Ondernemend Friesland editie 5 september 2015

OF 2015 | www.of.nl | 05

Or-Quest detacheert hoger opgeleiden in de bouwsector

‘Wij zoeken het goud in de markt’

OP ONTDEKKINGSREIS IN LONDON

SPECIAAL OF DUURZAAMKATERN IN DIT NUMMER

ZES VROUWELIJKE ONDERNEMERS OVER ONDERNEMERSCHAP

HET SUCCESVOLLE DENKEN EN DOEN VAN W2N ENGINEERS

Twee DataCentersEén glasvezelringMinder risico

DataCenter FryslanFrançois Haverschmidtwei 38914 BC Leeuwarden

T +31 58 844 49 99F +31 58 844 49 95E [email protected]

adv_dcf_01_2015.indd 4 31-03-15 10:26

InnovatieOorlogen kosten geld. Ze zijn meestal desastreus voor economieën.En ze kosten veel levens. Sommigen zeggen dat de clean war-methode (oorlog via beeldschermen en afstandsbediening) een stuk gezonder is.Ik denk: het is maar net aan welke kant je staat.Ik had deze zomer een oorlogservaring. Het was tijdens een Nederlandse zomernacht. Aanvankelijk sliep ik heerlijk, maar op driekwart van de nacht werd alles anders.Dwars door mijn vredige slaapproces drong in het duister langzaam het geluid van dreigend gezoem. Mijn half ontwakende brein besefte dat hier het onmiskenbare geluid te horen was van een jager uit het kamp van de Culicidae (steekmuggen). Oorlog! Voor mij betekent dat groot alarm.Want als ik eenmaal half wakker ben, blijf ik wakker. Dan beginnen mijngedachten te malen, barst ik ineens van de business-ideeën, die ikvervolgens allemaal weer in het duister in mijn smartphone moet tikken, zonder mijn vrouw wakker te maken. Ideeën waarvan ik ‘s nachts deovertuiging heb dat ze me schatrijk gaan maken, waardoor ik van op-winding nóg slechter de slaap kan vatten. Lees ik ze de volgende dag nog eens door, dan vallen ze eigenlijk altijd tegen. Dan had ik in het donker toch elementen over het hoofd gezien. En het resultaat is dat ik een dag lang met brandende ogen en een half verdoofd brein aan het werk mag endus niet op volle economische capaciteit kan draaien.Kortom: een economische verliespost, zo’n aanval van Culicidae. En dus moet ik wel in gevecht. Voorheen deed ik dat door een zaklampje aan te doen, om vervolgens gewapend met een ‘Linda’ (die ligt klaar, naast het bed van mijn vrouw) minstens een half uur als een idioot door de kamer te sluipen. Hunkerend naar het moment dat ik mijn vijand met een daverende klap tegen het behang kan laten spatten. Ook daar word ik overigens altijd klaarwakker van. Dus nóg een economische verliespost. Ach, oorlog heeft alleen maar verliezers.

Daar is nu verandering in gekomen. Innovatie, dames en heren.Dáár moeten we het van hebben. Ik heb het natuurlijk over de uitvinding van de elektronische vliegenmepper. Voor wie vreselijk achter loopt: bij deze mepper gaat het helemaal niet om meppen, maar is het genoeg om de mug een honderdste van een tel aan te raken. “Insecten raken bewuste-loos van de schok, maar ze kunnen weer bijkomen tenzij ze op het gaasgeroosterd worden”, zoals Wikipedia het fi jntjes en zelfs een beetje ISIS-achtig uitdrukt. Dat proces werkt fantastisch, zo weet ik nu. Die nacht hoefde ik niets anders te doen dan bij het eerste gezoem – nog half in slaap – de mepper van mijn nachtkastje te grijpen en in het donker langzaam heen en weer te bewegen (natuurlijk wel even het ‘aan-knopje’ indrukken). Na enkele seconden zag ik door mijn half geopende ogen ineens een piepklein lichtfl itsje, dat gepaard ging met een knetterend geluidje. ‘Nog heel even het knopje indrukken, zodat het insect geroosterd wordt’, dacht ik doezelig. En ja, daar drong eventjes de geur van verbrand vlees door de kamer. Clean war gewonnen. Maar toen sliep ik eigenlijk al weer. Lang leve innovatie. Op naar een productieve dag.

Menno Bakker HOOFDREDACTEUR

Meer lezen of reageren? http://www.facebook.com/menno.bakker.96

of op https://twitter.com/OF_nl

A R T I K E L

3 O F 2 0 1 5 - 0 5V O L G O F N U O O K V I A E N . K I J K O P W W W . O F . N L . 3 O F 2 0 1 5 - 0 4

B A K K E R S B L I K

ISO en VCA gecertificeerd

Waar veiligheid & kwaliteit

nauw samengaan

Aannemingsbedrijf Weg- en WaterbouwStienstra & Van der Wal

Rogmolewei 6, 8651 EP IJlstTel. 0515-533243, Fax 0515-531362

[email protected]

Ook kunt u bij ons terecht voor:

• Remmings- en geleidewerken• Stalen damwanden• Haven aanleg en steigerwerk• Houtleverantie• Diverse typen walbeschoeiingen• Houten bruggen

Voor informatie en/of een vrijblijvende offerte kunt u altijd contact met ons opnemen.

Aannemingsbedrijf Weg- en Waterbouw

Stienstra & Van der Wal-IJlstAannemingsbedrijf Weg- en Waterbouw

Stienstra & Van der Wal-IJlst

S&WS&W

breman.nl/drachtenT 0512 - 51 49 15

Breman Drachten is werkzaam in de seriematige woningbouw en kleine utiliteitsbouw.

Bovendien beschikken wij over een gespecialiseerde afdeling die zicht richt op renovatie- en

ketelvervangingsprojecten.

Of het nu gaat om luchtbehandeling, brandpreventie, loodgietersinstallaties, sanitaire

installaties, centrale verwarmingsinstallaties of gas, water en elektra: Breman Drachten is uw

installateur voor advies en uitvoering hiervan.

U zult merken dat we bij Breman altijd een stapje harder lopen. Het verschil zit ‘m in kleine

dingen, die groots aanvoelen. Benieuwd hoe dat werkt? Neem vrijblijvend contact op.

Ik zoek een betrouwbare installateur die mij volledig kan ontzorgen...

breman.nl/warmteadviesT 0800 - 44 222 44

Denkt u na over energiebesparende maatregelen in uw woning?

Breman Service Drachten adviseert u gratis en vrijblijvend over uw cv-ketel,

isolatiemogelijkheden en toepassing van duurzame technieken als zonnepanelen, waarmee

u fl ink bespaart op uw maandelijkse energielasten. Maak een afspraak voor vrijblijvend

advies en een oplossing die het beste aansluit op uw wensen en mogelijkheden!

Sluit nu een serviceabonnement voor uw cv-ketel af

via onze website (o.v.v. actiecode Smallingerland) en

ontvang het eerste jaar 25% korting. U hee� al een

basis abonnement voor € 4,99 per maand!

25% kortingin het 1e jaar op uw

abonnementskosten

Kan ik besparen op mijn energierekening?

6 Kort nieuws 10 Zes vrouwelijke ondernemers over ondernemerschap 15 De wet Wijziging Kindregelingen en kinderalimentatie. 17 Heerenveense betrokkenheid 21 Wat zou Steve doen? - column Ate van der Meer 24 Op ontdekkingsreis in Londen 29 De auto van… Ingrid Wiechers 30 Or-Quest detacheert hoger opgeleiden in de bouwsector 35 OF the Record 39 In aantocht: Trendship 2015 40 Het succesvolle denken en doen van W2N Engineers 42 De Haan Westerhoff plukt vruchten van investeringen 44 Ondernemen in een hangmat - column Bas-Jan 't Jong

OF DUURZAAM KATERN48 Kort nieuws50 Duurzaam (ver)bouwen: ‘We staan aan de vooravond van

een energie-revolutie’55 Hoe Blue Energy perfect past binnen De Nieuwe Afsluitdijk57 Afvalbeheer vanaf de telefoon58 Hoe ASN Installaties helpt met de voorziening van

duurzame energie: 'Afwachten heeft geen zin'60 Innovatieprogramma ‘Fryslân Fernijt IV’: Watertechnologie

profi teert fors62 Column Jan Willem Sietsma: 'Ga fi etsen'

Cover foto: Jelmer Spijksma, directeur Or-Quest

COLOFON

UitgeverijOndernemend Friesland BV

HoofdredactieMenno Bakker

BladmanagementEd Klijnman

Advertentie exploitatie en administratieOndernemend Friesland BVTussendiepen 219206 AA DrachtenTelefoon 0512 366326André Toering 06 46155747 Gert de Lange 06 10556784Jos Miedema 06 15262182Jasper van der Sluis 06-46033589

RedactieNARVIC Inhoudgevers, met: Ingrid van Damme, Atty Marije Horjus, Casper Ferwerda, Henk Dilling, Menno Bakker, Ivo Pakvis

[email protected]

VormgevingSprog

DrukkerScholma Druk

ISSN 1383-9314

© De uitgever kan op geen enkele wijze

instaan voor de juistheid of volledigheid

van informatie. Uitgever aanvaardt dan

ook geen enkele aansprakelijkheid voor de

schade, van welk aard dan ook, die het ge-

volg is van handelingen en/of beslissingen

die gebasseerd zijn op informatie uit deze

uitgave. Uit deze uitgave mag na toestem-

ming van de uitgever met bronvermelding

geciteerd worden.

www.of.nl

10 17 24 4026

A R T I K E L

5 O F 2 0 1 5 - 0 5V O L G O F N U O O K V I A E N . K I J K O P W W W . O F . N L .

I N H O U D

Business Contact Dagen Noord (BCDN) is de nieuwe naam voor hét zakenevent van Noord-Nederland. De organisatie heeft ervoor gekozen om TEL (Trade Experience Leeuwarden) te wijzigen in BCDN omdat dit beter aansluit bij de inhoud van de beurs. Ook breidt de beurs zich uit. Volgend jaar kunnen bedrijven en ondernemers niet in één hal, maar in twee hallen zaken doen in het WTC Expo in Leeuwarden. De beurs is op 22 en 23 maart 2016.

