1

Vergadering: 2 februari 2017 Agendapunt:

6

Onderwerp: IPC-experiment in Zuid-Holland Van: MRDH Datum: 26 januari 2017 Contactpersoon: Elske Janssens Telefoonnummer:

06-44824244

Aan de bestuurscommissie Economisch Vestigingsklimaat, IPC-experiment in Zuid-Holland Aanleiding en achtergrond Op tal van fronten werken rijk en regio’s samen om het economische verdienvermogen, dat aanwezig is in de diverse regio’s en Nederland als geheel, tot verdere ontwikkeling te brengen. Daarvoor is het belangrijk dat overheden samenwerken; en zorgen voor afstemming van instrumenten en activiteiten (synergie & complementariteit). Door op thema’s de regionaal-economische aanpak te verbinden met het bedrijvenbeleid (en vice versa) wordt het innovatieve MKB beter ondersteund en kunnen kansrijke bedrijven en innovaties sneller doorgroeien naar een nationaal of internationaal niveau. Begin dit jaar zijn EZ, Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH) en de Provincie Zuid-Holland (PZH) ambtelijk het gesprek aangegaan om te kijken hoe de lopende trajecten in regionaal verband (Regionaal Investeringsprogramma) en op rijksniveau (o.a. MKB-samenwerkingsagenda) elkaar wederzijds kunnen versterken. Vanuit die gedachtewisseling ontstond het idee nader te onderzoeken of de IPC-regeling voor de regio van meerwaarde kan zijn in de ontwikkeling en ondersteuning van ondernemersinitiatieven, die de regio zou willen aanjagen en versterken. Een van deze initiatieven vormt de aansluiting van het MKB op de Fieldlabs in de regio Zuid-Holland. Middels een 2-3 tal bijeenkomsten is dit verkend. In dit memo wordt kort ingegaan op het doel en de achtergronden van de IPC-regeling en de mogelijkheden die dit biedt voor ondernemersinitiatieven rondom Fieldlabs. Er wordt afgesloten met een voorstel voor vervolg. IPC regeling De IPC-regeling (‘Innovatieprestatiecontract’) is een laagdrempelig en door ondernemers zeer gewaardeerd instrument om bedrijven te helpen in het leren innoveren en samenwerken in innovatieprocessen. Het is erop gericht om ondernemersgroepen te ondersteunen bij het ontwikkelen en uitvoeren van innovaties. De insteek van deze groepen kan zeer uiteenlopend zijn (regionaal, thematisch, branche). De IPC-regeling biedt een groep MKB’ers (min. 10 - max. 20) de mogelijkheid om samen aan de slag te gaan met een bepaald innovatieplan/doel, waarbij de bedrijven zowel individueel als collectief hieraan werken. Daarbij bestaat de mogelijkheid om kennis op maat in te kopen bij de uitvoering van hun innovatieplan (bv. kennis-, onderwijsinstellingen of andere partijen). Het bij elkaar brengen van ondernemers en faciliteren van de uitvoering gebeurt onder regie van een penvoerder. De rol van penvoerder wordt vervuld door een organisatie die geen winst nastreeft (bv. bracheorganisatie of een fieldlab). Zowel praktijk- als formele evaluaties laten zien dat van de IPC-regeling positief bijdraagt aan het ontwikkelen van gezamenlijke

