Onderzoek leefstijl studenten

Sportonderzoek

Stefan Wolfkamp, Simon Schram17-06-20152HRick Nijland

Volgens bestaand onderzoek houden mensen met een hogere opleidingsgraad er vaak een betere

leefstijl op na en leven gezonder (CBS,Hoogopgeleiden leven langer en gezonder, 2008).

In dit onderzoek wordt gekeken of dit op het niveau van studenten ook al het geval is.

Studenten zijn nou eenmaal de bouwstenen van de toekomstige beroepspraktijk.

In dit onderzoek wordt getracht een verschil aan te tonen tussen MBO studenten en HBO studenten op

het gebied van leefstijl. Aan de hand van de BRAVO factoren worden studenten van beide deze

opleidingen door middel van enquêtes ondervraagd waarbij er naderhand per BRAVO

leefstijlfactor gekeken wordt naar de uitkomsten per studieniveau.

Door de uitkomsten van deze 2 opleidingsniveaus met elkaar te vergelijken kan er een beeld worden gegeven van de gezondheidsverschillen tussen de beide opleidingsniveaus. En een conclusie worden

getrokken of MBO studenten net als in de beroepspraktijk minder gezond leven dan HBO

studenten.

Uit dit onderzoek blijkt dat er geen significant verschil is tussen beide studies waar een MBO

student vaker rookt, Drinkt een HBO student meer. Uit dit onderzoek is op te maken dat op het niveau

van studenten er weinig verschil is in gezondheidsfactoren.

Stefan Wolfkamp & Simon Schram

1

MBO Ongezond?!

InhoudsopgaveInleiding..................................................................................................................................................3

Aanleiding...........................................................................................................................................3

Maatschappelijke relevantie..............................................................................................................4

Praktijk relevantie..............................................................................................................................4

Theoretisch kader...............................................................................................................................5

Operationalisatie van begrippen........................................................................................................6

Doelstelling.........................................................................................................................................6

Leeswijzer...........................................................................................................................................7

Methode en Materialen.........................................................................................................................7

Onderzoekspopulatie.........................................................................................................................7

Meetinstrumenten.............................................................................................................................7

Procedure data verzameling...............................................................................................................8

Data analyse.......................................................................................................................................8

Resultaten..............................................................................................................................................8

Discussie...............................................................................................................................................12

Conclusie..............................................................................................................................................13

Aanbevelingen......................................................................................................................................13

Bijlages.................................................................................................................................................15

Bronnenlijst..........................................................................................................................................15

Enquête............................................................................................................................................18

Grafieken onderzoek........................................................................................................................21

2

InleidingDe studententijd wordt gezien als de mooiste tijd van het leven. Een en al plezier en vooral veel drank zijn daarbij belangrijke componenten. Heeft deze tijd ook invloed op de leefstijl van de studenten?

Binnen het onderzoek worden de aanleiding, theoretisch kader, doelstelling/vraagstelling en methode beschreven. In de aanleiding staat een omschrijving van het probleem, een maatschappelijke relevantie en een praktijk relevantie. In het theoretisch kader wordt de huidige stand van zaken met betrekking tot literatuurstudies, kritisch betoog bestaande informatie, koppeling belangrijkste theorie en operationaliseren belangrijke begrippen beschreven. In de doelstelling/vraagstelling wordt het doel van het onderzoek smart neergezet. Daarnaast wordt de hoofdvraag en deelvragen beschreven en er wordt afgevraagd of het probleem, de doelstelling en de vraagstelling consistent zijn. In de methode zijn er een aantal zaken die besproken moeten worden. Dit zijn de onderzoekspopulatie, het onderzoeksdesign, de meetinstrument, de dataverzameling en de data-analyse.

Aanleiding

Naar aanleiding van een krantenbericht op nos.nl, waarin een onderzoek beschreven wordt die aangeeft dat studenten steeds dikker worden, wordt dit onderzoek uitgevoerd (Nos, 2011). Binnen dit onderzoek zijn studenten onderzocht en daaruit blijkt dat studenten in de eerste drie maanden 2,1 kilo aankomen. Dat is een forse stijging.

Studenten vormen een belangrijk onderdeel van de maatschappij. Het is de groep waar de maatschappij het over enkele jaren van moet hebben. Ze krijgen zelfs studiefinanciering om te zorgen dat studenten hun diploma halen.

Toch wordt ook vaak gesuggereerd dat studenten erg ongezond zijn en zich daardoor helemaal niet bezig houden met hun studie (Brussel, 2014). Studeren is het leven van vrijheid, blijheid en alcohol. De studenten hangen elke avond in de kroeg en de meeste ervan komen in hun studietijd aan. Zover zelfs dat er wordt beweerd dat eerstejaars gemiddeld 13 kilo aankomen (Meernik, 2013). Dit betekent dat de gezondheid van deze studenten enorm verslechterd binnen een jaar.

Een slechte leefstijl zorgt vaak voor overgewicht. Overgewicht is een maatschappelijk probleem binnen de Nederlandse samenleving. Onder jongeren is het overgewicht de laatste paar jaren ook ernstig toegenomen. Het percentage overgewicht is sinds de jaren tachtig met vier procent toegenomen (CBS, Steeds meer overgewicht, 2012). Overgewicht staat vaak in directe relatie met een ongezonde leefstijl (Lenting-scheers, 2007).

Voor het onderzoek worden de BRAVO factoren gebruikt. Deze factoren zijn ieder van belang voor een gezonde leefstijl. De B staat voor Beweging. Weinig beweging zorgt voor een hogere kans op overgewicht (Gezondheid, 2015). De R staat voor Roken. Roken zorgt voor een verhoogde kans op kanker en hart en vaatziektes (Nederland, 2015). Ook gaat de algemene conditie achteruit en zorgt het voor een verminderde weerstand. De A staat voor Alcohol. Het teveel drinken van alcohol leidt tot een verhoogd risico op hart en vaatziekten (Nederland, 2015). Mensen die veel alcohol drinken hebben ook meer last van slecht slapen en stress (Dietcetera, 2015). De V staat voor Voeding.

