1

Onderwijsregeling Opleiding Vastgoed & Makelaardij

2017-2018 Voltijd Bachelor

CROHO-nummer 39203 Hanzehogeschool Groningen

Vastgesteld door Béjanne Hobert, Dean Instituut voor Bedrijfskunde, Hanzehogeschool Groningen, op 19 september 2017 (formele besluitvorming na instemming IMR). Deze regeling treedt in werking op 1 september 2017. Auteurs: Antoinette Bos, Mariëlle Bovenhoff, Agnes Meijer Versie: 1.9

2

Inhoudsopgave 1. Opleiding ......................................................................................................................................... 4

1.1 Beschrijving opleiding .............................................................................................................. 4

1.2 Examencommissie en toetscommissie .................................................................................... 4

1.3 Toelatingscommissie ............................................................................................................... 5

1.4 Instituutsmedezeggenschapsraad ........................................................................................... 5

1.5 Opleidingscommissie ............................................................................................................... 5

1.6 Selectiecommissie IBK-honourstalentprogramma .................................................................. 5

2. Eindkwalificaties .............................................................................................................................. 7

2.1 Omgevingsontwikkelingen, beroepsperspectief en functies .................................................. 7

2.2 Landelijk beroepsprofiel .......................................................................................................... 8

2.3 Eindkwalificaties V&M Groningen ......................................................................................... 10

2.4 Eindniveau en tussenniveaus ................................................................................................ 11

3. Opbouw van de studie .................................................................................................................. 12

3.1 Karakterisering van de opbouw ............................................................................................ 12

3.2 Major-minorstructuur, keuzeruimte en excellentieprogramma’s ........................................ 12

3.3 Studieroutes .......................................................................................................................... 14

3.4 Excellentie ............................................................................................................................. 14

3.5 Aanwezigheidsplicht .............................................................................................................. 16

3.6 Curriculumoverzicht en studieprogramma ........................................................................... 18

4. Studieprogramma .......................................................................................................................... 35

4.1 Programma propedeuse ........................................................................................................ 35

4.2 Programma hoofdfase ........................................................................................................... 35

4.3 Excellentieprogramma’s ........................................................................................................ 36

4.4 Anderstalige onderdelen in het programma ......................................................................... 38

4.5 Het afstuderen ....................................................................................................................... 38

5. Toelatingseisen .............................................................................................................................. 39

5.1 Profiel- of vakkenpakketeisen m.b.t. de toelating tot een opleiding .................................... 39

5.2 Toelating op grond van andere diploma’s (dan vwo, havo en mbo) .................................... 40

5.3 Toelating op grond van buitenlands diploma ....................................................................... 40

5.4 21+-toelatingsregeling (colloquium doctum) ........................................................................ 40

5.5 Toelating na toepassen fixus met decentrale selectie .......................................................... 41

3

5.6 Aanvullende eisen ................................................................................................................. 41

5.7 Toegang tot de postpropedeutische fase met onvolledige propedeuse .............................. 41

5.8 Rechtstreekse toelating tot postpropedeutische fase zonder propedeutisch getuigschrift 41

6. Tentamens ..................................................................................................................................... 42

6.1 Volgtijdelijkheid tentamens .................................................................................................. 42

6.2 Geldigheidsduur tentamens .................................................................................................. 42

6.3 Versnelde afronding laatste studieonderdeel (VALS) ........................................................... 42

6.4 Anti-plagiaatregels ................................................................................................................ 43

6.5 Vrijstellingenbeleid ..................................................................................................................... 43

7. Kwalitatieve vereisten voor het studieadvies ............................................................................... 44

8. Stages, excursies en afstuderen .................................................................................................... 45

8.1 Stage en afstuderen .............................................................................................................. 45

8.2 Excursies en werkweken ....................................................................................................... 46

9. Studiebegeleiding .......................................................................................................................... 46

10. Cum laude .................................................................................................................................. 46

11. Algemene informatie over rechten en plichten ........................................................................ 46

Bijlage 1 Examenregeling ................................................................................................................. 48

Bijlage 2 Afspraken met betrekking tot studie in het buitenland .................................................... 49

Bijlage 3 T-shaped vastgoedprofessional en eindkwalificaties V&M Groningen............................. 50

4

1. Opleiding

1.1 Beschrijving opleiding

De opleiding Vastgoed & Makelaardij (V&M) is een vierjarige hbo-opleiding waarin studenten worden opgeleid tot innovatieve vastgoedprofessionals en worden voorbereid om te werken in het ontwikkelen, taxeren, financieren en beleggen, exploiteren, kopen en verkopen van vastgoedobjecten. De opleiding Vastgoed & Makelaardij is een allround vastgoedopleiding in Nederland. De opleiding kent één major, waarvan de naam gelijk is aan de naam van de opleiding. De opleiding V&M valt onder het door de Hbo-raad vastgestelde domein Business Administration (BA). Studenten die de opleiding V&M afronden, krijgen de titel Bachelor of Business Administration (BBA). De opleiding V&M kent een degelijke basis in financiële, juridische, economische, technische en managementkennis en werkt deze uit in voorbeelden, cases en projecten. Zo doet de student de vaardigheden op om deze kennis in de praktijk te kunnen brengen. De opleiding kenmerkt zich door een hoge praktijkgerichtheid, gesteund door een uitgebreid netwerk van contacten in het werkveld en van alumni. Het doel is om de student zo goed mogelijk voor te bereiden op functies in het vastgoed op regionaal, nationaal en internationaal niveau, afhankelijk van de eigen keuze van de student. Missie Voor het V&M-curriculum is de volgende missie geformuleerd als antwoord op structurele veranderingen in het werkveld. Deze missie luidt: V&M Groningen leidt vernieuwende vastgoedprofessionals op die waarde creëren, sturen en bepalen met oog voor people, planet en profit. Visie op onderwijs De visie op onderwijs is dat motiverend, activerend en studeerbaar onderwijs de drie uitgangspunten zijn om een uitdagende, inspirerende opleiding te zijn die haar studenten enthousiasmeert om uit te groeien tot vernieuwende, vakbekwame, integere en onderzoekende vastgoedprofessionals.

1.2 Examencommissie en toetscommissie

1.2.1 Examencommissie

Het Instituut voor Bedrijfskunde (IBK) heeft een gemeenschappelijke examencommissie voor alle opleidingen die binnen het instituut worden aangeboden. De examencommissie bewaakt het niveau van de opleidingen door intern toezicht te houden op de tentaminering en examinering qua inhoud, werkwijze en niveau. De examencommissie heeft de taak om vast te stellen of de afgestudeerde de in de onderwijs- en examenregeling beschreven eindkwalificaties gerealiseerd heeft. De leden van de examencommissie worden benoemd door de dean van het IBK.

5

De toetscommissie heeft als taak om onder verantwoordelijkheid van de examencommissie onderzoek te doen naar de kwaliteit van tentamens en examens bij V&M. De actuele samenstelling van de examencommissie IBK is te vinden op: Hanze.nl > portal Instituut voor Bedrijfskunde > Organisatie > Commissies. De secretariële ondersteuning van de examencommissie wordt verzorgd door twee onderwijsondersteuners. Voor correspondentie met de examencommissie wordt verwezen naar het e-mailadres: examencommissie.sibk@org.hanze.nl.

1.2.2 Toetscommissie

De examencommissie is verantwoordelijk voor het borgen van de kwaliteit van tentamens en examens. Om deze verantwoordelijkheid goed te kunnen dragen, mandateert de examencommissie aan de toetscommissie een aantal specifieke uitvoerende, procesmatige en adviserende taken. De actuele samenstelling van de toetscommissie is te vinden op: Hanze.nl > Portal Vastgoed & Makelaardij > Organisatie > Commissies > Toetscommissie.

1.3 Toelatingscommissie

De IBK-toelatingscommissie adviseert de dean over de toelating van studenten. De leden van de toelatingscommissie worden benoemd door de dean. De samenstelling van de toelatingscommissie is te vinden op: Hanze.nl > portal Instituut voor Bedrijfskunde > Organisatie > Commissies.

1.4 Instituutsmedezeggenschapsraad

De Instituutsmedezeggenschapsraad (IMR) is het democratisch gekozen orgaan van het Instituut voor Bedrijfskunde, waar de opleiding V&M deel van uitmaakt. De raad bestaat voor de helft uit studenten en voor de helft uit medewerkers. De actuele samenstelling van de IMR is te vinden op Hanze.nl > portal Instituut voor Bedrijfskunde > Medezeggenschap.

1.5 Opleidingscommissie

De opleidingscommissie is het orgaan dat advies uitbrengt het bevorderen en waarborgen van de kwaliteit van de opleiding. Daarnaast brengt zij desgevraagd of ongevraagd advies uit aan de dean van de opleiding over alle onderwijsaangelegenheden in de desbetreffende opleiding. De commissie heeft advies- en instemmingsrecht (per 1 september 2017) op de onderwijsregeling. De opleidingscommissie bestaat voor de helft uit studenten en voor de helft uit docenten. De leden van de opleidingscommissie worden benoemd door de dean. De actuele samenstelling van de opleidingscommissie is te vinden op: Hanze.nl > portal Vastgoed & Makelaardij > Organisatie > Opleidingscommissie.

1.6 Selectiecommissie IBK-honourstalentprogramma

De selectiecommissie voor V&M-studenten voor het honourstalentprogramma is ingesteld door de teamleider V&M en beslist over de toelating tot het IBK-honourstalentprogramma. Deze commissie bestaat uit twee docenten verbonden aan de opleiding. De actuele samenstelling van deze

6

commissie is te vinden op: Hanze.nl > portal Vastgoed & Makelaardij > Studieloopbaan > Honours Talentprogramma.

