwezig is op de opleiding. Indien een deelnemer minder dan 80% aanwezig is geweest bij de contactbijeenkomsten zonder goedgekeurde reden vanuit de programmaleiding, kan de deelnemer worden afgewezen voor het behalen van de opleiding PDG. (Werk)houding van de deelnemer Wij verwachten van de deelnemer een voldoende actieve leerhouding die pro-actief gericht is. De deelnemer is in staat om zichzelf voldoende te sturen binnen zijn of haar individuele leerlijnen en is in staat op voldoende wijze samen te werken met anderen binnen de PDG opleiding. De deelnemer verbindt zich om zijn (leer)ervaringen ter beschikking te stellen aan anderen in de PDG-groep en brengt voldoende van deze ervaringen in de groep. De deelnemer is in staat om adequate oplossingen te vinden voor problemen die ondervonden worden tijdens de cursus PDG. Vrijstellingen Een deelnemer kan schriftelijk een vrijstelling aanvragen bij de examencommissie van de Leraren-opleiding ([email protected]). De deelnemer moet daarbij aangeven op basis waarvan er vrijstelling wordt aangevraagd en eventueel relevante stukken toevoegen. De examencommis-sie doet dan uitspraak over het al dan niet toekennen van een vrijstelling. Wij vragen de deelnemer eerst contact op te nemen met de productgroepcoördinator L. Daniilidis ([email protected]) voor de aanvraag van de vereiste formulieren voor vrijstelling.

Opleidingswijzer

Pagina

mailto:[email protected]

ORGANISATIE VAN DE OPLEIDING

Studiematerialen Bij het begin van de opleiding ontvangt u een studiemap. Hierin vindt u de opleidingswijzer. Per modu-le zal kenbaar worden gemaakt wat de verplichte en aanbevolen literatuur is. Artikelen zullen digitaal op Fronter worden geplaatst. U ontvangt aanwijzingen over de aan te schaffen boeken via onze admi-nistratie of programmaleider. Bij een incompany-traject kan worden afgesproken dat u de boeken ontvangt via uw organisatie. Digitale leeromgeving Fronter Tijdens de opleiding wordt gewerkt met digitale leeromgeving Fronter. Op Fronter zijn belangrijke do-cumenten zoals het rooster of studiemateriaal te vinden. Daarnaast worden de eindopdrachten van de modules op Fronter ingeleverd. Op de startpagina van Fronter vindt u een instructiefragment. Studieproblemen Er kunnen zich problemen voordoen in uw studievoortgang op verschillende terreinen, privé, werk- of studiegerelateerd. Indien zich dit voortdoet, kunt u contact opnemen met de programmaleider van de PDG opleiding. Voor het overige wijzen wij u er op dat de trainers ieder verantwoordelijk zijn voor de trainingen die zij zelf verzorgen en dat u individueel of als groep bij problemen contact moet opnemen met die per-soon die daarvoor verantwoordelijk is. • Bij administratieve problemen kunt u contact opnemen met Oesha Bahadoersing. • Bij algemene studieproblemen kunt u contact opnemen met de programmaleider. • Bij trainingsgerelateerde problemen of het nakijken van een opdracht kunt u contact

opnemen met de betreffende trainer.

Opleidingswijzer

Pagina

BIJLAGE 1: TOETSDEKKINGSMATRIX 7 DOCENTCOMPETENTIES Modules PDG Prestatie indicatoren

Ik als professional 1

Ik als docent 1

Ik als begeleider 1

Ik als lid van een onderwijsteam

Ik als verbinder 1

Ik als begeleider 2


Ik als docent 2

Ik als verbinder 2


1. Interpersoonlijk competent 1.1 Hanteert in contacten met studenten bewust een arsenaal aan verbale en non-verbale middelen

x

1.2 Maakt bewust en effectief gebruik van een arsenaal aan gesprekstechnieken (spiege-len, doorvragen)

x

1.3 Maakt bewust en effectief gebruik van een variatie aan strategieën en middelen om gedrag van studenten in goede banen te leiden

x

1.4 Voert een proactief beleid gericht op inbreng van studenten

x

1.5 Kan zijn gedrag vanuit theoretische en methodische inzichten verantwoorden

x

Basistaken beroepsprofiel MBO docent 3 2,3 6 2. Pedagogisch competent 2.1 Schept een klimaat waarin studenten en docenten op een respectvolle manier met elkaar omgaan en expliciteert achterliggende waarden en normen