3

Ongezonde voeding zorgt voor een verhoogde kans op overgewicht. Ook kan ongezonde voeding leiden tot meer kans op hart en vaatziekten, kanker en diabetes (Nederland, 2015). De O staat voor Ontspanning. Weinig ontspanning kan leiden tot werkverzuim en grote spanningen. Dat kan weer leiden tot overspanning en zelfs een burn-out (Lijflijn, 2012).

Voor de toekomst is het van belang om te kijken in hoeverre de gezondheid onder jongeren is gesteld. Dit onderzoek is gericht op de groep studenten. Studenten kunnen studeren aan verschillende onderwijsinstellingen. Deze zijn van het MBO tot het WO. MBO opgeleiden worden vaak gerekend tot de laagopgeleiden en opgeleiden van het HBO en WO tot de hoogopgeleiden. Wat ook meespeelt in dit onderzoek is dat laagopgeleiden vaker er een slechte leefstijl op nahouden dan hoger opgeleiden. Laagopgeleiden hebben vaker last van chronische aandoeningen en ervaren meer gezondheidsproblemen (Jeeninga, 2014).

Maatschappelijke relevantieDe BRAVO factoren zijn de factoren die een leefstijl in kaart kunnen brengen. Aan de hand van deze factoren wordt het onderzoek uitgewerkt. De BRAVO factoren zullen ook inzicht geven hoe leefstijl binnen de maatschappij speelt.

Binnen de Nederlandse bevolking zijn overgewicht en een ongezonde leefstijl een groot probleem (Meerman, 2015). Het blijkt dat meer dan de helft van de Nederlandse bevolking niet voldoet aan de Nederlandse Norm gezond bewegen (Verhagen, 2015). Alcohol is ook een van de problemen. 6 procent van de Nederlandse bevolking drinkt meer dan de aanbevolen hoeveelheid van twee glazen alcohol per dag en 1 op de 7 mannen is een zware drinker (Zantinge, Laar, & Meijer, 2013). Roken wordt nog steeds door bijna ¼ van de Nederlandse bevolking gedaan. Het aantal is al wel gedaald, maar de groep is nog steeds erg groot (Harbers, 2014). Voeding wordt een steeds groter probleem binnen de Nederlandse bevolking. De meeste mensen eten onvoldoende fruit en maar 20 procent van de bevolking haalt de aanbevolen hoeveelheid vis (Bakel, 2013).

De meeste studies laten zien dat studenten gemiddeld ongezonder leven dan de gemiddelde Nederlander. Een student rookt meer, drinkt meer en vooral het overmatig drankgebruik is zorgwekkend (Vuijster, 2010). Alcohol onder studenten is een nog groter probleem dan die onder de gehele Nederlandse bevolking. Dit komt door het binge drinken van de jongeren. Uit onderzoek blijkt dat onder jongeren 30 procent wel eens meer dan 5 glazen heeft gedronken op een avond (Zantinge, Laar, & Meijer, 2013). Qua roken ligt de grootste risicogroep vooral onder de studenten. Van de mannen van 19-29 jaar rookt 33 procent. Van de jongeren die recent hebben gerookt daalt het aantal licht, maar nog steeds 35 procent heeft recent gerookt (Harbers, 2014).Voeding is ook onder de studenten een probleem. Uit onderzoek is gebleken dat 51 procent van de ondervraagden er een ongezonde eetgewoonten op nahoudt (Wilde, 2012). Dit zijn cijfers die de ernst van de situatie kenbaar maken. Een vervolgonderzoek op deze verschillende kwesties is daarom erg van belang.

Praktijk relevantieStudenten zijn een grote groep binnen de maatschappij. Veel studenten zijn lid van een vereniging. Verenigingen zorgen vaak voor veel feesten voor deze studenten. Vele verenigingen zijn ook daarop gebaseerd.

Studenten zijn dus een grote groep binnen de maatschappij. Het ministerie van volksgezondheid heeft niet voor niks het motto ‘Nederland gezond en wel’ (VWS, 2014). Dit doelt op de gehele

4

bevolking, waaronder ook de studenten vallen. De gezondheid van deze groep moet zo goed mogelijk gewaarborgd worden. Dit is natuurlijk een redenering die iets te kort door de bocht is, maar het heeft wel degelijk enige relevantie. Studenten behoren tot de toekomst van Nederland. Het aandeel jongeren zal de komende jaren alleen maar afnemen (Giesbers, 2014). Het aantal ouders stijgt volgens nationaal kompas. De jongeren van nu zullen de lasten van de ouderen moeten dragen, waardoor gezondheid van wezenlijk belang is om dit te kunnen waarmaken. Dit betekent dat dit onderzoek relevant genoeg is om enkele aanleidingen te kunnen geven in hoeverre studenten gezond dan wel niet gezond zijn.

In de praktijk blijkt dat verschillende onderzoeken verschillende uitkomsten hebben. De een vertelt dat studenten best gezond zijn en anderen pretenderen dat studenten niet gezond zijn. Dit betekent dat er nog steeds onderzoek naar gedaan moet worden, omdat er nog geen duidelijkheid bestaat over de leefstijl van studenten.

Theoretisch kaderIn de huidige literatuur is te vinden dat studenten vaak een ongezonde leefstijl genieten. Toch wordt in een onderzoek, wat beschreven staat in een artikel van Nu.nl, duidelijk gemaakt dat dit eigenlijk wel meevalt. In het onderzoek van ASA (uitzendbureau studenten) wordt geschetst dat studenten veel sporten, gezond eten en weinig roken (ASA, 2012). Dit zijn geruststellende berichten. Dit onderzoek is echter gedaan onder 700 studenten en dit zijn allen hoogopgeleide studenten. Het onderzoek waarborgt niet de gehele identiteit van de Nederlandse student.

