Opleidingsplan 2008-2013 COMENES versie 2009

Samen werken aan meer en nog beter volwassenenonderwijs in de regio Kortrijk-Roeselare

OPLEIDINGSPLAN 2008‐2013 COMENES

Consortium volwassenenonderwijs Menes vzw versie 2009

donderdag 25 juni 2009


Opleidingsplan 2008-2013 van COMENES, versie 2009 - 2 -



Inleidende opmerkingen

Voorliggend opleidingsplan 2008‐2013, versie 2009 van het Consortium Volwassenenonderwijs MENES, COMENES probeert een goed zicht te bieden op de stand van zaken wat betreft de ontwikkelingen op vlak van analyse en visievorming, inclusief strategische doelstellingen binnen COMENES in het voorjaar 2009. Het consortium werd opgericht in januari 2008. Tegen half augustus 2008 kon de Afgevaardigd Bestuurder aan de slag, sinds 1 januari 2009 is het team van COMENES compleet. Het hoeft dan ook geen verwondering dat dit opleidingsplan binnen deze tijdspanne niet “af” is. Het consortium en de al zwaar belaste partners/bestuurders van de Centra voor Volwassenenonderwijs kunnen binnen de gegeven krijtlijnen, de omkadering van de centra versus de werkbelasting, niet sneller werken. Belangrijker nog dan timing en tijdsdruk is de visie van COMENES op het opleidingsplan. We zien dit plan uitdrukkelijk als een plan in ontwikkeling. We zien het opleidingsplan als een soort jaarlijkse stand van zaken van de ontwikkeling van het consortium en van de manier waarop de partners binnen dit consortium naar de toekomst van het volwassenenonderwijs in onze regio kijken. In de loop van ons eerste werkjaar werd dit in praktijk gebracht door het bijna maandelijks (op niveau van de Raad van Bestuur) bespreken van een steeds verder bijgewerkte strategische nota. Het resultaat van onze evolutie doorheen het jaar vindt u onder artikel IX ‘strategische doelstellingen’. Daarom ook is de ondertitel van dit opleidingsplan ‘versie 2009’. Bij deze ‘versie 2009’ dienen een aantal belangrijke voorafgaande opmerkingen gemaakt te worden. (1) In de samenwerkingsovereenkomsten tussen de consortia en de Vlaamse overheid heeft die overheid zich geëngageerd tot het ter beschikking stellen van de gegevens die de overheid via de verplichte registratie (via EDISON) van de centra krijgt. Omwille van een samenloop van omstandigheden is de overheid daar tot nu toe niet in geslaagd. Daarom heeft COMENES beslist om voor deze referteperiode 08‐09 zelf gegevens in te zamelen en (beperkt) te verwerken. COMENES wenst echter te benadrukken dat we vragende partij blijven om gegevens betreffende deelnemers, deelnames en gerealiseerd aanbod van de overheid te verkrijgen. (2) In samenwerking met het consortium volwassenenonderwijs WEBROS ( het andere consortium in de provincie West‐Vlaanderen) en de dienst economie van de provincie West‐Vlaanderen heeft COMENES een studie betreffende “Levenslang Leren” in de provincie West‐Vlaanderen besteld bij het WES (West‐Vlaams Economisch Studiebureau). Een aantal onderdelen van het opleidingsplan, de externe analyse van het aanbod levenslang leren en de analyse van leerbehoeften en leervragen, zijn een expliciet onderdeel van deze studie. Een meer uitvoerige beschrijving van de studie is verwerkt in het opleidingsplan (zie artikel VI ‘Externe analyse op mesoniveau). Het heeft uiteraard geen enkele zin om deze analyses nu al met beperkte middelen en voorlopig uit te voeren. We hebben er dan ook voor gekozen om deze onderdelen van het opleidingsplan te verwijzen naar de ‘versie 2010’. (3) Op niveau van COMENES is in de loop van het eerste werkjaar werk gemaakt van twee belangrijke databanken. In een eerste databank worden onderwijsbevoegdheden, vestigingsplaatsen en het effectieve aanbod in 08‐09 van de partners van COMENES in het werkingsgebied van COMENES bijgehouden. In een tweede databank werden de gegevens over deelnames (één cursist volgt één specifieke module) binnen COMENES zo veel als mogelijk verzameld. In het opleidingsplan werd een beperkte selectie van mogelijke analyses op deze databanken verwerkt. We houden beide databanken uiteraard ter beschikking van de overheid. Vanaf morgen begint het werk aan ‘versie 2010’ waarin we verder samen werk willen maken van meer en nog beter volwassenenonderwijs in de regio Kortijk‐Roeselare.



Dank

Aan de Raad van Bestuur en de Algemene Vergadering van COMENES voor het vertrouwen dat ze aan het

team en de Afgevaardigd Bestuurder tijdens dit eerste werkjaar geschonken hebben. Voor de

constructieve inbreng tijdens de vele en soms te lange bijeenkomsten van de Raad van Bestuur en

Algemene Vergadering. Voor de aangename samenwerking.

Aan Tine en Delphine die op zeer korte termijn tot een hard werkend, krachtig, deskundig en leuk team

geworden zijn. Dit team is één van de belangrijkste realisaties van COMENES in 2008‐2009. Het fundament

voor de ontwikkeling van de volgende jaren.

Aan minister, administratie en kabinet voor hun geloof in en hun visie op regionale samenwerking binnen

het volwassenenonderwijs. Voor de inspanningen die ze geleverd hebben voor een al bij al vlotte opstart

van de consortia volwassenenonderwijs.

Aan de collega’s Afgevaardigd Bestuurders die door ons maandelijks overleg, de uitwisseling van

documenten en informatie, hun enthousiasme en steun… dit opleidingsplan mee vorm gegeven hebben.

Speciale dank voor Antoon waarmee ik een West‐Vlaamse tandem vorm en aan Pieter van consortium L4

voor het aanleveren van de technologie om cursistgegevens in te zamelen.

Aan het hele veld van het (volwassenen)onderwijs voor de kansen die zij aan deze nieuwe speler geven.

Hopelijk kunnen wij ook in de volgende jaren op hun volle steun rekenen. Wij willen in elk geval investeren

in een intensieve samenwerking.

Aan Friedl, Claus, Ruth en Pavel en de vele vrienden voor de steun bij de stap naar een nieuwe functie en

gedurende het hele eerste werkjaar.

Eddy Demeersseman,

Afgevaardigd Bestuurder COMENES

woensdag 17 juni 2009



Artikel I. Historiek en situering COMENES

Sectie 1.01 Ontstaansgeschiedenis

In het najaar 2007 werd middels een aantal voorbereidende vergaderingen een consensus bereikt met

betrekking tot enerzijds het oprichten van het consortium volwassenenonderwijs XII en anderzijds de

statuten die deze vzw zou aannemen. Alle huidige partners participeerden aan dit overleg met

uitzondering van het CVO SNT Brugge dat slechts per 1 september 2008 bij de toen reeds opgestarte vzw

aansloot.

Op 15 januari 2008 vond de finale voorbereidende vergadering plaats. De vzw Consortium

Volwassenenonderwijs XII Menes werd officieel opgericht op 24 januari 2008. Naar aanleiding van deze

oprichting en officiële ondertekening van de statuten werden een persconferentie, een plechtigheid met

toespraken en een receptie georganiseerd op het kasteel Wallemote in Izegem.

Figuur 1 Openingsplechtigheid 24 januari 2008

Als maatschappelijke zetel en toekomstig secretariaat werd geopteerd voor het oud gemeentehuis van

Emelgem (deelgemeente van Izegem) dat door het stadsbestuur van Izegem tegen een zeer schappelijke

gebruiksvergoeding ter beschikking werd gesteld. De maatschappelijke zetel is centraal gelegen in het

werkingsgebied van COMENES, met de auto vlot bereikbaar, beschikt over ruime parkeergelegenheid en

heeft een neutraal karakter. In de toekomst behoort een verhuis naar een nog te restaureren kasteel

‘Wolvenhof’, gelegen op hetzelfde provinciaal domein als kasteel Wallemote, tot de mogelijkheden. Het

CVO VSPW Kortrijk zorgde in die eerste periode voor een voorfinanciering tegen kostprijs.

De voorbereidende werkgroep koos voor de naam Consortium Volwassenenonderwijs XII Menes vzw,

waarbij Menes enerzijds verwijst naar een Egyptische farao die verantwoordelijk was voor de vereniging



van Opper‐ en Neder‐Egypte en zo aan de basis lag voor de latere ontwikkeling van de Egyptische

beschaving en anderzijds wil aangeven dat de partners het menen, dat het “menens” is.

Vooral in functie van het verkrijgen van een domeinnaam en de bijhorende externe communicatie werd in

het najaar 2008 gekozen om als roepnaam en domeinnaam “COMENES” te gebruiken, een samentrekking

van consortium menes.

Tijdens de eerste bijeenkomsten van de Raad van Bestuur onder leiding van voorzitter An Butaye

(coördinator Centrum voor Basiseducatie) stond de aanwerving van de Afgevaardigd Bestuurder centraal.

De aanwerving verliep in volgende fases: het bepalen van de functieomschrijving en het uitschrijven van

de vacature, een eerste selectie op basis van CV en brieven, een tweede selectie op basis van schriftelijke

proef en gesprek met beperkte commissie, een assessment door een extern selectiebureau, advies voor

beslissing door Raad van Bestuur en ten slotte de beslissing door de Algemene Vergadering.

In september 2008 onderging de vzw twee wezenlijke wijzigingen :

- Toetreding van CVO Stedelijke Nijverheids‐ en Taalleergangen (Brugge) met één regiovreemde

vestigingsplaats (Ruiselede, Penitentiair Landbouwcentrum) in het werkingsgebied van het

consortium.

- De fusie van CVO Stedelijke Leergangen Izegem en CVO PTI Kortrijk tot het nieuwe PCVO West‐

Vlaanderen.



Sectie 1.02 Bestuurlijke gegevens In juni 2009 is de samenstelling van de Raad van Bestuur en Algemene Vergadering als volgt:

Raad van Bestuur

Baert Tine (CBE Kortrijk‐Roeselare), Mgr. Waffelaertlaan 37/3, Blankenberge ‐ voorzitter

Breusegem Christine (CVO Vlaamse Ardennen), Beaufaux 2D, 7890 Ellezelles

Butaye An (CBE Kortrijk‐Roeselare), Sterrestraat 2, 8511 Aalbeke

Degrande Dorine (CVO VIVA West‐Vlaanderen), Annuntiatenstraat 86, 8000 Brugge

Heus Thomas (PCVO West‐Vlaanderen), Burg. Vandenbogaerdelaan 54 bus 4, 8870 Izegem ‐

ondervoorzitter

Kelchtermans Mario (CVO Hitek), Kleine Ardooisestraat 169, 8800 Roeselare

Lacombe Riet (CVO VSPW), Mellestraat 294, 8501 Heule‐Kortrijk ‐ penningmeester

Leleu Emmy (CVO de 3 hofsteden), Mollevangenstraat 9, 8550 Zwevegem ‐ secretaris

Lombaert Christophe (CVO Sint‐Paulus Waregem), Milleniumstraat 14, 8793 Sint‐Eloois‐Vijve

Temmerman Dirk (CVO SNT Brugge), Vossensteert 106, 8310 Brugge

Vandenbroucke Bart (CVO Roeselare), Iepersestraat 262, 8800 Roeselare

Vanheule Gudrun (CVO Stedelijk Volwassenenonderwijs Roeselare), Armoedestraat 31, 8800 Roeselare

Vermaut Patrick (CVO De Avondschool), Kapelhoekstraat 75, 8800 Roeselare

Villyn Jean‐Claude (CVO Avelgem‐Harelbeke), Leopoldstraat 55D, 8580 Avelgem

Wullaert Carmen (CVO VIVO), Hadewijchlaan 16, 8500 Kortrijk

Demeersseman Eddy, Koningstraat 20, 8800 Roeselare – Afgevaardigd Bestuurder

De mandaten van de bestuurders lopen statutair vijf jaar waarvan de eerste periode afloopt op 31

december 2012.

Algemene Vergadering

De leden van de Raad van Bestuur aangevuld met :

Casteleyn Marc (CVO de 3 hofsteden), Schuiferskapellestraat 14, 8750 Wingene

Carmans Gwen (PCVO West‐Vlaanderen), Barbes Reke 1, 8500 Kortrijk

Compernolle Christiaan (CVO Roeselare), Westlaan 476, 8800 Roeselare

Debrouwere Etienne (CVO VSPW Kortrijk), Olmenlaan 30, 8560 Moorsele

Decock Serge (CVO Avelgem‐Harelbeke), Grote Herreweg 36, 9690 Kluisbergen

Dewispelaere André (CVO VIVO), C. Verschaevestraat 1, 8510 Marke

Dursin Bernard (CVO HITEK), Veldstraat 33, 8560 Wevelgem

Oppeel Geert (Huis van het Nederlands), Blauwhuisstraat 7, 8750 Wingene

Kindt Bart (CVO VTI Waregem), Drafstraat 27, 8790 Waregem

Normon Patricia (CVO VIVA West‐Vlaanderen), Generaal Deprezstraat 109, 8530 Stasegem

Plouvier Christiane (CVO Stedelijk Volwassenenonderwijs Roeselare), Wilgenstraat 109, 8800 Roeselare

Kunnen deze vergaderingen bijwonen:

Vanneste Tine (stafmedewerker COMENES)

Corneillie Delphine (management assistant COMENES)



Sectie 1.03 Menselijk & financieel potentieel { MENSELIJK POTENTIEEL } Vanaf 1 januari 2009 tot op heden is dit de personeelsformatie van COMENES. Eddy Demeersseman ‐ Afgevaardigd Bestuurder Voltijds – contract onbepaalde duur In dienst sinds 15 augustus 2008 Takenpakket bestaat onder andere uit uitwerken van missie, visie en opleidingsplan, infrastructuur, bestuur, externe communicatie, financieel en administratief beheer, personeelsbeleid. Tine Vanneste – Stafmedewerker en Coördinator Onderwijs aan gedetineerden Voltijds – contract onbepaalde duur In dienst sinds 1 januari 2009 Takenpakket bestaat onder andere uit de coördinatie van het onderwijs aan gedetineerden binnen het PLC in Ruiselede, mee uitwerken van de omgevingsanalyse en het opleidingsplan, de ombudsdienst, projecten COMENES. Delphine Corneillie ‐ Management assistant Deeltijds (50 %) – contract onbepaalde duur In dienst sinds 1 januari 2009 Takenpakket bestaat onder andere uit de personeelsadministratie, financies en boekhouding, algemene administratie, databanken en bekendmaking en promotie. Personeel wordt tewerkgesteld onder het paritair comité 329.1. Er werd in het najaar 2008 een aangepast arbeidsreglement goedgekeurd.

{ FINANCIEEL POTENTIEEL } Het consortium beschikt over een jaarlijks budget van € 247022,29. Dit bedrag wordt voor een periode van vijf jaar ter beschikking gesteld na het ondertekenen van de samenwerkingsovereenkomst 2008‐2013 van COMENES met de Vlaamse Overheid. Het consortium engageert zich tot het nastreven van de in de samenwerkingsovereenkomst beschreven doelen en resultaatsgebieden.



Artikel II. MISSIE Er werd binnen de Raad van Bestuur vlug consensus gevonden rond een korte en kernachtige beschrijving van de missie voor COMENES. Samen werken aan meer en (nog) beter volwassenenonderwijs in de regio Kortrijk‐Roeselare. Met deze missie willen we aangeven dat we kiezen voor de positieve insteek van de optimalisatie van het aanbod in functie van de volwassen cursist die leeft en/of werkt in onze regio. We kiezen niet voor een blinde groei op alle domeinen, noch voor een blinde rationalisatie. Integendeel, we willen inzetten op een duurzame ontwikkeling van ons aanbod. Daarbij zijn we niet blind voor de bestaande problemen. We proberen deze echter in overleg, rustig, beredeneerd en op basis van gegevens te benaderen. Finaal dienen beslissingen genomen te worden in functie van de (leerbehoeften van) volwassenen in onze regio.



Artikel III. VISIE In de visie proberen we aan te geven volgens welke principes en structuren wij onze missie “meer en (nog) beter volwassenenonderwijs in de regio Kortrijk‐Roeselare” wensen te realiseren. We maken daarbij een onderscheid tussen COMENES als netwerk en partnerschap van Centra voor Volwassenenonderwijs en het Centrum voor Basiseducatie in de regio enerzijds, hier verder het bestuur genoemd, en COMENES als organisatie verantwoordelijk voor de dagelijkse werking, hier verder het team/de organisatie genoemd.

{ PRINCIPES }

1. Binnen het bestuur van COMENES is, conform en binnen de bevoegdheden zoals omschreven in de statuten, de Raad van Bestuur, samengesteld uit de directies van alle partnerinstellingen, de sturende en coördinerende instantie. Daartoe komt ze in principe maandelijks samen onder leiding van de voorzitter.

2. COMENES hanteert het principe van gedeelde verantwoordelijkheid van het consortium en de partnerinstellingen. Dit betekent dat de beslissingen genomen in de Raad van Bestuur en de Algemene Vergadering van het consortium zowel het consortium als de instellingen engageren. En dat alle acties (projecten, samenwerkingsverbanden, publicaties, vertegenwoordigingen,…) die binnen het consortium beslist en ondernomen worden de gezamenlijke verantwoordelijkheid zijn van het consortium en de centra en als dusdanig collegiaal gedragen worden.

{ COMENES ALS NETWERK EN PARTNERSCHAP – HET BESTUUR }

1. Alle partnerinstellingen functioneren binnen COMENES en gegeven de modaliteiten zoals omschreven in de statuten van het Consortium Volwassenenonderwijs XII Menes vzw als volwaardige partners.

2. De partnerinstellingen actief binnen COMENES werken samen in volle respect voor de eigenheid van alle partnerinstellingen.

3. De partnerinstellingen actief binnen COMENES engageren zich tot een volledige openheid ten aanzien van de partners op vlak van onderwijsbevoegdheid, aanbod,vestigingsplaatsen, lesplaatsen, profiel van de deelnemers, deelnames en gegenereerde lesurencursist, intenties m.b.t. aanvragen onderwijsbevoegdheid, (re)organisatie aanbod. De Raad van Bestuur concretiseert de modaliteiten van dit engagement en maakt afspraken over hoe en met wie over deze gegevens gecommuniceerd wordt.

4. Het opleidingsplan van COMENES functioneert als strategische beleidsnota van het consortium. Binnen het opleidingsplan tekent het consortium niet alleen de contouren van het toekomstige onderwijsaanbod in de regio uit, maar worden ook de beleidslijnen voor de werking van het consortium en de samenwerking tussen en met de partners uitgetekend. Het opleidingsplan wordt jaarlijks bijgesteld.

5. Binnen COMENES maken we een koppeling tussen onderwijsbevoegdheid en vestigingsplaats.



6. Onderwijsbevoegdheid en vestigingsplaats. De toekomstige aanvragen dienen duidelijk te passen in en gelinkt te worden aan het opleidingsplan van het consortium. Het Centrum voor Basiseducatie verbindt er zich toe om belangrijke wijzigingen in het aanbod inclusief vestigings‐ en lesplaatsen op regelmatige basis ter bespreking voor te leggen aan de RvB van het consortium. Deze kan indien gewenst een advies formuleren ten aanzien van de RvB van het Centrum voor Basiseducatie.

{ COMENES ALS NETWERKENDE ORGANISATIE – HET TEAM } 1. Het team behandelt alle Centra voor Volwassenenonderwijs en het Centrum voor

Basiseducatie werkzaam binnen de regio van het consortium als volle en evenwaardige partners.

2. Het team ijvert voor de bescherming en garantie van de leefbaarheid en levensvatbaarheid van alle partnerinstellingen binnen het consortium.

{ STRUCTUUR }

1. Conform de statuten wordt COMENES bestuurd door de Raad van Bestuur en de Algemene Vergadering.

2. Voorzitter en afgevaardigd bestuurder coördineren de dagelijkse werking van COMENES.

3. De Raad van Bestuur van COMENES kan tijdelijk “thematische werkgroepen” opstarten. Samenstelling Binnen een werkgroep zijn per definitie directies en dus bestuursleden van COMENES actief en staat onder leiding van de afgevaardigd bestuurder. De werkgroep kan aangevuld worden met andere medewerkers en/of adviseurs. Binnen de werkgroep hebben echter enkel de directies of hun direct gemandateerden zeggingskracht/stemrecht. Opdracht en mandaat Bij de opstart van een werkgroep beslist de Raad van Bestuur over de omschrijving van de opdracht en de samenstelling van de werkgroep. De werkgroep heeft binnen de contouren van de opdracht van de werkgroep het recht om te spreken en op te treden namens het consortium. De werkgroep maakt afspraken met betrekking tot de externe communicatie vanuit de werkgroep. Opvolging en bekrachtiging Op en/of naar aanleiding van de maandelijkse bijeenkomsten van de Raad van Bestuur wordt de werking van deze werkgroep opgevolgd en bekrachtigd. De werkgroep is tijdelijk en wordt dus jaarlijks door de Raad van Bestuur beoordeeld op zijn relevantie binnen de opvolging van het opleidingsplan van het consortium.



Typevoorbeeld: de werkgroep HBO

4. De Raad van Bestuur of de thematische werkgroepen van de Raad van Bestuur kunnen tijdelijk “technische projectgroepen” opstarten. Deze technische projectgroepen kunnen vrij samengesteld worden. Ze krijgen bij de opstart een duidelijke opdracht(en), taakverdeling en timing mee. Zij rapporteren aan de Raad van Bestuur en/of de werkgroep. Zij houden op van te bestaan bij het beëindigen van de opdracht. Technische projectgroepen hebben geen autonome zeggingskracht. Typevoorbeeld: een werkgroep rond analyse van websites, of praktische uitwerking dataverzameling

5. Het team ondersteunt de werking van AV, RvB, werkgroepen en projectgroepen zowel praktisch, organisatorisch als inhoudelijk.



Artikel IV. INTERNE ANALYSE

Sectie 4.01 Afbakening van het werkingsgebied COMENES

Figuur 2 Werkgebied COMENES en hoofdvestigingen (groen)

Volgende gemeenten behoren tot het werkgebied van COMENES : Anzegem, Ardooie, Avelgem, Deerlijk, Dentergem, Harelbeke, Hooglede, Ingelmunster, Izegem, Kortrijk, Kuurne, Ledegem, Lendelede, Lichtervelde, Menen, Meulebeke, Moorslede, Oostrozebeke, Pittem, Roeselare, Ruiselede, Spiere‐Helkijn, Staden, Tielt, Waregem, Wevelgem, Wielsbeke, Wingene, Zwevegem. In Kortrijk, Roeselare, Waregem, Izegem en Avelgem bevinden zich hoofdvestigingplaatsen van partners.



Sectie 4.02 De centra waarvan het centrumbestuur aangesloten is bij COMENES Tabel 1 Centra aangesloten bij COMENES

Naam instelling Secretariaat Directie

CBE Kortrijk‐Roeselare Sint‐Elooisdreef 56A, 8500 Kortrijk An Butaye

CVO Avelgem‐Harelbeke Kerhofstraat 51, 8580 Avelgem Jean‐Claude Villyn

CVO De Avondschool Oostende Leopold III laan 1, 8400 Oostende Patrick Vermaut

CVO 3 Hofsteden Kortrijk Menen Tielt Minister De Taeyelaan 13, 8500 Kortrijk Emmy Leleu

CVO HITEK Doorniksesteenweg 145, 8500 Kortrijk Mario Kelchtermans

CVO Roeselare Leenstraat 34, 8800 Roeselare Bart Vandenbroucke

CVO Sint‐Paulus Stationsstraat 85, 8790 Waregem Christophe Lombaert

CVO Stedelijke Nijverheids‐ en Taalleergangen Arsenaalstraat 4, 8000 Brugge Dirk Temmerman

CVO Stedelijk Volwassenenonderwijs Roeselare Kokelaarstraat 5, 8800 Roeselare Gudrun Vanheule

CVO VIVA West‐Vlaanderen Koningin Elisabethlaan 50/1,8000 Brugge Dorine Degrande

CVO VIVO Oudenaardsesteenweg 168, 8500 Kortrijk Carmen Wullaert

CVO Vlaamse Ardennen Fortstraat 47, 9700 Oudenaarde Christine Breusegem

CVO VSPW‐Kortrijk Sint‐Amandsplein 15, 8500 Kortrijk Riet Lacombe

PCVO West‐Vlaanderen Meiboomstraat 8, 8870 Izegem Thomas Heus

In dit samenwerkingsverband participeren 14 partnerinstellingen: tien regio‐eigen centra (het Centrum voor Basiseducatie Kortrijk‐Roeselare en negen CVO’s met hoofdvestigingsplaats in het werkgebied van COMENES) en vier regiovreemde centra: CVO De Avondschool, CVO VIVA West‐Vlaanderen, CVO Vlaamse Ardennen en CVO SNT Brugge. Hieronder (tabel 2) volgt het overzicht van het aantal lesurencursist per centrum, met afzonderlijke vermelding van het aantal LUC dat de regiovreemde centra gerealiseerd hebben in het werkgebied van COMENES. Cijfers zijn afkomstig van de administratie volwassenenonderwijs (najaar 2008) en gebaseerd op de referteperiode 07‐08 die uitzonderlijk liep van 1 februari 2007 tot 31 maart 2008 (in plaats van de klassieke periode 1 april tot 31 maart). Cijfers voor CVO VIVA werden op aangeven van het centrum zelf gecorrigeerd. Tabel 2 Lesurencursist referteperiode 07-08

centrum LUC/centrum LUC regiovreemd totaal LUC regio

CBE Kortrijk‐Roeselare 109387 109387

CVO Avelgem‐Harelbeke

256520 256520

CVO De Avondschool 382950 60380(Roeselare)+24820(Izegem) 85200

CVO 3 Hofsteden 513980 1560 (Wervik) 513980

CVO VIVO 526108 526108

CVO Roeselare 569910 569910

CVO Sint‐Paulus 218700 660 (Avelgem) 219360

CVO SNT Brugge 816400 1200 (Ruiselede) 1200

CVO Stedelijk Roeselare 174800 174800

CVO VIVA 166160 zie onderaan deze kolom 98480

CVO HITEK 389944 389944

CVO Vlaamse Ardennen 234480 32820 (Waregem) 32820

CVO VSPW 478596 478596

PCVO West‐Vlaanderen 191660 191660



3614865

CVO VIVA LUC regiovreemd

Harelbeke (Hulste, Harelbeke, Bavikhove) 22.640

Kortrijk 32.840

Lauwe 4.120

Moorslede 7.760

Roeselare 3.520

Waregem 17.480

Wevelgem 10.120

Totaal 98.480

Opmerkingen:

PCVO West‐Vlaanderen is op 1 september 2008 ontstaan uit de fusie van CVO Stedelijke Leergangen Izegem en het CVO PTI Kortrijk.

