Monumenten en herinneringsplaatsen van de Eerste Wereldoorlog: UNESCO werelderfgoed? (Piet Geleyns,...

Monumenten en Herinneringsplaatsen van de Eerste WereldoorlogUNESCO Werelderfgoed?

1 maart 2012Piet Geleyns

UNESCO-erkenningUNESCO-erkenning

Monumenten en Herinneringsplaatsen van de Eerste Wereldoorlog, UNESCO Werelderfgoed? 1 maart 2012 — © Onroerend Erfgoed

beheer

onderzoek onderzoek

klassieke bescherming

ruimtelijke verankering

2012 2013 2014 2015

1.

2.

4.

3.

2011

01

Monumenten en Herinneringsplaatsen van de Eerste WereldoorlogUNESCO Werelderfgoed?

Inhoudstafel


02

UNESCO Werelderfgoed• Werelderfgoedconventie

• Werelderfgoed in Vlaanderen

Uitzonderlijke Universele Waarde?• Formele vereisten

• WO I-herinneringsplaatsen: Uitzonderlijk én Universeel

UNESCO-Selectie “WO I in de Westhoek”• Eerste selectie: 7+ clusters

• Selectie gebaseerd op afweging

Werelderfgoederkenning, een gezamenlijk verhaal!

UNESCO Werelderfgoed

•Werelderfgoedconventie•Werelderfgoed in Vlaanderen

UNESCO WerelderfgoedWerelderfgoedconventie


04 / DEEL 1

•UNESCO opgericht in 1945

•Gevestigd in Parijs

UNESCO hoofdkwartier(Parijs)



05 / DEEL 1

• ° 1972 � aanleiding: Assouandam (1960-70)

Satellietbeeld Assouandam & stuwmeer(Egypte)

6/03/2012 — Hier komt de Footer-titel — © Onroerend Erfgoed 01 / DEEL 1Tempelcomplex Abu Simbel – Grote Tempel(Egypte)

6/03/2012 — Hier komt de Footer-titel — © Onroerend Erfgoed 01 / DEEL 1Maquette van de oorspronkelijke en nieuwe site van het Abu Simbel-tempelcomplex

6/03/2012 — Hier komt de Footer-titel — © Onroerend Erfgoed 01 / DEEL 1Reconstructie van de grote Tempel van Abu Simbel(Egypte)



09 / DEEL 1

• ° 1972 � aanleiding: Assouandam (1960-70)• Eerste Werelderfgoederen in 1978

• België pas in 1996 toegetreden

• Vandaag: 936 werelderfgoederen in 153 landen



10 / DEEL 1

• ° 1972 � aanleiding: Assouandam (1960-70)• Eerste Werelderfgoederen in 1978

• België pas in 1996 toegetreden

• Vandaag: 936 werelderfgoederen in 153 landen

• Voorwaarde: Uitzonderlijke Universele Waarde

• Zware procedure & strenge selectie!

UNESCO WerelderfgoedWerelderfgoed in Vlaanderen


11 / DEEL 1

• 1998: 13 begijnhoven

• 1999: 26 belforten

• 2000: Brugge

• 2005: Plantin-Moretus (Antwerpen)

� In 27 Vlaamse gemeentes

Begijnhof van Kortrijk (Werelderfgoed sinds 1998)

Belfort en Lakenhalle van Ieper(Werelderfgoed sinds 1999)

Historische binnenstad van Brugge(Werelderfgoed sinds 2000)

Woonhuis-Atelier-Museum Plantin-Moretus(Werelderfgoed sinds 2005)

UNESCO WerelderfgoedWerelderfgoed in Vlaanderen


16 / DEEL 1

� Toekomstige Werelderfgoederen in Vlaanderen

• Hoge Kempen en mijnsites• Kolonies van Wortel en Hoogstraten• Zoniënwoud• … ?

Uitzonderlijke Universele Waarde?