Ten opzichte van de studies zijn er een aantal twijfels te trekken. Verschillende studies laten verschillende resultaten zien. Dit komt mede door de verschillende groepen studenten die getest worden. Vaak leven lager opgeleiden minder lang in goede gezondheid dan hoogopgeleiden (CBS, Hoogopgeleiden leven langer en gezonder, 2008). Ook zorgt de onderzoekspopulatie vaak voor de verschillende resultaten en conclusies uit een onderzoek. Het kan natuurlijk toeval zijn dat er onder de studenten die getest worden net meer studenten zijn met een gezonde leefstijl dan met een ongezonde leefstijl.

Voor het onderzoek worden de BRAVO factoren gebruikt. De BRAVO factoren worden geoperationaliseerd in het volgende hoofdstuk. Dit onderzoek heeft voor deze BRAVO factoren enkele theoretische onderbouwingen. De BRAVO factoren zijn beweging, roken, alcohol, voeding en ontspanning. De vijf begrippen worden getoetst onder studenten. Dit omdat de uitvoering van elk begrip kan bijdragen aan een gezonde of ongezonde leefstijl.

In het algemeen is er veel aan te wijzen als gevolgen van ongezonde leefgewoonten. Ongezonde leefgewoonten leiden ook tot slechtere leerprestaties van jongeren (OCW, 2012). Dagelijks roken en onvoldoende bewegen zijn de grootste boosdoeners.

Lichamelijke activiteit ofwel beweging kan leiden tot een betere bescherming tegen tal van ziektes. Beweging leidt daardoor tot minder ziekteverzuim, ook onder studenten. (Wendel-Vos, 2014). Beweging leidt ook tot fitheid en meer zelfvertrouwen. Sociale vaardigheden worden ook verbeterd door sport en spel. De leerprestaties zullen daardoor toenemen (Vervoorn, 2011). Roken is, zoals onderzocht door het ministerie van OCW, daadwerkelijk van invloed op leerprestaties van jongeren. Ongezond eten is, net als roken en bewegen, een oorzaak van slechtere prestaties door studenten (Brussel, 2014). Ontspanning heeft net als de andere factoren invloed op de leerprestaties.

5

Ontspanning heeft, zo blijkt, een positief effect op de leerpresaties van studenten (Ontspannen, 2015).

Zoals beschreven in de aanleiding is er een relatie waarneembaar tussen gezondheid en laagopgeleiden en gezondheid en hoogopgeleiden. Laagopgeleiden houden er over het algemeen een slechtere leefstijl op na dan hoogopgeleiden. Door deze slechtere leefstijl zullen eerdere opmerkingen over de relatie tussen leerprestaties en ongezonde leefgewoonten een groter effect hebben op de laagopgeleiden. Binnen dit onderzoek wordt er gekeken naar twee verschillende opleidingen. Een die valt binnen de sector laagopgeleiden en een die valt onder de sector hoogopgeleiden.

Operationalisatie van begrippenBRAVO factoren: Afkorting voor enkele onderdelen van de leefstijl. Dit zijn de B voor beweging, de R voor roken, de A voor alcohol, de V voor voeding en de O voor ontspanning

Gezonde leefstijl: Leefstijl waaruit blijkt dat de student op vrijwel alle onderdelen van de BRAVO factoren goed scoort.

Ongezonde leefstijl: Leefstijl waaruit blijkt dat de student op vrijwel alle onderdelen van de BRAVO factoren slecht scoort.

SGM: Sport, gezondheid & management. Opleiding aan de Hanzehogeschool Groningen

Alfacollege: MBO school te Groningen waar de opleiding Sport & Bewegen aangeboden wordt.

Student: leerling aan een zekere onderwijsinstelling.

DoelstellingHet doel van het onderzoek is om de leefstijl van studenten in kaart te brengen. Van hieruit wordt geprobeerd om een verschil op te merken tussen studenten van Sport, gezondheid en Management en studenten van Sport & Bewegen. Doordat de leefstijl in kaart wordt gebracht kunnen de behoeftes in kantines of verschillende gebouwen worden aangepast. De uitkomst van dit onderzoek kan aantonen of de gekozen studie bijdraagt aan een gezonde leefstijl. Ook kan de uitkomst van dit onderzoek bijdragen aan het verbeteren van de dreigende vergroting van de sociaal economische gezondheidsverschillen.

De hoofdvraag van dit onderzoek is:

In hoeverre is er een verschil in leefstijl tussen eerstejaars SGM studenten en eerstejaars Sport & Bewegen studenten?

Hierbij horen ook enkele deelvragen om de hoofdvraag zo goed mogelijk te kunnen beantwoorden. Dit zijn:

- Roken eerstejaars Sport & bewegen studenten meer dan eerstejaars SGM studenten?- Nuttigen eerstejaars Sport & bewegen studenten meer alcohol dan eerstejaars SGM

studenten?- Letten eerstejaars Sport & Bewegen studenten meer op hun voeding dan eerstejaars SGM

studenten?

6

- Bewegen eerstejaars Sport & bewegen studenten meer dan eerstejaars SGM studenten?

De deelvragen hebben te maken met de BRAVO factoren. Deze BRAVO factoren zijn beweging, roken, alcohol, voeding en ontspanning. Om de verschillende situaties van studenten in kaart te brengen is het ook belangrijk om te weten of de student thuis of op kamers woont. Dit kan een wezenlijk verschil geven in de resultaten, omdat de ouders thuis nog voor een groot deel verantwoordelijk zijn voor de voeding.

LeeswijzerDit onderzoeksrapport bestaat uit een enquête. Deze staat volledig vermeld in de bijlage. Eerst is er de onderzoeksopzet van het onderzoek weergegeven, bestaande uit de aanleiding, het theoretisch kader en de hoofd en deelvragen. Daarna worden de methode en materialen weergegeven. Deze bestaat uit de onderzoekspopulatie, meetinstrumenten, procedure dataverzameling en data analyse. Daarna komen de resultaten met alle grafieken. Na de resultaten volgen de discussie, conclusie en aanbevelingen. Dit gebeurt aan de hand van de resultaten.