De opzet van het zakenevent blijft gelijk. Het gaat nog steeds om contacten leggen, netwerken, inspireren, kennis delen en zaken doen voor zowel bedrijven als ondernemers in Noord-Nederland. Daarnaast biedt de beurs een podium om

het contact tussen overheid en bedrijfsleven te stimuleren. Steeds meer gemeenten weten hun weg naar het WTC Expo te vinden. Business Contact Dagen Noord wil overheid en bedrijfsleven meer met elkaar in contact brengen om hun krachten te bundelen. Zeker in deze tijd draait het om samenwerking.

`Het aantal bezoekers stijgt ieder jaar´, aldus Beursmanager Hetty Kroes. ´Dit jaar groeide het aantal bezoekers met maar liefst 15%. Een positieve ontwikkeling die we graag voortzetten. Vandaar de uitbreiding naar de tweede hal.´ Ondernemers en bedrijven hebben nog meer ruimte om zich individueel of collectief te presenteren en zo hun onderneming nog prominenter te

kunnen profi leren. Naast het Noordelijke bedrijfsleven zet het event bovendien talentvolle ondernemers in de spotlights door middel van de uitreiking van de Leeuwarder ondernemersprijs De HET! Het zakenevent trekt veel managers en bestuurders. Dat maakt de beurs een uitgelezen plek om direct in contact te komen met de juiste personen om persoonlijke afspraken in te plannen en leads te genereren. Maar zakendoen is ook plezier hebben en nieuwe mensen ontmoeten. En dat alles kan tijdens de Business Contact Dagen Noord op een informele, ontspannen en gezellige manier.

Zakenevent TEL wordt Business Contact Dagen Noord

DE ALLROUNDERSDe klap was groot en kwam onverwacht voor Taede Anne Holwerda (37) uit Oosternijkerk. In 2013 namen hij en zijn vrouw Jetty (35) het bouwbedrijf over dat door grootvader Harm was opgericht en onder leiding van vader Tjeerd was gegroeid. Maar in mei 2014 komt er plotseling een einde aan het leven van Tjeerd. Taede Anne en Jetty kregen in deze zware tijd hulp van alle kanten, van leveranciers, collega's tot klanten, waardoor ze het familiebedrijf konden voortzetten. Taede Anne werkt al achttien jaar in de zaak en werd in 2010 vennoot. Hij kent de zaak door en door. "Ik houd mij zich bezig met het bouwtechnische deel en het relatiebeheer, Jetty ontfermt zich over de administratie." Bouwbedrijf Holwerda behandelt alle aspecten van bouw, zegt Jetty. "We zijn echte allrounders. Een droomhuis geheel laten bouwen is mogelijk, maar ook verbouw, renovatie en onderhoud.”

6 O F 2 0 1 5 - 0 5

ON STAGE LAAT VMBO-LEERLINGEN KENNISMAKEN MET HUN FAVORIETE BEROEPWat wil je later worden in de maatschappij? Om VMBO-leerlingen te helpen met het antwoord op die vraag organiseert Zuidwest Friesland On Stage op 10 november een beroepenfeest in de Sneker Sporthal in Sneek. Naar verwachting 950 VMBO-leerlingen maken kennis met 240 beroepsbeoefenaren. Van verpleegster, politie-agent, kapper, bakker, accountant tot journalist. Van auto-monteur tot advocaat en van timmerman tot architect. Project-leider Jeanine IJtsma: “Ons motto is: je mag alles worden behalve ongelukkig. Leerlingen maken ook kennis met HBO-gerelateerde beroepen, want wij vinden dat je ook best mag dromen! En wie zegt dat jouw droom onmogelijk is?” Onstaat er een match tussen leerling en beroepsoefenaar dan kunnen leerlingen 26 november tijdens de Doe Dag die op locatie kennismaken met de kneepjes van het vak. Het is de tweede editie van On Stage in Sneek, landelijk bestaat dit fenomeen al acht jaar. Het evenement vindt inmiddels op 12 locaties verspreid over het land plaats. Het Sneker uitzendbureau Jobz-On is sinds dit jaar ambassadeur van Zuidwest Friesland On Stage.Belangstellenden kunnen zich aanmelden via de website www.zuidfrieslandonstage.nl of door contact op te nemen met projectleider Jeanine IJtsma (06 819023300).

Communicatiebureau NARVIC, tevens verantwoordelijk voor de redactie van dit magazine, gaat het evenement Trendship 2015, dat op 27 oktober wordt gehouden in Heerenveen, ondersteunen bij de communicatie. Het bureau, dat zich presenteert als ‘bureau op het snijvlak van journalistiek en marketing’ gaat voor Trendship onder andere artikelen, persberichten en korte fi lms produceren. “Het is een eer om voor zo’n evenement te werken”, zegt NARVIC-directeur Menno Bakker. “Trendship weet binnen de tijdspanne van één middag

CEO’s, bestuurders, ondernemers en andere professionals te inspireren en ze daadwerkelijk te motiveren om met innovatie aan de slag te gaan. Het is een bijzonder evenement waar 1.500 mensen kunnen genieten van bijzondere sprekers, doorkijkjes in de toekomst, tal van innovatiegadgets en natuurlijk van netwerken. Het is super om daar als bureau bij betrokken te zijn.“ “Innovatie is goed voor de economie”, stelt Marco van der Voorn, één van de initiatiefnemers van Trendship. “Door te innoveren hou je een open vizier, ontdek je sneller nieuwe wegen.

Waarmee zaken beter, sneller, schoner of effi ciënter kunnen. Die innovatie komt voort uit inspiratie en uit kennis delen. Dat is dan ook precies wat we willen bieden. We denken dat NARVIC dat verhaal op een journalistieke en overtuigende manier kan overbrengen.” Trendship 2015 wordt gehouden op 27 oktober, in Sportstad Heerenveen. Er wordt een recordaantal van vijftienhonderd bezoekers verwacht. Het volledige programma wordt in september bekendgemaakt. www.trendship.nl

NARVIC PARTNER VAN INNOVATIE-EVENEMENT TRENDSHIP

A R T I K E L

V O L G O F N U O O K V I A E N . K I J K O P W W W . O F . N L .

K O R T N I E U W S

7 O F 2 0 1 5 - 0 4

Fotografie: @punkmedia

SUCCESVERHALENStartend onderneemster Desirée Berghout reikt het magazine met succesverhalen van het project Kansrijk Ondernemen uit aan wethouder Maarten Offinga. Elf deelnemers hebben dit project succesvol afgerond. In opdracht van de gemeente heeft communicatiebureau Goede Leest een magazine gemaakt over de deelnemers van 2014 en 2015.

SIJPERDA VERHUUR NEEMT WARDENAAR VERWARMING UIT SCHAGEN OVERMet ingang van 1 juli 2015 heeft Sijperda Verhuur de bedrijfsactiviteiten van Wardenaar Verwarming Schagen B.V. en Wardenaar Verhuur B.V. overgenomen. De medewerkers van Wardenaar gaan mee over en de vestiging zal verder gaan onder de nieuwe naam Sijperda Wardenaar Klimaatbeheer. De bedrijfsactiviteiten van Wardenaar worden vanuit de locatie van Sijperda Verhuur Schagen voortgezet.

Sijperda Verhuur (hoofdvestiging: Sneek) is een generieke verhuurder van bouwmachines en is daarnaast gespecialiseerd in steigerbouw, toiletservice, bouwliften, hangbruginstallaties en evenementen. Het bedrijf bestaat dit jaar exact 25 jaar en heeft met de overname nu dertien vestigingen in Noord Nederland.

Er wordt momenteel keihard gewerkt aan de inhoud

en vormgeving van TEDxFryslân. De laatste hand

wordt gelegd aan wat een fantastisch inspirerende

en enerverende dag zal worden.

Deze dag staat als een huis dankzij de twaalf

sprekers die staan te trappelen om hun TedTalk te

houden. Over serious gaming, verspillen van voedsel,

anders omgaan met onze energievoorziening, een

innovatieve manier van vergaderen en nog veel en

veel meer.

TED staat voor Technology, Entertainment & Design,

en verbindt mensen op velerlei gebieden. Werelds

grootste denkers en doeners spreken kort en

krachtig in het kader van ‘ideas worth spreading’. En

ook Fryslân kent sinds drie jaar een eigen TEDevent.

Deze derde Friese editie vindt plaats op donderdag

17 september in de Lawei in Drachten. De sprekers

zullen die dag een TEDtalk houden, oftewel spreken

over hun passie, hun levensvisie, dat wat hen

beweegt en beroert. U luistert naar verhalen over

verschillende onderwerpen waar u absoluut door

geïnspireerd zult raken. Het centrale thema van

deze editie van TEDxFryslân is ‘work hard, play hard’.

Geïnteresseerd? Schrijf u kosteloos in via

www.tedx.frl. Daar treft u ook alle informatie

over TEDxFryslân

8 O F 2 0 1 5 - 0 4

DE KRACHT VAN 140 TEKENSMensen verbinden, elkaar inspireren en activeren, kennis delen en vooral ook: samen héél veel lol hebben. Dat zijn de vruchten van allereerste Twittercongres van Nederland dat Marrigt van der Valk (founder van DURF), samen met partners Hans van der Meulen en Maaike Geulen, op 11 juni in Leusden organiseerde. “Volgend jaar doen we het zeker weer”, verzekert ze. Het was haar eerste congres: “Het was keihard werken, maar wat geeft het een kick! En ik heb er ontzettend veel van geleerd.” Met slechts één tweet werd het congres tot leven gebracht: “Via Twitter nodigden wij de sprekers, onder wie Steven van Belleghem, Stephan Fellinger en Herman Couwenbergh, uit voor het congres. Zij reageerden erg positief, en beklonken was het! Een direct bewijs voor de ‘kracht van 140 tekens’.” Uit de 200 aanmeldingen werden 140 deelnemers geloot. Een bewuste keuze, vertelt Marrigt: “Op een congres met honderden mensen loop je deels langs elkaar heen, leg je niet het optimale contact, en ontstaat niet die chemie die we zo graag wilden.” Twitter is springlevend en ondernemers kunnen veel meer uit dit sociale medium halen dan ze vaak beseffen of durven, daarvan is Marrigt overtuigd: “Zelf doe ik al mijn contacten op via Twitter. Koude acquisitie? Voor mij is acquisitie op voorhand al warm. Via Twitter maak ik contact offline en ga ik de verbinding aan.”