Het CBE Kortrijk‐Roeselare is in 2007 ontstaan uit de fusie van het voormalige CBE Kortrijk en CBE Roeselare, dit naar aanleiding van het decreet volwassenenonderwijs (juni 2007), waarbij het aantal Centra voor Basiseducatie d.m.v. fusie gereduceerd werd tot 13, en waardoor slechts één CBE werkzaam is binnen ieder consortium.

CVO Sint‐Paulus verliet in de loop van het schooljaar 2008‐2009 de vestigingsplaats Avelgem.

CVO SNT Brugge, dat een opleiding Koken aanbiedt in het Penitentiair Landbouwcentrum in Ruiselede, sloot pas op 1 september 2008 aan bij COMENES, terwijl de overige centra reeds aangesloten waren vanaf de startdatum, nl. 24 januari 2008.

Tabel 3 Lesurencursist 07-08 en 08-09

2007‐2008 2008‐2009 evolutie

CBE 109387 137988 28601 26,15%

CVO Avelgem 256520 239260 ‐17260 ‐6,73%

CVO De Avondschool 85200 51540 ‐33660 ‐39,51%

CVO 3 hofsteden 513980 529880 15900 3,09%

CVO VIVO 526108 560401 34293 6,52%

CVO Roeselare 569910 464416 ‐105494 ‐18,51%

CVO Sint‐Paulus 219360 243600 24240 11,05%

CVO SNT 1200 1120 ‐80 ‐6,67%

CVO Stedelijk Roeselare 174800 169200 ‐5600 ‐3,20%

CVO VIVA 98480 103640 5160 5,24%

CVO Hitek 389944 408460 18516 4,75%

CVO Vl Ardennen 32820 38880 6060 18,46%

CVO VSPW 478596 448688 ‐29908 ‐6,25%

PCVO 225400 209160 ‐16240 ‐7,20%

COMENES 3681705 3606233 ‐75472 ‐2,05% De vergelijking tussen lesurencursist voor 07‐08 en 08‐09 die gemaakt wordt in tabel 3 is niet zonder gevaar, maar anderzijds de enige mogelijke. Zoals aangegeven is de referteperiode (2007‐2008) twee maand langer dan de referteperiode (2008‐2009). Mogen we uit dit overzicht veronderstellen dat de daling op niveau van COMENES er niet zou geweest zijn zonder die afwijking in referteperiodes ? Wellicht wel. Opmerkelijk zijn sowieso de zeer wisselende evoluties tussen centra onderling. Dit reflecteert



naast een bepaalde realiteit, evenzeer een verschillende strategie op centrumniveau met betrekking tot het omgaan met deze referteperiode. Pas volgend jaar 09‐10 zullen meer betrouwbare vergelijkingen kunnen gemaakt worden. Personeel In de loop van het voorjaar 2009 organiseerde de staf van COMENES een bezoekenronde bij alle partnerinstellingen, met als bedoeling een grondiger inzicht te bekomen in de werking en de structuur van ieder centrum. Uit de verzamelde gegevens m.b.t. het personeel bleek dat het aantal FTEQ (voltijds equivalenten) minder dan de helft vormt van het aantal “koppen” dat tewerkgesteld is in het volwassenenonderwijs in de regio (441 FTEQ versus 933 koppen). Dit betekent dat vele personeelsleden deeltijds tewerkgesteld zijn in het volwassenenonderwijs, en deze job combineren met een job in (secundair) onderwijs, de privésector of een andere activiteit (bijv. zelfstandige activiteit).



Sectie 4.03 Administratieve toestand m.b.t. de onderwijsbevoegdheden en vestigingsplaatsen van de centra waarvan de centrumbesturen aangesloten zijn bij COMENES

Figuur 3 Vestigingplaatsen (groen) binnen COMENES

In het najaar 2008 werd op niveau van het consortium een databank ontwikkeld die zowel de administratieve toestand op vlak van onderwijsbevoegdheden en vestigingsplaatsen als de effectieve situatie op vlak van onderwijsaanbod en vestigingsplaatsen ontsluit. Deze databank is consulteerbaar op het secretariaat van het consortium of kan indien gewenst en relevant aan de overheid (administratie of kabinet) opgestuurd worden. Bedoeling is om deze databank minstens jaarlijks (in het najaar) aan te vullen en te updaten. De databank wordt gebruikt bij het formuleren van een advies over het toekennen van onderwijsbevoegdheden en vestigingsplaatsen.



Sectie 4.04 Effectieve situatie m.b.t. het onderwijsaanbod en de vestigingsplaatsen van de centra waarvan de centrumbesturen aangesloten zijn bij COMENES Zie toelichting bij sectie 4.03. Zie ook cursistenprofiel (4.05).

Figuur 4 Regiovreemde vestigingsplaatsen (groen) in COMENES



Figuur 5 Vestigingsplaatsen met aanbod BE in het werkingsgebied COMENES



Sectie 4.05 Profiel huidige cursistenpopulatie De partnerinstellingen van COMENES hechten groot belang aan de interne analyse van zowel de cursistenpopulatie als van het aanbod. Alle centra leveren gegevens betreffende aanbod, deelnemers en deelnames aan de overheid. Het is dan ook logisch dat wij van dezelfde overheid de verzamelde en deels geanalyseerde gegevens terug verwachten. In de loop van het najaar 2008, en bevestigd in het voorjaar 2009, bleek echter dat dit door een samenspel van allerlei factoren tot ver buiten het volwassenenonderwijs op korte termijn onmogelijk was. Daarom hebben de partnerinstellingen er na verschillende besprekingen op de Raad van Bestuur voor gekozen om op vrijwillige basis gegevens te verzamelen. In het najaar gebeurde dit reeds voor wat betreft onderwijsbevoegdheden, vestigingsplaatsen en effectief aanbod. In het voorjaar (april 2009) gebeurde dit voor wat betreft cursistengegevens en deelnames. Bij die gegevensverzameling dienen een aantal kanttekeningen gemaakt te worden. We gebruiken een concept en de technologie die door het consortium L4 ter beschikking werden gesteld (waarvoor dank). Deze technologie doet in wezen twee zaken. Vooreerst worden op centrumniveau de zendingen naar de overheid (via Edison) voor de referteperiode 1 april 2008 tot en met 31 maart 2009 gedepersonaliseerd. Concreet worden alle gegevens op basis waarvan een persoon geïdentificeerd zou kunnen worden (naam, voornaam, straatnummer, rijksregisternummer) uit de bestanden gewist. De verantwoordelijken van de centra kunnen er zich van vergewissen dat dit gebeurd is. Vervolgens worden de gedepersonaliseerde bestanden doorgestuurd naar het secretariaat van het consortium waar deze bestanden in één groot bestand ingelezen worden (MS Access). Dit bestand werd op het secretariaat aangevuld en bewerkt in functie van een gemakkelijke analyse van de gegevens via de draaitabellenfunctie van Excel. De gegevens zijn op een aantal punten onvolledig. (1) De overstap van de sector Basiseducatie naar het registratiesysteem van het volwassenenonderwijs is nog niet voleindigd. De exportmodule die de zendingen voor de overheid moet aanmaken is nog in proef bij een viertal centra. Vanaf volgend jaar moet dit euvel opgelost zijn. (2) Eind mei, kort voor de ultieme deadline voor het verzamelen van gegevens, kwam vanuit de algemene directie van de scholengroep waar het CVO De Vlaamse Ardennen deel van uit maakt, een bezwaar ten aanzien van het ter beschikking stellen van de gegevens. Eén en ander bleek te berusten op een misverstand, maar ultiem bereikten de gegevens omwille van technische problemen het consortium niet. Daardoor ontbreken alle gegevens van de vestigingplaats Waregem van CVO De Vlaamse Ardennen. (3) Het doorsturen van gegevens van de centra naar de overheid gebeurt op bijna wekelijkse basis doorheen het jaar. Aangezien de centra in het begin van de referteperiode uiteraard niet op de hoogte waren van het feit dat deze bestanden ook door het consortium zouden ingezameld worden, en de centra in feite niet gehouden zijn aan het bijhouden van deze bestanden, zijn wellicht een (beperkt) aantal bestanden verloren gegaan. In een tweetal centra was daarenboven in de loop van de referteperiode gewisseld van server. Ondanks deze hiaten mogen we toch stellen dat de gegevens een goed beeld geven van de cursistenpopulatie binnen ons consortium. Door het depersonaliseren van de gegevens hebben we zoals reeds aangegeven geen gegevens over individuele deelnemers (de zogenaamde ‘koppen’), maar wel over deelnames (een deelnemer ingeschreven voor een module). Omdat we aannemen dat we uit het profiel van de deelnames iets kunnen leren over de deelnemers gebruiken we in de analyse de term deelnemers/deelnames.



Achtereenvolgens bespreken we : - Profiel deelnames/deelnemers naar woonplaats - Profiel deelnames/deelnemers naar leeftijd - Profiel deelnames/deelnemers naar beroepsactiviteit - Profiel deelnames/deelnemers naar nationaliteit - Het bereik - Het bereik per niveau en studiegebied - Het bereik per stad van aanbod - De delers per studiegebied en opleiding



{WOONPLAATS} Tabel 4 Deelnames naar centrum en consortium van woonplaats

Aantal Consortium instellingsnaam Andere COMENES IX Webros Wonderwijs X Totaal

CVO Stedelijk VWO Roeselare 0,00% 87,43% 0,07% 12,37% 0,13% 0,00% 100,00%CVO HITEK 4,39% 82,04% 0,32% 9,87% 1,83% 1,55% 100,00%CVO Roeselare 0,30% 87,20% 0,15% 11,54% 0,44% 0,38% 100,00%CVO Sint‐Paulus Waregem 0,39% 83,32% 0,07% 0,49% 10,99% 4,74% 100,00%CVO Avelgem/Harelbeke 13,82% 78,25% 0,00% 0,48% 0,73% 6,73% 100,00%CVO van het GO Oostende 0,30% 94,18% 0,00% 5,15% 0,07% 0,30% 100,00%CVO VIVA West‐Vlaanderen 1,23% 82,28% 0,00% 12,82% 2,07% 1,60% 100,00%CVO VIVO 0,69% 72,48% 0,24% 22,08% 3,08% 1,43% 100,00%CVO VSPW 1,96% 45,38% 1,82% 41,65% 5,40% 3,79% 100,00%CVO SNT 0,00% 78,57% 0,00% 21,43% 0,00% 0,00% 100,00%PCVO West‐Vlaanderen 0,94% 92,11% 0,17% 5,47% 0,80% 0,51% 100,00%CVO Kortrijk‐Menen‐Tielt 1,15% 78,74% 0,04% 18,34% 1,25% 0,47% 100,00%

Eindtotaal 2,10% 77,04% 0,32% 16,29% 2,51% 1,74% 100,00%

Analyse

Opmerkelijk is dat een klein kwart (23 %) van de deelnemers/deelnames niet woonachtig is in het eigen werkingsgebied van COMENES. Veel heeft uiteraard te maken met de vestigingsplaatsen van het aanbod. Zo recruteert CVO Avelgem, met het merendeel van het aanbod in Avelgem (een grensgemeente van ons consortium) 6,73 % van zijn deelnames uit het naburige consortium X, en maar liefst 13,82 % van de deelnames uit het naburige Wallonië. Bovendien blijkt dat centra met opleidingen in het Hoger Beroepsonderwijs duidelijk veel ruimer werven. Dit wordt duidelijk geïllustreerd door onderstaande tabel 5. Maar liefst 43,35 % van de deelnames/deelnemers HBO woont buiten het werkgebied. Een verdere analyse per studiegebied leert ons dat dit vooral het geval is voor het studiegebied sociaal agogisch werk (zelfs meer deelnemers woonachtig in de regio WEBROS dan deelnemers woonachtig in de regio COMENES). Ander opmerkelijk cijfer is dat ook voor het studiegebied Personenzorg (SO) (zie tabel 6) meer dan 45 % van de deelnames van buiten de grenzen van het consortium komt. Tabel 5 Deelnames per niveau en consortium van woonplaats

Aantal Consortium

Niveau Andere COMENES IX Webros Wonderwijs X Totaal

Hoger beroepsonderwijs 1,49% 56,65% 1,44% 32,19% 5,69% 2,55% 100,00%

Secundair volwassenenonderwijs 2,22% 81,30% 0,09% 12,96% 1,85% 1,57% 100,00%

Eindtotaal 2,10% 77,04% 0,32% 16,29% 2,51% 1,74% 100,00%

De wervingskracht binnen de provincie (16,29 %) blijkt een stuk groter te zijn dan die daarbuiten (6,67 %). Analyseren we de woonplaats van de deelnames/deelnemers binnen de provincie op niveau van de RESOC‐gebieden (Tabel 6), dan merken we vooreerst op dat 49,95 % van de deelnames zich in RESOC Zuid‐West‐Vlaanderen bevindt, tegenover 32,98 % van de deelnames in RESOC Midden‐West‐Vlaanderen. Dit terwijl de verhouding in termen van bevolking (zie tabel 25 Totale bevolking per RESOC – groei‐index en verhouding ) 55/45 is. Er is dus een scheeftrekking ten voordele van de regio rond Kortrijk. Dit fenomeen doet zich voor op bijna alle studiegebieden met uitzondering van een aantal technische studiegebieden die bijna exclusief in Roeselare georganiseerd worden. De vestigingsplaats blijkt dus een sterk bepalende factor te zijn, ook voor opleidingen die uniek zijn, en bijgevolg in principe de hele regio zouden moeten afdekken. Denk aan de studiegebieden Algemene Vorming en Onderwijs. We moeten er anderzijds



rekening mee houden dat de doelgroep van het studiegebied Nederlands Tweede Taal niet op een gelijke mate over het werkingsgebied van COMENES gespreid is.

Tabel 6 Deelnames per studiegebied en RESOC van woonplaats

Aantal RESOCStudiegebied Brugge Oostende Westhoek Buiten Prov ZW‐Vl MW‐Vl Totaal

Algemene vorming 0,22% 1,66% 9,83% 6,94% 64,31% 17,05% 100,00%Auto 0,61% 5,07% 9,22% 13,06% 39,48% 32,57% 100,00%Bijzondere educatieve noden 0,00% 0,00% 12,50% 38,89% 30,56% 18,06% 100,00%Biotechniek 0,00% 0,00% 0,00% 53,33% 33,33% 13,33% 100,00%Bouw 0,53% 0,40% 9,78% 5,02% 41,35% 42,93% 100,00%Decoratieve technieken 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 16,67% 83,33% 100,00%Grafische technieken 0,12% 0,12% 5,72% 2,44% 56,11% 35,48% 100,00%Handel 0,59% 0,68% 8,93% 4,54% 48,29% 36,98% 100,00%Handelswetenschappen en bedrijfskunde 3,60% 0,74% 6,46% 12,17% 55,93% 21,10% 100,00%Hout 0,51% 0,64% 4,36% 14,76% 37,10% 42,62% 100,00%Huishoudelijk onderwijs 0,99% 0,31% 5,41% 4,34% 48,41% 40,54% 100,00%Industriële wetenschappen en technologie 3,07% 1,65% 10,98% 14,64% 46,40% 23,26% 100,00%Informatie‐ en communicatietechnologie 0,15% 0,21% 3,25% 4,07% 51,22% 41,10% 100,00%Koeling en warmte 0,00% 6,25% 8,33% 6,25% 20,83% 58,33% 100,00%Land‐ en tuinbouw 0,00% 0,00% 2,78% 5,90% 67,36% 23,96% 100,00%Lichaamsverzorging 0,00% 0,48% 4,18% 1,45% 78,46% 15,43% 100,00%Mechanica – elektriciteit 0,43% 0,26% 6,61% 3,72% 50,63% 38,35% 100,00%Mode 0,72% 0,18% 2,87% 8,60% 48,92% 38,71% 100,00%Nederlands tweede taal 0,09% 0,54% 3,84% 8,36% 63,27% 23,91% 100,00%Onderwijs 0,88% 0,43% 22,62% 5,24% 42,70% 28,14% 100,00%Personenzorg 7,23% 7,68% 17,00% 7,82% 34,57% 25,70% 100,00%Sociaal‐agogisch werk 13,64% 9,99% 14,57% 16,47% 22,14% 23,18% 100,00%Talen richtgraad 1 en 2 0,52% 0,25% 4,63% 4,85% 51,25% 38,49% 100,00%Talen richtgraad 3 en 4 0,32% 0,00% 3,82% 6,69% 52,23% 36,94% 100,00%Textiel 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 100,00% 0,00% 100,00%Voeding 0,94% 0,35% 6,45% 3,87% 41,85% 46,54% 100,00%

Eindtotaal 1,67% 1,39% 7,34% 6,68% 49,95% 32,98% 100,00%

Het aantal deelnames/deelnemers afkomstig uit RESOC Brugge (1,67 %) en Oostende (1,39 %) is eerder beperkt. Het gros van de deelnames/deelnemers binnen de provincie is afkomstig uit RESOC Westhoek (7,34 %). Een aantal factoren spelen hierin mee: (1) COMENES deelt de langste grens met het RESOC Westhoek, (2) tegelijk is er minder aanbod binnen dit RESOC‐gebied en (3) liggen een aantal vestigingsplaatsen van COMENES behoorlijk dicht bij RESOC Westhoek (Menen, Roeselare). Activiteitsgraad (werkend of niet) en geslacht blijken geen enkel verband te hebben met de woonplaats van de deelnames/deelnemers. Er zijn wel net iets meer jonge deelnemers dan gemiddeld die van buiten het werkingsgebied van COMENES komen. Dit staat uiteraard in verband met de studiegebieden waar jongere deelnemers zich op inschrijven.



{LEEFTIJD}

Tabel 7 Deelnames per centrum en leeftijd

Aantal deelnames Leeftijd instellingsnaam 18 en jonger 19 tot 25 26 tot 35 36 tot 45 46 tot 55 56 tot 65 66 tot 99 Eindtotaal

CVO ‐ Stedelijk VWO Roeselare 0,40% 6,91% 19,22% 17,35% 30,32% 20,81% 4,99% 100,00%CVO HITEK 1,46% 22,31% 34,00% 20,94% 12,81% 6,58% 1,89% 100,00%CVO Roeselare 4,52% 11,54% 21,57% 21,72% 21,33% 14,67% 4,65% 100,00%CVO Sint‐Paulus Waregem 1,20% 8,79% 21,37% 23,23% 21,28% 18,83% 5,30% 100,00%CVO van het GO Avelgem/Harelbeke 2,02% 3,78% 15,05% 17,46% 22,51% 28,11% 11,07% 100,00%CVO van het GO Oostende 0,90% 10,60% 21,42% 23,88% 22,31% 14,63% 6,27% 100,00%CVO VIVA West‐Vlaanderen 0,38% 4,24% 19,98% 20,36% 29,78% 20,36% 4,90% 100,00%CVO VIVO 0,39% 31,50% 29,16% 15,20% 7,45% 10,20% 6,10% 100,00%CVO‐VSPW 0,00% 40,22% 30,74% 19,30% 9,16% 0,57% 0,01% 100,00%CVO SNT 0,00% 0,00% 71,43% 28,57% 0,00% 0,00% 0,00% 100,00%PCVO West‐Vlaanderen 2,62% 7,41% 17,21% 20,26% 22,42% 21,65% 8,43% 100,00%CVO Kortrijk‐Menen‐Tielt 1,06% 11,53% 24,15% 21,64% 19,87% 16,61% 5,15% 100,00%

Eindtotaal 1,39% 18,44% 25,51% 19,93% 16,61% 13,34% 4,77% 100,00%

Analyse In vergelijking met de leeftijdsdistributie in de West‐Vlaamse bevolking bereikt het volwassenenonderwijs meer jongeren. Vooral de leeftijdscategorie tussen 18 en 25 jaar lijkt oververtegenwoordigd in onze cursistenpopulatie (18,44 % tov ongeveer 10 %). Twee belangrijke kanttekeningen hierbij. De opgevraagde gegevens betreffen deelnames. De categorie 18‐25 is sterk vertegenwoordigd in beroepsgerichte opleidingen en Algemene Vorming. Cursisten binnen deze opleidingen nemen in vergelijking met de overige cursisten op jaarbasis meer modules op (ze volgen met andere woorden een intensiever parcours). Minder koppen zorgen op die manier voor meer deelnames. Anderzijds is duidelijk dat de aanwezigheid van deze leeftijdsgroep over de studiegebieden (en dus ook over de centra) zeer wisselend is. Vergelijkbare opmerkingen kunnen gemaakt worden over de leeftijdscategorie 26‐35 jaar. Naast het klassieke HBO speelt hier ook de specifieke lerarenopleiding een rol. Anderzijds is dit ook een bevestiging van een algemeen vastgestelde tendens (zie verder) dat de groep 26‐35 jarigen het sterkst participeert aan opleiding en navorming. Eén van de verklarende factoren hierbij is zeker dat deze groep zich nog volop dient te positioneren op de arbeidsmarkt. Opleiding en navorming zijn daarbij ideale instrumenten. Drie centra vallen op door een uitgesproken jong profiel: CVO VIVO, CVO VSPW, CVO HITEK. Bepalende factor is hier uiteraard het opleidingenaanbod van deze centra (HBO, SLO, Algemene Vorming en NT2). Aan de andere kant van het spectrum vallen de gegevens van CVO Avelgem‐Harelbeke en het PCVO West‐Vlaanderen op. Tabel 8 Deelnames per niveau en leeftijd

Aantal deelnames Leeftijd Niveau 18 en jonger 19 tot 25 26 tot 35 36 tot 45 46 tot 55 56 tot 65 66 tot 99 Totaal

Hoger beroepsonderwijs 0,01% 32,28% 41,32% 19,55% 6,22% 0,56% 0,06% 100,00%Secundair volwassenenonderwijs 1,68% 15,55% 22,20% 20,01% 18,78% 16,01% 5,76% 100,00%

Eindtotaal 1,39% 18,44% 25,51% 19,93% 16,61% 13,34% 4,77% 100,00%



Tabel 9 Deelnames per geslacht en leeftijd

Aantal deelnames Leeftijd

geslacht 18 en jonger 19 tot 25 26 tot 35 36 tot 45 46 tot 55 56 tot 65 66 tot 99 Totaal

M 2,24% 19,78% 26,43% 20,00% 14,08% 12,27% 5,20% 100,00%

V 0,85% 17,58% 24,92% 19,89% 18,23% 14,02% 4,50% 100,00%

Eindtotaal 1,39% 18,44% 25,51% 19,93% 16,61% 13,34% 4,77% 100,00%

Analyse Meer jongere mannen (19‐35) en meer oudere vrouwen (45‐65) dan gemiddeld.

Tabel 10 Deelnames per studiegebied en leeftijd

Aantal Deelnames Leeftijd

Studiegebied <18 19 tot 25 26 tot 35 36 tot 45 46 tot 55 56 tot 65 66 tot 99 Totaal

Algemene vorming 0,14% 71,39% 15,61% 7,08% 4,91% 0,58% 0,29% 100,00%Auto 5,53% 27,34% 23,50% 24,88% 14,75% 3,99% 0,00% 100,00%Bijzondere educatieve noden 0,00% 38,89% 48,61% 2,78% 9,72% 0,00% 0,00% 100,00%Biotechniek 0,00% 0,00% 66,67% 26,67% 6,67% 0,00% 0,00% 100,00%Bouw 7,66% 16,12% 28,14% 22,85% 15,06% 9,51% 0,66% 100,00%Decoratieve technieken 33,33% 36,67% 10,00% 16,67% 3,33% 0,00% 0,00% 100,00%Grafische technieken 0,42% 2,86% 10,79% 22,78% 24,87% 29,10% 9,18% 100,00%Handel 11,90% 48,93% 22,20% 12,73% 3,12% 0,88% 0,24% 100,00%Handelswetenschappen en bedrijfskunde 0,00% 30,04% 44,51% 18,93% 5,90% 0,62% 0,00% 100,00%Hout 0,64% 5,13% 26,32% 19,64% 21,69% 21,05% 5,52% 100,00%Huishoudelijk onderwijs 0,31% 6,83% 21,33% 17,47% 27,12% 21,26% 5,67% 100,00%Industriële wetenschappen en technologie 0,12% 43,33% 34,59% 13,11% 7,20% 0,94% 0,71% 100,00%Informatie‐ en communicatietechnologie 0,33% 2,02% 7,94% 19,38% 23,49% 31,81% 15,03% 100,00%Koeling en warmte 0,00% 12,50% 33,33% 25,00% 16,67% 12,50% 0,00% 100,00%Land‐ en tuinbouw 2,08% 2,43% 15,97% 18,06% 31,25% 23,96% 6,25% 100,00%Lichaamsverzorging 2,57% 20,26% 34,89% 29,42% 11,25% 1,61% 0,00% 100,00%Mechanica – elektriciteit 1,90% 6,14% 16,30% 18,29% 18,89% 24,12% 14,35% 100,00%Mode 1,25% 4,12% 13,80% 13,98% 24,91% 33,87% 8,06% 100,00%Nederlands tweede taal 0,96% 20,62% 40,07% 24,30% 9,53% 3,80% 0,72% 100,00%Onderwijs 0,00% 29,55% 46,31% 19,87% 3,97% 0,30% 0,00% 100,00%Personenzorg 0,00% 49,30% 23,22% 17,25% 9,92% 0,31% 0,00% 100,00%Sociaal‐agogisch werk 0,00% 34,05% 35,86% 20,69% 8,64% 0,74% 0,02% 100,00%Talen richtgraad 1 en 2 2,51% 11,17% 21,67% 20,32% 24,39% 16,10% 3,83% 100,00%Talen richtgraad 3 en 4 0,00% 2,23% 11,15% 19,11% 32,64% 24,84% 10,03% 100,00%Textiel 20,00% 20,00% 20,00% 40,00% 0,00% 0,00% 0,00% 100,00%Voeding 0,23% 11,49% 24,50% 21,22% 23,45% 15,24% 3,87% 100,00%

Eindtotaal 1,39% 18,44% 25,51% 19,93% 16,61% 13,34% 4,77% 100,00%

Analyse Jongere studiegebieden: Algemene Vorming, Personenzorg, Handel, Sociaal‐Agogisch Werk, Onderwijs, NT2, Handelswetenschappen en bedrijfskunde, Industriële Wetenschappen en Technologie, Lichaamsverzorging, Auto, Bijzondere Educatieve Noden, Decoratieve technieken,… Oudere studiegebieden: Grafische technieken, Hout, Huishoudelijk Onderwijs, ICT, Land‐ en Tuinbouw, Mode, Talen Richtgraad 3 en 4.



