www.kimnet.nlKennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid

ISBN 978-90-8902-019-2

File-facts

File-facts

Bijlage bij de begrotingsbehandeling 2008 maart 2008 Henk van Mourik

Meer weten over mobiliteit. Dat is waar het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid

(KiM) zich mee bezig houdt. Het KiM is opgericht op 1 september 2006.

Als zelfstandig instituut binnen het Ministerie van Verkeer en Waterstaat (V&W) maakt

het KiM verkenningen en beleidsanalyses voor mobiliteitsbeleid waarmee de strategische

basis voor dat beleid wordt versterkt.

© 2008, Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM)

Tekst: Henk van Mourik Verzorging omslag: 2D3D, Den Haag/Arnhem Verzorging binnenwerk: SSO Repro Ministerie van Verkeer en Waterstaat ISBN: 978-90-8902-019-2

Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid Jan van Nassaustraat 125 2596 BS Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag Telefoon : 070 351 1965 Fax : 070 351 7576

Website : www.kimnet.nl E-mail : info@kimnet.nl

Inhoudsopgave

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Samenvatting 5

1. Schade door files 7 1.1 Maatschappelijke schade 7 1.2 Beleving en beeldvorming van files bij automobilisten 8

2. Ontwikkeling van mobiliteit en files 11 2.1 Ontwikkeling van verkeersintensiteit 11 2.1.1. Algemeen 11 2.1.2. Hoofdwegennet 12 2.1.3. Vergelijking Nederland met de EU en omringende landen 13 2.2 Ontwikkeling van files 14 2.3 Overzicht van knelpunten 15 2.4 Oorzaken van files 16 2.5 Toekomstige ontwikkelingen van mobiliteit en congestie 16 2.5.1. WLO-studie planbureaus 16 2.5.2. Landelijke Markt en Capaciteitsanalyse Weg 17

3. Stand van zaken van het overheidsbeleid 19 3.1 Voortgang van het beleid sinds 1995 19 3.2 Effecten van het beleid 1996-2005 21 3.3 Vooruitzichten van het beleid 22 3.3.1. Geplande maatregelen tot 2012 en 2012 - 2020 22 3.3.2. Effecten beleid in 2012 22

Summary 23

Referenties 25

3 File-facts

4 File-facts

Samenvatting

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

De Directie Algemeen Beleidsadvies (DAB) van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat heeft het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) verzocht om zoveel mogelijk feiten over files te verzamelen. Dit document geeft deze feiten. In dit rapport geven we een puntsgewijs en kort overzicht: de ontwikkeling van de files in de afgelopen periode, de oorzaken ervan en de maatschappelijke schade. Tevens schetsen we een beeld van hoe automobilisten files ervaren. De gegevens zijn gebruikt bij de begrotingsbehandeling van Verkeer en Waterstaat in de Tweede Kamer, eind 2007. Tot slot geven we een beeld van de beleidsmaatregelen om files te bestrijden, over de afgelopen periode en voor de toekomst. Daarbij gaat het om de fysieke uitbreiding van infrastructuur. In dit document geven we een schatting van de effectiviteit van het gerealiseerde beleid. Deze en andere gegevens zijn deels afkomstig uit de Mobiliteitsbalans 2007 van het KiM, maar ook uit andere bronnen.

5 File-facts

6 File-facts

1. Schade door files

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.1 Maatschappelijke schade

• De totale filekosten voor 2006 op de hoofdwegen bedragen naar schatting 3 miljard euro.

• Filekosten betreffen in 2006 0,5% à 0,6% van het bruto

binnenlands product (529 mld. euro). • Ruim de helft van de totale filekosten van 3 miljard euro op het

hoofdwegennet wordt gedragen door bedrijven, waarvan 0,8 miljard euro het vrachtverkeer betreft. Over de kosten van filevorming op de overige wegen is weinig bekend.

• Ongeveer 80% van de files, en dus van de kosten, treedt op in de

Randstad.

