ONDERZOEKSRAPPORTbobwillemse.weebly.com/uploads/2/4/2/3/24235643/... · De totale omvang van de...
Transcript of ONDERZOEKSRAPPORTbobwillemse.weebly.com/uploads/2/4/2/3/24235643/... · De totale omvang van de...
Tutorgroep: 26
Studenten: Bob Willemse 2038225
Mentor Emurlai 2066258
Parwiz Ahmadi 2068151
Kim Hanegraaf 2058451
Datum: 12 januari 2014
Versie: 1
Opdracht: Onderzoeksrapport
Tutor: Gertie Vereijken
Deadline: 13 januari 2014, 17:00 uur
Avans Hogeschool | Bedrijfskunde MER
ONDERZOEKSRAPPORT
1 | P a g i n a
VOORWOORD
Voor u ligt het onderzoeksrapport van Kim Hanegraaf, Bob Willemse, Mentor Emurlai en Parwiz
Ahmadi. Het rapport is geschreven in opdracht van het gastbedrijf Plieger B.V. voor de productgroep
sanitair. De samenwerking tijdens dit onderzoek verliep goed zowel binnen de groep als met de
docenten van de opleiding Bedrijfskunde MER op Avans Hogeschool te ’s-Hertogenbosch. We willen
graag Plieger B.V. en de docenten van de opleiding Bedrijfskunde MER bedanken voor de hulp die zij
hebben geboden en met het medemogelijk maken van dit onderzoeksrapport. Ook willen wij de
geïnterviewde inkopers bedanken voor hun medewerking.
Wij wensen u veel lees plezier!
13 januari ’14, ‘s-Hertogenbosch
2 | P a g i n a
INHOUD
Voorwoord .............................................................................................................................................. 1
Inleiding ................................................................................................................................................... 4
H1 | Organisatiebeschrijving ................................................................................................................... 5
Over Plieger ......................................................................................................................................... 5
Interne analyse .................................................................................................................................... 5
Visie en missie .................................................................................................................................. 5
Doelstellingen .................................................................................................................................. 5
strategie ........................................................................................................................................... 6
Systemen .......................................................................................................................................... 6
Externe analyse .................................................................................................................................... 7
Afnemers en leveranciers ................................................................................................................ 7
Bedrijfstak ........................................................................................................................................ 7
Financiele analyse ................................................................................................................................ 8
H2 | Onderzoeksverantwoording ............................................................................................................ 9
H3 | Theoretisch en praktisch kader ..................................................................................................... 11
Theoretisch kader .............................................................................................................................. 11
Praktisch kader .................................................................................................................................. 12
H4 | het leveranciersbeoordelingssysteem .......................................................................................... 13
H5 | Organisatiegevolgen implementatie LBS ...................................................................................... 15
Beoordelingscritirium 1: Logistieke opzet ...................................................................................... 15
Beoordelingscritirium 2: Kwaliteit van de producten .................................................................... 16
Beoordelingscritirium 3: Kwaliteit van de service .......................................................................... 16
H6 | Conclusies ...................................................................................................................................... 17
H7 | Aanbevelingen ............................................................................................................................... 18
Bibliografie ............................................................................................................................................ 19
Bijlagen .................................................................................................................................................. 21
3 | P a g i n a
Bijlage 1: Print Screen LBS in ExCEL ................................................................................................... 21
Bijlage 2: Processchema leveranciersbeoordeling ............................................................................ 22
Bijlage 3: Jaarrekening Plieger 2012 .................................................................................................. 23
4 | P a g i n a
INLEIDING
In het onderzoeksrapport dat voor u ligt is onderzoek gedaan naar leveranciersbeoordelingen.
Leveranciersbeoordeling is belangrijk voor ieder bedrijf, vooral voor handelsbedrijven en
groothandels met veel leveranciers, kan leveranciersbeoordeling ten goede komen van de prestaties
en de winst van een onderneming. Het uiteindelijke doel van dit onderzoek is het opzetten en
implementeren van een leveranciersbeoordelingssysteem (LBS) voor Plieger B.V.
Wanneer men denkt aan het behalen van een hoge winst is men vaak geneigd naar de verkoopkant
van een onderneming te kijken. Immers is het zo dat des te meer er verkocht wordt, des te groter de
omzet is. Dit is waar, maar wanneer deze producten bijvoorbeeld te duur worden ingekocht, is er
ondanks een hoge omzet sprake van een lage winst. Behalve voordelen met betrekking tot de prijs
kan leveranciersbeoordeling ook een grote rol spelen bij het behalen van andere doelstellingen, zoals
het vergroten van de service. Wanneer een onderneming bijvoorbeeld de nee-verkoop tot een
minimum wil reduceren kan zij een hoge voorraad aanhouden. Dit beschermt de onderneming tegen
onregelmatigheden aan de leverancierskant. Echter zal ook hier sprake zijn van winstverlies. Een
hoge voorraad kost namelijk veel geld. Door leveranciers te beoordelen op leverbetrouwbaarheid
kunnen onregelmatigheden aan de leverancierskant worden getemd en is een hoge voorraad niet
nodig. Al met al kan het beoordelen van leveranciers voor veel voordelen zorgen.
De probleemstelling van dit onderzoek was: Waar moet een leveranciersbeoordelingssysteem voor
de productgroep sanitair van Plieger B.V. aan voldoen om leveranciers overzichtelijk en transparant
te beoordelen en welke maatregelen in de administratieve organisatie zijn nodig voor een dergelijk
systeem?
Bijbehorende doelstelling is al volgt: Voor 13 januari 2014 een leveranciersbeoordelingssysteem voor
de productgroep sanitair van Plieger B.V. ontwikkelen, waarmee leveranciers overzichtelijk en
transparant beoordeeld kunnen worden en daarvoor de juiste maatregelen treffen in de
administratieve organisatie.
In de komende hoofdstukken wordt u eerst voorgesteld aan Plieger B.V., het bedrijf waarvoor het
LBS is ontworpen. In het daarop volgende hoofdstuk wordt verantwoord hoe dit onderzoek is
ontstaan. Daarna wordt het theoretische- en praktische kader van dit onderzoek uitgelegd, waardoor
u begrijpt wat wij bedoelen met de gehanteerde begrippen.