{ BEROEPSACTIEF } 64,4 % van de deelnames is beroepsactief. Wat deelnemers betreft is dit wellicht een onderschatting. De intensieve opleidingen (met veel deelnames) zijn in meerderheid bevolkt met “niet‐beroepsactieven”. Indien we dit gegeven in rekening brengen komen we wellicht sterk in de buurt van 75 % werkgelegenheidsgraad bij de deelnames/deelnemers aan volwassenenonderwijs binnen onze regio. (zie sectie 5.02 Economisch) Tabel 11 aantal deelnames en beroepsactiviteit

Aantal Deelnames beroepsactief

Studiegebied Nee Ja Eindtotaal

Algemene vorming 78,18% 21,82% 100,00%

Auto 17,97% 82,03% 100,00%

Bijzondere educatieve noden 11,11% 88,89% 100,00%

Biotechniek 0,00% 100,00% 100,00%

Bouw 22,19% 77,81% 100,00%

Decoratieve technieken 50,00% 50,00% 100,00%

Grafische technieken 30,23% 69,77% 100,00%

Handel 60,15% 39,85% 100,00%

Handelswetenschappen en bedrijfskunde 19,86% 80,14% 100,00%

Hout 10,01% 89,99% 100,00%

Huishoudelijk onderwijs 25,10% 74,90% 100,00%

Industriële wetenschappen en technologie 31,64% 68,36% 100,00%

Informatie‐ en communicatietechnologie 36,71% 63,29% 100,00%

Koeling en warmte 6,25% 93,75% 100,00%

Land‐ en tuinbouw 27,08% 72,92% 100,00%

Lichaamsverzorging 44,21% 55,79% 100,00%

Mechanica – elektriciteit 33,81% 66,19% 100,00%

Mode 44,09% 55,91% 100,00%

Nederlands tweede taal 57,33% 42,67% 100,00%

Onderwijs 15,16% 84,84% 100,00%

Personenzorg 62,95% 37,05% 100,00%

Sociaal‐agogisch werk 23,92% 76,08% 100,00%

Talen richtgraad 1 en 2 23,31% 76,69% 100,00%

Talen richtgraad 3 en 4 23,25% 76,75% 100,00%

Textiel 40,00% 60,00% 100,00%

Voeding 28,84% 71,16% 100,00%

Eindtotaal 35,60% 64,40% 100,00%

Tabel 12 Aantal deelnames en sociaal economisch statuut

Aantal deelnames geslacht beroepsactief sociaal economisch statuut M V Totaal

Nee gepensioneerd 8,93% 7,41% 8,00%leerling 1e of 2e jaar secundair onderwijs van de 3e graad 3,72% 0,72% 1,89%leerling 3e jaar secundair onderwijs van de 3e graad 1,28% 0,50% 0,80%leerling secundair onderwijs van de 2e graad 0,41% 0,40% 0,41%leerling secundair onderwijs van de 4e graad 0,10% 0,14% 0,12%student hogescholenonderwijs van 1 cyclus 1,82% 1,35% 1,53%student hogescholenonderwijs van 2 cycli 0,10% 0,20% 0,16%student universitair onderwijs 0,11% 0,22% 0,18%thuiswerkend 2,74% 7,70% 5,76%werkloos 15,77% 17,38% 16,75%

Totaal Nee 34,97% 36,01% 35,60%

Ja ambtenaar 5,76% 5,18% 5,41%arbeider 18,55% 9,28% 12,90%bediende 35,68% 45,51% 41,67%kaderlid 0,78% 0,21% 0,43%vrij beroep 0,18% 0,27% 0,23%zelfstandige 4,08% 3,54% 3,75%

Totaal Ja 65,03% 63,99% 64,40%



De groep “niet‐beroepsactieven” bestaat in meerderheid uit werklozen. 16,75 % van de deelnames (dit is een overschatting in termen van deelnemers) zijn werkloos. Wellicht mogen we toch concluderen dat wij meer werklozen bereiken dan op basis van de regiokenmerken (werkloosheidsgraad van 4 à 7 %) kan verwacht worden. 8 % van de deelnames is gepensioneerd, met opmerkelijk een lichte mannelijke oververtegenwoordiging. We hebben ervoor gekozen om de thuiswerkenden als “niet‐beroepsactief” te categoriseren. Dit is een keuze die uiteraard voor discussie vatbaar is. In meerderheid zijn deze cursisten vrouwelijk. We noteren een opvallend grote aanwezigheid van bedienden in onze cursistengroep. Tabel 13 Aantal deelnames naar lesmoment

Aantal deelnames Lesmomentberoepsactief kort avond dag dag‐avond dag‐avond‐weekend dag‐weekend Totaal

ONWAAR gepensioneerd 25,89% 71,46% 0,00% 0,70% 1,94% 100,00%leerling 32,64% 62,91% 0,00% 1,51% 2,93% 100,00%student 57,80% 31,84% 0,33% 0,08% 9,96% 100,00%thuiswerkend 22,24% 75,91% 0,00% 0,08% 1,77% 100,00%werkloos 27,89% 69,43% 0,03% 0,40% 2,25% 100,00%

Totaal ONWAAR 28,53% 68,37% 0,03% 0,50% 2,57% 100,00%

WAAR ambtenaar 62,49% 20,90% 1,35% 1,66% 13,60% 100,00%arbeider 66,18% 23,24% 0,09% 2,99% 7,50% 100,00%bediende 59,07% 34,33% 0,24% 0,80% 5,57% 100,00%kaderlid 72,54% 20,77% 0,00% 1,76% 4,93% 100,00%vrij beroep 61,44% 35,95% 0,00% 0,00% 2,61% 100,00%zelfstandige 71,88% 21,01% 0,20% 1,10% 5,81% 100,00%

Totaal WAAR 61,63% 30,12% 0,30% 1,33% 6,63% 100,00%

Eindtotaal 49,84% 43,74% 0,20% 1,03% 5,18% 100,00%

Het is wellicht niet onlogisch is dat beroepsactieven vooral ‘s avonds les volgen, de “niet‐beroepsactieven” vooral overdag. Eén uitzondering vormen de studenten die uiteraard overdag andere bezigheden hebben. { NATIONALITEIT } Tabel 14 Aantal deelnames in studiegebied NT2 naar geslacht

Aantal deelnames NT2 geslachtWerelddeel M V Totaal

(leeg) 0,40% 0,14% 0,25%Europa 49,65% 56,20% 53,47%Afrika 27,88% 17,96% 22,09%Azië 19,56% 20,09% 19,87%Oceanië 0,00% 0,03% 0,02%Zuid‐Amerika 1,87% 5,14% 3,78%Noord‐Amerika 0,66% 0,44% 0,53%

Eindtotaal 100,00% 100,00% 100,00%

Instroom in NT2‐opleidingen is in hoofdzaak (53,47 %) Europees gekleurd. Daarna volgen Afrika (22,09 %) en Azië (19,87 %).



{BEREIK}

Definitie We definiëren bereik als de verhouding tussen het aantal deelnames (inschrijvingen per module) ten aanzien van het aantal inwoners per fusiegemeente. Belangrijk zijn hier de verhoudingen en niet het absolute berekende cijfer (%). Het is dus niet zo dat wij beweren dat er gemiddeld 10,58 % van de volwassenen participeren aan het volwassenenonderwijs in onze regio. We gaan er anderzijds wel van uit dat het berekend “bereik” een goede indicator is van het aantal volwassenen per gemeente actief in het volwassenenonderwijs. Zo menen wij uit de cijfers te mogen opmaken dat in Kortrijk (bereik : 16,39 %) volwassenen vier (4,57) keer meer participeren dan in Lichtervelde (bereik : 3,58 %). Tabel 15 Bereik van volwassenenonderwijs naar fusiegemeente en RESOC

Resoc Fusiegemeente Aantal inwoners Deelnames Bereik in gemeente

Midden‐West‐Vlaanderen Ardooie 9111 677 7,43%Dentergem 8191 491 5,99%Ingelmunster 10646 919 8,63%Izegem 26486 2593 9,79%Ledegem 9379 901 9,61%Lendelede 5411 474 8,76%Lichtervelde 8438 302 3,58%Meulebeke 10983 1094 9,96%Moorslede 10697 1033 9,66%Oostrozebeke 7458 633 8,49%Pittem 6609 497 7,52%Roeselare 56268 6550 11,64%Ruiselede 5139 271 5,27%Staden 10995 738 6,71%Tielt 19357 1861 9,61%Wielsbeke 9093 760 8,36%Wingene 13328 682 5,12%Hooglede 9867 737 7,47%

Zuid‐West‐Vlaanderen Anzegem 14105 1027 7,28%Avelgem 9523 924 9,70%Deerlijk 11372 1232 10,83%Harelbeke 26294 2784 10,59%Kortrijk 73777 12094 16,39%Kuurne 12626 1434 11,36%Menen 32439 3434 10,59%Spiere‐Helkijn 2047 132 6,45%Waregem 35831 3138 8,76%Wevelgem 30926 3654 11,82%Zwevegem 23809 2923 12,28%

Totaal 510205 53889 10,58%

Het gemiddeld bereik binnen het werkgebied COMENES is 10,58 %. Eén stad steekt daar ver (een ruime 50 %) bovenuit: Kortrijk met 16,39 %. In algemene termen is er een duidelijk hoger bereik in de gemeenten van het RESOC gebied Kortrijk. Zeven gemeenten van RESOC Kortrijk halen een bereik dat hoger is dan gemiddeld, tegenover één gemeente (Roeselare) in RESOC Roeselare‐Tielt. Hierbij dient daarenboven in rekening gebracht te worden dat de gegevens van CVO Vlaamse Ardennen met vestigingsplaats Waregem in deze cijfers niet verwerkt werden. Er is dus een grote kans dat met inbegrip van deze gegevens ook Waregem boven het gemiddelde zou uitkomen. In kaart gebracht ziet één en ander er nog duidelijker uit: een cluster van gemeenten met groot bereik rondom Kortrijk, aangevuld met Roeselare. De gemeenten tussen Roeselare en het



Kortrijkse cluster, aangevuld met de gemeenten met een grote vestigingsplaats (Tielt, Waregem, Avelgem) scoren gemiddeld. Nogal wat gemeenten in het noorden van ons werkingsgebied (Lichtervelde, Wingene, Ruiselede) scoren laag tot heel laag.

Figuur 6 Bereik volwassenenonderwijs naar fusiegemeente



{ BEREIK PER NIVEAU EN STUDIEGEBIED } We stellen een vergelijkbare spreiding vast van het bereik binnen de studiegebieden van het Hoger Beroepsonderwijs. Ook hier vinden we het hoogste bereik in Kortrijk, dat ongeveer 50 % boven het gemiddelde uitsteekt. De kloof met de laagst scorende gemeenten is hier zelfs nog iets groter, namelijk 1 op 6. Een volwassene woonachtig in Ruiselede participeert dus zes keer minder aan het Hoger Beroepsonderwijs dan een inwoner uit Kortrijk. Dit is een belangrijke vaststelling: een aantal (niet alle) opleidingen binnen het Hoger Beroepsonderwijs hebben immers een uniek karakter en zouden dus in principe voor alle inwoners even bereikbaar moeten zijn. Uit deze eerste analyse blijkt dat afstand en bereikbaarheid ook voor het Hoger Beroepsonderwijs een bepalende rol spelen. Zo is de kans dat een inwoner van Roeselare een HBO‐opleiding volgt 50 % kleiner dan die van een inwoner van Kortrijk. Dit geldt evenzeer voor unieke opleidingen (binnen West‐Vlaanderen) als voor opleidingen waarvoor een alternatief bestaat binnen de provincie (bijvoorbeeld Brugge). Een aantal hypotheses kunnen dit fenomeen verklaren. Een bepalende factor zou kunnen zijn dat de externe communicatie (naam‐ en productbekendheid) van het aanbod Hoger Beroepsonderwijs van de centra gelegen in Kortrijk de inwoners van verder gelegen gemeenten te weinig bereikt. Anderzijds bereikt het Hoger Beroepsonderwijs (zie tabel 8) een jonge, niet beroepsactieve (dus ook met een lager inkomen) groep die relatief intensief les volgt. Een combinatie dus van een intensieve vraag naar verplaatsingen gecombineerd met een lager inkomen (en dus wellicht het minder beschikken over vervoersmogelijkheden).

Deze vaststelling is in elk geval geen pleidooi voor een verdere decentralisering van het aanbod Hoger Beroepsonderwijs. Het doet ons wel vragen stellen bij het gerealiseerde bereik. De oorzaken dienen verder onderzocht te worden. En op basis van de vastgestelde drempels dient een plan van aanpak uitgewerkt te worden. Het patroon van het bereik van het Secundair Onderwijs loopt bijna volledig parallel met de algemene spreiding. Secundair Onderwijs vormt het grootste deel van het aanbod. Een voorbeeld van een studiegebied binnen het Secundair Onderwijs met een bijna uniek karakter (binnen onze regio) is het studiegebied Algemene Vorming (enkel uitgewerkt aanwezig in Kortrijk). Analyseren we echter het bereik van deze opleidingen, dan constateren we dat dit zeer sterk lokaal is. Kortrijk scoort als gemeente twee keer sterker dan gemiddeld. Jongvolwassenen uit Roeselare en Izegem (toch beide met een vlotte verbinding naar Kortrijk) scoren een bereik dat liefst 2,5 keer kleiner is dan dat van Kortrijk.

Figuur 8 Bereik Hoger Beroepsonderwijs Figuur 7 Bereik Secundair Onderwijs



Bepaalde gemeenten vallen helemaal buiten het bereik (het noordoosten). Hopelijk worden deze gemeenten afgedekt door het aanbod in Gent. Afstand blijkt de belangrijkste drempel te vormen.

Ook het bereik van het aanbod van het Centrum voor Basiseducatie is sterk gevarieerd. Kortrijk is de stad met grootste bereik ( 4 keer het gemiddeld bereik), gevolgd door Roeselare (3 keer het gemiddeld bereik). Niet toevallig de twee steden met de hoofdvestigingsplaatsen van het Centrum voor Basiseducatie. Ook hier speelt afstand dus een cruciale rol.

Figuur 9 Bereik Algemene Vorming

Figuur 10 Bereik Centrum voor Basiseducatie



{BEREIK PER STAD VAN AANBOD} Het bereik van het aanbod volwassenenonderwijs wordt wellicht nog het sterkst geïllustreerd door het bereik van alle aanbod binnen een aantal steden in kaart te brengen.

Figuur 11 Bereik aanbod in Kortrijk

Figuur 12 Bereik aanbod in Roeselare



Figuur 15 Bereik aanbod in Tielt

Figuur 14 Bereik aanbod in Waregem

Figuur 13 Bereik aanbod in Avelgem



{ OVER HET BEHALEN VAN DELERS } De delers (of het (vanuit de overheid) minimaal verwacht aantal deelnemers per module) spelen een belangrijke rol in het financieringsmechanisme van de Centra voor Volwassenenonderwijs en het Centrum voor Basiseducatie. Ze zijn meteen ook een ideale graadmeter van de mate waarin studiegebieden en/of opleidingen “gezond” zijn. Opmerkingen vooraf Een tweetal opmerkingen vooraf. (1) Binnen het financieringsmechanisme zelf en (dus) ook bij onderstaande benadering wordt geen rekening gehouden met de individuele begeleiding bij bijvoorbeeld werkplekleren. Dit betekent concreet dat opleidingen die in onderstaande tabel als zeer “gezond” naar voor komen in de praktijk geconfronteerd worden met een tekort aan omkadering voor de individuele begeleiding van studenten. We denken daarbij aan studiegebieden als Personenzorg, Algemene Vorming, Onderwijs, Sociaal‐Agogisch Werk. (2) In een aantal studiegebieden en opleidingen worden verschillende modules tegelijk (en begeleid door één leerkracht) aangeboden. De tabel zou de indruk kunnen wekken dat in deze opleidingen gewerkt wordt met zeer kleine groepen. Dit is dus niet het geval. De centra hebben hier in de praktijk een praktische en zo kwalitatief mogelijke oplossing gezocht. Blijft wel dat de rode cijfers voor deze studiegebieden en opleidingen wel een terechte bezorgdheid markeren. Het theoretisch model van modules spoort duidelijk niet met de praktijk van de opleidingsvragen. Tabel 16 Studiegebied en deler

Studiegebied Aantal deelnames Grootte van deler Boven of onder deler

Algemene vorming 1384 10,00 8,74

Auto 651 8,00 7,54

Bijzondere educatieve noden 72 10,00 ‐3,56

Bouw 757 10,00 1,87

Decoratieve technieken 30 10,00 ‐2,93

Handel 2050 14,00 1,93

Handelswetenschappen en bedrijfskunde 1611 13,00 4,36

Hout 779 9,00 2,03

Huishoudelijk onderwijs 4144 14,00 ‐0,21

Industriële wetenschappen en technologie 847 10,00 3,43

Informatie‐ en communicatietechnologie 10767 11,00 2,10

Koeling en warmte 48 7,00 5,04

Mechanica – elektriciteit 2313 7,00 4,32

Mode 558 9,00 ‐0,29

Nederlands tweede taal 10975 12,00 4,00

Onderwijs 4656 14,00 4,73

Personenzorg 2864 12,00 8,15

Sociaal‐agogisch werk 4214 15,00 7,40

Talen richtgraad 1 en 2 12816 15,00 0,65

Talen richtgraad 3 en 4 628 13,00 ‐1,48

Voeding 853 10,00 2,47

Lichaamsverzorging 622 13,00 0,55

Grafische technieken 1677 10,00 2,60

Land‐ en tuinbouw 288 13,00 2,47

Textiel 5 7,00 ‐4,40

Biotechniek 15 10,00 ‐4,07

Eindtotaal 65624 12,54 3,06

In het decreet volwassenenonderwijs wordt door de deler per studiegebied/opleiding aangegeven wat het minimaal aantal deelnemers is per module om deze module te kunnen



financieren. In de kolom “boven of onder deler” wordt per module berekend hoeveel deelnames er “boven of onder” deze deler zijn. De waarde per studiegebied of opleiding is een gemiddelde voor alle modules. In tabel 16 vinden we de bevestiging van de moeilijkheden in volgende belangrijke studiegebieden (van groot naar klein) : Huishoudelijk onderwijs, Talen richtgraad 3 en 4, Mode. Een aantal kleinere (maar voor de regio wel belangrijke) studiegebieden zitten eveneens in moeilijkheden: Textiel, Biotechniek, Bijzondere Educatieve Noden, Decoratieve technieken. Een analyse op niveau van studiegebieden maskeert uiteraard een aantal onderliggende problemen op niveau van de opleidingen. Een beperkte oplijsting van opleidingen met een knipperlicht:

- nogal wat technische opleidingen (in bouw, in hout, in mechanica‐elektriciteit) - opleidingen “Boekhouden‐Informatica” en “Secretariaat‐Talen” - alle opleidingen met betrekking tot naaien in “huishoudelijk onderwijs” (koken doet het

wel goed) - textielopleidingen binnen “industriële wetenschappen en technologie” - de opleiding “informatica: programmeren” - bijna alle opleidingen in het studiegebied “Mode” - hogere richtgraden voor het studiegebied “Nederlands Tweede Taal” - alle opleidingen richtgraad 2 binnen studiegebied “Talen richtgraad 1 en 2” met

uitzondering van Frans - de helft van de talen richtgraad 1 binnen studiegebied “Talen richtgraad 1 en 2” - alle opleidingen richtgraad 3 en 4 binnen studiegebied “Talen richtgraad 3 en 4” met

uitzondering van Spaans richtgraad 4 - de “niet hotel” – opleidingen binnen het studiegebied Voeding - enkele opleidingen uit de studiegebieden “Lichaamsverzorging” en “Grafische

technieken” - alle opleidingen binnen de studiegebieden “Textiel” en “Biotechniek”

Tabel 17 Studiegebied en opleiding en deler

Studiegebied CVO adm vanaf 2001.opleiding Aantal deelnames

Grootte van deler

Boven of onder deler

Algemene vorming Algemene vorming BSO 3 380 10,00 8,34Algemene vorming TSO 3 423 10,00 13,89Economie 142 10,00 5,97Economie – wiskunde 4 10,00 ‐7,50Humane wetenschappen ASO 2 68 10,00 7,00Humane wetenschappen ASO 3 367 10,00 4,80

Auto Bestuurder heftruck 319 8,00 7,20Bestuurder reachtruck 16 8,00 2,44Fietsenmaker 109 8,00 14,96Koetswerkhersteller 53 8,00 2,70Mecanicien bromfietsen en tuinmateriaal 25 8,00 17,00Mecanicien personen‐ en lichte bedrijfswagens 31 8,00 2,35Technicus personen‐ en lichte bedrijfswagens 98 8,00 3,06

Bijzondere educatieve noden Vrachtwagenchauffeur 72 10,00 ‐3,56

Bouw Bouw BSO 3 31 10,00 0,42Onderhoud en herstellingen BSO 3 518 10,00 3,35Ruwbouwafwerking BSO 2 46 10,00 ‐0,04Woningdecoratie BSO 3 147 10,00 ‐2,01CAD ‐ bouwkundig tekenen TSO 3 15 10,00 ‐2,47

Decoratieve technieken Publiciteitsschilderen BSO 3 30 10,00 ‐2,93

Handel Bedrijfsbeheer TSO 3 1045 14,00 3,57Boekhouden‐informatica TSO 3 342 14,00 ‐1,15Kantooradministratie en gegevensbeheer BSO 407 14,00 2,49Secretariaat ‐ talen TSO 3 256 14,00 ‐1,52

Handelswetenschappen en bedrijfskunde Boekhouden 470 13,00 6,86



Informatica 336 13,00 3,37Marketing 295 13,00 5,01Meertalig secretariaat 322 13,00 1,91Verkeerskunde 188 13,00 3,04

Hout Buitenschrijnwerker 48 9,00 3,00Houtbewerking ‐ meubelmakerij BSO 3 155 9,00 9,61Houtbewerking ‐ schrijnwerkerij BSO 3 411 9,00 1,06Interieurbouwer 82 9,00 0,56Meubelsnijwerker ‐ ornamenteur BSO 3 62 9,00 ‐6,32Restauratievakman meubelen BSO 3 21 9,00 ‐6,67

Huishoudelijk onderwijs Eenvoudige gezonde keuken BSO 2 266 14,00 2,53Inrichten van de Woning 466 14,00 ‐3,13Kleding BSO 2 82 14,00 ‐4,12Koken 2689 14,00 1,54Naaien 27 14,00 ‐6,48Naaien BSO 2 614 14,00 ‐6,03

Industriële wetenschappen en technologie Elektromechanica 85 10,00 0,44

Elektronica 222 10,00 6,52Mechanica 279 10,00 5,48Design en textiel 102 10,00 ‐3,98Industriële informatica 42 10,00 ‐1,00Bedrijfsautomatisatie 101 10,00 4,18Textielproductietechnieken 16 10,00 ‐5,38

Informatie‐ en communicatietechnologie Burotica TSO 3 40 11,00 0,05

Informatica: computer‐ en besturingssystemen en netwerken 698 11,00 3,11Informatica: programmeren 109 11,00 ‐4,51Informatica: toepassingssoftware 9231 11,00 1,97Informatica: toepassingssoftware verkort 689 11,00 3,94

Koeling en warmte Installateur centrale verwarming 37 7,00 5,35Sanitair installateur 11 7,00 4,00

Mechanica ‐ elektriciteit Automatiseringstechnieken TSO 3 8 7,00 1,00BMBE‐Lasser 13 7,00 ‐2,92Buislasser 147 7,00 ‐3,17CAD TSO 3 194 7,00 5,21Computertechnicus TSO 3 1571 7,00 5,55Elektromechanica TSO 3 18 7,00 11,00Gassmeltlasser 8 7,00 ‐3,00Industrieel elektrotechnisch installateur 11 7,00 ‐4,36Installateur domotica 60 7,00 1,17Lasser Monteerder MIG/MAG 3 7,00 ‐4,00MIG/MAG‐lasser 21 7,00 ‐1,71PLC technieker 56 7,00 ‐0,61Productieoperator verspaning 31 7,00 0,77Residentieel elektrotechnisch installateur 151 7,00 4,15TIG‐lasser 21 7,00 0,29

Mode Breien 33 9,00 0,36Realisaties dameskleding 393 9,00 ‐0,89Accessoires 106 9,00 2,77Mode‐ en textielverkoop 4 9,00 ‐5,00Maatwerk damespatronen 12 9,00 ‐2,83Mode en interieur 3 9,00 ‐6,00Realisaties kinder‐ en tienerkleding 7 9,00 ‐6,57

Nederlands tweede taal Nederlands tweede taal ‐ verlengd richtgraad 1 577 12,00 3,64Nederlands tweede taal richtgraad 1 5530 12,00 6,06Nederlands tweede taal richtgraad 2 4187 12,00 2,27Nederlands tweede taal richtgraad 3 436 12,00 ‐2,14Nederlands tweede taal richtgraad 4 208 12,00 ‐0,95Socio‐culturele integratie richtgraad 1 37 12,00 ‐2,08

Onderwijs GPB‐opleiding 711 14,00 11,17Specifieke lerarenopleiding 3945 14,00 3,57

