Onderzoek onder nieuwe zorgondernemers

naar het bewustzijn van en kennis

over de kwaliteitseisen in de zorg

Jolanda Joossen

Leiden

Maart 2018

INHOUDSOPGAVE

1. Managementsamenvatting 1

2. Inleiding 2

3. Resultaten van het onderzoek 3

3.1 Beeld van de nieuwe zorgondernemers en hun aanpak 3

3.2 Informatiezoekgedrag naar de gele wetten en regels 4

3.3 Oordeel over de gevonden informatie 7

3.4 Wensen ten aanzien van de informatievoorziening 10

4. Belangrijkste resultaten en conclusies 12

5. Onderzoeksverantwoording 14

BIJLAGEN 16

1

1. MANAGEMENT SAMENVATTING De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) constateert dat 97% van de nieuwe zorgonder-

nemers bij het eerste bezoek niet voldoet aan de in de wet gestelde normen voor goede

zorg. Dit is zorgelijk en moet verbeterd worden. Communicatie kan helpen om zorgonder-

nemers meer bewust te maken van het feit dat er wettelijke kwaliteitseisen zijn voor goede

zorg, en om ze bekend te maken met deze eisen.

Om de communicatieaanpak goed vorm te geven, is kennis nodig over de startende zorgon-

dernemers. Zijn deze zorgondernemers zich bewust van het feit dat er kwaliteitseisen ge-

steld worden aan goede zorg? Hoe komen ze aan informatie over deze eisen en hoe gaan ze

hiermee om? Om dit inzicht te verkrijgen is gesproken met 16 zorgondernemers die in 2017

met hun onderneming zijn gestart.

De belangrijkste bevindingen zijn:

- Zorgondernemers worden bij het starten van hun bedrijf met veel verschillende wet-

en regelgeving geconfronteerd. De eisen voor goede zorg zijn hier een onderdeel

van.

- De term ‘kwaliteit van zorg’ levert verschillende associaties op: voldoen aan de re-

gels maar ook tijd besteden aan de cliënt. Voor sommigen lijken dit twee losstaande

activiteiten.

- De startende zorgondernemers verschillen in de manier waarop ze zich voorbereiden

op hun onderneming. Er zijn zorgondernemers die pas willen starten als ze aan alle

regels voldaan hebben (naar schatting een derde), maar er zijn er ook die gaandeweg

dingen op orde maken.

- De startende zorgondernemers missen het overzicht over de kwaliteitseisen waar ze

aan moeten voldoen en missen een centrale plek waar ze alle regels kunnen vinden.

Ze spreken momenteel van een zoektocht naar informatie.

- Wanneer ze die informatie hebben gevonden, vinden ze die vervolgens te generiek

en te juridisch. Ze overzien niet goed de betekenis ervan (wat bedoelen ze precies),

de reikwijdte (geldt dit ook voor mij) en de impact (hoe moet ik het dan doen). Ze

hebben behoefte aan begrijpelijke informatie die gemakkelijk te vertalen is naar hun

specifieke onderneming.

- Ze zoeken momenteel met name hulp bij vergelijkbare zorgondernemers en bij hun

vorige werkgever. Ook bij branche- en belangenorganisaties wordt gezocht naar in-

formatie.

- De startende zorgondernemers hebben verkeerde verwachtingen van de rol van de

inspectie in de informatievoorziening.

- Het liefste willen ze informatie op het moment dat ze zich inschrijven bij de Kamer

van Koophandel en willen ze ondersteuning van iemand (coach, vraagbaak) die hen

helpt in dit opstart proces.

Onder de gesprekspartners waren solisten, particuliere klinieken, ondernemers in de geeste-

lijke gezondheidszorg, gehandicaptenzorg en in de verpleging en verzorging. Er is gekozen

voor individuele gesprekken op de locatie van de zorgondernemers.

2

2. INLEIDING

Er komen veel nieuwe zorgondernemers op de markt. Er is jaarlijks sprake van zo’n 13.000

nieuwe inschrijvingen in het Handelsregister. Deze zorgondernemers moeten vanaf de start

voldoen aan een aantal kwaliteitseisen. Onder andere de eisen die voorgeschreven zijn in de

Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz), maar ook bijvoorbeeld aan de eisen in de

Geneesmiddelenwet en de Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO).

Het is de taak van het ministerie van VWS om deze nieuwe eisen bekend te maken. Ook

heeft het ministerie van VWS een rol in het bevorderen van de bewustwording van zorgon-

dernemers van de eisen die gesteld worden aan de zorgverlening en hun verantwoordelijk-

heid daarvoor. Dat doet VWS via de website www.rijksoverheid.nl en www.overheid.nl en

www.ondernemersplein.nl.

Om te controleren of zorgondernemers aan de kwaliteitseisen voldoen, worden zij bezocht

door de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd in oprichting (IGJ). De IGJ houdt toezicht op

zorgondernemers die vallen onder de Wkkgz. De IGJ heeft sinds 2015 beleid om nieuwe zorg-

instellingen binnen de verpleging en verzorging, gehandicaptenzorg, de geestelijke gezond-

heidszorg en particuliere klinieken binnen vier weken tot een half jaar na de start van de

zorgverlening in de praktijk te bezoeken. Kwaliteit laat zich namelijk naar haar aard vooraf-

gaand aan de verlening van zorg lastig toetsen. Nieuwe zorgondernemers die zorg leveren

waaraan hoge risico’s zijn verbonden, bezoekt de IGJ vroegtijdig. Voor andere sectoren, zoals

medisch specialistische zorg of eerstelijnszorg, vindt andersoortig onderzoek plaats alvorens

tot een eventueel bezoek wordt overgegaan. De IGJ onderzoekt solisten als zij meldingen of

signalen over deze nieuwe zorgondernemers ontvangt.

Bij de bezoeken aan nieuwe zorgondernemers valt het de inspectie op dat deze onderne-

mers zich slecht bewust zijn van het feit dat ze aan wettelijke kwaliteitseisen moeten vol-

doen en dat ze nauwelijks of geen kennis hebben van de randvoorwaarden die vanuit de

wet- en regelgeving worden gesteld voor goede zorg en van de door het veld opgestelde

veldnormen. Dit bleek uit een onderzoek van de inspectie op verzoek van de Tweede Kamer

in 2014. Op de website van de inspectie staat te lezen dat dit ook in 2016 nog het geval was:

“In 2016 bleek dat 97% van de nieuwe zorgaanbieders in het maatschappelijk domein bij het

eerste bezoek niet voldeed aan de normen voor goede zorg”. (Bron: htt-

ps://www.igj.nl/onderwerpen/nieuwe-zorgaanbieders/bij-wie-gaan-we-op-bezoek ).

Gezien de bevindingen van de inspectie is er behoefte aan een nieuwe communicatiestrate-

gie. Deze strategie moet ervoor zorgen dat de bewustwording wordt vergroot en dat de ken-

nis via gerichte informatie en voorlichting beter wordt en ertoe leidt dat nieuwe zorgonder-

nemers al voor de start van de onderneming aan de eisen voldoen. Om deze communicatie-

strategie goed vorm te geven is een verkennend onderzoek uitgevoerd.