Overige maatschappelijke kosten van verkeer en vervoer in Nederland bedragen: Kosten (in miljard euro per jaar)

Files (hoofdwegen) 2,6 – 3,4

Verkeersongevallen 12

Milieuschade 3 – 8

Totaal 18 – 23

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tabel 2.1 Totale filekosten op hoofdwegen in Nederland (in miljard euro)1.

2000 2006

Kosten gemiddelde reistijdverliezen 0,7 1,0

Bij reistijdverliezen behorende uitwijkkosten 0,6 1,0

Kosten onbetrouwbaarheid reistijden 0,3 0,4

Bij onbetrouwbaarheid behorende uitwijkkosten 0,1 0,2

Totale directe kosten 1,7 2,6

Indirecte kosten 0 - 0,5 0 - 0,8

Totale kosten2 1,7 - 2,2 2,6 - 3,4

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tabel 2.2 Recente kosten van files, milieuschadedoor verkeer en verkeersongevallen3.

1 KiM (2007a) 2 De gehanteerde berekeningsmethode hierin: Reistijdverliezen volgens Rijkswaterstaat DVS,

voertuigverliesuren per reismotief (woon-werk/zakelijk/vracht/overig) en de Value Of Time

per motief conform de OEI-systematiek. Uitwijkkosten: niet-zichtbare reistijdverliezen zoals

omrijden e.d. Berekend op ongeveer een factor 2 van de meetbare verliezen, Koopmans en

Kroes (2003). Onbetrouwbaarheid: de reistijd is langer of korter dan verwacht op een bepaald

tijdstip. Van Reisen (2006) schat met het SMARA-model van het Ruimtelijk Planbureau de

kosten op 38% van de ‘wachttijd’ in de file. 3 KiM (2007a), ruwe schattingen

7 File-facts

1.2 Beleving en beeldvorming van files bij

automobilisten4

Persoonlijk of maatschappelijk probleem? − Meer dan de helft (52%) van de automobilisten ziet de

dagelijkse files niet als een probleem voor henzelf. Anderzijds vindt 45% van de Nederlanders van 18 jaar en ouder de files wel een ernstig maatschappelijk probleem.

− Nederlanders vinden agressie op de weg en in het openbaar vervoer een bijna even belangrijk maatschappelijk probleem als de files. Uitlaatgassen (39%) en hoge kosten voor openbaar vervoer (36%) en autogebruik (34%) worden ook als belangrijke problemen ervaren. Verkeersongevallen worden veel minder vaak als probleem genoemd: nog geen vijfde (17%) van de ondervraagden ziet dit als een maatschappelijk probleem.

− Van de autogebruikende woon-werkforensen staat 63% weinig tot nooit in de file. De andere 37% wordt één of meer dagen per week met files geconfronteerd.

Berusting in de dagelijkse files?

− Van de autoforensen die regelmatig in de file staan, omschrijft 25% de dagelijkse files als een ‘matig’ probleem; 19% vindt het een ‘ernstig’ probleem. Daar staat tegenover dat 26% nauwelijks of helemaal geen problemen heeft met de files.

− Bij ruim een derde van de mensen die wel eens in de file staan, gaat dit vaak gepaard met gevoelens van berusting. Irritatie (23%) en frustratie (17%) komen ook voor. In het openbaar vervoer leiden vertragingen echter veel vaker tot irritatie (46%) en frustratie (33%).

− In de dagelijkse files van en naar het werk ervaart 8% van de forensen (zeer) vaak gevoelens van ‘woede’; in onverwachte files gaat het om 14% van de forensen. Ook negatieve gevoelens als ‘angst’, ‘frustratie’ en ‘irritatie’ ervaart men vaker in onverwachte files dan in de dagelijkse file. ‘Rust’,

− ‘ontspanning’ en ‘berusting’ ervaren forensen juist vaker in de dagelijkse files van en naar het werk.

− Driekwart van de filerijders zegt maximaal 15 minuten extra reistijd door files nog acceptabel te vinden.

