Opleiding voor gemeentelijke verbalisanten onroerend erfgoed
-
Upload
onroerend-erfgoed -
Category
Government & Nonprofit
-
view
61 -
download
2
Transcript of Opleiding voor gemeentelijke verbalisanten onroerend erfgoed
Onroerend erfgoed
Inhoudstafel presentatie
1. Voorstelling agentschap2. Inventarissen vaststellen3. Toevalsvondsten registreren4. Erfgoed beschermen
1. 4 statuten2. 13 waarden en 6 criteria3. Een dubbele procedure
5. Beschermingsdatabank6. Beschermd onroerend erfgoed
1. Rechtsgevolgen2. Premies
7. Zachte handhaving
Voorstelling agentschap
Het agentschap Onroerend Erfgoed - onze visieWe willen Vlaanderen nu en straks mee vorm en kleur geven door de zorg voor onroerend erfgoed voor iedereen vanzelfsprekend te maken.
Het agentschap Onroerend Erfgoed - onze taken
voorbereiden, monitoren en evalueren van het erfgoedbeleid
erfgoedwaarden onderzoeken, inventariseren en beschermen:
bouwkundig, archeologisch, landschappelijk en varend erfgoed
beheer van beschermd onroerend erfgoed begeleiden
erkennen en/of subsidiëren van erfgoedactoren en -partners
beheren van een onroerenderfgoeddepotcommuniceren over onze werking en over het beleid
Het agentschap Onroerend Erfgoed – organogram
Administrateur- generaal
Sonja Vanblaere
Afdeling BeleidEls Hofkens
Afdeling Onderzoek en BeschermingDries Van Den
Broucke
Afdeling Beheer
Gonda Callaert
Afdeling Informatie en Communicatie
Kathleen Vancaester
Staf en secretariaat
Bron: https://inventaris.onroerenderfgoed.be/
Onze portfolio – geïnventariseerd erfgoedInventaris Wetenschappelijk
inventarisVastgestelde inventaris
Bouwkundig erfgoed
83190 items 582 gehelen
73608 items
Archeologische zones
124 zones 58 zones
Tuinen en parken 582 relicten 7 parkenHoutig erfgoed 2233 bomen en
struiken2 bomen
Landschapsatlas 468 items 78 ankerplaatsen
Type Aantal (09.2016)Monumenten 11.200Stads- en dorpsgezichten 1.555Cultuurhistorische landschappen 673Archeologische sites 30
Bron: https://inventaris.onroerenderfgoed.be/aanduidingsobjecten/zoeken
Onze portfolio – beschermd erfgoed
Onze informatiebronnenhttps://Inventaris.onroerenderfgoed.be
https://beschermen.onroerenderfgoed.be
https://geo.onroerenderfgoed.be
Inventarissen vaststellen
Inventarissen vaststellen5 vastgestelde inventarissen
De landschapsatlasDe inventaris van archeologische zonesDe inventaris van bouwkundig erfgoedDe inventaris van houtige beplantingen met erfgoedwaardeDe inventaris historische tuinen en parken
Vastgesteld door de minister na openbaar onderzoek
Rechtsgevolgen:Zorg- en motiveringsplicht voor administratieve overhedenMotivering bij verlenen van een vergunning voor sloop van een item uit de inventaris BE of kap van en een item uit de inventaris houtige beplanting
Toevalsvondsten registreren
Toevalsvondsten registrerenIedereen verplicht vondsten, sporen of structuren met archeologische erfgoedwaarde te melden
Behalve bij:Archeologisch vooronderzoekArcheologische opgravingenMetaaldetectie-vondsten
Binnen 3 dagen10 dagen onveranderd laten voor onderzoekBeschermen tegen beschadiging of vernielingToegankelijk maken voor onderzoek door het agentschap
Agentschap registreert de toevalsvondst en voegt deze gegevens toe aan de Centrale Archeologisch Inventaris (CAI)
Erfgoed beschermen
Een bescherming: onder welk statuut?
Op basis waarvan? Hoe verloopt de
beschermingsprocedure?