Personenzorg Agogische bijscholing TSO 3 206 12,00 15,77Begeleider‐animator voor bejaarden TSO 3 152 12,00 ‐2,20Jeugd‐ en gehandicaptenzorg TSO 3 1235 12,00 11,98Kinderzorg/Begeleider in de kinderopvang 520 12,00 5,05Polyvalent verzorgende/thuis‐ en bejaardenzorg BSO 3 745 12,00 4,11Technische bijscholing voor de welzijnssector 6 12,00 ‐6,00



Sociaal‐agogisch werk Agogische bijscholing orthopedagogie 718 15,00 2,75Maatschappelijk werk 1310 15,00 4,78Orthopedagogie 2153 15,00 10,67Sociaal‐cultureel werk 33 15,00 ‐0,30

Talen richtgraad 1 en 2 Arabisch richtgraad 1 339 15,00 ‐1,09Chinees richtgraad 1 145 15,00 ‐3,67Duits richtgraad 1 309 15,00 ‐0,04Duits richtgraad 2 94 15,00 ‐3,96Engels ‐ professioneel bedrijfsgericht richtgraad 2 45 15,00 ‐0,20Engels richtgraad 1 1175 15,00 ‐0,01Engels richtgraad 2 1158 15,00 ‐1,75Frans richtgraad 1 1949 15,00 3,15Frans richtgraad 2 1340 15,00 1,15Italiaans richtgraad 1 1021 15,00 2,44Italiaans richtgraad 2 676 15,00 ‐1,12Japans richtgraad 1 44 15,00 ‐4,00Portugees richtgraad 1 112 15,00 0,50Portugees richtgraad 2 44 15,00 ‐3,91Russisch richtgraad 1 258 15,00 ‐1,30Spaans richtgraad 1 2346 15,00 2,32Spaans richtgraad 2 1483 15,00 ‐1,75Turks richtgraad 1 98 15,00 1,84Russisch richtgraad 2 50 15,00 ‐1,52Pools richtgraad 1 130 15,00 ‐0,52

Talen richtgraad 3 en 4 Engels richtgraad 3 52 13,00 ‐5,38Frans richtgraad 3 86 13,00 ‐1,81Frans richtgraad 4 40 13,00 ‐3,00Italiaans richtgraad 3 103 13,00 ‐0,49Italiaans richtgraad 4 36 13,00 ‐4,00Portugees richtgraad 4 18 13,00 ‐4,00Spaans richtgraad 3 175 13,00 ‐0,48Spaans richtgraad 4 100 13,00 0,48Engels richtgraad 4 18 13,00 ‐4,00

Voeding Ambachtelijk brood‐ en banketbakker 118 10,00 ‐2,15Ambachtelijk chocoladebewerker 6 10,00 ‐6,67Ambachtelijk ijsbereider 5 10,00 ‐7,40Brood‐ en banketbakkerij en confiserie BSO 3 22 10,00 ‐4,00Hotelbedrijf 67 10,00 1,27Hotelbedrijf BSO 3 276 10,00 1,49Hotel TSO 3 359 10,00 5,65

Lichaamsverzorging Schoonheidsverzorging TSO 3 314 13,00 0,61Kappersmedewerker 159 13,00 2,14Dameskappen BSO 3 115 13,00 ‐1,27Kapper 34 13,00 ‐1,18

Grafische technieken Multimedia operator 1100 10,00 3,44Webdesigner 189 10,00 ‐0,48Webontwikkelaar 22 10,00 1,00Elektronische paginaopmaak en multimedia TSO 3 328 10,00 1,82DTP‐Operator 22 10,00 ‐2,45Toegepaste grafische technieken TSO 3 16 10,00 6,00

Land‐ en tuinbouw Tuinbouw BSO 3 141 13,00 4,50Bloementeelt en ‐schikken BSO 3 147 13,00 0,52

Textiel Montage van textielmachines BSO 3 5 7,00 ‐4,40

Biotechniek Chemie en textiel 15 10,00 ‐4,07

Eindtotaal 65624 12,54 3,06



Sectie 4.06 Duale trajecten

Op basis van een beperkte bevraging van de Centra voor Volwassenenonderwijs en het Centrum voor Basiseducatie gekoppeld aan een effectief bezoek aan het centrum en gesprek met de directie werd volgende inventarisatie gemaakt van de situatie op vlak van “duale” trajecten binnen onze regio. Tabel 18 Stand van zaken duale trajecten

Centrum Duaal traject Opleiding Samenwerking Intenties CBE Kortrijk‐Roeselare

ja EDAS (voortraject) VSPW (EDAS) of tussentraject (opstap) naar beroepsopleiding

ontwikkeling van een neventraject wiskunde ifv de opleiding bedrijfsbeheer binnen de CVO’s


ja NT2 ICT

Politieschool Moeskroen (i.f.v. taalexamen) TKO IVV Gent

bedrijfsbeheer (zie CBE)

CVO 3 Hofsteden

ja (in voorbereiding)

NT2‐lichaamsverzorging

Intern Projectaanvraag ingediend voor september 09

CVO HITEK enkel doorverwijzing

NT2 VSPW (kinderverzorger‐polyvalent verzorgende) – VIVO (heftruck)


CVO Roeselare nvt bedrijfsbeheer (zie CBE) int. vr. samenwerking TKO

CVO Sint‐Paulus

ja NT2‐hout Intern Samenwerking met Rode Kruis en LOI (Lokaal Opvanginitiatief)

09‐10: NT2‐ sanitair installateur of ICT bedrijfsbeheer (zie CBE)

CVO Sted VWO Roeselare

nvt

CVO VIVO ja

TKO

VSPW

Graag meer afspraken op consortiumniveau, om meer diplomagerichte trajecten mogelijk te maken

doorverwijzing heftruck HITEK‐NT2 CVO VSPW ja Beroepsopleidingen

combinatie met TKO VIVO

EDAS CBE

polyvalent verzorgende

VDAB

PCVO nvt CVO VIVA nvt CVO Vlaamse Ardennen

nvt

CVO De Avondschool

nvt wel in Oostende: NT2‐bedrijfsbeheer


CVO SNT nvt

Analyse: Het aantal duale trajecten binnen de centra van het consortium COMENES is tot nu toe beperkt. Vaak blijft de samenwerking beperkt tot doorverwijzing naar het aanbod van een partnerinstelling. In de bestaande duale trajecten onderscheiden we drie terugkerende “patronen”:

Combinatie met NT2 (van CBE of CVO) In vergelijking met andere consortia is er binnen ons werkgebied een kleinere en andere groep anderstaligen aanwezig. Het ontwikkelen van duale NT2‐trajecten



is daardoor zonder extra ondersteuning moeilijk of niet te organiseren. De lopende projecten worden georganiseerd in onderlinge samenwerking, met VDAB, of met een vzw die zich richt tot een anderstalig publiek.

Beroepsgerichte trajecten o Hiervoor werken de centra (CBE en/CVO) voornamelijk samen met VDAB, al dan

niet op de werkvloer. o Daarnaast is binnen het consortium een project in ontwikkeling waarbij CBE een

neventraject wiskunde gaat uitwerken voor de cursisten Bedrijfsbeheer in de CVO’s die deze opleiding aanbieden.

Diplomagerichte trajecten o In onderlinge samenwerking ontwikkelen meerdere partnerinstellingen van

COMENES duale trajecten waarbij technische opleidingen gecombineerd worden met de opleiding Algemene Vorming (TKO).

o Er worden ook duale trajecten ontwikkeld met aanbod uit de opleiding Algemene Vorming als neventraject bij opleidingen in het Hoger Onderwijs binnen het volwassenenonderwijs of aan de hogescholen en universiteiten (typevoorbeeld Wiskunde voor hogeschoolstudenten).



Sectie 4.07 Gecombineerd onderwijs Op basis van een beperkte bevraging van de Centra voor Volwassenenonderwijs en het Centrum voor Basiseducatie gekoppeld aan een effectief bezoek van het centrum en gesprek met de directie werd volgende inventarisatie gemaakt van de situatie op vlak van gecombineerd onderwijs en het gebruik van elektronische leeromgevingen binnen onze regio. Tabel 19 Stand van zaken gecombineerd onderwijs

Centrum OLC naam ELO ELO als ondersteuning bij contactonderwijs

ELO in gecombineerd onderwijs

CBE Kortrijk‐Roeselare

ja nvt nvt Nvt ‐ opm.: VOCVO‐project E‐leren – afstandsonderwijs niet evident voor CBE‐cursistenprofiel


ja Dokeos Talen, NT2, ICT nvt

CVO 3 Hofsteden neen Dokeos aantal cursussen, bijv. ICT introductie gepland 2010: talen, ICT, voeding

CVO HITEK neen Dokeos aantal cursussen meerdere HBO‐modules CVO Roeselare neen Smartschool ICT‐cursussen, in onderzoek

voor talen nvt

CVO Sint‐Paulus neen EloV (spin off Toledo)

Aantal cursussen: autocad‐homenetwerken

nvt

CVO Sted VWO Roeselare

neen nvt nvt nvt

CVO VIVO ja EloV (spin off Toledo)

aantal cursussen ICT: aantal projecten goedgekeurd voor 5 jaar TKO: project per jaar opnieuw aan te vragen SLO: alles in gecomb ond gem. verhouding contact‐afstand 65‐35

CVO VSPW Smartschool BSO‐opleidingen alle opleidingen (niet BSO) alle projecten goedgekeurd tot 2013 afstand‐contact: varieert tss 20‐80 & 75‐25

PCVO neen Smartschool aantal cursussen nvt CVO VIVA neen nvt nvt nvt CVO Vlaamse Ardennen

neen Moodle nvt nvt

CVO De Avondschool

neen nvt nvt nvt

CVO SNT neen nvt nvt nvt

Analyse Het aanbod gecombineerd onderwijs binnen de centra van COMENES is in volume eerder beperkt. Het huidig aanbod gecombineerd onderwijs situeert zich bijna uitsluitend binnen het Hoger Beroepsonderwijs (CVO VSPW, CVO VIVO en CVO HITEK). De ontwikkelingen binnen het aanbod secundair onderwijs zijn minimaal, maar wel startend (zie de aanvragen gecombineerd onderwijs van partners van COMENES in tabel 20). Anderzijds worden de ontwikkelingen gecombineerd onderwijs binnen onze centra door de inspectie geregeld als “good practice” bestempeld. In een kleine meerderheid van de Centra voor Volwassenenonderwijs wordt wel gebruik gemaakt van een elektronisch leerplatform, al beperkt ook dit zich meestal tot een klein deel van de cursussen (bijvoorbeeld ICT). Wellicht is een tekort aan technische kennis van en vertrouwdheid met een elektronisch leerplatform (op centrumniveau om een dergelijk platform te ondersteunen, op niveau van de leerkracht om een dergelijk platform efficiënt te gebruiken)



de belangrijkste oorzaak van dit te beperkte gebruik. Een tweede belangrijke factor is het ontbreken van aangepast elektronisch cursus‐ en oefenmateriaal. In een aantal gevallen wordt verwezen naar de cursist die daar geen vragende partij voor zou zijn. Een onderzoek naar de vragen en houdingen van cursisten ten aanzien van gecombineerd onderwijs en/of het gebruik van elektronisch cursus‐ en oefenmateriaal dient zich aan. Het Centrum voor Basiseducatie signaleert dat een behoorlijk aantal deelnemers niet over voldoende vaardigheden beschikt om een dergelijk platform te gebruiken. Opportuniteit Op niveau van ons consortium doet zich een geweldige opportuniteit voor. Het vroegere Eduwest vzw wordt in de loop van 2009 onder de vleugels van het PCVO West‐Vlaanderen gebracht en nieuw leven ingeblazen door de provincie West‐Vlaanderen. Het nieuwe centrum kan instaan voor opleiding, ondersteuning (cfr tekort aan kennis) en ontwikkeling (cfr tekort aan inhoud). De Raad van Bestuur heeft zich geëngageerd om waar mogelijk en projectmatig gezamenlijke ontwikkelingsprojecten op te zetten. Meest concrete voorstel is momenteel de ontwikkeling van een pakket afstandsonderwijs, om te gebruiken in een gecombineerde formule, voor de opleiding bedrijfsbeheer. Daartoe werd reeds een werkgroep opgestart. Tabel 20 Overzicht aanvragen gecombineerd onderwijs 08-09

CVO de Vlaamse Ardennen Oudenaarde algemene vorming algemene vorming BSO 3

CVO HITEK Kortrijk handelswetenschappen en bedrijfskunde boekhouden CVO HITEK Kortrijk handelswetenschappen en bedrijfskunde marketing CVO HITEK Kortrijk handelswetenschappen en bedrijfskunde marketing CVO HITEK Kortrijk handelswetenschappen en bedrijfskunde marketing CVO HITEK Kortrijk handelswetenschappen en bedrijfskunde verkeerskunde CVO HITEK Kortrijk handelswetenschappen en bedrijfskunde meertalig secretariaat CVO Oostende talen richtgraad 1 en 2 Russisch richtgraad 2 CVO Oostende handelswetenschappen en bedrijfskunde informatica CVO Roeselare handel boekhouden‐informatica CVO VIVO Kortrijk algemene vorming algemene vorming TSO 3 CVO VIVO Kortrijk algemene vorming algemene vorming TSO 3 CVO VIVO Kortrijk algemene vorming humane wetenschappen CVO VIVO Kortrijk algemene vorming humane wetenschappen CVO VIVO Kortrijk informatie‐ en communicatietechnologie informatica‐toepassingssoftware CVO VIVO Kortrijk informatie‐ en communicatietechnologie informatica‐toepassingssoftware verkort CVO VIVO Kortrijk handel secretariaat‐talen CVO VIVO Kortrijk handel secretariaat‐talen CVO VIVO Kortrijk handel secretariaat ‐ talen



Sectie 4.08 Studievoortgang Tijdens de bezoekenronde van de staf van COMENES aan alle partnerinstellingen werd gepeild naar de manier waarop elk centrum de studievoortgang van cursisten opvolgt. Dit levert een divers beeld op, waarbij het ene centrum meer aandacht besteedt aan de trajectbegeleiding van cursisten dan het andere, en waarbij binnen elk centrum ook verschillen zijn per afdeling (studiegebied). Een aantal tendensen:

- Het onthaal van de cursisten, bij inschrijving, en de organisatie van de instaptoetsen e.d., bij de start van een module, verschillen per centrum.

- In de meeste centra bestaat een procedure waarbij cursisten worden gecontacteerd na enkele weken afwezigheid. Meestal worden de cursisten opgebeld (door leerkrachten, coördinatoren, of medewerkers van de administratie).

- Sommige centra registreren de instroom, doorstroom en uitval in een elektronisch systeem, dat gekoppeld is aan het administratief pakket.

- In beroepsgerichte opleidingen, waarbij de cursisten stage moeten lopen, is er intensieve trajectbegeleiding voorzien.

- Ook voor NT2 organiseren de meeste centra een uitgebreide trajectbegeleiding, in samenwerking met het Huis van het Nederlands en het Onthaalbureau.

- In de diplomagerichte opleidingen wordt gewerkt aan een EVC‐EVK‐beleid, waardoor, via het toekennen van vrijstellingen, een verkort traject mogelijk gemaakt wordt voor de cursist. Er is in deze context ook overleg tussen verschillende centra, en met een aantal hogescholen. Ook hier zijn verschillen in aanpak te constateren per centrum.

- In het Centrum voor Basiseducatie bestaat het principe van “warme overdracht” waarbij de leerkracht van de vorige module zijn/haar cursisten begeleidt naar en tijdens de eerste lessen van een volgende module (intern, binnen het CBE, of bij de overgang van CBE naar CVO).

- Externe doorverwijzing (naar een ander centrum, CBE of CVO) is in meerdere centra niet ontwikkeld.

Algemeen kan gesteld worden dat alle centra meer en meer investeren in de trajectbegeleiding van cursisten. Het thema van studievoortgang wordt intern door de centra uitgewerkt, en vormt geen prioriteit voor COMENES.



Sectie 4.09 Inventaris infrastructuur

Tijdens de bezoekenronde van de staf van COMENES aan alle partnerinstellingen werd ook een inventaris opgemaakt van de gebruikte infrastructuur. Deze gegevens worden bewaard in een databank. Hieronder volgt een overzicht van de opvallendste aspecten m.b.t. de infrastructuur:

De CVO’s en het CBE in het werkgebied van COMENES maken gebruik van 331 (les)lokalen in totaal. Naast ‘gewone’ leslokalen zijn er ook specifieke lokalen in gebruik, zoals bijv.

o 76 PC‐lokalen o 65 praktijklokalen o 32 keukens

De meerderheid van de lokalen zijn geen eigendom van de centra (huur, gebruiksvergoeding).

Een deel van de infrastructuur is verouderd en/of onvoldoende aangepast aan het volwassen cursistenpubliek.

Alle lesplaatsen zijn relatief vlot bereikbaar met het openbaar vervoer (trein, bus, belbus).

Meerdere centra signaleren parkeerproblemen bij één of meerdere lesplaatsen.

In meerdere lesplaatsen ontbreken geschikte pauzelokalen voor de cursisten.

In bijna alle centra is er een nijpend tekort aan leslokalen voor de cursussen die overdag gegeven worden.

Niet alle lesplaatsen zijn aangepast aan mindervalide cursisten. Opmerking: bij het opstellen van bovenstaand overzicht ontbraken nog de gegevens van CVO De Avondschool.



Sectie 4.10 Inventaris samenwerkingsverbanden

Tijdens de bezoekenronde van de staf van COMENES aan alle partnerinstellingen werd ook een inventaris opgemaakt van de samenwerkingsverbanden. Deze gegevens worden bewaard in een databank. Hieronder volgt een overzicht van de voornaamste soorten samenwerkingsverbanden van de centra: Onderlinge samenwerking

o Binnen COMENES: RvB, projectgroepen

o Samenwerking tussen een aantal centra voor verdeling mentoruren

Structurele samenwerking van alle centra die NT2 aanbieden met het Huis van het

Nederlands en met het Onthaalbureau

Samenwerking met openbare besturen

o Structurele verankering: CVO van de stad of de provincie

o Samenwerking voor opleidingen personeel openbare besturen

o Samenwerking met meerdere OCMW’s

Afspraken i.v.m. doorverwijzing kandidaat‐cursisten

Cursusaanbod voor 50‐plussers in dienstencentra

Samenwerking in Leerwinkel (Leermarkt, Leerplein, e.d., bij start schooljaar)

o Kortrijk, Roeselare, Oostende

Gedeelde infrastructuur

o vaak met Secundair Onderwijs (bijv. technische opleidingen CVO in gebouwen

KTA/VTI)

o met OCMW: in dienstencentra

o met andere scholen (hogescholen, Deeltijds Kunstonderwijs)

Gezamenlijke investering in nieuwbouwproject (samenwerking met stad, andere centra

voor volwassenenonderwijs, en andere partners)

o Kortrijk: project BibLLLiotheek

o Roeselare: project Kenniscentrum

Samenwerking met andere instellingen met Hoger Onderwijs (hogescholen, universiteit)

o Afspraken schakelprogramma’s voor HBO‐studenten

o Samenwerking in kader van lerarenopleiding (expertisenetwerk)

Samenwerking in kader van bepaalde opleidingen

o met VDAB (beroepsopleidingen)

o met Syntra West

o met beroepsfederaties, RESOC/SERR

o met meerdere VZW’s

o met scholengemeenschappen secundair onderwijs

Netwerking & ondersteuning door contacten met

o Koepelorganisaties

o Begeleidingsdiensten



Sectie 4.11 Gesignaleerde probleemstellingen, knelpunten vanwege de centra Vanuit de centra worden meerdere knelpunten gesignaleerd. De voornaamste worden hieronder opgesomd:

{ ALGEMEEN }

• Sommige kleine centra maken zich zorgen over hun overlevingskansen, of vrezen minstens voor hun onafhankelijkheid op (middel)lange termijn.

• Er heerst bezorgdheid over het aanbod en de kwaliteit van het aanbod bij andere opleidingsverstrekkers, die niet gebonden zijn aan de regelgeving van Onderwijs.

• Alle centrumdirecties ervaren extra werkdruk en vergaderlast door de komst van het consortium.

{ OPLEIDINGSAANBOD CBE‐CVO }

• De doorstroom van cursisten van CBE naar CVO verloopt problematisch. Het verschil in aanpak en methodiek van CBE, enerzijds, en CVO, anderzijds, verhoogt de drempel voor deze kwetsbare cursisten.

• Centra die gespecialiseerd zijn in beroepsgerichte opleidingen, zijn sterk afhankelijk van maatschappelijke tendensen. Dit werkt in twee richtingen: centra met opleidingen die gericht zijn op ‘boomende’ sectoren (bijv. zorg) kunnen hierdoor hun structuur en de regelgeving niet altijd snel genoeg op inspelen; anderzijds incasseren centra met opleidingen die zich richten op een noodlijdende sector, zoals bijv. het textiel in Zuid‐West‐Vlaanderen, zware verliezen.

• Er worden vragen gesteld bij de schaal van het consortium als regio waarbinnen over onderwijsbevoegdheden beslist worden. Voor sommige studiegebieden is een schaal op niveau van de provincie wellicht meer aangewezen. Idem dito worden vragen gesteld bij onderwijsbevoegdheden en aanbod binnen aangrenzende consortia binnen of buiten de provincie.

• Meerdere technische opleidingen zijn zwaar verlieslatend. De infrastructuur voor dergelijke opleidingen vergt zware investeringen, en de deler wordt meestal niet gehaald. Zie hierboven.

• De inschaling van de bestaande opleidingen Hoger Beroepsonderwijs naar de niveaus 4, 5 of 6 is een belangrijke maar moeilijke oefening in functie van de toekomst van deze opleidingen binnen het volwassenenonderwijs. Bij het inschalen van de opleidingen (niveau 4,5, 6) dient een aangepast instrumentarium in functie van doelgroep en aanpak ontwikkeld te worden. Het bestaand instrumentarium opgebouwd binnen de hogescholen is daarvoor niet geschikt.

{ ORGANISATIE CENTRA }

• Centra die afhangen van een overheidsbestuur (stad, provincie), beschikken over minder autonomie (bijv. financiële beslissingsbevoegdheid) op niveau van de directie en/of worden geconfronteerd met langere besluitvormingsprocedures en extra administratieve last.

• Op het vlak van infrastructuur is er in bijna alle centra een nijpend tekort aan leslokalen overdag. Een aantal centra krijgen (als huurder) weinig bewegingsvrijheid van de eigenaar van de lesplaats(en).



• De hoge benoemingsgraad heeft een verlammend effect op de werking van (een of meerdere afdelingen van) een aantal centra.

• De strakke regelgeving m.b.t. schoolvakanties creëert praktische problemen in bepaalde studiegebieden, bijv. tuinbouw.

• De regelgeving i.v.m. religieuze feesten is niet aangepast aan het cursistenpubliek van sommige studiegebieden, bijv. NT2.

• Centra die sterk gericht zijn op werkzoekende cursisten, signaleren dat de verhoging van het inschrijvingsgeld (van €0 naar €0,25 per lestijd) voor deze cursisten zich laat voelen.

• Er bestaan geen studiebeurzen voor volwassenenonderwijs. • Ook de kinderbijslagregeling staat nog niet op punt.

{ ONDERWIJS IN DE GEVANGENIS ‐ PENITENTIAIR LANDBOUWCENTRUM RUISELEDE }

• Ook uit overleg met onderwijscoördinatoren uit andere consortia blijkt dat de delers voor vele opleidingen te hoog liggen, in verhouding tot het mogelijke aantal cursisten (in kleine gevangenissen is het moeilijk om grote cursistengroepen te vormen), tot het door de gevangenisdirectie toegestane aantal cursisten, en/of rekening houdend met de beperkingen van de infrastructuur.

• De verificatievoorwaarden die Onderwijs stelt aan de centra, blijken niet altijd compatibel met de restricties die Justitie oplegt, bijv. i.v.m. het vrijgeven van persoonlijke gegevens van cursisten.

• Het hoge aantal lestijden van meerdere modules blijkt niet altijd haalbaar in de (gevangenis)praktijk.

• In het PLC Ruiselede worden momenteel twee avonden Open Leren aangeboden, begeleid door het CBE. Het OLC (Open Leercentrum) is ontstaan vanuit een project, onder meer i.s.m. de provincie West‐Vlaanderen. Dit project loopt af eind juni 2010. De stuurgroep OLAT (Open Leren Achter Tralies), die het OLC‐project in de gevangenissen van Ruiselede, Ieper en Brugge opvolgt, is dringend op zoek naar nieuwe middelen, voor structurele ondersteuning van de drie open leercentra. De opkomst in het Open Leren ligt hoog. De formule blijkt ideaal voor het gedetineerdenpubliek, en biedt de mogelijkheid om ook individuele leervragen te beantwoorden. Het is essentieel om dit project te kunnen verder zetten, ook na 2009‐2010.

{ MEMORANDUM VLAAMSE VERKIEZINGEN 2009} Een aantal van deze bekommernissen werden reeds verwoord in een regionaal memorandum van COMENES naar aanleiding van de Vlaamse verkiezingen 2009. Dit memorandum werd bezorgd aan alle regionale lijsttrekkers van de democratische partijen en zal bezorgd worden aan alle verkozen West‐Vlaamse parlementsleden, de administratie, het kabinet en de koepels. De tekst van het memorandum kan opgevraagd worden.



Artikel V. EXTERNE ANALYSE op MACRONIVEAU

Onder het artikel externe analyse op macroniveau brengen we een bundeling van algemeen maatschappelijk en specifiek regionale data samen. We deden daarbij een beroep op volgende bronnen.

