Opleidingen Overheidsmanagement en -beleid 2010...I. Academische opleidingen 3 Initiële master in...

OpleidingenOverheidsmanagement en -beleid

2010

Academische opleidingenOpen opleidingenIn-company trainingen

www.instituutvoordeoverheid.be

www.instituutvoordeoverheid.be - [email protected]

Bij volgende personen kan u terecht voor meer informatie over opleidingen, studiedagen of in-company trainingen van het Instituut voor de Overheid:

ALGEMEEN VERANTWOORDELIJKE PERMANENTE VORMINGPROF. DR. ANNIE HONDEGHEMAnnie is hoogleraar aan de Faculteit Sociale Wetenschappen (K.U.Leuven). Haar onderwijsopdracht situeert zich op het domein van de bestuurskunde en het overheidsmanagement. Zij verricht voornamelijk onderzoek op het vlak van het personeelsmanagement bij de overheid, veranderingsmanagement en het beleid inzake gelijke kansen. Zij is academisch verantwoordelijk voor de permanente vorming van het Instituut voor de Overheid, mainstreamingsverantwoordelijke in de Faculteit Sociale Wetenschappen en verantwoordelijke voor de postgraduaatopleiding diversiteitsmanagement.

VORMINGSCOÖRDINATORVEERLE CONINGSVeerle is sinds september 2007 vormingscoördinator bij het Instituut voor de Overheid. Van februari 2004 tot augustus 2007 deed zij als onderzoeksmedewerker beleidsgericht onderzoek en verzorgde zij opleidingen over personeelsplanning, contractbeheer en prestatiemanagement. Zij coördineert in-company trainingen en staat samen met de inhoudelijk verantwoordelijken in voor een kwaliteitsvolle invulling van de diverse oplei-dingsprogramma’s. [email protected], tel.: 016 32 36 16

TRAINER-CONSULTANTAN WYNANTSVanaf 1 september 2007 versterkt An Wynants het team van het Instituut voor de Overheid. Ze heeft trainings-ervaring opgebouwd bij MCR (Management Consultancy and Research). An verzorgt opleidingen gericht op HRM, managementvaardigheden, leiderschap en [email protected], tel.: 016 32 32 70

VORMINGSCOORDINATOR MASTER IN HET OVERHEIDSMANAGEMENT EN -BELEID & MEPPEVELIEN CAUTAERTEvelien is sinds juli 2007 opleidingscoördinator van de Master in Overheidsmanagement en -beleid en de Master of European Politics and Policies. Na haar studies Pedagogische Wetenschappen en de aanvullende master in het Overheidsmanagement en -beleid versterkte zij het Instituut voor de Overheid bij de dagelijkse werking van deze programma’s. Naast de contactfunctie voor docenten en studenten staat zij in voor de kwaliteitsbewaking van beide [email protected], [email protected], tel.: 016 32 31 01

VORMINGSSECRETARIAATVoor al uw praktische vragen omtrent opleidingen en studiedagen kan u terecht bij:INGE VERMEULEN & ANNEKE HEYLENtel. 016 32 31 80 (32 70) - fax 016 32 32 [email protected]

VERANTWOORDELIJKE UITGEVERProf. dr. Geert Bouckaert, Instituut voor de Overheid - Parkstraat 45 bus 3609 - B-3000 Leuven

MEER INFO & INSCHRIJVING VIA: WWW.INSTITUUTVOORDEOVERHEID.BE

1Inhoudstafel

Onderzoek en vorming binnen het Instituut voor de overheid 2

I. Academische opleidingen 3 Initiële master in het overheidsmanagement en -beleid 3

Master of European Politics and Policies (MEPP) 3

Postgraduaatopleiding diversiteitsmanagement 3

II. Open opleidingen voor alle bestuursniveaus 4

Beleidsevaluatie 4

De rol van HRM in de multi-generationele werkomgeving 4

Een code als blikvanger van een stimulerend integriteitsbeleid: de overheid 4

Hergebruik van overheidsinformatie voor Vlaamse ambtenaren 5

Hoe zet je ‘coaching’ in als visie en instrument om talenten bij medewerkers zichtbaar te maken

en te ontwikkelen? 5

ICT & eGovernment 5

In bad met de politiek: over de relatie tussen administratie en beleid 6

Integriteit en integriteitsbeleid bij de politie: implementatiestrategieën voor de deontologische code 6

Juridische vraagstukken m.b.t. ICT en eGovernment 6

Klachtenmanagement 6

Kwaliteit in de overheid 7

Motivering van Bestuurshandelingen: ruimtelijke ordening en milieu 7

Motivering van Bestuurshandelingen: personeel 7

Openbaarheid en privacy en wat als ze elkaar raken? 8

Personeelsmanagement bij de overheid 8

Personeelsmanagement en leiderschap bij justitie 8

Samenwerking en coördinatie in ketens en netwerken in de publieke sector 9

Spreekrecht - spreekplicht - zwijgrecht - zwijgplicht. Wat kan je, mag je als ambtenaar? 9

Veranderingsmanagement 9

III. Open opleidingen voor lokale besturen 10

Een deontologische code voor uw lokaal bestuur 10

Financieel management voor lokale beleidsverantwoordelijken 10

Gemeentelijke administratieve sancties en overlast 10

Hergebruik van overheidsinformatie voor lokale besturen 11

Het schrijven van beleidsnota’s 11

Interne controle in lokale besturen 11

Klachtenmanagement voor lokale besturen 11

IV. In-company training 12

Methodologie 12

Hoe schrijf ik een goed strategisch meerjarenplan voor mijn eigen organisatie? 13

Integriteit: van theorie naar praktijk door middel van dilemmatrainingen 14

Hoe manage ik de menselijke kant in veranderingsprocessen? 15

Enkele recente referenties 16

V. Studiedagen 16

Praktische informatie 17


Missie Instituut voor de OverheidDe missie van het Instituut voor de Overheid is om vanuit de kernta-ken van een universiteit (onderzoek, vorming en opleiding, dienst-verlening), een wetenschappelijk onderbouwde bijdrage te leveren tot een verbetering van het management en het beleid van open-bare besturen op de verschillende bestuursniveaus (lokaal, regio-naal, federaal, Europees en internationaal). Met onderzoek wil het Instituut voor de Overheid niet alleen een bijdrage leveren tot de vooruitgang van de wetenschap, maar ook tot de vooruitgang van de beleidspraktijk. Dit impliceert dat het on-derzoek maatschappelijk en beleidsrelevant is en dat een inspan-ning geleverd wordt om de conclusies van het onderzoek te verta-len naar beleidsaanbevelingen. Uit het onderzoek leiden we ook vorming en maatschappelijke dienstverlening af.

De overheid als specialiteitHet Instituut voor de Overheid is een internationaal, interdisciplinair en generiek onderzoeksinstituut met grote aandacht voor onderwijs en permanente academische vorming. Ons onderzoeksvoorwerp is de overheid in de brede zin van het woord. Het onderzoekopzet bestaat er vooral in om op een inductieve manier, empirisch materi-aal te modelleren en op die manier theorieën te toetsen en te verbe-teren.

Inhoudelijke strategieEr staan twee horizontale thema’s centraal in het programma van het Instituut voor de Overheid: ‘innovatie en transformatie’ en ‘per-formantie’ van de overheid in de samenleving. Hierbinnen onder-kennen we volgende dimensies van overheidsmanagement, be-

stuur en beleid waarrond het Instituut voor de Overheid zijn activitei-ten heeft geclusterd:• burger en beleid• bestuurlijke organisatie• elektronische overheid• personeel en verandering• financiën, kwaliteit en prestaties

Synergie tussen onderzoek, vorming en dienstverleningToegepast, empirisch en internationaal vergelijkend onderzoek vormt de spil van de activiteiten van het Instituut. Dit voedt zowel het fundamenteel onderzoek als het opleidings- en vormingsaan-bod en de maatschappelijke dienstverlening. Op die manier is er zowel een horizontale als een verticale circulatie van concepten, middelen en medewerkers. Een multidisciplinair team bestaande uit een 40-tal medewerkers, aangevuld met gastsprekers en praktijkgetuigenissen, brengen de synergie tussen onderzoek, vorming en dienstverlening in de praktijk.

ONDERZOEK EN VORMING BINNEN HET INSTITUUT VOOR DE OVERHEID

3Academische opleidingen

INITIËLE MASTER IN HET OVERHEIDSMANAGEMENT EN -BELEID

DUURTIJD: voltijds, deeltijds sept okt nov dec jan febr mrt april mei juniof individueel traject

DATA: start eind september PRIJS: De inschrijvingsgelden van de K.U.Leuven zijn van toepassing.DOELGROEP: Ambtenaren met een beleidsverantwoordelijkheid en afgestudeerden met een universitair of gelijkgesteld basisdiploma. TOELICHTING: De overheid neemt in de samenleving een bijzondere plaats in. De manier waarop ze zich intern organiseert om tegemoet te komen aan het algemeen belang typeert haar in grote mate. In de master in het overheidsmanagement en -beleid bestudeer je deze overheid en haar kenmerken. Je gaat dieper in op het beleid dat ze voorbereidt, uitvoert en evalueert en de manier waarop haar publieke diensten gemanaged (dienen te) worden.OPLEIDINGSONDERDELEN: 1. Personeelsmanagement in de overheid; 2. Organisatie van publieke taken; 3. Financieel management in de overheid; 4. Ontwerp en strategie van beleid; 5. Beleidsimplementatie; 6. Beleidsevaluatie; 7. Bestuur en Burger; 8. Administratief recht; 9. Governance in de EU; 10. Managementvaardigheden; 11. Management en informatietechnologie; 12. Kwalitatieve onderzoeksmethoden; 13. MeesterproefMEER INFO: Evelien Cautaert, opleidingscoördinator, tel. 016 32 31 01, [email protected]: 5 mei en 8 september 2010