Marrigt van der Valk (@MarrigtvdValk) is founder van DURF en gevestigd in Leeuwarden en Amsterdam, ze adviseert en ondersteunt bedrijven in online branding, marketing en events.

IN DE ROOS!Wim de Haan van Add Export Import Consultancy uit Tytsjerk schoot in het voorjaar fl ink in de roos, toen de leden van de Water Alliance tijdens een ledendag overgingen tot een partijtje boogschieten. Ook in de dagelijkse praktijk lijkt De Haan overigens vaak in de roos te schieten. De ondernemer bedient met zijn consultancy een groeiend aantal bedrijven die zaken willen doen in het buitenland.

NIEUW BIJ UWERK: HRM DIENSTENUwerk BV uit Grou heeft deze zomer HRM diensten toegevoegd aan haar dienstverlening. “Onze klanten vroegen steeds vaker om ondersteuning op het gebied van arbeidswetgeving, arbeidsconfl ictbemiddeling en dossieropbouw”, aldus eigenaresse Sjoerdsje Knol. “Per 1 juli is de nieuwe wet Werk en Zekerheid (WWZ) ingegaan. Dat leidde bij een van onze klanten tot specifi eke vragen aangaande zijn personeelsbestand. Door adequaat handelen en op tijd in gesprek te gaan met medewerkers is voor de klant ruim 50 duizend euro bespaard en zijn de toekomstperspectieven voor medewerkers beter geworden. Dat is nog eens een win-win situatie.” Naast dit specialisme houdt Uwerk zich bezig met uitzending en payrolling.”

ROC Friese Poort Centrum Duurzaam nodigt u graag uit op dinsdag 15 september 2015 voor een Duurzaam Doen lunchlezing over energiebesparingsmogelijkheden met verschillende warmtesystemen in samenwerking met UNETO-VNI en Kenteq.Johan van Putten van Jaga vertelt over energiebesparing, bij elke

watertemperatuur, met de Low-H2O radiatoren van JAGA. Erik Olden van IMI Heimeier gaat in op het goed inregelen van radiatoren en vloerverwarmingsinstallaties. Interesse?Meld u aan voor deze lezing via: www.rocfriesepoort.nl/aanmeldenlezing15september

DUURZAAM DOEN LUNCHLEZING

A R T I K E L

9V O L G O F N U O O K V I A E N . K I J K O P W W W . O F . N L . O F 2 0 1 5 - 0 5

K O R T N I E U W S

EEN ULTIEM FEESTJE VOOR MANNENVuurspuwers, Formule 1-rijder, een wedstrijd kraandrijven, paaldanseressen, stuntwerk, een spetterend muziekprogramma en een complete culinaire beleving: het is een greep uit de ingrediënten voor de tweede editie van de Ultimate’s Men’s Fair in Joure. Het idee van dit speciale mannenfeestje, dat op 15 augustus plaatsvond en zonder winstoogmerk georganiseerd werd, ontstond in de kroeg. Mede-organisator Kees à Nijeholt: “We vonden het tijd worden voor een ander soort evenement, iets wat er nog niet was. Het idee van een evenement wat gericht is op “mannendingen” gaf zoveel creatieve ideeen, dat we besloten het maar echt te organiseren.”De 10.000 bezoekers die het festival bezochten waren overigens niet alleen maar mannen. Kees: “Mannen namen hun vriendinnen en kinderen mee. Het werd een fantastische familiedag, maar het bleef wel een échte mannendag: er ging 10.000 liter bier en 1.000 kilo vlees doorheen.” Voor The Ultimate’s Men’s Fair 2016, is de vriendenclub op zoek naar ondernemers met creatieve ideeën. Kees: “We denken aan ondernemers met expertise op het gebied van wind-en zonne-energie of nieuwe technologieën of met ideeën waar wij helemaal niet aan denken. Elk jaar willen we het feest weer naar een hoger plan tillen, de grenzen verleggen. Dus ondernemers met creatieve, innovatieve of bijzondere ideeën zijn van harte uitgenodigd om te reageren.” Stuur een mail naar Kees à Nijeholt: [email protected] of bel 06 13865893.

COWLINQMeer transparantie en inzicht in het hele proces rondom de aan- en verkoop van rundvee. Cowlinq, waarin onder andere de NOM participeert, biedt het. Het is een onafhankelijk digitaal platform waar gebruikers rundvee kunnen kopen en verkopen en waar hen bovenal meer grip op omzet en aanwas wordt geboden. Inmiddels telt Cowlinq circa 100 actieve gebruikers. De initiatiefnemers verwachten dat dit aantal snel zal groeien.

1 0 O F 2 0 1 5 - 0 5

Zes vrouwelijke ondernemers over ondernemerschap

‘Dat glazen plafond is nu wel

uitgemolken’Het is vroeg in het Westcord Hotel, bij het WTC

Expo in Leeuwarden. Maar wie een gesprek met zes ondernemers regelt, moet er vroeg bij zijn. Agenda’s zijn

vol, tijd is geld. Aan de uitstekend gevulde ontbijttafel zitten zes ondernemende vrouwen uit heel Friesland.

Vrouwen die als manager of ondernemer succes hebben geboekt in hun eigen werkveld. Wat betekent

het begrip ‘ondernemen’ voor ze? En hoe zien ze de toekomstkansen? Een gesprek.

Van links naar rechts: Geesje Duursma, Angelique Hulst Burggraaf, Chantal Prins, Hetty Kroes, Sjoerdsje Knol en Anne Schouw

A R T I K E L

1 1 O F 2 0 1 5 - 0 5V O L G O F N U O O K V I A E N . K I J K O P W W W . O F . N L .

R O N D E T A F E L G E S P R E K

De zes ondernemende vrouwen komen, zoals gezegd, uit alle hoeken van Friesland. Aan tafel zijn geschoven: Chantal Prins van Chantal Prins Image & Styling in Sneek, Geesje Duursma van De Pleats in Burgum, Sjoerdsje Knol van Uitzendbureau Uwerk in Grou, Angelique Hulst van Bodyhoop, Hetty Kroes van het WTC Expo in Leeuwarden en Anne Schouw van Schouw Assurantiën in Harlingen. Een uitermate divers gezelschap, dat de sporen stuk voor stuk flink heeft verdiend. En daarom ook meer dan geschikt voor een goed gesprek met OF.

Wat heeft jullie doen besluiten om het ondernemerschap in te gaan?Anne Schouw: Vrijheid! De drang om iets voor jezelf te doen trok me altijd heel erg, het zelf nemen van je beslissingen en in het diepe springen. En dus de onafhankelijkheid die dat met zich meebrengt. Dat bevalt uitstekend en is nog leuker dan ik dacht!Sjoerdsje Knol: Ik wilde het eigenlijk beter doen dan mijn voormalige werkgevers. Ik werkte in de re-integratie en het uitzendvak, maar had steeds het gevoel dat ik door mijn werkgevers beperkt werd in mijn commerciële mogelijkheden. Ik heb daarom snel gekozen voor het zelfstandig ondernemerschap en heb daar tot op heden nog geen dag spijt van. Het is heerlijk om voor mijn klanten bezig te zijn, dat geeft mij energie.Hetty Kroes: Ik sta bij het WTC gewoon op de loonlijst, maar ik verkeer wel in de prettige omstandigheid dat ik er alle vrijheid krijg om ondernemend te zijn.

Dat ligt mij uitstekend. Ik wil vrijheid voelen, verantwoordelijkheid nemen en diverse zaken kunnen ondernemen.

En die verantwoordelijkheden, zijn die goed te managen?Geesje Duursma: Waar je niet goed genoeg in bent, of juist te goed, moet je delegeren. Wij hebben daarom bij De Pleats sterk ingezet op het automatiseren. Neem onze boekhouding, die is voor horecabegrippen erg geautomatiseerd. Als alles goed gaat, zijn we binnen tien minuten per dag klaar. Angelique Hulst: Wij maken gebruik van diverse freelancers omdat het in sommige gevallen beter is om de taken uit te besteden. Bij ons is dat bijvoorbeeld Facebook, daar hebben we gewoon iemand voor, die persoon is Bodyhoop op de social media. Dat is echt goud waard.

Hoe zien jullie het klimaat voor vrouwelijke ondernemers in Friesland?Chantal Prins: Ze zijn er genoeg en ze doen prachtige dingen, maar de zichtbaarheid moet veel beter. Mannen staan sneller vooraan, of met de kop op de cover. Daar werk ik aan. Zakenvrouwen die zichzelf beter willen presenteren komen bij mij.Geesje Duursma: Powervrouwen zijn er genoeg, maar als het gaat om bestuursfuncties zijn ze vaak veel te bescheiden, te voorzichtig. Mannen zeggen gelijk ja als ze gevraagd worden voor een bestuur en vrouwen gaan eerst bedenken of ze het wel kunnen.

Geesje Duursma-DijkstraDirecteur (dga) Restaurant en Party-

centrum De Pleats & Duursma Advies BV

Geboren22 september 1972 te Opeinde (sm).

Burgerlijke staatGehuwd, twee kinderen.

Hobby'sLezen, fietsen en dammen.

Sjoerdsje KnolEigenaar/directeur Uwerk BV

Geboren16 oktober 1976 te Grou.

Burgerlijke staatSamenwonend.

Hobby'sHardlopen, lezen, wijn kopen.