Dit rapport doet verslag van dit onderzoek. Het onderzoek bestond uit 16 individuele inter-

views met zorgondernemers die in 2017 met hun nieuwe onderneming zijn gestart. In hoofd-

stuk 3 worden de resultaten uit deze interviews uitgebreid beschreven. In hoofdstuk 4 zijn de

belangrijkste resultaten samengevat en enkele conclusies getrokken. In hoofdstuk 5 staat de

onderzoeksverantwoording.

3

3. RESULTATEN VAN HET ONDERZOEK

In dit hoofdstuk staan de resultaten van de 16 diepte-interviews beschreven. De resultaten

worden beschreven voor de totale onderzochte groep. De startende zorgondernemers wa-

ren werkzaam in de Gehandicaptenzorg, Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) en de Verpleeg-

en Verzorgingshuizen en Thuiszorg (VVT). Ook waren er onder de startende zorgonderne-

mers particuliere klinieken en solisten (ZZP-ers). Indien er verschillen zijn per subgroep wor-

den deze gemeld. Letterlijke citaten zijn cursief en tussen aanhalingstekens geplaatst.

3.1 Beeld van de nieuwe zorgondernemers en hun aanpak

Op basis van de gesprekken is een beeld ontstaan van de nieuwe zorgondernemer. Niet ie-

dere nieuwe zorgondernemer is hetzelfde. Verschillen zitten in de leeftijd van de startende

zorgondernemer, de zorg die geboden wordt, maar ook in de aanpak waarvoor men kiest.

Wat opvalt is dat alle gesprekspartners zelf, of hun partner in het geval van een gedeeld on-

dernemerschap, al werkzaam waren in de zorg. Ze kiezen ervoor om zelf een onderneming

op te zetten. Daar worden verschillende redenen voor aangegeven. De voornaamste zijn:

- De situatie deed zich voor en ‘ze zijn erin gestapt’. Dat kan zijn omdat er een woning

te koop kwam waarin ze hun droom konden verwezenlijken, of juist omdat de wo-

ning niet verkocht werd en ze besloten er iets anders mee te doen. Omdat ze er min

of meer inrolden of bijvoorbeeld werkloos werden en iets anders zochten.

- Ze zagen de behoefte en wilden daarin voorzien. Bijvoorbeeld de behoefte aan zelf-

standige woonruimte voor gehandicapten of dagopvang voor zwaar dementerende

ouderen. Maar bijvoorbeeld ook de behoefte aan een andere behandelmethode

voor eetverslaafden.

- Ze wilden zelf aan het roer staan en de zorg op hun eigen manier inrichten.

De zorgondernemers gaan verschillend te werk bij de start van de onderneming. Op basis

van de beschrijvingen die ze gaven in de gesprekken, kunnen we twee typen startende zorg-

ondernemers onderscheiden:

1. Het type ondernemer dat alles op orde wil hebben vóór de start. Een ondernemer

beschreef letterlijk hoe ze met alle papieren om zich heen een beeld probeerde te

krijgen van alles wat ze moest regelen. Een ander vertelde dat ze zich eerst vier

maanden ‘opgesloten had’, voordat ze begon. Een derde deel van de ondervraagde

zorgondernemers behoort tot deze groep.

2. Het type ondernemer dat start met de onderneming en gaandeweg de zaken op or-

de brengt. Zij zien het meer als een proces dat steeds beter wordt. Ze kiezen tussen

wat bij aanvang strikt noodzakelijk is en wat ook later kan. Sommige aspecten van de

zorg regelen ze op het moment dat het zich aandient.

Omvang van de startende zorgondernemers verschilt

Ondanks het feit dat alle gesprekspartners startende zorgondernemers zijn, verschilde de

omvang van de ondernemingen al enorm. Zo is er gesproken met solisten, die alleen werken.

Maar er is ook gesproken met een zorgondernemer die na een dik half jaar al 21 betaalde

krachten in dienst heeft. En met een startende zorgondernemer die binnen een jaar 45 men-

4

sen aan het werk heeft, waaronder 3 in dienst van de onderneming. De snelgroeiende be-

drijven zijn vaak zorgondernemers die 24-uurs zorg leveren.

Solisten moeten zowel de organisatorische kant van het bedrijf regelen, maar leveren zelf

ook de zorg. Grotere ondernemers (met twee personen of meer) kunnen de taken verdelen.

Daar is vaak één persoon vooral verantwoordelijk voor de “organisatorische kant” van het

bedrijf. Enkele ondernemingen in de steekproef hebben iemand in dienst die specifiek voor

de bedrijfsvoering aangetrokken is. Deze persoon levert zelf geen zorg. Dit waren grotere

ondernemingen.

Locatie belangrijker dan papierenwerk regelen

Ondernemers die 24-uurs zorg of dagbesteding gaan leveren zijn voor de start van de onder-

neming met name bezig met het in orde maken van de locatie/ voorziening en met het wer-

ven van cliënten en personeel. Vaak zitten ze in een verbouwing die snel op orde moet wor-

den gebracht. De aandacht gaat dan uit naar zaken als het aanvragen van een bouwvergun-

ning, het voldoen aan bouwvoorschriften en de brandveiligheid. Instellingen die koken voor

de cliënten hebben ook met hygiëne voorschriften te maken. De overige zaken komen dan

iets later. “Als je start is er zoveel te doen. Het gebouw moet er komen, cliënten moeten

voorbereid worden. De kwaliteit van de zorg was niet compleet vanaf het begin. Je moet er-

gens beginnen”.

Financiering van de zorg vraagt veel aandacht

Opvallend is dat in de gesprekken alle startende zorgondernemers spontaan vertellen over

de financiële kant van het bedrijf die geregeld moet zijn. De helft van de gesproken onder-

nemers leveren zorg die onder verschillende financieringsvormen valt. Daarvoor moeten

verschillende zaken geregeld worden. Zo moeten ze over een Algemeen GegevensBeheer-

code (AGB-code) beschikken om de zorg die onder de Zvw of onder de Wlz valt te kunnen

declareren. Voor het verlenen van zorg via een PGB moet een contract afgesloten worden

met de SVB. Voor de verzekerde zorg zijn afspraken met zorgverzekeraars nodig. Dit vraagt

veel tijd en aandacht van de startende zorgondernemer. Ze melden hier vaak bij dat het een

zoektocht is om de zaken in de juiste volgorde te regelen. Een onderwerp dat hier voor de

startende zorgondernemer ook bij hoort is het afsluiten van verzekeringen. Een voorbeeld

dat vaak wordt genoemd is het al dan niet afsluiten van een bedrijfsaansprakelijkheidsverze-

kering en arbeidsongeschiktheidsverzekering. Ook de nieuwe privacywetgeving wordt ge-

noemd als onderwerp waar ze zich in moeten verdiepen.

Kwaliteit van de zorg ‘ook’ belangrijk

Er komt veel op startende zorgondernemers af. Dit wil overigens niet zeggen dat er geen

aandacht is voor de eisen die aan de zorg worden gesteld. Ze beseffen allemaal dat als je een

serieuze onderneming op wilt zetten, de zorg op orde moet zijn. “Als dat niet lukt is het

klaar. Dan kun je stoppen”.