MASTER OF EUROPEAN POLITICS AND POLICIES (MEPP)

Duurtijd: 1 jaar sept okt nov dec jan febr mrt april mei juniPrijs: € 2.800 voor Europese studenten

DOELGROEP: Zowel Belgische als buitenlandse studenten kunnen dit programma volgen. PROGRAMMA: Dit programma heeft een expliciete Europese en vergelijkende oriëntatie, dat zowel de analyse van overheidsstructuren, -problemen en beleidsvorming in de lidstaten omvat alsook de studie van de instellingen, de besluitvorming en het beleid van de EU.MEER INFO: Evelien Cautaert, opleidingscoördinator, tel. 016 32 31 01, [email protected], www.kuleuven.be/mepp

POSTGRADUAATOPLEIDING DIVERSITEITSMANAGEMENT

DUURTIJD: 6 modules (21 studiepunten), sept okt nov dec jan febr mrt april mei junite volgen op één academiejaar of

gespreid over twee academiejaren of afzonderlijk te volgen, 4 à 6 dagen per module PRIJS: volledige opleiding: € 1.800, modulair: € 150 per studiepuntDOELGROEP: Professionals uit het middenkader van diverse organisaties, mensen die verantwoordelijk zijn (of wensen te worden) voor een diversiteitsbeleid, of die werken met specifieke doelgroepen (vrouwen/mannen, allochtonen, mensen met een functiebeperking, holebi’s,...). PROGRAMMA: 1. Diversiteit en gelijkheid: theoretische reflectie (3 stp.); 2. Regelgeving en beleid (3 stp.); 3. Doelgroepen van diversiteit (4 stp.): twee doelgroepen te kiezen uit: allochtonen en interculturaliteit, gender, leeftijdsdiversiteit, mensen met een functiebeperking; 4. Sectoren (4 stp.): twee sectoren te kiezen uit: arbeidsmarkt, bedrijven en (overheids)organisaties, media, onderwijs, welzijn en gezondheids-zorg; 5. Training inzake diversiteitsmanagement (3 stp.); 6. Practicum (4 stp.) MEER INFO: Karlien Delbeke, [email protected], www.kuleuven.be/diversiteit

INFOSESSIE MASTER IN HET OVERHEIDSMANAGEMENT EN -BELEID: 5 MEI & 8 SEPTEMBER 2010

I. ACADEMISCHE OPLEIDINGEN


BELEIDSEVALUATIE

DUURTIJD: 3 dagen jan febr mrt april mei juni sept okt nov decDATA: donderdag 14 oktober, 21 oktober

en 28 oktober 2010 (Leuven)PRIJS: € 585 DOELGROEP: Leidinggevende ambtenaren en stafmedewerkers in openbare besturen van wie de functie hen vraagt of mogelijk maakt om evaluaties van beleid uit te voeren en/of een evaluatiecapaciteit uit te bouwen. DOELSTELLING: De aandacht voor beleidsevaluatie in de publieke sector stijgt in binnen- en buitenland. De vraag of en in welke mate de overheid een verschil maakt ten behoeve van de samenleving, is een zeer pertinente vraagstelling. Beleidsevaluatie levert een unieke bijdrage tot het antwoord. Om beleid te evalueren is een aangepaste capaciteit noodzakelijk, hetzij om evaluaties zelf uit te voeren, hetzij om ze uit te besteden en op te volgen. Deze opleiding heeft als centrale doelstelling om essentiële concepten, kennis en vaardigheden met betrekking tot beleidsevaluatie aan te leren, als bouwstenen voor een aangepaste evaluatiecapaciteit. MODULES: 1. Inleiding; 2. Het evaluatieproces; 3. Ex ante evaluatie; 4. Tussentijdse en ex post evaluatie; 5. Methoden en technieken

DE ROL VAN HRM IN DE MULTI-GENERATIONELE WERKOMGEVING

DUURTIJD: 1 dag jan febr mrt april mei juni sept okt nov decDATA: dinsdag 28 september 2010 (Leuven)

PRIJS: € 210DOELGROEP: Deze opleiding richt zich tot iedereen die interesse heeft in menselijke gedrag in organisaties en meer wil leren over hoe struc-turen de samenwerking tussen mensen van verschillende leeftijdsgroepen kunnen belemmeren of bevorderen: HR managers of personen die op een relatief hoog niveau een personeels- en/of managementverantwoordelijkheid hebben in een openbaar bestuur. TOELICHTING: De laatste jaren is er meer en meer aandacht voor het managen van een divers personeelsbestand. In deze opleidingsdag gaan we dieper in op de uitdagingen van leeftijdsdiversiteit. We verruimen daarbij onze blik en beschouwen organisaties niet alleen als een plaats waar jong en oud samenwerken, maar ook waar leden van verschillende generaties elkaar ontmoeten. Momenteel zijn er immers drie generaties actief op de arbeidsmarkt: de baby boom generatie, de generatie Y en millennials. Op basis van wetenschappelijk onderzoek gaan we na welke de implicaties zijn van deze multi-generationele werkomgeving. Door maatschappelijke en organisatorische veranderingen heb-ben generaties andere loopbaanverwachtingen, belangen, competenties, enzovoort. De vraag is in welke mate deze generationele verschillen leiden tot generationele conflicten en welke rol HRM hierin kan spelen.Naast een theoretisch kader, stellen we ook concrete acties voor.MODULES: 1. Theoretisch model over de rol van HRM in de multi-generationele werkomgeving; 2. Praktijkgetuigenissen

EEN CODE ALS BLIKVANGER VAN EEN STIMULEREND INTEGRITEITSBELEID: DE OVERHEIDIN SAMENWERKING MET LEUVENS INSTITUUT VOOR CRIMINOLOGIE (LINC, K.U.LEUVEN)

DUURTIJD: 2 dagen jan febr mrt april mei juni sept okt nov decDATA: vrijdag 19 maart

en 26 maart 2010 (Leuven)PRIJS: € 399DOELGROEP: Management- en beleidsverantwoordelijken (niveau A) in overheidsorganisaties die binnen de eigen organisatie (willen) werken aan de opzet van een integriteitsbeleid en een deontologische code.TOELICHTING: Integriteit of ‘handelen in overeenstemming met de geldende waarden en normen en de daarmee samenhangende spelregels’ is essentieel voor ambtenaren in het algemeen. In deze opleiding wordt ingegaan op de deontologische code zelf, én op de manier waarop deze best wordt ingevoerd en hoe die het best wordt gekoppeld aan andere instru-menten van integriteitsbeleid zoals dilemmatrainingen, audits, een klokkenluidersregeling, etc. De opleiding beoogt drie doelstellingen: prak-tische tips geven over een invulling van de deontologische code voor overheidsdiensten; een training geven in ethische besluitvorming (dilem-matraining); instrumenten en een globale aanpak aanreiken voor een integriteitsbeleid in uw overheidsorganisatie. MODULES: 1. Inleiding: de deontologische code gesitueerd in het ruimere integriteitsbeleid; 2. Het niveau van de individuele ambtenaar: een dilemmatraining met concrete gevalstudies; 3. Het organisationeel niveau: het uitwerken van een integriteitsbeleid in uw organisatie

II. OPEN OPLEIDINGEN VOOR ALLE BESTUURSNIVEAUS

5Open opleidingen voor alle bestuursniveaus

HERGEBRUIK VAN OVERHEIDSINFORMATIE VOOR VLAAMSE AMBTENAREN

DUURTIJD: 1 dag jan febr mrt april mei juni sept okt nov dec

DATA: donderdag 22 april 2010 (Leuven)PRIJS: € 235 (inclusief boek)DOELGROEP: Management- en beleidsverantwoordelijken uit de Vlaamse overheidTOELICHTING: Sinds kort bestaan een geheel aan regelgevende initiatieven die het hergebruik van overheidsinformatie regelen, dit in uitvoe-ring van richtlijn 2003/98/EG. Deze opleiding wil de deelnemers vertrouwd maken met de voornaamste beginselen die het hergebruik voor-taan beheersen, welke problemen deze nieuwe regelgeving stelt en welke mogelijkheden ze biedt. MODULES: 1. Het begrippenkader en toepassingsgebied; 2. De uitgangspunten van de regelgeving hergebruik; 3. De mogelijkheden om het hergebruik te regelen; 4. De mogelijke beperkingen met betrekking tot het hergebruik

HOE ZET JE ‘COACHING’ IN ALS VISIE EN INSTRUMENT OM TALENTEN BIJ MEDEWERKERS ZICHTBAAR TE MAKEN EN TE ONTWIKKELEN?