{ ALGEMENE INFO }

- Leren een leven lang in Vlaanderen, SVR – Rapport 2008/6, Myriam Vanweddingen, Studiedienst van de Vlaamse Regering, D/2008/3241/355

- Nationaal Instituut voor de Statistiek, website, http://statbel.fgov.be - Vlaanderen Vergeleken, Vergelijking met topregio’s in Europa, Januari 2009,

Studiedienst van de Vlaamse Regering, D/2008/3241/375

{ INFO OP NIVEAU VAN WERKGEBIED COMENES EN/OF VAN BEIDE RESOC BINNEN HET WERKGEBIED } Er werd voor de analyses op niveau van de beide RESOC’s binnen het werkgebied van COMENES gebruik gemaakt van en geciteerd uit volgende publicaties:

- SVR ‐ Profielschets 2008, RESOC Zuid‐West‐Vlaanderen, Studiedienst van de Vlaamse Regering, D/2009/3241/028

- SVR ‐ Profielschets 2008, RESOC Midden‐West‐Vlaanderen, Studiedienst van de Vlaamse Regering, D/2009/3241/027

- Regionale Omgevingsanalyse in het kader van het Lokaal Sociaal Beleid, Steunpunt Sociale Planning, Provincie West‐Vlaanderen (2009)

We hebben er bewust voor gekozen om de informatie aan te bieden op niveau van beide RESOC‐gebieden. Beide RESOC‐gebieden hebben immers eigen kenmerken, die mee een verklaring kunnen bieden voor de verschillen in respectievelijk het profiel van deelnemers, de participatie van deelnemers (het bereik) en het aanbod van de partnerinstellingen. Tabel 21 Gemeenten volgens RESOC

Fusie Resoc Fusie Resoc

Ardooie MW‐Vlaanderen Anzegem ZW‐Vlaanderen Beernem MW‐Vlaanderen Avelgem ZW‐Vlaanderen Dentergem MW‐Vlaanderen Deerlijk ZW‐Vlaanderen Hooglede MW‐Vlaanderen Harelbeke ZW‐Vlaanderen Ingelmunster MW‐Vlaanderen Kortrijk ZW‐Vlaanderen Izegem MW‐Vlaanderen Kuurne ZW‐Vlaanderen Ledegem MW‐Vlaanderen Menen ZW‐Vlaanderen Lendelede MW‐Vlaanderen Spiere‐Helkijn ZW‐Vlaanderen Lichtervelde MW‐Vlaanderen Waregem ZW‐Vlaanderen Meulebeke MW‐Vlaanderen Wevelgem ZW‐Vlaanderen Moorslede MW‐Vlaanderen Zwevegem ZW‐Vlaanderen Oostrozebeke MW‐Vlaanderen Pittem MW‐Vlaanderen Roeselare MW‐Vlaanderen Ruiselede MW‐Vlaanderen Staden MW‐Vlaanderen Tielt MW‐Vlaanderen Torhout MW‐Vlaanderen Wielsbeke MW‐Vlaanderen Wingene MW‐Vlaanderen



Sectie 5.01 Demografie

{ BEVOLKING ALGEMEEN } Een belangrijk gegeven om de participatie aan het aanbod volwassenenonderwijs (bijvoorbeeld naar RESOC‐gebied, naar leeftijd, naar sociaal‐economisch profiel) te kunnen beoordelen, is de relatieve aanwezigheid van deze groepen in de Vlaamse bevolking en/of de regionale bevolking. Een selectie.

Tabel 22 Volwassenen naar leeftijd

Volwassenen naar leeftijdscategorie

20‐24 7,36%

25‐34 14,63%

35‐44 18,10%

45‐54 18,34%

55‐64 16,12%

65‐ ouder 25,45%

(Bron website Nationaal Instituut voor de Statistiek) De groep 60‐plussers verdient extra aandacht.

Tabel 23 60 ‐plussers evolutie 2002‐2005‐2008, groei‐index

Regio 2002 2005 2008 Groei‐index 02‐08

% % %

Brugge 24,21 25,38 27,04 111,68

Ieper 23,26 23,85 24,55 105,56

Kortrijk 22,73 23,48 24,56 108,04

Oostende 27,26 28,28 29,82 109,40

Roeselare‐Tielt 23,03 23,69 24,52 106,48

Veurne‐Diksmuide 26,32 27,35 28,94 109,97

West‐Vlaanderen 24,1 24,99 26,24 108,87

(Regionale omgevingsanalyse, p. 16) In vergelijking met de andere RESOC‐gebieden binnen West‐Vlaanderen hebben de RESOC’s van COMENES het kleinste aantal 60‐plussers.



Tabel 24 Prognose 60‐plussers 2020 ‐ 2040 ‐ 2060, groei‐index


% % % Kortrijk 28,5 34,34 35,1 142,92 Roeselare‐Tielt 27,84 33,99 35,14 143,32 West‐Vlaanderen 30,98 37,84 38,95 148,44

(Regionale Omgevingsanalyse, p. 16) Er wordt in Vlaanderen een sterke groei van het aantal 60‐plussers verwacht. Deze prognose geldt ook voor onze RESOC’s. In 2060 tot meer dan 35 % van de bevolking. Tabel 25 Totale bevolking per RESOC – groei‐index en verhouding

2002 2005 2008 Groei‐index

Kortrijk 277879 276952 278340 100,17% 54,23%

Roeselare‐Tielt 229007 229966 232950 101,72% 45,38%

COMENES 508888 508923 513298 100,87 %

(Bron Regionale Omgevingsanalyse, p. 7) Het RESOC Roeselare‐Tielt is een kleine 20 % kleiner dan RESOC Kortrijk. Anderzijds is de groei in Roeselare‐Tielt een stuk groter en wordt het verschil dus kleiner.

Tabel 26 Bevolkingsprognose totale bevolking 2020 ‐ 2040 ‐ 2060


Kortrijk 281155 276644 267704 96,18Roeselare‐Tielt 239081 240156 234652 100,73West‐Vlaanderen 1182305 1185676 1155094 100,5

(Bron Regionale Omgevingsanalyse, p. 13) In de toekomst wordt het verschil in totale bevolking tussen beide RESOC’s kleiner.

Tabel 27 Oppervlakte en bevolkingsdichtheid (2007)

Regio Oppervlakte (km²) Bevolkingsdichtheid 2007 (inwoners/km²)

Kortrijk 402,87 690,45Roeselare‐Tielt 601,33 385,73West‐Vlaanderen 3144,34 364,43Vlaanderen 13522,24 452,4

(Bron Regionale Omgevingsanalyse, p. 7) Het RESOC Kortrijk is veel (bijna dubbel) dichter bevolkt, daar waar RESOC Roeselare‐Tielt dicht bij het West‐Vlaamse gemiddelde zit, en een pak onder het Vlaamse gemiddelde.



Tabel 28 Aantal huishoudens, evolutie 2002 ‐ 2005 ‐ 2008


Kortrijk 110873 112671 115056 103,77Roeselare‐Tielt 89175 91342 94105 105,53West‐Vlaanderen 462547 474664 487051 105,3

(Regionale Omgevingsanalyse, p. 23) Een stijgend aantal huishoudens (sterker dan de groei van de bevolking). Dit wijst op een stijgende aantal eenoudergezinnen en alleenstaanden.

Tabel 29 Evolutie eenoudergezinnen 2005‐2008, groei‐index

Regio 2005 2008 Groei‐index 05‐08

% %Kortrijk 11,52 12,31 106,86Roeselare‐Tielt 9,68 10,56 109,04West‐Vlaanderen 12,42 12,85 103,45

(Regionale Omgevingsanalyse, p. 29)

Tabel 30 Alleenstaanden naar leeftijd, 2008

Regio 0‐19 jaar 20‐34 jaar 35‐59 jaar 60‐79 jaar 80+

% % % % %Kortrijk 0,31 15,02 33,16 34,12 17,39Roeselare‐Tielt 0,29 13,92 31,78 35,51 18,5West‐Vlaanderen 0,28 13,35 33,51 35,5 17,36


Deze belangrijke evolutie in leefsituatie kan een aantal belangrijke gevolgen hebben op enerzijds de ontwikkelingen van (leer)vragen en anderzijds de randvoorwaarden (plaats, tijdstip) van het aanbod binnen het volwassenenonderwijs.



{ RESOC MIDDEN‐WEST‐VLAANDEREN } Het Resoc‐gebied Midden‐West‐Vlaanderen telde op 1 januari 2007 231.954 inwoners. Sinds 1995 nam de bevolking met 2,4% toe, vergelijkbaar met de situatie in de provincie West‐Vlaanderen, maar onder het stijgingsniveau van het Vlaams Gewest. Deze langzame groei werd veroorzaakt door zowel de natuurlijke aangroei (meer geboortes ten opzichte van de sterfte) als door een licht positief migratiesaldo. De bevolkingsprognose voor 2025 voorziet echter in een afname van de bevolking met 1,50% in vergelijking met 2007. Op 1 januari 2007 woonden er 93.426 huishoudens. Het aantal huishoudens nam sneller toe dan het aantal inwoners, vergelijkbaar met zowel de trend in West‐Vlaanderen als in het Vlaams Gewest. Het fenomeen van de gezinsverdunning deed zich dus evenzeer in Midden‐West‐Vlaanderen voor. Vooral de evolutie van het aantal eenpersoonshuishoudens was hiervoor verantwoordelijk. In Midden‐West‐Vlaanderen steeg deze groep veel sneller dan in de provincie en het Vlaams Gewest. Het aantal alleenstaande mannen groeide met liefst 45,4% tussen 1997 en 2007. Dit percentage bedroeg 24,9% bij de alleenstaande vrouwen. Op 1 januari 2007 woonden er ook 1.990 alleenstaande moeders met kinderen en 380 alleenstaande vaders met kinderen. Het percentage vreemdelingen lag in 2007 in de provincie West‐Vlaanderen beduidend lager dan in het Vlaams Gewest: 2,3% tegenover 5,4%. Midden‐West‐Vlaanderen scoorde nog lager (1,2%) dan de provincie. Ook het aantal nieuwkomers (2,9 per 1.000 inwoners in 2006) was er laag, zowel in vergelijking met de provincie West‐Vlaanderen (3,8) als met het Vlaams Gewest (7,4). In Resoc‐Midden‐West‐Vlaanderen lag op 1 januari de grijze druk (45,6%) hoger dan gemiddeld in het Vlaamse Gewest, maar toch nog lager dan in de provincie West‐Vlaanderen. Tegen 2020 loopt de verhouding van de 60‐plussers tegenover de bevolking tussen 20 en 59 jaar op tot 55,4%. Het voorspelde groeipercentage ligt lager dan in de provincie en het gewest. De groene druk lag op 1 januari 2007 nog hoger dan in West‐Vlaanderen en in het Vlaams Gewest, maar zal tegen 2020 sterker gedaald zijn. Het aandeel van 0 tot 19‐jarigen tegenover de bevolkingsgroep tussen 20 en 59 jaar zal dan 39,9% bedragen. Een gevolg van de nog hoge groene druk in 2007 was dat de doorstromingscoëfficiënt op 99,9% stond, wat betekent dat het aantal instromende jongeren (15‐24j) het aantal uitstromende oudere werknemers (50‐64j) op de arbeidsmarkt in net evenwicht hield. Midden‐West‐Vlaanderen deed het op dit vlak beter dan gemiddeld. Dit zal ook zo blijven in 2020, zij het op een niveau van 75% doorstromingspotentieel. Uit voorgaande volgt dat de afhankelijkheidsratio, met 88,1% op 1 januari 2007 hoger was dan gemiddeld in Vlaanderen (83,4%), maar toch nog lager dan in de provincie West‐Vlaanderen (90,0%). In 2020 zal hij opgelopen zijn tot 95,2% en zal hij ook onder die van het Vlaams Gewest duiken. Binnen de vergrijzing zal de druk van het aandeel 80‐plussers tussen 2007 (20,2%) en 2020 (23,9%) sneller toenemen dan gemiddeld. De familiale zorgindex die zich met 39,2% in 2007 op het niveau van de provincie situeerde, zal tegen 2020 minder gestegen zijn en uitkomen op 46,2%, tegenover 48,6% in West‐Vlaanderen. Op beide tijdstippen is dit een hoger percentage dan het gemiddelde van het Vlaams Gewest.

{ RESOC ZUID‐WEST‐VLAANDEREN }

Op 1 januari 2007 telde het RESOC gebied Zuid‐West‐Vlaanderen 278.160 inwoners. Na een periode van een lichte bevolkingsdaling tussen 1996 en 2003 omwille van een negatief



migratiesaldo en een lage natuurlijke groei, is de bevolking opnieuw gaan toenemen vanaf 2004, zodat er begin 2007 ongeveer evenveel inwoners waren als in 1995‐1997. Zowel voor de provincie West‐Vlaanderen als nog meer voor het Vlaams Gewest kon gedurende dezelfde periode steeds een groei worden genoteerd. De prognose voor 2025 voorspelt een daling van de bevolking van Zuid‐West‐Vlaanderen met 3,5% ten opzichte van 2007. Zoals elders was er ook hier een stelselmatige toename van het aantal huishoudens tussen 1997 en 2007: van 107.574 tot 114.702 eenheden (+ 6,6%), zij het op een iets lager niveau dan in West‐Vlaanderen en het Vlaams Gewest (beide + 9,3%). Dit groeiverschijnsel kan ondermeer verklaard worden door de stijging van het aantal alleenstaanden, met of zonder kinderen ten laste. Het aantal alleenstaande mannen en vrouwen steeg in diezelfde periode met respectievelijk 32,8% en 19,3%. De regio scoorde hiermee, zeker bij de alleenstaande vaders, een stuk boven de gemiddelde groei. Het percentage vreemdelingen lag begin 2007 in de provincie West‐Vlaanderen beduidend lager dan in het Vlaams Gewest: 2,3% tegenover 5,4%. Resoc Zuid‐West‐Vlaanderen scoorde iets hoger dan de provincie in haar geheel (2,8%). Bij het aantal nieuwkomers (4,7 per 1.000 inwoners in 2006) deed zich dezelfde tendens voor. Het aandeel 60‐plussers ten opzichte van de actieve bevolking (20‐59 jaar) bedroeg 45,4% in 2007, wat lager was dan in West‐Vlaanderen, maar hoger dan in het Vlaams Gewest. Verwacht wordt dat de grijze druk met 27% zal toenemen tegen 2020, ook een iets kleinere stijging dan in de provincie en het gewest. Het aandeel kinderen en jongeren (groene druk) binnen de Zuid‐West‐Vlaamse bevolking zal tussen 2007 en 2020 dalen van 42,1% naar 39,9%. De doorstromingscoëfficiënt (vervanging oudere werknemers door jongere) stond in 2007 met 98,3% ongeveer op het evenwichtspunt, wat hoger was dan in de provincie en het gewest. Verwacht wordt dat hij tegen 2020 nog slechts 73% zal bedragen. Vooral door de verdere vergrijzing van de bevolking en de interne vergrijzing (+ 3,3%‐punt) zal de familiale zorgindex met een kwart gestegen zijn tegen 2020.



Sectie 5.02 Economisch

Tabel 31 Arbeidsmarktindicatoren 2006

Regio Beroepsbevolking Werkzaamheidsgraad

Brugge 125975 69,87%Ieper 47615 70,85%Kortrijk 128979 70,87%Oostende 63616 65,35%Roeselare‐Tielt 108787 73,23%Veurne‐Diksmuide 46521 67,80%West‐Vlaanderen 521493 70,12%Vlaanderen 2815570 68,42%


{ RESOC MIDDEN‐WEST‐VLAANDEREN } Resoc‐Midden‐West‐Vlaanderen zet goede prestaties neer op economisch vlak. Tussen 1995 en 2006 steeg het BBP met 47,9%. Dit was een iets lagere groei dan in West‐Vlaanderen (+50,8%) en in het Vlaams Gewest (+55,1%). In vergelijking met het Vlaams Gewest lag de arbeidsproductiviteit in Resoc‐Midden‐West‐Vlaanderen tussen 1995‐2006 relatief laag. In 2006 haalde men een arbeidsproductiviteit die overeen kwam met 91% van deze van het Vlaams Gewest. Toch was dat een beter resultaat dan in de provincie West‐Vlaanderen in haar geheel (89,4%). Resoc‐Midden‐West‐Vlaanderen heeft een specifieke economische structuur. Zowel het aandeel van de primaire (landbouw) als van de secundaire sector (industrie en bouw) in de bruto toegevoegde waarde (btw) van de regio scoorde in 2006 relatief hoog en nam telkens de tweede plaats in van alle Resoc’s. Omgekeerd, zijn de tertiaire en quartaire sector zwak aanwezig met een relatief lage bijdrage tot de btw. De totaal gecreëerde werkgelegenheid in 2006 in Resoc‐Midden‐West‐Vlaanderen zou aan 70,8% van de eigen beroepsbevolking van 15‐64 jaar werk kunnen geven. Dit was na Zuid‐West‐Vlaanderen (71,6%) de beste score van alle Resoc’s. Het gemiddelde voor West‐Vlaanderen bedroeg 65,9% en voor het Vlaams Gewest 61,3%. Afgezet tegen een beroepsbevolking van 18‐64 jaar leverde 2005 een werkgelegenheidsgraad op voor Midden‐West‐Vlaanderen van 75,2%, vergelijkbaar met cijfers van gewest en provincie. Volgens het INR werden tussen 1995 en 2006 in de regio 8.274 nieuwe jobs gecreëerd en steeg de werkgelegenheidsgraad met 5,5%‐punt. Deze nieuwe werkgelegenheid werd uitsluitend bij de loontrekkende werknemers gerealiseerd met een aangroei met 9.214 extra personen. Slechter verging het de zelfstandige werkgelegenheid. Daar gingen 940 banen verloren, of een daling met 4,1%, na Resoc‐Westhoek (‐7,9%) de grootste procentuele daling van alle Resoc’s. Volgens de RSZ‐gegevens gingen enkel in de landbouw (‐141) en de industrie (‐1.131) in die tijdsperiode een aantal jobs verloren. Alle andere sectoren creëerden bijkomende banen. De ‘overige’ diensten waren goed voor 4.440 extra tewerkstellingen, de zakelijke en financiële diensten voor 3.520, de handel, horeca, vervoer en communicatie voor 2.142, de bouw voor 989 en de (semi‐)openbare diensten voor 862. Uiteindelijk waren de verschuivingen tussen de sectoren onderling niet zo groot. Grosso modo gingen de 6,5% minder jobs in de industrie naar de ‘overige’ diensten (+3,7%) en naar de zakelijke en financiële diensten (+3,1%).



{ RESOC ZUID‐WEST‐VLAANDEREN } In 2006 bedroeg het aandeel van de regio in het BBP van het Vlaams Gewest 4,6% tegenover 4,8% in 1995. In die periode groeide het BBP van het Resoc‐gebied met 48,7%. In het Vlaams Gewest nam het BBP toe met 55,1% en in West‐Vlaanderen met 50,8%. In deze vergelijking kende de welvaartcreatie in Zuid‐West‐Vlaanderen dus een lichte achteruitgang tussen 1995 en 2006. Resoc Zuid‐West‐Vlaanderen heeft nog steeds een industrieel karakter: 27,1% van de toegevoegde waarde werd in 2006 gecreëerd door de secundaire sector. De landbouw was goed voor slechts 0,8%. De bouw scoorde dan weer boven het gemiddelde van het Vlaams Gewest: 8,0% tegenover 5,7%. De bijdragen van de tertiaire sector (20,9%), van de financiële en zakelijke diensten (24,3%) en van de (semi‐)openbare dienstverlening (9,3%) lagen respectievelijk 3,0%, 2,3% en 1,6% onder het gemiddelde. Tussen 1995 en 2006 daalde het aandeel van de industrie met 7,1%‐punt vooral ten voordele van de tertiaire sector (+2,7%‐punt) en de financiële en zakelijke diensten (+2,3%‐punt). Deze tertiarisering is merkbaar in heel het land. De totale gecreëerde werkgelegenheid ten opzichte van de eigen bevolking van 15‐64 jaar was in Zuid‐West‐Vlaanderen in 2006 het hoogst van alle Resoc’s, namelijk 71,6%. Dat was 10,3% hoger dan in het Vlaams Gewest (61,3%) en 5,7% hoger dan in de provincie West‐Vlaanderen (65,9%). Afgezet tegenover de bevolking van 18‐64 jaar bedroeg de werkgelegenheidsgraad 76,2% (2005) en waren er vergelijkbare verschillen met gewest en provincie. De tewerkstelling stemt grotendeels overeen met het belang van de sectoren uitgedrukt in toegevoegde waarde. In 2006 was de industrie goed voor 27,9% van de werkgelegenheid en de bouw voor 9%, wat hoger is dan het Vlaams gemiddelde (respectievelijk 20,0% en 6,0%). De tertiaire sector leverde 19,5% en het geheel van diensten 44,9%, wat heel wat minder was dan de 24,3% en 49,0% voor het gewest. Het aandeel van de tewerkstelling in de landbouw bedroeg nog slechts 0,5%. Resoc‐Zuid‐West‐Vlaanderen realiseerde in 2006 18,4% van zijn werkgelegenheid in de technologische industrie. Dit percentage lag heel wat hoger dan in West‐Vlaanderen (13,6%) en in het Vlaams Gewest (11,1%). Deze tewerkstelling wordt in verhouding meer gerealiseerd in de lager technologische dan wel in de hoger technologische industriële sectoren.



Sectie 5.03 Sociaal – economisch

Tabel 32 Werkloosheidsdruk, evolutie 2003 ‐ 2007

Regio 2003 2007

% %Kortrijk 7,1 5,7Roeselare‐Tielt 5,9 4,4West‐Vlaanderen 7,2 5,5Vlaanderen 8,1 6,3

(Regionale omgevingsanalyse, p. 46) Lage tot zeer lage werkloosheidscijfers in onze regio.

Tabel 33 Laaggeschoolde en langdurig werkzoekenden, 2003 ‐ 2008

Regio 2003 2004 2005 2006 2007 2008

% % % % % %Kortrijk 17,27 19,56 18,71 27,95 30,59 29,09Roeselare‐Tielt 16,07 20,38 21,58 31,19 32,46 29,86West‐Vlaanderen 18,16 20,81 19,92 27,19 29 26,42

(Regionale omgevingsanalyse, p. 93)

Evolutie naar een verhoudingsgewijs (binnen een kleine groep) hoger aantal laaggeschoolde en langdurig werkzoekenden.

{ RESOC MIDDEN‐WEST‐VLAANDEREN }

Midden‐West‐Vlaanderen draagt meer dan gemiddeld bij tot de welvaart. Het BBP per inwoner scoorde in 2006 3,1%‐punt hoger dan dat van het Vlaams Gewest en 9,5% hoger dan dat van West‐Vlaanderen. Hiermee plaatste het gebied zich bij de betere van alle Resoc’s. Toch lag het beschikbare inkomen per inwoner 6% onder het niveau van het Vlaamse Gewest en 1% onder dat van West‐Vlaanderen. Met dit resultaat zat Midden‐West‐Vlaanderen in de staart van de Resoc’s. Dit bleek eveneens uit de gemiddelde belastingsaangifte op zich, als omgerekend per inwoner, met respectievelijk de 4de laatste en de voorlaatste plaats. Ook het aandeel aangiften lager dan 10.000 euro (20,3% in 2005) lag boven het West‐Vlaams (19,9%) en het Vlaams gemiddelde (19,1%). Opmerkelijk is dat Midden‐West‐Vlaanderen niettemin weinig leefloners telt (2,2% in 2006, t.o.v. 3,2% in West‐Vlaanderen en 3,7% in het Vlaamse Gewest) en dat Kind en Gezin er weinig geboorten in kansarme gezinnen registreert (4,2% in 2006, t.o.v. 5,1% in de provincie en 6,9% in het gewest). In 2006 behoorde 64,7% van de bevolking van Resoc‐Midden‐West‐Vlaanderen tot de beroepsactieve groep van 15 tot 64 jaar. Dit was lichtjes meer dan het gemiddelde van de provincie West‐Vlaanderen en het Vlaams Gewest (beide 64,4%). Van de potentieel beroepsactieve bevolking was 69,4% werkzaam, hetzij 75,5% van de mannelijke beroepsbevolking en 63,0% van de vrouwelijke. Om te voldoen aan de Lissabonnormen op het gebied van tewerkstelling moet het globale percentage 70% bedragen en dat voor de vrouwen 60%. De werkzaamheidsgraad was zowel bij de mannen als de vrouwen de grootste van alle Resoc’s, en lag globaal 2,8%‐punt boven die van de provincie en 4,3% boven die van het gewest.



De gemiddelde werkloosheidsgraad op jaarbasis (NWWZ) bedroeg in 2007 3,95% hetzij 2,87% bij de mannen en 5,28% bij de vrouwen. Dit was het laagste percentage van alle Resoc’s. In juni 2008 werd door de VDAB een werkloosheidsgraad opgetekend van 3,48%, hetzij 2,55% bij de mannen en 4,62% bij de vrouwen. In vergelijking met het gemiddelde van 2005, waren er in 2007 29,9% werklozen (NWWZ) minder. De tendensen binnen het Vlaams Gewest en de provincie West‐Vlaanderen waren ook in Midden‐West‐Vlaanderen aanwezig, met een daling van het aantal schoolverlaters (‐38,9%), de ‐25 jarigen (‐37,2%), degenen met een werkloosheidsduur van minder dan een jaar (‐39,3%) en van 1 tot 2 jaar (‐54,0%). Anderzijds is er de omgekeerde tendens met een stijging van het aantal oudere werklozen (50 jaar en ouder) met +9,5% en langdurig werklozen met +19,4%, dit terwijl er globaal 29,9% minder werklozen werden geteld. Eigen aan de streek was bovendien de opvallende daling van het aantal 25 ‐ 50 jarigen met 40,1% en ook van het aantal arbeidsgehandicapten met 17,1%, daar waar voor hen in het Vlaams Gewest een daling van slechts 1,0% werd gerealiseerd.

