Flexibiliteit als uitgangspunt voor een nieuwe taalmethode: ICT als meerwaarde
39
Flexibiliteit als uitgangspunt voor een nieuwe taalmethode: ICT als meerwaarde Dinsdag 11 maart 2014 - 3e ronde: 9.00 - 10.30 uur dr. Wim de Boer, Afûk. [email protected] drs. Albert Walsweer, NHL, [email protected]
description
De inzet van ICT neemt toe in het po. Kennisnet (2013) geeft aan dat 75% van de lokalen een digitaal schoolbord hebben, ongeveer 30% van de leermiddelen zijn digitaal. Werken met oefenprogramma’s en zoeken op internet wordt veel genoemd, maar werken met games, simulaties en learning analytics staat nog in de kinderschoenen. De belofte van ICT is er al jaren, maar om te komen tot nieuwe didactische mogelijkheden die een meerwaarde vormen blijkt nog niet zo eenvoudig. ICT zou een toolbox moeten zijn (Dede, 2008) en zou de docent moeten helpen in de toenemende vraag naar onderwijs op maat. Het uitgangspunt voor een nieuwe methode Fries is flexibiliteit. Leraren moeten bij onderwijs op maat keuzes kunnen maken t.a.v. de didactiek, inhoud en organisatie van leren. Het leren van taal kan “taditioneel”, maar ook door projecten waar taal wordt gebruikt. Op basis van wat leraren willen, wordt door middel van een ontwerp-onderzoek (Reeves, 2011) samengewerkt tussen o.a. de uitgever, lerarenopleidingen, onderwijsbegeleiders en taalcoördinatoren in Fryslân. Het netwerk van taalcoördinatoren speelt een belangrijke rol in de formatieve evaluaties die bijdragen aan de relevantie en bruikbaarheid van deze nieuwe methode. ICT kan op deze manier ingezet worden om tot meerwaarde te komen.
Transcript of Flexibiliteit als uitgangspunt voor een nieuwe taalmethode: ICT als meerwaarde
Flexibiliteit als uitgangspunt voor een nieuwe taalmethode: ICT als meerwaarde
Dinsdag 11 maart 2014 - 3e ronde: 9.00 - 10.30 uurdr. Wim de Boer, Afûk. [email protected]
drs. Albert Walsweer, NHL, [email protected]
De vragen…
• welke ideeën & ervaringen bestaan t.a.v. de inzet van ICT om onderwijs flexibeler te maken?
• een nieuwe aanpak van een taalmethode: ICT, flexibiliteit, relevantie en bruikbaarheid staat centraal
• reflectie op deze methode in ontwikkeling • ontwerponderzoek aanpak van (Reeves, 2011):
wat kan/moet de rol van lerarenopleidingen en netwerken van leraren zijn?
Programma09.00 Welkom09.10 ICT als meerwaarde? (1)09.20 Nieuwe vormen van taalleren en -evalueren09.30 ICT als meerwaarde… flexibiliteit, relevantie en bruikbaarheid 09.45 ICT als meerwaarde? (2)
- Groepswerk- Presentatie groepen
10.00 Ontwerpaanpak en rol leraren (-opleiding) in methodeontwikkeling
10.10 Ontwerpaanpak?! - Groepswerk- Presentatie groepen
10.20 Discussie en conclusies
ICT als meerwaarde…
• Bedenk 1 voorbeeld waar ICT een meerwaarde biedt in (taal)onderwijs– Waar zit de meerwaarde?– Is het de ict die het verschil maakt– Hoe is het zo in te zetten dat het een meerwaarde is?
• Bespreek dit met je collega
• Centraal: aantal voorbeelden bespreken
Project Boppeslach
Opdracht Wim (AFÛK): Maak een methode voor het Frysk en gebruik daarbij (de meerwaarde van) ICT.Opdracht Albert (NHL Hogeschool): Vertaal de werkwijze van het lectoraat Taalgebruik & Leren naar een digitale en meertalige context.Die werkwijze is: Leerlingen doen samen onderzoek en we observeren daarbij het taalgebruik (ook van de leerkracht)
Overlap: (1) Waarmee laten we ze leren? De methode, bronnen en materialen, en (2) Hoe wordt dat getoetst?Uitdaging voor ons beide: Laten we die twee projecten samenbrengen.
We staan (nog maar) aan het begin: Gezamenlijke oriëntatie is gestart in januari 2014. Iedere vorm van ondersteuning is vandaag gewenst.