7

2. Eindkwalificaties

2.1 Omgevingsontwikkelingen, beroepsperspectief en functies

In de vastgoedsector spelen vele ontwikkelingen als vergrijzing, krimp, het nieuwe werken, het nieuwe winkelen, duurzaamheid, sociale media enzovoort. Ook is er sprake van nieuwe verhoudingen, zoals de verhouding tussen corporaties/gemeenten en burgers, ketensamenwerking, terugtredende overheid en veranderende regelgeving. De vastgoedsector heeft met het oog op deze nieuwe ontwikkelingen en verhoudingen behoefte aan creatieve, innovatieve en ondernemende professionals. V&M leidt enerzijds op tot specialistische vastgoedprofessionals, omdat vakkennis van vastgoed centraal staat; hierbij gaat het om vastgoedwaardering, vastgoedontwikkeling en vastgoedmanagement. Omdat vastgoed een multidisciplinair vakgebied is, zal de vastgoedprofessional daarnaast inhoudelijke verbindingen moeten leggen met andere, meer algemene vakgebieden. Daarbij spelen kennis van economie, bedrijfskunde, ruimtelijke planning, bouwkunde, recht en vastgoedrekenen een belangrijke rol, net als adviserende en onderzoekende vaardigheden en professioneel vakmanschap. Tot slot zijn de kwaliteiten ondernemend, verbindend en maatschappelijk verantwoord van belang voor de vastgoedprofessional anno 2017. De belangrijkste ontwikkelingen die nu en in de toekomst de inhoud van de opleiding Vastgoed & Makelaardij (kunnen) bepalen, zijn de volgende. - De vastgoedcrisis heeft vanaf 2008 geleid tot een andere dynamiek in de markt. Zo worden behoeften van vastgoedgebruikers steeds meer het vertrekpunt, in plaats van de ambities van beleggers, ontwikkelaars en overheden. De focus verschuift hierdoor van kwantiteit naar kwaliteit en van standaardisatie naar maatwerk. - De rol van makelaar verandert van geïntegreerde allrounder naar een diepere specialist onder andere als gevolg van wijzigende wet- en regelgeving. - Er is een grotere en vernieuwde vraag naar vastgoedmanagers in het maatschappelijk vastgoed, zorgvastgoed en corporatievastgoed. - De projectontwikkeling verschuift naar herontwikkeling en organische gebiedsontwikkeling. - De krediet- en eurocrisis hebben vanaf 2008 geleid tot nieuwe (internationale) regelgeving en stellen steeds hogere eisen aan financieren en taxeren van vastgoed. - Ethiek in de vorm van integer handelen vanuit het perspectief van alle betrokken partijen, en duurzaamheid in de vorm van denken op langere termijn, zijn eerder voorwaarden dan thema’s. - Demografische ontwikkelingen zoals vergrijzing en ontgroening hebben invloed op vastgoed en gebiedsontwikkeling. Ook bevolkingskrimp in Nederland is daarop in enkele regio’s, waaronder Noordoost-Groningen, Zeeland en Zuid-Limburg, van invloed. - Het nieuwe werken, het nieuwe winkelen en digitale ontwikkelingen in het algemeen, zoals de invloed van het internet en de doorbraak van sociale media, hebben grote invloed op de vastgoedwereld. - Onderzoeks- en adviesvaardigheden worden voor de vastgoedprofessional steeds belangrijker. De grenzen tussen klassieke functies in de vastgoedsector – makelen, project ontwikkelen, beleggen, taxeren – vervagen en daardoor ontstaan andere taken en functies. Afgestudeerde V&M’ers komen in zeer uiteenlopende functies terecht, binnen verschillende beroepscontexten.

8

Globaal gezien kunnen de functies verdeeld worden in: - diverse adviesfuncties op het gebied van vastgoed; - vastgoedmanager, bijvoorbeeld binnen een woningcorporatie, het zorgvastgoed of op het gebied van corporate real estate management (CREM); - taxateur, variërend van woningen en bedrijfspanden tot complexe vastgoedobjecten, bijvoorbeeld historische objecten, tankstations en natuurgebieden; - ontwikkelaar, variërend van nieuwbouwprojecten tot herbestemmingsopgaven; - portfoliomanager ten behoeve van vastgoedbeleggers; - ondernemer, bijvoorbeeld als commercieel vastgoedbeheerder van zorgvastgoed, onderwijsvastgoed, maatschappelijk vastgoed of als makelaar (niet gecertificeerd). Deze functies worden zowel in de zakelijke markt als in het (semi-)publieke domein uitgevoerd.

2.2 Landelijk beroepsprofiel

De opleidingen Vastgoed & Makelaardij in Nederland kennen een gezamenlijk beroeps- en opleidingsprofiel. Dit profiel geeft aan wat de studenten die deze opleiding in Nederland op hbo-niveau voltooien, moeten beheersen. Het is een algemeen gesteld beroepsprofiel; in het opleidingsprofiel kan elke opleiding zijn eigen accenten leggen. Het profiel beschrijft de kernvakgebieden en algemene competenties die studenten in de opleiding ontwikkelen. De branche heeft behoefte aan breed opgeleide mensen die zowel thuis zijn in algemene vakgebieden als in specialistische, dat wil zeggen op één of meer specifieke gebieden van het vastgoed. Door grote veranderingen in de vastgoedbranche hebben de opleidingen V&M in juni 2012 gezamenlijk een nieuw beroeps- en opleidingsprofiel opgesteld. Vanaf 2013 heeft V&M Groningen een nieuw curriculum ontwikkeld. Voor studenten die vóór 1 september 2013 zijn ingestroomd, die op 1 september 2016 nog niet zijn afgestudeerd én die nog openstaande studieonderdelen hebben, zijn conversietabellen gemaakt. Deze tabellen zijn te raadplegen via de portal Vastgoed & Makelaardij > Praktische informatie > Conversie.

2.2.1 Kernvakgebieden en algemene competenties

In het nieuwe beroeps- en opleidingsprofiel zijn 12 kernvakgebieden en 3 algemene competenties gedefinieerd. De door de hbo-raad vastgestelde herziening van het beroeps- en opleidingsprofiel heeft geresulteerd in twaalf beroepsspecifieke kernvakgebieden (KV 1-12) en drie algemene competenties (AC 1-3). De Dublindescriptoren, HBO- en BBA-standaard zijn verwerkt in de beschrijving van de kernvakgebieden en competenties.

Kernvakgebieden V&M Voorbeelden vakgebieden curriculum V&M KV1 Accounting & Finance vastgoedbeslissingscalculaties,

financiering van vastgoed KV2 Business Law & Ethics privaat-, publiek- en belastingrecht, vastgoedethiek KV3 Economics vastgoedeconomie KV4 Management Information Systems makelaardijleer KV5 Marketing vastgoedmarketing

9

De 12 kernvakgebieden en 3 algemene competenties zijn geclusterd tot vijf ‘kennisdomeinen’. Per kennisdomein is met een bandbreedte aangegeven wat de relatieve omvang moet zijn binnen de major V&M. De afzonderlijke V&M-opleidingen profileren zich binnen de kaders van het landelijke competentieprofiel. In onderstaande tabel is de Groningse invulling van het landelijke profiel samengevat (landelijke richtlijn in zwart, specifieke accenten in rood).

Kennisdomeinen met relatieve omvang Kernvakgebieden en algemene competenties

Economie Landelijk 30-50%, Gronings profiel 35%

Accounting & Finance (KV1) Economics (KV3)

Techniek Landelijk 10-20%, Gronings profiel 20%

Bouwkunde (KV10) Taxatieleer (KV11) Planologie (KV12)

Rechten Landelijk 10-30%, Gronings profiel 10%

Business Law & Ethics (KV2)

Management Landelijk 10-25%, Gronings profiel 15%

Management Information Systems (KV4) Marketing (KV5) Organizational Behaviour (KV6) Quantitative Techniques (KV7) Strategic Management (KV8) Operations Management (KV9)

Algemene vaardigheden Landelijk 10-20%, Gronings profiel 20%

Professioneel vakmanschap (AC1) Onderzoekend vermogen (AC2) Maatschappelijk verantwoord handelen (AC3)

2.2.2 Dublindescriptoren

Binnen Europa zijn afspraken gemaakt over het algemene niveau van de bachelor. Deze afspraken zijn vastgelegd in de zogenaamde Dublindescriptoren. In het landelijk profiel van Vastgoed & Makelaardij wordt de relatie gelegd met de Dublindescriptoren. In totaal zijn er vijf descriptoren benoemd: 1. Kennis en inzicht 2. Toepassen kennis en inzicht

KV6 Organizational Behaviour vastgoedethiek KV7 Quantitative Techniques onderzoeksmethoden en -technieken KV8 Strategic Management vastgoedmanagement KV9 Operations Management management, vastgoedactualiteiten,

projectontwikkeling KV10 Bouwkunde bouwkundige kennis KV11 Taxatieleer taxeren KV12 Planologie planologie, gebiedsontwikkeling Algemene competenties V&M AC1 Professioneel vakmanschap AC2 Onderzoekend vermogen AC3 Maatschappelijk verantwoord

handelen

10

3. Oordeelsvorming 4. Communicatie 5. Leervaardigheden Hierna worden de Dublindescriptoren voor de bachelor toegelicht. 1. Kennis en inzicht Heeft aantoonbare kennis van en inzicht in een vakgebied, waarbij wordt voortgebouwd op het niveau bereikt in het voortgezet onderwijs en dit wordt overtroffen; functioneert doorgaans op een niveau waarop, met ondersteuning van gespecialiseerde handboeken, enige aspecten voorkomen, waarvoor kennis van de laatste ontwikkelingen in het vakgebied vereist is. 2. Toepassen kennis en inzicht Is in staat om zijn kennis en inzicht op dusdanige wijze toe te passen, dat dit een professionele benadering van zijn werk of beroep laat zien, en beschikt verder over competenties voor het opstellen en verdiepen van argumentaties en voor het oplossen van problemen op het vakgebied. 3. Oordeelsvorming Is in staat om relevante gegevens te verzamelen en te interpreteren (meestal op het vakgebied) met het doel een oordeel te vormen dat mede gebaseerd is op het afwegen van relevante sociaal- maatschappelijke, wetenschappelijke of ethische aspecten. 4. Communicatie Is in staat om informatie, ideeën en oplossingen over te brengen op een publiek bestaande uit specialisten of niet-specialisten. 5. Leervaardigheden Bezit de leervaardigheden die noodzakelijk zijn om een vervolgstudie die een hoog niveau van autonomie veronderstelt aan te gaan.