Angelique Hulst - BurghgraefDirecteur/eigenaar Bodyhoop,

HealthyApp en FitGirl

Geboren6 augustus 1966 te Berkel en Rodenrijs.

Burgerlijke staat Gehuwd.

Hobby'sAllerlei buitensporten waaronder skiën,

paardrijden, hardlopen, bootcamp,

Bodyhoopen, Bodybalance, fietsen,

golfen etc. en natuurlijk naar mijn

voetballende kinderen kijken.

1 2 O F 2 0 1 5 - 0 5

Hetty KroesBeursmanager, WTC Expo Leeuwarden

en Business Contactdagen

Geboren15 januari 1979 te Sneek.

Burgerlijke staat Ongehuwd.

Hobby'sHardlopen, koken, lezen.

Anne SchouwDirecteur/eigenaar, Schouw Assurantien

Geboren24 februari 1968 te Hoorn.

Burgerlijke staatSamenwonend.

Hobby'sZwemmen, hardlopen, gastronomie.

Hetty Kroes: De verhouding tussen de mannelijke en vrouwelijke ondernemers is twee derde om één derde. Vrouwen kiezen dan ook vaak de wat meer verzorgende beroepen, al merk ik wel een toename van vrouwelijke ondernemers die actief zijn in de advies en consultancybranche, ook in Friesland. En wat het bedrijfsleven betreft: ik denk dat er steeds meer doorgroeimogelijkheden zijn,Het begrip ‘glazen plafond’ (fenomeen waarbij vrouwen met uitzicht op hoge posities door onuitgesproken oorzaken toch niet de absolute top halen, red.) vind ik ondertussen wel wat uitgemolken. Nu GM en Pepsi zelfs vrouwelijke CEO’s hebben, is dat niet meer zo van nu. Een goede zaak natuurlijk. Je merkt overigens ook dat bedrijven minder snel failliet gaan wanneer de verhouding man/vrouw in het management beter verdeeld is.

Hebben vrouwelijke ondernemers ook voordelen ten opzichte van de mannelijke?Anne Schouw: Ik merk dat ik soms gemakkelijker ergens binnenkom, ja. De verzekeringswereld is natuurlijk wel een mannenwereld, maar ik ben eigenlijk nooit zo bezig geweest met het verschil tussen man en vrouw. Ik heb op mijn manier een positie verworven en dat onderscheidt me denk ik van menig ander. Dat ik een vrouw ben, zal me daarbij soms best kunnen helpen.Sjoerdsje Knol: Ik denk dat we wel wat beter zijn in het winnen van vertrouwen, wat dieper ingaan op de situatie, beter luisteren en meedenken. Dat wordt binnen mijn vakgebied ook ontzettend op prijs gesteld en dat helpt de klanten en de medewerkers ook verder. Klaarstaan met een standaardpakket, zonder dat je je echt verdiept hebt in iemands

persoonlijke situatie, doet dat eigenlijk niet. Onze HRM dienstverlening is dan ook steeds meer maatwerk.

Hoe kunnen jullie je ook in toekomst blijven onderscheiden?Angelique Hulst: Voor Bodyhoop heb ik vanaf het begin gekozen voor kwaliteit. We gebruiken voor onze sporthoelahoep het duurste materiaal, maar daarmee ook het beste. Sinds ik ben begonnen, heb ik veel navolging gekregen van prijsjagers die minderwaardige producten leveren. Ik heb me nooit laten verleiden om ook dat pad te bewandelen, want juist door de kwaliteit onderscheid je je van de rest. Deze kwaliteit vind je ook terug in ons afvalprogramma, de workout video’s en onze service. We willen nu eenmaal graag de beste zijn, dat zit in ons DNA.Geesje Duursma: Helemaal mee eens. Waarom zouden mensen bij ons een glas cola van twee euro kopen, terwijl je in de supermarkt een fl es voor de helft hebt? Omdat wij iets extra’s bieden, waardoor je graag bij ons binnen komt. Dat maakt ons onderscheidend, net als het feit dat we sterk inzetten op duurzaamheid, het maatschappelijk verantwoord ondernemen. Ook dat heeft een mooie toekomst. Als je daaraan blijft vasthouden, behoud je je bestaansrecht.Chantal Prins: Dat is een combinatie van inspelen op kansen in de markt en altijd kwaliteit bieden. Binnensteden lopen leeg, de opkomst van internet zet door en de retail heeft het zwaar, ook in Friesland. Ik train mode retailers om meer kwaliteit in hun dienstverlening te bieden en zo van shoppen een echte beleving te maken. Dat levert hen extra omzet en geeft tevreden klanten. Zo krijg je een echte win-win-situatie.

Chantal Hoevers PrinsDirecteur/eigenaar Chantal Prins

Image & Styling

Geboren24 juli 1970 te Sneek.

Burgerlijke staat Gehuwd.

Hobby’sHardlopen, spinning, golf, zeilen,

windsurfen en astrologie.


1 3V O L G O F N U O O K V I A E N . K I J K O P W W W . O F . N L . O F 2 0 1 5 - 0 5

Vertrouwt u ook blind op uw ICT?“Altac is in de afgelopen jaren als organisatie fl ink gegroeid. Met slimme ICT-oplossingen heeft Arrix ons hierbij enorm geholpen. Bij Arrix vinden we betrokkenheid, kennis en kunde op alle fronten. Dat geeft vertrouwen!”

ICT-oplossingen moeten uw bedrijfsvoering eenvoudiger, rendabeler, effi ciënter en plezieriger maken. Met dit in gedachten werken onze medewerkers iedere dag met veel plezier aan uitdagende projecten. Het resultaat? ICT waar u gemak van heeft en waar u blind op kunt vertrouwen.

Andries Tacoma directeur Altac, Specialist jacht-, auto- en interieurlakken

“Arrix heeft ons geholpen onze groei te realiseren”

Heideanjer 2 | Drachten | 0512 - 543 221 | www.arrix.nl

15023055-1_ARRIX_Tacoma_Adv_210x260.indd 1 19-08-15 09:38

Rik en Sophie zijn sinds 2011 ge-scheiden. De twee uit het huwelijk geboren minderjarige kinderen wonen bij Sophie en gaan 3 dagen per week naar Rik. Rik betaalt aan Sophie voor beide kinderen samen maandelijks een bedrag van € 400,00 aan kinderalimentatie.

Rik heeft onlangs van een collega begrepen dat sinds 1 januari 2015 een wetswijziging in werking is getreden waardoor de door hem verschuldigde kinderalimentatie wel eens aanzienlijk naar beneden zou kunnen worden bijgesteld. Rik besluit daarop contact te zoeken met een advocaat om zich hier-over nader te laten informeren. Een paar dagen later zit Rik bij de advocaat. Die legt uit dat de wets-wijziging waar de collega het over had de Wet hervorming kindrege-lingen betreft.

Deze wet is op 1 januari 2015 in werking getreden. De wetswijzi-ging heeft onder meer tot gevolg, zo vertelt de advocaat, dat de

belastingaftrek levensonderhoud van kinderen is komen te vervallen en dat het maximale bedrag aan kindgebonden budget aanzienlijk hoger is geworden, met name voor alleenstaande ouders. Tevens is de fi scale heffi ngskorting voor alleenstaande ouders komen te vervallen.

Rik wil vervolgens graag van de advocaat weten wat dat voor invloed heeft op de door hem verschuldigde kinderalimentatie. De advocaat legt het uit. Omdat het fi scaal voordeel is komen te vervallen zou dat kunnen bete-kenen dat de netto draagkracht van Rik is afgenomen. Afhankelijk van het aantal kinderen en hun leeftijd kan dit een paar tientjes tot enkele honderden euro’s per maand schelen. Het toegenomen kindgebonden budget heeft daarnaast invloed op de behoefte van de kinderen. In het rapport Alimentatienormen 2015 dat voor de rechtspraak als leidraad fungeert voor het vaststellen van

de hoogte van de alimentatie, is vastgelegd dat het te ontvangen bedrag aan kindgebonden budget op de behoefte van de kinderen in mindering wordt gebracht. De advocaat legt het uit aan de hand van een voorbeeld. Stel, de geza-menlijke behoefte van de kinderen van Rik en Sophie bedraagt € 500,00 per maand en het recht op kindgebonden budget van Sophie bedraagt € 150,00 per maand, dan is de resterende behoefte van de kinderen maximaal € 350,00 per maand. Is Sophie alleenstaand dan heeft zij, indien haar inkomen niet te hoog is, ook nog eens recht op een aanvullende bijdrage tot een bedrag van maximaal € 254,00 per maand. Heeft Sophie recht op het maximale bedrag, dan daalt de netto behoefte van de kinderen zelfs naar een bedrag van minder dan € 100,00 per maand. Het zou zelfs zo kunnen zijn dat het bedrag nog lager wordt indien rekening wordt gehouden met de kosten die Rik zelf maandelijks heeft wan-neer de kinderen bij hem zijn.

Aan het einde van het gesprek spreekt Rik af dat de advocaat eerst een berekening zal opstellen en dat aan de hand daarvan zal worden bekeken of het zinvol is een voorstel te doen aan Sophie om tot een lagere bijdrage voor de kinderen te komen.

De wet Wijziging Kindregelingen en kinderalimentatie. Hoe zit dat?

O F ' S S P E C I A L I S T F R A N K P O S T

Tjesse BijlsmaGroenewegen Advocaten

A R T I K E L


C O L U M N G R O E N E W E G E N A D V O C A T E N

Haskeruitgang 101 | 8447 CK Heerenveen | www.werfftalent.nl

De jongens van Werff Talent inzetten?

Bel! 0513-610380

SC Heerenveen zet nieuwe stappen in maatschappelijk verantwoord ondernemen

Heerenveense betrokkenheid

Dat voetbalclub sc Heerenveen oog heeft voor zijn omgeving, is al jaren bekend. Nog niet zo heel lang geleden besteedde OF nog uitgebreid aandacht aan het

zogenaamde ‘Heerenveengevoel’, dat niet alleen zorgt voor een bijzonder aangenamevoetbalclub, maar ook voor een verbetering van de levens van diverse doelgroepen.