3.2 Informatiezoekgedrag naar de geldende wetten en regels

Iedere ondernemer start met een inschrijving bij de Kamer van Koophandel en met het

schrijven van een ondernemersplan. In dit ondernemingsplan wordt vooral beschreven wat

voor soort onderneming ze op willen zetten, welke vorm van zorg ze willen gaan leveren en

de financiële haalbaarheid van het bedrijfsplan. Een enkeling geeft aan hierin ook iets over

5

de regelgeving opgenomen te hebben. Het ondernemersplan is vaak bedoeld om de finan-

ciering door de bank rond te krijgen.

Aangezien alle startende ondernemers of hun partner, een verleden hebben in de zorg, is het

voor hen evident dat er regels zijn ten aanzien van de kwaliteit van de zorg waaraan ze zich

moeten houden als ze zorg leveren.

Geen helder beeld van relevante regels

Als er in de gesprekken gevraagd wordt welke regels voor hun onderneming van belang zijn

en wat ze moeten regelen voor de kwaliteit van de zorg, noemen ze vaak spontaan het toe-

dienen van medicijnen, uitsluiting, opstellen van een zorgplan, vergewisplicht, melden van

incidenten en het bieden van een klachtencommissie. Niemand noemt spontaan de Wkkgz.

Sommigen verwijzen naar de brief die ze van de inspectie kregen met 12 punten1. Anderen

zeggen van het zorgkantoor een lijstje ontvangen te hebben. Zorgondernemers die bezocht

zijn door de inspectie komen vaak met een map waarin alle protocollen en afspraken die er

zijn gemaakt bij elkaar zitten.

Over het algemeen geven de gesprekspartners die nog niet door de inspectie bezocht zijn

niet het gevoel dat ze overzicht hebben over regels die voor hen van belang zijn. Eén ge-

sprekspartner had het overzicht duidelijk wel en hij had bij de start van het gesprek de site

van de inspectie voorstaan.

Sommigen gaven aan pas na het bezoek van de inspectie goed te weten aan welke wetten en

regels zij moeten voldoen. Anderen zeggen juist dat ze graag willen dat de inspectie langs

komt voor controle. Op die manier komen ze te weten of ze iets over het hoofd hebben ge-

zien.

Deze reacties roepen de vraag op wat startende zorgondernemers onder ‘kwaliteit van zorg’

verstaan. Ze lijken onderscheid te maken tussen ‘voldoen aan de regels’ en ‘kwaliteit van

zorg’ leveren. Dit laatste koppelen ze dan vooral aan de tijd die ze bezig zijn met de cliënt.

Een verwoordt het als volgt: “Als ze willen dat je kwalitatief goede zorg levert, moeten ze het

je gemakkelijk maken. Zodat het niet veel tijd kost en je de tijd kunt besteden aan de kwaliteit

van de zorg”.

1 Deze 12 punten verwijzen naar de onderwerpen waarover ze, voor het bezoek van de inspectie,

informatie moeten verzamelen.

6

Zoektocht naar de juiste informatie

Een deel van de gesprekspartners geeft aan dat ze verbaasd waren dat ze bij de inschrijving

bij de Kamer van Koophandel geen informatiepakket mee kregen. Ze hadden verwacht dat

daar te krijgen. “Het had me veel tijd gescheeld als ik direct bij de start, dus bijvoorbeeld bij

de Kamer van Koophandel, de informatie die ik nodig had, had gekregen.

Veel ondernemers zeggen het lastig en tijdrovend te vinden om de juiste informatie te ver-

krijgen. Ze zeggen: “Het is een zoektocht om alles te vinden”. “Het is nergens gebundeld”.

“Pas na het bezoek van de inspectie begreep ik welke zaken allemaal te maken hadden met

de kwaliteit van de zorg”. “Ik heb een lijstje van de inspectie, van de gemeente en van de HKZ.

En er zijn inkoopvoorwaarden van de verzekeraars. Het is allemaal versnipperd, maar er zit

ook overlap in. Geef mij maar één normenkader”.

De vraag waar ze precies naar op zoek zijn gegaan, is voor vrijwel iedereen moeilijk te be-

antwoorden. Ze zijn meestal op een algemene zoekterm (wetgeving, zorg), gaan googelen en

zijn dan ‘doorgerold van de ene informatie naar de ander’ zonder precies te weten op welke

websites ze kwamen. Op de vraag wie hun belangrijkste informatiebronnen waren antwoor-

den ze:

- collega-ondernemers. Veel startende ondernemers bouwen een netwerk op met col-

lega-ondernemers in dezelfde branche en in de directe omgeving. Ze gebruiken el-

kaar als vraagbaak. Twee (jongere) ondernemers doen dit voornamelijk via een

whatsapp-groep.

- de ‘oude werkgever’ of het huidig personeel.

- brancheorganisatie en belangenorganisaties. Genoemd worden:

o Riant Verzorgd Wonen;

o SoloPartners (voor ZZP-ers);

o Per Saldo (voor mensen met een PGB);

o GGZ Nederland;

o Vereniging voor Oogheelkunde;

o Federatie Zorgboerderijen Nederland;

o Vereniging van bestuurders in de zorg (NVZD);

o Nederlandse Vereniging voor Cosmetische Geneeskunde (NVCG);

o Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Tandheelkunde;

o Landelijke Vereniging van Vrijgevestigde Psychologen (LVVP).

De brancheorganisaties beleggen vaak bijeenkomsten, geven nieuwsbrieven uit en

geven individueel advies en cursussen. Sommigen leveren ook een kwaliteitskader

waar de ondernemers mee aan de slag kunnen en een klachtenregeling. Dit laatste

doet ook het Klachtenportaal Zorg. De brancheorganisaties verschillen sterk in de

aandacht die ze hebben voor de wetgeving over de kwaliteit van zorg, aldus de on-

dernemers. In cursussen komt dit onderwerp vaak maar beperkt aan de orde.

Verder geven ze aan informatie te ontvangen via:

- Skipr;

- Accountant;

- Notaris (eenmalig bij de oprichting);

- NZA;

- Zorgkantoor;

- De Nationale Hulpgids;

- Klik, website over Verstandelijk gehandicaptenzorg;

7

- Zorgvisie;

- Kennisplein Zorg voor Beter;

- Adviesbureaus.

Ook het bijblijven op het gebied van wijzigingen in de wetten en regels zien ze over het al-

gemeen als een lastige klus. “Niemand meld je als de wet wijzigt. Je moet het maar vinden”.

Ze rekenen veelal op de nieuwsbrieven van de branche- of belangenorganisaties of op hun

eigen netwerk.

Bijdrage van de inspectie

Als de inspectie op bezoek komt of belt om een bezoek aan te kondigen, wijzen ze de zorg-

ondernemer vaak op de website van de inspectie. Dit is de aanleiding voor de startende zor-

gondernemer om deze website te bezoeken. Daar vinden ze de regels waaraan ze moeten

voldoen. Slechts één zorgondernemer zegt spontaan wel eens op de website van VWS geke-

ken te hebben. De website www.ondernemersplein.nl is bij de meeste ondernemers bekend.

Ze zeggen daar echter te weinig specifieke informatie te vinden voor hun onderneming. De

site www.nieuwezorgaanbieders.nl kennen de meesten van het invullen van de vragenlijst.