Methode en Materialen

OnderzoekspopulatieDe onderzoekspopulatie bestaat uit eerstejaars studenten van de opleiding Sport, Gezondheid en Management aan de Hanze Hogeschool Groningen en de opleiding Sport en bewegen aan het Alfa College in Groningen. Op deze 2 studies is dezelfde enquête verspreid. Er is een totale respons van 50 respondenten in dit onderzoek. Per studie komt dit hierbij op 25 respondenten van de enquête (n=25 per studie).

Binnen dit onderzoek wordt geen onderscheid gemaakt tussen mannen en vrouwen. De leeftijd van de ondervraagden ligt tussen de 16 en de 23 jaar. Bij het afnemen van de enquêtes zijn de respondenten volledig willekeurig benaderd.

MeetinstrumentenDe resultaten komen voort uit de ingevulde enquêtes . Op 2 verschillende scholen is 1 dezelfde enquête verspreid met betrekking op de BRAVO factoren.

De enquête is over het internet uitgezet, alvorens de enquêtes te versturen is contact gezocht met de betreffende opleiding om goedkeuring te vragen. Na deze goedkeuring is enquête per e-mail verspreidt onder de studenten. Bij het niet aanwezig zijn van deze mogelijkheid is er schriftelijk een enquête afgenomen.

De voorkeur van respons gaat uit naar e-mail. Via dit medium kan de enquête het grootst verspreid worden en het makkelijkst worden geïnterpreteerd. Er is gekozen om dit onderzoek via enquête verspreiden vanwege de grootte van dit onderzoek. De kracht van dit onderzoek ligt in de respons deze zal via een enquête het grootst zijn. Door 1 enquête te verspreiden kan ook goed gezien worden wat de verschillen in leefstijl zijn tussen de 2 verschillende opleidingen.

Bij de betreffende leiding van de opleidingen zal dit gecorrespondeerd worden en zodoende de e-mail adressen worden opgevraagd. Er wordt gestreefd naar een respons van minimaal 50 per opleiding, meer respons betekend een beter beeld van de algemene leefstijl van de studenten.

7

De enquête bestaat uit een vragenlijst van ongeveer 15 vragen waarin de leefstijl van de student naar voren komt. Zaken die hierin naar voren komen zijn:

- Eetpatroon- Alcoholgebruik en roken- Bewegen in vrije tijd en op school- Sociale contacten buiten de opleiding

Doordat de enquête uit een andere vragenlijst opgezet. Er is geen bestaande vragenlijst die perfect past bij hetgeen wat onderzocht is. Daardoor is er een eigen vragenlijst opgesteld. Dit leidt tot vragen naar de validiteit en betrouwbaarheid. Doordat het aan de hand van een bestaande vragenlijst is gedaan wordt de validiteit gewaarborgd. De betrouwbaarheid is ook een punt van zorg geweest. Om de betrouwbaarheid te waarborgen zijn er verschillende acties uitgevoerd. Het uitvoeren van de enquête heeft onder dezelfde omstandigheden plaatsgevonden voor de verschillende studenten. Dit betekent hetzelfde tijdstip en zelfde opstelling. Op dezelfde plek was niet realiseerbaar. De test is wel minder betrouwbaar dan bestaande testen, doordat er nog nooit een hertest is uitgevoerd en het een op zichzelf staande vragenlijst is.

Procedure data verzamelingVerzameling van de data vindt plaats via het internet. De data is elk moment op te vragen over het internet. Er zijn 2 enquêtes uitgezet met daarin exact dezelfde vragen. Deze zijn per afdeling uitgewerkt en uiteindelijk met elkaar vergeleken.

In eerste instantie zijn er vragen opgesteld. Er werd een vragenlijst nagestreefd met niet meer dan 17 vragen. Op deze manier wordt voorkomen dat de respondent gemakshalve antwoorden geeft. De duur van de enquête schommelt tussen de 10 en 15 minuten.

De vragen zullen concreet worden opgesteld, op deze manier kan uit elk antwoord gericht een conclusie getrokken worden.

Vervolgens zijn deze verwerkt in SPSS de vragen zijn opgesteld met maximaal 6 variabelen in de antwoordopties. Waarvan de vragen voornamelijk in een ordinale schaal kunnen worden verwerkt in SPSS. Hierdoor kunnen makkelijke percentages en aan worden gegeven in hoeverre iemand om zijn/haar leefstijl denkt per vraag.

Data analyseNadat voldoende data verzameld is, is de enquête gesloten. Deze enquêtes zijn bekeken en nagekeken om zo de niet volledig ingevulde of slecht ingevulde enquêtes eruit te halen. Via SPSS zijn de enquêtes handmatig ingevoerd. Van alle respondenten zijn de antwoorden genoteerd, omgezet in percentages en verwerkt in tabellen hierbij kunnen de 2 studies met elkaar worden vergeleken.

Nadat de resultaten zijn ingevoerd en verwerkt in percentages hebben de onderzoekers conclusies kunnen trekken uit de gegeven antwoorden.

ResultatenDe resultaten zijn voortgekomen uit de enquête. Deze enquête is uitgegeven onder studenten van de opleiding Sport, Gezondheid en management en sport & bewegen. De resultaten zijn verwerkt in

8

SPSS en daar zijn een aantal grafieken uit voortgekomen. De belangrijkste resultaten die daarin naar voren komen staan hier verwerkt.

Het belangrijkste voor de resultaten is dat het de BRAVO factoren betreft. Per BRAVO factor worden de resultaten weergegeven. De grafieken zijn verdeeld per opleiding. In elke grafiek staan daarom de resultaten van de opleiding Sport, Gezondheid en Management en de opleiding Sport & bewegen los van elkaar. Daar kan later een conclusie aan verbonden worden.

Thuissituatie

De vraag die gesteld is wat de woonsituatie van de student is. Bij de opleiding Sport, Gezondheid & Management is 11/25 uitwonend en 14/25 thuiswonend. Bij de opleiding Sport & bewegen is 7/25 uitwonend en 18/25 thuiswonend.

9

Beweging

De vraag die gesteld is is of de student een sport beoefent. Bij de opleiding Sport, Gezondheid & Management beoefent 22/25 een sport en 3/25 niet. Bij de opleiding Sport & Bewegen beoefent 20/25 een sport en 5/25 niet.