2.3 Eindkwalificaties V&M Groningen

Studenten worden bij V&M Groningen opgeleid tot een ‘T-shaped vastgoedprofessional’. De T-shaped vastgoedprofessional beschikt enerzijds over specialistische kennis, vaardigheden en houdingsaspecten op het gebied van waarderen, managen en ontwikkelen van vastgoed (de poot van de T). Anderzijds is hij of zij een generalist (liggende streep van de T) die in staat is inhoudelijke verbindingen te leggen met andere, meer algemene vakgebieden. Concreet zijn daarvoor nodig: kennis van economie, bedrijfskunde, ruimtelijke planning, bouwkunde, vastgoedrecht en vastgoedrekenen; de vaardigheden adviseren, onderzoeken en zelfregie, ook in een internationale omgeving; de houdingsaspecten ondernemend, verbindend en maatschappelijk verantwoord. Een overzicht van de T-shaped vastgoedprofessional en de eindkwalificaties is opgenomen in bijlage 3.

11

2.4 Eindniveau en tussenniveaus

Tijdens de opleiding zijn tussenniveaus onderscheiden waarop de student kernberoepsvaardigheden en algemene competenties aantoont en waarop hij ook beoordeeld wordt. Deze niveaus zijn aangegeven in het ontwerp van het opleidingsprogramma. Het gaat bij V&M om drie niveaus:

Niveau Omschrijving 1

De student gebruikt kennis, vaardigheden en houding geïntegreerd in monodisciplinaire standaardsituaties. De student krijgt instructies en werkt onder begeleiding.

2

De student gebruikt kennis, vaardigheden en houding geïntegreerd in complexere situaties vanuit het perspectief van verschillende stakeholders. De student werkt deels zelfstandig en onderbouwt keuzes kritisch.

3

De student gebruikt kennis, vaardigheden en houding geïntegreerd in complexe en multidisciplinaire probleemsituaties vanuit het perspectief van verschillende stakeholders, heeft inzicht in de bruikbaarheid van theorieën en modellen en past deze toe in oplossingen. De student werkt voornamelijk zelfstandig en toont kritisch vermogen: hij kan zijn mening goed beargumenteren, kan zelfkritisch zijn en beschikt over een reflectieve houding.

12

3. Opbouw van de studie

3.1 Karakterisering van de opbouw

De opleiding V&M bestaat uit een propedeutische en een hoofdfase. Propedeuse De propedeuse omvat 60 studiepunten. De propedeuse heeft zowel een oriënterende als een selecterende functie. Hoofdfase De hoofdfase van de opleiding bestaat uit 180 studiepunten.

3.2 Major-minorstructuur, keuzeruimte en excellentieprogramma’s

De voltijdopleidingen binnen de Hanzehogeschool Groningen hebben een major-minorstructuur. Voor de opleiding V&M omvat de major 210 studiepunten en de minor 30 studiepunten die de student naast de major moet invullen.

3.2.2 Minor ofwel keuzeruimte

Bij de opleiding V&M vullen studenten in jaar 3 of jaar 4 een semester in met keuzeruimte van 30 studiepunten. De student kan deze keuzeruimte invullen met een minor, een studie in het buitenland, een zelf samengesteld pakket van keuzeonderwijs of het schakeltraject naar de master Real Estate Studies van de RuG. Vanaf 2018-2019 wordt het schakeltraject niet meer aangeboden. Hieronder worden deze vier mogelijkheden toegelicht.

1. Een minor binnen of buiten de hogeschool Minoren hebben een verbredend of verdiepend karakter ten opzichte van de major. De omvang is 30 studiepunten, bestaande uit twee samenhangende blokken binnen een semester. Minoren worden in blokvorm aangeboden (m.u.v. de minor Talen). De hogeschool heeft een veelzijdig aanbod van minoren ontwikkeld, waaruit (via Osiris) gekozen kan worden. In Osiris is zichtbaar welke minoren aanbevolen worden door de opleiding V&M. Het is ook mogelijk om een minor buiten de hogeschool te volgen (via Kies Op Maat), bijvoorbeeld bij Saxion Hogeschool ten behoeve van certificaat Makelaardij of bij een instelling in het buitenland. Voor een minor buiten de HG moet de student vooraf toestemming vragen bij de examencommissie.

13

Alleen door het CvB vastgestelde minoren worden vermeld op het diplomasupplement. Losse keuzemodules en keuzeblokken (zie onder 3) worden alleen vermeld op de cijferlijst, niet op het diplomasupplement. 2. Een studie in het buitenland bij een van de partnerscholen van V&M Een student kan een deel van de studie in het buitenland volgen, indien hij aan een aantal voorwaarden voldoet. De volledige regeling over studeren in het buitenland is opgenomen in bijlage 2 (Afspraken met betrekking tot studie in het buitenland). 3. Een zelf samengesteld pakket van keuzeonderwijs binnen of buiten de opleiding De student kan de keuzeruimte van 30 studiepunten vullen door zelf een pakket van keuzeonderwijs samen te stellen. Zo’n pakket kan bijvoorbeeld bestaan uit vijf HG-keuzemodules van 3 studiepunten in combinatie met een keuzeblok of uit twee losse blokken die gevolgd worden bij een andere opleiding. Goedkeuring hiervoor kan verkregen worden door de examencommissie. 4. Het schakeltraject bij de RuG (in cursusjaar 2017-2018) Let op: deze optie staat alleen open voor studenten die in 2017-2018 Het is mogelijk na de opleiding V&M de master Real Estate Studies aan de RuG in één jaar af te ronden. Daarvoor moet de student tijdens de opleiding V&M een schakeltraject volgen aan de RuG met een omvang van 30 credits. Het studieprogramma voor jaar 4 ziet er dan als volgt uit:

Periode 1 Periode 2 Periode 3 Periode 4 Jaar 4 Schakeltraject

+ Afstuderen

Schakeltraject +

Afstuderen

Schakeltraject +

Afstuderen

Schakeltraject +

Afstuderen Het schakeltraject aan de RuG is verspreid over een heel studiejaar. Daarom wordt het afstuderen voor de studenten die het schakeltraject volgen, ook verspreid over een heel studiejaar. Voor studenten die in 2017-2018 vierdejaars zijn, geldt dat het schakeltraject bij de RuG eenmalig in een aangepast vierde jaar geplaatst wordt, dat er als volgt uitziet: - 15 credits Vastgoed Integraal - 15 credits afstudeeronderzoek - 30 credits schakeltraject Deze regeling geldt eenmalig voor het studiejaar 2017-2018. Voor toelatingseisen tot het afstuderen wordt verwezen naar paragraaf 6.1 en 8.1.2.

3.2.4 Instapvoorwaarden

De opleiding V&M kent instapvoorwaarden voor het IBK-honourstalentprogramma (zie § 4.3.2) en het schakelprogramma met de RuG (zie § 4.2).

14

3.2.5 Overgang van oud naar nieuw curriculum

Het huidige curriculum is op 1 september 2013 van start gegaan. Elke student die begint met afstuderen vanaf 1 september 2017, volgt het afstudeerprogramma van het huidige curriculum. Studenten die vóór 1 september 2013 met de opleiding V&M Groningen begonnen zijn (en dus het oude curriculum volgden) en nog oude studieonderdelen open hebben staan, dienen de conversietabellen te raadplegen om deze onderdelen af te ronden. De conversietabellen zijn te vinden op Hanze.nl > portal Vastgoed & Makelaardij > Praktische informatie > Conversie.

3.3 Studieroutes

Van een deel van het studieprogramma Vastgoed & Makelaardij staat de volgorde waarin de studieonderdelen worden gevolgd, niet vast. Jaar 1 en 2 staan in volgorde vast en het laatste halfjaar van het programma is altijd het afstuderen. De andere drie semesters in het 3e en 4e jaar kunnen in volgorde wisselen. De volgorde hangt af van de minorkeuze die de student maakt. Op basis van deze minorkeuze legt de opleiding de volgorde vast. Het afstuderen is altijd het laatste onderdeel van de opleiding V&M – en kan dus pas gevolgd worden na afronding van Vastgoed Integraal en de 3e Verdieping. De andere drie semesters van jaar 3 en 4 zijn uitwisselbaar. Vastgoed Integraal wordt in het tweede semester aangeboden afhankelijk van het aantal studenten en organisatie.

3.4 Excellentie

De Hanzehogeschool Groningen streeft naar een ambitieuze studiecultuur en biedt extra uitdaging aan studenten die uitblinken. Studenten die het beste uit zichzelf willen halen en zich graag laten uitdagen kunnen binnen de school en de opleiding terecht. In het kader van excellentiebeleid biedt de Hanzehogeschool de volgende door het CvB vastgestelde typen honoursprogramma’s aan:

• Het honours talentprogramma • Het honours opleidingstraject • De honoursminor • Individueel traject: (honoursproject, honoursstage, honours afstudeertraject/meester-

gezeltraject, studentassistentschap) • Overige, door het CvB vastgestelde programma’s

In paragraaf 4.3 van deze onderwijsregeling zijn de honoursprogramma’s van de opleiding verwoord. Honoursminoren worden evenals reguliere minoren hogeschoolbreed aangeboden en staan open voor studenten van verschillende schools. De honoursminor die door de eigen school wordt aangeboden is beschreven in deze onderwijsregeling. Informatie over alle honoursminoren die binnen de hogeschool worden aangeboden is te vinden in Osiris. Voor de honoursprogramma’s worden studenten geselecteerd. Meer informatie over deze programma’s, de toelatingsvoorwaarden en de selectieprocedure is te vinden in hoofdstuk 4 (paragraaf 4.3). De deeltijdvariant van de opleiding kent geen excellentieprogramma.

