16 Maatwerk Vakblad voor maatschappelijk werk16 Maatwerk Vakblad voor maatschappelijk werk

Mobile health: klein scherm, groot effect?

Steeds meer Nederlanders internetten via hun mobiel. Wat

betekent dit voor een Zorg of Welzijn instelling? Heeft iedere

online hulpinterventie straks z’n eigen app? Is mhealth eigen-

lijk meer dan een apparaat met een klein scherm waarmee je

een online hulpsite kan bezoeken? Frank Schalken laat tijdens

het Congres Online Hulp 2012 op donderdag 1 november

aan de hand van voorbeelden zien wat de mogelijkheden en

valkuilen zijn.

Maurits Kaptein spreekt die dag over de kunst van het digitaal

verleiden. Hoe zorg je dat iemand die hulp zoekt, gebruik gaat

maken van jouw online interventie? En wat kun je doen om te

zorgen dat hij of zij de interventie ook afmaakt?

Ook presenteert Annet Kleiboer (VU) haar onderzoek naar de

effectiviteit van verschillende vormen van online hulpverle-

ning bij mensen met depressieve en angstklachten: statische

informatie lezen, (begeleide) zelfhulpcursus, begeleiding via

chat of mail.

Tijdens dit tweede Congres Online Hulp zijn er uiteenlopende

lezingen, workshops en praktische sessies. Het is interessant

voor mensen die zich oriënteren op online hulp en ervaren

projectleiders uit zorg en welzijn.

Meer informatie: www.congresonlinehulp.nl

ZonMw: meer aandacht voor ict en e-healthToepassing van ict en e-health in de gezondheidszorg kan kwa-

liteit van leven en zorg verhogen en tegelijk kosten verlagen,

zo stelt ZonMw. Om die reden is de organisatie gestart met het

maken van een verbinding tussen behoeften van zorgconsu-

menten en zorgprofessionals en het steeds grotere aanbod van

nieuwe mogelijkheden.

ZonMw wil op drie manieren de aandacht voor e-health en

ict in de zorg vergroten. Ten eerste wordt het ‘pas-toe-of-leg-

uitprincipe’ gehanteerd. Hierdoor moet elk programma aandacht

schenken aan e-health en ict. Als zij dit niet doen of kunnen,

dan moet uitgelegd worden waarom. Verder maakt de organisa-

tie een onderzoeks- en innovatieagenda. ZonMw werkt hierbij

nauw samen met de opstellers van de Nationale Implementatie

Agenda eHealth (KNMG, NPCF, ZN) en VWS en met vele andere

stakeholders in het zorgveld. Tot slot is er het samenwerkings-

initiatief Zorg voor Innoveren. Dit initiatief moet een brug slaan

tussen beleid en praktijk als het gaat om toepassing van ict en

e-health in de gezondheidszorg.

Bron: Zorgvisie.nl

Cliënten beoordelen pilot Eigen Regie positiefEigen Regie is een internettool voor cliënten met psychotische

kwetsbaarheid, hun hulpverleners en mantelzorgers. Bedoe-

ling is dat cliënten door gebruik van deze tool zo veel mogelijk

de regie gaan voeren over hun eigen leven. Door middel van

de toepassing kunnen ze met elkaar communiceren en meer

inzicht krijgen in het beschikbare hulpaanbod binnen en buiten

de instelling, hun behandelplan en medicatie.

Eigen Regie is in 2009 als pilot getest in GGZ Westelijk Noord

Brabant en GGZ Breburg. Het onderzoek van de pilot laat zien

dat cliënten Eigen Regie waarderen. Vooral door het overzicht

dat het hen biedt van behandeling en rehabilitatie en doordat ze

makkelijk contact kunnen opnemen met hulpverleners op een

tijdstip dat hen het beste uitkomt. Ook de betrouwbare informa-

tie en handige links op de site worden gewaardeerd.

Voorwaarde is dat de techniek op orde is en het makkelijk te

integreren is in de dagelijkse routine van de mensen die ermee

werken. Eigen Regie is een aanvulling op de reguliere zorg, ge-

schikt voor een groep cliënten die enigszins in evenwicht is.

Bron: Trimbos.nl

Online hulp meiden met eetproblemen succeswww.99gram.nl vierde haar eerste verjaardag. Op 9 september

2011 werd de site gelanceerd. Deze site voor jongeren met

vragen over eten, gewicht en uiterlijk voorziet in een grote

behoefte en had in het afgelopen jaar ruim 60.000 bezoekers.

Zij weten elkaar te vinden voor lotgenotencontact op een druk

bezocht forum. Daarnaast zoeken ze veelvuldig anoniem contact

met deskundigen via mail en chat. Ruim negentig jongeren start-

ten met de online behandeling voor hun eetproblemen. 99gram.

nl is een initiatief van Accare, Kinder- en Jeugdpsychiatrie. Via

het internet heeft Accare meer meiden met boulimiaklachten

bereikt dan jaarlijks naar de instelling worden verwezen.

nummer 5, oktober 2012 17nummer 5, oktober 2012 17

Wat meiden zeggen over 99gram:

Iemand die je op elk moment van de dag kunt mailen wan-

neer je vragen hebt, of wanneer je in een dip zit.’