De vraag die gesteld is is hoe lang de student gemiddeld sport per week. Bij de opleiding Sport, Gezondheid & Management sport 1/22 1 tot 3 uur per week, 9/22 3 tot 6 uur per week, 7/22 6 tot 9 uur per week en 5/22 9 tot 12 uur per week.

10

De vraag in de enquête over beweging is of de student vindt of hij of zij voldoende sport. Bij de opleiding Sport, Gezondheid & Management wil 4/25 meer bewegen, 6/25 wil minder bewegen en 15/25 vindt zijn/haar beweging voldoende. Bij de opleiding Sport & Bewegen wil 4/25 meer bewegen, 11/25 minder bewegen en 10/25 vindt zijn/haar beweging voldoende.

De vraag die gesteld is aan de studenten is of hij/zij meer wil gaan bewegen. Bij de opleiding Sport, Gezondheid & Management wil 9/25 meer bewegen en 16/25 niet. Bij de opleiding Sport & Bewegen wil 11/25 meer bewegen en 14/25 niet.

11

Roken

De vraag die gesteld werd aan de studenten is of hij of zij rookt. Bij de opleiding Sport, Gezondheid & Management rookt 5/25. 20/25 rookt niet. Bij de opleiding Sport & Bewegen rookt 7/25 en 18/25 rookt niet.

De vraag die gesteld is aan de studenten is wat het aantal sigaretten is wat hij/zij rookt op een dag. Deze vraag geldt alleen voor de rokers. Niet-rokers zijn buitengesloten. Bij de opleiding Sport, Gezondheid & Management rookt 2/5 minder dan 5 sigaretten, 1/5 5 tot 10 sigaretten en 2/5 meer dan 10 sigaretten per dag. Bij de opleiding Sport & Bewegen rookt 2/7 minder dan 5 sigaretten, 4/7 5 tot 10 sigaretten en 1/7 meer dan 10 sigaretten per dag.

12

Alcohol

De vraag over alcohol is of hij of zij wel eens alcohol drinkt. Bij de opleiding Sport, Gezondheid & Management drinkt 22/25 wel eens alcohol en 3/25 niet. Bij de opleiding Sport & Bewegen drinkt 13/25 wel eens alcohol en 12/25 niet.

De vraag die gesteld is aan de studenten hoeveel dagen van de week hij/zij alcohol drinkt. Bij de opleiding Sport, Gezondheid & Management drinkt 7/22 1 dag, 13/22 2 dagen en 2/22 3 a 4 dagen per week. Bij de opleiding Sport & Bewegen drinkt 6/14 1 dag, 6/14 2 dagen en 2/14 3 a 4 dagen per week.

13

De vraag die gesteld is aan de studenten is hoeveel glazen alcohol hij/zij per keer drinkt. Bij de opleiding Sport, Gezondheid & Management drinkt 1/22 1 glas, 3/22 2 glazen, 9/22 3 glazen en 9/22 4 glazen of meer per keer. Bij de opleiding Sport & Bewegen drinkt 1/14 1 glas, 3/14 2 glazen, 2/14 3 glazen en 8/14 4 glazen of meer per keer.

De vraag die gesteld is aan de studenten is of hij/zij vindt dat hij/zij te veel drinkt. Bij de opleiding Sport, Gezondheid & Management vindt 6/22 dat hij/zij te veel drinkt en 16/22 niet. Bij de opleiding Sport & Bewegen vindt 2/14 dat hij/zij te veel drinkt en 12/14 niet.

14

De vraag die gesteld is aan de studenten is of hij/zij van plan is om minder te gaan drinken. Bij de opleiding Sport, Gezondheid & Management is 5/22 van plan minder te gaan drinken en 17/22 niet. Bij de opleiding Sport & Bewegen is 2/14 van plan minder te gaan drinken en 12/14 niet.

Voeding

De vraag over voeding die gesteld is is of de student komt aan de norm van gemiddeld 200 gram groente en 200 gram fruit per dag. Bij de opleiding Sport, Gezondheid & Management haalt 2/25 de norm lang niet, 4/25 som, 10/25 bijna altijd en 9/25 elke dag. Bij de opleiding Sport & Bewegen haalt 1/25 de norm niet, 6/25 soms, 6/25 bijna altijd en 12/25 elke dag.

15

De vraag die gesteld is aan de studenten is hoeveel dagen hij/zij ontbijt in de week. Bij de opleiding Sport, Gezondheid & Management ontbijt 19/25 elke dag, 5/25 4 tot 6 dagen en 1/25 minder dan 4 dagen. Bij de opleiding Sport & Bewegen ontbijt 19/25 elke dag, 4/25 4 tot 6 dagen en 2/25 minder dan 4 dagen.

De vraag die gesteld is aan de studenten is hoeveel dagen per week hij/zij een warme maaltijd eet. Bij de opleiding Sport, Gezondheid & Management eet 19/25 elke dag, 4/25 6 dagen en 2/25 4 a 5 dagen per week warm. Bij de opleiding Sport & Bewegen eet 19/25 elke dag, 2/25 6 dagen, 3/25 4 a 5 dagen en 1/25 3 dagen of minder per week warm.

16

De vraag die gesteld is aan de studenten is of hij/zij vindt dat hij/zij gezond eet. Bij de opleiding Sport, Gezondheid & Management vindt 11/25 dat hij/zij gezond eet, 5/25 vindt dat het beter kan en 9/25 vindt dat hij/zij niet gezond eet. Bij de opleiding Sport & Bewegen vindt 7/25 dat hij/zij gezond eet, 5/25 vindt dat het beter kan en 13/25 vindt dat hij/zij niet gezond eet.

De vraag die gesteld is aan de studenten is of hij/zij zelf kookt. Bij de opleiding Sport, Gezondheid & Management kookt 9/25 wel, 4/25 niet en 12/25 soms. Bij de opleiding Sport & Bewegen kookt 8/25 wel, 4/25 niet en 13/25 soms.