Maar een goedlopend MVO-beleid is geen reden tot stilzitten; het kan altijd beter,mooier en verder. Twee voorbeelden.

A R T I K E L


S C H E E R E N V E E N

Grote Hornstweg 19-D, 9261 VW Eastermartelefoon: 0512 - 47 13 00www.bouwbedrijfswart.nl [email protected]

Al ruim 100 jaar de veelzijdige aannemer uit Eastermar...

STRATEGIC

LEVEL

FIELD LEVEL

EQUIPM

ENT

LEVEL

PROCESS

LEVEL

MANAGEM

ENT

LEVEL

De Gaffel 9 , Drachten | T +31 (0) 512 51 48 01 | www.technaut .com

Wilt u ook arbeid en grondstoffen besparen? Technaut is een clustering van soft- en hardware ingenieurs met passie voor technische automatisering en robotisering. Middels onze eigen producten Denote© (Equipment level), MACS© (Process level) en ReMACS© (Management level) maken wij PLC- en PC software voor het loggen, monitoren, analyseren en besturen van sensoren & actuatoren, robots, machines en productielijnen. Door onze eigentijdse, modulaire visie op machinebesturingen en productie-automatisering krijgen onze klanten meer functionaliteit voor minder kosten. Daag ons eens uit. Wij gaan u verbazen!

LogeMarieke Pol en Linda Steen houden zich uitgebreid bezig met het Maat-schappelijk Verantwoord Onderne-men binnen de club. Samen heb-ben ze al veel successen geboekt zien worden, die allemaal op hun eigen wijze een steentje hebben bijgedragen aan de maatschappij. “Het zit in de genen van de club”, aldus Pol. “We staan midden in de samenleving en willen maar wat graag het verschil maken.” Een van de nieuwe ontwikkelingen is de nieuwe maatschappelijke loge, een resultaat van het recent opgericht MVO-platform voor sociaal maat-schappelijke organisaties die zich verbonden voelen met de club. “Die loge maakt het mogelijk voor de diverse partners die al betrokken zijn bij onze maatschappelijke pro-jecten, om elkaar te ontmoeten en samen zo veel mogelijk te bereiken”, vertelt Steen. “Elkaar zien, spreken en netwerken, dat is het doel.”

De loge kan overigens gedurende de hele week gebruikt worden en niet alleen op wedstrijddagen. “Het wordt een multifunctionele plek”,

legt Pol uit. “Er vindt een jongeren-project plaats, waarbij jongeren eens per week ontbijten met hun begeleiders, maar ook kunnen er vergaderingen gehouden worden en dient het als leercentrum voor kinderen met een achterstand op school.”

Foppe FondsEen ander voorbeeld van de maat-schappelijke betrokkenheid is het Foppe Fonds. Over de verbinding tussen oprichter Foppe de Haan en sc Heerenveen zijn – letterlijk – al boeken vol geschreven, maar de maatschappelijke samen_

werking was in het verleden vooral iets vanzelfsprekends, niet iets offi cieels. Elf stoelen op de oost-tribune zijn nu goed herkenbaar aan het Foppe Fonds-logo en voor bedrijven is het nu mogelijk om het ‘Foppe Fonds-arrangement’ af te nemen. De opbrengst hiervan – exclusief de catering – gaat dan naar het goede doel. “Het doel van het Foppe Fonds is dat alle kinderen moeten kunnen sporten, óók de kinderen die dat op een aangepaste manier moeten doen”,

aldus Steen. “Kinderen die bijvoor-beeld gebruik moeten maken van een sportrolstoel worden door het Foppe Fonds geholpen. Die samenwerking was altijd wel natuurlijk, want Foppe is natuurlijk een icoon binnen de club, maar nu werken we ook echt structureel met elkaar samen. Noem het een verdiepingsslag.”

Zomaar twee voorbeelden van de maatschappelijke betrokkenheid van voetbalclub sc Heerenveen, een club die verder wil kijken dan alleen de vorige, of afgelopen wedstrijd. Voetbal moet voor ie-dereen zijn, of het nou gemakkelijk gaat of niet.

Linda SteenFunctieCoördinator MVO.

OpleidingSociologie.

Hobby’sSporten en reizen.

Marieke PolFunctieCoördinator maatschappelijke betrok-

kenheid.

OpleidingToerisme.

HobbysItaliaanse taal, tuinieren.

A R T I K E L


S C H E E R E N V E E N

2 0 O F 2 0 1 5 - 0 5

Na weken van zon op een Zuid-Europese bestemming zit ik hier weer fris achter mijn bureau in Sneek, klaar voor alle mooie zaken die gaan komen. En met goede voornemens. Die had ik voor de vakantie al, overigens. Het leek me inspirerend om eens na te denken over de zaken die ik anders zou kunnen gaan doen. Bij wijze van food for thought had ik een management-boek met een veelbelovende titel meegenomen: ‘Masterclass Steve Jobs’ prijkte er op de omslag. ‘7 principes voor succes’ en ‘Think dif-ferent’ deden voor mij de rest. En het was nog van een ‘award win-ning and bestselling author’ ook. Dat werd genieten geblazen.

Nou, dat genieten kwam maar langzaam op gang. Je kent dat wel, vooral van Amerikaanse manage-mentboeken; dat je je door de eer-ste pagina’s met superlatieven heen

moet worstelen om langzaam een verhaal te ontdekken. Of in dit ge-val, die 7 principes voor succes die mij waren beloofd. Wat me opviel bij dit boek was dat de kern alleen maar bestond uit jezelf de vraag te stellen ‘Wat zou Steve doen?’

Ik dacht: echt? Is dat wat succes maakt, brengt of is? Je bij alles afvragen wat Steve zou doen? Want een korte samenvatting van dat wat Steve Jobs had gedaan was nou niet echt hoopgevend: je eigen kind negeren, vrouw in de steek la-ten, compagnon benadelen, werk-nemers kleineren, iedereen tegen je in het harnas jagen. Zo ongelofelijk arrogant en eigenwijs zijn dat je je eigen bedrijf uitgekickt wordt. Geen meubels in het huis, want niets is goed genoeg en dus zittend op de vloer je eten verorberen. Niets van een ander aannemen en alleen je eigen ideeën doordrammen en ja, dan uiteindelijk, omdat het wel een

keer goed moet gaan, breek je door en groot ook en zit je fantastisch doch alleen bovenop de apenrots. “Succes Steve”, zou ik zeggen, ik kies liever m'n eigen weg.Mijn advies voor succes hoef je niet in een dik boek te verstoppen achter 7 zogenaamde principes. Nee, het kan allemaal zoveel makkelijker. Je bent immers net terug van vakantie! Dus neem de tijd om te kijken en te luisteren naar de mensen om je heen. Of dit nu je kind, partner, vrienden, col-lega’s of familieleden zijn. Zet een lach op je gezicht, straal zelf een beetje energie de wereld in en sta open voor de kansen die voorbij komen. Ik weet zeker dat een open houding en zaken als samen, delen en positieve energie je veel succes zullen brengen.

Think Diff erent!

Wat zou Steve doen?

Ate van der MeerSnakeware


C O L U M N A T E V A N D E R M E E R

Sjoerd en Arjan. Typisch ondernemers met een nine-to-fi ve mentaliteit.

Ontdek hoeveel tijd u kunt besparen! Ga naar www.boekhoutvankromhout.com

Het gemak van een groten-deels geautomatiseerde administratie

Overal en altijd inzicht in actuele cijfers

Betrouwbare sturings-informatie in één muisklik

Altijd het advies van uw accountant bij de hand

Tijd overhouden voor zaken die er écht toe doen

Da’s lekker... tijd overhouden voor een potje tennis met je

vrienden. Hoe doe je dat? Met Boekhout van Kromhout. Deze

slimme online oplossing van Van der Veen & Kromhout geeft

24/7 inzicht in de prestaties van uw bedrijf. U bent altijd in

control en de tijdrovende administratie behoort tot het verleden.

Zo kunt u de kostbare uren na vijven besteden zoals u zelf wilt:

aan uw relatie, uw kinderen, uw hobby, uw sport of om nieuwe

ondernemingsplannen uit te werken.

Nieuw! Slim boekhouden met een betrouwbare online totaaloplossing

185401167_VdVK_Adv_Boekhout_210x260.indd 1 23-06-14 11:42

Bel eens met VBA Van Braak Accountants: 0512 - 571250

VBA Van Braak Accountants VBA Van Braak Accountants in Drachten

is een no-nonsense zelfstandig advies-

kantoor, waar een enthousiast team

van accountants, belastingadviseurs

en kantoormedewerkers het onderste

uit de kan haalt voor ondernemers in

het mkb en de agrarische sector, voor

non-profi torganisaties en voor interna-

tionaal georiënteerde ondernemingen.

Eff ectieve oplossingen die onderne-

mers geld besparen of juist opleveren.

De accountants van VBA Van Braak Ac-

countants zijn lid van de Nederlandse

Beroepsorganisatie van Accountants

(NBA). De belastingadviseurs zijn

aangesloten bij het Register Belasting-

adviseurs (RB). Permanente educatie

en vaktechnische ontwikkeling zorgen

ervoor dat de dienstverlening altijd up-

to-date is. VBA Van Braak Accountants

Drachten is onderdeel van VBA Van

Braak Accountants, een onafhankelijke

adviesgroep van accountants en be-

lastingadviseurs. Naast Drachten heeft

de organisatie vestigingen in Holten,

Franeker, Marum, Scherpenzeel, Texel,

Tiel, Veenendaal, Vught en Zuidbroek.

VBA Van Braak Accountants

Kelvinlaan 5a

9207 JB Drachten

T. 0512 57 12 50

F. 0512 51 00 46

[email protected]

www.vba-accountants.nl

Sjoerd en Arjan. Typisch ondernemers met een nine-to-fi ve mentaliteit.