Twee ondernemers zeggen dat ze zelf de inspectie hebben gebeld; één van hen bij de start

om te vragen wat er allemaal geregeld moest worden. De andere belde nadat ze zich goed

op de start van het bedrijf had voorbereid (“We hebben ons 4 maanden opgesloten om alles

uit te zoeken”). Zij belde om te vragen of de inspectie wilde komen om te controleren of ze

er klaar voor waren. Beiden kregen hetzelfde antwoord: “Begint u maar met uw onderne-

ming, we komen vanzelf.” Geen van beiden was blij met dit antwoord. “Schokkend. Je kunt al

een half jaar aankloten zonder controle”. “Deze toon is niet nodig, je voelt je niet welkom”.

Sommige ondernemers voelden zich genoodzaakt om een adviseur in te huren om hen te

helpen. Ze hebben daar erg veel geld aan besteed. Anderen kiezen hier vanuit financiële

overwegingen juist niet voor en zoeken het zelf uit. Ze beseffen wel dat je als startende on-

dernemer je de tijd moet kunnen veroorloven om dit zelf te doen. Een ondernemer consta-

teerde dat hij door zijn onwetendheid dingen deed die niet nodig waren (bijvoorbeeld cur-

sussen volgen en bijna domotica apparatuur aanschaffen).

De inspectie stuurde in 2017 startende zorgondernemers een brief. Hierin stond een verwij-

zing naar de website www.nieuwezorgaanbieders.nl waar ze een vragenlijst in konden vul-

len. Vrijwel alle gesprekspartners die de brief van de inspectie hebben ontvangen, gaven aan

dit fijn te vinden. “Goed dat je die krijgt”. “De brief met de lijst is prima”. Over het invullen

van de vragenlijst wordt verschillend gedacht. Sommigen herinneren zich nauwelijks nog wat

ze in moesten vullen. Verschillende ondernemers zeggen dat het zetten van vinkjes geen

enkele waarde heeft. “Je kunt er mee sjoemelen wat je wilt”. Een ondernemer had verwacht

dat ze alle protocollen moesten uploaden. Hij had graag gezien dat de inspectie de protocol-

len zou bekijken en beoordelen.

3.3 Oordeel over de gevonden informatie

Alle ondernemers geven aan dat de wetgeving en regels moeilijk te vinden zijn en niet duide-

lijk genoeg: wat moet wel, wat moet niet en vooral: hoe moet het en wanneer is het vol-

doende. Een aantal reacties:

8

- “Het gaat over zeer pittige stof. Rond de wereld zeilen is eenvoudiger dan een zorg-

onderneming beginnen”.

- “Je moet het zelf maar uitvogelen. Je weet niet of je het goed hebt gedaan. Je doet je

best maar je hoort pas als de inspectie komt of het goed is”.

- “De taal is te juridisch, niet in gewoon Nederlands. Het is me niet duidelijk wat de in-

spectie verwacht”.

- “We zijn niet geschoold om de regels te interpreteren en te implementeren. Je snapt

wel wat er bedoeld wordt maar hoe richt je het precies in?”

- “Ik ontving een lijstje met eisen van de inspectie, maar ik wist niet hoe ik er mee om

moest gaan”.

- “Ik mis informatie over waarom de regels belangrijk zijn en wat het oplevert om er-

aan te voldoen”.

Pas als de inspectie komt (na de start van de onderneming) is voor sommigen helder wat

precies de bedoeling is. Een ondernemer vindt dit raar en zegt: “De arbeidsinspectie kijkt

naar het personeel. De gemeente naar het pand. Maar voor de start van de onderneming is

er weinig reactie op de kwaliteit van de zorg”. Het bezoek van de inspectie wordt door ver-

schillende ondernemers dan ook als een eerste proeve gezien om te weten hoe ver ze staan.

Een ondernemer gaf aan het zeer demotiverend te vinden dat ze dan direct een waarschu-

wing kregen toen sommige dingen nog niet deugden. Sommigen zien de inspectie graag ko-

men (het levert handvatten op om verder te gaan). Er zijn ook ondernemers die dit heel an-

ders zien: “Het voelt aan als de politie die binnen komt”. “Het is altijd weer spannend. Ook

voor het personeel en voor het bestuur. Die zijn aansprakelijk”.

Welke regels wel en welke niet

Een deel van de respondenten zegt dat sommige regels niet voor hen gelden. Bijvoorbeeld

ondernemers die geen verpleegkundige handelingen verrichten of medicijnen toedienen.

Anderen zeggen dat ze niet aan de eisen kunnen voldoen. Bijvoorbeeld iemand die alleen

werkt maar voor het toedienen van medicatie door iemand een controle moet laten uitvoe-

ren. Of dat ze sommige zaken nog niet kunnen of willen regelen: “De scholing die we gaan

doen hangt af van de cliënten die we krijgen. Dat kunnen we dan pas bepalen”. Of dat de

regels niet toegesneden zijn op hun situatie, bijvoorbeeld een onderneming die werkt met

buitenlandse artsen. Het feit dat ze niet aan alle regels kunnen voldoen vinden de onderne-

mers lastig en het maakt hen onzeker.

Ook zeggen sommige ondernemers dat ze een kleine onderneming zijn en sommige regels

wat overdreven vinden. Bijvoorbeeld het uitvoeren van een tevredenheidsonderzoek, het

instellen van een Raad van Toezicht of het maken van een ontruimingsplan. Of dat ze juist

een eigen onderneming zijn gestart om veel aandacht te geven aan de cliënten. En niet al

hun tijd aan de regels willen besteden. Twee ondernemers tenslotte zeggen expliciet dat de

organisaties te veel over een kam geschoren worden door allemaal dezelfde regels opgelegd

te krijgen. De een zegt: “De GGZ of een oogkliniek is iets heel anders. Een Tesla behandel je

ook anders dan een Trabant”.

Sommigen sluiten zich aan bij een organisatie die een kwaliteitskeurmerk heeft, zodat ze het

gevoel hebben dat ze alles goed gedaan hebben, zoals bij:

- het kwaliteitskeurmerk voor zorgboeren. Deze organisatie voert een audit uit om te

kijken of ze aan de regels voldoen. De ondernemer spreekt over 79 punten waaraan

9

ze moeten voldoen. Ze zegt: “Het kwaliteitskeurmerk van de Zorgboeren is strenger

dan de eisen van de inspectie”. Gesproken wordt over het controleren van de elektri-

citeit, controle op mogelijke besmetting van de dieren door een dierenarts, afspra-

ken over het gebruik van gereedschap etc.

- de Landelijke Vereniging van Vrijgevestigde Psychologen (LVVP). Deze vereniging

werkt met het model kwaliteitsstatuut GGZ. Zij visiteren de organisaties die bij hen

aangesloten zijn.

- het ISO (Internationale Organisatie voor Standaardisatie) keurmerk en het JCI (Joint

Commission International).