Vanaf hoofdstuk vier wordt dieper ingegaan op het LBS en vanaf hoofdstuk vijf vertellen wij over
eventuele risico’s bij de implementatie van een LBS. Ook geven wij in dit hoofdstuk aan welke
maatregelen er in de administratieve organisatie kunnen worden genomen om deze risico’s te
beperken.
Uiteindelijk geven wij in hoofdstuk zes conclusies over de bovenstaande hoofdstukken en in
hoofdstuk zeven vindt u de aanbevelingen voor de directie van Plieger B.V.
Achter in dit onderzoeksrapport vindt u de bijlagen met onder anderen afbeeldingen van het door
ons ontworpen LBS in Excel.
5 | P a g i n a
H1 | ORGANISATIEBESCHRIJVING
OVER PLIEGER
Plieger is een technische groothandel op de markt voor CV en sanitair. Dochteronderneming
ThermoNoord bedient de markt voor CV en Plieger de markt voor sanitair. Het bedrijf is in 1918
opgericht door Harry Plieger en nu, bijna 100 jaar later, heeft het bedrijf een omzet van ruim 222
miljoen en 630 werknemers (jaarrekening 2012). Volgens de hoofd inkoper, Bauke Heida, heeft
Plieger momenteel 62 vestigingen, namelijk 2 centrale magazijnen, 47 expressen, 11 afhaalbalies en
18 toonzalen.
Plieger is groot geworden door het doen van strategische overnames en een anticyclisch
investeringsbeleid. Sinds 2006 neemt de Duitse investeringsmaatschappij Cordes&Graefe voor 50%
deel in de Plieger-organisatie door kapitaalverdubbeling. De overige 50% is in bezit van oud directeur
Boy Plieger.
INTERNE ANALYSE
VISIE EN MISSIE
Plieger heeft geen visie waarin doelen voor de langer termijn zijn verwerkt. Uit het gastcollege van B.
Heida en de informatie die is gevonden op de eigen site van Plieger valt af te leiden dat Plieger de
volgende doelen nastreeft:
Marktleider worden op de markt voor CV en Sanitair door klantgericht handelen;
Actief werken aan MVO (basisvoorwaarde voor professioneel zakendoen).
Uit de missie van Plieger komt vooral naar voren dat zij continue bezig zijn met het vergaren van
marktkennis- en informatie. Voor Plieger is dit zo vanzelfsprekend als ademhalen en tevens zo
noodzakelijk. Verder staat Plieger voor haar werknemers en hun ontwikkeling. Plieger past haar
bedrijfsvoering aan op de wensen van de klanten, dit gaat door het inzetten van toonzalen waar
klanten worden geadviseerd en Plieger geïnspireerd.
DOELSTELLINGEN
De volgende doelstellingen zijn af te leiden uit de informatie die is gevonden in het MVO jaarrapport,
de informatie uit de sheets en het gastcollege van Bauke Heida, de jaarrekening en informatie van de
eigen website van Plieger.
Plieger wil duurzamer ondernemen door het retourproces te optimaliseren, meer groene
auto’s te leasen en eigen medewerkers en klanten bewuster te maken op het gebied van
duurzaamheid. (MVO jaarrapport ’11)
6 | P a g i n a
Plieger wil vanaf 2014 de service naar haar klanten verhogen, door ruimere openingstijden
en snellere levertijden, moet het in de toekomst mogelijk zijn om vanaf iedere plek in
Nederland binnen twintig minuten naar een Plieger vestiging te rijden. (gastcollege Bauke
Heida)
Plieger wil marktleider worden op de markt voor CV en sanitair door het vergroten van de
service naar de klant via een anticyclisch investeringsbeleid en strategische overnames.
(gastcollege en vragenuur Bauke Heida)
STRATEGIE
Uit de theorie van Porter past de concurrentiestrategie
‘differentiatie’ het best bij Plieger. Plieger probeert naast het
aanbieden van een ruim assortiment hoge kwaliteitsgoederen
namelijk ook uit te blinken op het gebied van adviseren. De
belangrijkste krachten uit het 5-krachtenmodel zijn de
afnemers en leveranciers. Vooral nu er een sprake is van
stagnatie in de woningbouw en een rem op de
consumentenbestedingen hebben afnemers meer macht
doordat het aanbod de vraag overstijgt. Aan de
leverancierskant kunnen grote A-merk leveranciers als Sphinx en Grohe macht uitoefenen op Plieger.
Doordat Plieger veel investeert in de service naar de klant is er sprake van ‘customer intimacy’
volgens de theorie van Treacy en Wiersema. Plieger groeit doormiddel van strategische overnames
en blijft op de zelfde markt daarom is er volgens Ansoff sprake van de groeistrategie
‘marktpenetratie’. Voor Plieger is een goede inkoop een kernactiviteit. Plieger heeft ongeveer 170
leveranciers, door een goede prijs en service af te dwingen wordt enorm veel geld bespaard.
SYSTEMEN
Het onderdeel systemen verdient extra aandacht in dit onderzoeksrapport omdat het uiteindelijke
doel bestaat uit het opzetten en implementeren van een leveranciersbeoordelingssysteem voor
Plieger. Dit systeem valt volgens de value chain van Porter onder de ondersteunende activiteiten.
Voor Plieger als handelsbedrijf bestaan de primaire activiteiten uit inkoop, logistiek en marketing &
verkoop. In dit rapport focussen wij ons vooral op de inkoop en dus de leverancierskant. Het
inkoopproces wordt ondersteund door verschillende ondersteunende activiteiten, zoals
leveranciersbeoordeling, kwaliteitsmanagement en het vergaren van marktkennis en informatie.
Door het optimaliseren van het inkoopsysteem kan Plieger grote financiële voordelen behalen die
ten goede komen van de winst. Plieger moet haar organisatiedoelstellingen doorvoeren in het
inkoopsysteem. Plieger wil in 2014 de service naar haar klanten uitbreiden door sneller en
betrouwbaarder te leveren van hoge kwaliteit goederen. Het is dus belangrijk dat het inkoopsysteem
zorgt dat de leveranciers bij deze doelstellingen aansluiten. Dit wordt vooral gedaan door middel van
leveranciersbeoordelingen.