15

Kenmerken van honoursprogramma’s van de Hanzehogeschool Kenmerken van honoursprogramma’s van de Hanzehogeschool zijn: 1. Een honoursprogramma is een onderscheidend programma, leidend tot een honoursniveau.

Dit blijkt uit de volgende kenmerken: - Het programma is gebaseerd op een profiel van de excellente professional. - De complexe problematiek die in het programma en de opdrachten centraal staat. - De holistische, interdisciplinaire of multidisciplinaire benadering. - De aandacht voor de maatschappelijke context en eventuele ethische dilemma’s. - De ruimte voor zelfsturing en eigen initiatief van de student. - Het stimuleren van kritisch reflectief vermogen en de vorming van een eigen visie van de

student. Op die wijze stimuleert het honoursprogramma de eigen ontwikkeling van de student, leidend tot een onderscheidend niveau. Waar mogelijk komt de honoursstudent op basis van onderzoek tot duurzame en innovatieve oplossingen die van belang zijn voor de praktijk.

2. Honoursstudenten worden geselecteerd op basis van expliciete criteria, waaruit blijkt dat het

gaat om ambitieuze en bijzonder getalenteerde studenten. 3. Docenten hanteren binnen het programma de kenmerken van honoursdidactiek, waarin voor de

student ruimte is voor zelfsturing en eigen initiatief. 4. Honoursstudenten en -docenten vormen een ambitieuze, stimulerende community. 5. De kwaliteit van het programma wordt geborgd door een adequaat systeem van kwaliteitszorg.

6. Het onderscheidend eindniveau wordt geborgd door een adequaat systeem van toetsing en

beoordeling. Toelichting Honoursminoren worden op dezelfde wijze beschreven en opgenomen in het curriculumoverzicht als reguliere minoren. Honoursminoren worden beschreven door de aanbiedende opleiding. Individuele trajecten (honoursprojecten, honoursstages, honours afstudeertrajecten/Meester-Gezeltrajecten) zijn specifieke invullingen van respectievelijk project, stage en afstudeeropdracht. Ze hoeven daarom niet apart in een schema te worden weergegeven. Het honours opleidingstraject is een verzwaard traject binnen de reguliere bacheloropleiding, met een doorgaande ontwikkelingslijn, over de jaren heen. Het honours opleidingstraject is gekoppeld aan bestaande, reguliere cursussen binnen de opleiding waarvoor verzwaarde beoordelingseisen worden bepaald, en/of omvat aparte onderwijseenheden die alleen door de betreffende honoursstudenten worden gevolgd. De omvang van het honours opleidingstraject beslaat minimaal 30 credits. De onderwijseenheden die het betreft worden door de opleiding in de OER aangegeven en beschreven, dat wil zeggen aangegeven wordt welke van de reguliere onderwijseenheden onderdeel uitmaken of (in op-maat-trajecten) kunnen uitmaken van het honours opleidingstraject. Aparte onderwijseenheden worden apart opgenomen in het curriculumoverzicht en apart

16

beschreven volgens de reguliere formats, waarbij vermeld wordt dat deze behoren tot het honours opleidingstraject. Het honours talentprogramma is een aanvulling op het reguliere bachelorprogramma met een omvang van 30 credits. Het programma wordt in een aparte tabel weergegeven, waarbij in een blokkenschema is aangegeven wat de onderwijseenheden zijn en het aantal studiepunten per onderwijseenheid. De onderwijseenheden in een honours talentprogramma kunnen per blok of per semester worden aangegeven. Van het honours talentprogramma wordt het grootste deel ingevuld door de school: 20 credits voor de verdiepende lijn. Daarnaast worden 10 credits besteed aan de verbredende lijn. Voor de verbredende lijn worden op Hanzebreed niveau multidisciplinaire thema’s en projecten aangeboden. Toelichting Osiris-codes honours talentprogramma’s: De studieonderdelen van het honours talentprogramma zijn herkenbaar in Osiris door middel van de codering. De eerste twee posities betreffen de afkorting van de opleiding. Op de derde positie (dus waar normaal gesproken de D of V staat) komt de H van Honours. De thema’s in de verbredende lijn hebben een aparte code, gekoppeld aan de aanbiedende school. V&M-studenten die het beste uit zichzelf willen halen en zich graag laten uitdagen, kunnen deelnemen aan het IBK-honourstalentprogramma. Voor dit excellentieprogramma worden studenten geselecteerd. Meer informatie over dit excellentieprogramma en de selectieprocedure is te vinden in paragraaf 4.3.

3.5 Aanwezigheidsplicht

Deze paragraaf bevat de onderwijseenheden waarvoor een aanwezigheidsverplichting geldt. Indien er sprake is van een aanwezigheidsplicht, staat vermeld hoe deze luidt en wat de consequenties zijn van het niet voldoen aan deze plicht.

Omschrijving Osiriscode Verplichte aanwezigheid Consequenties van niet voldoen aan deze plicht

Blok 1.1 Wonen Introductie VMVP3INT Bij de introductieweek Wanneer een student niet deelneemt aan

de introductieweek, volgt er een alternatieve opdracht.

Project Wonen VMVP3PWO Bij alle geroosterde bijeenkomsten met de projectgroep (80% aanwezigheid vereist)

Bij 1x afwezig ongeacht de reden: geen consequenties. Bij 2x afwezig ongeacht de reden: de groep beslist over de consequenties. Bij 3x afwezig ongeacht de reden: uitzetting uit het project. Zie verder de handleiding Onderwijs in de propedeuse en de studieomschrijving van het blok op Blackboard.

17

Omschrijving Osiriscode Verplichte aanwezigheid Consequenties van niet voldoen aan deze plicht

Gespreksvaardig-heden

VMVP3GSV 100% aanwezigheid vereist.

Voor dit studieonderdeel geldt volledige aanwezigheidsplicht. Afwezigheid door overmacht, mits van tevoren gemeld bij de docent, kan eenmalig geaccepteerd worden.

[Binnen diverse blokonderdelen]

Alle gastcolleges in dit blok en het Villasymposium zijn verplicht

Na overleg (een) ander(e) gastcollege(s) en/of symposium volgen.

Blok 1.3 Werken Project Werken VMVP3PWE Bij alle geroosterde

bijeenkomsten met de projectgroep (80% aanwezigheid vereist)

Bij 1x afwezig ongeacht de reden: geen consequenties. Bij 2x afwezig ongeacht de reden: de groep beslist over de consequenties. Bij 3x afwezig ongeacht de reden: uitzetting uit het project. Zie verder de handleiding Onderwijs in de propedeuse en de studieomschrijving van het blok op Blackboard.

Conceptontwikkeling

VMVP4WEGCO

100% aanwezigheid vereist.

Voor dit studieonderdeel geldt volledige aanwezigheidsplicht. Afwezigheid door overmacht, mits van tevoren gemeld bij de docent, kan eenmalig geaccepteerd worden.

Presenteren VMVP3PTR Aanwezigheid is verplicht bij alle bijeenkomsten.

Eén keer afwezigheid leidt tot een vervangende opdracht. Een tweede keer afwezigheid levert daarnaast een punt aftrek van het eindcijfer op. Vaker dan twee keer afwezig leidt tot uitsluiting van het practicum en de eindopdracht. Zie de studiehandleiding voor het onderdeel Presenteren.

Blok 2.1 Exploiteren Vastgoedmanage-ment-game

VMVH4MNG Tijdens de game zelf: 90% aanwezigheid. Tijdens afronding game: 100% aanwezigheid.

Vervangende opdracht. Vervangende afronding.

Blok 2.2 Vastgoedherontwikkelen Project Herontwikkelen

VMVH4PHO Aanwezigheid is vereist bij de blokaftrap, de projectaftrap, de rondleiding op de locatie, de procescoachmomenten en eventuele gastcolleges

Bij 1x afwezig ongeacht de reden: geen consequenties. Bij 2x afwezig ongeacht de reden: de groep beslist over de consequenties. Bij 3x afwezig ongeacht de reden: uitzetting uit het project.

18

Omschrijving Osiriscode Verplichte aanwezigheid Consequenties van niet voldoen aan deze plicht

Blok 2.4 Stage Stage VMVH4STA1 Op

stagevoorbereidingsdag Op stageterugkomdag

Vervangende opdracht. Alleen in geval van geoorloofde afwezigheid (toestemming van het Praktijkbureau is daarvoor vereist), krijgt de student een vervangende opdracht.

Jaar 3 Onderzoek en Advies, onderdeel IIP Intensive International Program

VMV5IIP Engels Verplichte opdrachten en herkansingen de daaropvolgende week.