Twijfel aan nut en noodzaak regelgeving

Veel startende zorgondernemers mopperen op de wetten en regels. Een veel gehoorde

klacht is: “Het is allemaal indekken en het heeft niets met de kwaliteit van doen”. “De inspec-

tie handelt vanuit incidenten”. “Goed gedrag wordt niet beloond. Lever je slechte zorg maar

heb je je mapjes op orde dan slip je er tussendoor”. Anderen duiden dit aan met ‘een papie-

rencontrole’. Ze zeggen: “De bezoeken van de inspectie zijn een ‘praataudit’. Durf te kijken

en te vragen en loop mee met de behandelingen”. Of “De controle is een papierenwerkelijk-

heid. Ze kijken niet echt”.

Een ondernemer zegt dat de klinieken onder een vergrootglas liggen. “Dit is redelijk nieuw.

De markt verandert. We werken met andere technieken en infrastructuur”. Hij pleit ervoor

dat de overheid meer kijkt naar startende zorgondernemers en ervan leert. Hij refereert aan

hoe het in Zweden gaat.

Regels en controle worden belangrijk gevonden

Hoewel er gemopperd wordt op de hoeveelheid regels die er zijn, en de tijd die het kost om

alles uit te zoeken, zeggen toch vrijwel alle ondervraagden dat het logisch is dat er regels zijn

en dat de regels ook helpen om de zaak op orde te houden. Een ondernemer zegt het als

volgt: “Als de stok om het te regelen er niet is doe je maar wat. Door de regels ga je wel pro-

fessioneler werken”. Een ander zegt: “De regels zorgen ervoor dat je secuur blijft, accuraat en

actueel. Dat het niet versloft”. Of: “Het protocolleren verkleint de kans op fouten”.

Als goede regel noemt een ondernemer het in kaart brengen van de risicovolle handelingen.

Hij heeft dat heel secuur gedaan en er protocollen voor gemaakt. De VOG- plicht wordt door

sommigen als minder belangrijk genoemd. Meerdere malen werd als argument hiervoor

genoemd dat ze de medewerkers goed kennen. Soms is het zelfs familie.

Velen geven aan het belangrijk te vinden dat starters vooraf weten waar ze instappen en aan

welke eisen ze moeten voldoen. “Er komt namelijk nogal wat bij kijken”. “Ik spreek onder-

nemers die geen enkele ervaring hebben in de zorg maar toch willen starten”. Een onderne-

mer pleit ervoor dat startende ondernemers pas mogen starten als ze een vergunning krijgen

en dus aan alle voorwaarden voldoen. Een deel van de startende zorgondernemers zegt dat

ze blij zijn vooraf niet geweten te hebben aan welke regels ze allemaal moeten voldoen,

want anders waren ze niet begonnen. Het lijkt overigens logisch dat deze gesprekspartners

niet alleen de regels voor de kwaliteit van de zorg bedoelen, maar alles wat erbij komt kijken

om een zorgonderneming te starten.

10

Ook controle bij bestaande zorgondernemers

Verschillende ondernemers geven aan dat het goed zou zijn als de inspectie blijft controle-

ren. Sommigen willen graag geauditeerd worden of een jaarlijks bezoek van de inspectie,

zoals bij de ISO-normering. Verschillende ondernemers geven aan zelf audits uit te laten

voeren om op onderdelen te laten checken of ze het goed doen. Zoals een audit door het

Instituut voor medicatiebeleid en op het gebied van infectie/hygiëne.

De vraag om blijvende controle wordt vooral ingegeven omdat een groot deel van de star-

tende zorgondernemers zegt slechte voorbeelden te zien bij ondernemers om zich heen. Of

ondernemers die kwalitatief slechte zorg leveren. “Er zijn veel cowboys in de zorg. Dat wordt

niet ontdekt. Dat zijn geen beginners, maar grote organisaties met ongediplomeerde men-

sen”. “Onder de klinieken die al jaren bezig zijn zitten veel beunen”.

3.4 Wensen ten aanzien van de informatievoorziening

De ondernemers noemen veel suggesties voor hoe de informatievoorziening over de be-

staande wetgeving voor startende zorgondernemers eruit zou kunnen zien. De suggesties

gaan over de volgende zaken.

Het tijdstip van de informatie:

- Meerdere ondernemers geven aan het logisch te vinden bij de Kamer van Koophan-

del informatie te ontvangen. Dat is voor hen het moment waarop ze starten met het

verzamelen van informatie. Gesuggereerd worden een informatiepakket mee te ge-

ven, een verwijzing naar een website of een startgesprek met de startende zorgon-

dernemers.

De vorm waarin de informatie geleverd wordt:

- Meerdere ondernemers willen een site waar alles op staat voor starters. Sommigen

bedoelen met alles, alle regels voor wat betreft de kwaliteit waaraan de zorg moet

voldoen. Anderen zien dit nog breder en willen een kader met alle eisen (ook bij-

voorbeeld de eisen vanuit de gemeente)

- Velen willen informatie op maat, ze zeggen: maak een stappenplan of een stroom-

schema. “U bent …., dan moet u het volgende regelen”. Dit zorgt ervoor dat de in-

formatie toegesneden is op hun specifieke situatie.

De toon van de informatie:

- Twee ondernemers doen suggesties voor de toon van de informatie. Een onderne-

mer zegt: “Geef informatie vanuit een warm welkom. Niet belerend en niet met het

vingertje, dus een prettige toon”. “Ik wil meer informatievoorziening op een tutoye-

rende manier”.

Uitleg over de regels:

- Via heldere teksten: De startende zorgondernemers willen een duidelijke omschrij-

ving van wat ze precies moeten doen, hoe ze het moeten doen en wat het doel is

van de regels. Of zoals sommigen het formuleren: geef beknopte en duidelijke in-

formatie. “Maak de teksten minder juridisch en beschrijf beter waar je aan moet vol-

doen”. “Er staat veel, maar wat wil je nou eigenlijk”. Als voorbeelden worden ge-

11

noemd: hoe vaak vraag ik een VOG aan en wat is een goed scholingsplan? Hoe regel

ik de vier ogen aanpak als ik alleen ben?

- Via persoonlijke begeleiding: Vaak wordt gezegd: biedt startende ondernemers bege-

leiding aan bijvoorbeeld in de vorm van een coach. Een soort van sparringpartner die

meekijkt of je het allemaal goed doet en die kan vertellen wat wel en wat niet van

belang is voor jouw specifieke onderneming. Het moet een onafhankelijk iemand

zijn. Liefst vanuit de overheid, omdat ze dat zien als een betrouwbare instantie. Ver-

schillende respondenten geven aan bereid te zijn hiervoor te betalen.

- Via een vraagbaak: Meerdere ondernemers zeggen het persoonlijke contact van be-

lang te vinden. Dat mag ook telefonisch. Maar in ieder geval een plek waar ze je

kunnen helpen als je vragen hebt. “Dit neemt onzekerheid weg”.

Direct contact met VWS en andere ondernemers:

- Verschillende ondernemers geven aan contact met VWS en met andere onderne-

mers waardevol te vinden. De suggesties die ze hiervoor doen variëren:

o Een ondernemer zou het fijn vinden als VWS-bijeenkomsten organiseert

voor startend ondernemers specifiek in de GGZ. Ook zou hij voorbeelden wil-

len zien van andere ondernemers die hun weg al hebben gevonden. “Die

kunnen een voorbeeld zijn”.

o Twee ondernemers pleiten voor een jaarlijks congres waarbij je met elkaar in

debat kunt gaan over de zorg. “Samen nadenken over innovaties. Hoe rege-

len we de zorg goed in?” De ander ziet zo’n congres als moment om informa-

tie te krijgen.

o Een andere startende ondernemers zegt het fijn te vinden als ze ergens in

kan zien welke ondernemers er nog meer in haar omgeving zijn, zodat ze

samen intervisie kunnen doen.

