Een introductie tot de inventariswebsite van het

agentschap Onroerend Erfgoed

Elise Hooft, Vlaamse Overheid, agentschap Onroerend Erfgoed

Overzicht

1. Van boek tot website

2. De ‘vaststelling’ van de inventaris

3. Lopend inventarisatieprogramma

4. Zoeken op de website

Agentschap Onroerend Erfgoed

1. 1 juli 2011: Agentschap Ruimte en Erfgoed + VIOE

2. Voorgangers: Afdeling Monumenten en Landschappen, RWO

3. Vlaams Gewest

4. Minister Geert Bourgeois

5. Taken: inventariseren, beschermen, beheren van onroerend erfgoed

6. Onroerend Erfgoed: bouwkundig, landschappen, archeologie, maritiem en varend

Overzicht

1. Van boek tot website

2. De ‘vaststelling’ van de inventaris

3. Lopend inventarisatieprogramma

4. Zoeken op de website

• 1965 start boekenreeks; doel:

1. Lijst van waardevol cultuurbezit dat niet mag verloren gaan

2. Beknopte architectuurgids dorp en streek

3. Ontwerp van wetenschappelijke inventaris

4. Basis voor beschermingen

1. Van boek tot website

• 1965 start boekenreeks

• Midden jaren 1990: uitbouw databank, online beschikbaar

• 2000 stopzetting boekenreeks:

• West-Vlaanderen en Vlaams-Brabant: prints per gemeente

• Alles beschikbaar op website

1. Van boek tot website

• 2004: start administratieve controle gegevens databank

• 2009: nieuwe databankstructuur op nieuwe website

• http://inventaris.vioe.be

1. Van boek tot website

Van boek tot website: hindernissen

1. Omzetten van gedrukte naar digitale tekst

2. Actualiseren van adressen

3. Actualiseren van de toestand van de panden

Van gedrukte naar digitale tekst

- afkortingen zonder verklaring

- scanfouten- verwijzingen naar

foto’s in het boek

1. Van boek tot website

1. Van boek tot website

Boek= ‘gebonden’ informatiestructuur

<>

website = losse informatiestructuur

- “op. cit.”

1. Van boek tot website

Boek= ‘gebonden’ informatiestructuur

<>

website = losse informatiestructuur

- link tussen beschrijving straat en pand

- link tussen verschillende panden

- jaar van beschrijving!

Voorbeeld: Abdij van Herkenrode

2. De vaststelling

Structuur in databank: Relicten en gehelen• Relict = gebouw, soms enkele gebouwen• Geheel = grotere eenheden

– Regio’s: inleidingen op arrondissementen en kantons– Gemeenten– Plaatsen: deelgemeenten, gehuchten, stadswijken– Straten: omkadering van de apart opgenomen panden– Bouwkundige gehelen vb. sociale woonwijk, begijnhof,

…

>> twee zoekformulieren

>> twee juridische statuten: relicten en bouwkundige gehelen worden ‘vastgesteld’.

2. De vaststelling

Administratieve actualisatie (2005-2008)

- 20 pct van de adressen bleek gewijzigd- Toestand: bewaard, gesloopt, verbouwd?

- Ruim 7,5 pct gesloopt (2008)- Verbouwd: moeilijk te evalueren

- Wordt sindsdien bijgehouden door meldingen van gemeenten en talrijke mails van particulieren

inventaris@onroerenderfgoed.be

Voorbeeld melding particulier: http://krugerpleinpeperbus.blogspot.com/2012/01/red-house.html

- Meer cijfergegevens: http://www.vioe.be/aanbod/publicaties/relicta-7/

Overzicht

1. Van boek tot website

2. De ‘vaststelling’ van de inventaris

3. Lopend inventarisatieprogramma

4. Zoeken op de website

2. De Vaststelling

De ‘vaststelling’ van de inventaris Bouwkundig Erfgoed

• Sinds september 2009• Besluit van de administrateur-generaal/Belgisch

Staatsblad + beveiligd bestand op website• Moet elk jaar geactualiseerd worden.

– 14 september 2009– 20 september 2010– 9 november 2011

• Administratieve actualisatie van de gegevens als vereiste.

• Alle info en beveiligd digitaal bestand:http://inventaris.vioe.be/dibe/rechtsgevolgen

2. De Vaststelling

De ‘vaststelling’ van de inventaris Bouwkundig Erfgoed

• Heeft 4 juridische gevolgen

1. Stedenbouwkundige vergunning nodig bij afbraak vastgesteld gebouw. Erfgoedwaarde wordt afgewogen. Agentschap Onroerend Erfgoed geeft een niet bindend advies.

2. Zonevreemde gebouwen krijgen vlotter functiewijziging.

3. Afwijkingen op normen EPB (Energie Prestatie en Binnenklimaat) in functie van erfgoedwaarde

4. Sociale woningbouw: verval 80%-regel

2. De Vaststelling

De ‘vaststelling’ van de inventaris Bouwkundig Erfgoed

• Is NIET hetzelfde als een bescherming als monument, stads- of dorpsgezicht!

• Strikt toezicht op alle verbouwingen• Geen sloopvergunning mogelijk• Fiscale aftrek; onderhouds- en

restauratiepremies

• In de fiche op de inventarisdatabank staat doorgaans het dossiernummer.

2. De Vaststelling

De ‘vaststelling’ van de inventaris Bouwkundig Erfgoed

¨ voor vastgestelde gebouwen geeft Vlaamse Overheid geen premies. Wel soms premies door provincies en gemeenten. (www.premiezoeker.be)

¨ Soms eigen regelgeving door gemeenten bv.