Visie op (taal) leren (1)
1. Traditioneel: Deelvaardigheden in (aparte) methodes; Evaluatie van producten (nadruk op spelling, technisch lezen)
2. Strategisch: Methode, structuur, transfer; Procesgerichte toetsing3. Taakgericht: Samenhangende taaltaken (methodisch); Observatie + methode-
afhankelijke en onafhankelijke toetsen4. Communicatief: Actualiteit; Dossiers (van producten)5. Interactief: Prototypen (doelen, uitgangspunten, didactische kaarten,
voorbeelden); Observatie + methode-onafhankelijk6. Thematisch cursorisch: Leerkracht ontwerpt ‘programma’ (met leerlingen);
Observaties 7. Taal in alle vakken (in ontwikkeling): Taalmethode wordt losgelaten; Toetsing
(nog) niet specifiek
Gebruik van ‘bronnen en materialen’ en ‘toetsing’ (Van den Akker, 2003)
Visie op (taal) leren (2)
Het (schoolse) leren gaat soms vanzelf (natuurlijk), soms is instructie nodig, maar meestal is leren cultureel van aard (Gee, 2004). In die zin wijzen we geen enkele visie af, maar wij willen zelf vorm geven aan (taal) leren vanuit het idee dat…• Leerlingen zich ontwikkelen als (volwaardige) participanten in communities of practice
(Wenger, 1998). Schools leren gaat om kwalificatie, socialisatie en subjectivatie (Biesta, 2009). Dus:
• Leerlingen doen (gezamenlijke) ervaringen op, m.b.v. authoritative sources. • De kwaliteit van de interactie met de leerkracht (Wells, 1999; Alexander, 2004) en tussen
leerlingen onderling (Mercer & Littleton, 2007) bepaalt de kwaliteit van het (taal) leren.• Niet het aanbod (een programma, of werkwijze) staat centraal, maar aanleidingen o.b.v.
initiatieven van de leerlingen zelf.• Verschillen tussen leerlingen zijn het uitgangspunt van leren.• Kennis staat centraal in het curriculum (Bereiter, 2002)
• IDEAAL: Kinderen sleutelen gezamenlijk aan kennis en produceren in dat proces nieuwe (bruikbare) kennis. In dat proces wordt taal gebruikt, en ontwikkelt een kind taal.
Wat wij (lectoraat Taalgebruik & Leren) willen?
• Experimenteren met nieuwe vormen van (taal) leren, samen met leerkrachten;
• = ˙Samen onderzoeken˙
• Ontwerpen van werkwijzen• Ontwerpen van interventies• Ontwerpen van manieren om het (taal) leren
te evalueren (observatie-instrumenten)
Visie op (taal) leren (3)Wat wij doen?
NATUURONDERWIJS, SAMEN ONDERZOEKEN, DIGITAAL, METHODISCH, MEERTALIG
ICT als meerwaarde
?
Regisseur vs. uitvoerder
methodeslaaf?!?
Leermiddelen gebruik
• De methode belangrijkste hulpmiddel • Leraren gaan flexibel met de methode om. • Ruim een derde van de leermiddelen zelf ontwikkeld of
gevonden.
• Zoeken niet gemakkelijk: gevonden leermiddelen vaak niet aansluiten bij wat leraren zoeken
• Er is weinig stimulans om gebruik te maken van vrij beschikbare (digitale) leermiddelen
• Eigen en gevonden leermiddelen voornamelijk ingezet om te oefenen, om uit te leggen en te demonstreren, te remediëren.
• Toekomst: aandeel eigen of gevonden leermiddelen zal toenemen
ICT als meerwaarde?
LINGO Online: http://www.magma-studios.com/games/lingo-online
Richtlijnen• Maak programma’s Interactief: met directe feedback, adaptiviteit• Gebruik digitale prentenboeken om woordenschatontwikkeling en verhaalbegrip te
bevorderen. • Gebruik computerprogramma om het fonemisch bewustzijn en letterkennis te stimuleren• Gebruik bij woordenschatsoftware veel herhaling van nieuwe woorden (consolidatie) en het
aanbieden van nieuwe woorden in verschillende contexten (verdiepen van woordkennis).• Gebruik ICT voor begrijpend luisteren voor het luisteren naar verhalen en dialogen waar ze
met de leerkracht en klasgenoten over kunnen praten • Gebruik bij ICT voor het systematisch oefenen van technisch lezen en spelling, gericht op
inslijpen (automatisering) van de vaardigheid in aansluiting met (de structuur/didactiek van) methodemateriaal
• Gebruik bij ICT voor begrijpend lezen om leerlingen samen te laten werken aan oefeningen, zodat ze erover kunnen praten/discussiëren.
Wetting, H. (2012) Handreiking digitale leermiddelen taal in po en vo.