{ ZUID‐WEST‐VLAANDEREN } In Resoc‐Zuid‐West‐Vlaanderen scoorde het BBP/inwoner in 2006, met 30.569 Euro, 8% boven het cijfer van de provincie West‐Vlaanderen en 2% boven het Vlaams gemiddelde. Het beschikbaar inkomen per inwoner was er sinds 1995 tot 2005 met 22,6% op vooruitgegaan tot 15.914 Euro. Dit kwam overeen met 95% van het Vlaams gemiddelde. Evenals in de provincie West‐Vlaanderen (98,6 per 1.000 inwoners in 2006) was tussen 1998 en 2006 het aantal titularissen met voorkeursregeling in de ziekteverzekering in Zuid‐West‐Vlaanderen (92,3) steeds beduidend hoger dan in het Vlaams Gewest (79,6). Het aantal leefloners was sinds 2003 ongeveer 0,3 per duizend inwoners lager dan in de provincie en het Vlaams Gewest. Ook het aantal geboortes in een kansarm gezin (5,8 per 100 geboorten in 2006) scoorde sinds 1997 telkens onder het Vlaams gemiddelde, maar boven dat van West‐Vlaanderen. De bevolking op beroepsactieve leeftijd (15‐64 jaar) vertegenwoordigde in 2006 65,1% van de totale bevolking van het Resoc‐gebied Zuid‐West‐Vlaanderen. Van deze potentieel beroepsactieve bevolking was 67,2% werkzaam, hetzij 73,2% van de mannen en 61,0% van de vrouwen. Sinds 2003 nam de werkzaamheidsgraad toe met 1,0%‐punt: Bij de mannen ging er 0,7%‐punt af en bij de vrouwen kwam er 2,7%‐punt bij. In het Vlaams Gewest lag de werkzaamheidsgraad op 65,1% in 2006, 71,4% bij de mannen en 58,6% bij de vrouwen. De gemiddelde werkloosheidsgraad (NWWZ) in de regio (5,37%: 4,28% bij de mannen en 6,72% bij de vrouwen) lag in 2007 lichtjes hoger dan in de provincie West‐Vlaanderen (5,18%), maar 1% lager dan in het Vlaams Gewest. In mei 2008 werd door de VDAB een werkloosheidsgraad opgetekend van 4,38% (3,49% bij de mannen en 5,45% bij de vrouwen). Als we de werkloosheidscijfers meer in detail bestuderen dan stellen we tussen 2005 en 2007 een daling vast van het aantal schoolverlaters (‐40,3%), de ‐25 jarigen (‐34,1%) en degenen met een werkloosheidsduur van minder dan een jaar (‐32,7%) en van 1 tot 2 jaar (‐35,8%). Anderzijds was er een stijging van het aantal oudere werklozen (+16,4%), langdurig werklozen (+18,9%) en arbeidsgehandicapten (+1,4%) terwijl er globaal 22,6% minder niet werkende werkzoekenden werden geteld.



Sectie 5.04 Welzijn Traditioneel scoort de provincie West‐Vlaanderen goed met haar aanbod aan residentiële voorzieningen binnen de welzijnssector in vergelijking met het Vlaams gemiddelde.

{ MIDDEN‐WEST‐VLAANDEREN } Net zoals de provincie heeft Resoc‐Midden‐West‐Vlaanderen een relatief goed aanbod van (semi‐)residentiële welzijnsvoorzieningen. In de ouderensector beschikte het gebied in 2007 over 89% invulling van de geprogrammeerde plaatsen in rusthuizen. Dit was het vierde beste cijfer van alle Resoc’s. In relatieve termen is er wel een achteruitgang merkbaar t.o.v. het gemiddelde van het Vlaams Gewest. Wat de kinderopvang betreft haalde Midden‐West‐Vlaanderen met 43,0 plaatsen per 100 kinderen jonger dan 3 jaar de tweede plaats van alle Resoc’s, na Resoc‐Brugge (43,1 plaatsen). West‐Vlaanderen kon op hetzelfde moment 39,2 plaatsen aanbieden en het Vlaams Gewest 33,1.

{ ZUID‐WEST‐VLAANDEREN } Het aanbod aan plaatsen voor ouderen in rusthuizen en serviceflats en in de kinderopvang scoorde in 2007 zelfs hoger dan de provincie in haar geheel. (geen cijfers beschikbaar)

Sectie 5.05 Cultuurgebonden

{ MIDDEN‐WEST‐VLAANDEREN } Het percentage van de bevolking van Midden‐West‐Vlaanderen dat boeken ontleende uit een bibliotheek in 2005 (26,9%) was vergelijkbaar met het gemiddelde van de provincie en het gewest. Op het gebied van podiumvoorstellingen was er in de periode 2003‐2004 minder aanbod aan podiumvoorstellingen dan gemiddeld (2,0 per 1000 inwoners t.o.v. 3,0 in West‐Vlaanderen en 3,5 in het Vlaamse Gewest).

{ ZUID‐WEST‐VLAANDEREN } Hoewel in de vorige jaren het aantal bewoners, binnen Zuid‐West‐Vlaanderen, dat boeken ontleende in een openbare bibliotheek steeds rond de 30% lag, daalde dit naar 25% in 2005. Dit was het eerste jaar sinds 2001 dat er in vergelijking met West‐Vlaanderen en het Vlaams Gewest procentueel iets minder lezers werden geteld. Het aanbod aan podiumvoorstellingen was in 2003‐2004 even groot (3 per 1.000 inwoners) als in West‐Vlaanderen, maar lag iets onder het algemeen gemiddelde van 3,5 promille.



Sectie 5.06 Educatieve participatie

{ EDUCATIEVE PARTICIPATIE IN VLAANDEREN } Wat weten we over educatieve participatie in Vlaanderen ? (Leren een leven lang in Vlaanderen, SVR‐rapport 2008/6)

- Één op vijf Vlaams inwoners volgde in het voorbije jaar een bijkomende opleiding (2007 ‐ 23,8%)

- Geen verschillen tussen mannen en vrouwen - Participatie is leeftijdsgebonden. Sterkst tussen 25 en 34. Nieuwe werksituaties lokken

een behoefte aan opleiding en vorming uit. Een fikse daling van opleiding en vorming vanaf 55.

- Naarmate opleidingsniveau stijgt, neemt de deelname aan nascholing toe (het Mattheuseffect).

- De levenssituatie is bepalend. Alleenstaanden volgen minder nascholing en vorming. Blijkt wel een afgeleid effect van leeftijd, opleidingsniveau en werksituatie te zijn.

- De werksituatie is bepalend. Werkenden volgen meer opleiding dan niet‐werkenden. - Bedienden volgen meer opleiding dan arbeiders en zelfstandigen. - De houding ten aanzien van of visie op levenslang leren van de volwassene is eveneens

een belangrijke factor. Waarom levenslang leren ? (Leren een leven lang in Vlaanderen, SVR‐rapport 2008/6)

- 60 % omwille van werkgerelateerde redenen - 40 % omwille van niet‐ werkgerelateerde redenen

Niet participeren, al was er toch een intentie ?

- 20 % had de intentie, maar heeft toch niet geparticipeerd - Ook intentie is leeftijdsgebonden. Sterkst tussen 25 en 34. - Idem dito voor opleidingsniveau. Hoe hoger het opleidingsniveau, hoe hoger de intentie.

Waarom niet participeren, al was er de intentie ?

- Combinatie met werk onmogelijk (27,2 %). - Combinatie met gezin onmogelijk (14,2 %) - Slecht tijdstip (8,6 %)

Waarom geen intentie ?

- Geen behoefte (55,2 %) - Niet te combineren met gezin (8,6 %) - Niet te combineren met werk (8 %)

{ OPLEIDINGSNIVEAU VOLWASSENEN IN VLAANDEREN } Het opleidingsniveau is een bepalende factor bij het al of niet participeren van volwassenen aan opleiding of navorming. Het opleidingsniveau zal tevens bepalend zijn voor het niveau en de inhoud van de opleiding en navorming die zal gevolgd worden.



Tabel 34 Evolutie hoogste behaald diploma (Bron Nationaal Instituut voor de Statistiek)

Behaald diploma 1987 2003 2004 2005 2006 2007 2008 (a) tav 2003 tav 1987

Totaal 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% Lager onderwijs 38,70% 24,50% 24,10% 22,90% 21,40% 20,60% 20,20% ‐4,30% ‐18,50%

Lager secundair onderwijs 29,70% 22,50% 21,40% 21,10% 21,60% 21,30% 20,50% ‐2,00% ‐9,20%Hoger secundair onderwijs 19,50% 30,80% 31,40% 32,40% 32,60% 33,40% 34,20% 3,40% 14,70%Hoger niet‐universitair onderwijs van het korte

type

7,10% 12,30% 12,90% 13,30% 13,80% 13,90%

Hoger niet‐universitair onderwijs korte type / Professionele Bachelor

12,30% 0,00% 5,20%

Hoger niet‐universitair onderwijs van het lange

type

1,40% 2,70% 2,60% 2,60% 2,50% 2,50%

Hoger niet‐universitair onderwijs lange type / Academische Bachelor &

Master aan een hogeschool

4,20% 1,50% 2,80%

Universitair onderwijs 3,60% 7,20% 7,60% 7,70% 8,10% 8,20% Universitair onderwijs / Academische Bachelor &

Master aan een universiteit

8,60% 1,40% 5,00%

Anno 2007 had 36,5 % van de werkenden een diploma hoger onderwijs. In de ranglijst van de voorbeeldregio’s waarmee Vlaanderen zich in het kader van het VIA‐plan vergelijkt, gaan slechts twee regio’s ons vooraf: Baskenland en Schotland. Eén van de vragen die we ons moeten stellen is deze: wat heeft het aanbod volwassenenonderwijs binnen de Centra voor Volwassenenonderwijs te bieden aan de steeds hoger geschoolde volwassene? Het is duidelijk dat elke toekomstgerichte strategie binnen het volwassenenonderwijs rekening moet houden met de stijgende scholingsgraad van de Vlaamse bevolking. Belangrijk lijkt in deze om het aanbod op niveau van het Hoger Beroepsonderwijs en het nieuwe Secundair na Secundair verder te ontwikkelen. Tabel 35 Leerlingen met schoolse vertraging in het SO, 2006 ‐ 2007)

Regio Totaal aantal leerlingen

Geen schoolse vertraging

Schoolse vertraging

% schoolse vertraging

Kortrijk 18798 14226 4572 24,32 Roeselare‐Tielt 15749 12769 2980 18,92 West‐Vlaanderen 76128 57876 18252 23,98 (Regionale Omgevingsanalyse, p. 68) Anderzijds lopen niet alle schoolloopbanen optimaal. Dit vertaalt zich in schoolse vertraging en ongekwalificeerde uitstroom.

{ ONDERWIJS IN MIDDEN‐WEST‐VLAANDEREN } Resoc‐Midden‐West‐Vlaanderen kan niet echt een onderwijsregio worden genoemd. Het basisonderwijs is evenwichtig uitgebouwd, aangezien ook in 2007 alle kleuters en kinderen binnen de regio onderwijs konden genieten. Anders is het gesteld met het middelbaar onderwijs. Er kunnen relatief weinig scholieren een middelbare school bezoeken in de eigen



regio. In 2007 waren er slechts 87 plaatsen per 100 12‐17 jarigen. Ter vergelijking: in de provincie West‐Vlaanderen waren er 102 plaatsen ter beschikking per 100 scholieren. De prestaties van de jongeren die in de regio op school zitten, zijn relatief goed. In 2007 liep slechts 12,4% schoolse vertraging op in het lager onderwijs en 20,6% van de leerlingen in de tweede en derde graad secundair onderwijs moest al eens zitten blijven. Deze scores lagen een stuk onder de gemiddelden van West‐Vlaanderen (14,5% en 26,1%) en van het Vlaamse Gewest (14,9% en 31,2%). Het minst ontwikkeld is het hoger onderwijs. Er waren in 2007 slechts 5,8 plaatsen per 100 18‐24 jarigen uit het gebied. Het gemiddelde van de provincie was toen 14,4 en van het Vlaams Gewest 27,3.

{ ONDERWIJS IN ZUID‐WEST‐VLAANDEREN } Resoc Zuid‐West‐Vlaanderen is een onderwijsregio. Er volgen meer kleuters en jonge kinderen basisonderwijs in de regio dan er wonen in de regio. Op het niveau van het middelbaar onderwijs kwam ruim 10% scholieren van buiten de regio er school lopen. Voor 28,6% van de jongeren tussen 18 en 24 jaar was er ook een plaats in het hoger onderwijs binnen de streek, een vergelijkbaar percentage als in het Vlaams Gewest en dubbel zoveel als in West‐Vlaanderen.

{ OPMERKELIJK } Het gegeven van Zuid‐West‐Vlaanderen als veel sterkere onderwijsregio ten opzichte van Midden‐West‐Vlaanderen wordt bevestigd in ons eigen cijfermateriaal (zie sectie 4.05).



Sectie 5.07 Relevante regelgeving

{ EUROPESE EN VLAAMSE DOELSTELLINGEN INZAKE LEVENSLANG LEREN } In 2001 werd in Vlaanderen het Pact van Vilvoorde ondertekend, dat vernieuwd werd in 2005. In navolging van het Europese programma 'Onderwijs en opleiding 2010' werden er ook voor Vlaanderen een aantal doelstellingen vooropgesteld tegen 2010. Drie doelstellingen uit het Pact van Vilvoorde hebben specifiek betrekking op onderwijs en komen ook terug in het Europees Doelstellingenrapport:

- Tegen 2010 neemt minstens 12,5 procent van de Vlaamse inwoners, tussen 25 en 65, deel aan permanente vorming. In 2010 benadert de participatie van de kort geschoolden op dit vlak minstens de helft van de vermelde streefnorm.

- Het aantal jongeren dat de school verlaat zonder voldoende startkwalificaties is tegen 2010 minstens gehalveerd.

- Elke jongere uit Vlaanderen krijgt de kans om een ervaring op te doen in het buitenland, onder meer in het kader van samenwerkingsontwikkeling, culturele vorming of onderwijs.

In het "Pact 2020: een nieuw toekomstpact voor Vlaanderen" (januari 2009) werden 20 doelstellingen gesteld voor Vlaanderen. Op vlak van "talent" wenst men dat Vlaanderen verder uitgroeit tot een lerende samenleving. Zoveel mogelijk kinderen en volwassenen moeten het best mogelijke onderwijs en de best mogelijke vorming genieten. Het aantal kortgeschoolden is in 2020 op de arbeidsmarkt met de helft verminderd. Dit komt doordat:

- meer jongeren het secundair onderwijs afwerken (halveren van aantal schoolverlaters die secundair onderwijs zonder voldoende startkwalificaties verlaten)

- meer jongeren na hun secundair onderwijs verder studeren zowel in het hoger beroepsonderwijs als in het hoger onderwijs aan hogescholen en universiteiten (met een participatiegraad van ruim 60% in het hoger onderwijs)

- meer mensen deelnemen aan levenslang en levensbreed leren (stijging tot 15% van de bevolking op beroepsactieve leeftijd).

Een lerende samenleving erkent ten slotte competenties, waar en hoe ze ook verworven zijn. De regelgeving relevant voor het Centrum voor Basiseducatie, de Centra voor Volwassenenonderwijs en het Consortium Volwassenenonderwijs wordt hier weergegeven opgesplitst volgens het niveau waarop de regelgeving opgesteld is: federaal, Vlaams of lokaal. We pretenderen hier geen exhaustieve opsomming.

{ FEDERAAL NIVEAU } Grondwet: Art.24§1:

- Vrijheid van inrichting van onderwijs - Vrijheid van keuze van onderwijs door ouders - Verplichting voor de gemeenschap om neutraal onderwijs in te richten

Taalwetgeving

- Wet van 30 juli 1963 houdende taalregeling in het onderwijs - Wet van 2 augustus 1963 op het gebruik van talen in bestuurszaken - Gecoördineerde wetten van 18 juli 1966 op het gebruik van talen in bestuurszaken:

naleven van taalwetgeving = erkenningsvoorwaarde voor centra Specifiek voor personeel CBE

- Wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten



{ VLAAMS NIVEAU } DECRETEN Specifiek voor volwassenenonderwijs

- Decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenenonderwijs Specifiek voor personeel CBE

- Decreet van 13 juli 2001 betreffende het onderwijs XIII ‐ Mozaïek (hoofdstuk XI) - Decreet van 14 februari 2003 betreffende het onderwijs XIV (hoofdstuk X)

Specifiek voor personeel CVO

- Decreet van 27 maart 1991 betreffende de rechtspositie van bepaalde personeelsleden van het gemeenschapsonderwijs

- Decreet van 27 maart 1991 betreffende de rechtspositie van bepaalde personeelsleden van het gesubsidieerd onderwijs en de gesubsidieerde centra voor leerlingenbegeleiding

Specifiek voor GO!

- Bijzonder decreet van 14 juli 1998 betreffende het gemeenschapsonderwijs Schoolinfrastructuur

- Wet van mei 1959 tot wijziging van sommige bepalingen van de onderwijswetgeving (Hoofdstuk II)

- Decreet van 7 juli 2007 betreffende de inhaalbeweging voor schoolinfrastructuur (DBFM)

ICT‐middelen en coördinatie

- Decreet van 14 februari 2003 betreffende het onderwijs XIV (Hoofdstuk X, Afdeling 6) Inspectie en pedagogische begeleiding

- Decreet van 17 juli 1991 betreffende inspectie, Dienst voor Onderwijsontwikkeling en pedagogische begeleidingsdiensten

Mentoren en nascholing

- Decreet van 16 april 1996 betreffende het mentorschap en nascholing in Vlaanderen Speciale onderwijsmiddelen

- Decreet van 8 juli 1996 betreffende het onderwijs VII (Titel IX) Proeftuinen en tijdelijke projecten

- Decreet van 9 december 2005 betreffende de organisatie van tijdelijke projecten in het onderwijs

Commissie zorgvuldig bestuur

- Decreet van 13 juli 2001 betreffende het onderwijs XIII‐Mozaïek (Hoofdstuk V, Afdeling 2)

Flankerend onderwijsbeleid steden en gemeenten

- Decreet van 30 november 2007 betreffende het flankerend onderwijsbeleid op lokaal niveau

Rookverbod

- Decreet van 6 juni 2008 houdende het instellen van een rookverbod in onderwijsinstellingen en centra voor leerlingenbegeleiding

Secundair na secundair(SENSE) en Hoger Beroepsonderwijs (HBO)



- Decreet van 22 april 2009 betreffende het secundair na secundair onderwijs en het hoger beroepsonderwijs

Decreet op de kwalificatiestructuur

- Decreet van 22 april 2009 betreffende de kwalificatiestructuur Decreet XIX

- Decreet van 30 april 2009 betreffende Onderwijs XIX Decreet op kwaliteit

- Decreet van 30 april 2009 betreffende de kwaliteit van het onderwijs

{ BESLUITEN VAN DE VLAAMSE REGERING } Besluiten van toepassing op CBE en CVO

- Besluit van de Vlaamse Regering van 10 oktober 2008 betreffende de tegemoetkoming voor het begrotingsjaar 2007 aan de besturen van de Centra voor Volwassenenonderwijs en de Centra voor Basiseducatie in het vrij gesubsidieerd onderwijs met betrekking tot de financiële controle

o subsidies voor revisoren van de vzw‐boekhouding - Besluit van de Vlaamse Regering van 10 november 2006 tot vaststelling van de

goedkeuringscriteria en indieningsmodaliteiten van de leerplannen - Besluit van de Vlaamse Regering van 19 juli 2007 betreffende de organisatie van het

opleidingsaanbod in het volwassenenonderwijs o Specifieke lerarenopleiding: omzetting studiepunten o Procedure ontwikkeling opleidingsprofielen o Aanvraagprocedure gecombineerd onderwijs o Aanvraagprocedure maatwerk o Aanvraagprocedure bijkomende onderwijsbevoegdheid en vestigingsplaatsen

- Besluit van de Vlaamse Regering van 19 juli 2007 betreffende de studiebekrachtiging in het volwassenenonderwijs

o Modellen van studiebewijzen - Besluit van de Vlaamse Regering van 19 september 2008 betreffende de nadere

modaliteiten voor de opheffing of gedeeltelijke opheffing van een CVO of CBE o Uitvoering artikel 57 decreet volwassenenonderwijs over erkenning CBE of CVO

Besluiten enkel van toepassing op CBE

- Besluit van de Vlaamse Regering van 12 oktober 2007 tot regeling van een aantal aangelegenheden voor de Centra voor Basiseducatie ter uitvoering van het decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenenonderwijs

o Toelatingsvoorwaarden leerlingen 12‐16 jaar in opleiding NT2 o Procedure erkenning en subsidiëring CBE in schooljaar 2008‐2009 o Subsidieerbaarheid cursisten NT2 o Berekening puntenenveloppe o Sanctieregeling centrumbestuur

- Besluit van de Vlaamse Regering van 19 juli 2007 betreffende de modulaire structuur van de leergebieden in de basiseducatie

o Opleidingsprofielen van de basiseducatie - Besluit van de Vlaamse Regering van 7 november 2008 betreffende de erkenning en

subsidiëring als Centrum voor Basiseducatie voor het schooljaar 2008‐2009 Besluiten enkel van toepassing op CVO

- Besluit van de Vlaamse Regering van 21 september 2007 tot regeling van een aantal aangelegenheden voor de Centra voor Volwassenenonderwijs in uitvoering van het decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenenonderwijs

o Toelatingsvoorwaarden leerlingen 12‐16 jaar in opleiding NT2 o Subsidieerbaarheid cursisten NT2



o Berekening en aanwending puntenenveloppe o Vakantieregeling en aanwending onderwijstijd o Sanctieregeling centrumbestuur

- Besluit van de Vlaamse Regering van 22 februari 2008 betreffende de uitbreiding van de onderwijsbevoegdheid van Centra voor Volwassenenonderwijs en de oprichting van vestigingsplaatsen en tot aanpassing van de bijlage I van het decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenenonderwijs.

- Besluit van de Vlaamse Regering van 13 juni 2008 betreffende de uitbreiding van de onderwijsbevoegdheid van Centra voor Volwassenenonderwijs en de oprichting van vestigingsplaatsen en tot aanpassing van de bijlage I van het decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenenonderwijs.

- Besluit van de Vlaamse Regering van 17 oktober 2008 betreffende het financiële en materiële beheer van de dienst met afzonderlijk beheer van het Fonds Inschrijvingsgelden Centra voor Volwassenenonderwijs

o Organisatie van het Fonds Inschrijvingsgelden - Besluit van de Vlaamse Regering van 30 januari 2009 houdende ambtshalve toekenning

van onderwijs bevoegdheid aan de Centra voor Volwassenen onderwijs ( - Verschillende Besluiten van de Vlaamse Regering omtrent de modulaire structuur

(opleidingsprofielen) o 01/09/2006 voor studiegebied mechanica‐electriciteit o 01/09/2006 voor studiegebied grafische technieken o 01/09/2006 voor studiegebied boekbinden o 01/09/2006 voor studiegebied kant o 01/09/2006 voor studiegebied textiel o 01/09/2006 en 10/07/2008 voor studiegebied NT2 o 01/09/2006 en 10/07/2008 voor studiegebieden talen o 26/01/2007 voor studiegebied algemene vorming o 26/01/2007 voor studiegebied mode o 26/01/2007 voor studiegebied lichaamsverzorging o 19/07/2007 voor studiegebied auto o 19/07/2007 voor studiegebied bijzondere educatieve noden o 19/07/2007 voor studiegebied ICT o 10/07/2008 voor studiegebied voeding o 10/07/2008 voor studiegebied bouw o 10/07/2008 voor studiegebied huishoudelijk onderwijs o 10/07/2008 voor studiegebied hout o 10/07/2008 voor studiegebieden hoger beroepsonderwijs o 10/07/2008 voor studiegebied personenzorg

Consortia volwassenenonderwijs

- Besluit van de Vlaamse Regering van 11 april 2008 betreffende de organisatie en de werking van de ombudsdienst van de consortia volwassenenonderwijs



{ OMZENDBRIEVEN }

- VWO/2002/10 – Personeelsaangelegenheden in het onderwijs voor sociale promotie - VWO/2004/04 – Structuur van de lineaire en modulaire taalopleidingen in het secundair

volwassenenonderwijs - VWO/2005/05 – Personeelsaangelegenheden in het onderwijs voor sociale promotie - VWO/2006/01 (OSP) – Leerstof bedrijfsbeheer in het secundair volwassenenonderwijs - VWO/2006/08 – Bekwaamheidsbewijzen voor personeel in de Centra voor

Volwassenenonderwijs - VWO/2007/02 – De organisatie van het volwassenenonderwijs – Centra voor

Basiseducatie - VWO/2007/04 – Actualisatie bekwaamheidsbewijzen in het volwassenenonderwijs - VWO/2008/01 – Speciale onderwijsleermiddelen in het volwassenenonderwijs –

schooljaar 2008‐2009 - VWO/2008/02 (cbe) – Gegevensuitwisseling in functie van subsidiëring van de Centra

voor Basiseducatie - VWO/2008/01 (cvo) De organisatie van het volwassenenonderwijs – Centra voor

Volwassenenonderwijs - VWO/2008/03 (cvo) – Gegevensuitwisseling in functie van subsidiëring/financiering - VWO/PERS/GR/LG – Bepalingen betreffende het personeel van Centra voor

Volwassenenonderwijs { ANDERE REGELGEVING OP VLAAMS NIVEAU }

- Afsprakenkader voor de controle van de cursistenkenmerken van het volwassenenonderwijs in functie van de financiering/subsidiëring van het volwassenenonderwijs (edulex.vlaanderen.be/edulex/ozb/3835.doc)

- Strategisch plan hulp‐ en dienstverlening aan gedetineerden (8 december 2000)



Artikel VI. EXTERNE ANALYSE op MESONIVEAU

Sectie 6.01 Volwassenenonderwijs (aangrenzende CVWO) Hier verwijzen we naar een project waarbij COMENES in samenwerking met andere consortia een proces en procedure wenst te ontwikkelen die gegevensanalyse op niveau van de individuele cursist en zijn/haar opleidingstraject mogelijk maken. Momenteel onderzoeken meerdere consortia (samen) de mogelijke ontwikkeling van een samenwerking met CEVI die als onafhankelijke en erkende instellingen de gegevens zou verzamelen, hercoderen en klaar maken voor verdere analyse. Dit hele proces zou volledig conform de regels van de privacywetgeving verlopen. In het kader van de voorbereidende gesprekken rond dit onderzoek/project, werd alvast door meerdere consortia de intentie geuit om ook afspraken te maken m.b.t. gegevensuitwisseling tussen consortia onderling.