Om op de hoogte te blijven van nieuwe wetgeving of wijzigingen in de wetgeving doen de

zorgondernemers de suggestie voor een online nieuwsbrief van VWS waarin staat wat er

verandert in de regelgeving met uitleg over het waarom. Dit wordt genoemd door meerdere

ondernemers. Sommigen vermelden daarbij dat ze graag willen dat deze informatie zoveel

mogelijk toegespitst is op hun situatie. “Wetswijzigingen doorgeven maar wel toegespitst op

kleinschalige zorgvoorzieningen en op de sector ouderenzorg”. Anderen zeggen dat een

nieuwsbrief de trigger kan zijn om verder te kijken op de website van VWS. “Er moet een

reden zijn om informatie te zoeken”. Voor niet iedereen hoeft deze informatie vanuit VWS te

komen. “De informatie mag ook via de beroepsvereniging komen, dat maakt mij in principe

niet uit”. Anderen zeggen juist de overheid als afzender van de informatie van groot belang

te vinden. Dit in verband met de betrouwbaarheid.

12

4. BELANGRIJKSTE RESULTATEN EN CONCLUSIES

In het voorgaande hoofdstuk zijn de resultaten van de gesprekken weergegeven. In dit

hoofdstuk vatten we de belangrijkste resultaten samen en sluiten af met een aantal conclu-

sies.

Belangrijkste resultaten

- Een startende zorgondernemer krijgt in de opstartfase met veel wet- en regelgeving

vanuit de overheid te maken. Dit geldt zeker als er een fysieke locatie gebouwd moet

worden. Maar ook de financiering (het kunnen declareren van kosten) is aan veel regels

gebonden. De regels omtrent de kwaliteit van de zorg vormen voor starters onderdeel

van dit grotere geheel.

- De kwaliteit van de zorg wordt door iedere startende zorgondernemer belangrijk gevon-

den. Ze verwijzen hierbij naar hun verantwoordelijkheid ten opzichte van de vaak kwets-

bare cliënt. De term ‘kwaliteit van zorg’ levert wel verschillende associaties op: voldoen

aan de regels maar ook tijd besteden aan de cliënt. Voor sommigen lijken dit twee los-

staande activiteiten.

- De startende zorgondernemers verschillen in de manier waarop ze zich voorbereiden op

hun onderneming. Er zijn startende zorgondernemers die pas willen starten als ze aan al-

le regels voldaan hebben (een derde van de gesproken ondernemers), maar er zijn er

ook die gaandeweg dingen op orde maken.

- Hoewel de startende zorgondernemers zich ervan bewust zijn dat er kwaliteitseisen zijn

voor de zorg, overziet vrijwel geen van de starters welke eisen voor hen van toepassing

zijn. Ze noemen het een zoektocht om al de benodigde informatie te verzamelen en

kennen geen plek waar de informatie samen gepresenteerd wordt. Ze vinden de infor-

matie vervolgens te generiek en te juridisch. Ze overzien niet goed de betekenis ervan

(wat bedoelen ze precies), de reikwijdte (geldt dit ook voor mij) en de impact (hoe moet

ik het dan doen). Ze hebben behoefte aan uitleg over de regels voor hun specifieke situa-

tie.

- Ze overleggen daarom het liefst met andere vergelijkbare ondernemers bij hen in de

buurt. Ze verwachten dat die hen kunnen vertellen wat ze wel en niet moeten regelen en

hoe ze het moeten regelen. Daarnaast zoeken ze ook bij de ‘oude’ werkgever of branche-

en belangenorganisaties. Anderen huren een adviesbureau in om de zaken op orde te

brengen.

- VWS is voor de meeste startende zorgondernemers geen logische organisatie waar ze

spontaan de website van bezoeken om informatie te halen over de regels in de zorg.

Twee startende zorgondernemers die zich tot de inspectie wenden, waren teleurgesteld.

De een vroeg de inspectie om langs te komen voordat ze startte met de zorgonderne-

ming. Dat doet de inspectie niet. De andere vroeg “Waar moet ik allemaal aan voldoen”.

De suggestie van de inspectie was om maar te beginnen.

13

- De brief van de inspectie die ze ontvingen bij de inschrijving bij de Kamer van Koophan-

del wordt als positief ervaren. Het lijstje met eisen dat in de brief was opgenomen gaf

sommige zorgondernemers houvast. Het invullen van de vragenlijst roept wisselende re-

acties op.

- De zorgondernemers geven veel suggesties voor een betere informatievoorziening van-

uit het ministerie van VWS. Ze zeggen op het moment van inschrijving bij de Kamer van

Koophandel behoefte te hebben aan informatie over de regels in de zorg. Bijvoorbeeld

via een informatiepakket, een startgesprek of via een verwijzing naar een centrale web-

site met al de benodigde informatie. Vervolgens zou een stroomschema of stappenplan

helpen om te selecteren wat voor hun onderneming relevant is.

- Ze willen teksten die helder en begrijpelijk zijn zodat ze weten wat ze moeten doen en

hoe ze het moeten doen. Ook suggereren ze om een telefonisch vraagbaak of persoonlij-

ke begeleiding te organiseren.

- Voor sommigen is het van groot belang dat de informatie vanuit de overheid komt, als

betrouwbare organisatie. Anderen hechten eerder aan een vriendelijke toon.

Conclusies

De bovenstaande resultaten leiden tot de volgende conclusies. De startende zorgonderne-

mers missen:

1. Het overzicht over de kwaliteitseisen waar zij als startende zorgondernemer aan

moeten voldoen.

2. Een centrale plek waar ze deze informatie kunnen vinden.

3. Informatie die begrijpelijk is en die ze gemakkelijk kunnen vertalen naar hun eigen

onderneming. Ze zoeken deze nu vooral bij collega-ondernemers.

4. Ondersteuning van iemand (coach, vraagbaak) die hen helpt in dit opstartproces.

Liefst een betrouwbare bron en een warme bejegening.

Daarnaast hebben startende zorgondernemers een andere verwachting over de rol van de

inspectie.

14

5. ONDERZOEKSVERANTWOORDING

Doel van het onderzoek

Om de bewustwording van nieuwe zorgondernemers te vergroten en om de kennis via ge-

richte informatie en voorlichting beter vorm te geven, is onderzoek nodig. Dit onderzoek

moet inzicht geven in hoe nieuwe zorgondernemers het beste geïnformeerd kunnen worden

over randvoorwaarden voor goede zorg. Op basis van het onderzoek wordt een communica-

tiestrategie opgesteld.

Het onderzoeksdoel luidt derhalve: inzicht krijgen in hoe nieuwe zorgondernemers zich in-

formeren over kwaliteitseisen waaraan ze als zorgondernemer moeten voldoen, zoals onder

andere verwoord in de Wkkgz.