2

innovaties door ondernemers, het tot stand brengen van nieuwe producten en diensten en het koppelen van MKB’ers aan kennispartijen. De regeling wordt op dit moment door de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO)/EZ uitgevoerd. Zowel in 2015 als 2016 heeft EZ hiervoor € 3 mln. beschikbaar gesteld, via een generieke openstelling. Ook voor 2017 zijn deze middelen wederom beschikbaar. IPC-experiment Zuid-Holland in relatie tot de Fieldlabinfrastructuur MRDH en PZH werken nauw samen om de economische groei en werkgelegenheid in de regio Zuid-Holland een verdere impuls te geven. Het stimuleren en uitvoeren van innovatie is hierin zeer belangrijk. De economische groei en verbetering van de arbeidsproductiviteit komt in toenemende mate uit innovaties; de groei van arbeidsinzet vlakt af. De kansen en mogelijkheden die nieuwe technologieën in dit kader bieden zijn talrijk. Voor ondernemers is het een hele uitdaging om deze kansen te benutten. Het vraagt om specifieke kennis van nieuwe technologieën, nieuwe klanten en nieuwe markten. Het is, zeker voor het MKB, niet te doen om al deze kennis zelf in huis te halen. Het vraagt derhalve om samenwerking tussen ondernemers, samenwerking met kennispartners en andere partijen. Het vraagt ook om ruimte voor leren innoveren en activeren van ondernemers. Fieldlabs zijn praktijkomgevingen waarin bedrijven en kennispartners samenwerken in het ontwikkelen, testen, demonstreren en valideren van nieuwe technologieën, producten en innovaties. Denk aan robotisering, 3d‐printing en big dataprocessing. In het kader van het Regionaal Investeringsprogramma - zijn 15 Fieldlabs bijeen gebracht in een regionaal netwerk. Deze regionale Fieldlabinfrastructuur wordt ondersteund door een kernteam van MRDH, PZH, InnovationQuarter en TNO. Het betreft Fieldlabs, zoals Medical Delta Living Labs, The Green Village en Big Data Innovation Hub (zie bijlage 1). De Fieldlabs zijn erop gericht om netwerken en groepen ondernemers te ondersteunen in de ontwikkeling en uitvoering van (gezamenlijke) innovaties. Het doel en karakter van de IPC-regeling sluit hierop goed aan. Middels een 2-3 tal bijeenkomsten1 is verkend of en waar concrete mogelijkheden liggen. Conclusie is dat er sprake is van inhoudelijke meerwaarde van een IPC-inzet in de Zuid-Hollandse casus Fieldlabs. Het biedt ondernemers de mogelijkheid om gezamenlijke innovatieprojecten te verkennen en bouwen, samen met andere ondernemers en partners. Het beeld is dat hiermee aan een duidelijke behoefte van ondernemers in Zuid-Holland wordt voorzien. Het draagt bij aan de ambitie om de cross-sectorale samenwerking van partijen (zoals Fieldlabs) te bevorderen en zo ook bij te dragen aan oplossingen voor diverse maatschappelijke uitdagingen. De wens is dan ook uitgesproken om een eventuele inzet van IPC vooral te richten op het tot stand brengen van cross-sectorale ondernemersnetwerken en partijen (bv. op het kruisvlak van RoboValley en Medical Delta Living Labs; of The Green Village en Smart, Safe & Resilient Mainports). Om die reden wordt voorgesteld in het voorjaar 2017 een gezamenlijk experiment te doen met de uitvoering van de IPC-regeling in Zuid-Holland; met een focus op het ontwikkelen en ondersteunen van cross-sectorale innovaties van ondernemersnetwerken. In bijlage 2 staat een eerste inventarisatie van projectideeën aangedragen vanuit de Fieldlabs. Dit om een beeld te geven van het type projecten waar aan gedacht wordt. Wat uiteindelijk uitgewerkt en ingediend wordt zal nog blijken en is aan de betrokken 1 Met MRDH, provincie Zuid-Holland, EZ, RVO, IQ, projectleiders fieldslabs

3

ondernemers en Fieldlabs. Het kernteam Fieldlabinfrastructuur (MRDH/PZH/TNO/IQ) zal de komende maanden een ondersteunende rol spelen in de totstandkoming van de (crosssectorale) projectvoorstellen zodat dit experiment optimaal benut wordt. Contouren van IPC-voorstel EZ, RVO, MRDH en PZH ontwikkelen een gezamenlijk voorstel, gebaseerd op de volgende uitgangspunten:

- wij gaan voor een experiment dat in het voorjaar 2017 wordt uitgevoerd; - de bestaande IPC-regeling wordt hierin als vertrekpunt gehanteerd - MRDH/PZH leggen in dit experiment de focus op de cross-sectorale samenwerking

tussen bepaalde thema’s/fieldlabs. De IPC-inzet wordt ingericht op het ondersteunen van ondernemersvoorstellen, die hieraan voldoen.

- voorkeur gaat ernaar uit om de uitvoering van het experiment vorm te geven in de landelijke IPC-regeling. Hierbij wordt in de landelijke regeling een regionale module toegevoegd middels de toevoeging van een aantal artikelen gericht op mogelijke aanvragen uit de regio Zuid-Holland met een daarbij apart vastgesteld subsidieplafond. De aanvragen die voldoen aan de vastgelegde criteria en afkomstig zijn van bedrijven uit Zuid-Holland komen hiervoor in aanmerking. In de criteria worden de innovatiethema’s/doelen omschreven waaraan de IPC-aanvragen in dit experiment moeten voldoen.

- normaal gesproken worden aanvragen afgehandeld op basis van First Come, First Served. Gelet op het karakter van dit experiment zouden aanvragen kunnen worden beoordeeld op kwaliteit (tender) . Dit zal in de vervolgstappen nader worden uitgewerkt.

- Het streven is om € 1,5 miljoen aan publieke middelen voor dit IPC-experiment beschikbaar te stellen, waarmee voor circa € 2,8 miljoen aan cross-sectorale MKB-samenwerking kan worden geïnitieerd. De voorgestelde verdeelsleutel voor de publieke middelen is MRDH €500.000 PZH €500.000 en EZ €500.000). De €500.000 van EZ komt bovenop de 3 miljoen die voor de landelijke regeling is gereserveerd.