Overzicht
Beschermen onder welk statuut? Monument "een onroerend goed, werk van de mens of van de natuur of van beide samen, met inbegrip van de cultuurgoederen die er integrerend deel van uitmaken, inzonderheid de bijhorende uitrusting en de decoratieve elementen van algemeen belang wegens de erfgoedwaarde(n) “
Stads- of Dorpsgezicht "een geheel van een of meer monumenten en/of onroerende goederen met omgevende bestanddelen zoals beplantingen, omheiningen, waterlopen, bruggen, wegen, straten en pleinen, van algemeen belang wegens de erfgoedwaarde“
Beschermen onder welk statuut? Beschermd Cultuurhistorisch Landschap“een begrensde grondoppervlakte met een geringe dichtheid van bebouwing en een onderlinge samenhang waarvan de verschijningsvorm en de samenhang het resultaat zijn van natuurlijke processen en van maatschappelijke ontwikkelingen van algemeen belang wegens de erfgoedwaarde”
Beschermde Archeologische Site“een onroerend goed dat ondergronds, aan de oppervlakte of onder water aanwezig is, met inbegrip van de archeologische artefacten die er integrerend deel van uitmaken, van algemeen belang wegens de archeologische erfgoedwaarde”
Elk goed kan beschermd worden met inbegrip van een overgangszone: “een begrensde grondoppervlakte die de erfgoedwaard van een archeologische site, monument, cultuurhistorisch landschap of stad- of dorpsgezicht ondersteunt;”
WetgevingWet van 1931: bescherming van monumenten en
landschappen (ook stedelijke landschappen)
Decreet van 1976: bescherming van monumenten en stads- en dorpsgezichten
Decreet van 1993: bescherming van archeologische zones
Decreet van 1996: bescherming van landschappen (ook aanduiding van erfgoedlandschappen binnen ruimtelijke ordening)
Onroerenderfgoeddecreet van 2013: bescherming van alle types
Beschermen: op basis waarvan? 1. De 13 erfgoedwaarden uit het decreet (zie ook: https://inventaris.onroerenderfgoed.be/thesaurus/waarde )
1. archeologische, 2. architecturale, 3. artistieke, 4. culturele, 5. esthetische, 6. historische, 7. industrieel-archeologische, 8. technische, 9. ruimtelijk-structurerende, 10. sociale, 11. stedenbouwkundige, 12. volkskundige 13. of wetenschappelijke waarde
2. Criteria
De 13 Erfgoedwaarden• Gedefinieerd in de inventarismethodologie voor de
vaststelling van inventarissen:• Inventaris archeologische zones:
https://codex.vlaanderen.be/Zoeken/Document.aspx?DID=1025677¶m=inhoud&ref=search&AVIDS=
• Inventaris Bouwkundig Erfgoed:• https://codex.vlaanderen.be/Zoeken/Document.aspx?D
ID=1025678¶m=inhoud&ref=search&AVIDS=• Inventaris Historische Tuinen en Parken:• https://codex.vlaanderen.be/Zoeken/Document.aspx?D
ID=1025679¶m=inhoud&ref=search&AVIDS=• Inventaris Houtige Beplantingen met erfgoedwaarde:• https://codex.vlaanderen.be/Zoeken/Document.aspx?D
ID=1025680¶m=inhoud&ref=search&AVIDS=• Landschapsatlas:• https://codex.vlaanderen.be/Zoeken/Document.aspx?D
ID=1025681¶m=inhoud&ref=search&AVIDS=
Archeologische Erfgoedwaarde:Een onroerend goed heeft archeologische waarde als het betekenisvol kan bijdragen tot de reconstructie van de bestaansgeschiedenis van de mensheid en haar relatie tot de omgeving door de daar aanwezige overblijfselen, voorwerpen of sporen van de mens en zijn omgeving te behouden of ze met archeologische en natuurwetenschappelijke methoden te onderzoeken.
Vb: Kolisbos – archeologische site // De Hel Spiere Helkijn – archeologische site // huis De Croone Kortrijk - monument
Architecturale Erfgoedwaarde:Een onroerend goed heeft architecturale waarde als het getuigt van een fase of aspect van de (landschaps)architectuur of de bouwkunst in het verleden. Het kan gaan om typologie, stijl, oeuvre of materiaalgebruik.