7 | P a g i n a
Het leveranciersbeoordelingssysteem (LBS)
Het LBS is er om leveranciers transparant en uniform te kunnen beoordelen. Alle leveranciers
worden op dezelfde manier beoordeeld waardoor zij uiteindelijk gemakkelijk met elkaar kunnen
worden vergeleken. Een rapportcijfer geeft namelijk aan hoe iedere leverancier gemiddeld scoort.
Per onderdeel kan gekeken worden waar de sterktes en zwaktes van iedere leverancier liggen. Door
aan ieder onderdeel een waarde toe te kennen die gelijk staat aan hoe belangrijk dat onderdeel voor
de bedrijfsvoering van Plieger is, wordt gewaarborgd dat de leveranciers goed bij Plieger passen.
Omdat ieder onderdeel apart wordt beoordeeld kan de beoordeling ook goed worden meegenomen
in een onderhandelingsgesprek. De leverancier kan dan worden gewezen op zijn sterke en zwakke
punten. Ook kan blijken dat bepaalde leveranciers niet voldoen aan de door Plieger gestelde normen.
Er kan dan worden gekozen om afscheid te nemen van de desbetreffende leveranciers, of minder
drastisch, er zou een verbeterplan kunnen worden geëist.
EXTERNE ANALYSE
AFNEMERS EN LEVERANCIERS
Plieger is een traditionele groothandel, wat inhoud dat zij niet direct aan de consument verkopen
maar dat haar klanten bestaan uit technisch installateurs, bouwmarkten en bouwbedrijven. De
consument kan echter wel worden aangemerkt als indirecte klant, dit omdat de toonzalen wel door
de consument kan worden bezocht. Daarnaast wordt de vraag bepaald door de wensen van de
consument.
Er zijn verschillende trends waar Plieger rekening mee moet houden, deze zijn te vinden in het
RADAR 2020 rapport (UNETO-VNI). Enkele trends zijn dat de consument behalve functionaliteit
steeds vaker voor beleving kiest. De consument is beter te bereiken met tekens en beeld dan met
tekst en taal. Er is sprake van vergrijzing, de oudere doelgroep heeft behoefte aan functionaliteit en
comfort, maar ook spelen beleving en design een steeds grotere rol.
Plieger heeft ongeveer 170 verschillende leveranciers en heeft als grote speler veel macht in de
bedrijfskolom. Plieger is maar van een aantal A-merk leveranciers afhankelijk, de andere kleinere
leveranciers kunnen door Plieger worden vervangen.
BEDRIJFSTAK
De totale omvang van de sanitair markt in 2007 is volgens Inretail en HBD 2.37 miljard. Hiervan kan
1.4 mld. worden toegekend aan de verkoop van goederen en 0.9 mld. aan de installatie. Het is
moeilijk om toe te treden omdat er een groot kapitaal nodig is en omdat de markt is verzadigd.
Binnen de branche wordt vooral geconcurreerd op service en betrouwbaarheid en in mindere mate
op prijs.
Volgens Bauke Heida worden de Technische Unie en Solar als grootste concurrenten aangemerkt, zij
hebben ongeveer hetzelfde aanbod van producten en diensten.
8 | P a g i n a
FINANCIELE ANALYSE
Wat opvalt in de financiële analyse is dat Plieger een grote voorraad heeft, deze wordt op de
jaarrekening van 2012 voor ruim 50 miljoen gewaardeerd. Dit is ongeveer een kwart van de netto
omzet. Verder valt het op dat Plieger een winstafname heeft.
Bovenstaande feiten zijn te verklaren, Plieger heeft namelijk een grote voorraad nodig om een hoog
uitleverpercentage te kunnen bereiken. Zij moet zich kunne beschermen tegen onregelmatigheden
aan de leverancierskant. De winstafname kan worden verklaard door het anticyclische
investeringsbeleid, Plieger heeft liever een jaar minder winst dan dat de groei wordt gestagneerd, zij
willen winst op de langer termijn.
Ook valt op dat de current ratio van 1.9 erg hoog is, terwijl de quick ratio van 0.58 erg laag is. Dit
komt omdat de voorraad bij de current ratio wel en bij de quick ratio niet wordt meegerekend. De
lage quick ratio geeft aan dat Plieger niet in staat is om verschaffers van vreemd vermogen uit de
vlottende activa te betalen. Het volledige jaarverslag is te zien in bijlage 3.
9 | P a g i n a
H2 | ONDERZOEKSVERANTWOORDING
De probleemstelling, die in de inleiding van dit onderzoek wordt vermeld, heeft betrekking op de
leveranciers, namelijk het beoordelen van de leveranciers. Om antwoord te geven op de
probleemstelling wordt er gebruik gemaakt van een kwalitatieve onderzoeksvorm. Hierbij staat het
achterhalen van de achterliggende motieven en meningen centraal.
Er zijn interviews gehouden met individuen en/of met een groep mensen. Deze resultaten bieden
een beeld van hoe de groep erover denkt.
Tijdens het onderzoek wordt er gebruik gemaakt van twee vormen van informatie verzamelen,
namelijk desk- en fieldresearch. Bij deskresearch hebben we gebruik gemaakt van bestaande
informatie zoals boeken, artikelen, bedrijfsinformatie, websites etc., deze bronnen zijn te vinden in
de bibliografie achter in dit rapport. Bij fieldresearch is het de bedoeling onderzoek te doen om de
benodigde informatie te verzamelen. Dit hebben wij gedaan in de vorm van interviews en
gastcolleges.