Ontdek hoeveel tijd u kunt besparen! Ga naar www.boekhoutvankromhout.com

Het gemak van een groten-deels geautomatiseerde administratie

Overal en altijd inzicht in actuele cijfers

Betrouwbare sturings-informatie in één muisklik

Altijd het advies van uw accountant bij de hand

Tijd overhouden voor zaken die er écht toe doen

Da’s lekker... tijd overhouden voor een potje tennis met je

vrienden. Hoe doe je dat? Met Boekhout van Kromhout. Deze

slimme online oplossing van Van der Veen & Kromhout geeft

24/7 inzicht in de prestaties van uw bedrijf. U bent altijd in

control en de tijdrovende administratie behoort tot het verleden.

Zo kunt u de kostbare uren na vijven besteden zoals u zelf wilt:

aan uw relatie, uw kinderen, uw hobby, uw sport of om nieuwe

ondernemingsplannen uit te werken.

Nieuw! Slim boekhouden met een betrouwbare online totaaloplossing

185401167_VdVK_Adv_Boekhout_210x260.indd 1 23-06-14 11:42

Ondernemen is koers bepalen. Vooruitzien. Anticiperen. Kansen traceren en verzilveren. Sturen en bijsturen. De accountants en belastingadviseurs van VBA Van Braak Accountants Drachten zijn u graag van dienst. Maak gebruik van hun specifi eke deskundigheid en laat u adviseren over de stappen die lonen!

Onderwerp van de maand:Samen met een compagnon een bedrijf hebben. ‘Samen met een goede vriend ben ik een onderne-ming begonnen. De zaken lopen goed en we vragen ons af wat er onderling geregeld moet worden. Vooral zaken als verzekering en waarde bij overlijden van een van de compagnons. En wat is de waarde als we uit elkaar gaan?’

Eddy Libbenga, accountant kantoor Drachten:‘Welke ondernemingsvorm u ook kiest (bijvoorbeeld een BV, VOF of een maatschap), het is altijd belangrijk om goede afspraken te maken over onderlinge zake-lijke thema’s. Zo voorkomt u eventuele misverstanden, confl icten en tijdrovende handelingen, wanneer de samenwerking om welke reden dan ook wordt beëin-digd. De meeste thema’s kunnen met een goede over-eenkomst eenvoudig worden geregeld, bijvoorbeeld

ten aanzien van het onverhoopt wegvallen van een compagnon. Heel belangrijk, want een langdurige ziekte of een plotseling overlijden kan grote invloed hebben op de continuïteit van de onderneming. Maar er zijn meer zaken die de aandacht vragen en die het verdienen om goed geregeld te worden. Goede afspraken zorgen voor duidelijkheid en zekerheid voor beide partners. En juist de wetenschap dat alles goed is geregeld, stelt de ondernemer in staat zich volledig te concentreren op datgene wat hij of zij het liefste doet: ondernemen! Wij zijn u graag van dienst.’

Quote van de maand:‘If you don't drive your business, you will be driven out of business’ - B. C. Forbes (1880-1954) - Financieel journalist, schrijver en oprichter van het Amerikaanse businessmagazine Forbes.


V A N B R A A K A C C O U N T A N T S

Rabobank Heerenveen – Zuidoost Friesland organiseert eens in de paar jaar een studiereis voor ondernemers. Hierbij gaan ongeveer dertig ondernemers met elkaar op reis naar het buitenland,

om daar nieuwe kennis op te doen, geïnspireerd te worden en uitgebreid te netwerken. Dit jaar ging de reis naar Londen en kon er opnieuw gesproken worden van een groot succes. Jan

Feenstra en Rients Schuddebeurs waren mee namens de Rabobank.

Op ontdekkingsreis in Londen

2 4 O F 2 0 1 5 - 0 5

A R T I K E L


F R I E Z E N I N D E N V R E E M D E

Waarom worden deze reizen georganiseerd?Rients Schuddebeurs: Het is bij ons al een traditie van een tiental jaren. Het is door het educatieve karakter een meerwaarde wat we onze klanten kunnen bieden. Het is bij uitstek iets wat een bankier voor zijn klanten kan organiseren. Het zorgt voor nieuwe inzichten en de reizende ondernemers leren elkaar ook een stuk beter kennen. Dit zorgt er dan weer voor dat er contacten en samenwerkingen ontstaan in de toekomst. Door dit soort reizen maak je je klanten alleen maar sterker.

Waarom viel de keuze dit keer op Londen?Jan Feenstra: Londen is echt een wereldstad en heel dichtbij. Het is leidend in de wereld op vele

gebieden zoals in de retail, hotels en finance. Er is geen crisis in de retail, er wordt genoeg geld uit gegeven, maar we kunnen vooral heel veel leren van de manier waarop de men beleving creëert in de winkels of om het merk heen. Als Rabobank hebben we ook een kantoor in Londen en veel relaties met Britse bedrijven voornamelijk ‘food’gerelateerd. Ook op het gebied van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) zijn de bedrijven er toonaangevend en het is prachtig om te zien dat ze een echte toegevoegde waarde bieden.

Hoe reageren de ondernemers op zo’n reis?Rients Schuddebeurs: Heel positief en daar zijn we natuurlijk heel blij mee. Het onderlinge contact

wordt verstevigd en men leert heel erg veel, waardoor ze bij thuiskomst alleen maar “rijker” zijn geworden. Ook zelf leren wij van zo’n reis; een dagje bij de London Business School is ook voor ons heel nuttig. Management principes zijn voor alle sectoren precies hetzelfde en een goede zelfscan is een enorme verrijking.

Waar lag het zwaartepunt van de reis?Jan Feenstra: Het thema van de reis was leiderschap, waarbij een dag college volgen aan de London Business School het hoogtepunt was. Daarnaast hebben we verschillende bedrijven bezocht die leidend zijn op het gebied van MVO en vermarkten daarvan zoals Innocent Drinks en Pret à Manger. Uiteraard hebben we ook de kans

genomen om leidende concepten in de horeca te bezoeken zoals restaurant Maze van Gordon Ramsey en verbleven we in het CitizenM Hotel. Wat opviel bij meerdere bedrijven is dat de rol van management geminimaliseerd wordt, klantgerichtheid tot in het extreme plaatsvindt en er wordt enorm geïnvesteerd in medewerkers tevredenheid.

Hoe is de nazorg?Jan Feenstra: "Er komt sowieso nog een reünie, want de band tussen alle deelnemers is echt versterkt. Het zou zonde zijn als die contacten niet verder benut worden. Overigens ben ik ervan overtuigd dat de deelnemers elkaar sowieso wel gaan opzoeken."

2 6 O F 2 0 1 5 - 0 5

Jan FeenstraGeboren2 oktober 1976.

Hobby’sZeilen en golfen

Rients SchuddebeursGeboren15 januari 1964.

Hobby’sGolf, volleybal, muziek.

Karin Langhout-ElzingaKarin Langhout-Elzinga, direc-

trice van spuiterij Elzinga. “Ik kende

London vooral als toerist, maar

tijdens zo’n reis kom je op andere

locaties en ontmoet je mensen die je

anders niet treft. We hebben presen-

taties gehad van diverse succesvolle

bedrijven. Vol passie vertellen zij wat

hun doelen zijn en wat hen drijft,

erg inspirerend om naar te luisteren.

Daarnaast vind ik het mooi om te

sparren met andere ondernemers

over ondernemerschap; over alle-

daagse dingen, maar ook over strate-

gie en visie. Bovendien schept de reis

een band, leer je van elkaar en zoek

je elkaar later nog weer eens op.”

Geboren 14 december 1976 te Jirnsum.

Hobby’s Volleybal.

Hajé de JagerHajé de Jager, directeur van restau-

rantketen Hajé: “Ik was gelukkig in

de gelegenheid om wat tijd vrij te

maken en ben er toen heel blanco

ingegaan. Het was heel bijzonder,

divers en er is goed ingespeeld op

de vraag vanuit de ondernemers.

We hebben veel dingen gezien

en vanuit mijn branche heb ik

veel kunnen leren. Dat was ook

één van de belangrijkste dingen

om te doen: met elkaar sparren,

met elkaar kwesties delen en

andere oplossingen vinden voor

problemen.”

Geboren29 augustus 1958 te Utrecht.

Hobby’s Fietsen, fi tness.

Jozeph VerloopJozeph Verloop, directeur van

Bakkerij Verloop: “In mijn eigen

branche spreek ik voornamelijk met

bakkers en mensen uit de horeca

en het diverse gezelschap deed me

besluiten om mee te gaan. Het was

leuk om andere bedrijfstakken te

spreken en ook om te zien hoe de

bank in dit speelveld zit. Als je met

vakgenoten spreekt, wil niemand

voor elkaar onder doen en krijg je

vaak verhalen waar je niet zoveel

aan hebt. Nu juist wel en als je wat

geeft, krijg je er ook wat voor terug.

Het was heel goed om gedaan te

hebben.”

Geboren17 maart 1964 te Drachten.

Hobby’s Mijn werk is mijn hobby.


F R I E Z E N I N D E N V R E E M D E

‘ Ik heb goed inzicht in mijn f inanciële situat ie’

Ruimte voor ondernemen.

uw bedrijf ookin acconditie?

Adequate bedrijfsvoering

Gedegen administratieve organisatie

Gezonde financiëlehuishouding

Simmerdyk 19 | 8601 ZP Sneek | t. 0515 - 42 42 42 | [email protected] 4 | 8932 PA Leeuwarden | t. 058 - 288 78 87 | [email protected] Prinslaan 25 | 9101 PX Dokkum | t. 0519 - 29 59 15 | [email protected] van Saxenlaan 80 | 8802 PP Franeker | t. 0517 - 39 43 70 | [email protected] 11 | 9202 PE Drachten | t. 0512 - 51 61 35 | [email protected] www.acconavm.nl

werkgeversservice

accountancy

belastingadvies

strategisch advies juridisch advies

accountantscontrole

ook voor Ondernemend Friesland(t)...

Postbus 79780 AA BedumIndustrieweg 4 9781 AC Bedum

T 050-301 36 36F 050-301 27 32E [email protected] w w w.scholma.nl

Gewoon goed !Scholma werkt o.a. voor Aegon, Noordhoff, FC Groningen, Novema, Landes en Bloem.