Sectie 6.02 VDAB Zie sectie 6.06

Sectie 6.03 SYNTRA Zie sectie 6.06

Sectie 6.04 Sociaal‐cultureel werk Zie sectie 6.06

Sectie 6.05 Onderwijsactoren Zie sectie 6.06

Sectie 6.06 Andere Als ondersteuning bij de opmaak/toekomstige updates van het opleidingsplan, laat COMENES i.s.m. het Consortium Volwassenenonderwijs XIII Webros en de provincie West‐Vlaanderen momenteel een studie uitvoeren door het WES, rond Levenslang Leren in de provincie West‐Vlaanderen. Beide consortia wensen van bij de opstart een duurzame systematiek/instrumentarium te ontwikkelen, en aan te sluiten bij en gebruik te maken van de binnen de provincie aanwezige knowhow. Doel van het onderzoek Het onderzoek moet een antwoord geven op de vraag hoe de provincie en de West‐Vlaamse consortia voor volwassenenonderwijs, maar ook de RESOC’s/SERR’s en eventueel andere (al dan niet regionale) actoren, kunnen bijdragen tot een betere afstemming en coördinatie van de vraag naar en het aanbod aan (arbeidsmarktgerichte) opleidingen en tot een grotere participatie van individuen aan levenslang leren in de provincie West‐Vlaanderen.



Daartoe worden via een diepgaand en toepasbaar onderzoek zowel de vraag naar als het aanbod van levenslang leren (met specifieke aandacht voor het volwassenenonderwijs, SYNTRA en VDAB) in kaart gebracht, evenals de effectieve participatie van individuen (werkenden en werkzoekenden) aan dit levenslang leren. Het onderzoek, de ontwikkeling van de methodiek en de directe toepassing ervan op alle regio’s in de provincie moet uitmonden in concrete beleidsinitiatieven en acties, waarmee een concrete invulling wordt gegeven aan de maatregelen uit de Beleidsnota Economie 2007‐2012 van de Provincie West‐Vlaanderen, en die aansluiten bij de decretale opdracht van de consortia volwassenenonderwijs. Daarenboven moeten de initiatieven en acties door de Provincie, de consortia en/of het netwerk van betrokken actoren snel kunnen geïmplementeerd en/of gerealiseerd worden. Inhoud en aanpak van het onderzoek Het onderzoek dient een grondig inzicht te geven in de volledige markt van opleidingen, namelijk de vraagzijde, aanbodzijde, en de wisselwerking tussen vraag en aanbod. Accent ligt daarbij op de arbeidsmarktgerichte opleidingen, maar ook de niet arbeidsgerichte opleidingen worden mee in het onderzoek genomen. Volgende stappen zijn voorzien in het onderzoek:

Analyse van het aanbod aan arbeidsmarktgerichte opleidingen en vorming (formeel en niet‐formeel onderwijs) in het kader van levenslang leren, door:

o de ontwikkeling van een centrale databank die de gegevens uit de bestaande registratiesystemen van de grootste opleidingsverstrekkers importeert (Centra voor Volwassenenonderwijs, VDAB en SYNTRA WEST),

o analyse van de gegevens in dit centrale systeem, en o verfijning van de resultaten via vijf focusgroepen van (10 à 15)

opleidingsverstrekkers (1 focusgroep per RESOC‐gebied): bespreking resultaten gegevensanalyse en aanvullende vragen

Het in kaart brengen van de participatie van de West‐Vlaamse bevolking aan levenslang leren. Dit zal gebeuren aan de hand van de resultaten van recent uitgevoerde enquêtes op nationaal en Vlaams niveau, aangevuld met een eigen face‐to‐facebevraging van 2000 bewoners van de provincie (tussen 26 en 64 jaar, 400 per RESOC‐gebied). Voor het afnemen van de bevraging wordt beroep gedaan op studenten Sociaal‐agogisch werk van CVO VSPW en van de West‐Vlaamse hogescholen.

Analyse van de vraag van werkgevers naar opleidingen op korte en op lange termijn, aan de hand van een online bevraging die zodanig is opgevat dat een herhaalbevraging op een relatief eenvoudige manier kan uitgevoerd worden. Bij het bevragen van korte‐ en lange termijnbehoeften aan opleiding en vorming, richt de studie zich tot

o minstens 2000 bedrijven o de zorgsector o overheidsinstellingen (bijv. steden en gemeenten)

Ontwikkeling van een instrumentarium dat vraag en aanbod van opleidingen binnen West‐Vlaanderen beter op elkaar afstemt. Concreet wordt gedacht aan een website waarop leervragen kunnen gepost worden, die doorgestuurd worden naar de opleidingsverstrekkers.

Het onderzoek zal 16 maanden duren, is opgestart in januari 2009 en wordt afgerond in mei 2010.



Artikel VII. ANALYSE LEERBEHOEFTEN EN LEERVRAGEN Ook hier verwijzen we naar de studie die COMENES en WEBROS in samenwerking met de Provincie West‐Vlaanderen laat uitvoeren door het WES. (zie hierboven)



Artikel VIII. SWOTANALYSE Binnen COMENES is in de loop 2008‐2009 geen expliciete SWOT‐analyse gebeurd. Impliciet werd die wel gemaakt gedurende de Raden van Bestuur en op de tweedaagse (juni 2009) in voorbereiding van en naar aanleiding van de discussie betreffende de strategische doelstellingen van COMENES.



Artikel IX. STRATEGISCHE DOELSTELLINGEN

Sectie 9.01 Strategische doelstellingen COMENES

Figuur 16 Mindmap strategische doelstellingen

{ ONTWIKKELING VAN MEER EN ANDER AANBOD } Het opleidingsaanbod van de Centra voor Volwassenenonderwijs en het Centrum voor Basiseducatie dient zich voortdurend aan te passen en te vernieuwen in functie van meer en (nog) beter aanbod voor de volwassenen in onze regio. De partners binnen COMENES wensen dit op een proactieve, toekomstgerichte manier te doen, met als doel ons te profileren als regionaal regisseur voor Levenslang Leren in onze regio. We laten ons daarbij inspireren door drie grote bronnen :

• een aantal maatschappelijke en regionale evoluties, • de interne analyse van ons aanbod op vlak van effectiviteit, bereik en regionale

spreiding, en • de externe analyse van het aanbod en de strategie van andere

opleidingsverstrekkers. De financieringsmechanismen die het decreet volwassenenonderwijs (juni 2007) ingebouwd heeft, beperken de eerstkomende jaren de groeimogelijkheid van de partnerinstellingen. Pas vanaf 2012‐2013 zullen de centra hun eventuele groei volledig kunnen “verzilveren”. Daarom maken we een onderscheid tussen het groeipad vóór en na 2012‐2013. Groei is niet (meer) te realiseren in IEDER studiegebied. We streven minimaal naar bestendiging van het huidige aantal LUC, en gaan blijvend op zoek naar groeipotentieel. We streven naar DUURZAME groei, niet naar kortetermijnsuccessen of “one shots”. In een aantal gebieden, zoals bijvoorbeeld Talen en ICT, is ondertussen een plafond bereikt, en kunnen we een bestendiging van de huidige deelnamecijfers als succesvol bestempelen. In andere domeinen zit wel nog groeipotentieel, zoals bijv. in zorgopleidingen, land‐ en tuinbouw, diplomagerichte trajecten in combinatie met TKO, …



{ Maatschappelijke en regionale evoluties} { Volwassenen zijn sterker dan ooit gericht op individuele zelfontplooiing en zelfredzaamheid }

{ Investeren in aanbod dat individuele zelfontplooiing ondersteunt } Volwassenen zijn meer dan ooit gericht op individuele zelfontplooiing. Tegelijk en daarmee samenhangend is een groeiend aantal volwassenen op zichzelf aangewezen. Het ontwikkelen van aanbod dat individuele zelfontplooiing stimuleert en ondersteunt, vormt de kerntaak van het volwassenenonderwijs. Daarom dienen we verder te investeren in een aanbod dat de individuele zelfontplooiing maximaal kansen biedt, zowel binnen het domein van de vrije tijd als in functie van het stimuleren van de zelfredzaamheid. Concrete doelen/projecten

Opleidingen met groeicapaciteit (verder) uitbouwen Koken/Voeding ‐> infrastructuur Tuin (tuinaanleg, tuinonderhoud) Cursussen die technische vaardigheden bijbrengen (Hout, Bouw,

Auto, enz.) Ecologisch bouwen

Verder ontwikkelen aanbod (streven naar een zo breed en volledig mogelijk aanbod voor de cursist, door afspraken tussen centra, die de lasten onder elkaar verdelen) op vlak van ICT Talen

Zoeken naar andere invulling voor Huishoudelijk onderwijs

{ Volwassenen zijn sterker dan ooit gericht op professionele vervolmaking }

{ Investeren in Hoger Beroepsonderwijs } Het opleidingsniveau van de Vlaamse volwassenen is nooit hoger geweest en zal verder stijgen. De bijscholingsvragen van deze volwassenen zullen zich dan ook op een “hoger” of een “meer specialistisch” niveau situeren. Idem dito voor de vragen naar opleidingen vanuit het regionale bedrijfsleven. Daarom is de verdere ontwikkeling van het aanbod (zowel integrale opleidingen als losse modules) aan specialistische bijscholing op niveau hoger beroepsonderwijs binnen ons consortium van groot belang. Concrete doelen/projecten

We willen het volwassenenonderwijs binnen onze regio profileren als regionaal regisseur van HBO.

We willen met de partners met aanbod op het niveau HBO gezamenlijk sterk(er) naar buiten komen. Waar nodig en relevant doen we dit in samenwerking met het consortium

WEBROS. Concreet wordt werk gemaakt van : ‐ Een gezamenlijke en professionele stand op Sid‐in beurs



‐ Een gezamenlijke website: www.hogerberoepsonderwijs.be ‐ Een gezamenlijke folder ‐ …

We wensen het initiatief in eigen handen te houden en/of te nemen door het opstarten van een aantal nieuwe opleidingen. We onderzoeken daarvoor strategische samenwerking met universiteiten en hogescholen van de beide associaties. Voorlopig denken we aan: Concrete plannen

‐ Seniorenconsulentenvorming (VSPW) ‐ Bouw‐ en houtconstructie (VIVO) ‐ Motorvoertuigentechniek (VIVO) ‐ Groen‐ en landschapsmanagement (PCVO)

Te onderzoeken ‐ Gezondheidszorg voor bejaarden ‐ Bijscholing voor verpleegkundigen in de geestelijke gezondheidszorg ‐ Verzekeringen ‐ Beurs en Financiën ‐ Voeding/landbouw/agro/biotechniek

Daartoe werd binnen de schoot van het consortium een thematische werkgroep HBO opgestart. Doel: uitwisseling en gezamenlijke strategiebepaling.

{ Investeren in opleidingen equivalent met de SENSE‐opleidingen van het Secundair Onderwijs } Het nieuwe decreet op SENSE (Secundair na Secundair) en Hoger Beroepsonderwijs zorgt voor een opdeling in HBO4 (vanaf nu SENSE genoemd) en HBO5 (vanaf nu Hoger Beroepsonderwijs genoemd). COMENES wenst ook (verder) te investeren in de uitbouw van een aanbod op niveau HBO4. Voorlopig denken we aan :

de opleiding veiligheidsagent

de opleiding tandartsassistent

de opleiding huisartsassistent Ook deze thematiek wordt opgevolgd door de werkgroep HBO.

{ De samenleving stelt steeds hogere eisen aan het volwassen individu, een groeiende groep (jong)volwassenen dreigt uit de boot te vallen } Een steeds grotere groep volwassenen is hoger opgeleid. Maar tegelijk (en mede door dit fenomeen) worden de maatschappelijke eisen op vlak van te verwerven kennis en competenties ten aanzien van de doorsnee volwassene steeds groter. Het Vlaams onderwijs scheert hoge toppen voor de sterkste leerlingen maar het belangrijkste pijnpunt is dat het er niet in slaagt om iedereen op een voldoende kwalificatieniveau te brengen. Een groeiende groep stroomt ongekwalificeerd uit. Het volwassenenonderwijs en de Basiseducatie hebben een duidelijke maatschappelijke opdracht in het ontwikkelen en aanbieden van een alternatieve leerroute, die de



maatschappelijke integratie bevordert van een aantal kwetsbare groepen. We dienen in de ruime betekenis van het woord een ”tweede kans” onderwijs uit te bouwen.

{ het verder uitbouwen en vernieuwen van het aanbod Basiseducatie } Basiseducatie is de voorziening binnen het volwassenenonderwijs die zorg draagt voor de volwassenen met de grootste achterstand ten aanzien van het “verwachte” kwalificatieniveau. Een steeds hoger opgeleide en snel evoluerende samenleving zorgt voor een permanente herformulering van het begrip laaggeschooldheid. Het aanbod en de aanpak van Basiseducatie en van de basisniveaus CVO dienen daarop aangepast in functie van het opvangen van hiaten in de basisopleiding van cursisten. Inzetten op Nederlands en wiskunde Het lijkt belangrijk om blijvend in te zetten op de relance van de opleidingen Nederlands (Nederlands als moedertaal) en wiskunde. Anders dan voor NT2 en ICT is er echter geen of weinig ruime maatschappelijke aandacht voor wiskunde en moedertaal. Sterker aanwezig zijn op de opleidings‐ en werkvloer Kandidaat‐cursisten bereik je daar waar ze in de praktijk geconfronteerd worden met hiaten in hun competenties. Het bereik van de Basiseducatie zal vergroot worden als Basiseducatie aanwezig is op de opleidings‐ en de werkvloer. Het consortium zal waar mogelijk het ontwikkelen van geïntegreerde en duale trajecten ondersteunen. We hebben daarbij bijzondere aandacht voor de analfabete anderstaligen. Aangepaste trajecten naar werk, met intensieve ondersteuning door de Basiseducatie op de opleidingsvloer, is de enige realistische manier om deze doelgroep aan een duurzame baan te helpen. Investeren in de samenwerking met scholen Preventie is uiteraard cruciaal inzake laaggeletterdheid. Het verhogen van de basiscompetenties van de ouders via samenwerking met de school van hun kinderen is daarin een belangrijk spoor. Laaggeschoolde ouders worden in dergelijke samenwerkingsverbanden gemakkelijker bereikt. De aangeboden vorming heeft tot doel de ouders nauwer te betrekken bij het onderwijs aan hun kind en net die betrokkenheid op het kind motiveert de ouders. Het gevolg is een dubbele winst: de ouders verhogen niet alleen hun geletterdheidscompetenties, maar staan ook sterker als ouder en zijn nauwer betrokken bij het onderwijs aan hun kinderen. Binnen het samenwerkingsverband COMENES en via de netwerken van de partners willen we indien mogelijk gezamenlijke projecten opzetten. Verder willen we voor Basiseducatie aandacht voor:

• Regionale spreiding van het aanbod of anders uitgedrukt de bereikbaarheid van het aanbod voor deze doelgroep

• Ontwikkeling van nieuw aanbod (ICT en vreemde talen)

{het ontwikkelen van alternatieve leerroutes binnen het volwassenenonderwijs voor kwetsbare cursistengroepen } De aandacht voor kwetsbare doelgroepen is niet enkel de verantwoordelijkheid van de Centra voor Basiseducatie maar evenzeer van de Centra voor Volwassenenonderwijs.



• We wensen de drempel te verlagen voor de cursist die van CBE naar CVO doorstroomt: door intensere samenwerking tussen CBE en CVO, de ontwikkeling van een specifiek aanbod binnen CVO in functie van het publiek dat vanuit CBE doorstroomt, en de afstemming van aanpak en methodiek van CBE en CVO op elkaar (waarbij de essentie een doelgroepgerichte aanpak is). Het consortium ondersteunt deze samenwerking waar mogelijk.

• We wensen het aantal diplomagerichte trajecten, in combinatie met TKO, gevoelig te verhogen. We streven naar afspraken tussen de partnerinstellingen, met als doel in ieder centrum minstens één diplomagericht traject aan te bieden, in combinatie met TKO.

• We maken meer (diploma‐ en beroepsgerichte) trajecten mogelijk voor de cursisten door meer duale en geïntegreerde trajecten uit te werken. Het consortium stimuleert en ondersteunt waar mogelijk de samenwerking tussen CVO’s onderling en tussen CVO en CBE, in functie van het uittekenen van dergelijke trajecten. Op termijn dienen we ook met VDAB afspraken uit te werken m.b.t. beroepsgerichte trajecten voor cursisten.

{het ontwikkelen van aanbod dat de maatschappelijke integratie stimuleert van anderstalige cursisten} Het volwassenenonderwijs kan de integratie van anderstalige cursisten ondersteunen en bevorderen met een functioneel en flexibel aanbod.

• De anderstalige cursist vraagt een specifieke aanpak en (doelgerichte, functionele) methodiek. In samenwerking met het Huis van het Nederlands, het Onthaalbureau, en met elkaar, kunnen de centra (o.m. via de overlegmomenten NT2 van het Huis) een gevarieerd aanbod uitwerken voor deze cursisten (variatie qua instapmomenten, en soorten trajecten NT2, afgestemd op het individuele cursistenprofiel) en ervaringen en expertise uitwisselen.

• Het consortium ontwikkelt momenteel een afsprakenkader dat de samenwerking met het Huis van het Nederlands structureel verankert. Afsprakenkader in bijlage.

• Afspraken m.b.t. geïntegreerde trajecten voor anderstalige cursisten zullen een belangrijk deel vormen van de samenwerkingsovereenkomst die het consortium op termijn wenst uit te werken met VDAB.

{onderwijs aan gedetineerden } Het consortium wenst haar taak op het vlak van de coördinatie van onderwijs van gedetineerden ten volle te spelen. We willen daarbij tevens aandacht hebben voor de noodzakelijke randvoorwaarden waarvan infrastructuur (open leercentra) en het aanpassen van de onderwijsregelgeving aan de specifieke context wellicht de meest belangrijke zijn.

{ In een samenleving waarin de individuele leef‐ en werkschema’s en de individuele levens‐ en werkloopbanen steeds verder differentiëren dient het volwassenenonderwijs zich eveneens te differentiëren }.



Mede door het steeds individueler worden van onze samenleving ontstaat er grote diversificatie van individuele leef‐ en werkschema’s en individuele levens‐ en werkloopbanen. De volwassen cursist manifesteert zich ook steeds meer als klant en wenst als dusdanig behandeld te worden (klant is koning, klant kiest tussen verschillende opleidingsverstrekkers en opleidingsformules). Het volwassenenonderwijs dient daar een antwoord op te formuleren door een diversificatie van haar producten.

{ de differentiatie van aanbodsvormen binnen het volledige aanbod van het volwassenenonderwijs }

• Meer gecombineerd en afstandsonderwijs. Op het vlak van gecombineerd onderwijs hebben zich binnen de regio in een beperkt aantal centra “good practices” ontwikkeld. We staan echter nog maar aan het begin van een brede disseminatie en implementatie van het aanbod gecombineerd onderwijs. Tegelijk doet zich binnen het consortium een opportuniteit voor door de aanwezigheid van de opvolger van Eduwest. Het consortium wenst alle ontwikkelingen van meer gecombineerd onderwijs met inbreng van innovatief en kwalitatief afstandsonderwijs volop te ondersteunen. bijv. schooloverschrijdend project gecombineerd onderwijs rond talen?

• Variatie naar lesmoment

De start‐ en einduren van de (avond)cursussen dienen bevraagd te worden. Indien een duidelijke behoefte naar andere lesmomenten vastgesteld wordt, dienen we samen met het personeel te onderzoeken hoe we dit implementeren. We streven ook naar afspraken tussen de centra, om een optimale spreiding van lesmomenten te kunnen aanbieden aan de cursisten (terwijl de lasten verdeeld worden over de centra).

• Het ontwikkelen van zomer‐ en/of vakantiecursussen

Het lijkt ons evident dat er hier zeker voor een aantal studiegebieden duidelijk vraag naar is. Ook hier dient in overleg met personeel gezocht naar mogelijkheden. We signaleren hierbij aan de overheid dat de (strakke) regelgeving dient aangepast te worden, bijv. voor het studiegebied Tuinbouw.

• Het ontwikkelen van intensiever, flexibeler aanbod – afgestemd op de vraag

De vragen zijn hier zeer duidelijk binnen het studiegebied NT2, maar de vraag beperkt zich daar zeker niet toe. We dienen te onderzoeken binnen welke studiegebieden en voor welke doelgroepen (o.m. de bedrijfswereld, zorgsector, …) daartoe vragen zijn. En hoe we dit organisatorisch (programmatie, personeel, regelgeving,…) kunnen realiseren.

{ de ontwikkeling van aanbod naar specifieke doelgroepen }



Het volwassenenonderwijs heeft er alle belang bij om het aanbod te vertalen (aanpak, plaats en tijdstip van aanbod, methodiek, lesmateriaal, begeleiding,…) naar specifieke doelgroepen. We denken daarbij aan :

• De ontwikkeling van neventrajecten in het Hoger Onderwijs voor hogeschoolstudenten, bijvoorbeeld Taalopleidingen voor hogeschoolstudenten Wiskunde voor hogeschoolstudenten

• De (verdere) ontwikkeling van een specifiek aanbod naar senioren • De (verdere) ontwikkeling van een specifiek aanbod naar laaggeschoolden

(overgang CBE‐CVO) • Het promoten van het VWO als “natuurlijke” partner van de

overheidsinstellingen. We willen zoeken naar een structurele samenwerking met overheidsinstellingen (voor de opleiding van ambtenaren). De ontwikkeling van een specifiek en aangepast aanbod staat daarbij voorop.

• De studie die uitbesteed werd aan de provincie omvat een bevraging van de leerbehoeften binnen de bedrijven. Dit moet een basis vormen voor de ontwikkeling van een meer aangepast aanbod voor de (of specifieke delen van de) bedrijfswereld.

• In hetzelfde kader wensen we ook meer aandacht te ontwikkelen voor de “witte economie”: inspelen op behoeften zorgvoorzieningen, VZW‐structuren, enz.

{ de verdere ontwikkeling van EVC/EVK mogelijkheden voor volwassen cursisten } De grote variatie aan leer‐ en levensloopbanen noopt onze centra tot het ontwikkelen van EVC/EVK‐procedures wil men geen nodeloos lange trajecten moeten aanbieden aan de cursisten en een afdoend en correct antwoord bieden op hun vragen. We denken daarbij aan :

• Het ontwikkelen van expertise in functie van ESF‐aanvragen (met ondersteuning vanuit het consortium), met als doel dat méér partnerinstellingen erkend worden om ervaringsbewijzen uit te reiken. Als we ervaringsbewijzen kunnen uitreiken, komt dat ook de instroom in ons regulier aanbod ten goede.

• Het (gezamenlijk) werk maken van de uitbouw van EVC/EVK procedures { De belangrijkste demografische evolutie voor de volgende decennia is de steeds sterkere vergrijzing van onze samenleving } Het aandeel van de volwassenen van 55 jaar en ouder zal de komende jaren sterk groeien. De levensverwachting en dus de gezondheid van deze groeit daarenboven gestaag. We hebben dus te maken met een groeiende en actieve groep medioren en senioren met eigen leervragen, specifieke verwachtingen en vrije tijd.

Om deze groep op een voldoende wijze te bedienen, dient werk gemaakt te worden van • het ontwikkelen van meer dagonderwijs (zie ook infrastructuur), • het ontwikkelen van specifiek aanbod of specifieke groepen voor

senioren/medioren (zie ‘aanbod gericht op specifieke doelgroepen’)



• meer aanbod in of in samenwerking met dienstencentra die deze doelgroep bereiken

• groter belang van aangepaste infrastructuur voor minder mobiele volwassenen

Tegelijk neemt ook de groep werknemers toe die tewerkgesteld zijn in de ZORGsector. We dienen ons ook op deze (groei)sector te richten. (zie ook ‘aanbod gericht op specifieke doelgroepen’)

{ Regionale factoren } We onderzoeken hoe we met ons aanbod kunnen inspelen op een aantal regio‐eigen aspecten, zoals:

• Land‐ en tuinbouw • Textiel • Grensregio

{Land‐ en tuinbouw} Land‐ en tuinbouw vormen een belangrijk onderdeel van de regionale economie. Het aanbod land‐ en tuinbouw is in het volwassenenonderwijs in de regio ondervertegenwoordigd in verhouding tot de impact van deze sector in de regionale economie. COMENES wil dit “tekort” verder onderzoeken en op basis van dit onderzoek een plan van aanpak uitwerken. Daarnaast is er ook bij de particuliere cursist een stijgende belangstelling voor alles wat met tuinaanleg en ‐onderhoud te maken heeft, en met het thema ‘ecologisch wonen’. (zie ook “aanbod gericht op individuele zelfontplooiing en zelfredzaamheid”)

{ Textiel in crisis ? } De textielsector, voornamelijk gesitueerd in de regio Kortrijk, Tielt, Roeselare en in mindere mate Ieper, heeft het niet gemakkelijk. Tussen 1992 en 2005 verdwenen daar bijna 7.100 banen. De sector kampt ook met een imagoprobleem. Daardoor blijven veel jongeren en volwassenen weg uit het textielonderwijs. De provincie West‐Vlaanderen blijft o.a. via het PCVO geloven in de textielsector en het textielonderwijs. Ze kiest er daarom voor het aanbod in het volwassenenonderwijs te behouden. De huidige regelgeving en financiering van het volwassenenonderwijs (met delers die niet gehaald worden) zal dit echter (zeker vanaf 2012) sterk bemoeilijken. Binnen de schoot van het consortium en in overleg met de provincie dienen we een strategie en aanpak te bepalen. { Grensregio} Onze regio grenst zowel aan Wallonië als aan Frankrijk. We dienen onze aanpak en strategie af te stemmen op het Franstalig publiek dat bij ons komt werken, en o.m. behoefte heeft aan een opleiding Nederlands Tweede Taal, al dan niet op de werkvloer. Anderzijds stijgt ook de behoefte aan een opleiding Frans, voor wie beroepsmatig of privé in contact komt met Franstalige werknemers, collega’s, buren, enz.