Theoretisch onderzoek
In de fases voorafgaand het onderzoek kan het zoeken naar reeds bestaande informatie zeer nuttig
zijn. Dit is gedaan door middel van een quickscan en een begrippenonderzoek vroeg in het onderzoek
stadia. Hiermee is inzicht verkregen op de aanleiding en probleemstelling van dit onderzoek. Het
zoeken en gebruiken van bestaande informatie wordt beschreven als deskresearch. De informatie die
is gebruikt in dit onderzoek is verkregen uit boeken, artikelen en websites met als doel een inzicht te
krijgen in de theorie en begrippen die van toepassing waren in dit onderzoek. Om de
betrouwbaarheid van het onderzoek te vergroten is per deelvraag gebruik gemaakt van verschillende
bronnen en fieldresearch.
Fieldresearch
Tijdens het onderzoek hebben we behalve deskresearch ook fieldresearch toegepast. Het is nodig om
zelf onderzoek te doen om de informatie te verzamelen.
Bij dit onderzoek is er gebruik gemaakt van de methode interview, omdat dit een methode is
waarmee veel informatie gewonnen kan worden. Het interview is gehouden met John van Deursen,
eigenaar van de kledingwinkel ‘t Twinkeltje. Tijdens het interview zijn er aantekeningen gemaakt die
verwerkt zijn in het onderzoeksrapport. De vragen hebben betrekking op de samenwerking en de
relaties met de leveranciers.
Hieronder staat schematisch en in grote lijnen de hoofddeelvragen beschreven met de bijbehorende
onderzoeksmethode.
Hoofddeelvragen Onderzoeksmethode
1. WAT ZIJN DE STRATEGISCHE UITGANSPUNTEN VAN PLIEGER?
Theoretisch onderzoek: Boeken, Websites, Informatie vanuit Plieger. Empirisch onderzoek: Interview met Inkoper
10 | P a g i n a
2. WAT ZIJN DE KRITISCHE SUCCESFACTOREN VAN PLIEGER RICHTING HAAR (EIGEN) KLANT?
Theoretisch onderzoek: Boeken administratieve organisatie Empirisch onderzoek: Interview met Inkoper
3. HOE KUNNEN DEZE KRITISCHE SUCCESFACTOREN WORDEN VERTAALD NAAR BEOORDELINGSCRITERIA VAN LEVERANCIERS VAN DE PRODUCTGROEP SANITAIR?
Theoretisch onderzoek: Boeken van Inkoop, Management. Websites Informatie vanuit Plieger Empirisch onderzoek: Interview met Inkoper
4. HOE KUNNEN BEOORDELINGSCRITERIA MEETBAAR WORDEN GEMAAKT?
Theoretisch onderzoek: Boeken van Logistiek, Inkoop, Administratieve organisatie. Websites. Empirisch onderzoek:
5. WELKE GEWICHTEN MOETEN ER VOOR DEZE BEOORDELIGNSCRITERIA WORDEN GEHANTEERD?
Theoretisch onderzoek: Boeken van Inkoop, Logistiek, Administratieve organisatie Informatie vanuit Plieger Empirisch onderzoek: Interview Inkoper
6. HOE ZIET HET BEOORDELIGNSSYSTEEM ER, VORMGEGEVEN IN MICROSOFT EXCEL, UIT?
Theoretisch onderzoek: Boeken van Logistiek, Inkoop. Empirisch onderzoek: Interview Inkoper
7. MET WELKE ZAKEN MOET BIJ DE VOORGENOMEN IMPLEMENTATIE VAN HET BEOORDELIGNSSYSTEEM IN DE ORGANISATIE PLIEGER REKENING WORDEN GEHOUDEN?
Theoretisch onderzoek: Boeken Administratieve organisatie, Inkoop, Empirisch onderzoek: Interview Inkoper
8. HOE ZIET HET BIJBEHORENDE (DETAIL)PROCESSCHEMA ERUIT?
Theoretisch onderzoek: Boeken van Inkoop, AO Sheets presentatie Plieger Achtergrond informatie Plieger Websites Empirisch onderzoek: Interview
11 | P a g i n a
H3 | THEORETISCH EN PRAKTISCH KADER
In dit hoofdstuk wordt het theoretisch en praktisch kader van het onderzoek toegelicht. In het
theoretische kader worden de kernbegrippen uit het onderzoek aan uitgelegd. Zo wordt het
duidelijk over welke theoretische onderwerpen het onderzoek daadwerkelijk gaat. In het praktisch
kader wordt er informatie behandelend die uit de praktijk is gehaald door middel van interviews met
inkopers. Hier wordt duidelijk wat een inkoper nu echt belangrijk vindt bij zijn leveranciers.
THEORETISCH KADER
De activiteiten van iedere onderneming zijn er om te zorgen voor succes en continuïteit van de
onderneming. Om in kaart te brengen welke kenmerken noodzakelijk zijn voor het succes en
voortbestaan hebben Kaplan en Norton de zogenaamde Kritieke Succes Factoren of KSFs
geïntroduceerd. KSFs worden bepaald op strategisch niveau en komen voort uit eerder bepaalde
doelstellingen. Een organisatie moet voldoende maar niet te veel KSFs hebben, zo blijft het
overzichtelijk en in lijn met de doelstellingen van de organisatie. Een voorbeeld van een KSF zou
kunnen zijn: het marktaandeel in Nederland.
Iedere KSF heeft een aantal KPIs of Kritieke Prestatie Indicatoren, deze KPIs zijn er om de KSFs
meetbaar te maken. Voor het bovenstaande voorbeeld, het marktaandeel in Nederland, zou een KPI
kunnen zijn: De omzet van het bedrijf ten opzichte van de omzet in de branche. Aan deze KPI kan dan
weer een norm worden gekoppeld, bijvoorbeeld 60%. De KPI’s en de bijbehorende normen komen
terug in de leveranciersbeoordeling.
Een leveranciersbeoordelingssysteem, ook wel bekend als vendorrating, is een systeem waarbij men
zoveel mogelijk werkt met objectieve en kwantificeerbare gegevens voor de beoordeling van de
aspecten van leveranciers. De leveranciers kunnen met elkaar worden vergeleken, dit kan worden
gebruikt bij de onderhandelingen. De prestaties van de leveranciers zullen verbeteren omdat zij
weten dat ze worden beoordeeld en vergeleken. (K. Gelderman, B. Albronda, 2013 p.261-264)
Het is nu duidelijk dat een leveranciersbeoordelingssysteem verschillende beoordelingscriteria bevat.