Onderzoeksvragen die daarbij horen zijn:

- Zijn startende zorgondernemers zich ervan bewust dat ze al bij de start van hun on-

derneming moeten voldoen aan bepaalde kwaliteitseisen?

- Hoe weten ze dat (via wie of wat zijn ze erachter gekomen)? Of waarom weten ze

het niet (heeft dat te maken met interesse, vindbaarheid)?

- Welke informatie op het gebied van eisen aan kwaliteit van zorg <lijst van 15> heb-

ben ze gelezen, gekregen, gezien? (actief of passief)

- Via welke bronnen was dat (instanties, websites, wetgeving, collega’s, branchevere-

nigingen)?

- Hoe beoordelen ze de informatie (helder, begrijpelijk)?

- Hoe belangrijk vinden ze het om vanaf de start aan deze eisen en te voldoen?

- Hoe willen ze het liefst geïnformeerd worden over de kwaliteitseisen waaraan ze

moeten voldoen?

- Hoe kan hun bewustwording nog meer verbeterd worden?

Doelgroep

Het onderzoek richtte zich op de nieuwe zorgondernemers. We kozen hierbij voor zorgon-

dernemers die zich in 2017 ingeschreven hebben bij de Kamer van Koophandel en die ook de

vragenlijst op de website www.nieuwezorgaanbieders.nl hebben ingevuld. Deze groep be-

staat uit kleine ondernemingen. 75% zijn ‘solisten’, dit zijn zzp-ers die ook zelfstandig werken

(dus niet in een samenwerkingsverband). In overleg met IGJ en VWS hebben we ervoor ge-

kozen om voor het onderzoek onderscheid te maken in 5 groepen, namelijk:

- Thuiszorg/ouderenzorg;

- Gehandicaptenzorg;

- GGZ;

- Particuliere klinieken;

- Solisten (ZZP-ers).

Daarnaast namen we in het onderzoek zowel startende zorgondernemers mee die het afge-

lopen jaar bezocht zijn door IGJ als ook zorgondernemers die het afgelopen jaar gestart zijn

en nog niet bezocht zijn. Dit doen we omdat degenen die al bezocht zijn wellicht meer kun-

nen vertellen over de huidige communicatie over de eisen.

15

Methode van onderzoek

Het gaat om een kwalitatief onderzoek waarin we op basis van individuele diepte-interviews

informatie verzamelen. We kiezen voor individuele gesprekken en bijvoorbeeld geen groeps-

gesprek omdat het om een onderwerp gaat waarbij iedere nieuwe zorgaanbieder individueel

een afweging maakt om zaken wel of niet te regelen. De verwachting is dat in een groepsge-

sprek redenen om zaken niet te regelen minder snel boven tafel komen. Sociale wenselijk-

heid kan dan een rol gaan spelen. De bij het onderzoek gebruikte gesprekslijst is opgenomen

in de bijlage.

Steekproef

Op basis van aangeleverde lijsten van het IGJ is random telefonisch contact gezocht met de

ondernemers en zijn afspraken gemaakt. In totaal is met 16 ondernemingen een gesprek

gevoerd, waarvan 1 gesprek telefonisch heeft plaatsgevonden.

De deelnemers aan het onderzoek waren als volgt verdeeld over de kenmerken.

In 2017 bezocht Nog niet bezocht Totaal

Thuiszorg/ouderenzorg 2 2 4

Gehandicaptenzorg 2 2 4

GGZ 0 3 3

Particuliere klinieken 1 2 3

Solisten (ZZP-ers) 2 - 2 2

TOTAAL 5 11 16

De gesprekken duurden een tot anderhalf uur en vonden plaats op de locatie van de onder-

nemer. In de bijlage is een lijst opgenomen met de namen van de ondernemingen en de

gesprekspartners. De gesprekken zijn gevoerd in de periode 15 januari – 16 februari 2018.

2 IGJ bezoekt geen solisten, dus hier gaat het uitsluitend om starters die nog niet bezocht zijn. Een is

werkzaam in de Gehandicaptenzorg, de ander in de GGZ.

16

BIJLAGE

Respondenten die deelnamen aan het onderzoek

Bedrijf Gesprekspartner(s) Plaats

De Leeuwenhof Zorg B.V. Dhr. van Breugel Heerhugowaard

Manazorg Dhr. Joosten Zevenaar

Woonvorm m'n Huisenzo B.V. Dhr. Fokkens Elst

Woonzorg Initiatief Leiderdorp B.V. Dhr. Abma Leiderdorp

V.O.F. Stamhuys Mevr. en dhr. van Stra-

tum

Loon op Zand

Hof van Stroes B.V. Dhr. Jacobs Horssen

Koemeer Mevr. en dhr. Priem Wintelre

Psychotherapie van der Laan Mevr. van der Laan Alkmaar

PGB Judith van Laere Mevr. van Laere Gouda

CoTeam Dhr. Hasan Rotterdam

Woonhoeve de Schaapskooij Mevr. en dhr. Kooijman Stellendam

Vanderleest aesthetics Mevr. Dieleman en dhr.

van Vliet

Middelburg

GGZ eetverslavingskliniek B.V. Mevr. Pragt en dhr.

Schokker

Heemstede

Worldeye Dhr. Vroegop Amsterdam

Sterck Amsterdam B.V. Mevr. Nonnekes en mevr.

Heinsman

Amsterdam

Kliniek de Medici Mevr. van der Pas Blaricum

1

Gesprekspuntenlijst bewustwording nieuwe zorgondernemers

OPMERKING: bij zorgaanbieders waar de IGJ al op bezoek is geweest kan aan onderdeel 4

minder tijd worden besteed.

1. Inleiding 5 minuten

- Toelichting geven op het onderzoek

- Opdrachtgever, VWS

- Doel van het onderzoek uitleggen

- Vertellen waarvoor de resultaten gebruikt worden

- Verslaglegging over het totaal. Niet per persoon i.v.m. privacy

- Eventuele vragen beantwoorden van respondenten

Intro: Het onderzoek wordt uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid,

Welzijn en Sport. Zij willen graag de informatievoorziening over wet- en regelgeving aan be-

ginnende ondernemers verbeteren. Gebleken is namelijk dat starters op de zorgmarkt niet

altijd weten dat ze aan bepaalde regels moeten voldoen. Daar wil VWS graag verandering in

aanbrengen. Daarom worden gesprekken gevoerd met een twintigtal startende zorgaanbie-

ders.

2. Kennismaking 5 minuten

- Kunt u iets meer vertellen over uw bedrijf?

- Wanneer bent u gestart?

- Wat voor diensten levert u? Vallen deze onder de Wet langdurige zorg (Wlz) of de

Zorgverzekeringswet (Zvw)? (of alternatieve zorg en cosmetische zorg)

- Hoeveel mensen werken er in uw bedrijf?

- Hoeveel cliënten heeft u ongeveer?

- Wat zijn uw ambities?

3. Wat regelen bij de start van uw bedrijf: algemeen 10 minuten

- Toen u startte met deze onderneming, wat zijn dan de belangrijkste zaken die u al-

lemaal moet regelen?