x

2.2 Bevordert systematisch initiatief en verantwoordelijkheid van studenten x

Modules PDG Prestatie indicatoren


Ik als docent 1

Ik als begeleider 1


Ik als verbinder 1

Ik als begeleider 2


Ik als docent 2

Ik als verbinder 2


2.3 Ontwerpt een aanpak om rekeningen te houden met allerlei verschillen tussen studen-ten en tussen groepen, voert die uit en kan die verantwoorden

x

2.4 Werkt op basis van zijn pedagogische opvattingen en achterliggende concepten sys-tematisch aan het scheppen van een veilige leeromgeving en een positief klimaat

x

2.5 Kan de gekozen pedagogische aanpak toelichten en verantwoorden

x

Basistaken beroepsprofiel MBO docent 2,3 1,3 6 3. Didactisch competent 3.1 Begeleidt verschillende typen leerprocessen en kan deze op basis van onderliggende concepten analyseren en bijsturen

x

3.2 Analyseert leerproblemen en ontwikkelt materiaal voor de aanpak hiervan

x

3.3 Hanteert een breed scala een leer- en onderwijsstrategieën en kan de inzet ervan verantwoorden

x

3.4 Ontwerpt leertrajecten op basis van een samenhangend didactisch concept

x

3.5 Ontwikkelt beoordelingsinstrumenten en –procedures en kan deze verantwoorden x



Ik als docent 1

Ik als begeleider 1


Ik als verbinder 1

Ik als begeleider 2


Ik als docent 2

Ik als verbinder 2


3.6 Kiest op basis van een gedegen kennis van het vak leerstof, maakt deze toegankelijk en kan zijn keuze en aanpak verantwoorden

x

Basistaken beroepsprofiel MBO docent

1,2 5,6

1,3 5

6

4. Organisatorisch competent 4.1 Hanteert in overleg met studenten heldere afspraken, regels en procedures en maakt studenten in toenemende mate mede verantwoordelijk

x

4.2 Weet op adequate en flexibele manier om te gaan met (mogelijke) ordeverstoringen en is hierbij proactief

x x

4.3 Communiceert met studenten over inhoud structuur en relevantie van de onderwijsac-tiviteiten

x

4.4 Plant en organiseert zodanig dat het een effectieve bijdrage levert aan de zelfsturing

x

4.5 Verantwoordt de organisatie van zijn onderwijs en klassenmanagement

x

Basistaken beroepsprofiel MBO docent 2,6 2 5. Competent in samenwerking met collega’s 5.1 Werkt samen en communiceert met collega’s en stelt daarbij zonodig knelpunten aan x



Ik als docent 1

Ik als begeleider 1


Ik als verbinder 1

Ik als begeleider 2


Ik als docent 2

Ik als verbinder 2


de orde 5.2 Is proactief in het geven en benutten van collegiale hulp en heeft zicht op zijn positie in het team

x

5.3 Ontwikkelt activiteiten op schoolniveau, bereidt ze voor en voert ze uit

x

5.4 Verantwoordt zijn bijdrage als teamlid en lid van de organisatie

x

Basistaken beroepsprofiel MBO docent 6 6 6 Competent in samenwerking met de omgeving 6.1 Maakt zonodig op een zorgvuldige wijze gebruik van instellingen en personen buiten de school voor inrichting van het onderwijs

x x

6.2 Houdt in contacten naar buiten rekening met de identiteit en pedagogische waarden van de school

x

6.3 Kan in contacten naar buiten zonodig zijn professionele opvattingen, werkwijze en benadering verantwoorden

x

Basistaken beroepsprofiel MBO docent 4 4 6 7. Competent in reflectie en ontwikkeling 7.1 Werkt planmatig aan de ontwikkeling van zijn competentie, maakt dit inzichtelijk en kan dit verantwoorden

x x x



Ik als docent 1

Ik als begeleider 1


Ik als verbinder 1

Ik als begeleider 2


Ik als docent 2

Ik als verbinder 2


7.2 Analyseert op methodische wijze probleemsituaties in de beroepspraktijk en werkt systematisch aan oplossingen

x

7.3 Vraagt systematisch om feedback en gebruikt die voor zijn ontwikkeling maar benut ook ongevraagde feedback

x x

7.4 Verantwoordt zijn visie op leren en op docentschap op basis van theoretische concep-ten

x

7.5 Maakt voor de ontwikkeling van zijn beroepshouding en handelingsrepertoire bewust gebruik van ontwikkelingen op onderwijskundig- en vakgebied

x x

Basistaken beroepsprofiel MBO docent 6 6 6 6 6

BIJLAGE 2: TOETSDEKKINGSMATRIX GENERIEKE KENNISBASIS Modules PDG Generieke kennisbasis