Flexibiliteit in/voor…
• Inhoud en doelen (curriculum)• Didaktiek (inhoud, differentiatie, klasse-organisatie,
groeps-/individueel leren)• Verschijningsvorm (print, digitaal, tablet, digibord)• Nieuwe vormen van leren (gamification, serious
games, adaptive learmodules)• Evaluatie (learning analytics, assessment for learning,
integratie LVS met ELO)• Kenmerken dosenten & school (tijd, doelen,
leerlingen, bevoegdheid, …)
Jierplan/kursus meitsje
Lestiid: ..... minuten wyks Nivo’s fan de bern yn de klasse:
Foar it grutste part Frysktalich Mikst Foar it grutste part
Hollânsktalich
Foarkar media:
Gebrûk digiboerd Gebrûk tablets Gebrûk laptop/
kompjûter Gebrûk papieren
(wurk)boek ....
Hokker persintaasje fan de tiid besteegje oan:
Harkje: ..... %Lêze: ..... %Prate: ..... % Skriuwe: ..... %Wurdskat: ..... %
Foarkar ynhâld:
Aktualiteit Tema’s:
o Seizoeneno Sporto Kultuero Feesteno ....
...
Hokker einnivo: A1 A2 B1 B2
Differinsjaasje: Beheind Foar in part Safolle mooglik
Leerplannen middenbouw
6 onderzoeks-projecten
Thema “natuur”
20 uur zelfstandig werken aan
spelling – “game”
10 methodische lessen
(woordschat, spelling)
Thema feest
10 methodische lessen
(woordschat, spelling)
Thema Fryslân
25 events: Frysk op de dykWurdt oersette
It nijsMoaiste wurd
Beppes ferhaal
15 webquests in groepjes van 2-
4Thema: Fryske
Kanon
5 kleine taalgames (woordenschat,
woordbeeld)
20 werkbladen bij Tsjek (nieuws)
Serious game “brief foar de
kening” (uitspraak)
Leerplannen middenbouw
6 onderzoeks-projecten
Thema “natuur”
20 uur zelfstandig werken aan
spelling – “game”
10 methodische lessen
(woordschat, spelling)
Thema feest
10 methodische lessen
(woordschat, spelling)
Thema Fryslân
25 events: Frysk op de dykWurdt oersette
It nijsMoaiste wurd
Beppes ferhaal
15 webquests in groepjes van 2-
4Thema: Fryske
Kanon
5 kleine taalgames (woordenschat,
woordbeeld)
20 werkbladen bij Tsjek (nieuws)
Serious game “brief foar de
kening” (uitspraak)
zelfstandig werken aan spelling
15 webquests
10 methodische lessen. Thema Fryslân
20 werkbladen bij Tsjek
6 onderzoeks-projectenThema “natuur”
ICT als meerwaardeMeer- ... keuze in media- ... differentiatie- ... materialen en didactieken (leerplannen)
- Cursorisch- Games- Adaptieve onderdelen- Taal in vakken- ...
- Overzicht in die leerplannen- Manieren om aan te passen, toe te voegen- Learning analytics- Opties voor (formatieve) evaluatie
Dus meer- flexibiliteit- “Eigenaarschap van het leerplan”
Flexibiliteit in de nieuwe taalmethode: ICT als meerwaarde?
In groepjes:- Biedt deze aanpak volgens jullie meerwaarde?- Wat zijn de sterkte punten?- Wat zijn de zwakke punten?- Wat zijn jullie aanbevelingen?
Presentatie groepen
Ontwerpaanpak en rol leraren (-opleiding) in methodeontwikkeling
Development research
Ontwerpaanpak in methodeontwikkeling
Ontwerpaanpak en rol leerkrachten en taalcoördinatoren(1) De projecten worden ontwikkeld i.s.m. allerlei partijen
(1) Vooronderzoek (o.b.v. literatuur)(2) Prototyping: Ontwerp, uitvoeren, evalueren, aanpassen
(cyclisch: 2007 Ruimte voor leren; 2010 Taalgebruik en Leren; 2014 Project Boppeslach)
(3) Effectmeting (discourse analyse)
(2) De observatie-instrumenten zijn (en worden) ontwikkeld samen met leerkrachten (Prominent Feature Analysis)
Ontwerpaanpak in methodeontwikkeling
- Wat zou de rol van leraren/lerarenopleiding kunnen en moeten zijn?
- Biedt deze aanpak volgens jullie meerwaarde?- Wat zijn de sterkte punten?- Wat zijn de zwakke punten?- Wat zijn jullie aanbevelingen?
Discussie en conclusies