Gevraagd besluit aan de BCEV: De volgende voorgestelde besluiten naar het dagelijks bestuur door te geleiden ter voorlegging aan het algemeen bestuur:

a) Als Metropoolregio Rotterdam Den Haag samen met het ministerie van Economische Zaken en de provincie Zuid-Holland een regionale module van de IPC-regeling instellen;

b) De begroting 2017 te wijzigen waarmee € 500.000 van het budget voor de Bijdrageregeling wordt overgeheveld naar het programmabudget voor de werkvelden ten behoeve van de regionale module van de IPC regeling;

c) Aan de voorzitter van de bestuurscommissie economisch vestigingsklimaat op te dragen en te mandateren om voor het realiseren van de regionale module en het inzetten van het geld binnen de kaders van het memo ‘IPC experiment Zuid Holland’ de benodigde afspraken met de betrokken partijen te maken en juridisch vast te leggen

4

Bijlage 1 Fieldlabinfrastructuur Zuid-Holland

Bijlage 2: inventarisatie van mogelijke IPC projecten Samenwerking The Green Village – Smart Safe & Resilient Mainport

• Vanuit de Bouw het taggen en volgen van (bouw) materialen, van producent tot bouwplaats, en van bouwplaats tot uiteindelijk weer vuilverbranding/nieuw product. Initiatief vanuit bouwend Nederland (ivm verlies/diefstal van bouwmaterialen) maar het concept van tagging kan worden doorgevoerd t/m taggen van huisvuilzakken ivm calorische waarde bij verbranding. Green Village kan in beginfase model staan voor een bouwplaats voor een eerste test op kleine schaal voor verschillende belanghebbenden voordat op grotere schaal dit wordt gedemonstreerd in een echt commercieel project op en rond SSRM/Mainport.

• Gebruik van sensoren in de stad/haven/bouwplaats als ondersteuning van de safety

en security handhaving op het terrein/stad/haven. Dit is een big data opgave gecombineerd met verschillende toepassingsgebieden, sensoren en producten.

• Green Village een user case/demonstratie in het klein, met een potentiele eerste

opgeschaalde toepassing op de TUDelftcampus (urban area), en de SSRM mainport als eerste opgeschaalde demonstratie in het groot op meer haven gerichte toepassingen.

• 3-Gebruik van beschikbare DATA over weer en klimaat voor het verbeteren van het

lokale energie en watersysteem (actieve aansturing van waterberging bij extreem weer, balanceren van energie vraag en aanbod in een urban en industriële omgeving (beschikbaarheid zonne-energie versus gebruik door koelhuizen, capaciteit grid, buffermogelijkheden etc).

5

• 4-communicatie protocollen/netwerken: nieuw ontwikkelde data/communicatieprotocollen die zich nog moeten bewijzen in de echte wereld kunnen op de GV worden geïnstalleerd en getest. Er is reeds een infrastructuur gepland met WiFI/LORA/Bluetooth etc. Hier kan er makkelijk eentje bij (al dan niet in combinatie met 1). Deze concepten kunnen vervolgens snel hun weg vinden naar meer praktische toepassingen bij SSRM/Mainport

Samenwerking Medical Delta Living Labs Health@Home – RoboValley

• ROSE: Robot voor thuishulp

• SAM: Supervisierobot ter bevordering beweegvrijheid clienten in (semi)gesloten instellingen

• LEA: Intelligente rollator voor verbeteren zelfredzaamheid en stimuleren van

bewegen

• Zelf-navigerende rolstoel voor verhogen zelfredzaamheid

• Interactive intelligent agents: socio-robots voor gezelschap en training Samenwerking Medical Delta Living Labs Health@Home – RoboValley

• S-sence en M-brace: exoskelet bovenste extremiteit (arm-hand) voor thuisrevalidatie na CVA

• Destabiliserende draagbare orthese voor thuisrevalidatie na CVA

Samenwerking vanuit Dutch Optics Centre (DOC)

• FRESHTEQ en DOC: Kwaliteitscontrole van FreshFood producten met behulp van Spectroscopie, b.v. Raman.

• Smart, Safe and Resilient Mainports en DOC: Optische sensoren en

sensornetwerken voor structural health monitoring, monitoring van opslagtanks, security, en luchtkwaliteit

• Medical Delta en DOC: Meetapparatuur en optische sensoren voor de thuisomgeving

tot en met de operatiekamer, zoals retinal imaging, spectroscopische ademanalyse en fiber optic screening systeem voor het in een vroeg stadium opsporen van ernstige zieken, multispectral imaging voor het in real time onderscheiden van ziek en gezond weefsel tijdens operaties, en LIBS spectroscopie voor het in real time monitoren van nierdialyse.

• Daarnaast zijn kleine optische sensoren in heel veel Fieldlabs te gebruiken, bij

voorbeeld voor dijkbewaking en zout/zoet-water monitoring (VP Delta), of structural health monitoring (Dutch Windwheel en Digital Factory Composites).