− Voor 30% van de forensen die (regelmatig) de auto gebruiken voor woon-werk- en/of zakelijke verplaatsingen, ligt de gemiddelde reistijd boven de acceptabele reistijd.

Uitwijken?

− 31% van de forensen vertrekt voor 7 uur ’s ochtends van huis; slechts 6% vertrekt pas na 9 uur van huis richting werk.

4 KiM (2007b)

8 File-facts

Verwachtingen

− 39% van de forensen geeft aan dat het dagelijkse reizen (drukte, comfort, reistijd, betrouwbaarheid, etc.) de afgelopen 5 jaar (sterk) is verslechterd, slechts 11% geeft aan dat dit (sterk) is verbeterd. 4% denkt dat de situatie de komende 5 jaar (sterk) zal verbeteren, 54% denkt dat de situatie ongeveer hetzelfde zal blijven.

9 File-facts

10 File-facts

2. Ontwikkeling van mobiliteit en files

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1 Ontwikkeling van verkeersintensiteit

2.1.1. Algemeen

1995 2006 Groei 1995-2006

Personenauto’s 82,0 98,4 20%

Bestelauto’s 10,5 20,6 96%

Vrachtauto en trekker 6,1 7,2 18%

Autobus en speciale voertuigen 0,9 1,2 33%

Totaal verkeer 99,5 127,4 28%

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tabel 3.1 Verkeersprestatie van motorvoertuigen op Nederlands grondgebied (miljard km)5.

Verklaring van de groei van de personenmobiliteit6:

- Personenmobiliteit (alle vervoerwijzen) is tussen 1995 en 2005 met 10% gegroeid tot 183,6 miljard reizigerskilometers. Deze toename van reizigerskilometers komt voornamelijk voor rekening van de auto. Die was en is verreweg het populairste vervoermiddel.

- Ruim de helft van de groei wordt verklaard door toename van en veranderingen in de samenstelling van de bevolking.

- De toename van het gemiddeld aantal afgelegde kilometers per persoon verklaart ook een deel van de groei. Mensen zijn bereid en financieel in staat om verder van hun werk te wonen. Het gevolg hiervan is dat de afstand tussen woon- en werklocaties gemiddeld toeneemt.

- De auto was en is verreweg het meest gebruikte vervoermiddel. Het openbaar vervoer, met name de trein, vervult een belangrijke rol in en rond de vijf grootstedelijke agglomeraties (Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht en Eindhoven).

- Door de toegenomen welvaart en de diensten van prijsvechters is het vliegtuig als vervoermiddel voor een nieuwe groep reizigers binnen bereik gekomen.

Verklaring van de groei van het goederenvervoer7:

- De goederenmobiliteit is tussen 1995 en 2006 met een kwart toegenomen tot bijna 120 miljard tonkilometer.

- De groei wordt veroorzaakt door de economische ontwikkeling in het algemeen en de groei van de internationale handel in het

5 Taakgroep Emissieregistratie (2007) 6 KiM (2007a) 7 KiM (2007a)

11 File-facts

bijzonder. Nederland gaat mee in de globalisering. De wederuitvoer (invoer van goederen die vervolgens vrijwel onbewerkt weer worden uitgevoerd) is verdrievoudigd.

- De internationale handel is de laatste jaren verschoven naar intercontinentale relaties, waardoor vooral de lucht- en zeevaart fors zijn toegenomen.

- De containeroverslag in de Nederlandse zeehavens is tussen 1995 en 2005 verdubbeld van 4,7 tot 9,4 miljoen TEU. Het bekendste voorbeeld is de stormachtige ontwikkeling van de import vanuit China, die vrijwel volledig over zee in containers wordt aangevoerd en goed is voor circa 30% van de toename in de containeroverslag.

- Het goederenvervoer over de weg heeft een groot marktaandeel en houdt dit vast. Door een verschuiving in het te vervoeren goederenpakket van bulkproducten naar fabricaten, verliest de binnenvaart marktaandeel. Dit verlies wordt gedeeltelijk gecompenseerd door het containervervoer. Het spoor en de vrachtluchtvaart laten een sterke groei zien, maar houden een beperkt marktaandeel.