- Hoe weet u wat er allemaal geregeld moet worden? Hoe nog meer?

- Op welke manier informeert u zich hierover? (via internet, ondernemersplein, colle-

ga’s, brochures, informatielijnen)?

- Wie zijn in het algemeen voor u belangrijke afzenders van informatie (overheid,

boekhouder, brancheorganisatie, of nog anders?

- Is het eenvoudig om inzicht hierin te krijgen (ja/nee)? Over wat wel en over wat

niet?

- Welke afwegingen maakt u in wat u wel of niet regelt?

- Waarom deze afwegingen?

- Maakt het voor u verschil of andere ondernemers zaken wel of niet regelen?

4. Eisen ten aanzien van de kwaliteit van de zorg: kennis en gedrag 20 minuten

- Weet u dat er vanuit de Wet randvoorwaarden gelden voor veilige en verantwoorde

zorg?

- Weet u aan welke gezondheidswetten u moet voldoen? <bv. Wkkgz, WGBO, Wet

BIG>

2

- Heeft u bijvoorbeeld wel eens gehoord van de Wet kwaliteit, klachten en geschillen

zorg? Of van de geneesmiddelenwet?

- Hoe heeft u daarvan gehoord?

- Wat betekenen deze wetten voor u? Wat moet u regelen om aan de wet te voldoen?

Een aantal voorbeelden die voorgelegd kunnen worden

VOG-plicht: zowel als u solistische werkt in de Wlz zorg of als u nieuwe medewerkers in

dienst krijgt is het verplicht om zowel voor uzelf of voor de nieuwe collega’s een Verklaring

Omtrent Gedrag te kunnen overleggen.

Laagdrempelige klachtenregeling: U moet een regeling op schrift hebben voor de laagdrem-

pelige opvang en afhandeling van klachten en u dient aangesloten te zijn bij een geschillenin-

stantie. Deze regeling moet u onder de aandacht van de cliënten brengen.

Het uitzetten en toedienen van risicovolle medicatie wordt door twee verschillende perso-

nen uitgevoerd.

Er vindt gerichte scholing plaats op medicatieverstrekking en medicatieveiligheid.

Een zorgaanbieder moet een kwaliteitssysteem hebben opgesteld wat kwaliteitsdoelstellin-

gen bevat en beleid, procedures en protocollen om die doelstellingen te bereiken. Ook moet

aangegeven zijn wanneer analyses en evaluaties plaats vinden.

Zorgaanbieders moeten een meldcode vaststellen waarin staat hoe met signalen van huise-

lijk geweld en kindermishandeling wordt omgegaan.

Ontslaat u een zorgverlener wegens ernstig disfunctioneren dan bent u verplicht om dit te

melden bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd i.o.

- Hoe staat u in het algemeen tegenover deze gezondheidswetten? (OPM: in het kort

de voor- en nadelen bespreken, belangrijk – minder belangrijk, niet heel uitgebreid

op ingaan)

- Hebben andere startende zorgaanbieders in uw omgeving deze zaken geregeld bij de

start?

- Lukt het u om aan (bijvoorbeeld de eerdergenoemde) eisen te voldoen of ervaart u

belemmeringen bij het regelen van deze zaken?

- Wat zijn dan deze belemmeringen <bv. tijd, kennis, overzicht, vaardigheden>?

- Wat heeft u allemaal geregeld om ervoor te zorgen dat de kwaliteit van de zorg bin-

nen uw onderneming op orde is?

- Als er zaken nog niet geregeld zijn: bent u van plan om deze zaken binnen afzienbare

tijd te gaan regelen? Waarom wel of niet?

- Hoe beoordeelt u zelf de zorg die u levert op het aspect kwaliteit? Kunt u dit toelich-

ten?

5. Informatievoorziening kwaliteit van zorg 15 minuten

- Hoe zorgt u dat u op de hoogte bent en blijft van de gezondheidswetgeving?

- Wat leest u, wie spreekt u, wat ziet u?

3

- Is het moeilijk of gemakkelijk om bij te blijven?

- Wie is voor u een belangrijk bron in de informatievoorziening (boekhouder, krant, in-

ternet, brancheorganisatie)?

- Als u iets wilt weten over wet- en regelgeving van de overheid, waar zoekt u dit dan?

- Kent u de website www.rijksoverheid.nl en de website www.ondernemersplein.nl en

www.nieuwezorgaanbieders.nl

- Heeft u deze websites wel eens bezocht? Wat vond u ervan?

- Heeft u een brief gekregen van de Inspectie Gezondheidszorg toen u zich inschreef

bij de KvK met het verzoek om een vragenlijst in te vullen?

- Wat vond u ervan om deze brief te ontvangen?

- Wat vond u van de brief zelf (duidelijk, informatief, belerend)?

- Wat heeft u naar aanleiding van deze brief gedaan?

- Heeft u de vragenlijst ingevuld op de site www.nieuwezorgaanbieders.nl?

- Kijkt u wel eens op de website van de Inspectie www.igj.nl

- Kent u het onderdeel Nieuwe zorgaanbieders/Zo beoordelen we de kwaliteit?

- Daar staan 15 onderwerpen waarop de kwaliteit getoetst wordt bij nieuwe zorgaan-

bieders. Kent u deze onderwerpen?

- Verschillende branche- en beroepsverenigingen stellen kwaliteitsdocumenten op.

Bijvoorbeeld het kwaliteitskader gehandicaptenzorg <door landelijke stuurgroep

kwaliteitskader gehandicaptenzorg>. Kent u voor uw branche een dergelijk kwali-

teitskader?

- Zo ja: door wie is dit opgesteld?

- Helpt dit u bij het voldoen aan de eisen en het leveren van goede kwaliteit zorg?

6. Gewenste gedragsverandering van startende zorgaanbieders 5 minuten

- VWS wil dat nieuwe zorgaanbieders al voordat ze starten met het aanbieden van

zorg aan alle eisen die volgens de wet gesteld worden voldoen. Als u minister was

van VWS, hoe zou u dat dan realiseren?

- Wat kan VWS doen om ervoor te zorgen dat u zich meer bewust bent van de wetten

en regels die er voor u gelden? <goed doorvragen!!>

- Wie kan daar nog meer een rol in spelen (brancheorganisatie, KvK)?

- Wat is een geschikt moment?

- Wat is een geschikte manier om het onder de aandacht te brengen <brief, folder, si-

te, filmpje, gesprek, bijeenkomst etc.>

- Wat kunt u zelf doen om ervoor zorgen dat u de eisen vanuit de wet kent en ernaar

handelt?

- Wat kan u daarbij helpen?

- Tenslotte: wat zou er naar uw mening vooral moeten veranderen om ervoor te zor-

gen dat u al bij de start van de onderneming aan de eisen voldoet?

7. Afsluiten/ Evalueren 5 minuten

Dank voor het gesprek en uw tijd. Zijn er nog onderwerpen niet aan de orde geweest waar-

over u iets wilt zeggen?

De rapportage is anoniem. Het gaat erom de overall resultaten te vertalen in een communi-

catieaanpak. Er worden wel citaten opgenomen, maar niet gekoppeld aan de naam van de

gesprekspartner.

Mag ik uw onderneming en uw naam opnemen in het rapport?