DUURTIJD: 2 dagen jan febr mrt april mei juni sept okt nov decDATA: vrijdag 8 oktober

en 15 oktober 2010 (Leuven)PRIJS: € 399DOELGROEP: Alle ambtenaren die een coachingsopdracht vervullen, al dan niet vanuit hun rol als directe leidinggevendeTOELICHTING: Coaching is het uitgelezen instrument om bij medewerkers talenten zichtbaar te maken, vrij te maken en te ontwikkelen. Medewerkers vergroten zo hun zelfvertrouwen en worden zelfstandiger in het uitoefenen van hun job. Dit impliceert dat de coach over de nodige competenties beschikt om dit leerproces bij hun coachee vorm te geven. In deze opleiding willen we u graag overtuigen van de meer-waarde van coaching en u tonen in welke omstandigheden u het kan gebruiken. We staan stil bij de belangrijkste uitgangspunten bij coaching en voorzien ook voldoende tijd voor oefeningen en feedback.MODULES: 1. Begrippen en referentiekaders; 2. Uitgangspunten en competenties van de coach; 3. Coachingsvaardigheden inoefenen; 4. Het voeren van een coachingsgesprek; 5. Simulaties en feedback

ICT & EGOVERNMENT

DUURTIJD: 2 dagen jan febr mrt april mei juni sept okt nov decDATA: woensdag 19 mei

en 26 mei 2010 (Leuven)PRIJS: € 399DOELGROEP: Management- en beleidsverantwoordelijken van de verschillende bestuurlijke niveaus (lokaal, provinciaal, regionaal, federaal) die worden geconfronteerd met IT-toepassingen en eGovernment.TOELICHTING: Deze opleiding heeft als centrale doelstelling overheidsorganisaties in staat te stellen om te reflecteren over de mogelijkheden en gevaren van eGovernment. Het invoeren van informatie- en communicatietechnologie (ICT) in een overheidsorganisatie is immers niet enkel een technische zaak. Enerzijds zal de invoering van ICT gepaard gaan met een aantal problemen verbonden aan de overheidsorganisatie, anderzijds zal ICT een invloed hebben op deze organisatie: nieuwe processen en vormen van interactie zullen ontstaan. In een algemene module wordt het kader geschetst. Via drie cases op drie verschillende bestuursniveaus wordt de toepassing ervan in de praktijk duidelijk gemaakt.MODULES: 1. Algemene concepten en methoden van eGovernment; 2. Toepassing in de praktijk: een federale case; 3. Toepassing in de praktijk: een Vlaamse case; 4. Toepassing in de praktijk: een lokale case


IN BAD MET DE POLITIEK: OVER DE RELATIE TUSSEN ADMINISTRATIE EN BELEID

DUURTIJD: 1 dag jan febr mrt april mei juni sept okt nov decDATA: dinsdag 9 februari 2010 (Leuven)

PRIJS: € 210DOELGROEP: Ambtenaren die deelnemen aan administratieve en beleidsvoorbereidende processen die in de praktijk communicatie en sa-menwerking vergen met beleidsverantwoordelijken en hun kabinettenTOELICHTING: Het besluitvormingsproces dat leidt tot beleidsbeslissingen grijpt plaats in een samenspel tussen administratie en beleidsver-antwoordelijken en hun kabinetten. Een natuurlijk spanningsveld tussen administratie en politiek ligt voor de hand. Een aantal factoren maken dat het samenspel steeds complexer wordt. Tijdens de opleiding worden deze factoren besproken en wordt de onderlinge samenhang ge-analyseerd. Getoetst aan de praktijkervaring van de deelnemers worden bouwstenen aangereikt die bijdragen tot dialoog en tot het beoogde procesmatig beleidsdenken. De ambtenaar kan hierbij een inspirerende (f)actor zijn.MODULES: 1. Het samenspel tussen administratie en politiek definiëren vanuit een persoonlijk en tegelijk professioneel referentiekader; 2. Ambtelijke communicatie en ambtelijk handelen in relatie met het beleid (maar ook met burger en doelgroepen) definiëren en concretiseren in termen van communicatief handelen; 3. In functie van het beoogde samenspel tussen administratie en politiek een visie ontwikkelen op de eigen specifieke positionering die onder meer bepaald wordt door persoonlijke missie en doelstellingen, organisatiecultuur (waarden) en het gehan-teerde mensbeeld (zelfbeeld); 4. De nodige communicatieve vaardigheden inzetten en hiertoe onderbouwde en geïnspireerde keuzes maken

INTEGRITEIT EN INTEGRITEITSBELEID BIJ DE POLITIE: IMPLEMENTATIESTRATEGIEËN VOOR DE DEONTOLOGISCHE CODE

IN SAMENWERKING MET LEUVENS INSTITUUT VOOR CRIMINOLOGIE (LINC, K.U.LEUVEN)

DUURTIJD: 2 dagen jan febr mrt april mei juni sept okt nov decDATA: vrijdag 22 oktober

en 29 oktober 2010 (Leuven)PRIJS: € 399 DOELGROEP: Management- en beleidsverantwoordelijken (niveau A) in de politie en in andere overheidsorganisaties. DOELSTELLINGEN: Praktische tips geven over een lokale invulling van de deontologische code voor de Belgische politiediensten; Inzicht geven in ethische besluitvorming (dilemmatraining); Instrumenten en een globale aanpak aanreiken voor een integriteitsbeleid in uw politieorganisatie. MODULES: 1. Inleiding: de deontologische code gesitueerd in het ruimere integriteitsbeleid; 2. Het niveau van de individuele ambtenaar: een dilemmatraining met concrete gevalstudies; 3. Het organisationeel niveau: het uitwerken van een integriteitsbeleid in uw organisatie

JURIDISCHE VRAAGSTUKKEN M.B.T. ICT EN EGOVERNMENT

DUURTIJD: 2 dagen jan febr mrt april mei juni sept okt nov decDATA: dinsdag 5 oktober

en 12 oktober 2010 (Leuven)PRIJS: € 399DOELGROEP: Management- en beleidsverantwoordelijken van de verschillende bestuurlijke niveaus (lokaal, provinciaal, regionaal, federaal) die worden geconfronteerd met IT-toepassingen en eGovernment.TOELICHTING: De opkomst van ICT en eGovernment heeft een aantal problemen in het leven geroepen die om een oplossing vroegen. Sommige van die oplossingen waren juridisch van aard omdat de vragen juridisch van aard waren. In deze opleiding worden een aantal van die regelgevingen verkend.MODULES: 1. Juridische knelpunten bij de introductie van ICT en eGovernment; 2. Uitwisseling van informatie tussen besturen; 3. Toegang en gebruik in een ICT-context; 4. Bewijswaarde van elektronische documenten en de elektronische handtekening.

KLACHTENMANAGEMENT

DUURTIJD: 2 dagen jan febr mrt april mei juni sept okt nov decDATA: dinsdag 4 mei en 11 mei 2010 (Leuven)

PRIJS: € 425 (inclusief boek)DOELGROEP: Management- en beleidsverantwoordelijken van de verschillende bestuurlijke niveaus (lokaal, provinciaal, regionaal, federaal) die via het opzetten van een klachtenmanagement tot een verbetering van de kwaliteit van hun organisatie en van de dienstverlening willen komen. DOELSTELLING: De opleiding ‘klachtenmanagement’ heeft als centrale doelstelling overheidsorganisaties in staat te stellen op een verant-woorde wijze om te gaan met klachten om een kwaliteitsverhoging te realiseren vanuit intern en extern oogpunt. MODULES: 1. Klachtenmanagement in de publieke sector: invalshoeken; 2. Klachtenbehandeling en klachtenmanagement: begrippen en ruimer kader; 3. De organisatie van klachtenbehandeling en klachtenmanagement; 4. Inoefening van vaardigheden


KWALITEIT IN DE OVERHEID

DUURTIJD: 3 dagen jan febr mrt april mei juni sept okt nov decDATA: donderdag 6 mei, 20 mei

en 27 mei 2010 (Leuven)PRIJS: € 610 (inclusief boek)DOELGROEP: Management-, beleidsverantwoordelijken en stafmedewerkers die vanuit hun functie meer willen weten over het kwaliteitsden-ken in de publieke sector en antwoorden zoeken op vraagstukken inzake kwaliteit. TOELICHTING: Het kwaliteitsdenken binnen de publieke sector wordt toegelicht. Er wordt inzicht gegeven in het kwaliteitsconcept en dieper ingegaan op een aantal kwaliteitsmodellen en -technieken. Deze modellen en technieken worden inhoudelijk behandeld en ondersteund door getuigenissen en praktijkervaringen.MODULES: 1. Over kwaliteit in de overheid; 2. Kwaliteitsmodellen en -technieken: CAF, EFQM, IiP, klantentevreden-heidsmetingen, gebruikershandvesten, kwaliteitshandboek, ISO, Balanced Scorecard, leidraad interne controle; 3. Ervaringen met kwaliteitsinstrumenten in de praktijk; 4. Evaluatie van de eigen organisatie

Bouckaert Geert, Van Roosbroek Steven, Vervaet Caroline & Demuzere Sara (2009). Werken aan kwaliteit: Een praktische gids voor kwaliteitsmanagement in de publieke sector. Brugge: Vanden Broele. 278 p.

MOTIVERING VAN BESTUURSHANDELINGEN: RUIMTELIJKE ORDENING EN MILIEU

DUURTIJD: 1 dag jan febr mrt april mei juni sept okt nov decDATA: donderdag 11 februari 2010 (Leuven)

PRIJS: € 210DOELGROEP: Alle ambtenaren die beslissingen voorbereiden of beslissingen nemen op het vlak van ruimtelijke ordening en milieuTOELICHTING: Deze opleiding heeft als centrale doelstelling te ondersteunen in kwalitatieve besluitvorming. Een belangrijk element bij het nemen van beslissingen is een goede motivering. De invulling van een goede motivering wordt aan de hand van concrete voorbeelden uitge-werkt in het domein van de ruimtelijke ordening en milieu. Naast een theoretische uitdieping van de bestaande wetgeving, worden praktische voorbeelden geanalyseerd. De deelnemers brengen daartoe ook zelf voorbeelden mee uit hun eigen praktijk.MODULES: 1. Motiveren: het algemeen begrippenkader; 2. Motivering op grond van de formele motiveringswet; 3. Motivering buiten de for-mele motiveringswet; 4. Analyse van cases

MOTIVERING VAN BESTUURSHANDELINGEN: PERSONEEL

DUURTIJD: 1 dag jan febr mrt april mei juni sept okt nov decDATA: donderdag 25 februari 2009 (Leuven)

PRIJS: € 210DOELGROEP: Alle ambtenaren die beslissingen voorbereiden of beslissingen nemen op het gebied van personeelsbeleidTOELICHTING: Deze opleiding heeft als centrale doelstelling te ondersteunen in kwalitatieve besluitvorming. Een belangrijk element bij het nemen van beslissingen is een goede motivering. De invulling van een goede motivering wordt aan de hand van concrete voorbeelden uitge-werkt in het domein van her personeelsbeleid. Naast een theoretische uitdieping van de bestaande wetgeving, worden praktische voorbeel-den geanalyseerd. De deelnemers brengen daartoe ook zelf voorbeelden mee uit hun eigen praktijk.MODULES: 1. Motiveren: het algemeen begrippenkader; 2. Motivering op grond van de formele motiveringswet; 3. Motivering buiten de for-mele motiveringswet; 4. Analyse van cases


OPENBAARHEID EN PRIVACY EN WAT ALS ZE ELKAAR RAKEN?