3.6 Curriculumoverzicht en studieprogramma

Het totale curriculumoverzicht van V&M staat beschreven in onderstaande tabellen. Het curriculum is onderhevig aan vernieuwing en het onderwijs wordt jaarlijks geëvalueerd en verbeterd. Het curriculum is beschreven zoals dat in het studiejaar van deze regeling wordt aangeboden. Het overzicht kan afwijken van het vorige of van toekomstige curriculumoverzichten. Beschrijvingen van alle blokken en studieonderdelen staan beschreven in het onderwijsplanningssysteem (Osiris) van de opleiding en maken deel uit van deze regeling. Toelichting: S = tentamen, door het Tentamenbureau georganiseerd O = overige toetsvorm, organisatie ligt in handen van de opleiding C = beoordeling in de vorm van een cijfer V/O = beoordeling in de vorm van voldoende/onvoldoende X = periode waarin het studieonderdeel wordt aangeboden Curriculumoverzicht 2017-2018 De meest recente versie van dit document is m.i.v. studiejaar 2017-2018 terug te vinden op Mijn Hanze > portal Vastgoed & Makelaardij > Studieloopbaan > Curriculum.

34

Curriculumoverzicht 2017-2018

35

4. Studieprogramma De major V&M bestaat uit de propedeuse (jaar 1) en de hoofdfase (jaar 2, de helft van jaar 3 en jaar 4), in totaal 210 studiepunten. Daarnaast kent de opleiding een minor van 30 credits. De onderdelen van het studieprogramma zijn beschreven in het digitale studenteninformatiesysteem Osiris en zijn als bijlage in deze onderwijsregeling opgenomen.

4.1 Programma propedeuse

De propedeuse omvat 60 studiepunten en bestaat uit vier blokken van elk 15 studiepunten. De namen (en thema’s) van deze blokken zijn: Wonen, Welzijn, Werken en Winkelen. De propedeuse heeft zowel een oriënterende functie (voor de student) als een selecterende functie (voor de opleiding). De student maakt in de propedeuse kennis met alle aspecten en competenties van de major. Het propedeutisch jaar is erop gericht om de student uiterlijk aan het eind van het studiejaar een gefundeerd besluit te kunnen laten nemen over het al dan niet voortzetten van de major. Aan het eind van het studiejaar heeft de student door het afronden van Studiesucces ook zicht gekregen op zijn kansen om de studie V&M succesvol af te ronden.

4.2 Programma hoofdfase

Om toegelaten te worden tot de hoofdfase, moet de student aan de BSA-norm van 48 studiepunten uit de V&M-propedeuse hebben voldaan. Voor drempels zie paragraaf 6.1. De hoofdfase van de opleiding bestaat uit 180 studiepunten, verdeeld over 12 blokken met elk 15 studiepunten. Studenten lopen in jaar 2 stage en voeren in jaar 4 hun afstudeerproject uit in en voor een organisatie in de vastgoedbranche. Het studieprogramma voor de hoofdfase bestaat uit twaalf blokken van tien weken. In jaar 2 doorloopt de student de volgende blokken: Exploiteren, Herontwikkelen, Waarderen, Stage. In jaar 3 en 4 volgt de student de volgende semesters: 1. een keuzesemester (minor of andere invulling zoals beschreven in § 3.2.2); 2. het onderzoeks- en adviessemester VastgoedLab Groningen; 3. een aanbodgericht blok (Vastgoed Integraal) en een vraaggestuurd blok (Verdieping 3, een personalized specialisatie); 4. het afstuderen, waarbij de student één of meer beroepsproducten oplevert voor een bedrijf. Semester 1, 2 en 3 zijn in verschillende volgordes te doorlopen. Semester 4 is altijd het laatste onderdeel van de opleiding V&M Groningen.

36

Schakeltraject naar master Real Estate Studies V&M-studenten kunnen in 2017-2018 voor de laatste keer het schakeltraject naar de master Real Estate Studies aan de Rijksuniversiteit Groningen volgen. Daarna stopt de RuG met het schakeltraject tussen V&M Groningen en Real Estate Studies. Het schakeltraject beslaat 30 credits en kan alleen worden gevolgd tijdens het bachelorprogramma. Studenten die in 2017-2018 vierdejaars zijn, volgen het schakeltraject bij de RuG eenmalig in een aangepast vierde jaar, dat er als volgt uitziet: - 15 credits Vastgoed Integraal - 15 credits Afstudeeronderzoek - 30 credits Schakeltraject Het schakeltraject is onder voorwaarden toegankelijk voor geselecteerde studenten.

4.3 Excellentieprogramma’s

De school biedt de volgende honoursprogramma’s aan:

• Het honours talentprogramma SIBK • De honoursminor Management van Organisatieverandering

4.3.1 Honours talentprogramma Het honourstalentprogramma SIBK start in het eerste semester van het tweede jaar en is gespreid over de opleiding. Het honourstalentprogramma voor V&M-studenten omvat 30 extra credits, in aanvulling op het reguliere studieprogramma van de bacheloropleiding. Het honourstalentprogramma kent een verbredende en een verdiepende lijn. De verdiepende lijn is gekoppeld aan het beroep waarvoor de student wordt opgeleid. De honoursstudent voert in het kader van de verdiepende lijn onderzoek uit naar aanleiding van opdrachten uit het werkveld of een lectoraat of de student zoekt een opdracht. Onderzoek moet hierbij worden opgevat in ruime zin: praktijk- en toepassingsgericht, gericht op kritisch denken, analyse, creatief denken en innovatie. Praktijkproblemen worden geanalyseerd en onderzocht en er worden creatieve oplossingen voor bedacht. Onderzoek en ontwikkeling (innovatie) gaan hierbij hand in hand. Binnen de verbredende lijn worden hogeschoolbreed interdisciplinaire thema’s en multidisciplinaire projecten aangeboden. In deze lijn verbreedt de student zijn eigen kennis rond actuele thema’s. Maatschappelijke, culturele, filosofische, sociologische, historische en politieke aspecten komen hier aan de orde. Alle schools met een honourstalentprogramma leveren een bijdrage aan de interdisciplinaire lijn. Multidisciplinaire projecten worden aangeboden via het Honours Projecten Bureau. Studenten hebben ook de mogelijkheid om projecten uit te voeren ter bevordering van de community. Deze projecten vallen ook onder de verbredende lijn.

37

In het honourstalentprogramma ontwikkelen studenten zich op de zeven domeinen van het honoursprofiel: Authenticiteit, Flexibel zijn, Gedreven zijn, Kennis verbinden en toepassen, Ondernemend zijn, Verbinden en Zelfkennis hebben. Er is ruimte voor de ontwikkeling van een zevende competentie die aansluit bij de missie van het honourstalentprogramma. Het honourstalentprogramma wordt bij afstuderen vermeld op het getuigschrift en het diplomasupplement. Criteria voor toelating zijn: Studenten die willen deelnemen aan het honoursprogramma dienen hun propedeuse in (nagenoeg) 1 jaar behaald te hebben en te beschikken over een positief advies van hun slb’er en eventuele andere referenties. Selectieprocedure: De studenten maken hun interesse kenbaar door een beschrijving van zichzelf aan te leveren waaruit motivatie voor het honoursprogramma blijkt, voorzien van een actueel CV en een Osiris-lijst. Per opleiding worden de studenten uitgenodigd voor een selectieronde, die naar praktisch inzicht van de afzonderlijke opleiding de vorm kan hebben van een middag met opdrachten en/o een criteriumgericht interview. Tijdens de selectieronde worden de studenten op o.a. de volgende elementen geselecteerd:

- In hoeverre de hierboven aangegeven competenties deels al aanwezig zijn en/of (verder) te ontwikkelen zijn bij de betreffende student;

- De aanwezigheid van intrinsieke motivatie bij de betreffende student; - Het vermogen van de student om de werkzaamheden uit te kunnen voeren naast

het reguliere programma; - De mate van reflectiviteit op eigen persoonlijke ontwikkeling.

4.3.2 Honoursminor De honoursminor die de school zelf aanbiedt is de honoursminor Management van Organisatieverandering (MOV). De minor heeft een omvang van 30 credits, dat bestaat uit vier lijnen: Project, Kenniskring, Atelier en Methoden & Technieken. Een succesvol doorlopen honoursminor wordt bij afstuderen vermeld op het diplomasupplement.

De inhoud van MOV is gericht op organisatieverandering gebaseerd op de visie dat in onze complexe en kennisintensieve maatschappij mensen (individuen en groepen) cruciale dragers zijn van de continue staat van verandering waarin een bedrijf zich bevindt. Dat vraagt van veranderaars een brede kijk op die verschillende werkelijkheden, van groepen, van individuen, en het vraagt om verdieping. De veranderaar is een specialist op wat mensen beweegt, hoe organisaties functioneren en wat bijvoorbeeld leiders in organisaties kunnen doen om veranderingen te faciliteren. Criteria voor toelating zijn: De toelatingscriteria voor de honoursminor zijn als volgt:

• praktijkgedeelte 3e jaar is afgerond met een voldoende; • nominaal studietempo;

38

• studiemotivatie (blijkend uit resultaten Osiris); • positief selectiegesprek waarin aan de orde komen:

⋅ affiniteit met en motivatie voor verdieping in dit thema (gedemonstreerd aan de hand van motivatiebrief en evt. door resultaten op relevante vakken);

⋅ mate van reflectiviteit op eigen persoonlijke ontwikkeling (mede gedemonstreerd aan de hand van reflectieopdrachten naar aanleiding praktijkleerperiodes).

Selectieprocedure: De selectieprocedure start na aanmelding in Osiris (uiterlijk deadline 1e aanbieding studieplanning). De student levert relevante materialen aan (pakketlijst Osiris, motivatiebrief en referentiebrief slb’er). De coördinator stemt de aanmeldingen af met SIBK honourscoördinator en de betreffende slb’er. Er volgt een selectiegesprek met de coördinator van de specialisatie, waarin de ontwikkelmogelijkheid van de drie excellentiecompetenties wordt beoordeeld en in wordt gegaan op de motivatie en interesse van de student voor het specifieke thema organisatieverandering. De minor staat alleen open voor studenten van de opleiding BKM en HRM van de eigen school. Het IBK biedt een honourstalentprogramma en een honoursspecialisatie aan. Voor de opleiding V&M is alleen het honourstalentprogramma van toepassing.