17

Ontspanning

De vraag over ontspanning is of de student vindt dat hij of zij voldoende afwisseling heeft tussen de studie en de vrije tijd. Bij de opleiding Sport, Gezondheid & Management heeft 19/25 voldoende afwisseling tussen de vrije tijd en de studie en 6/25 vindt dat niet. Bij de opleiding Sport & Bewegen heeft 22/25 voldoende afwisseling tussen studie en vrije tijd en 3/25 niet.

De vraag die gesteld is aan de studenten is hoe vaak hij/zij gemiddeld per maand op stap gaat. Bij de opleiding Sport, Gezondheid & Management stapt 2/25 1 keer per maand, 6/25 2 keer per maand, 10/25 3 keer per maand en 7/25 4 keer of vaker per maand. Bij de opleiding Sport & Bewegen stapt 3/25 1 keer per maand, 11/25 2 keer per maand, 5/25 3 keer per maand, 6/25 4 keer of vaker per maand.

18

Discussie In dit onderzoek is er gekeken of er op het leerniveau van studenten al verschil is in leefstijl, dit onderzoek komt voort uit een bestaand onderzoek (CBS, Hoogopgeleiden leven langer en gezonder, 2008) waaruit blijkt dat hoger opgeleiden vaak gezonder leven en minder gezondheidsklachten hebben dan mensen met een mindere studieachtergrond.

Hierbij is gekeken of er aantoonbaar verschil is tussen MBO- en HBO studenten. Beide partijen hebben hierbij dezelfde vragenlijst onder ogen gekregen. Deze vragenlijst is samengesteld door de onderzoekers zelf op basis van een bestaande BRAVO vragenlijst. Deze bestaande lijst is bewerkt op basis van de afnemersgroep en op studenten ingericht. Deze enquête is vanwege de eigen samenstelling niet getest op betrouwbaarheid en validiteit.

Ander discussiepunt in dit onderzoek zijn de leeftijdsverschillen tussen de beide groepen, waar de 1e jaars MBO student rond de 16 jaar schommelt is de 1e jaars HBO student vaak rond de 18 jaar. Deze grofweg 2 jaar maken in leefstijl veel uit. De wettelijk gestelde grens van 18 jaar voor drank en om te roken speelt hierbij een grote rol. Daarnaast is dit onderzoek uitgevoerd op 2 sport opleidingen waarbij dit geen goed beeld geeft voor de gemiddelde student deze studenten zullen wellicht meer bewegen dan een gemiddelde student.

Voor een vervolgonderzoek zouden de leeftijden van de student beter op elkaar moeten worden afgestemd in plaats van het leerjaar. daarnaast zou het, het onderzoek kracht bij doen om verschillende opleidingen met elkaar te vergelijken in plaats van enkel sport opleidingen. Op deze manier kan er een beeld gegeven worden van de standaard MBO student en de standaard HBO student.

ConclusieUit het onderzoek gebaseerd op de BRAVO factoren blijkt dat er in bepaalde punten wel degelijk verschil is tussen Mbo en HBO studenten. Op het gebied van de Bravo factoren zijn verschillende vragen gesteld om te achterhalen hoe de respondent om de betreffende leefstijlfactor denkt. Uit de gegeven antwoordopties is bij elke vraag een conclusie te trekken in hoeverre de respondent er een gezonde leefstijl op nahoud.

Per BRAVO Factor wordt hier weergegeven in welke mate er door beide groepen wordt voldaan.

Bewegen: aan de 2 groepen is gevraagd hoeveel uur ze per week sporten, op deze vraag komt een vrijwel een gelijk antwoord in het aantal uur sport en valt hier geen conclusie over te trekken. er is binnen het kopje beweging geen duidelijk onderscheidt te maken tussen de beide opleidingsniveaus

Roken: MBO studenten scoren op het gebied van roken hoger dan HBO studenten. Dit is opvallend omdat de wettelijk gestelde leeftijdsnorm hierbij gesteld is op 18 jaar. Van de 25 ondervraagde studenten rookt er op het MBO 7 en op het HBO 5. Mede vanwege de leeftijdsverschillen tussen de 2 opleidingen is het opvallend dat MBO’ers hier hoger scoren.

19

Alcoholgebruik: Volgens dit onderzoek worden er door HBO studenten vaker alcohol genuttigd dan door MBO studenten 22 van de 25 HBO’ers geeft aan wel eens te drinken dit staat tegenover de 14 van de 25 MBO’ers die dit aangeven. Ook blijkt dat de HBO’ers meer en vaker drinken dan MBO studenten.

Voeding: Voor het kopje voeding is de norm 200gram groente & 200 gram fruit opgesteld. Aan de studenten is gevraagd in hoeverre ze elke dag aan deze norm komen. Op deze vraag wordt door de HBO en MBO studenten vrijwel gelijk geantwoord. Het gros van de studenten haalt vrijwel iedere dag de norm van 200 gram groenten en 200 gram fruit.

Bij de vraag “vind je dat je ongezond eet?” antwoorden 13 MBO’ers dat ze best wat gezonder zouden kunnen eten ten opzichte van 9 van de HBO studenten.

Ontspanning: De opgestelde vragen over ontspanning betreffen de eigen perceptie van de student over de studielast en de vrije tijd die hier tegenover staat. Beide groepen geven hierbij aan dat er een goede afwisseling is tussen deze 2 factoren.

Uit de BRAVO factoren blijkt dat er maar weinig verschillen zijn tussen deze 2 groepen studenten. Wat opvallend is dat de groep MBO’ers vaker rookt gezien het leeftijdsverschil tussen de 2 groepen. Waar de MBO student meer rookt geeft de HBO student aan juist vaker te drinken. Op deze 2 punten is er het enige significant verschil te bekennen tussen de 2 studieniveaus.

AanbevelingenEr zijn een aantal aanbevelingen om een vervolg te maken op dit onderzoek. De verschillende aanbevelingen worden in dit hoofdstuk naar voren gebracht.