DUURTIJD: 3 dagen jan febr mrt april mei juni sept okt nov decDATA: dinsdag 1 juni, 8 juni

en 15 juni 2010 (Leuven)PRIJS: € 585DOELGROEP: Alle ambtenaren die omgaan met persoonsgebonden informatie.TOELICHTING: De openbaarheidswetgeving kent aan iedereen principieel het recht toe van toegang tot alle bestuursdocumenten. In be-paalde gevallen moet die toegang worden geweigerd. Dit is zo wanneer door de openbaarmaking schade zou worden toegebracht aan an-dere belangen. Een van die belangen is de bescherming van de persoonlijke levenssfeer. Sommige gegevens, in het bijzonder persoonsge-gevens, worden door specifieke regelgeving beschermd. Het samenspel van regelgevingen die openbaarheid garanderen en deze die per-soonsgegevens beschermen, is heel complex. Deze vorming beoogt ambtenaren een inzicht te geven in wat deze regelgevingen inhouden, hoe ze zich tegenover elkaar en tegenover andere regelgeving verhouden en hoe met dit spanningsveld in de praktijk moet worden omgaan. Er worden concrete casussen geanalyseerd en behandeld.MODULES: 1. Het begrippenkader; 2. Bescherming van de persoonlijke levenssfeer in de openbaarheidregelgeving; 3. Verwerken van per-soonsgegevens volgens de privacywetgeving; 4. Het samenspel van privacywetgeving en openbaarheidregelgeving; 5. Specifieke toegangs-regels voor specifieke persoonsgegevens

PERSONEELSMANAGEMENT BIJ DE OVERHEID

DUURTIJD: 7 dagen jan febr mrt april mei juni sept okt nov decDATA: vrijdag 22 januari, 26 februari,

26 maart, 23 april, 21 mei en 18 juni 2010 (Leuven, 7de dag in samenspraak)PRIJS: € 1.300DOELGROEP: Personen die op een relatief hoog niveau een personeels- en/of managementverantwoordelijkheid hebben in een openbaar bestuur, of die een dergelijke functie ambiërenTOELICHTING: In een moderne benadering van personeelsmanagement wordt beklemtoond dat de mens een strategische factor vormt in de organisatie. Dit betekent dat het goed functioneren van de organisatie op de eerste plaats afhangt van de inzet en kwaliteit van het personeel. Dit opleidingsprogramma wil inzicht verschaffen in de basisvisie en de belangrijkste instrumenten van het ‘Human Resources Management’. Hierbij wordt uitgegaan van de HRM-cyclus: selectie-prestatie-beoordeling-beloning en ontwikkeling, die de basismodules vormen van deze opleiding. In het opleidingsprogramma wordt aandacht besteed aan de specificiteit van de openbare sector en de mogelijkheden en beper-kingen om in dergelijke omgeving een ‘human resources’ beleid te voeren. MODULES: 1. HRM, competentiemanagement en leeftijdsbewust personeelsbeleid; 2. Werving en selectie; 3. Human Resource Planning; 4. Personeelsevaluatie en -ontwikkeling; 5. Vorming, training en opleiding; 6. Beloning, functiewaardering en motivatie; 7. Presentatie eindwerk

PERSONEELSMANAGEMENT EN LEIDERSCHAP BIJ JUSTITIE

DUURTIJD: 7 dagen jan febr mrt april mei juni sept okt nov decDATA: vrijdag 12 maart, 19 maart, 2 april,

30 april, 7 mei en 28 mei 2010 (Leuven, 7de dag in samenspraak)PRIJS: € 1.300DOELGROEP: Personen met een leidinggevende functie (en dus personeels- en/of managementverantwoordelijkheid) bij de Rechterlijke Orde, of die een dergelijke functie ambiërenTOELICHTING: In een moderne benadering van personeelsmanagement wordt beklemtoond dat de mens een strategische factor vormt in de organisatie. Dit betekent dat het goed functioneren van de organisatie op de eerste plaats afhangt van de inzet en kwaliteit van het personeel. Dit opleidingsprogramma wil inzicht verschaffen in de factoren van goed leiderschap en in de basisvisie en de belangrijkste instrumenten van het ‘Human Resources Management’. Daarnaast gaat de opleiding dieper in op de menselijke kant in veranderingsprocessen. We gaan na hoe je je medewerkers kan motiveren om in veranderingen mee te gaan en hoe je omgaat met potentiële weerstand. Voorbeelden, kaders en praktijkgetuigenissen in deze opleiding zijn specifiek toegespitst op de context van justitie.MODULES: 1. De veranderende context van justitie en de impact ervan op het HRM; 2. Werving en selectie; 3. Personeelsevaluatie en func-tioneringsbegeleiding; 4. Vorming en opleiding; 5. Leiderschap; 6. Veranderingsmanagement; 7. Presentatie eindwerk


SAMENWERKING EN COÖRDINATIE IN KETENS EN NETWERKEN IN DE PUBLIEKE SECTOR

DUURTIJD: 2 dagen jan febr mrt april mei juni sept okt nov decDATA: maandag 31 mei

en 7 juni 2010 (Leuven)PRIJS: € 399DOELGROEP: Leidinggevenden en beleidsmedewerkers van de verschillende bestuurlijke niveaus die in belangrijke mate functioneren in processen waarin meerdere organisaties betrokken zijn.TOELICHTING: Centraal in deze opleiding staat de vraag hoe het samenwerken en het coördineren van taken tussen publieke organisaties kan vormgegeven en gestimuleerd worden. De opleiding richt zich in het bijzonder op samenwerking en coördinatie in ketens en netwerken. Wat betekent het werken in ketens en netwerken precies? Welke zijn de succes- en faalfactoren van een keten- en netwerkbenadering? Op basis van voorbeelden en praktijkgetuigenissen uit eigen land en Nederland wordt inzicht gegeven in de logica van ketens en netwerken en komen instrumenten en checklists aan bod die het analyseren of managen ervan mogelijk maken. In de modules worden inzichten uit het wetenschappelijk onderzoek gekoppeld aan praktijkvoorbeelden en -getuigenissen en is er ruimte voor interactief debat met de deelnemers.MODULES: 1. Coördinatie in ketens: definiëring en situering van ketens t.o.v. verwante begrippen, dimensies, rollen van actoren in ketens en keten-regie, strategieën, instrumenten, succes- en faalfactoren,... 2. Samenwerken in netwerken: definiëring en situering van netwerken ten opzichte van verwante begrippen, dimensies, rollen van actoren in netwerken en netwerkmanagement, strategieën, instrumenten, succes- en faalfactoren, ...

SPREEKRECHT - SPREEKPLICHT - ZWIJGRECHT - ZWIJGPLICHT. WAT KAN JE, MAG JE ALS AMBTENAAR?

DUURTIJD: 2 dagen jan febr mrt april mei juni sept okt nov decDATUM: dinsdag 19 januari

en 26 januari 2010 (Leuven)PRIJS: € 399DOELGROEP: Alle ambtenarenTOELICHTING: De meeste ambtenaren gaan om met een veelheid van informatie. Meer en meer rijst de vraag op welke wijze zij over die in-formatie mogen communiceren. Wanneer informatie een bepaalde mate van gevoeligheid vertoont, zijn er allerlei rechtsregels die de ambte-naren verplichten om deze informatie geheim te houden, of om discreet om te gaan met die informatie. Soms bieden rechtsregels geen oplos-sing en bieden deontologische regels en morele regels een uitweg. Wie met mensen omgaat wordt soms voor de tweespalt geplaatst: het gerecht inschakelen of zorg bieden? Wat dan met de verplichting om te spreken? In welke mate kan een ambtenaar zich beroepen op een zwijgrecht? En dan is er de relatie met de pers en met de politici. MODULES: 1. Het begrippenkader; 2. Het algemeen kader: vrijheid van meningsuiting; 3. Beperkingen aan de vrijheid van meningsuiting via geheimhoudingsverplichtingen en spreekplicht; 4. Verplichting tot spreken; 5. Het situationele van spreekrecht en zwijgplicht

VERANDERINGSMANAGEMENT

DUURTIJD: 4 dagen jan febr mrt april mei juni sept okt nov decDATA: vrijdag 19 november, 26 november,