‘Ik ben gestopt met de behandeling, omdat ik mij nu ac-

cepteer hoe ik ben. Dat is goed zo. Ik zou de behandeling

aanbevelen bij meisjes die ook problemen hebben met eten.’

‘Ze staan overal voor open, de vraag kan niet gek genoeg

zijn. Je voelt je begrepen en door 99gram weet ik dat ik niet

de enige ben.’

Op dit moment kent de site tweehonderd unieke bezoekers

per dag, dit aantal stijgt. Bezoekers beoordelen het contact met

de deskundige binnen de online behandeling gemiddeld met

een acht.

Er is nog steeds een zeer grote groep jongeren met eetstoornis-

sen die niet de zorg krijgt die ze nodig heeft. Om deze groep

nog beter te bereiken, breidt www.99gram.nl komend jaar uit

met een zelfhulpprogramma en een nazorgtraject.

Bron: Medicalfacts.nl

Chatbehandeling depressieve jongeren effectiefDe chatbehandeling op PratenOnline.nl is effectief in het ver-

minderen van depressieve klachten bij jongeren. Dat blijkt uit

ZonMw-programma Zorg voor Jeugd.

Op PratenOnline.nl kunnen jongeren van 12 tot 22 jaar ano-

niem chatten met een professionele hulpverlener over hun de-

pressieve klachten. In Nederland heeft 4 procent van de 12- tot

18-jarigen en 7 procent van 18- tot 25-jarigen last van depres-

sieve klachten. Dat heeft invloed op schoolprestaties, mid-

delengebruik en sociaal functioneren. De hulpverlener helpt

jongeren om met behulp van Oplossingsgerichte Therapie aan

hun problemen te werken. Een chatbehandeling bestaat gemid-

deld uit vier sessies van 60 minuten bij dezelfde therapeut. De

afspraken kunnen niet alleen tijdens werkdagen, maar ook ’s

avonds en in het weekend worden gemaakt. Sinds de start in

2004 hebben jaarlijks gemiddeld vijfhonderd jongeren deze

behandeling gevolgd.

Het Trimbos-instituut onderzocht of deze chatbehandeling

effectief is om depressieve klachten te verminderen. Aan het

onderzoek namen 263 jongeren deel. Via loting werd bepaald

of ze direct startten met de chatbehandeling of eerst op een

wachtlijst kwamen. De jongeren op de wachtlijst konden na

vijf maanden alsnog gebruikmaken van de chatbehandeling.

Met vragenlijsten werd gemeten hoe het met de jongeren ging.

Na negen weken vertoonden beide groepen een vermindering

van depressieve klachten, maar de jongeren die mochten chat-

ten hadden minder depressieve klachten dan de jongeren op

de wachtlijst. Na vierenhalve maand was dit verschil groter en

waren de klachten sterker afgenomen bij de chatgroep dan bij

de wachtlijstgroep. Uit een meting na zevenenhalve maand bij

de chatgroep werd duidelijk dat op de iets langere termijn de

depressieve klachten nog verder waren afgenomen.

Ook werd gekeken of jongeren door de behandeling tevre-

dener waren over acceptatie door anderen, vriendschappen,

zelfwaardering, uiterlijk, ondernemen van activiteiten en

prestaties in studie en sport. Ook hier had de chatgroep een

beter resultaat. Na negen weken en vierenhalve maand waren

ze hierin gemiddeld meer vooruit gegaan dan de wachtlijst-

groep, hoewel in bescheiden mate. De meeste verandering was

te zien in een toegenomen zelfwaardering. De waardering van

hun prestaties op school, prestaties in sport, het aantal hechte

vriendschappen en hun uiterlijk waren het minst veranderd.

PratenOnline.nl is bedoeld voor jongeren van 12 tot 22 jaar.

Aan het onderzoek namen vooral jongeren van 18 tot 22 jaar

deel. Doorgaans wordt de behandeling van PratenOnline.nl

door 12- tot 17-jarigen goed benut (60 procent). Voor onder-

zoek bij deze leeftijdsgroep is echter toestemming van beide

ouders nodig en jongeren haken daarom af. Er zijn wel aanwij-

zingen dat het ook voor hen werkt: anonieme gegevens van

PratenOnline laten zien dat de depressieve klachten bij 12- tot

17-jarigen even sterk afnamen als bij 18- tot 22-jarigen.

Bron: Zonmw.nl

ScriptieprijsStichting E-hulp.nl organiseert in 2012 voor de vijfde keer de

scriptieprijs online hulp. Zo stimuleert het kennis- en advies-

centrum het ontwikkelen en verspreiden van kennis over

online hulpverlening. Tot 1 december kunnen hbo- en wo-

studenten scripties aanmelden die vanaf 1 januari 2011 zijn

geschreven. Een onafhankelijke jury maakt in januari 2013 de

winnende scriptie bekend. De winnaar ontvangt naast de eer

een geldbedrag van 1250 euro.

Bron: www.e-hulp.nl/scriptieprijs <

internethulp

Deze rubriek is tot stand gekomen in samenwerking met

stichting e-hulp. Meer informatie is te vinden op www.e-hulp.nl