2.1.2. Hoofdwegennet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Figuur 3.1 Verkeersprestatie hoofdwegen, alle verkeer in miljard autokilometers.

0

10

20

30

40

50

60

70

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

Verkeersprestatie hoofdwegen, alle verkeer (miljard autokilometers)

1995 2006 Groei 1995-2006

Totaal verkeer 45,8 61,6 34%

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tabel 3.2 Verkeersprestatie op hoofdwegen in Nederland (miljard km)8.

8 Rijkswaterstaat (2007)

12 File-facts

2.1.3. Vergelijking Nederland met de EU en omringende landen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Tabel 3.3 Dichtheid autosnelwegen naar inwoners en oppervlakte9.

Autosnelwegen (km)

in 2003

Groei (km)

autosnelwegen 1990-

2003

Km/100.000

inwoners

EU-25 58.131 41% 13

Nederland 2.541 21% 16

België

Duitsland

Frankrijk

Engeland

1.729

12.044

10.379

3.609

4%

11%

52%

13%

17

15

17

6

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Tabel 3.4 Aantal auto’s en afgelegde afstand10.

1995 2004 Groei

1995-2004

Per inwoner

Aantal auto’s (1.000):

EU-25

Nederland

België

Duitsland

Frankrijk

Engeland

160.159

5.509

3.864

36.772

27.072

20.722

215.389

6.992

4.874

45.376

30.537

27.806

34%

27%

26%

23%

13%

34%

Per 1000

inwoners in 2004

476

434

468

559

500

469

Afgelegde afstand

(mld. pers. km):

EU-25

Nederland

België

Duitsland

Frankrijk

Engeland

3.787

131

97

815

640

618

4.458

146

112

869

737

678

18%

11%

15%

7%

15%

10%

Per inwoner in

2004

9.748

9.004

10.737

10.528

12.212

11.357

9 Eurostat (2003) 10 Eurostat (2004)

13 File-facts

2.2 Ontwikkeling van files . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Figuur 3.2 Files op hoofdwegen in voertuigverliesuren.

0

10

20

30

40

50

60

70

80

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

Files op hoofdwegen in voertuigverliesuren (miljoen)

Het tijdverlies in files lag in 2006 42% hoger dan in 2000. Ten opzichte van 1995 is de groei 87%12.

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006

Files 35 37 39 42 44 45 52 48 50 54 58 65

Groei - 7% 6% 6% 6% 3% 15% -7% 2% 8% 8% 12%

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tabel 3.5 Omvang files (miljoen voertuigverlies- uren) en jaarlijkse groei11.

De groei van de voertuigverliesuren in 2007 ten opzichte van 2006 bedraagt naar verwachting ongeveer 8%.

11 Rijkswaterstaat (2007) 12 Rijkswaterstaat (2007)

14 File-facts

2.3 Overzicht van knelpunten13

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Figuur 3.3 Filezwaarte. Bron: Bereikbaarheidsmonitor Hoofdwegennet 2006, Adviesdienst Verkeer en Vervoer

13 Rijkswaterstaat (2007)

15 File-facts

werkzaamheden

ongevallen

capaciteitstekort

overig

2.4 Oorzaken van files14

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Figuur 3.4 Oorzaak van files.

2.5 Toekomstige ontwikkelingen van mobiliteit en

congestie

2.5.1. WLO-studie planbureaus Het Centraal Planbureau, het Milieu- en Natuurplanbureau en het Ruimtelijk Planbureau hebben scenario’s voor de mondiale economische en politiek-bestuurlijke ontwikkelingen doorvertaald naar mogelijke toekomstbeelden voor de fysieke ontwikkelingen (ook mobiliteitsontwikkeling) in Nederland15. De hoogste mobiliteitsgroei vindt plaats in het Global Economy (GE) scenario, de laagste in het Regional Communities (RC) scenario. Daartussen liggen het Strong Europe (SE) en het Transatlantic Market (TM) scenario.