3 december en 10 december 2010 (Leuven)PRIJS: € 790DOELGROEP: Leidinggevende ambtenaren en stafmedewerkers van openbare besturen die meewerken aan een veranderingsproject binnen de eigen organisatie.LEERDOELSTELLINGEN: 1. De deelnemers kunnen de verschillende strategieën opnoemen die in het kader van veranderingsmanagement gehanteerd worden. Ze kennen de sterke en zwakke kanten van elke strategie en kunnen op basis daarvan een analyse maken van de ef-fectiviteit van de veranderstrategieën die in de eigen organisatie vaak worden gehanteerd. 2. De deelnemers maken een stakeholder- en im-pactanalyse op voor hun specifiek verandertraject en identificeren op deze manier de verschillende begeleidingsnoden. 3. De deelnemers kunnen uitleggen welke manier van communiceren past bij welke veranderaanpak, kunnen aangeven wat de do’s en don’ts zijn op vlak van communicatie en maken voor de eigen case een communicatieplan op. 4. De deelnemers kunnen verklaren welke psychologische processen medewerkers doorlopen wanneer zij met verandering worden geconfronteerd, wat weerstand is en hoe en waarom het ontstaat. Ze analyse-ren de weerstanden met betrekking tot de eigen case en maken een risicoanalyse op. 5. De deelnemers kunnen omschrijven wat organisa-tiecultuur is en kunnen kenmerken van de eigen organisatiecultuur identificeren. Ze onderkennen en zijn zich bewust van de impact van de eigen organisatiecultuur op het doorvoeren van een verandering. 6. Op basis van de gemaakte analyses en de verkregen informatie maken de deelnemers voor hun eigen case een veranderplan op.MODULES: 1. Het begrippenkader; 2. Verschillende aanpakken; 3. Psychologische processen bij verandering; 4. Technieken en methodes om met de menselijke kant van verandering om de gaan; 5. Communiceren bij verandering en omgaan met weerstand; 6. Case studies


EEN DEONTOLOGISCHE CODE VOOR UW LOKAAL BESTUURIN SAMENWERKING MET LEUVENS INSTITUUT VOOR CRIMINOLOGIE (LINC, K.U.LEUVEN)

DUURTIJD: 1 dag jan febr mrt april mei juni sept okt nov decDATA: woensdag 8 december 2010 (Leuven)

PRIJS: € 210 per deelnemer DOELGROEP: Lokale management- en beleidsverantwoordelijken; leidinggevende ambtenaren en stafmedewer-kers (niveau A) van gemeenten, OCMW’s, districten, intercommunales en provincies van het Vlaamse Gewest. Er is geen voorkennis vereist. TOELICHTING: Het gemeentedecreet schrijft voor dat alle lokale besturen werk maken van een ambtelijke deontolo-gische code voor hun personeel. De invoering van zo een code zou een uitstekende aanleiding kunnen zijn om een integriteitsbeleid te lanceren. Meer nog, uit de praktijk blijkt dat zo een deontologische code maar zinvol wordt als ze werkelijk is ingebed in een ruimer integriteitsbeleid. Deze opleiding wil praktische tips geven over het ontwerp van een code op maat van uw bestuur; een training geven in ethische besluitvorming (dilemmatraining); en instrumenten en een globale aanpak aanreiken voor een integriteitsbeleid in uw organisatie.MODULES: 1. De deontologische code gesitueerd in het ruimere integriteitsbeleid; 2. Het niveau van de individuele ambtenaar: een mini- dilemmatraining met concrete gevalstudies; 3. Het organisationeel niveau: het uitwerken van een integriteitsbeleid in uw organisatie

FINANCIEEL MANAGEMENT VOOR LOKALE BELEIDSVERANTWOORDELIJKEN

DUURTIJD: 2 dagen jan febr mrt april mei juni sept okt nov decDATA: dinsdag 9 november

en 23 november 2010 (Leuven)PRIJS: € 399 DOELGROEP: Leidinggevende ambtenaren en stafmedewerkers van lokale openbare besturen, zowel met een financiële als een eerder be-leidsmatige achtergrondTOELICHTING: Met de implementatie van het gemeentedecreet, het op stapel staande OCMW-decreet en de daaruit volgende uitvoerings-besluiten staat het streven naar een meer resultaatgericht financieel management opnieuw op de agenda in de Vlaamse gemeenten en OCMW’s. Vooral dan in de gemeenten zal de inrichting en organisatie van de verschillende componenten waaruit de financiële cyclus bestaat ‘begroting, boekhouding en audit’ grondig worden gewijzigd. Deze opleiding wil op deze evoluties inspelen en heeft dan ook als doel de deelnemers inzicht bij te brengen in concepten en methoden die overheidsdiensten toelaten kosten met resultaten te verbinden, ter onder-steuning van het beleid en het beheer.MODULES: DAG 1: STRATEGISCH MANAGEMENT ALS OPSTAP NAAR HET PRESTATIE-BEGROTEN: 1. De financiële beleids- en beheers-cyclus bij gemeenten en OCMW’s: moderniseringstrends bij lokale overheden; 2. Bespreking stand van zaken resultaatgericht begroten in de Vlaamse gemeenten en OCMW’s; 3. Strategische reflectie en doelmatigheidsanalyse; 4. Formulering en structurering van doelstellingen; 5. Bepaling van effecten; 6. Analyse van activiteiten; 7. Bepaling van prestatiesDAG 2: DE PRESTATIEBEGROTING ALS TECHNIEK: 1. Resultaatgericht budgetteren: budgetteringsmethoden (kostprijsberekening, activity based costing...); 2. Budgetteren als politiek fenomeen; 3. Faal- en succesfactoren bij moderniseringsinitiatieven; 4. Voorstelling Best Practices (uit gemeenten en OCMW’s)

GEMEENTELIJKE ADMINISTRATIEVE SANCTIES EN OVERLAST

DUURTIJD: 1 dag jan febr mrt april mei juni sept okt nov decDATA: dinsdag 23 november 2010 (Leuven)

PRIJS: € 210DOELGROEP: Lokale management- en beleidsverantwoordelijkenTOELICHTING: Gemeentelijke administratieve sancties (GAS) zijn al een tijdje ingeburgerd, maar toch wordt niet altijd oordeelkundig met dit beleidsinstrument omgesprongen. Gemeentelijke administratieve sancties kunnen een rol spelen bij de aanpak van maatschappelijke overlast. Ze zijn ingebed in een specifiek juridisch kader en zijn omgeven met een aantal juridische problemen. Daarnaast is de keuze om GAS in te voeren niet vanzelfsprekend: een stappenplan moet leiden tot een verantwoorde keuze. Na de keuze voor GAS, moet er ook voldoende oog zijn voor de implementatie van GAS en ook dit moet op een verantwoorde wijze gebeuren.MODULES: 1. Maatschappelijke overlast en overheidsoptreden; 2. De aanpak van maatschappelijke overlast; 3. De implementatie van GAS; 4. Juridische vraagstukken m.b.t. GAS.

III. OPEN OPLEIDINGEN VOOR LOKALE BESTUREN1

1 De prijzen van de opleidingen gericht op lokale besturen worden mogelijks gesubsidieerd door het Vormingscentrum voor Lokale besturen. Na toekenning van de subsi-die wordt de dagprijs verminderd tot 160 euro per deelnemer.

11Open opleidingen voor lokale besturen

HERGEBRUIK VAN OVERHEIDSINFORMATIE VOOR LOKALE BESTUREN

DUURTIJD: 1 dag jan febr mrt april mei juni sept okt nov decDATA: dinsdag 26 oktober 2010 (Leuven)

PRIJS: € 235 per deelnemer (inclusief boek)DOELGROEP: Lokale management- en beleidsverantwoordelijken: leidinggevende ambtenaren en stafmedewerkers (niveau A) van gemeen-ten, OCMW’s, districten, intercommunales en provincies van het Vlaams Gewest.TOELICHTING: Sinds kort bestaan een geheel aan regelgevende initiatieven die het hergebruik van overheidsinformatie regelen, dit in uitvoe-ring van richtlijn 2003/98/EG. Deze opleiding wil de deelnemers vertrouwd maken met de voornaamste beginselen die het hergebruik voor-taan beheersen, welke problemen deze nieuwe regelgeving stelt en welke mogelijkheden ze biedt. MODULES: 1. Het begrippenkader en toepassingsgebied; 2. De uitgangspunten van de regelgeving hergebruik; 3. De mogelijkheden om het hergebruik te regelen; 4. De mogelijke beperkingen met betrekking tot het hergebruik

HET SCHRIJVEN VAN BELEIDSNOTA’S

DUURTIJD: 1 dag jan febr mrt april mei juni sept okt nov decDATA: vrijdag 21 mei 2010

(sessie voorjaar, Leuven)vrijdag 19 november 2010 (sessie najaar, Leuven)PRIJS: € 210 per deelnemer DOELGROEP: Leidinggevende ambtenaren en stafmedewerkers van lokaal of provinciaal niveau die betrokken zijn bij beleidsvoorbereidend werk en nog niet veel ervaring hebben met het schrijven van beleidsplannen of beleidsnota’s. TOELICHTING: Openbare besturen vertalen steeds vaker - al dan niet op eigen initiatief - hun beleidsintenties in duidelijke en toegankelijke beleids-nota’s. Het opstellen van dergelijke beleidsteksten vereist echter specifieke kennisinzichten en vaardigheden. Dit opleidingsprogramma wil deze deskundigheid bij de deelnemers ontwikkelen en/of versterken. De voorgestelde instrumenten worden aan de hand van voorbeeldnota’s ingeoefend.MODULES: 1. Inleiding en situering; 2. Beleid als doelboom; 3. Stofschema’s voor beleidsnota’s; 4. Overzicht van de verschillende standaard-bouwplannen voor beleidsnota’s