Ik als docent 1

Ik als begeleider 1


Ik als verbinder 1

Ik als begeleider 2


Ik als docent 2

Ik als verbinder 2


1. Leren in diverse contexten 1.1 Het concept ‘leren’ x 1.2 Visies op leren x 1.3 Cognitie, werking van de hersenen en leren x 1.4 Leerlingkenmerken x 2. Didactiek en leren 2.1 Model didactische analyse x 2.2 Leerdoelen en instructiemodellen x 2.3 Vormgeving van leerprocessen x 2.4 Selectie en ontwerp van leermiddelen x 2.5 Begeleiding van leerprocessen x 2.6 Toetsing en evaluatie x x 3. Communicatie, interactie en groepsdynamica 3.1 Mentale modellen bij communicatie x

Modules PDG Generieke kennisbasis


Ik als docent 1

Ik als begeleider 1


Ik als verbinder 1

Ik als begeleider 2


Ik als docent 2

Ik als verbinder 2


3.2 Gespreksvoering x 3.3 Groepsdynamica x

4. Ontwikkeling van de adolescent 4.1 Identiteitsontwikkeling van de adolescent x 4.2 Morele ontwikkeling van de adolescent x 4.3 Adolescent en seksualiteit x 5. Leerlingen met speciale behoeften 5.1 Leerlingbegeleiding in de school x 5.2 Passend onderwijs voor iedereen x 5.3 Leerproblemen x 5.4 Andere problemen x 6 Professionele docent 6.1 Werken aan de eigen professionele ontwikkeling x x x 6.2 Praktijkonderzoek x x



Ik als docent 1

Ik als begeleider 1


Ik als verbinder 1

Ik als begeleider 2


Ik als docent 2

Ik als verbinder 2


6.3 Onderwijsinnovatie en teamgericht werken x x x 6.4 Onderwijsvisie en ethiek x 7. Nederlands onderwijssysteem 7.1 Nederlands onderwijsstelsel x 7.2 Onderwijsconcepten x 7.3 De school als organisatie: structuur en cultuur x

8. Pedagogische kwaliteit 8.1 Pedagogische driehoek x 8.2 Doel, arrangementen en voorwaarden in de pedagogiek x 8.3 Verbinding pedagogisch leerplan met schools curriculum x 8.4 Pedagogiek van het (voorbereidend) beroepsonderwijs x 9. Diversiteit en onderwijs 9.1 Onderwijskansen x 9.2 Burgerschapsvorming x



Ik als docent 1

Ik als begeleider 1


Ik als verbinder 1

Ik als begeleider 2


Ik als docent 2

Ik als verbinder 2


9.3 Omgaan met diversiteit x 9.4 Culturen en levensbeschouwingen x

BIJLAGE 3: RICHTLIJNEN MAATWERKOPDRACHTEN

Opdrachten in de cursushandleidingen In de cursushandleidingen zijn per module als afsluitende toets eindopdrachten opgenomen. Deze eindopdrachten zijn voor iedereen verplicht.

Maatwerkopdrachten Daarnaast zijn er binnen de PDG 4 verplichte maatwerkopdrachten. Deze maatwerkopdrachten kunnen op verschillende manieren aan de term maatwerk voldoen:

- Er zijn opdrachten die uit het ROC verstrekt kunnen worden. - Er zijn opdrachten die uit de opleiding verstrekt kunnen worden. - Er zijn opdrachten die naar eigen inbreng gemaakt kunnen worden.