Als deze daadwerkelijk bekend zijn, is het van belang dat deze criteria met elkaar verbonden worden
door middel van een methode. Er moet duidelijk worden welke leveranciers de beste zijn. Er zijn drie
verschillende methodes om dit te doen namelijk: de compensatorische methode, de niet-
compensatorische methode en de semi-compensatorische methode.
Bij de compensatorische methode wordt er gekeken naar het gemiddelde van de scores die behaald
zijn voor de verschillende criteria, een leverancier kan een slechte score dus omhoog halen door op
een ander criterium hoog te scoren.
Bij de niet-compensatorische methode is er geen compensatie mogelijk. Dit wil zeggen dat een
slechte score op een bepaald criterium niet kan worden gecompenseerd door een hoge score. Voor
de leverancier is het bij deze methode van belang dat er overal goed op wordt gescoord. Er wordt
hier gekeken naar de zwakste schakel. De semi-compensatorische methode zit tussen beide in.
Slechte scores kunnen slechts deels worden gecompenseerd.
12 | P a g i n a
PRAKTISCH KADER
Een inkoper heeft baat bij goede leveranciers, iedere leverancier presteert anders en heeft zijn eigen
sterke en zwakke kanten. Waar let een inkoper op? Wat is voor hen belangrijk? Door het doen van
interviews hebben wij onderzocht wat inkopers belangrijk vinden bij hun leveranciers, het blijkt dat
een aantal dingen overeenkomen. De meest opvallende punten worden hieronder behandeld.
Een van de onderwerpen die naar voren is gekomen is welke eisen aan een leverancier worden
gesteld. Opvallend was dat iedere inkoper ander eisen stelt. De een hecht meer waarde aan de prijs,
terwijl een ander meer waarde hecht aan snelle levertijden en leverbetrouwbaarheid. De eisen die
een inkoper aan de leverancier stelt is afhankelijk van de branche waarin deze opereert en de
doelstellingen van diens onderneming.
Wat ook opviel is dat alle inkopers bij voorkeur een lange termijn relatie aangaan met hun
leveranciers. De reden hiervoor is dat zij de leverancier leren kennen en er zekerheid ontstaat over
de kwaliteit van de producten en dienstverlening. Door een lange termijn relatie aan te gaan met een
leverancier kunnen er zowel financiële voordelen, als voordelen in de dienstverlening worden
gerealiseerd. Een leverancier zal eerder bereid zijn te leveren in kleinere hoeveelheden of op kortere
termijn dan is afgesproken.
Het laatste punt dat ons is opgevallen is dat de beoordeling van leveranciers verschilt tussen grote en
kleine bedrijven. Een inkoper voor een klein bedrijf beoordeeld meer subjectief en gaat meer op zijn
gevoel af. De beoordeling gebeurt vaak achteraf, er wordt dan gekeken naar wat veel is verkocht,
naar de feedback van klanten over het product en zijn eigen beleving bij de leverancier.
Bij grote bedrijven is de beoordeling complexer, de inkoper beoordeelt aan de hand van gegeven
richtlijnen via een bepaald proces. Leveranciers kunnen makkelijker met elkaar worden vergeleken,
omdat grote bedrijven een groter leveranciersnetwerk hebben. Ook is het voor een groot bedrijf
makkelijker druk uit te oefenen op een leverancier in tegenstelling tot kleine bedrijven.
Uit de resultaten van onze interviews is gebleken dat inkopers over het algemeen dezelfde denkwijze
hanteren, allen willen de beste voordelen behalen. Bij inkopers van grote bedrijven is echter mogelijk
druk uit te oefenen waardoor het beoordelen meer zin heeft. Een inkoper van een groot bedrijf kan
aan de hand van beoordelingen een leverancier op zijn verbeterpunten wijzen en om verbetering
vragen. De inkoper bij een klein bedrijf kan geen/weinig druk uitoefenen en zal bij een slechte
beoordeling overstappen naar een andere leverancier.
13 | P a g i n a
H4 | HET LEVERANCIERSBEOORDELINGSSYSTEEM
Plieger merkt dat de klant vooral reageert op een hoge service, zij willen in deze vraag zo goed mogelijk voorzien. Momenteel heeft Plieger een uitleveringspercentage van 95%. Plieger wil dit percentage naar 98% verhogen en is met dat doel voor ogen van haar leveranciers afhankelijk. Is een leverancier in staat spoedorders te leveren? Zijn de leveringen compleet? Voldoen de geleverde producten aan de vereiste kwaliteit? Levert de leverancier de goederen op de afgesproken tijd en plaats? Om deze vragen te beantwoorden is een transparant en overzichtelijk leveranciersbeoordelingssysteem opgezet, hieronder wordt ingegaan op de stappen die zijn ondernomen om tot het systeem te komen. Verder wordt de werking van het systeem nader toegelicht. Om een leveranciersbeoordelingssysteem te ontwerpen dat goed aansluit bij de wensen en behoeften van Plieger, moeten allereerst deze behoeftes duidelijk zijn. Om deze behoeften duidelijk te krijgen hebben wij aan de hand van deelvragen informatie verzameld over Plieger. Stapsgewijs zijn Pliegers strategische uitgangspunten naar beoordelingscriteria vertaald. Hieronder wordt deze vertaling schematisch weergegeven met vervolgens een tekstuele uitleg.
De strategische uitgangspunten van Plieger zijn:
Plieger wil zich blijven ontwikkelen op het gebied van MVO en het stelt steeds grote eisen bij interne bedrijfsvoering en externe partnerschappen.
Plieger wil door strategische overnames haar marktaandeel vergroten en daarmee marktleider worden in de sanitaire voorzieningen branche.
Plieger wil zich blijven ontwikkelen op het gebied van productinnovatie, zodat zij de nieuwste en modernste producten kunnen aanbieden. Dit willen ze realiseren door middel van globale trendwatching.
Plieger wil haar concurrentiepositie versterken door actief samen te werken met leveranciers en klanten.