•Formele vereisten•WO I-herinneringsplaatsen:

Uitzonderlijk én Universeel

Uitzonderlijke Universele Waarde?Formele vereisten


18 / DEEL 2

� cf. Operationele Richtlijnen:

•Minstens één van 10 vastgelegde criteria

• Eisen inzake authenticiteit & integriteit

• Beheervisie

Uitzonderlijke Universele Waarde?WO I-herinneringsplaatsen:

Uitzonderlijk en Universeel


19 / DEEL 2

Criterium (iv): “De Eerste Wereldoorlog is onmiskenbaar een ijkpunt in de geschiedenis. Het was een globaal conflict zonder voorgaande, dat de wereld op vele vlakken volledig heeft hertekend, en dat veel specifiek en typerend erfgoed heeft nagelaten. Het was het eerste wereldomvattende conflict, waarbij minstens 50 hedendaagse nationaliteiten betrokken waren”.




20 / DEEL 2

Criterium (vi): “Op de slagvelden van WO I ontstond een uniek herinneringslandschap dat is gecreëerd en wordt gedeeld door een internationale gemeenschap verspreid over de 5 continenten. Het herinneringslandschap van WO I groeide uit tot een universele waarschuwing voor de onvolkomenheden en grenzen van onze mondiale samenleving …”




21 / DEEL 2

Criterium (vi): “… Het erfgoed van de Eerste Wereldoorlog draagt een krachtige oproep tot verzoening tussen alle volkeren en duurzame internationale samenwerking uit”.




22 / DEEL 2

Klemtoon:

•Niet de oorlog zelf

•Wel de betekenis en boodschap die de Eerste Wereldoorlog vandaag nog altijd uitstraalt


23 / DEEL 2

“Since wars begin in the minds of men, it is in the minds of men that

the defences of peace must be constructed”

UNESCO Hoofdkwartier(Parijs)




24 / DEEL 2

� Het is essentieel om het onderscheid te maken met andere oorlogen en conflicten. Wat tussen 1914 en 1918 in de Westhoek en het noorden van Frankrijk is gebeurd was uitzonderlijk.

� Samenwerking tussen Vlaanderen, Wallonië en Frankrijk.




24 / DEEL 2

UNESCO-Selectie

•Selectie gebaseerd op afweging•Eerste selectie: 7+ clusters

UNESCO-SelectieSelectie gebaseerd op afweging


27 / DEEL 3

� zoekzone frontstreek


28 / DEEL 3



29 / DEEL 3


Houthulst – Belgische militaire begraafplaats

Bikschote, Duitse loopgraven

Oorlogslandsschap (voor & na)


30 / DEEL 3

� Intrinsieke erfgoedwaarde, maar ook rekening houden met de context (omgeving, eventuele knelpunten, …)

+ Aspect beheer



31 / DEEL 3

UNESCO-SelectieEerste selectie: 7+ clusters

1. Tussen IJzer en Frontzate

2. Kanaalzone Ieper-IJzer

3. De weg naar Passendale

4. Geluveld Plateau

5. De Wijtschateboog

6. Westvlaamse heuvels

7. Houthulst Bosl

+ Hinterland & Kustzone


32 / DEEL 3

UNESCO-SelectieEerste selectie: 7+ clusters

33 / DEEL 3



35 / DEEL 4

Eerste selectie door Onroerend Erfgoed …

� verder tegen het licht houden

� toetsen met directe betrokkenen!



36 / DEEL 4

“Participation of local people in the nomination process is essential to enable them to have a shared responsibility with the State Party in the maintenance of the property. States Parties are encouraged to prepare nominations with the participation of a wide variety of stakeholders, including site managers, local and regional governments, local communities, NGO’s and other interested parties”.

§123, Operationele Richtlijnen bij de Werelderfgoedconventie



37 / DEEL 4

� Onroerend Erfgoed en het projectsecretariaat ‘100 jaar Groote Oorlog (2014-2018)’ zullen de komende maanden intensief overleg plegen over het voorstel met de provincie West-Vlaanderen, de betrokken gemeentebesturen en andere lokale actoren.



38 / DEEL 4

� Einddoel:

Een evenwichtig en gedragen voorstel.

Dank u!

Monumenten en herinneringsplaatsen van de Eerste Wereldoorlog: UNESCO werelderfgoed? (Piet Geleyns,...

Documents

Transcript of Monumenten en herinneringsplaatsen van de Eerste Wereldoorlog: UNESCO werelderfgoed? (Piet Geleyns,...