INTERNE CONTROLE IN LOKALE BESTUREN

DUURTIJD: 2 dagen jan febr mrt april mei juni sept okt nov decDATA: woensdag 17 november

en 1 december 2010 (Leuven)PRIJS: € 399DOELGROEP: Iedereen die binnen een lokaal bestuur betrokken is bij de introductie van een intern controlesysteemTOELICHTING: Nu naar aanleiding van het gemeentedecreet en het OCMW-decreet ‘Interne Controle’ een nieuwe uitdaging wordt voor de lokale besturen, merken we dat velen onder hen stuiten op een hoop vragen en onzekerheden rond dit proces. In deze opleiding willen we u vooreerst een aantal richtlijnen en methodieken meegeven die u kunnen helpen bij de implementatie van interne controle in uw eigen bestuur. We gaan ook dieper in op de hefbomen en hinderpalen verbonden aan deze implementatie. Aan de hand van een aantal best practices wordt geïllustreerd hoe men de uitwerking van een systeem voor interne controle kan aanpakken. Tenslotte lassen we tijd in om praktische oefenin-gen te maken en een aantal methodieken toe te passen op uw eigen organisatie. MODULES: 1. Interne controle en de managementcyclus; 2. Het juridische kader en begrippen; 3. Het COSO/EMR-model en risicobeheer-sing; 4. Hefbomen en hinderpalen bij de invoering van een intern controleproces; 5. Processen uittekenen en beheersen; 6. Praktijkgetuigenissen en best practices

KLACHTENMANAGEMENT VOOR LOKALE BESTUREN

DUURTIJD: 2 dagen jan febr mrt april mei juni sept okt nov decDATA: dinsdag 7 december

en 14 december 2010 (Leuven)PRIJS: € 425 per deelnemer (inclusief boek)DOELGROEP: Management- en beleidsverantwoordelijken van lokale besturenTOELICHTING: Het gemeente- en OCMW-decreet bevatten een verplichting om een klachtenbehandelingssysteem op ambtelijk niveau te organi-seren en bieden daartoe een ruime mate van maatwerk. De opleiding ‘klachtenmanagement voor lokale besturen’ heeft als centrale doelstelling gemeenten en OCMW’s niet enkel te ondersteunen om aan hun decretale verplichting te voldoen, maar wil hen ook in staat stellen om op een ver-antwoorde wijze om te gaan met klachten, zodat zij een kwaliteitsverhoging in hun organisatie realiseren en de relatie met de burger verbeteren. MODULES: 1. Klachtenmanagement in de publieke sector: invalshoeken; 2. Klachtenbehandeling en klachtenmanagement: begrippen en ruimer kader; 3. De organisatie van klachtenbehandeling en klachtenmanagement; 4. Inoefenen van vaardigheden


De diverse opleidingen van het Instituut voor de Overheid kunnen ook in uw eigen organisatie worden georganiseerd. In overleg met uw organisatie kan een vormingspakket worden samengesteld van één of meerdere opleidingsdagen. De theoretische kaders en mo-dellen kunnen toegepast worden op de eigen cases uit uw organi-satie. We organiseren deze opleidingen in groepen van maximaal 15 deelnemers. Ze zijn interactief van aanpak en praktijkgericht.

Naast de thema’s die in de open opleidingen aan bod komen, biedt het Instituut voor de Overheid ook een aantal vaardigheidstrainin-gen aan rond thema’s die te maken hebben met people manage-ment en inter-persoonlijke relaties en samenwerking. U vindt een overzicht van deze thema’s in de tabel hiernaast.

METHODOLOGIE

Hoewel het Instituut voor de Overheid een academische instelling is, hoeft u zich geen zorgen te maken over ‘te theoretische’ in com-pany opleidingen. Onze aanpak in deze sessies is praktijkgericht en aangepast aan de noden en de voorkennis van het betrokken doel-publiek. De leerdoelstellingen voor deze opleidingen situeren zich vaak ook op attitudeniveau. Vandaar menen wij dat het essentieel is dat er in de opleidingen een veilige en vertrouwelijke omgeving ge-creëerd wordt waarin de deelnemers vrij en open kunnen commu-niceren over hetgeen hen bezig houdt. Daarom zijn volgende ele-menten belangrijk op vlak van methodiek: • Werken met reële cases en voorbeelden: deelnemers dienen het

gevoel te hebben dat het bij de opleidingsthema’s niet gaat om een ‘ver-van-mijn-bed’ show, maar wel om situaties waarmee zij in de dagdagelijkse realiteit voortdurend worden geconfronteerd. Tijdens het vooronderzoek kan gekeken worden welke cases voor deze medewerkergroep relevant zijn en welke situaties zij graag wensen te bespreken.

• Interactieve en coöperatieve werkvormen: Aangezien doelstellin-gen op attitudeniveau dienen bereikt te worden, is ‘peer learning’ cruciaal in opleidingen. Deelnemers dienen zich doorheen de ge-structureerde discussies met hun collega’s bewust te worden van hun verantwoordelijkheid. Daarnaast blijkt het voor medewerkers altijd een grote steun wanneer ze merken dat ze niet alleen staan met hun vragen en onzekerheden over het gewenste gedrag in bepaalde situaties.

• Actieve en constructieve werkvormen: Wanneer het gaat om bij-voorbeeld sociale vaardigheden, leiderschap of integriteit, dan is het vaak niet erg effectief om de medewerkers gewoon te vertel-len wat ze moeten doen. Een beter inzicht en leerresultaat bereik je door deelnemers actief aan het werk te zetten en hen te laten vertrekken vanuit hun eigen werkcontext. Zo kunnen ze stap voor stap zelf ontdekken hoe de aangereikte kaders van toepassing zijn op concrete situaties. Op deze manier zorg je er ook voor dat medewerkers, wanneer ze in de werkcontext met nieuwe situa-ties worden geconfronteerd, zelfstandig de juiste analyse kunnen maken en het gepaste gedrag kunnen identificeren.

• Voorkennis activeren: Het is erg belangrijk dat de deelnemers de opleidingen niet zien als een geïsoleerd evenement, maar als on-derdeel van een geïntegreerd opleidingstraject. Daarom stimule-ren de trainers steeds het expliciteren van voorkennis.

IV. IN-COMPANY TRAINING

BIJKOMENDE THEMA’S VOOR IN-COMPANY TRAINING:Personeelsmanagement, gelijkekansenbeleid en ethiek• Integriteit: van theorie naar praktijk door middel van dilem-

matrainingen • Strategische meerjarenplanningVeranderingsmanagement• Hoe manage ik de menselijke kant in veranderingsprocessen • Leiding geven bij veranderingLeiderschapsvaardigheden• Interpersoonlijke communicatie• Conflicthantering• Gesprekstechnieken: het voeren van plannings-, functionerings- en evaluatiegesprekken• Presentatietechnieken• Teamvorming en werkoverleg• Leiding geven en coaching• Vergadertechnieken

13In-company training

INHOUDOverheidsdiensten zetten steeds meer daadwerkelijk de stap om strategische en operationele plannen op te stellen. Regelgeving ver-plicht de verschillende bestuursniveaus in die zin te evolueren. Er is al bijzonder veel ervaring opgedaan in het schrijven van sectorale beleidsplannen, beleidsnota’s, managementplannen, bestuursover-eenkomsten, ... en noem maar op. Elk overheidsniveau hanteert zijn eigen terminologie. De federale overheid spreekt van management-plannen, operationele plannen en bestuursovereenkomsten. De Vlaamse overheid spreekt van beleidsnota’s, beleidsplannen en be-heersovereenkomsten met een strategisch meerjarenplan. De lo-kale besturen spreken van strategische nota’s en beleidsnota’s, en voorzien een expliciete koppeling tussen organisatiedoelstellingen en financiële middelen.Met deze interne training willen we tegemoet komen aan de con-crete vragen waar u als organisatie mee worstelt wanneer u een strategisch plan opmaakt. Hoe kan het strategisch plan van de or-ganisatie tegemoet komen aan sturen op resultaten, in ruil voor een grotere beheersautonomie? Hoe formuleren we goede organisatie-doelstellingen? Hoe kunnen we onze organisatiewerking opvolgen en nagaan of we de doelstellingen behalen? Hoe kunnen we de jaarlijkse budgetten koppelen aan de strategische meerjarendoel-stellingen?Tijdens de opleiding is er tijd voorzien om aangereikte technieken toe te passen op het eigen strategisch plan van de organisatie. Uw organisatie wordt op weg gezet bij de opmaak van een (nieuw) stra-tegisch plan. We beogen twee uiteindelijke tastbare resultaten van de opleiding: op het einde van de opleiding ligt er een bruikbare en in groep geaccepteerde presentatievorm voor het strategisch plan op tafel én zijn er afspraken over het management van het schrijf-proces.

DOELPUBLIEKDeze opleiding wordt georganiseerd voor directieteams en stafme-dewerkers die in eerste lijn betrokken zijn bij de opmaak van het strategisch plan. Een minimum aantal van 8 en een maximum aan-tal van 15 deelnemers is aangeraden om een optimale groepsdyna-miek te garanderen.

LEERDOELSTELLINGEN• De deelnemers kunnen uitleggen welke inhoudelijke elementen

aan bod komen in een strategisch plan.• Ze kunnen de doelstellingen uit het strategisch plan zo formuleren

dat de resultaten makkelijk opgevolgd kunnen worden.• Ze kunnen in eigen woorden beschrijven hoe een kwaliteitsmodel

kan ingezet worden om het plan periodiek op te volgen.• Ze leren een tekst logisch te structureren zodat hoofdstukken,

paragrafen en alinea’s ingaan op afzonderlijke informatiegehelen, en overlappingen vermeden worden.

• Op basis van de verkregen informatie maken de deelnemers een inhoudstabel of presentatievorm op voor het strategisch plan van de eigen organisatie.

• De deelnemers krijgen concrete tips aangereikt om het schrijfpro-ces beter te beheren. Voor organisaties die al toe zijn aan de op-maak van een tweede strategisch plan kunnen we specifiek in-gaan op de sterktes en zwaktes van het schrijfproces van de eerste strategische planningsoefening, om van daaruit concrete leerervaringen te formuleren.