Plieger wil richting haar klant een uitleverpercentage (servicegraad) van minimaal 98% en binnen 24 uur kunnen leveren
Uit deze strategische uitgangspunten zijn de volgende KSF’s vertaald:
Duurzame producten Veel marktkennis Breed en nieuw assortiment Kwaliteit Logistiek
14 | P a g i n a
Vervolgens zijn aan deze KSF's de volgende KPI’s gekoppeld:
Duurzame ontwikkelingen (MVO) Transparantie Innovatie ontwikkelingen Kwaliteit van producten Kwaliteit van de service Logistieke opzet
Deze KPI’s vormen de hoofdcriteria in het beoordelingssysteem, aan ieder hoofdcriteria zijn sub criteria gekoppeld, de zogenaamde PI’s zijn te zien in bijlage 1. Dit is waar leveranciers op beoordeeld worden. Aan al deze sub criteria moet een normering worden toegekend. Hoe zwaar een beoordelingsaspect weegt hangt samen met wat Plieger belangrijk vindt bij een leverancier. Zo weegt het criterium logistieke opzet, wat de leveringsbetrouwbaarheid van de leverancier beoordeelt, zwaarder dan het criterium MVO. Verder worden ook basisgegevens van de leverancier, bijvoorbeeld aantal leveringen per jaar, aantal spoedorders, etc. meegenomen in de beoordeling, zo blijft de beoordeling relatief. In de bijlage vindt u een afbeelding van ons leveranciersbeoordelingssysteem ontworpen in Excel. Minstens één keer per jaar, tijdens de onderhandelingen, wordt een leverancier beoordeeld op zijn geleverde prestaties. Het leveranciersbeoordelingssysteem moet worden voorzien van informatie die Plieger verzameld over de desbetreffende leverancier. Hierbij gaat het om informatie uit het verleden. Er wordt onder andere gekeken naar het aantal keer dat de leverancier niet op tijd heeft geleverd of het aantal keer dat een levering niet volledig is geleverd. Als het leveranciersbeoordelingssysteem compleet ingevuld wordt, komt er een cijfer uit. Dit cijfer geeft aan hoe de leverancier presteert, wat er goed gaat en wat beter kan. Bij het beoordelen maakt Plieger gebruik van zowel kwalitatieve als kwantitatieve beoordelingscriteria. Dit omdat sommige prestaties van een leverancier gebaseerd moeten worden op meningen over en ervaringen met de leverancier. Om deze uitkomsten zo betrouwbaar mogelijk te maken verzamelt Plieger meningen en ervaringen van meerdere betrokken personeelsleden. Als alle nodige informatie ingevuld wordt, berekend het systeem een gemiddeld cijfer, er wordt dus gebruik gemaakt van een compensatorische beoordelingsmethode. Op basis van het cijfer wat eruit komt besluit Plieger wat er gaat gebeuren met de leverancier. Omdat Plieger veel waarde hecht aan langdurige relaties met leveranciers, geeft Plieger zijn leveranciers die slecht uit de beoordeling komen een kans om zich te verbeteren. Op deze manier krijgt de leverancier de mogelijkheid om de relatie te redden en de samenwerking voort te zetten. Is het cijfer op een van de hoofdcriteria lager dan een 3 wordt de samenwerking gestopt en de wordt de leverancier gevraagd zich te verbeteren, wanneer deze leverancier hierin slaagt, kan er een nieuwe samenwerkingsverband worden aangegaan. Bij een cijfer hoger dan een drie maar gelijk aan of lager dan een 5 wordt de leverancier gevraagd binnen drie maanden een schriftelijk verbeterplan op te sturen, in de tussentijd wordt de samenwerking niet stopgezet. Wanneer alle cijfers hoger dan een vijf zijn wordt tijdens de onderhandelingen feedback gegeven op de prestaties van de leverancier, er wordt echter niets geëist.
15 | P a g i n a
H5 | ORGANISATIEGEVOLGEN IMPLEMENTATIE LBS
In hoofdstuk vier is het tot stand komen van het leveranciersbeoordelingssysteem uitgebreid
besproken. In dit hoofdstuk wordt er gekeken naar de informatie die nodig is om het
leveranciersbeoordelingssysteem zo betrouwbaar mogelijk te maken.
Voor een betrouwbare beoordeling van de leveranciers is het van belang dat de informatie die wordt
gebruikt tijdens de beoordeling volledig en juist is. Maar hoe zorgt Plieger ervoor dat de informatie
die wordt gebruikt betrouwbaar is? Om hier een antwoord op te kunnen geven zijn er drie
beoordelingscriteria uitgewerkt. Op basis van welke informatie er nodig is, waar deze vandaan komt,
eventuele risico’s en welke AO-maatregelen er worden genomen. In praktijk moeten alle criteria
behandeld worden zoals op de onderstaande manier in het schema.
De drie beoordelingscriteria zijn: Volledige orders (kwantitatief) Kwaliteit van de producten (kwantitatief) Kwaliteit van de service (kwalitatief)
Er is gekozen om twee kwantitatieve beoordelingscriteria te behandelen en één kwalitatieve. Voor
de verdere keuze is er gekeken naar wat Plieger belangrijk vind naar hun leveranciers toe. De twee
belangrijkste aspecten waar Plieger naar kijkt is de leverbetrouwbaarheid en de kwaliteit. Vanuit
deze aspecten zijn de beoordelingscriteria voortgekomen. Volledige orders is een sub criterium van
het overkoepelende aspect leverbetrouwbaarheid en kwaliteit is gesplitst in kwaliteit van producten
en van de service. Hieronder zijn de drie beoordelingscriteria verder uitgewerkt met de benodigde
informatie, risico’s en maatregelen. De maatregelen die worden getroffen zijn gebaseerd op de AO-
gereedschapskoffer, deze is behandeld tijdens de lessen Administratieve Organisatie (M. paur, 2013).
BEOORDELINGSCRITIRIUM 1: LOGISTIEKE OPZET
16 | P a g i n a
BEOORDELINGSCRITIRIUM 2: KWALITEIT VAN DE PRODUCTEN
BEOORDELINGSCRITIRIUM 3: KWALITEIT VAN DE SERVICE
Om uiteindelijk een zo betrouwbaar mogelijke beoordeling van de leverancier te krijgen, komt er een
proces tot stand. In het proces zijn alle stappen van begin tot eind verwerkt. Dit proces is te zien in
bijlage 2.