De maatwerkopdrachten dienen een aantal doelen Allereerst kunt u of het ROC door deze opdrachten eigen leerwensen en de inhoud van de opleiding op elkaar aan laten sluiten. Er ontstaat ruimte voor uw leerwensen of die van het ROC. Daarnaast wordt door middel van maatwerkopdrachten aan de Dublin Descriptor leervermogen gewerkt. Na de opleiding moet u in staat zijn om autonoom invulling te geven aan uw leerproces. Door de vrijheid die er wordt gegeven bij de maatwerkopdrachten leert u om uw zelfsturend vermogen te vergroten. Als laatste zorgen de maatwerkopdrachten voor verschillende leerervaringen. Iedereen vult de opdracht immers op eigen wijze in. Door de leerervaringen te delen, kan de groep van elkaar leren en kunnen we bouwen aan een leergemeenschap Eisen aan de maatwerkopdrachten

- Voor de opdracht staat 20 uur. Dit gaat om 15 uur uitvoering en 5 uur vastlegging. - De opdracht moet zowel een theoretische verdieping (minimaal 2 bronnen) als een praktische - component bevatten. - De opdracht moet inhoudelijk aansluiten bij het thema van de module. - De opdracht kan aansluiten bij één of meerdere leerdoelen uit uw POP. Beschrijf de gemaakte - koppeling in het verslag - De opdracht wordt individueel gemaakt

Praktisch invulling maatwerkopdrachten Iedere deelnemer dient verplicht 4 x 20 uur te besteden aan de maatwerkopdrachten.

Eisen aan de uitwerking van maatwerkopdrachten

Uw uitwerking beantwoordt de volgende vragen: - Probleemstelling: waar loopt u tegenaan of waar wilt u zich graag in verdiepen en waarom? - Smart doelstelling: wat wilt u bereiken? - Wat is de koppeling met uw POP? - Welke bronnen heeft u onderzocht? - Wat heeft u uitgeprobeerd/onderzocht, met welk effect? - Wat heeft u aangepast of gaat u aanpassen in de aanpak en wat is het (verwachte) rendement? - Praktische tips en aanbevelingen

Opleidingswijzer

Pagina

Eigen leervragen Tijdens de opleiding is het binnen de opdrachten ook mogelijk om in de verschillende modules “eigen leervragen” naar voren te brengen. Modules Eigen Leervragen “ik als professional 1 en 2 en 3” In uw persoonlijk ontwikkelingsplan

kunt u uw eigen leervragen verwerken Daarnaast zijn de “intervisie” bijeen-komsten om eigen leervragen in te verwerken

“ik als docent 1 en 2” In de lesbezoeken kunt u uw eigen leervragen verwerken

“ik als begeleider 1” In het CAR-model kunt u uw eigen leervragen verwerken

“ik als verbinder 1 en 2” Geeft u richting aan uw eigen leervra-gen door een onderzoek uit e voeren in de (eigen) onderwijspraktijk

Opleidingswijzer

Pagina

BIJLAGE 4: LOGBOEK WERKPLEK LEREN

Module

Bijeenkomst

Datum

Mijn doel vanuit de bijeenkomst

Koppeling met competentie

Beschrijving activiteiten op de werkplek (datum en actie)

Reflectie Wat ging goed? Hoe kwam dat?

Wat ging minder goed? Hoe kwam dat?

Wat zou u de volgende keer an-ders doen bij deze les? (of wat hebt u nu misschien al anders ge-daan). Waarom?

Opleidingswijzer

Pagina

BIJLAGE 5: ONTWIKKELPORTFOLIO

Het ontwikkelportfolio (papieren versie) voor het PDG bestaat uit de volgende onderdelen: 1. Een voorblad 2. Een inhoudsopgave 3. Een CV met naam en andere persoonlijke gegevens 4. Opleidingen en cursussen (kopieën) 5. Werkervaring en bijbehorende taken en verantwoordelijkheden 6. Mogelijke andere persoonlijke wetenswaardigheden 7. Een korte beschrijving van enkele met succes afgeronde projecten, bijzondere prestaties tij-

dens je studie, werk of in je persoonlijke leven 8. Persoonlijk ontwikkelingsplan (POP) en persoonlijk actieplan (PAP)

Het format hiervoor is terug te vinden in de eerste cursushandleiding. 9. Opdrachten kwartet Dit zijn de verzamelingen van de uitgevoerde opdrachten per bijeenkomst (training).