DIDACTISCHE METHODIEKTijdens de opleiding is tijd voorzien om alle aangereikte methoden en technieken toe te passen op de eigen organisatie. Dit betekent dat korte interactieve theoretische sessies voortdurend worden af-gewisseld met praktische oefeningen. Verder verwachten wij van de deelnemers een actieve inbreng in de discussies en feedbackses-sies.

PRAKTIJKGERICHTE ÉÉNDAAGSE INTERNE OPLEIDING: HOE SCHRIJF IK EEN GOED STRATEGISCH MEERJARENPLAN VOOR MIJN EIGEN ORGANISATIE?


INHOUDAmbtenaren in een lokaal bestuur worden vandaag de dag gecon-fronteerd met nieuwe situaties waar de klassieke deontologie geen antwoord op geeft. Er is dan ook een groeiende interesse voor inte-griteit en hoe je hierrond een consistent beleid kan voeren. Deontologische codes zijn waarschijnlijk het bekendste instrument van integriteitsbeleid. Vele lokale besturen hebben de laatste jaren dan ook een dergelijke code ontwikkeld of ze hebben binnen het beleidsplan geëxpliciteerd welke waarden ze willen nastreven. Vaak belanden dergelijke codes na enkele maanden echter in één of andere lade en doet iedereen weer gewoon verder zoals hij/zij ge-woon was. Hieruit blijkt duidelijk dat een code maar nuttig is als ze ‘tot leven’ wordt gewekt door een goed begeleid proces van invoe-ring. Dilemmatrainingen rond een dergelijke code zijn een concrete tool om dit te realiseren. Ze helpen medewerkers om een goed in-zicht in de code te verkrijgen en om hen te laten aanvoelen in welke situaties ze ze kunnen toepassen. Door reële cases te bespreken in groepen, scherpen de deelnemers hun moreel oordeelvermogen aan - en misschien nog belangrijker - worden ethisch moeilijke situ-aties bespreekbaar. Vooral dit laatste blijkt voor de vele deelnemers aan de opleiding een heel waardevol gegeven, ze voelen aan dat ze niet alleen staan met hun vragen en twijfels en zien in dat er oplos-singen mogelijk zijn.

DOELPUBLIEKDeze opleiding is relevant voor elke medewerker in een lokaal be-stuur, maar natuurlijk zijn er specifieke functies waarin medewerkers regelmatiger voor ethische dilemma’s komen te staan zoals:• leidinggevenden • baliemedewerkers • diensten die verantwoordelijk zijn voor de afhandeling van (open-

bare) aanbestedingen• diensten die vergunningen afleveren• technische diensten (bv. gebouwen, wegenwerken)• ...

LEERDOELSTELLINGEN• De deelnemers kunnen een aantal

kernconcepten in verband met integriteit definiëren (vb. ethiek, deontologische code, ethisch dilemma, ...) en kunnen aangeven wat de toegevoegde waarde is van een integriteitsbeleid voor hun lokaal bestuur;

• De deelnemers kunnen uitleggen wat er in de deontologische code van hun lokaal bestuur staat. Ze kunnen voorbeelden geven uit de eigen werkpraktijk waar deze code van toepassing is. Ze zijn in staat om de code kritisch te evalueren en aan te vullen of te corrigeren waar nodig;

• De deelnemers kunnen de verschillende stappen van het model van ethische besluitvorming van Terry Cooper beschrijven en ze kunnen dit model ook toepassen in concrete situaties (ethische dilemma’s) die hun voorgelegd worden;

• De deelnemers beschikken over de nodige overlegvaardigheid met collega’s in situaties met complexe ethische dilemma’s zodat deze bespreekbaar worden en bepaalde beslissingen beter ge-motiveerd kunnen worden in het kader van de problematiek.

DIDACTISCHE METHODIEKTijdens de opleiding wordt tijd voorzien om alle aangereikte metho-des en tools toe te passen op cases uit de eigen werkpraktijk. Korte interactieve theoretische sessies worden voortdurend afgewisseld met praktische oefeningen. Wij verwachten van de deelnemers een actieve inbreng in de dis-cussies en oefeningen. Enkel op deze manier worden de doelstel-lingen van de opleiding volledig gerealiseerd.

PRAKTIJKGERICHTE INTERNE OPLEIDING VOOR LOKALE BESTUREN:INTEGRITEIT: VAN THEORIE NAAR PRAKTIJK DOOR MIDDEL VAN DILEMMATRAININGEN

IN SAMENWERKING MET LEUVENS INSTITUUT VOOR CRIMINOLOGIE (LINC, K.U.LEUVEN)

15In-company training

INHOUDPermanente verandering is één van de fundamentele kenmerken van hedendaagse organisaties. Deze evolutie is ook te merken in de publieke sector. De publieke sector staat dagelijks voor de opdracht om een traditionele overheidsbureaucratie om te vormen tot een moderne, performante en kwaliteitsvolle administratie. De uitdaging situeert zich bovendien niet enkel op het organisatorische en plan-matige vlak, vaak is het nog veel moeilijker om bij medewerkers de nodige gedragsverandering te realiseren. En meestal ligt in deze gedragsverandering de sleutel tot het succes van uw verandertra-ject, namelijk het creëren van blijvende en duurzame resultaten in de praktijk. Veranderingen kunnen immers leiden tot heel wat onzekerheid, vra-gen, kritiek en weerstand bij de medewerkers. Zij hebben vaak het gevoel dat heel hun huidige manier van werken in vraag gesteld wordt en zijn bijzonder onzeker over hun rol in de toekomst. Deze tweedaagse opleiding gaat net over hoe u dit aspect van een veran-deringsproces kan managen. We reiken u een aantal methodes en tools aan die u concreet kunnen helpen om participatieve proces-sen te organiseren, goed te communiceren, weerstand te managen en eventueel de nodige cultuurveranderingen op gang te brengen. Maar daar blijft het niet bij. Voor de start van de opleiding vragen we u immers om een concreet verandertraject te definiëren dat u in uw organisatie in de nabije toekomst wil realiseren. Tijdens de opleiding is er tijd voorzien om aangereikte methodes en tools toe te passen op dit eigen veranderingstraject. Een concreet plan van aanpak voor de menselijke kant in uw verandertraject is het uiteindelijke tastbare resultaat van de opleiding.

DOELPUBLIEKDeze opleiding wordt georganiseerd voor teams en individuen in organisaties die verandertrajecten opzetten en begeleiden. In de opleiding wordt gewerkt op basis van één of meerdere reële cases. Om de specifieke meerwaarde van de opleiding te realiseren, is het daarom belangrijk dat alle deelnemers in de opleiding bij de uitwer-king van een concreet verandertraject betrokken zijn. Wij denken hierbij aan:• directieteams• projectteams• medewerkers van de personeelsdienst• kwaliteitscoördinatoren en hun teams• ...

LEERDOELSTELLINGEN• De deelnemers kunnen de verschillende strategieën opnoemen

die in het kader van veranderingsmanagement gehanteerd wor-den. Ze kennen de sterke en zwakke kanten van elke strategie en kunnen op basis daarvan een analyse maken van de effectiviteit van de veranderstrategieën die in de eigen organisatie vaak wor-den gehanteerd.

• De deelnemers maken een stakeholder- en impactanalyse op voor hun specifiek verandertraject en identificeren op deze ma-nier de verschillende begeleidingsnoden.

• De deelnemers kunnen uitleggen welke manier van communice-ren past bij welke veranderaanpak, kunnen aangeven wat de do’s en don’ts zijn op vlak van communicatie en maken voor de eigen case een communicatieplan op. Ze kunnen de nood tot verande-ren voor het eigen project op een overtuigende manier communi-ceren aan de verschillende doelgroepen.

• De deelnemers kunnen verklaren welke psychologische proces-sen medewerkers doorlopen wanneer zij met verandering wor-den geconfronteerd, wat weerstand is en hoe en waarom het ontstaat. Ze kunnen adequaat reageren wanneer ze met weer-stand en emotionele reacties worden geconfronteerd. Ze analy-seren de weerstanden met betrekking tot de eigen case en ma-ken een risicoanalyse op.

• De deelnemers kunnen omschrijven wat organisatiecultuur is en kunnen kenmerken van de eigen organisatiecultuur identificeren. Ze onderkennen en zijn zich bewust van de impact van de eigen organisatiecultuur op het doorvoeren van een verandering.

• Op basis van de gemaakte analyses en de verkregen informatie maken de deelnemers voor hun eigen case een veranderplan op (stakeholder managementplan, communicatieplan, opleidings-plan).

DIDACTISCHE METHODIEKTijdens de opleiding is tijd voorzien om alle aangereikte methodes en tools toe te passen op de eigen case. Dit betekent dat korte in-teractieve theoretische sessies voortdurend worden afgewisseld met praktische oefeningen. Verder verwachten wij van de deelne-mers een actieve inbreng in de discussies, feedbacksessies en rol-lenspelen. Enkel op deze manier kan u optimaal van deze opleiding gebruik maken en weer naar huis gaan met een bruikbaar en goed gestoffeerd plan van aanpak voor uw eigen verandertraject.

PRAKTIJKGERICHTE TWEEDAAGSE INTERNE OPLEIDING:HOE MANAGE IK DE MENSELIJKE KANT IN VERANDERINGSPROCESSEN?


Elk jaar organiseert het Instituut voor de Overheid één of meerdere studiedagen waarop actuele onderwerpen belicht worden die een ruim publiek aanbelangen. Doelpubliek zijn zowel mandatarissen, ambtenaren van lokale, regionale en federale besturen als onder-zoekers en studenten die hun visie op de nieuwe overheidsdyna-mieken willen verruimen.Studiedagen worden aangekondigd via onze e-nieuwsbrief.