Vb: Bisschopsdreef – monument // Woning Dhanis – monument // Oorlogshospitaa - monument
Artistieke Erfgoedwaarde:Een onroerend goed heeft artistieke waarde als het getuigt van het kunstzinnige streven van de mens in het verleden.
Vb: Burgerhuis Clynen en Groote wijser – monument // oorlogsmonument Leuven – monument // Bedford house cemetry - monument
Culturele Erfgoedwaarde:Een onroerend goed heeft culturele waarde als het getuigt van tijd- en regiogebonden menselijk gedrag.
Vb: De holen – cultuurhistorisch landschap // kapel milanen – monument // Vlaamse opera - monument
Esthetische Erfgoedwaarde:Een onroerend goed heeft esthetische waarde als het de waarnemer zintuiglijke schoonheid laat ervaren.
Vb: opgaande linde – monument // interfluvium van kleine nete en Aa – cultuurhistorisch landschap // kapel herlindis en herlinde
Historische Erfgoedwaarde:Een onroerend goed heeft historische waarde als het getuigt van een (maatschappelijke) ontwikkeling, gebeurtenis, figuur, instelling of landgebruik uit het verleden van de mens.
Vb: bermmonument – monument // abdijsite kolen – cultuurhistorsich landschap //
Industrieel-archeologische Erfgoedwaarde:Een onroerend goed heeft industrieel-archeologische waarde als het getuigt van een ambachtelijk of industrieel verleden.
Vb: hoeve met zuivelfabriek Donck – monument // wijnopslagplaats - monument
Technische Erfgoedwaarde:Een onroerend goed heeft technische waarde als het de ontwikkeling van de (cultuur)techniek in het verleden illustreert. Het gaat om technische toepassingen als illustratie van zowel traditionele als innovatieve technieken en materialen.
Vb: hoogstamboomgaard met bedrijfsgebouwen - monument
Ruimtelijk-structurerende Erfgoedwaarde:Een onroerend goed heeft ruimtelijk-structurerende waarde als het de ruimte ordent, afbakent, structureert of de blik leidt.
Vb: boerenareiderwoning – monument // bourgoyen – cultuurhistorisch landschap // damse vaart - monument
Sociale Erfgoedwaarde:Een onroerend goed heeft sociale waarde als het in de hedendaagse gemeenschap nog een actief, overgeleverd sociaal gebruik heeft of gemeenschapsvormend is blijven werken.
Vb: Priorij van Hunnegem – monument // cafe gambrinus – monument //
Stedenbouwkundige Erfgoedwaarde:Een onroerend goed heeft stedenbouwkundige waarde als het een rol speelt in de (planmatige) inrichting van de bebouwde ruimte in het verleden. Die inrichting omvat ook de wisselwerking tussen open en bebouwde ruimte en de samenhang tussen de verschillende schaalniveaus
Vb: Concessie De Haan – stadsgezicht // hogeschoolplein – Stadsgezicht
Volkskundige Erfgoedwaarde:Een onroerend goed heeft volkskundige waarde als het getuigt van gebruiken en gewoonten, voorstellingen en tradities van een specifieke bevolkingsgroep of gemeenschap in het verleden.
vb: Galgenbosje – monument // geknotte eik als grensboom – monument // kapel van Hilst - monument
Wetenschappelijke Erfgoedwaarde:Een onroerend goed heeft wetenschappelijke waarde als het potentie heeft voor kennisontwikkeling en kenniswinst over een bepaald thema, een periode of een fenomeen, als het een bijzondere bijdrage geleverd heeft op dat vlak of als het een typevoorbeeld is.
Bv: bandkeramische site – archeologische site // bijlokehospitaal - monument
Beschermen: op basis waarvan? 2. Criteria
• zeldzaamheid• representativiteit• authenticiteit• herkenbaarheid• ensemblewaarde (intern)• contextwaarde (relatie met
omgeving)
BeschermingsprocedureOpmaak beschermingsdossier
Adviesronde o.m. gemeente, VCOE, verschillende administraties Vlaamse overheidVerwerken adviezenVoorstel voor voorlopige bescherming naar minister
Voorlopige bescherming (ca. 3 maanden na start advies)
Betekening eigenaars en gemeente en publicatie BSOpenbaar onderzoek, hoorzitting, mogelijkheid tot indienen opmerkingen en bezwaren bij gemeenteVerwerken opmerkingen en bezwarenBeschermingsdossier naar minister
Definitieve bescherming (max 9 + 3 maanden na voorlopige)
Betekening eigenaars en melding aan gemeente + Publicatie BS.