17 | P a g i n a
H6 | CONCLUSIES
Een leveranciersbeoordelingssysteem voor de productgroep sanitair van Plieger moet rekening
houden met de zaken die voor Plieger belangrijk zijn. Deze zaken zijn terug te vinden in de
strategische uitganspunten. Door leveranciers te zoeken waarvan de prestaties aansluiten bij de
behoeften van Plieger, kunnen deze uitgangspunten worden bereikt. De juiste leveranciers kunnen
bijdragen aan een hogere winst, lagere voorraden, betere kwaliteit en tevreden klanten.
Belangrijk is dat de juiste weging wordt toegekend aan de verschillende criteria. Zo komt de
leverancier die het beste aansluit bij wat Plieger wil, ook als beste naar voren. Door een positieve
aanpak te hanteren kan worden bespaard op tijd. Er is bijvoorbeeld alleen informatie nodig wanneer
een levering verkeerd is gegaan. Wanneer het goed gaat hoeft dit niet ingevoerd te worden.
Omdat Plieger veel waarde hecht aan de service richting haar klanten moeten de leveranciers hier
ook aan voldoen. De logistieke opzet is daarom het belangrijkste criterium waarop wordt getoetst.
Dit criterium omvat onder andere leverbetrouwbaarheid en flexibiliteit van de leveranciers,
bijvoorbeeld bij een spoedorder. Behalve logistieke opzet is ook de kwaliteit van de producten een
criterium waar zwaar op wordt getoetst.
Het systeem dient regelmatig van informatie te worden voorzien welke uit verschillende andere
systemen, zoals het ERP-systeem en Lotus Notes komt. Leveranciers worden in de regel één keer per
jaar beoordeeld, er van uitgaande dat er een keer per jaar onderhandelingen plaats vinden. Bij
nieuwe leveranciers wordt beoordeeld met een hogere regelmaat.
Voor de implementatie van het systeem zijn een aantal aanpassingen noodzakelijk in de
administratieve organisatie. Deze zijn noodzakelijk om een betrouwbare input te krijgen. Mocht de
informatie niet betrouwbaar zijn zou het zo kunnen zijn dat afscheid wordt genomen van een goede
leverancier of dat er in zee wordt gegaan met een slechte leverancier. Dit wordt voorkomen door de
volgende maatregelen: functie scheiding, automatisering, processen en interne controles.
18 | P a g i n a
H7 | AANBEVELINGEN
Uit de resultaten van ons onderzoek zijn de volgende aanbevelingen rondom het gebruik van het
leveranciersbeoordelingssysteem, de gevolgen hiervan en eventuele risico’s een aantal
aanbevelingen opgesteld.
Het is belangrijk dat er minimaal één keer per jaar leveranciers worden beoordeeld aan de hand van
het leveranciersbeoordelingssysteem. Er wordt aanbevolen om nieuwe leveranciers minimaal twee
keer per jaar te beoordelen. Dit is belangrijk om in kaart te brengen of deze leveranciers aan de eisen
voldoen en de moeite waard zijn om een langdurige relatie mee aan te gaan.
Het is belangrijk dat het systeem zo volledig mogelijk wordt ingevuld. Hiervoor is het verstandig om
een extra medewerker in dienst te nemen die zich bezig houdt met de leveranciersbeoordelingen. Dit
kan een administratief medewerker zijn. Naast het invullen van het systeem kan de medewerker ook
ingezet worden om de beoordelingen in een rapport te schrijven.
Met het invullen van het systeem is het belangrijk dat er gebruik wordt gemaakt van betrouwbare
informatie (juist, tijdig en volledig). Hiervoor zullen AO-maatregelen getroffen moeten worden. Wij
bevelen aan dat er gelet wordt op de onderstaande maatregelen om de betrouwbaarheid van de
interne informatie zo hoog mogelijk te houden.
Interne audits
Een medewerker van een andere afdeling controleert of de verzamelde informatie correct is.
Uniform klachtenbestand (Lotus Notes) uitbreiden
Ervoor zorgen dat er een gezamenlijk klachtenbestand wordt gehanteerd. Hierdoor worden
zaken niet vergeten en serieus genomen. Klanten kunnen zelf hun klacht invullen of samen
met de inkoper.
Functiescheiding
Belangrijk is dat niet alle medewerkers bevoegd zijn om gegevens in het systeem te wijzigen.
ERP-systeem Oracle up to date houden
Het is belangrijk dat dit systeem goed blijft werken. Het wordt ook aanbevolen om
medewerkers een juiste cursus of informatie te verstrekken over het gebruik van het
systeem. Als de medewerkers goed met het systeem kunnen omgaan gaat de efficiency en
betrouwbaarheid van informatie om hoog.
19 | P a g i n a
BIBLIOGRAFIE
CBS. (2013, oktober 23). Huishoudens besteden 2 procent minder. Opgeroepen op november 18, 2013, van www.cbs.nl: http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/inkomen-bestedingen/publicaties/artikelen/archief/2013/2013-10-23-m01.htm
Gelderman, K., & Albronda, B. (2013). Professioneel inkopen. In K. Gelderman, & B. Albronda,
Professionoeel inkopen (pp. 261-264, 239). Groningen/Houten: Noordhoff Uitgevers bv.
Heida, B. (2013, november). PP inkoopmanager Plieger. Opgeroepen op november 15, 2013, van
blackboard: https://bb.avans.nl/bbcswebdav/pid-4878100-dt-content-rid-8755167_2/xid-
8755167_2
Inretail. (2007). Sanitairbranche, waar vakmanschap en design samenkomen. Opgeroepen op
november 25, 2013, van vakblad wonen:
http://www.inretail.nl/websites/inretail/files/Marktonderzoeken/Branchestructuurstudies/S
anitairbranche.pdf
Joritsma, A. (2009, april 23). supply chain. Opgeroepen op november 13, 2013, van logistiek.nl:
http://www.logistiek.nl/Supply-Chain/algemeen/2009/4/Wat-is-Vendor-Rating-
LOGDOS112378W/
Kortjens, J., & Paape, L. (2013). 3.3.2. Balanced scorecard. In J. Kortjens, & L. Paape, Beginselen van
de administratieve organisatie (pp. 59-60). Groningen/Houten: Nordhoff uitgevers bv.