Je hoeft niet ver te lopen om de drukker van het Noorden te vinden

De drukker met landelijke bereik en een krachtige positie in de regio met onbegrensde mogelijkheden op het gebied van:

260x105-alg kopie.indd 1 12-02-15 09:46

Transportwei 18 • 8501 ZP Joure • Tel. (0513) 41 32 30 • Fax (0513) 41 71 73 • E-mail: [email protected]

De auto van…Ingrid WiechersWat voor auto rijd je?Ik rijd een Volvo V70, een mooie ruime stationwagon die me overal in voorziet.

Hoeveel zakelijke kilometers per jaar breng je door in de Volvo?Ik rijd tussen de 60.000 en 70.000 kilometer per jaar.

Waarom heb je gekozen voor deze auto?Om te beginnen is het een hele veilige auto en heeft hij fantasti-sche, comfortabele stoelen. Dit is voor mij erg belangrijk vanwege mijn rug. Het is niet alleen een hele fi jne zakenauto, maar ook uitstekend geschikt voor dagelijks gebruik binnen ons gezin met twee opgroeiende jongens. De auto heeft veel ruimte, waardoor hij gebruikt kan worden voor alle mogelijke activiteiten. Zelfs de zeilen van onze catamaran passen erin! Oh, en de 20% bijtelling is natuurlijk ook niet vervelend.

Wat vind je belangrijk aan een lease-auto?Eigenlijk alles waar deze auto voor

staat; veiligheid, comfort en ruimte. Dat zorgt ervoor dat je met veel plezier op pad bent en dat is met het vele aantal kilometers per jaar wel een must.

Waarom heb je gekozen voor Friesland Lease?Als zorgverzekeraar hebben we in het kader van de wederkerigheid besloten om over te stappen op Friesland Lease. Friesland Lease en De Friesland zien beide de regio als ankerpunt: samenwerking in de regio, verbondenheid met de Friese samenleving. Ik vind dat het DNA van beide bedrijven goed bij elkaar passen. Friesland Lease heeft het maatschappelijk verantwoord ondernemen ook als belangrijk speerpunt en daarin kunnen we elkaar ook uitstekend vinden. Wij hebben de ambitie om samen met onze klanten goede zorg en een goede kwaliteit van leven te garanderen, nu en in de toekomst. Duurzaamheid is hier een belang-rijk onderdeel van. Friesland Lease heeft als visie samen met klanten voorop te lopen op het gebied van mobiliteitsontwikkelingen en

wil daarmee bijdragen aan een schonere en gezondere wereld. Vanuit de overeenkomsten denk ik dan ook dat onze bedrijven ontzettend goed bij elkaar passen. Bovendien hebben we allebei klanttevredenheid hoog in het vaandel staan: beide bedrijven zijn onlangs gewaardeerd door klanten met een 8,1!

Friesland Lease biedt inmiddels ook de optie tot het leasen van elektrische fi etsen, zou dat ook een optie voor je zijn?Zeker weten, we zijn zelfs al met Friesland Lease in gesprek over de elektrische fi etsen. Voor mij per-soonlijk is het wellicht niet handig, omdat mijn woon-werk-verkeer nogal veel kilometers behelst, maar we zijn het eens met Fries-land Lease dat het moet gaan om mobiliteit en niet langer om een auto van de zaak. Een leasefi ets kan dan een uitstekende oplossing zijn en het past natuurlijk ook goed bij ons als bedrijf waarin vitaliteit en gezondheid belangrijke onder-werpen zijn.

Ingrid WiechersBedrijfDe Friesland Zorgverzekeraar.FunctieDirecteur Klant en Commercie.Geboortedatum19 april 1969.Hobby'sVooral het gezin en buiten zijn, water, tuin, bos, koken.

A R T I K E L


D E A U T O V A N . . .

3 0 O F 2 0 1 5 - 0 5

Or-Quest detacheert hoger opgeleiden in de bouwsector

‘Wij zoeken het goud

in de markt’Na enkele zeer magere jaren gaat het weer een stuk beter met de bouw. Projecten komen van de grond, de nieuwbouw draait weer lekker en de

werkgelegenheid wordt steeds ruimer. Sterker nog: bouwbedrijven zijn en masseop zoek naar goed personeel. Maar waar haal je dat personeel vandaan?

Immers: na zo veel slechte jaren vergt het soms wat overredingskracht voor iemandom aan de slag te laten gaan in de bouwsector. Or-Quest in Drachten weet deze mensen te vinden en ziet ook dat de sector op een kantelpunt is aangekomen.

En dat maakt de zaken buitengewoon interessant.


O R - Q U E S T

A.J. Catering Easy in Party&Events

A.J. Catering, Easy in Party & Event is een on-

derneming die jarenlang veel ervaring heeft

opgedaan in de horeca, catering en dienstverle-

ning. Aandacht voor detail en presentatie is naast

persoonlijk contact en een uitstekende kwaliteit

het sleutelwoord voor onze onderneming.

A.J. CATERING, EASY IN PARTY & EVENTS | AMPERELAAN

3-007 | 9207 AM DRACHTEN | [email protected]

Het is jouw feestje!

Vanuit onze vestigingen in Noord Nederland staan wij met onze hijskranen en transport voertuigen 24 uur per dag tot uw dienst.

BKF biedt oplossingen voor elke branche!

www.bkf.nl

Meer informatie? bel 088 - 253 0 253 Bel: 0511 - 521 804 elverdinkhoveniers.nl

Een mooie tuin begint met een goed plan

Or-Quest, vrij vertaald: goudzoeken. Het de-tacheringbureau heeft inmiddels vestigingen in Drachten en Zwolle en werkt met een jong, dynamisch team, dat niet bang is om het anders aan te pakken dan men gewend is. Or-Quest is ook een naam die een verwachting met zich meebrengt, maar Jelmer Spijksma, directeur van het gelijknamige detacheringbureau, draait er niet omheen. “Wij zoeken het goud in de markt voor opdrachtgevers”, legt hij uit. “We zoeken hoger opgeleiden in de bouw en de civiele tech-niek.” Dat de aanpak van Or-Quest werkt, merken niet alleen de mensen die dankzij het bureau aan het werk zijn gekomen, maar blijkt ook uit de waardering die komt vanuit de ondernemers-hoek. Het bedrijf won al eens de Jonge Onderne-mersprijs van Smallingerland en schopte het tot een plaats in de fi nale van diezelfde onderschei-ding voor heel Noord-Nederland.

‘Iedereen verklaarde me voor gek’Spijksma richtte Or-Quest al tijdens de crisis op, ondanks waarschuwingen van de omgeving. “Iedereen verklaarde me voor gek”, lacht Spijks-ma. “Het eerste jaar was ook niet gemakkelijk, maar we hebben een goede naam neergezet en een goede positie verworven in de markt. Ik ben met een minimale investering begonnen en had daarom ook snel opdrachtgevers nodig. Het eerste jaar waren de inkomsten dan ook enkel kostendekkend. Om onszelf te profi leren, moesten we creatief omgaan met marketing,

juist omdat het zo’n ontzettend moeilijke tijd was voor de bouwsector. Ik heb altijd wel het geloof gehad, omdat we mensen op een andere manier benaderen en plaatsen.”

Doorgronden“Wat je vaak ziet in de detachering, is dat er voornamelijk met cv’s geschoven wordt en dat mensen vooral aan de hand daarvan geplaatst worden”, vervolgt Spijksma. “Wij kijken veel meer naar het menselijke aspect. Ik denk dat het in deze branche vooral moet gaan om oprechte aandacht voor de mens en de klant. Snappen wat men zoekt, begrijpen hoe de natuur van een organisatie is en het menselijke aspect nooit uit het oog verliezen. En omdat we meer kijken naar de persoonlijke kwaliteiten, in plaats van de cv, kunnen we ook veel creatiever schakelen met de opdrachtgever.”

Zeven vette jarenNu de bouwsector de opleving meemaakt waar het zo enorm naar gesnakt heeft, merkt Spijksma dus dat het voor bouwbedrijven steeds moeilijker wordt om goed personeel te vinden in de hogere segmenten. “De markt trekt fl ink aan”, zegt hij. “De lokale overheden hebben de afgelopen jaren weinig geïnves-teerd en zullen dat nu wel moeten doen. Je ziet nu al dat er in hele korte tijd wachtrijen ontstaan voor bouwkavels en dat woningen weer per opbod worden verkocht. Ik ben een

opportunist en geloof er oprecht in dat we na zeven magere jaren, zeven vette zullen krijgen. Iedereen is er wel aan toe om de schouders er eens goed onder te zetten. De markt trekt fl ink aan en het is lastig om goede mensen te vinden. Iedereen wil ze namelijk hebben. In de afgelopen jaren hebben veel mensen de sector verlaten vanwege de crisis en heeft de bouw en techniek wel wat imagoschade opgelopen. Daardoor studeren minder mensen af en zijn goede krachten dus ook schaars.”

TopkandidatenOr-Quest zorgt er dan ook voor dat de poten-tiële krachten in de bouwsector al vroeg ge-vonden worden. “We hebben veel contact met hogescholen en leggen al in een vroeg stadium contact met de betreff ende mensen”, aldus Spijksma. “We organiseren grote bijeenkomsten en seminars en nodige potentieel talent uit om actuele thema’s te delen. Dit alles heeft geresul-teerd in een groot en loyaal netwerk, waardoor we steeds meer mensen aan het werk kunnen krijgen. Maar we zijn altijd op zoek naar meer mensen en weer betere krachten. We zoeken echt de topkandidaten voor de opdrachtgevers en zijn dan ook niet te beroerd om de extremen op te zoeken.”

Goudzoeken. Hard werken, fi lteren en uiteindelijk iets vinden waar heel veel mensen heel blij van worden. Bepaald geen slechte metafoor.