Beschermen Meer dan 80 jaar beschermen. Binnen
een evoluerende maatschappij en evoluerende visie op onroerenderfgoedzorg
Ook recentere architectuur komt in aanmerking (tot ca. eind jaren 1980)
Breed gamma aan typologieën
Bouwfysische toestand is mee in rekening gebracht => We beschermen in de toestand waarin het pand zich bevindt
BeschermingsbesluitenWet van 1931: summiere beschermingsbesluiten Decreet van 1976 (monumenten, stads- en dorpsgezichten):
iets uitgebreidere besluitenWet op de motiveringsplicht: 1992; uitgebreidere besluiten met motivatie voor de bescherming (onderbouwing van de erfgoedwaarden)
Decreet van 1993 (archeologie): uitgebreidere besluiten met motivatie voor de bescherming
Decreet van 1996 (landschappen): uitgebreidere besluiten met motivatie voor de bescherming
Onroerenderfgoeddecreet van 2013: besluiten zeer uitgebreid:ErfgoedwaardenErfgoedelementen en –kenmerkenBeheersdoelstellingenBijzondere voorschriftentoelatingsplichten
Beschermingsdatabank
Schematisch overzicht van de databank
Datamodel: 2-silo-model
Le Corbusier “Vers une architecture”, p. 15
Erfgoed- objecten
Aanduidings-
objecten
Besluitendatabank
“wetenschappelijke inventaris”
“juridische silo”
Datamodel
Aanduidings-
objecten Besluitendatabank
“juridische silo”
Datamodel: 2-silo-model
Erfgoed- objecten
Aanduidings-
objectenBesluitendataba
nk
“wetenschappelijke inventaris”
“juridische silo”
Kerk:• Inhoudelijk verhaal• Kan constant worden aangepast
aan nieuwe inzichten• https://inventaris.onroerenderfg
oed.be/erfgoedobjecten/54694
Beschermde kerk(toren):• Juridische gegevens:• Afbakening bescherming (op kaart, in
beschrijving)• Waarden waarop bescherming is
gebaseerd• Geeft in tijd ‘bevroren’ situatie weer• https://inventaris.onroerenderfgoed.b
e/aanduidingsobjecten/11820
Metadata per besluitAlle ondertekende
documenten: besluit, plan, lijst van cultuurgoederen
besluitendatabank
Nieuwe databank van het beschermd erfgoed
https://inventaris.onroerenderfgoed.be/aanduidingsobjecten/zoeken
45
• Systeem dat alle beschermde objecten bevat• Dat deze documenteert (tekst, foto) • Dat deze koppelt aan een GIS-intekening en een
correct adres• Dat deze koppelt aan de relevante besluiten (in pdf)• Dat de objecten koppelt aan de dossiers in Bredero
• Uitgebreide zoek- en rapportagemogelijkheden (koppeling thesaurus)
• Systeem dat vlot samenwerkt met de inventaris
• systeem met controle over code
Nieuwe databank van het beschermd erfgoed
Verruimde zoekmogelijkheden
Demo
https://geo.onroerenderfgoed.behttps://inventaris.onroerenderfgoed.behttps://besluiten.onroerenderfgoed.be
Beschermd erfgoed - rechtsgevolgen
49
Rechtsgevolgen
Actief behoudsbeginsel
Passief behoudsbeginsel
Toelatingsplicht
Meldingsplicht stads- en dorpsgezicht
Beschermingen (monumenten, landschappen, stads- en dorpsgezichten)
Rechtsgevolgen
Actief behoudsbeginselverplichting om het beschermdOE in goede staat te behouden
Passief behoudsbeginselverbod op ontsieren, beschadigen,vernielen of aantasten erfgoedwaarde
Toelatingsplichtvergunningsplichtige enniet-vergunningsplichtige handelingen
Beschermingen
Toelatingsplichten
Beschermingsbesluiten oude regelgeving: opgesomd in beschermingsbesluit en Onroerenderfgoedbesluit• Generieke toelatingsplichten• Specifieke toelatingsplichten per beschermde
erfgoedvorm • Aanvullende toelatingsplichten per