4.4 Anderstalige onderdelen in het programma

Binnen de opleiding V&M is het Intensive International Program in jaar 3 (onderdeel van het semester VastgoedLab Groningen) Engelstalig.

4.5 Het afstuderen

Het afstuderen bij V&M bestaat uit de volgende studieonderdelen: 1. Vastgoed Integraal 2. Verdieping 3 3. Het afstuderen

Het afstuderen voor studenten die het schakeltraject Real Estate Studies aan de Rijksuniversiteit Groningen volgen, staat beschreven in paragraaf 4.2. In het vierde jaar van de opleiding volgt de student een verdiepend programma dat bestaat uit Vastgoed Integraal en Verdieping 3. In Verdieping 3 specialiseert de student zich gedurende 10 weken helemaal in een onderwerp dat zijn specifieke interesse heeft of waarmee hij zich wil profileren in zijn toekomstige carrière. De student heeft dus de mogelijkheid om een eigen studieroute te kiezen binnen de onderwerpen Waarderen, Ontwikkelen en Exploiteren. Met begeleiding van een coach verdiept de student zich in theorieën, schrijft hij naar aanleiding daarvan een gefundeerd stuk over zijn onderwerp en levert hij een beroepsproduct op.

39

5. Toelatingseisen Instroom in de opleiding V&M is alleen mogelijk in september.

5.1 Profiel- of vakkenpakketeisen m.b.t. de toelating tot een opleiding

De volgende diploma’s geven toelating tot de opleiding V&M: 1. Havodiploma vanaf september 2009, met een van de volgende profielen

- Cultuur & Maatschappij (C&M) met Economie of M&O én met Wiskunde A of Wiskunde B; - Economie & Maatschappij (E&M); - Natuur en Techniek (N&T) - Natuur & Gezondheid (N&G)

2. Vwo-diploma vanaf september 2010 met een van de volgende profielen: - Cultuur & Maatschappij (C&M) met Economie of M&O; - Economie & Maatschappij (E&M); - Natuur & Techniek (N&T) - Natuur & Gezondheid (N&G)

3. Relevant mbo-diploma niveau 4, te toetsen via www.toelatingstoetsen.nl). 4. Propedeusegetuigschrift van de opleiding V&M aan een andere hogeschool. 5. Door de minister aangewezen diploma of getuigschrift dat tenminste gelijkwaardig is aan 1, 2 of 3.

• Is een kandidaat in het bezit van een diploma havo of vwo met een profiel dat niet is aangevuld met Economie of M&O, dan kan hij in de periode juni/juli voorafgaande aan het studiejaar een voorbereidingscursus Economie (VcE) volgen. In februari, juli, augustus wordt de toets Economie aangeboden. Als de student slaagt voor deze toets, wordt hij alsnog toegelaten tot de opleiding. Ook kandidaten met een diploma oude stijl havo of vwo dat niet voldoende is aangevuld met Economie 1, moeten slagen voor de toets Economie om te worden toegelaten.

• Kandidaten met een diploma havo (vanaf september 2009) met een C&M-profiel dat niet is aangevuld met Wiskunde A of Wiskunde B kunnen in de periode juni/juli voorafgaande aan het studiejaar deelnemen aan een voorbereidingscursus Wiskunde A (VcWA) . In februari, juli, augustus wordt de toets Wiskunde A aangeboden. Als de student slaagt voor deze toets, wordt hij alsnog toegelaten tot de opleiding.

• De voorbereidingscursussen VcE en VcWA zijn eveneens bedoeld voor kandidaten die in principe wel toelaatbaar zijn, maar door hun vooropleiding te weinig kennis hebben van Economie en/of Wiskunde.

40

5.2 Toelating op grond van andere diploma’s (dan vwo, havo en mbo)

In gevallen waarin de door de overheid vastgestelde regelingen ten aanzien van de toelaatbaarheid van studenten niet voorzien, beslist de dean van het Instituut voor Bedrijfskunde, op advies van de toelatingscommissie van de opleiding, over de toelating van de student.

5.3 Toelating op grond van buitenlands diploma

Studenten met een buiten Nederland afgegeven diploma dienen om te worden toegelaten aan een Nederlandstalige opleiding aan de volgende drie eisen te voldoen: 1. De student moet kunnen aantonen dat hij in het bezit is van het diploma Staatsexamen

NT2-II bestaande uit vier deelcertificaten. In bijzondere gevallen kan de dean de student vrijstellen van deze eis. Vrijgesteld van deze eis worden studenten die beschikken over een in Aruba, Curaçao, Sint-Maarten of Suriname afgegeven diploma vooropleiding indien deze vooropleiding in het Nederlands is genoten.

2. Het diploma vooropleiding is naar het oordeel van de dean ten minste gelijkwaardig aan een vwo-, havo- of mbo4-diploma. Als bij het vwo- of havodiploma nadere eisen zijn gesteld aan het profiel of de vakken, dan kunnen deze eisen ook worden gesteld aan het buitenlands diploma. De dean kan ter zake een advies van de NUFFIC inwinnen. Toelating kan tevens plaatsvinden op basis van het getuigschrift van het Voorbereidend Jaar van het Alfa-college met het juiste vakkenpakket.

3. De student dient te beschikken over een geldige verblijfsstatus voor het volgen van een studie in Nederland.

Voor nadere informatie moet de student contact opnemen met STAD (Studentenadministratie): Van Doorenveste, Zernikeplein 11, 9747 AS Groningen. Telefoon: 050 5952750.

5.4 21+-toelatingsregeling (colloquium doctum)

a. Studenten van 21 jaar en ouder die niet voldoen aan de vooropleidingseisen, kunnen hiervan door de dean worden vrijgesteld. De toelatingscommissie adviseert de dean.

b. Bij het toelatingsonderzoek worden de volgende eisen gesteld: 1. Nederlands, het schrijven van een tekst 2. Nederlands, het maken van een tekstverklaring 3. Engels, schriftelijke en mondelinge toets 4. Economie, schriftelijke toets 5. Wiskunde, schriftelijke toets.

c. Aan de eisen bedoeld onder b. wordt voldaan door het met goed gevolg afleggen van de hierboven genoemde toetsen, afgenomen door daarvoor aangewezen docenten én op basis van een gesprek met een of meer leden van de toelatingscommissie.

41

Onderdeel van het toelatingsonderzoek kan ook zijn dat de student een portfolio samenstelt, waarbij dit portfolio de basis vormt voor een af te nemen assessment. Onderdeel van het portfolio kan een ervaringscertificaat zijn.

5.5 Toelating na toepassen fixus met decentrale selectie

Dit is voor de opleiding V&M niet van toepassing.

5.6 Aanvullende eisen

Er zijn geen aanvullende eisen geformuleerd.

5.7 Toegang tot de postpropedeutische fase met onvolledige propedeuse

Hier geldt de algemene regel uit artikel 4.3 van het Studentenstatuut.

5.8 Rechtstreekse toelating tot postpropedeutische fase zonder propedeutisch getuigschrift

De examencommissie verleent vrijstelling van het propedeutisch jaar op grond van het bezit van een propedeutisch getuigschrift van de opleiding V&M aan een andere hogeschool. In individuele gevallen (indien de inhoud van de propedeuse van de andere hogeschool afwijkt van de propedeuse aan de Hanzehogeschool Groningen) kan de examencommissie besluiten de student alsnog onderdelen uit het programma van de propedeuse af te laten leggen. Met een student komend van een andere opleiding binnen de eigen hogeschool of komend van een opleiding buiten de Hanzehogeschool Groningen die wil worden toegelaten tot de hoofdfase van V&M, voert de toelatingscommissie een toelatingsgesprek. De behaalde resultaten van de gevolgde opleiding worden bekeken en aan de hand daarvan bepaalt de examencommissie of en zo ja, welke vrijstellingen worden verleend. De dean beslist over toelating.

42

6. Tentamens

6.1 Volgtijdelijkheid tentamens

In navolging van artikel 4.8.3 van het Studentenstatuut geldt voor de opleiding V&M dat iedere student aan elk tentamen per studiejaar tweemaal mag deelnemen (voor de definitie van tentamen zie artikel 4.1.4 van de examenregeling, bijlage 1). Een student dient zich voor elk tentamen in te schrijven door zich in te schrijven in Osiris. Een student die zich inschrijft en niet verschijnt, kan zich bij een volgende gelegenheid (indien die zich nog voordoet) opnieuw inschrijven. De student heeft in dat geval wel een kans verbruikt. In de tentamenregeling is vastgelegd op welke wijze de student van deze kansen gebruik kan maken. In bijlage 4 is deze regeling beschreven. V&M Groningen hanteert de volgende drempels: • Om toegelaten te worden tot het derde jaar van de opleiding V&M moet de student in

bezit zijn van 96 credits (inclusief de credits voor de stage). Meetmoment is 15 juli 2018.

• Om toegelaten te worden tot de 3e Verdieping moet de student de 1e en 2e Verdieping met een voldoende hebben afgerond.

• Om toegelaten te worden tot het afstuderen moet de student minimaal 185 credits hebben gehaald (inclusief alle 60 credits van de propedeuse en de 15 credits van de stage). Meetmoment: twee maanden vóór de start van het afstuderen.

6.2 Geldigheidsduur tentamens

In het Studentenstatuut is de volgende regeling opgenomen:

Artikel 4.7 Geldigheidsduur 4.7.1 De geldigheidsduur van examens en resultaten van tentamens is onbeperkt, onverminderd het bepaalde in artikel 4.4.2. 4.7.2 Voor de student die ononderbroken aan de opleiding heeft ingeschreven gestaan, kan aan de geldigheidsduur van toegekende studiepunten en vrijstellingen geen beperkingen worden gesteld, tenzij de inschrijving de periode van de nominale studieduur vermeerderd met twee jaren overschrijdt.