14 Rijkswaterstaat (2007)

15 CPB (2006)

16 File-facts

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Figuur 3.5 Ontwikkeling omvang wegverkeer (voertuigkilometers, vtg km) bij verschillende scenario’s (zonder prijsbeleid).

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Figuur 3.6 Ontwikkeling van congestie (voertuigverliesuren V<50 km/u) bij volledige uitvoering van de Nota Mobiliteit (inclusief prijsbeleid, Pb).

2.5.2. Landelijke Markt en Capaciteitsanalyse Weg Het Ministerie van Verkeer en Waterstaat heeft in 2007 de verwachte mobiliteits- en congestieontwikkelingen geschetst in verschillende scenario’s. Achtergrondscenario’s zijn afkomstig van het Centraal Planbureau (CPB, 2006). Het Ministerie hanteert daarbij scenario’s met en zonder prijsbeleid. Prijsbeleid is een combinatie van een kilometerprijs (variabilisatie) en een differentiatie naar tijd en plaats en milieukenmerken (congestieheffing), conform het advies van de Commissie Nouwen (2005). Om te voldoen aan de normen voor reistijden uit de Nota Mobiliteit, zijn de scenario’s voor 2020 aangevuld met de nieuwste beelden van het directoraat-generaal Personenvervoer (DGP) over aanvullend bouwen tussen 2014 en 2020. De mobiliteit groeit tussen de 10% en 47% in 2020 ten opzichte van het niveau in 2005. Alleen in het hoogste mobiliteitsscenario, zonder prijsbeleid, groeit ook de congestie. In alle overige scenario’s daalt de congestie.

17 File-facts

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tabel 3.6 Ontwikkeling mobiliteit en congestie in verschillende scenario’s voor het jaar 202016.

Vervoerprestatie

hoofdwegen in km

(index 2005 = 100)

Voertuigverliesuren

hoofdwegen

(index 2005 = 100)

2005 60,4 miljard km. 58 miljoen uren

2020 met beprijzen

- Regional Communities

- Global Economy

110

130

30

54

2020 zonder beprijzen

- Regional Communities

- Global Economy

125

147

67

111

16 MinV&W (2007).

18 File-facts

3. Stand van zaken van het overheidsbeleid

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.1 Voortgang van het beleid sinds 199517 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Figuur 4.1 Realisatie strookkilometers hoofdwegen (kilometer).

0

50

100

150

200

250

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

aant

al k

ilom

eter

s

Realisatie Strookkilometers hoofdwegen (kilometer)

Eind 1995: 11.530 strookkilometer:

- begin 2002: 12.000 strookkilometers (+4,1%); - begin 2008: 12.622 strookkilometers (+9,5%); 2002 - 2008:

+5,2%. Nieuwe wegen 1995 – 2001 A4 Den Haag Zuid - N470 (1999) A27 Almere Stad - Almere (1999) 2002 - 2007 A5 Raasdorp - De Hoek (2003) A14 Leidschendam - De Bijhorst (2003) A50 Paalgraven - De Bokt (2003 - 2005) Van autoweg naar autosnelweg 1995 – 2001 A2 Vught - Ekkersweijer (1996) N27/A27 Huizen - Almere Stad (1999) N31/A31 Nijega - Drachten (1996) N32/A32 Werpsterhoek - Ter Idzard (1996 + 1999) N37/A37 Hoogeveen - Oosterhesselen (2000) 2002 - 2007 A30 Barneveld - Maanderbroek (2004) A35 Enschede - Duitse grens (2002)