V. STUDIEDAGEN

Naam organisatie Vorming

Comité P Dilemmatraining integriteitstraining

Departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, afdelings beleids-ontwikkeling

Netwerken

FOD Justitie Veranderingsmanagement voor de stafdienst ICT

FOD Justitie Kwaliteit

FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu Hoe schrijf ik een goed managementplan

Hulpkas voor Werkloosheidsuitkeringen Deontologie

Karel-de-Grote Hogeschool Hoe manage ik de menselijke kant in veranderingsprocessen

Nationale School voor Financiën Administratief recht statuut van het rijkspersoneel

OCMW Gent Hoe manage ik de menselijke kant van veranderingen?

OFO Train the trainer

Oost-Vlaamse BestuursACademie OBAC Gent Hergebruik van overheidsinformatieOpenbaarheid en privacy, en wat als ze elkaar raken?

PIVO Deontologische code en dilemmatraining voor provinciale ambtenaren

Raad voor Vreemdelingenbetwistingen Procesbegeleiding Werklastmeting

Rijksdienst voor Pensioenen Begeleiding van een workshop voor het departement P&O

Rijksdienst voor Pensioenen Veranderingsmanagement

Vlaams Parlement Veranderingsmanagement

VDAB directie St-Niklaas, Dendermonde De menselijke kant in veranderingsprocessen

ENKELE RECENTE REFERENTIES

INSCHRIJVINGU kan zich inschrijven voor opleidingsprogramma’s of studiedagen via een inschrijvingsformulier te verkrijgen op het secretariaat of via de website www.instituutvoordeoverheid.be. Elke inschrijving wordt steeds bevestigd.

PRIJSEen richtprijs voor opleidingen bedraagt per deelnemer € 210 per dag. Voor opleidingen specifiek gericht op lokale besturen ontvangt het Instituut voor de Overheid mogelijks subsidies van het Vormingscentrum voor Lokale Besturen. Hierdoor kan de dagprijs voor erkende oplei-dingen gereduceerd worden tot € 160. Betaling gebeurt na ontvangst van een factuur.Voor standaardpakketten aangeboden als interne training is de richtprijs per groep van ongeveer 15 personen € 1.300 per opleidingsdag (voorbereidingstijd niet inbegrepen). Deze dagprijs fluctueert al naargelang de specifieke wensen van de gebruiker en de benodigde voorbe-reidingstijd. Een prijsofferte wordt opgesteld op basis van specifieke gebruikersbehoeften.

OPLEIDINGSCHEQUESHet Instituut voor de Overheid is erkend in het kader van BEA (Budget voor Economisch Advies). Meer info: www.BEAweb.be (voor werk-gevers) of via www.vlaanderen.be (voor werknemers)

MAALTIJDEN, DOCUMENTATIEAlle opgenomen prijzen zijn inclusief documentatie en koffie, thee of frisdrank. Bij opleidingen van een hele dag wordt een lunch aangeboden. Bij in-company trainingen wordt de lunch voorzien door de organiserende instelling.

DEELNAMEATTESTHet is mogelijk een deelnameattest te bekomen na het volgen van een opleidingsprogramma.

LOCATIE & UURREGELINGDe opleidingsprogramma’s van het Instituut voor de Overheid hebben doorgaans plaats in Leuven van 9.30 u tot 12.30 u en van 13.30 u tot 17.00 u (Faculty Club, www.facultyclub.be). Concrete wegwijzers zijn terug te vinden op de website van het Instituut voor de Overheid www.instituutvoordeoverheid.be

ANNULATIEAan een annulatie van een inschrijving voor een opleiding zijn volgende annulatiekosten verbonden:• kosteloos bij annulatie meer dan 4 weken voor aanvang van de opleiding,• 30% van het inschrijvingsgeld bij annulatie vanaf 4 weken tot 2 weken voor aanvang van de opleiding,• 50% van het inschrijvingsgeld bij annulatie vanaf 2 weken tot 1 week voor aanvang van de opleiding,• 100% van het inschrijvingsgeld bij annulatie vanaf 1 week voor aanvang van de opleiding.Voor studiedagen kan gratis geannuleerd worden tot 2 weken voor de betreffende studiedag.Indien een persoon op één of meerdere opleidingssessies niet aanwezig kan zijn, kan afhankelijk van de vereiste inhoudelijke voorkennis, na verwittiging van het secretariaat van het Instituut voor de Overheid, een vervanger van binnen de eigen organisatie gestuurd worden.

BIJKOMENDE INFORMATIEInstituut voor de Overheid,Parkstraat 45 bus 3609 - 3000 LeuvenSecretariaat: Anneke Heylen & Inge [email protected], tel.: 016 32 31 80 (32 70) - fax: 016 32 32 67Vormingscoördinator: Veerle [email protected], tel.: 016 32 36 16

GEBRUIKERSNETWERKENKwaliteitsnetwerk lokale besturen: www.kwaliteitsnetwerk.beNetwerk Klachtenmanagement: www.netwerkklachtenmanagement.be

SCHRIJF IN OP ONZE E-NIEUWSBRIEF EN ONTVANG MAANDELIJKS ACTUELE INFORMATIE OVER ONZE OPLEIDINGEN, STUDIEDAGEN EN PUBLICATIES VIA WWW.INSTITUUTVOORDEOVERHEID.BE

PRAKTISCHE INFORMATIE

Praktische informatie 17

I. ACADEMISCHE OPLEIDINGENMASTER IN HET OVERHEIDSMANAGEMENT EN -BELEID sept okt nov dec jan febr mrt april mei juni

MASTER OF EUROPEAN POLITICS AND POLICIES (MEPP) sept okt nov dec jan febr mrt april mei juni

POSTGRADUAAT DIVERSITEITSMANAGEMENT sept okt nov dec jan febr mrt april mei juni

II. OPEN OPLEIDINGEN GERICHT OP ALLE BESTUURSNIVEAUSaantal

dagenvoorjaar 2010 najaar 2010

PERSONEELSMANAGEMENT BIJ DE OVERHEID 7 jan febr mrt april mei juni

SPREEKRECHT - SPREEKPLICHT - ZWIJGRECHT - ZWIJGPLICHT. WAT KAN JE, MAG JE ALS AMBTENAAR?

2 jan febr mrt april mei juni

IN BAD MET DE POLITIEK: OVER DE RELATIE TUSSEN ADMINISTRATIE EN BELEID


MOTIVERING VAN BESTUURSHANDELINGEN: RUIMTELIJKE ORDENING EN MILIEU


MOTIVERING VAN BESTUURSHANDELINGEN: PERSONEEL 1 jan febr mrt april mei juni

PERSONEELSMANAGEMENT EN LEIDERSCHAP BIJ JUSTITIE 7 jan febr mrt april mei juni

HERGEBRUIK VAN OVERHEIDSINFORMATIE VOOR VLAAMSE AMBTENAREN 1 jan febr mrt april mei juni

ICT & EGOVERNMENT 2 jan febr mrt april mei juni

KLACHTENMANAGEMENT 2 jan febr mrt april mei juni

KWALITEIT IN DE OVERHEID 3 jan febr mrt april mei juni

SAMENWERKING EN COORDINATIE IN KETENS EN NETWERKEN IN DE PUBLIEKE SECTOR


OPENBAARHEID EN PRIVACY EN WAT ALS ZE ELKAAR RAKEN 3 jan febr mrt april mei juni

DE ROL VAN HRM IN DE MULTI-GENERATIONELE WERKOMGEVING 1 sept okt nov dec

BELEIDSEVALUATIE 3 sept okt nov dec

HOE ZET JE ‘COACHING’ IN ALS VISIE EN INSTRUMENT OM TALENTEN BIJ MEDEWERKERS ZICHTBAAR TE MAKEN EN TE ONTWIKKELEN?

2 sept okt nov dec

JURIDISCHE VRAAGSTUKKEN M.B.T. ICT EN EGOVERNMENT 2 sept okt nov dec

VERANDERINGSMANAGEMENT 4 sept okt nov dec

III. OPLEIDINGSPROGRAMMA’S VOOR LOKALE MANAGEMENT- EN BELEIDSVERANTWOORDELIJKENaantal


HET SCHRIJVEN VAN BELEIDSNOTA’S 1 jan febr mrt april mei juni sept okt nov dec

HERGEBRUIK VAN OVERHEIDSINFORMATIE 1 sept okt nov dec

FINANCIEEL MANAGEMENT 2 sept okt nov dec

GEMEENTELIJKE ADMINISTRATIEVE SANCTIES EN OVERLAST 1 sept okt nov dec

INTERNE CONTROLE IN LOKALE BESTUREN 2 sept okt nov dec

KLACHTENMANAGEMENT 2 sept okt nov dec

IV. OPLEIDINGEN IN SAMENWERKINGSVERBAND aantal


EEN CODE ALS BLIKVANGER VAN EEN STIMULEREND INTEGRITEITSBELEID: DE OVERHEID (LINC)


INTEGRITEIT EN INTEGRITEITSBELEID BIJ DE POLITIE (LINC) 2 sept okt nov dec

EEN DEONTOLOGISCHE CODE VOOR UW LOKAAL BESTUUR (LINC) 1 sept okt nov dec

VORMINGSKALENDER 2010

Instituut voor de Overheid Public Management Institute Faculteit Sociale Wetenschappen Faculty of Social Sciences Parkstraat 45 bus 3609 B-3000 Leuven - België Tel: 0032 16 32 31 80 Fax: 0032 16 32 32 67

E-mail: [email protected]

Opleidingen Overheidsmanagement en -beleid 2010...I. Academische opleidingen 3 Initiële master in...

Documents

Transcript of Opleidingen Overheidsmanagement en -beleid 2010...I. Academische opleidingen 3 Initiële master in...