Als de inschrijving van een student die ononderbroken aan de opleiding ingeschreven heeft gestaan de periode van de nominale studieduur vermeerderd met twee jaren overschrijdt, kan de geldigheidsduur van met goed gevolg afgelegde tentamens beperkt worden als daarmee getoetste kennis, inzicht en vaardigheden aantoonbaar verouderd zijn.

6.3 Versnelde afronding laatste studieonderdeel (VALS)

Studenten die nog een studieonderdeel hebben openstaan, met uitzondering van het afstuderen, kunnen zich wenden tot de examencommissie met het verzoek dit onderdeel versneld af te ronden. Ieder verzoek wordt individueel bekeken.

43

Als uitgangspunt bij het nemen van haar beslissing omtrent de afronding van het laatste studieonderdeel hanteert de examencommissie de volgende punten:

• Er mag nog slechts een onderdeel open staan. Dat betekent dat ook het afstudeerrapport (inclusief eventueel bijbehorend product) met een voldoende moet zijn beoordeeld.

• Het openstaande onderdeel wordt niet binnen vier weken na het indienen van het verzoek aangeboden.

• De student moet zich gedurende de studie voldoende hebben ingespannen om het nog openstaande studieonderdeel te behalen. De examencommissie wint hierbij het advies in van de betreffende vakdocent.

• De afronding bestaat uit het maken van een schriftelijk of mondeling tentamen op een datum die vastgesteld wordt in samenspraak met de examencommissie, docent en student.

• Trainingen zijn uitgezonderd en kunnen slechts op de reguliere wijze worden afgerond.

• Indien de student geen voldoende behaalt op de versnelde afronding, kan hij/zij het studieonderdeel alleen nog afronden door mee te doen met de reguliere tentamens. De student heeft dan per jaar twee tentamenkansen voor het studieonderdeel (na de VALS).

6.4 Anti-plagiaatregels

Plagiaat is het overnemen van andermans werk en dat laten doorgaan voor eigen werk en vormt een onderdeel van fraude. Ten aanzien van fraude gelden de regels zoals deze zijn neergelegd in artikel 5.6 van het Studentenstatuut. Met ingang van 1 september 2015 kent SIBK instituutsbreed plagiaat- en fraudebeleid. Deze regeling is te vinden op: Hanze.nl > portal Vastgoed & Makelaardij > Regels en Regelingen > Fraude.

6.5 Vrijstellingenbeleid

Studenten die menen in aanmerking te komen voor vrijstelling van een studieonderdeel, kunnen deze bij de examencommissie aanvragen met het vrijstellingenformulier. Dit formulier is te vinden op: https://www.hanze.nl/nld/onderwijs/economie/instituut-voor-bedrijfskunde/opleidingen/bachelor/vastgoed--makelaardij/organisatie/commissies/examencommissie-ibk

44

7. Kwalitatieve vereisten voor het studieadvies Een student in het eerste jaar van inschrijving in de propedeuse krijgt een schriftelijk advies over de voortzetting van de studie. In aanvulling op de regeling bindend studieadvies van de Hanzehogeschool Groningen zoals beschreven in de Examenregeling artikel 4.14 en 4.15, hanteert V&M Groningen geen kwalitatieve eisen.

45

8. Stages, excursies en afstuderen

8.1 Stage en afstuderen

Voor de stage geldt dat de student zelf tijdig een stageplaats zoekt en verantwoordelijk is voor het vinden van een geschikte stageplaats. Tijdens de stage wordt de student begeleid door een docentbegeleider vanuit de opleiding en een bedrijfsmentor vanuit de stageorganisatie.

8.1.1 Stage in jaar 2

In het vierde blok van jaar 2 verkennen studenten het werkveld door middel van een stage (tien weken). Tijdens deze stage voert de student een aantal opdrachten uit die leiden tot een breder inzicht in het werkveld. De student zoekt zelf een geschikte stageplaats. Studenten hebben de mogelijkheid om deze stage in het buitenland door te brengen. De student wordt tijdens de stage begeleid door een docentbegeleider vanuit de opleiding en door een bedrijfsmentor vanuit de stageorganisatie. De bijbehorende stagehandleiding, die te vinden is op de Blok V&M 2.4 Stage tweedejaars, is richtinggevend.

8.1.2 Het afstuderen in jaar 4

Tijdens het afstuderen werkt de student aan één of meer beroepsproducten in een vastgoedorganisatie. De beroepsproducten zijn voldoende complex en bovendien vastgoedgerelateerd, zodat de student kan laten zien dat hij in staat is relevante (toegepaste) wetenschappelijke kennis, inzicht, houding en vaardigheden toe te passen bij het definiëren, analyseren en creatief oplossen van een complex probleem in de beroepspraktijk. Het proces van uitvoering staat beschreven in de afstudeerhandleiding. Deze wordt elk studiejaar vastgesteld door de examencommissie en de teamleider en heeft een geldigheid van één studiejaar, startend op 1 september. Deze handleiding is te vinden op de Blackboardcourse V&M Afstudeeropdracht. Een voorwaarde voor het verkrijgen van het diploma is de volledige afronding in On Stage doordat alle documenten zijn geüpload. Voor het afstuderen zijn er jaarlijks twee startmomenten: 1 september en 1 februari. Voorwaarde (voor beide startmomenten): - De stage is succesvol afgerond en de student is aangemeld in OnStage. - Er zijn minimaal 185 credits gehaald (inclusief alle credits van de propedeuse en de stage) twee maanden voorafgaand aan het startmoment van het afstuderen. Deze zijn zichtbaar in Osiris. Indien de student na de eerste kans en de herkansing geen voldoende heeft op zijn afstudeeropdracht, moet de student een nieuwe afstudeeropdracht starten. In geval van aantoonbare bijzondere omstandigheden kan de examencommissie toestemming geven voor een derde kans. Positief advies van de beoordelaars is hiervoor

46

noodzakelijk. Indien de examencommissie deze toestemming heeft gegeven, bepaalt zij ook de datum van de derde kans.

8.2 Excursies en werkweken

Propedeuse Aan het begin van de propedeuse volgen de studenten een introductieweek. Aan deze week zijn kosten verbonden van maximaal 140 euro. Het niet deelnemen aan de introductieweek leidt tot een alternatieve opdracht. Jaar 3 Onderdeel van het Intensive International Program in jaar 3 is een vastgoedopdracht in het buitenland in een vastgoedmarkt die sterk afwijkt van de Nederlandse markt. Naar keuze brengt de student deze tijd door in een stad in het Midden-Oosten (mits voldoende belangstelling; kosten circa 850 euro) of in Europa (kosten circa 350 euro). Deze buitenlandse reis wordt in 2017-2018 één keer aangeboden. Studenten die niet in staat zijn mee te gaan naar één van de locaties, nemen vanuit Groningen deel aan een van de projectgroepen als projectlid op afstand. 9. Studiebegeleiding

De Hanzehogeschool besteedt veel aandacht aan een goede begeleiding van de studie(loopbaan) en de persoonlijke en professionele ontwikkeling van haar studenten. Elke student krijgt dan ook vanaf de eerste dag van zijn studie een studieloopbaanbegeleider (slb’er)/mentor.

De studieloopbaanbegeleider/mentor begeleidt de student bij de studievoortgang, de keuzes die gemaakt dienen te worden tijdens de opleiding en indien nodig bij persoonlijke omstandigheden. De student moet jaarlijks een studieplan maken dat door de opleiding geaccordeerd wordt.

De studieloopbaanbegeleider/mentor verwijst in voorkomende gevallen door naar het decanaat bij belemmeringen in de studie of bij twijfel over de juiste studiekeuze.

10. Cum laude De in het Studentenstatuut onder artikel 4.13 vermelde cum laude-regeling is van toepassing op de opleiding V&M. 11. Algemene informatie over rechten en plichten Algemene, voor alle studenten geldende rechten en plichten zijn opgenomen in het Studentenstatuut. Denk aan algemene regels over collegegeld, algemeen geldende regels bij tentamens en voorzieningen voor studenten.

47

In het studentenstatuut staat in hoofdstuk 10 (Rechtsbescherming) ook vermeld wat de student moet doen als deze het niet eens is met een beslissing van de examencommissie of een beslissing van de dean.

48

Bijlage 1 Examenregeling [Hier moet de HG-brede Examenregeling worden opgenomen (hoofdstuk 4 van het Studentenstatuut). Het totaal is dan de Onderwijs-en Examenregeling (OER). Dit kan pas na instemming door de HMR met en vaststelling door het CvB van het Studentenstatuut. ]

49

Bijlage 2 Afspraken met betrekking tot studie in het buitenland Als je van de opleiding toestemming hebt gekregen om een half jaar in het buitenland te studeren bij een van haar partners, gelden de volgende regels: - Studenten die in het tweede semester in het buitenland willen studeren, dienen er rekening mee te houden dat een aantal buitenlandse hogescholen begin januari al start met het onderwijs. De student is verantwoordelijk voor het afronden van het VastgoedLab door zelf proactief een plan te maken over hoe het VastgoedLab af te ronden. Dit plan moet in de eerste 3 weken van het VastgoedLab worden goedgekeurd door het VastgoedLab. - Op het moment dat je naar het buitenland gaat moet je de propedeuse hebben gehaald. - De credits die gehaald worden in het buitenland, kunnen alleen worden ingezet in de minorruimte. Er mag geen overlap bestaan tussen minorvakken en vakken uit het V&M-curriculum. - Voorafgaand aan je vertrek naar het buitenland leg je een voorstel voor het in het buitenland te volgen vakkenpakket, voor aan de examencommissie in een zogenaamde Learning Agreement. - Je overlegt aan de examencommissie een beschrijving van de inhoud van de vakken die je wilt volgen in het buitenland en ook een overzicht van de studiebelasting per studieonderdeel. - Wijzigingen in je vakkenpakket mail je direct ter goedkeuring door naar de examencommissie. - Je krijgt maximaal 30 credits. Haal je meer credits in het buitenland dan 30, dan houdt dat niet in dat je vrijstellingen krijgt uit het V&M-programma. Je mag vaak wel meer vakken volgen, maar dat heeft geen consequenties voor het volgen van onderdelen uit het verplichte V&M-programma. - V&M neemt de beoordeling van afgelegde studieonderdelen door de partnerinstelling over. Voor in het buitenland behaalde onvoldoendes kun je dus niet bij V&M een herkansing vragen. Dit moet je bij de buitenlandse instelling doen. Of je in het buitenland een herkansing mag doen, staat ter beoordeling van de betreffende buitenlandse instelling. - Mocht je in het buitenland niet alle 30 credits halen, dan moet je voor de niet gehaalde credits bij V&M alsnog studieonderdelen doen. Hierover dien je overleg te voeren met de examencommissie. - De vrijstellingen worden toegekend nadat V&M de cijferlijst van de partnerinstelling heeft ontvangen en nadat het portfolio over de studie in het buitenland is ingeleverd.