M. paur, M. M. (2013). Beginselen van de administratieve organisatie. Groningen/Houten: Noordhoff
Uitgevers.
Moeke, D. (2011). Handleiding Organisatie Quick Scan. Opgeroepen op november 15, 2013, van
blackboard: https://bb.avans.nl/bbcswebdav/pid-4861237-dt-content-rid-
8700200_2/courses/AHB-1314B-
VTBDKH2/Handleiding%20Organisatie%20Quick%20Scandefinitief2011.pdf
Nieuwenhuis, M. (2010). The Art of Management. Opgeroepen op november 13, 2013, van
123management.nl:
http://123management.nl/0/010_strategie/a120_strategie_03_KSF_BSC.html
Plieger B.V. . (2011). Plieger MVO jaarrapport .
Rabobank. (2012, maart). Branche-informatie Groothandel. Opgeroepen op november 18, 2013, van
rabobank.nl:
https://www.rabobank.nl/images/groothandel_maart2012_2936155.pdf?ra_resize=yes&ra_
width=800&ra_height=600&ra_toolbar=yes&ra_locationbar=yes
Solar. (sd). Solar in het kort. Opgeroepen op november 25, 2013, van Solarnederland.nl:
www.solarnederland.nl/menu/solar+in+het+kort
Technische Unie. (sd). Over technische Unie. Opgeroepen op november 25, 2013, van www.mijntu.nl:
https://www.mijntu.nl/overviewtu/
20 | P a g i n a
UNETO-VNI. (2010). RADAR 2020. Zoetemeer.
21 | P a g i n a
BIJLAGEN
BIJLAGE 1: PRINT SCREEN LBS IN EXCEL
22 | P a g i n a
Start leveranciersbeoordeling
BIJLAGE 2: PROCESSCHEMA LEVERANCIERSBEOORDELING
Hieronder is het deelproces van de leveranciersbeoordeling schematisch weergeven. In de
kolommen zijn de activiteiten benoemd die per stap plaatsvinden. Als al deze stappen zijn voldaan
komt er een betrouwbare leveranciersbeoordeling uit .
Start leveranciersbeoordelingsproces
Einde leveranciersbeoordelingsproces
Bepalen welke leveranciers
Uitkomst leveranciersbeoordeling
Bepalen over welk termijn
informatie vergaren
Bepalen beoordelingscriteria
Intern informatie verzamelen
Informatie invoeren in het systeem
Inkoopafdeling
/beleid van
Plieger
Gehele
organisatie
Administratief
medewerker
Inkoop afdeling
Inkoop afdeling
23 | P a g i n a
BIJLAGE 3: JAARREKENING PLIEGER 2012
Vennootschappelijke jaarrekening over 2012
van inschrijvingsnr. : 11011089
Naam rechtspersoon: Plieger B.V.
Adres: Postbus 10
5300 AA Zaltbommel
Statutair gevestigd: Zaltbommel
Datum oprichting: 21-5-1953
Rechtsvorm: Besloten vennootschap met gewone structuur
Algemene gegevens uit de vennootschappelijke jaarrekening van 2012
Balansdatum 31-12-2012, na winstbestemming, lengte boekjaar 12 maanden
Werknemers: 630
100% dochters: 2
Overige deelnemingen:
Accountantscontrole: FSV Accountants + Adviseurs B.V.
Oordeel: Goedkeurend
Vennootschappelijke balans over 2012 na winstbestemming
Alle bedragen x 1.000 in Euro's
Activa
materiële vaste activa 14.975
24 | P a g i n a
financiële vaste activa 6.053
VASTE ACTIVA 21.028
voorraden 50.424
handelsdebiteuren 21.792
overige vorderingen 300
liquide middelen 361
VLOTTENDE ACTIVA 72.877
TOTAAL ACTIVA 93.905
Passiva
gestort en opgevraagd kapitaal
59
agio 4.515
herwaarderingsreserve 2.868
overige reserves 25.435
EIGEN VERMOGEN 32.877
voorzieningen 532
langlopende schulden 22.069
handelscrediteuren 541
overige kortlopende schulden
37.886
OVERIGE PASSIVA 61.028
25 | P a g i n a
TOTAAL PASSIVA 93.905
Vennootschappelijke winst- en verliesrekening over 2012
Alle bedragen x 1.000 in Euro's
Functionele indeling
netto-omzet 222.267
kostprijs van de omzet 173.344
bruto-marge 48.923
verkoop- en beheerkosten
47.339
bedrijfsresultaat 1.584
financiële baten 116
financiële lasten 1.187
saldo financiële baten/lasten
1.071 -
resultaat voor belastingen
513
vennootschapsbelasting 136
aandeel in w/v deelnemingen
188
26 | P a g i n a
resultaat na belastingen
565
NETTO RESULTAAT 565
Kengetallen
Liquiditeit
current ratio 1,90
quick ratio 0,58
gouden balans 0,38
Solvabiliteit
balanstotaal/ vreemd vermogen
1,54
eigen vermogen/ balanstotaal
0,35
eigen vermogen/ vreemd vermogen
0,54
Rentabiliteit
bedrijfsresultaat/ balanstotaal
0,02
netto resultaat/ eigen vermogen
0,02
bruto-winstmarge 0,01
27 | P a g i n a
Overige kengetallen
omloopsnelheid eigen vermogen
6,76
omloopsnelheid totaal vermogen
2,37
omloopsnelheid vaste activa
10,57
omloopsnelheid handelsdebiteuren (in dagen)
36
aantal werknemers 630
Alle bedragen x 1.000 in Euro's
omzet per werknemer 353
resultaat per werknemer
1
werkkapitaal 34.450
Bron: gedeponeerde jaarrekeningen kamer van koophandel