{ Regionale knelpuntberoepen en groeisectoren} Het is belangrijk om de regionale tendensen m.b.t. knelpuntberoepen en groeisectoren in de regio van nabij en blijvend te volgen, en na te gaan hoe het volwassenenonderwijs kan inspelen op deze aspecten. Het consortium onderhoudt daartoe contacten met RESOC, VDAB, Regionale Welzijnsraad, enz. De beleidsplannen van deze organisaties bevatten veel relevante informatie m.b.t. de tendensen en noden van onze ondernemende regio. Ook de bevraging van de bedrijven via de Studie Levenslang leren van de Provincie kan in dit verband nuttige informatie opleveren. We dienen ons aanbod ook af te stemmen op een aantal groeisectoren:

• Zorg (zie ook: “vergrijzing”) • Logistiek (VIA‐plan Vlaamse Regering)

{ Interne analyse van ons eigen aanbod op vlak van efficiëntie, bereik en spreiding } De analyse van de cursistengegevens van de centra biedt de mogelijkheid om beter zicht te krijgen op het “profiel” van onze cursisten en om onze strategie meer gefundeerd uit te bouwen. Voorlopig ontbreken de gegevens van CBE, maar vanaf volgend schooljaar zullen ook die cijfers digitaal beschikbaar zijn. {Ongelijk bereik van volwassenen binnen onze regio } We stellen vast dat de mate waarin we volwassenen bereiken sterk verschilt naargelang de woonplaats van deze volwassene in onze regio. Zo zijn er behoorlijk grote verschillen tussen de regio Kortrijk en de regio Roeselare, tussen de meer landelijke gemeenten en de meer verstedelijkte regio’s, tussen gemeenten met een vestigingplaats en gemeenten zonder een vestigingplaats,… . Dit geldt in algemene termen maar bepaalde tendensen worden versterkt (en/of afgezwakt) naargelang het studiegebied.

COMENES stelt zich tot doel om werk te maken van een beter gespreid bereik van volwassenen binnen onze regio. Dit kan, afhankelijk van het studiegebied, door :

een betere spreiding van het aanbod in de zogenaamde “witte vlekken” (bijv. voor een aanbod met een lage drempel, zoals het basis ICT‐aanbod)

een bredere communicatie van het aanbod (bijv. voor een aanbod met een uniek karakter binnen ons consortium en/of de provincie)

een betere afstemming van begin‐ en einduren en/of lesplaats van het aanbod op de bereikbaarheid voor de doelgroep die een grotere afstand dient af te leggen

{Kwetsbare studiegebieden } Uit het verzamelde cijfermateriaal blijkt dat een aantal studiegebieden in moeilijkheden zit. Binnen deze studiegebieden wordt de “deler” niet gehaald, dit wil zeggen dat we binnen de modules van deze studiegebieden gemiddeld minder deelnemers hebben dan de decreetgever voorziet. We stellen problemen vast in volgende studiegebieden:

Kleinere studiegebieden (Textiel, Biotechniek, Bijzondere educatieve Noden, Decoratieve technieken)



Grotere studiegebieden (Talen Richtgraad 3&4, Huishoudelijk Onderwijs, Mode) Voor opleidingen (bijvoorbeeld Personenzorg, Algemene Vorming, de lerarenopleiding en Sociaal‐Agogisch Werk) met nogal wat werkplekleren en/of individuele begeleiding “maskeert” deze benadering van “gemiddelde delers” de investering in begeleidingsuren. Uit de analyse komen deze opleidingen als heel positief (winstgevend) omdat de extra inspanning van deze individuele begeleiding niet verrekend wordt. Binnen COMENES wensen we te komen tot afspraken met betrekking tot deze verlieslatende opleidingen, met weinig cursisten en/of zware investeringen op vlak van infrastructuur en/of begeleiding. Het is belangrijk dat een cursist in minstens één centrum van onze regio zijn/haar traject volledig kan afwerken. Dit kan enkel indien alle partnerinstellingen een deel van de last op zich nemen, en afspraken maken i.v.m. spreiding van aanbod en lesmomenten. {Verdere analyse van het aanbod en de spreiding} De gegevens van cursisten en aanbod werden op niveau van het consortium voor het eerst verzameld en gedeeld. We staan binnen COMENES slechts in het begin van de analyse van de nu verzamelde gegevens. Deze analyses zullen in de loop van de volgende jaren uitgebreid en verfijnd worden. Tegelijk vinden we het belangrijk dat deze analyse ook op niveau van de centra gebeurt. De gegevens (in eerste instantie die van het eigen centrum) en de analytische instrumenten worden daartoe ter beschikking gesteld van de centra die er zich wel toe verbinden deze gegevens niet verder te verspreiden. Anderzijds ontwikkelt het team van COMENES een aanbod waarbij op basis van de gegevens een specifieke analyse op niveau van het centrum ter plaatse gebracht wordt. {Een stap verder} De momenteel verzamelde gegevens hebben een aantal beperkingen. De belangrijkste zijn het ontbreken van gegevens van individuele personen (koppen) en dus de onmogelijkheid om opleidingstrajecten binnen en over de centra heen te volgen. Ook de onmogelijkheid om over de grenzen van het consortium heen analyses te maken, terwijl toch een behoorlijk aantal deelnemers van buiten het werkgebied komt, is een wezenlijke tekortkoming. De partners van COMENES kiezen er dan ook voor om, indien de overheid deze opdracht zelf niet opneemt, samen met andere consortia een proces en procedure te ontwikkelen die gegevensanalyse op niveau van de individuele cursist en zijn of haar opleidingstraject wel mogelijk maken. Dit zal uiteraard gebeuren in volle respect voor en conform de regels van de wet op de privacy.

{ Externe analyse van aanbod en strategie van andere opleidingsverstrekkers } De externe analyse van het aanbod voor volwassenen in de regio wordt mede voorbereid door de studie Levenslang Leren, die beide West‐Vlaamse consortia i.s.m. de provincie laten uitvoeren door het studiebureau WES. Daarin zullen cursus‐ en cursistengegevens van onze



centra vergeleken worden met die van VDAB en Syntra West. Daarbovenop wordt een bevraging van het West‐Vlaamse bedrijfsleven georganiseerd met betrekking tot hun kijk op en hun behoefte aan levenslang leren. Tenslotte wordt een representatieve steekproef van volwassenen bevraagd. Binnen de schoot van het consortium willen we onze aandacht in deze fase prioritair richten op de analyse van ons eigen aanbod (= interne analyse), en het zoeken naar optimale samenwerkingsvormen tussen de partnerinstellingen. Na het bereiken van voldoende coherentie zullen we met vereende krachten en met grondig inzicht in onze eigen werking sterker staan ten opzichte van de centraal georganiseerde tegenspelers die we in een volgende fase wensen te benaderen.

{ VERSTERKEN VAN HET PROCES }

{Investeren in goede en aangepaste infrastructuur } Binnen COMENES is de meest acute nood wellicht de behoefte aan meer, eigen en aangepaste infrastructuur. In het algemeen dient voor onze volwassenen werk gemaakt te worden van verzorgde, goed onderhouden, modern ogende en volwassen infrastructuur. {De behoefte }

Volwassen cursisten stellen terecht hoge(re) eisen aan infrastructuur. De infrastructuur is daarop niet altijd aangepast. Denk daarbij vooral aan de aankleding van de lokalen, het meubilair, aangepaste ontmoetingsruimtes, …

Daarnaast veronderstellen een aantal specifieke doelgroepen aangepaste infrastructuur Algemene vorming TKO (zekere aversie tegen traditionele schoolgebouwen

vanuit meestal negatieve ervaringen) HBO (ook het profiel van deelnemers aan deze opleidingen matcht niet met de

klassieke schoolgebouwen) Senioren, medioren (toegankelijkheid van de gebouwen) De groei van het aandeel dagonderwijs (zie ook vergrijzing bevolking, NT2,

groeiend aandeel HBO) noopt tot het investeren in infrastructuur die ook overdag vrij en bruikbaar is.

Voor bepaalde opleidingen met groeicapaciteit stoten we op problemen met capaciteit van specifieke infrastructuur noodzakelijk voor deze opleidingen Koken/hotel/voeding opleidingen Verzorgingsopleidingen: Lichaamsverzorging, Kinderverzorging, Polyvalent

verzorgende, enz. {Mogelijke oplossingen }

Gezamenlijke investeringen in infrastructuur kunnen een oplossing bieden Bijv. Project BibLLLiotheek in Kortrijk Bijv. Project Kenniscentrum Roeselare

Gezamenlijk gebruik van lokalen door partners

Gezamenlijke investeringen met SYNTRA en VDAB in dure infrastructuur Bijv. Lassen



{ Ontwikkelen en aantrekken van specifieke deskundigheid } Om nieuwe opleidingen te ontwikkelen hebben we niet altijd de specifieke deskundigheid in huis, en slagen we er niet altijd in om deskundige mensen aan te trekken. Bijvoorbeeld voor specifieke opleidingen in het Hoger Beroepsonderwijs, of denk aan de opleiding lederbewerking (succesrijk in een ander consortium). Mogelijke ondersteuning op niveau van het consortium

Financiële ondersteuning: opstartbeurzen voor nieuwe opleidingen financiering van specifieke beroepsgerichte bijscholingen en omscholingen van

medewerkers

Ondersteuning m.b.t. aanwervingen Bundeling vacatures op website COMENES De opbouw en ontsluiting van een vacaturedatabank op niveau van het consortium Ontwikkeling van een folder voor toekomstige leerkrachten, om het

volwassenenonderwijs als aantrekkelijke werkgever te promoten

{ Een sterkere profilering van het volwassenenonderwijs in de regio } Er is duidelijk behoefte aan een sterkere profilering van het volwassenenonderwijs in de regio. De externe communicatie op niveau van de partnerinstellingen zorgt voor te weinig of een zeer gedeeltelijke kennis van (het aanbod van) het volwassenenonderwijs zowel bij het maatschappelijk veld als bij de doelgroep. Eerder dan nu te vlug en onvoldoende doordacht te investeren in één of meerdere campagnes willen we eerst werk maken van een door alle partnerinstellingen gedragen plan “externe communicatie”, waarbij de marketingstrategieën van het consortium en die van de individuele partnerinstellingen op elkaar afgestemd worden. Het lijkt ons belangrijk om bij de ontwikkeling en uitwerking van een dergelijk “geïntegreerd” plan ondersteuning te krijgen van externe deskundigen. Binnen de contouren van dit plan “externe communicatie” zullen dan vanaf het najaar 2010 gezamenlijke campagnes opgezet worden. Dit wordt verder uitgewerkt in een aparte nota ‘externe communicatie’. Daarnaast wensen we in het schooljaar 2009‐2010 werk te maken van

de organisatie van een gezamenlijke opening bij de start van het schooljaar gericht op het maatschappelijk veld (extern) en besturen en personeel (intern)

het gezamenlijk en gecoördineerd communiceren van standpunten (bijv. memorandum Vlaamse verkiezingen, dossier HBO‐decreet: contacten met politici )

de screening (extern, intern) van de bestaande websites van de centra en het consortium

{ Investeren in structurele samenwerkingsverbanden met andere opleidingsverstrekkers } We wensen regionaal regisseur te worden van het Levenslang Leren in onze regio. Daartoe dienen we te streven naar structurele samenwerkingsverbanden met andere opleidingsverstrekkers, en naar de introductie en verspreiding van onze expertise en kwaliteitszorg bij onze partners.



Samenwerken met instellingen van het Secundair Onderwijs, om ons aanbod te integreren in hun structuren (bijv. lessen Italiaans of Chinees voor scholieren)

Streven naar afspraken met Vormingplus, met de dienstencentra: afspraken i.v.m. doorverwijzing naar ons aanbod (na hun eigen kortlopende aanbod), en waar mogelijk ons aanbod integreren in hun structuren

Structurele samenwerking zoeken met overheidsinstellingen, in functie van een opleidingsaanbod voor ambtenaren.

Opleidingen van vzw’s, zoals bijv. VZW Mentor, proberen in te bedden in het volwassenenonderwijs (omvormen tot regulier aanbod)



Sectie 9.02 Overeenkomst CVO’s ‐ CBE

Sectie 9.03 Basiseducatie, Algemene Vorming en Nederlands Tweede Taal

Sectie 9.04 Afsprakenkaders Een afsprakenkader waarin de samenwerking met andere publieke opleidingsverstrekkers van opleidingen voor volwassenen nader wordt bepaald, in het bijzonder met betrekking tot het gebruik van infrastructuur, lesmateriaal en deelname aan cursussen Beide West‐Vlaamse consortia sloten in mei 2009 een samenwerkingsovereenkomst met het Huis van het Nederlands af. Zie afsprakenkader in bijlage.



Artikel X. EVALUATIE & MONITORING Voorlopig nog niet uitgewerkt.



Artikel XI. OPERATIONELE DOELSTELLINGEN Vertaling van strategische doelstellingen op het niveau van een jaarlijks activiteitenplan en financieel verslag. Eerste vertaling wordt gepland voor september 2009.



Artikel XII. Woordenlijst Alleenstaanden Het zijn de éénpersoonshuishoudens. Deze kan men begrijpen als het aantal "alleenwonenden", omdat enkel de referentiepersoon van het betreffende huishouden wettelijk ingeschreven is als woonachtig op het aangegeven adres. Alleenstaande moeders of vaders met kinderen (max. 5) Zie alleenstaanden. Moeder/vader = referentiepersoon ouder dan 15 jaar en echtgeno(o)t(e) van de referentiepersoon ouder dan 15 jaar. Kinderen = eigen kinderen, stiefkinderen en niet aanverwante kinderen, leeftijd jonger dan 18 jaar. Afhankelijkheidsratio Bevolking van 0 tot 19 jaar en 60‐plussers ten opzichte van de bevolking van 20 tot 59 jaar. Bereik Waarde (getal) bekomen door het aantal deelnames gegenereerd door cursisten woonachtig in een bepaalde gemeente te delen door het aantal inwoners van die gemeente. Deze waarde zou een goede indicator moeten zijn van de mate waarin het VO (een CVO, een studiegebied, een opleiding) de inwoners van die gemeente bereikt. Deelname Een cursist (of deelnemer) die ingeschreven is voor één module (gegevens van zowel deelnemer als van de module zijn gekend). Deelnemer Een cursist. Eventueel ingeschreven in meerder modules. Doorstromingscoëfficiënt Bevolking van 10 tot 24 jaar ten opzichte van de bevolking van 50 tot 64 jaar. Familiale zorgindex De 80‐plussers ten opzichte van de bevolking van 50 tot 59 jaar. Grijze druk De 60‐plussers ten opzichte van de bevolking van 20 tot 59 jaar. Groene druk Bevolking van 0 tot 19 jaar ten opzichte van de bevolking van 20 tot 59 jaar Huishoudens (private) Het huishouden bestaat uit een persoon die gewoonlijk alleen leeft, ofwel uit twee of meer personen, al dan niet met elkaar verwant, die gewoonlijk in dezelfde woning wonen en er samenleven. Onderscheid wordt gemaakt tussen private en collectieve huishoudens. In elk privaat of particulier huishouden moet een referentiepersoon worden aangeduid, ten einde de plaats van elk lid binnen het huishouden te kunnen bepalen (verwantschap).



Interne vergrijzing De 80‐plussers ten opzichte van de 60‐plussers. Migratiesaldo Migratiesaldo = aantal immigraties/inwijkingen ‐ aantal emigraties/uitwijkingen; Onderscheid wordt gemaakt tussen interne (binnenlandse) en externe (buitenlandse) migraties, met dus aansluitend het onderscheid tussen het interne en externe migratiesaldo. De som van beide saldi geeft het totale migratiesaldo. Natuurlijk accres Aantal geboorten – aantal sterften Nieuwkomers Nieuwkomers zijn vreemdelingen die zich recentelijk en voor langere duur in Vlaanderen komen vestigen. Vreemdelingen die hier slechts tijdelijk verblijven, worden niet als nieuwkomers beschouwd. De cijfers bevatten meerderjarigen nieuwkomers (inclusief Nederland) en minderjarige anderstalige nieuwkomers (exclusief Nederland). Schoolse vertraging Schoolse vertraging of schoolse achterstand is de vertraging die een leerling oploopt ten opzichte van de groep leerlingen van hetzelfde geboortejaar. Schoolse vertraging is niet enkel een gevolg van zittenblijven, maar kan ook veroorzaakt worden door ziekte, atypische studieovergangen, enz.. Totale bevolking Toestand van de bevolking op 1 januari van het aangegeven jaar. Deze bevolkingscijfers bevatten zowel inwoners van Belgische als van Vreemde nationaliteit. Volwassenen Met de term “volwassene” wordt in het opleidingsplan meermaals verwezen naar de doelgroep van het volwassenenonderwijs zoals omschreven in het decreet op het volwassenenonderwijs. Werkgelegenheidsgraad Het aantal arbeidsplaatsen (= loontrekkende werkgelegenheid (jobs in loondienst) + niet‐loontrekkende werkgelegenheid (zelfstandigen + helpers)) in verhouding tot de bevolking op beroepsactieve leeftijd (18‐64 jaar). Werkloosheidsgraad Het aantal (niet werkende) werkzoekenden in verhouding tot de beroepsbevolking. Beroepsbevolking is het aantal personen dat actief is op de arbeidsmarkt, hetzij als werkzoekende Werkzaamheidsgraad Vrouwen Het aantal werkenden (= werknemers + zelfstandigen + helpers + uitgaande grensarbeiders) in verhouding tot de bevolking op beroepsactieve leeftijd (15‐64 jaar). Bron: VDAB Werkzaamheidsgraad Totaal Het aantal werkenden (= werknemers + zelfstandigen + helpers + uitgaande grensarbeiders) in verhouding tot de bevolking op beroepsactieve leeftijd (55‐64 jaar). Bron: VDABerkende hetzij als werkzoekende



Artikel XIII. Figuren en tabellen

Figuur

Figuur 1 Openingsplechtigheid 24 januari 2008 .......................................................................... - 5 - Figuur 2 Werkgebied COMENES en hoofdvestigingen (groen) ................................................ - 15 - Figuur 3 Vestigingplaatsen (groen) binnen COMENES ............................................................ - 19 - Figuur 4 Regiovreemde vestigingsplaatsen (groen) in COMENES .......................................... - 20 - Figuur 5 Vestigingsplaatsen met aanbod BE in het werkingsgebied COMENES ..................... - 21 - Figuur 6 Bereik volwassenenonderwijs naar fusiegemeente .................................................... - 31 - Figuur 7 Bereik Secundair Onderwijs ........................................................................................ - 32 - Figuur 8 Bereik Hoger Beroepsonderwijs .................................................................................. - 32 - Figuur 9 Bereik Algemene Vorming........................................................................................... - 33 - Figuur 10 Bereik Centrum voor Basiseducatie .......................................................................... - 33 - Figuur 11 Bereik aanbod in Kortrijk ........................................................................................... - 34 - Figuur 12 Bereik aanbod in Roeselare ...................................................................................... - 34 - Figuur 13 Bereik aanbod in Avelgem ........................................................................................ - 35 - Figuur 14 Bereik aanbod in Waregem ....................................................................................... - 35 - Figuur 15 Bereik aanbod in Tielt ................................................................................................ - 35 - Figuur 16 Mindmap strategische doelstellingen ........................................................................ - 73 -



Tabellen

Tabel 1 Centra aangesloten bij COMENES ............................................................................... - 16 - Tabel 2 Lesurencursist referteperiode 07-08 ............................................................................. - 16 - Tabel 3 Lesurencursist 07-08 en 08-09 ..................................................................................... - 17 - Tabel 4 Deelnames naar centrum en consortium van woonplaats ............................................ - 24 - Tabel 5 Deelnames per niveau en consortium van woonplaats ................................................ - 24 - Tabel 6 Deelnames per studiegebied en RESOC van woonplaats ........................................... - 25 - Tabel 7 Deelnames per centrum en leeftijd ............................................................................... - 26 - Tabel 8 Deelnames per niveau en leeftijd .................................................................................. - 26 - Tabel 9 Deelnames per geslacht en leeftijd ............................................................................... - 27 - Tabel 10 Deelnames per studiegebied en leeftijd ...................................................................... - 27 - Tabel 11 aantal deelnames en beroepsactiviteit........................................................................ - 28 - Tabel 12 Aantal deelnames en sociaal economisch statuut ...................................................... - 28 - Tabel 13 Aantal deelnames naar lesmoment ............................................................................ - 29 - Tabel 14 Aantal deelnames in studiegebied NT2 naar geslacht ............................................... - 29 - Tabel 15 Bereik van volwassenenonderwijs naar fusiegemeente en RESOC .......................... - 30 - Tabel 16 Studiegebied en deler ................................................................................................. - 36 - Tabel 17 Studiegebied en opleiding en deler............................................................................. - 37 - Tabel 18 Stand van zaken duale trajecten ................................................................................. - 40 - Tabel 19 Stand van zaken gecombineerd onderwijs ................................................................. - 42 - Tabel 20 Overzicht aanvragen gecombineerd onderwijs 08-09 ................................................ - 43 - Tabel 21 Gemeenten volgens RESOC ...................................................................................... - 49 - Tabel 22 Volwassenen naar leeftijd ........................................................................................... - 50 - Tabel 23 60 -plussers evolutie 2002-2005-2008, groei-index .................................................... - 50 - Tabel 24 Prognose 60-plussers 2020 - 2040 - 2060, groei-index.............................................. - 51 - Tabel 25 Totale bevolking per RESOC – groei-index en verhouding ........................................ - 51 - Tabel 26 Bevolkingsprognose totale bevolking 2020 - 2040 - 2060 .......................................... - 51 - Tabel 27 Oppervlakte en bevolkingsdichtheid (2007) ................................................................ - 51 - Tabel 28 Aantal huishoudens, evolutie 2002 - 2005 - 2008 ...................................................... - 52 - Tabel 29 Evolutie eenoudergezinnen 2005-2008, groei-index .................................................. - 52 - Tabel 30 Alleenstaanden naar leeftijd, 2008 .............................................................................. - 52 - Tabel 31 Arbeidsmarktindicatoren 2006 .................................................................................... - 55 - Tabel 32 Werkloosheidsdruk, evolutie 2003 - 2007 ................................................................... - 57 - Tabel 33 Laaggeschoolde en langdurig werkzoekenden, 2003 - 2008 ..................................... - 57 - Tabel 34 Evolutie hoogste behaald diploma (Bron Nationaal Instituut voor de Statistiek) ........ - 61 - Tabel 35 Leerlingen met schoolse vertraging in het SO, 2006 - 2007) ..................................... - 61 -



Inhoudsopgave

Inhoud

Inleidende opmerkingen .............................................................................................................. - 3 -

Artikel I. Historiek en situering COMENES ............................................................................ - 5 -

Sectie 1.01 Ontstaansgeschiedenis ................................................................................... - 5 -

Sectie 1.02 Bestuurlijke gegevens ...................................................................................... - 7 -

Sectie 1.03 Menselijk & financieel potentieel ..................................................................... - 8 -

Artikel II. MISSIE ..................................................................................................................... - 9 -

Artikel III. VISIE ...................................................................................................................... - 11 -

Artikel IV. INTERNE ANALYSE ............................................................................................. - 15 -

Sectie 4.01 Afbakening van het werkingsgebied COMENES .......................................... - 15 -

Sectie 4.02 De centra waarvan het centrumbestuur aangesloten is bij COMENES ........ - 16 -

Sectie 4.03 Administratieve toestand m.b.t. de onderwijsbevoegdheden en vestigingsplaatsen van de centra waarvan de centrumbesturen aangesloten zijn bij COMENES - 19 -

Sectie 4.04 Effectieve situatie m.b.t. het onderwijsaanbod en de vestigingsplaatsen van de centra waarvan de centrumbesturen aangesloten zijn bij COMENES .................................. - 20 -

Sectie 4.05 Profiel huidige cursistenpopulatie .................................................................. - 22 -

Sectie 4.06 Duale trajecten ............................................................................................... - 40 -

Sectie 4.07 Gecombineerd onderwijs ............................................................................... - 42 -

Sectie 4.08 Studievoortgang ............................................................................................. - 44 -

Sectie 4.09 Inventaris infrastructuur ................................................................................. - 45 -

Sectie 4.10 Inventaris samenwerkingsverbanden ............................................................ - 46 -

Sectie 4.11 Gesignaleerde probleemstellingen, knelpunten vanwege de centra ............. - 47 -

Artikel V. EXTERNE ANALYSE op MACRONIVEAU ........................................................... - 49 -

Sectie 5.01 Demografie .................................................................................................... - 50 -

Sectie 5.02 Economisch ................................................................................................... - 55 -

Sectie 5.03 Sociaal – economisch .................................................................................... - 57 -

Sectie 5.04 Welzijn ........................................................................................................... - 59 -

Sectie 5.05 Cultuurgebonden ........................................................................................... - 59 -

Sectie 5.06 Educatieve participatie ................................................................................... - 60 -

Sectie 5.07 Relevante regelgeving ................................................................................... - 63 -

Artikel VI. EXTERNE ANALYSE op MESONIVEAU .............................................................. - 69 -

Sectie 6.01 Volwassenenonderwijs (aangrenzende CVWO) ........................................... - 69 -

Sectie 6.02 VDAB ............................................................................................................. - 69 -

Sectie 6.03 SYNTRA ........................................................................................................ - 69 -

Sectie 6.04 Sociaal-cultureel werk .................................................................................... - 69 -

Sectie 6.05 Onderwijsactoren ........................................................................................... - 69 -

Sectie 6.06 Andere ........................................................................................................... - 69 -

Artikel VII. ANALYSE LEERBEHOEFTEN EN LEERVRAGEN .......................................... - 71 -



Artikel VIII. SWOTANALYSE ................................................................................................ - 72 -

Artikel IX. STRATEGISCHE DOELSTELLINGEN .................................................................. - 73 -

Sectie 9.01 Strategische doelstellingen COMENES ......................................................... - 73 -

Sectie 9.02 Overeenkomst CVO’s - CBE ......................................................................... - 86 -

Sectie 9.03 Basiseducatie, Algemene Vorming en Nederlands Tweede Taal .................. - 86 -

Sectie 9.04 Afsprakenkaders ............................................................................................ - 86 -

Artikel X. EVALUATIE & MONITORING ................................................................................ - 87 -

Artikel XI. OPERATIONELE DOELSTELLINGEN .................................................................. - 88 -

Artikel XII. Woordenlijst ........................................................................................................ - 89 -

Artikel XIII. Figuren en tabellen ............................................................................................ - 91 -

Inhoudsopgave ........................................................................................................................... - 98 -

Opleidingsplan 2008-2013 COMENES versie 2009

Documents

Transcript of Opleidingsplan 2008-2013 COMENES versie 2009