Schoten, Oostende, Brugge, Antwerpen (CHE-zone)

¨ Limburg: actieve medewerking door Zolad+, bv. regelgeving Riemst, zie http://zolad.be

Overzicht

1. Van boek tot website

2. De ‘vaststelling’ van de inventaris

3. Inventarisatieprogramma

4. Zoeken op de website

3, Lopend programma

Inventarisatieprogramma

• Programma, bepaald door beleidsbrief van bevoegde minister Geert Bourgeois

• Ad-hoc-aanvragen van gemeenten, particulieren of collega’s uit het werkveld

3, Lopend programma

Beleidsbrief van bevoegde minister: – Overeenkomstig hiaten in huidige inventaris: oudste

gebieden:• Gent (opstart 2012)• Antwerpen (lopende)• Tienen (moet nog opstarten)• Vlaams Brabant

– Beleidsaccenten minister• Vlaamse Rand (lopende)• Erfgoed Wereldoorlog I (lopende)

– Samenwerking met inventarisatie Ankerplaatsen (de meest waardevolle landschappelijke plaatsen in Vlaanderen)

– Samenwerking met externen: handleiding

3, Lopend programma

Methodologie – handleiding

- Veldwerk als basis- Evaluatie op basis van decretale waarden

Artistiek, historisch, industrieel-archeologisch, wetenschappelijk, volkskundig, socio-cultureel

- Notities op standaard fiches- Foto’s nemen- Literatuur- Archiefonderzoek:

- Gemeente of stad (bouwdossiers)- Kadaster (mutatieschetsen en eigenaarshistoriek)

- Verwerking in beschrijvende tekst

3, Lopend programma

Ad hoc dossiers

13 aanvragen voor de provincie Limburg in 2011

Door collega’s, gemeenten of particulieren

Nodig:- Bouwhistorische nota- Digitale foto’s- Contactgegevens- Juiste adresgegevens

Ad hoc aanvullingen Limburg 2011id naam gemeente deelgemeente adressen

212899Hoeve in vakwerkbouw Bilzen Beverst Oudestraat 43

214009Drie bunkers aan de sluis van het Albertkanaal

Diepenbeek Diepenbeek

Havenlaan zonder nummer, Roerdompstraat zonder nummer

214013Gesloten hoeveDiepenbeek Diepenbeek Onze-Lieve-Vrouwstraat 10

214014Cottage villaDiepenbeek Diepenbeek Visserijstraat 10

214054Villa Croonenberghs Genk Genk Weg naar As 129

214018Gedenkmonument Cyclisten Halen Halen Betserbaan zonder nummer

214017Hardstenen kruis Halen Halen Ijzerwinningstraat zonder nummer214016Heldenkapel Halen Halen Kanonniersstraat zonder nummer214019Oorlogsmonument Halen Halen Liniestraat zonder nummer214015Oorlogsmonument Halen Halen Markt zonder nummer

214020Gedenksteen Slag der Zilveren Helmen Halen Halen

Zilveren-Helmenstraat zonder nummer

212840MaaskruisMaasmechelen Vucht H. Vrankenstraat zonder nummer

212810Lourdesgrot Voeren Remersdaal Neubau zonder nummer

Overzicht

1. Van boek tot website

2. De ‘vaststelling’ van de inventaris

3. Lopend inventarisatieprogramma

PAUZE

4. Zoeken op de websiteVragen maken!

Website

1. Verschillende databanken met bijhorende zoekformulieren

2. Rechtsgevolgen: met daarop de beveiligde pdf van het besluit

3. Vraag en antwoord: tips

4. Contactformulier

5. Aanmelden=voor bevoegde ambtenaren

Statistieken

Cijfers veranderen elke dag

• 79.399relicten bouwkundig erfgoed: enkel actieve relicten

• 153bouwkundige gehelen: enkel actieve gehelen

• 1.381oorlogsrelicten

• 189orgels

• 87.977foto's: nog 23 000 relicten zonder foto

Zoekmogelijkheden

• Ga naar ID: als je ID weet• Ik zoek een ...

– relict– (bouwkundig) geheel– oorlogsrelict– historisch orgel– persoon of collectief

Oorlogsrelict

- Westhoek- 2005- Grotendeels in databank bouwkundig

erfgoed

Orgels

- Nog niet volledig – is in aanvulling- Telkens gelinkt aan de kerk- Patrick.Roose@rwo.vlaanderen.be

Relict – geheel: zoekformulier

- Voor overzicht beide databanken bevragen

- Geheel: onderscheid in types- Naam: pas op met schrijfwijze- Geografisch zoeken

- Let op met deelgemeenten- Zoeken op straat: kijk ook na op kaart

- Google earth- GIS

Relict – geheel: zoekformulier

- Zoeken met thesaurus- Bouwperiode- Typologie

- Kijk goed de lijst na bv. scholen tgov. onderwijsgebouwen

- Let op subtypes bv. kapellen

- Stijl

Persoon of groepering

- Collectief/groepering = meestal architectenbureaus

- Aanvullingen gevraagd van biografische gegevens,

- Geen volledige oeuvrelijsten, enkel uit inventaris geput

- Twee mogelijkheden om te zoeken: via relict/geheel of thesaurus

Weergave van gegevens

- Printversie- Excel: zie daarvoor de handleiding in

“Vraag en Antwoord”.- Google Earth

En u?

1. Hoe kan u bijdragen?1. Correcties

2. Fotomateriaal

3. Ad hoc aanvragen met documentatie

doorgeven via contactformulier of mailen naar inventaris@onroerenderfgoed.be

2. Wat zijn uw vragen?