17 KiM (2007c)

19 File-facts

A37 Hoogeveen - Zwartermeer (2002 + 2007) A73 Venlo - St. Joost (2007) Overige verbredingen 1995 – 2001 A2 Nieuwegein - Everdingen (1999) opm: 2x3 A2 Deil - Zaltbommel (1996) opm : 2x3 A2 Ekkersweijer - Batadorp (1996) A4 Badhoevedorp - De Hoek (1998+2000) tweede Schipholtunnel A4 Leiden - Den Haag Zuid (1998-1999) A6 Muiderberg - Almere Stad West (1999) opm: een richting A8 Zaandam - Coenplein (1997) opm: extra strook richting A’dam A9 Velsen – Beverwijk - Uitgeest (1996) opm: Wijkertunnel N11 Alphen ad Rijn - Zoeterwoude Rijndijk A13 Ypenburg - Delft Noord (1999) opm: 2x4 A15 Vaanplein - Ridderkerk Noord (1998) opm: 2x4 A27 Rijnsweerd - Utrecht Noord (1996) opm: 2x3 A29 Vaanplein - Oud Beijerland (1999) 2002 - 2007 A2 Amstel - Holendrecht (2005) A2 Empel - Hintham (2002) A4 Benelux (2002) A9 Rottepolderplein - Raasdorp (2003) N11 Bodegraven - Alphen ad Rijn (2004) A12 Oudenrijn - De Meern (2006) A15 Vaanplein - Ridderkerk (2003) A16 Moerdijk - Galder (2004) A35 Wierden - Almelo (2007) A50 Kampen - Hattemerbroek (2006) Tot 2003 zijn de volgende stroken (spits-, plus-, buffer- en wisselstroken) geopend: A1 Diemen - Muiderberg Wisselstrook (1994) A4 Hoofddorp - Nieuw Vennep (ri A'dam) Plusstrook (1999) A4 Hoofddorp - Burgerveen (ri Den Haag) Plusstrook (2003) A2 Everdingen -> zuiden Spitsstrook (2002) A2 Everdingen -> noorden Spitsstrook (2002) A2 Nieuwegein -> noorden Bufferstrook (2002) A12 Laagraven - Kanaleneiland Spitsstrook A15 Papendrecht – Wijngaarden Spitsstrook (1995) A27 Houten – Lunetten Spitsstrook (1997) A27 Houten – Everdingen Plusstrook (1999) A28 Den Dolder - De Uithof Spitsstrook (1996) A50 Ewijk - Valburg Spitsstrook (1998) Tussen 2004 en 2007 zijn de volgende stroken (spits- , plus-, buffer- en wisselstroken) geopend: ZSM I A2 Welschap – De Hogt Spitsstrook (2004) A2 De Hogt – Welschap Spitsstrook (2004) A28 Zwolle Zuid – Ommen Plusstrook (2004)

20 File-facts

A28 Ommen - Zwolle Zuid Plusstrook (2004) A50 Heeteren – Valburg Spitsstrook (2004) A67 De Hogt – Leenderheide Spitsstrook (2004) A67 Leenderheide – De Hogt Spitsstrook (2004) A4 Leidschendam – Pr. Clausplein Bufferstrook (2005) A12 Pr. Clausplein – Voorburg Bufferstrook (2005) A1 Beekbergen – Deventer Oost Plusstrook (2006) A1 Deventer Oost – Beekbergen Plusstrook (2006) A20 Capelle a/d IJssel – Terbregseplein Bufferstrook (2006) A27 Gorinchem – Noordeloos Plusstrook (2006) A50 Arnhem Centrum – Beekbergen Spitsstrook (2006) A50 Beekbergen – Arnhem Centrum Spitsstrook (2006) A13 Zestienhoven – Delft Zuid Spitsstrook (2007) ZSM II A1/ A35 Azelo – Buren Weefstrook (2004) A6 Emmeloord aansl. 4, 5 10 Aanpassing afritten (2006) A12 / A18 Oud-Dijk Knooppunten (2007) A50 / A73 Ewijk Knooppunten (2007) A50 / A15 Valburg Knooppunten (2007)

3.2 Effecten van het beleid 1996-200518

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Figuur 4.2 Verklaring van verandering.