- Opdrachten vooraf aan de bijeenkomst - Opdrachten tijdens de begeleide en onbegeleide bijeenkomsten (Skills- en Transferlab) - Praktijkopdracht(en) die in de bijeenkomsten staan aangegeven als opdracht voor vertaling

naar de praktijk. - Eindopdracht, maatwerkopdracht en beoordeling per module

10. Reflecties De reflecties worden gegeven op basis van de 7 SBL competenties (Wet BIO). Er zijn twee hoofdreflecties: de tussentijdse reflectie en de eindreflectie. - Tussentijdse reflectie: een omschrijving van de eigen ontwikkeling op de 7 competenties en

daarbij toegevoegd twee bewijsstukken per competentie - Eindreflectie: de omschrijving van je voortgang per competentie en de rode draad reflectie

over je gehele ontwikkeling 11. Lesbezoeken/werkplekbezoeken Lesbezoeken:

- Lesvoorbereiding - Reflectieverslag - Feedback verslagen van trainer, coach en mededeelnemer. Werkplekbezoeken: - Vragenlijst - Reflectieverslag - Feedback bezoek studiegenoot

12. Coachingslogboek - Coachverklaringen - Gespreksverslagen van de begeleiding (max. ½ A4 per bijeenkomst)

13. Logboek werkplekleren: verzamel de formulieren werkplekleren 14. Het onderzoek uit de module “Ik als professional 3” 15. Resultaten, reflecties en beoordelingen. Het portfolio wordt persoonlijk gemaakt door symboli-

sche weergaven: gedichten, metaforen, beelden, tekeningen, spreuken, songteksten etc. 16. Het portfolio is gestructureerd en taalkundig goed verzorgd.

Opleidingswijzer

Pagina

BIJLAGE 6: KWALIFICATIEPORTFOLIO (PROEVE VAN BEKWAAMHEID)

Het kwalificatieportfolio (papieren versie) voor het PDG bestaat uit de volgende (verplichte) onderdelen: 1. Een voorblad 2. Een inhoudsopgave 3. Een CV met naam en andere persoonlijke gegevens 4. Opleidingen en cursussen (kopieën) 5. Werkervaring en bijbehorende taken en verantwoordelijkheden 6. Mogelijke andere persoonlijke wetenswaardigheden 7. Een korte beschrijving van enkele met succes afgeronde projecten, bijzondere prestaties tij-

dens uw studie, werk of in uw persoonlijke leven 8. Persoonlijk ontwikkelingsplan (POP) en persoonlijk actieplan (PAP)

Het format hiervan is terug te vinden in de eerste cursushandleiding. 9. Good practices: een selectie van de uitgevoerde opdrachten per bijeenkomst (training), 3 per

module (behalve bij Professional 2), te weten: - 1 opdracht vooraf aan de bijeenkomst - 1 opdracht vanuit begeleide en onbegeleide bijeenkomsten (Skills- en Transferlab) - 1 praktijkopdracht die in de bijeenkomsten staat aangegeven als opdracht voor vertaling

naar de praktijk 10. Eindopdrachten, maatwerkopdrachten en beoordelingen per module 11. Reflecties

De reflecties worden gegeven op basis van de 7 SBL competenties (Wet BIO). Er zijn twee hoofdreflecties: de tussentijdse reflectie en de eindreflectie. - Tussentijdse reflectie: een omschrijving van de eigen ontwikkeling op de 7 competenties en

daarbij toegevoegd twee bewijsstukken per competentie - Eindreflectie: de omschrijving van uw voortgang per competentie en de rode draad reflectie

over uw gehele ontwikkeling 12. Lesbezoeken/werkplekbezoeken Lesbezoeken:

- Lesvoorbereiding - Reflectieverslag - Feedback verslagen van trainer, coach en studiegenoot.

Werkplekbezoeken: - Vragenlijst - Reflectieverslag - Feedback bezoek studiegenoot.

13. Coachingslogboek - Coachverklaringen - 5 gespreksverslagen van de begeleiding (max. ½ A4 per bijeenkomst)

14. Logboek werkplekleren: 5 voorbeelden van beschrijvingen werkplekleren uit 5 verschillende modules.

15. Het onderzoek uit de module “Ik als professional 3” - Resultaten, reflecties en beoordelingen

16. Het portfolio wordt persoonlijk gemaakt door symbolische weergaven: gedichten, metaforen, beelden, tekeningen, spreuken, songteksten etc.

17. Het portfolio is gestructureerd en taalkundig goed verzorgd.

Opleidingswijzer

Pagina

Opleidingswijzer

Pagina

Opleidingswijzer - ROC West-Brabant · 2016-06-16 · Deze 5 thema’s vormen het uitgangspunt van...

Documents

Transcript of Opleidingswijzer - ROC West-Brabant · 2016-06-16 · Deze 5 thema’s vormen het uitgangspunt van...