Ten eerste is het belangrijk dat de onderzoekspopulatie min of meer gelijkwaardig is. Nu was de leeftijd verschillend en daardoor waren de resultaten anders dan verwacht. Dit komt mede door de wet van geen alcohol en sigaretten onder de 18. Een idee dus om dezelfde leeftijdscategorie te pakken. Voor een vervolgonderzoek kan daarom gesteld worden dat er voor de laagopgeleiden, MBO’ers, hogere klassen uitgezocht kunnen worden om de populatie in leeftijd ongeveer gelijk te laten zijn.

Ten tweede is het lastig om te stellen dat er echt verschil in leefstijl is tussen twee sportopleidingen. Veel studenten van sportopleidingen zijn al veel bezig met sporten en daardoor wellicht gemiddeld op het gebied van beweging gezonder dan die van andere opleidingen. Dit gegeven is bekend voorafgaande aan het onderzoek, waardoor er twee sportopleidingen zijn gepakt. Voor een vervolgonderzoek is het van belang om tevens soortgelijke opleidingen te pakken, maar dan zonder sportachtergrond om de invloed van beweging groter te laten zijn bij de conclusie.

Als derde kan gesteld worden dat het onderzoek altijd in waarde stijgt wanneer er meer deelnemers zijn. Voor een vervolgonderzoek is het goed om een grotere populatie te meten. Daardoor stijgt de betrouwbaarheid van de conclusie van het onderzoek.

Als vierde kan gezegd worden dat het verschil tussen MBO en HBO studenten in dit onderzoek niet heel erg groot is te noemen. In een vervolgonderzoek kan bijvoorbeeld gekeken worden wat het verschil is tussen MBO studenten en Universitaire studenten op het gebied van de BRAVO factoren.

20

Op deze manier is het verschil in opleidingsniveau groter en wellicht het verschil in leefstijl ook groter.

Als vijfde kan het vervolgonderzoek meerdere testen omvatten. Een fittest om te kijken welke groep fitter is of een voedingsdagboek om te kijken wie er echt nou zo veel gezonder eet. Zo kan de betrouwbaarheid van het onderzoek beter gewaarborgd worden.

Om de leefstijl van verschillende opleidingsniveaus beter in kaart te kunnen brengen kan in de toekomst een samenwerking gezocht worden met het Ministerie van OCW of het NISB. Hiermee kan een groter draagvlak voor het onderzoek worden gecreëerd en kunnen er meer studenten van verschillende opleidingen en opleidingsniveaus ondervraagt kunnen worden.

21

Bijlages

BronnenlijstASA. (2012). Student heeft gezonde leefstijl. Opgehaald van asatalent.nl:

http://www.asatalent.nl/nieuwsberichten/29975/121715/Student-heeft-gezonde-levensstijl.html

Bakel, A. v. (2013). Voeding samengevat. Opgehaald van www.nationaalkompas.nl: http://www.nationaalkompas.nl/gezondheidsdeterminanten/leefstijl/voeding/voeding-samengevat/

Brussel, V. U. (2014). Ongezond eten laat studenten slechter presteren. Opgehaald van www.nieuwvoordietisten.nl: http://www.nieuwsvoordietisten.nl/nieuws/nieuws/article/ongezond-eten-laat-studenten-slechter-presteren/

CBS. (2008). Hoogopgeleiden leven langer en gezonder. Opgehaald van CBS.nl: http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/gezondheid-welzijn/publicaties/artikelen/archief/2008/2008-2601-wm.htm

CBS. (2012). Steeds meer overgewicht. Opgehaald van CBS.nl: http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/gezondheid-welzijn/publicaties/artikelen/archief/2012/2012-3651-wm.htm

CBS. (2013, 9 12). Grote regionale verschillen in overgewicht, roken en alcoholgebruik. Opgeroepen op 4 15, 2015, van CBS.nl: http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/gezondheid-welzijn/publicaties/artikelen/archief/2013/2013-059-pb.htm

Dietcetera. (2015). Stress. Opgehaald van www.dietcetera.nl: https://www.dietcetera.nl/ziektes-en-aandoeningen/stress

Gezondheid, Z. e. (2015). Te weinig beweging. Opgehaald van zuivelengezondheid.nl: http://www.zuivelengezondheid.nl/?pageID=331

Giesbers, H. (2014). Bevolking: Wat zijn de belangrijkste verwachtingen van de toekomst? Opgehaald van www.nationaalkompas.nl: http://www.nationaalkompas.nl/bevolking/toekomst/

Harbers, M. (2014). Roken samengevat. Opgehaald van www.nationaalkompas.nl: http://www.nationaalkompas.nl/gezondheidsdeterminanten/leefstijl/roken/roken-samengevat/

Jeeninga, W. (2014). Verschillen in gezondheid tussen laagopgeleiden en hoogopgeleiden. Opgehaald van www.regionaalkompas.nl: http://www.regionaalkompas.nl/hart-voor-brabant/thema-s/bevolking/segv/verschillen-in-gezondheid-tussen-laagopgeleiden-en-hoogopgeleiden/

22

Lenting-scheers, E. (2007). overgewicht en leefstijl onder jongeren. Opgehaald van www.ggdnog.nl: http://www.ggdnog.nl/GetDocument.ashx?DocumentID=11574&name=15.-Factsheet-Overgewicht-en-leefstijl-bij-jongeren&rnd=634916018585384125

Lijflijn. (2012). Bravo factoren. Opgehaald van www.lijflijn.nl: http://lijflijn.nl/site/bravo-factoren

Meerman, H. (2015). Overgewicht: een dik probleem in Nederland. Opgehaald van www.tenholter.nl: http://www.tenholter.nl/uploads/file/Overgewicht%20een%20dik%20probleem%20in%20Nederland.pdf

Meernik, I. (2013). studenten komen in half jaar 1 kilo aan. Opgehaald van gezondheidsnet.nl: http://www.gezondheidsnet.nl/voeding/studenten-komen-in-half-jaar-een-kilo-aan

Nederland, c. (2015). Risicofactoren. Opgehaald van www.cardiologiecentra.nl: http://www.cardiologiecentra.nl/patienten/hart-a-gezondheid/risicofactoren

Nos. (2011). Het is officieel: studenten worden dikker. Nos op 3.