50

Bijlage 3 T-shaped vastgoedprofessional en eindkwalificaties V&M Groningen De eindkwalificaties vormen niveau 3 (= het eindniveau) van de opleiding V&M. Een tabel met beschrijving van niveau 1, 2 en 3 genaamd ‘Vastgoed & Makelaardij: T-shaped uitgedrukt in leeruitkomsten’ is te vinden als bijlage bij het Opleidingsprofiel V&M Groningen. In deze bijlage zijn alleen de figuur van de T-shaped vastgoedprofessional opgenomen en de beschrijving van de eindkwalificaties.

De T-shaped vastgoedprofessional

Vastgoedwaarderen De student analyseert een complexe vastgoedcasus met meerdere partijen uit verschillende disciplines en verantwoordt de juiste bijbehorende waarderingsmethodiek, rekening houdend met professionele richtlijnen en uitgangspunten. Een voorbeeld van een casus is een complex herontwikkelingsproject. De student past gekozen waarderingsmethoden toe op een complexe casus en berekent de mogelijke waarden. De student evalueert de uitkomsten van diverse berekeningen en benaderingen en komt op basis daarvan tot een finale waardering van een complex(e) object of locatie.

Vastgoedontwikkelen De student beoordeelt de haalbaarheid van een (her)ontwikkelingsplan in relatie tot een complexe locatie.

51

De student ontwikkelt een realistisch vastgoedconcept op basis van analyse van een marktvraag. Vastgoedmanagement De student evalueert de prestaties van een vastgoedportefeuille in relatie tot een strategisch vastgoedplan en adviseert op tactisch niveau over maatregelen om prestaties te optimaliseren en benut hiervoor gangbare theorieën en modellen. De student adviseert op strategisch niveau in termen van technisch, financieel-administratief en commercieel management over een vastgoedportefeuille.

Vastgoedrekenen

De student kiest een rekenmodel en verklaart het rekenmodel bij een complex beroepsvraagstuk. De student maakt keuzes in complexere vastgoedwaarderings-, exploitatie- en ontwikkelingsvraagstukken en onderbouwt deze met complexere vastgoedrekenmodellen.

Adviseren De student formuleert een klantvraag op basis van een analyse van de klantwensen en -behoeften in een complexere situatie met meerdere stakeholders, en komt tot een afgewogen advies met het oog op een duurzame klantrelatie. De student geeft mondeling en schriftelijk een logisch onderbouwd, gestructureerd en overtuigend advies aan een reële opdrachtgever.

Zelfreflectie

De student werkt aan zijn eigen vernieuwing door terug te blikken op de invloed van eigen handelen, opvattingen en capaciteiten, door inzichten te benoemen en door oplossingen te creëren voor de ontwikkeling van vakdeskundigheid en persoonlijke groeifactoren.

52

Bijlage 4 Tentamenregeling V & M 2017-2018 Toepassingsbereik Deze regeling V&M die aangeboden worden in het studiejaar 2017-2018, overeenkomstig met en in aanvulling op artikel 4.1.4 van het Studentstatuut. Deze regeling geldt daarmee niet voor V&M-studenten die buiten de V&M-opleiding een tentamen afleggen. In dat geval geldt de tentamenregeling van de desbetreffende opleiding Deel A Deel A betreft alle schriftelijke en alle computertentamens die worden aangeboden bij de opleiding V&M en die in de tentamenjaarplanning van de opleiding zijn opgenomen. Hieronder vallen ook tentamens die bestaan uit een of meer schriftelijke deeltoetsen. Raadpleeg hiervoor altijd Blackboard bij de betreffende course. Opnemen in de studieplanning in Osiris = inschrijven voor de eerste kans van het tentamen 1. De studenten, die nieuw zijn in jaar 1 en die nieuw zijn in jaar 2, worden aan het begin van het studiejaar in Osiris ingeschreven voor het reguliere onderwijsprogramma van hun studiejaar. Daarmee zijn ze ingeschreven voor de eerste tentamenkans van de verschillende toetsen. 2. Voor alle andere tentamens moet elke student zich zelf inschrijven in Osiris. Dat geldt dus voor een herkansing binnen hetzelfde studiejaar, maar ook als een student een tentamen uit een eerder jaar wil herkansen. 3. De uiterste data waarop studenten zich voor de toetsen kunnen inschrijven worden aan het begin van het studiejaar bekend gemaakt op het hoofdmenu van www.hanze.nl onder Osiris. Aantal tentamenkansen = 2 inschrijvingen per tentamen per jaar 4. Een student mag maximaal twee keer per studiejaar aan een tentamen (met dezelfde Osiriscode) deelnemen, ook al wordt het tentamen gedurende het studiejaar vaker dan twee maal aangeboden. In de propedeuse dient de student om recht te hebben op deelname aan de tweede kans wel te hebben voldaan aan de eisen, vermeld in paragraaf 3.5.1. Indien een student een toets niet heeft gemaakt, wordt GK (= Gemiste Kans) ingevoerd. Voor toetsen waarvoor de student zichzelf heeft ingeschreven, kan de student zich tijdig uitschrijven om een GK te vermijden.. Bijzonderheden 5. In het geval dat de student door overmacht niet aan een tentamen kan deelnemen dan wel in de propedeuse van de voltijd niet heeft voldaan aan de eisen zoals vermeld in paragraaf 3.5.1, kan de student zich wenden tot de examencommissie. Deel B Deel B gaat over de overige vormen van tentamens, zijnde een mondeling, practicum, een praktijktentamen, assessment of een andere door de examencommissie goedgekeurde vorm van toetsing. Dus ook voor (project-)opdrachten en integrale opdrachten. De term “tentamen” moet in dit verband (overeenkomstig artikel 4.1.4 van het Studentenstatuut) ruim worden opgevat. Verplichte inschrijving geldt ook voor alle hierboven vermelde overige onderdelen waarvoor in Osiris een toetscode is opgenomen. Als de student niet staat ingeschreven is deelname aan het tentamen, de projectopdracht, het mondelinge tentamen etc. niet mogelijk

53

1. De student kan alleen deelnemen aan een toetsing, indien hij daarvoor is ingeschreven in Osiris. De inschrijving voor deze toetsen gaat op dezelfde wijze als beschreven onder A1 en A2. Dus alleen de eerste en tweedejaars studenten staan ingeschreven voor de eerste kans van het reguliere onderwijs van dat jaar. Voor elke vorm van herkansing (binnen hetzelfde jaar, of uit een eerder jaar) moet steeds opnieuw worden ingeschreven. Voor deze overige tentamenvormen gelden de volgende regels: 2. Elk praktijktentamen, mondeling tentamen, practicum en assessment of een andere door de examencommissie goedgekeurde vorm van toetsing kan in elk studiejaar twee maal worden afgelegd. In voorkomende gevallen gelden de eerste en tweede uiterste datum van inleveren van een opdracht als eerste en tweede tentamengelegenheid. 3. Elke projectopdracht of integrale opdracht kan in elk studiejaar twee maal worden afgelegd. De wijze waarop dat gebeurt is de volgende: - er worden twee uiterste inleverdata voor de opdracht vastgesteld. Die data worden beschouwd als de data van de eerste en tweede kans. - als de opdracht uiterlijk op de eerste inleverdatum is ingeleverd, heeft de student deelgenomen aan de eerste kans. De opdracht wordt beoordeeld en de student krijgt bij een onvoldoende beoordeling de gelegenheid voor een aanvullende (reparatie-)opdracht (tweede kans). Deze reparatieopdracht moet uiterlijk op de tweede inleverdatum zijn ingeleverd. - als de opdracht na de eerste inleverdatum is ingeleverd heeft de student bij een onvoldoende beoordeling geen recht op een aanvullende (reparatie-) opdracht. - een opdracht die na de tweede inleverdatum wordt ingeleverd komt niet in aanmerking voor beoordeling. Bijzonderheden In het geval dat de student door overmacht niet aan een tentamen kan deelnemen dan wel in de propedeuse van de voltijd niet heeft voldaan aan de eisen zoals vermeld in paragraaf 3.5.1, kan de student zich wenden tot de examencommissie. Deel C Hardheidsclausule 1. Een student die van oordeel is dat zijn belangen door toepassing van deze regeling onevenredig zwaar worden geschaad, kan een verzoek indienen bij de examencommissie om een uitzondering op deze regeling toe te staan. 2. In alle gevallen waarin dit reglement niet voorziet beslist de examencommissie.