erfgoedtype (bv. industrieel, orgels, begraafplaatsen, …)
Beschermingsbesluiten nieuwe regelgeving: opgesomd in beschermingsbesluit en aanvullende toelatingsplichtenOnroerenderfgoedbesluit
Toelatingen
Vrijstelling toelatingsplicht Regulier onderhoud
Passende consolidatie- en beveiligingsmaatregelenin geval van nood: meldingsplicht aan OEvan zowel schade als maatregelen
Werken opgesomd in aanmaning
Werken vrijgesteld in goedgekeurd beheersplan
Toelatingen
Toelatingsplichten
Het aanvragen van toelatingen
2 procedures: vergunningsplichtige
handelingen
niet-vergunningsplichtige handelingen
Toelatingen
Aanvraagprocedure toelatingen
Vergunningsplichtige handelingen (VCRO, Milieu-, Natuur- en Bosregelgeving)
• 1 aanvraag, vergunningverlener wint advies agentschap in
• Verplicht in te winnen advies (direct werkende normen)
• niet langer bindende of niet-bindende adviezen• wel een advies op basis van:
- de direct werkende normen of
- de zorgplichten of doelstellingen• Beslissing vergunningverlenende overheid
Toelatingen
Aanvraagprocedure toelatingen
Niet-vergunningsplichtige handelingen > toelating
• Aanvraag bij agentschap/onroerenderfgoedgemeente
• Beslissing binnen 30 dagen, zo niet stilzwijgende toelating
• Verplichte bekendmaking door aanvrager via• aanplakking of • betekening belanghebbenden
• Uitvoerbaar na 15 dagen vanaf datum aanplakking
• Starten binnen 2 jaar
Toelatingen
Meldingsplicht beschermd stads- of dorpsgezicht
Niet-vergunningsplichtige handelingen
Melding bij gemeente (niet alleen de erkende)
Beoordeling door CBS binnen 20 dagen: indien verstoring wezenlijke eigenschappen van
de bescherming: toelating agentschap of onroerenderfgoedgemeente nodig
Indien geen verstoring van de wezenlijke eigenschappen: gemeente neemt akte van de melding
Uitzondering
Beroepsprocedure toelatingen
Vergunningsplichtige handelingen• Bij Deputatie (in 1ste aanleg) verplicht advies in te winnen bij VCOE als beroepschrift ingaat tegen advies OE• Advies VCOE heft eerste advies op
Niet-vergunningsplichtige handelingen• Bij minister OE• Aanvrager of belanghebbende binnen 30 dagen• Beslissing van minister binnen 30 dagen, tenzij facultatief advies VCOE
Toelatingen
DoelstellingPassief behoudsbeginsel
Gevolgen Archeologisch onderzoek en metaaldetectie
enkel mits erkenning en volgens code van goede praktijk
Meldingsplicht toevalsvondsten Verplichting om archeologische ensembles
als geheel te bewaren
Archeologisch erfgoed
Procedure
Afgebakend door overdruk in RUP Op basis van vastgestelde inventaris
of onroerenderfgoedrichtplannen
Rechtsgevolgen
Zorgplicht voor iedereen en zorg- en motiveringsplicht voor administratieve overheden
Adviesplicht in VCRO Erfgoedpremies mogelijk
Erfgoedlandschap
59
Beschermd erfgoed - rechtsgevolgen
Beschermd Erfgoed - premies
Erfgoedpremie• standaardprocedure• bijzondere procedure• meerjarenpremieovereenkomst
Onderzoekspremie
Premies
Erfgoedpremie voor: Werkzaamheden, beheersmaatregelen en diensten die gericht
zijn op behoud of herwaardering van erfgoedkenmerken en -elementen
Enkel voor beschermd erfgoed of erfgoedlandschap
Cultuurgoederen enkel wanneer ze uitdrukkelijk opgenomen zijn in beschermingsbesluit of goedgekeurd beheersplan
Geen erfgoedpremie voor: Comfort, isolatie-, beveiligingswerken, reconstructie,
ontsluiting, werken opgelegd via andere regelgevingen TENZIJ essentieel voor behoud erfgoedwaarde / voor open erfgoed