NOS. (2011, 06 24). Het is officieel: studenten worden dikker. Opgeroepen op 04 15, 2015, van NOS.nl: http://nos.nl/op3/artikel/250810-het-is-officieel-studenten-worden-dikker.html

OCW. (2012). Ongezonde leefgewoonten slecht voor leerprestaties. Opgehaald van www.aanvalopschooluitval.nl: http://www.aanvalopschooluitval.nl/actueel/bericht/ongezonde-leefgewoonten-slecht-voor-leerprestaties

Ontspannen. (2015). Opgehaald van www.like2learn.nl: http://www.like2learn.nl/?onderdeel=Mentaal&titel=Ontspannen

RIVM. (2013, 06 11). Gezondheidsdeterminanten. Opgeroepen op 04 14, 2015, van Nationaalkompas: http://www.nationaalkompas.nl/gezondheidsdeterminanten/leefstijl/lichamelijke-activiteit/verschillen-sociaaleconomisch/

Student.net. (2011, 02 23). Studenten met groot sociaal netwerk succesvoller. Opgeroepen op 04 15, 2015, van student.net: http://www.studenten.net/studieleven/nieuws/16272/studenten_met_groot_sociaal_netwerk_succesvoller

Verhagen, E. (2015). Sport, leefstijl en gezondheid. Opgehaald van www.vumc.nl: http://www.vumc.nl/afdelingen/sociale-geneeskunde/Onderzoek/Sport_Leefstijl_Gezondheid/

Vervoorn, C. (2011). bewegen = beter leren. Opgehaald van www.nisb.nl: http://kic.nisb.nl/site/catalogus/show/13083

Vuijster, M. (2010). Onderzoek: leefstijl onder studenten. Utrecht: Universiteit Utrecht.

VWS, M. (2014). Ministerie van volksgezondheid, welzijn en sport. Opgehaald van rijksoverheid.nl: http://www.rijksoverheid.nl/ministeries/vws

23

Wendel-Vos. (2014). wat zijn de mogelijke gezondheidsgevolgen van lichamelijke (in)activiteit? Opgehaald van www.nationaalkompas.nl: http://www.nationaalkompas.nl/gezondheidsdeterminanten/leefstijl/lichamelijke-activiteit/wat-zijn-de-mogelijke-gezondheidsgevolgen-van-lichamelijke-activiteit/

Wilde, S. d. (2012). Studenten drinken veel en eten ongezond. Opgehaald van dub.uu.nl: http://www.dub.uu.nl/artikel/achtergrond/geneeskundestudenten-drinken-veel-en-eten-ongezond.html

Zantinge, E., Laar, M. v., & Meijer, S. (2013). Alcoholgebruik samengevat. Opgehaald van www.nationaalkompas.nl: http://www.nationaalkompas.nl/gezondheidsdeterminanten/leefstijl/alcoholgebruik/alcoholgebruik-samengevat/

24

Enquête

Enquête LeefstijlfactorenBeste student, voor je ligt de Bravo vragenlijst in het kader van het Sportonderzoek van 2e jaars sport, gezondheid & management studenten. In deze vragenlijst wordt gevraagd naar factoren rondom Lichaamsbeweging, Roken, Alcohol, Voeding en ontspanning. Gegevens van deze test worden vertrouwelijk gepubliceerd. Er is geen naam –of leeftijdsvermelding nodig bij het invullen van deze enquête.

Geslacht: Woonsituatie:

□ Man □ Uitwonend□ Vrouw □ Thuiswonend

Lichaamsbeweging.

1. Beoefent je een sport? □ ja >> ga door naar vraag 2□ nee >> ga door naar vraag 3

2. hoe lang sport je gemiddeld per week?□ 1 tot 3 uur per week□ 3 tot 6 uur per week□ 6 tot 9 uur per week□ 9 a 12 uur per week□ meer dan 12 uur per week

3. Bent u het afgelopen jaar meer of minder gaan bewegen?□ ik ben meer gaan bewegen□ ik ben minder gaan bewegen□ ik beweeg evenveel als afgelopen jaar

4. Vindt je dat je voldoendesport? □ Ja, voldoende□ nee, een beetje te weinig□ nee, veel te weinig

5. Wilt je meer gaan bewegen/sporten? □ ja

25

□ nee

Roken.

6. Rookt je? □ ja□ nee >> ga door naar vraag 8

7. Hoeveel sigaretten, of shagjes rook je gemiddeld per dag?

Geen Minder dan 10 10 tot 20 Meer dan 20 □ □ □ □

Alcohol.

8. Drinkt je wel eens alcoholische drank? □ ja□ nee >> ga door naar vraag 13

9. Hoeveel dagen van de week drink je alcoholische drank?

Minder dan 1 dag 1 à 2 dagen 3 à 5 dagen meer dan 5 dagen □ □ □ □

10. Hoeveel glazen alcohol drink je gemiddeld per keer?

1 2 3 meer dan 3□ □ □ □

11. Vind je, dat je teveel drinkt? □ ja□ nee

12. Ben je van plan om minder alcohol te gaan drinken? □ ja□ nee

26

Voeding.

13. Hoeveel dagen in de week ontbijt je? □ elke dag□ 4-6 dagen□ minder

14. Hoeveel dagen in de week eet je een warme maaltijd? □ elke dag□ 3 dagen of minder□ 4-6 keer□ vaker dan 6 keer

15. Vind je, dat je gezond eet?

□ ja□ kan beter□ nee

16. Kook je zelf?□ ja□ nee□ soms

17. Kom je aan de norm van gemiddeld 200 gram groente en 200 gram fruit per dag?□ lang niet□ soms□ bijna elke dag□ altijd

Ontspanning

18. Vind je dat je voldoende afwisseling hebt tussen je studie en je vrije tijd?□ ja□ nee

19. Hoe vaak ga je gemiddeld genomen op stap?

□ 1x per maand□ 2x per maand□ 3x per maand□ 1x per week□ 2x per week□ vaker dan 2x per week.

27