18 KiM (2007a)

21 File-facts

3.3 Vooruitzichten van het beleid

3.3.1. Geplande maatregelen tot 2012 en 2012 - 202019 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Figuur 4.3 Strooklengte hoofdwegen in kilometers.

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

16000

1995 2000 2005 2010 2015 2020

gerealiseerd MIRT

Openstellingen infrastructuur 2008 - 2012 en 2012 - 2020: Begin 2008: 12.622 strookkilometer:

- begin 2012: 13.466 strookkilometer (+6,7%); - begin 2020: 13.884 strookkilometer (+10,0%); 2012 - 2020:

+3,1%

3.3.2. Effecten beleid in 2012 Momenteel zijn er geen gegevens over het verwachte effect van de geplande maatregelen tot 2012. Het KiM heeft hiertoe het project Wegverkeer t/m 2012 opgestart, dat naar verwachting medio 2008 wordt afgerond. Voor de meest recente gegevens over het te verwachten effect in 2020 zie par 2.3: LMCA-WEG.

19 KiM (2007d)

22 File-facts

Summary

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

The Directorate of General Policy Advice (DAB) of the Ministry of Transport, Public Works and Water Management has asked the Netherlands Institute for Transport Policy Analysis (KiM) to collate as many facts as possible about traffic jams in the Netherlands. This document is the resulting report. The report offers a brief point-by-point summary of traffic jam development in the period just passed, causes of congestion and the ensuing social and economic damage. We also assess how motorists experience traffic congestion. This information was used during the Ministry’s budget discussions in the Lower House of the Dutch parliament at the end of 2007. In conclusion we provide a picture of recent and future policy measures to combat congestion. These involve the physical expansion of infrastructure. The document assesses the effectiveness of this policy in action. This and other data are sourced in part from the KiM’s 2007 Mobility Balance Sheet along with various other sources.

23 File-facts

24 File-facts

Referenties

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Centraal Planbureau, Milieu- en Natuurplanbureau en Ruimtelijk Planbureau (2006). Welvaart en Leefomgeving, een scenariostudie voor Nederland in 2040. Den Haag. Eurostat, National Statistics (2003). DG Energy and Transport. Eurostat, National Statistics (2004). DG Energy and Transport. Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (mei 2007). Mobiliteitsbalans 2007 (a). Den Haag. Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (juli 2007). Beleving en beeldvorming van mobiliteit (b). Den Haag. Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (oktober 2007). Bewerking van diverse statistieken omtrent openstellingen van rijkswegen (c). Den Haag. Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (oktober 2007). Bewerking uit het MIRT 2008 (Ministerie van VROM, 2007), categorie 0 (realisatie) en categorie 1 (planstudie voor en na tracébesluit, met geplande start realisatie voor 2014) projecten, waarvoor geld is gereserveerd. Autosnelwegen en overige hoofdbanen in Rijksbeheer (hoofdwegen) (d). Den Haag. Koopmans, C.C en Kroes, E.P. (april 2004). Werkelijke kosten van files tweemaal zo hoog. in ESB. Ministerie van Verkeer en Waterstaat (november 2007). Eindrapport Landelijke Markt en Capaciteitsanalyse wegen. Den Haag. Ministeries van Volkshuisvesting Ruimtelijke Ordening en Milieu, Verkeer en Waterstaat, Economische Zaken, Landbouw Natuurbeheer en Voedselkwaliteit (september 2007). Meerjaren Programma Infrastructuur Ruimte en Transport. Den Haag. Reisen, M. van (juli 2006). Incidentele files, de kenmerken, de kosten en het beleid. Amsterdam. Rijkswaterstaat Adviesdienst Verkeer en Vervoer (mei 2007). Bereikbaarheidsmonitor Hoofdwegennet 2006. Rotterdam. Taakgroep Emissieregistratie (2007). Verkeersprestatie motorvoertuigen op Nederlands grondgebied. Den Haag.

25 File-facts

www.kimnet.nlKennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid

ISBN 978-90-8902-019-2

File-facts