Herstelmaatregelen na misdrijf of inbreuk
Premies
Onderzoekspremie
opmaak beheersplan uitvoering noodzakelijk
voorafgaand onderzoek:
• historisch/technisch voorafgaand onderzoek of voorafgaande archeologische prospectie
• onderzoek naar kwaliteit houtige beplanting
• (her)bestemmingsonderzoek• monitoring
Premies
PremiesPremiepercentages erfgoedpremie
Basispremie: 40%
Verhoogde premie: 60% - ZEN-erfgoed- onderwijsgebouwen
Verhoogde premie: 80% - monument bestemd voor erkende eredienst + actueel kerkenbeleidsplan
- gebouw in eigendom van een lokale overheid (gemeente, OCMW, …)
- open erfgoed
Premie ontsluitingswerken bij open erfgoed: 20%
Beschermd erfgoed - rechtsgevolgen
Beschermd Erfgoed - premiesZachte handhaving
Zachte handhavingPreventief bijsturen
Raadgeving: gericht op het voorkomen van een dreigend misdrijf/dreigende inbreuk
= louter preventief
Aanmaning: gericht op het beëindigen van een misdrijf/inbreuk en het herstel van de eventuele schade
= preventief en/of reparatief (vrijwillig schade stoppen of beperken)
RaadgevingPreventief bijsturen
Raadgeving: gericht op het voorkomen van een dreigend misdrijf/dreigende inbreuk = louter preventief
Bevoegdheid van verbalisant en aangeduide erfgoedconsulent
Geformaliseerd & gericht adviseren van de burger• Uitgangspunt: er dreigt een inbreuk /
misdrijf• Advies:
• U kan dit voorkomen door: …• Premie mogelijkheden• Andere
• Waarschuwing: u wordt opgevolgd
RaadgevingPreventief bijsturen
We formuleren waar het fout loopt
We adviseren met concrete uitvoeringsmaatregelen hoe de fout best wordt opgelost
Aparte toelating niet nodig dus advies moet concreet zijn!
We informeren over de premiemogelijkheden
We vermelden een einddatum voor het uitvoeren van de werken en stellen steeds voor om met ons contact op te nemen
1ste aanmaning en 2de aanmaningPreventief bijsturen en/of reparatief bijsturen
Gericht op het beëindigen van een misdrijf / inbreuk en het herstel van de eventuele schade
= preventief en/of reparatief
Bevoegdheid van verbalisant en aangeduide erfgoedconsulent
Overheidsbevel aan de burger• Uitgangspunt: U bent overtreder• Bevel
• Beëindig wederrechtelijke handeling / nalatigheid
• Voer volgende herstelwerken uit: ….• Uitvoeringstermijn
• Waarschuwing: bij negatie geldt aangifteplicht inspectie en verlies van mogelijkheid premie
1ste aanmaning en 2de aanmaning Voorwerp:
• Staking der werken• Passende consolidatie- en beveiligings-
maatregelen • Herstel in een goede staat• Vraag stedenbouwkundige vergunning
Aanduiden welke toelatingsplichtige werken vrijgesteld zijn + eventuele voorwaarden
Beschermingsbesluit als basis
Inhoudelijk dossier bij het besluit + foto’s
Bouwaanvragen/aanvragen toelatingen/ aanvragen premies
Niet voor alle dossiers even veel en even volledige informatie beschikbaar!
Onderbouwen raadgeving/aanmaning
Beschermingsbesluit, inventarisbeschrijving en beperkt aantal foto’s op de website
Andere informatie (niet digitaal beschikbaar) kan worden ingekeken via vraag tot openbaarheid van bestuur
[email protected]@onroerenderfgoed.beoost-vlaanderen@onroerenderfgoed.bevlaams-brabant@[email protected]
Raadplegen informatie Onroerend Erfgoed
Vragen? www.onroerenderfgoed.be
Vragen over concrete dossiers:[email protected]
[email protected]@onroerenderfgoed.bevlaams-brabant@[email protected]