A R T I K E L


O R - Q U E S T

www.benc-schoonmaakdiensten.nl

Heliconweg 528914 AT LeeuwardenTel. 058 - 288 40 [email protected]

Meer dan schoonmaak alleen

Tel. 0031 (0)518 412400

[email protected]

www.steeninterieurbouw.nl

IN EIGEN BEHEER:

Ontwerp

Fabricage

Montage

Onderscheid in interieur!

INRICHTING VAN:

Winkels

Kantines

Huisartsenpraktijken

Zorginstellingen

Kantoren

Banken

WIJ ZIJN:

Praktisch

Betaalbaar

Creatief

www.parsec.nl058-2954800

Wie vertrouwt uuw administratie toe?

Met Adrenna op de � ets

Doortastend en volhardendJa! Goed opgemerkt! Die renner geheel in het zwart is Ivo Pakvis van Narvic Communicatie, ook wel bekend als razende verslaggever van ons eigen OF. Razend ja, dat kun je wel stellen, want Pakvis is wielerfanaat. En die zijn doorgaans tomeloos. Onlangs reed hij voor een bezoek aan moeders maar liefst 188 kilometer; hetgeen hem op een knieblessure kwam te staan. Dat krijg je er van. Maar dat is verleden tijd; het vizier is weer gericht op de Stelviopas, die Pakvis in het najaar

toch echt gaat bedwingen.Maar voor het zover is zijn er nog wat edities van OF te gaan en…vroeg fi lmbedrijf You Brand of meneer Pakvis wellicht bereid zou zijn om te fi gureren in een commercial voor Adrenna advocaten. Waarom? Omdat zo’n beetje het hele Adrenna-team het cyclisme bijzonder weet te waarderen, zo vernam de redactie. En omdat de specialisten in arbeidsrecht het wielrennen beschouwen als een goede metafoor voor de

eigen werkopvatting: doortastend, volhardend, nou ja zeg maar: met karakter. En dus hesen advocaten Désirée Kingma, Marjolijn Miltenburg, Bert Kingma en David Schalkwijk zich op een mooie lentedag in wielerpak en liet men zich fi lmen door You Brand. Het resltaat wordt binnenkort openbaar gemaakt zo hebben we begrepen.


Het is koers!Twee dagen nadat het neusje van de zalm binnen de wielerwereld enkele ererondjes door Parijs maakte, stonden enkele grote namen zich alweer om te kleden in de tuin van Joop en Tea Atsma. De Profronde van Surhuisterveen, één van de vele wielercriteriums die het land rijk is, is niet te beroerd om vast te houden aan zijn tradities. Onder die tradities ook de kunst om ieder jaar weer een enorme publiekstrekker bin-nen te slepen. Natuurlijk zijn de Nederlanders

present – Robert Gesink en Bauke Mollema als klassementsmannen, Lieuwe Westra en Pieter Weening als gevierde jongens van de streek – maar dit jaar was Peter Sagan, winnaar van de groene trui in de Tour de France, de man die de meeste handen op elkaar kreeg. En won.

De Profronde van Surhuisterveen is naast een fraai wielerevenement ook een manier voor het Friese bedrijfsleven om elkaar weer eens op

te zoeken. Het Amstelpaviljoen naast de fi nish was gastheer voor een schat aan ondernemers, die de koers goed konden volgen, maar vooral ook het netwerken niet konden laten. Terwijl de speaker de uitdaging aangreep van het juist uitspreken van de naam van de Eritreër Daniel Teklehaimanot, genoten vele ondernemers uit geheel Noord-Nederland van een natje en een droogje.

Machiel Helmus, eigenaar van Wijnhuis Machiel en sinds begin dit jaar samen met partner Line Atsma tevens eigenaar van Wijnsma Groente en Fruit: “Wij zijn al vier jaar bij dit evenement betrokken en verzorgen de bubbels voor de sponsors en andere VIP’s. Dit is een mooi evenement voor de middenstand in Surhuisterveen en elk jaar weer een bijzonder feest.”

Jan van Bruggen van Awizon: “Wij zijn een trotse sponsor van het evenement en zien het als een mooi zakelijk evenement. We doen het natuurlijk om onze naamsbekendheid als leverancier van zonnepanelen te vergroten, maar ook om iets lokaals te steunen. Voor de regio is het elk jaar weer een hoogtepunt.”

Hendrik Jan Hofstede, commercieel directeur van Sterc Internet & Marketing: “Al diverse jaren zijn wij partner van het Wielercomité Surhuisterveen en samen met diverse relaties bezoeken we de evenementen graag. Ik denk dat de Profronde, maar ook zeker de Centrumcross goed bij ons past, juist vanwege de gedrevenheid en energie die hier speelt.”

Bauke Mollema, renner voor Trek Factory Racing. Eindigde als zevende in de Tour de France en als derde in Surhuisterveen. “In Surhuisterveen is het altijd druk en krijg je erkenning voor wat je in de Tour hebt gepresteerd.”

3 6 O F 2 0 1 5 - 0 5

Robert Gesink, renner voor LottoNL-Jumbo. Eindigde als zesde in de Tour de France en als tweede in Surhuisterveen. “Nu zie je pas wat de Tour allemaal los heeft gemaakt. In Frankrijk zit je in zo’n cocon en ben je volkomen op de Tour gericht. Het is heel erg leuk om mee te maken.”

Peter Sagan, misschien w

el de voor naamste

smaakmaker in de Tour, w

as de hoofdgast van de

avond. Hij deed zijn uit

nodiging eer aan door

de koers te winnen.

Lieuwe Westra had het perfect voor elkaar. Zijn camper stond direct naast het parcours en zijn bed ietsje verderop in Tijnje. Geen wonder dat er een glimlach vanaf kon.

Cambuur-trainer Henk de Jong en Silvana Kooyenga, de vrouw van detacheerder en trouw sponsor Romke Kooyenga, mochten dit jaar samen het startschot verrichten.

Bauke Mollema en Robert Gesink fl ankeerden Peter Sagan in de rondrit over het parcours in de cabrio van Friesland Lease. Het podium zou er een kleine twee uur later exact zo uit zien. De heren worden gefl ankeerd door de Van der Lijn Wereldmode rondemissen Ingrid de Boer en Irene Hofstede.


De integratie biedt vele voordelen; VAMO vergroot uw bereikbaarheid, bespaart kosten en u heeft het gemak van één leverancier. Uw mobiele telefoon maakt direct deel uit van uw vaste telefooncentrale en u beschikt direct over alle telefooncentrale functionaliteiten op uw mobiele toestel. Alle faciliteiten en functionaliteiten van uw vaste telefonie (hosted telefooncentrale) zijn middels de vast-mobiel integratie van Vrieservice direct beschikbaar op uw mobiele telefoontoestellen. Met deze VAMO oplossing van Vrieservice zijn uw medewerkers overal en altijd bereikbaar. Het maakt niet meer uit op welk nummer ze gebeld worden, want ze kunnen elk gesprek met hun mobiele of vaste toestel aannemen. En u heeft het voordeel van één leverancier voor al uw bedrijfstelefonie, met het gemak van één factuur en één aanspreekpunt.

Bespaar fors op uw mobiele belkosten. Maandelijks opzeg-baar, gemakkelijk, goedkoop en op het beste mobiele netwerk van Nederland; KPN.

Vrieservice combineert de kwaliteit en de nieuwe mogelijkheden van IP telefonie met de huidige traditionele netwerken.

Met satelliet communicatie kunt u overal ter wereld bereikbaar zijn of u nu in Australië of op de Mount Everest bent. Ontdek uw mogelijkheden.

Mobiele telefonie Vaste telefonie Satelliet communicatie

Kraaiheide 89202 PC Drachten0512 58 79 00

[email protected]

UW MOBIELE TELEFOON WORDT UW VASTE TELEFOON EN VICE VERSA

Vrieservice VAMO: Complete integratie van vaste en mobiele telefonie

vrieservice OF05 1-1.indd 1 03-09-15 09:49

Het komt er met rasse schreden aan en de in-schrijving voor Trendship 2015 is dan ook al een tijd geopend. Trendship is het grootste evene-ment over business innovatie en digitale trends van Noord-Nederland en vindt dit jaar plaats op dinsdag 27 oktober in Sportstad Heerenveen. Het evenement wordt dit jaar voor de vierde keer georganiseerd en groeit sinds de start iedere editie in omvang en bezoekersaantal. Het doel van Trendship is helder: Directeuren en managers in één middag maximaal inspireren op het gebied van innovatie.Het komt niet zo vaak voor dat 1500 bestuur-ders, CEO’s en andere professionals gezamenlijk bijeen zitten in één enorme zaal om zich in twee uur tijd te laten inspireren en informeren over het belang van zakelijke innovatie en zaken zoals online business trends en innovatief ondernemerschap. Bij Trendship gebeurt het

in een middag. Een kort evenement met een duidelijk doel: Het voeden en aanwakkeren van innovatie om de economie in Noord-Nederland te stimuleren. “We geloven dat innovatie voort-komt uit inspiratie en kennisdelen. Dit is dan ook precies wat we ieder jaar onze bezoekers bieden tijdens Trendship”, aldus één van de initiatiefnemers Marco van der Voorn.

Naast een plenair programma met keynote presentaties van o.a. kunstenaar en onder-nemer Daan Roosegaarde en digitale trend watcher Frank Booij; is er op Trendship ook een interactieve Playground. Een enorme ruimte bomvol met de nieuwste gadgets, technieken en toepassingen. Om dit mogelijk te maken werkt Trendship samen met diverse scholen en tal van ambitieuze organisaties die allerlei internationale innovaties presenteren. Naast

alle innovaties die men kan zien en beleven, is de Playground ook de uitgelezen plek om te netwerken en wat te drinken met andere bezoekers. Het hele evenement duurt exact 4 uur. Event manager Joanne Hoekstra: “Dat is nu precies het unique selling point van Trendship: In minimale tijd, maximale impact.”Waar Trendship in 2014 ruim 1200 bezoekers naar Heerenveen trok, verwacht het evenement dit jaar een recordaantal van zo’n 1500 be-langstellenden. Het grootste gedeelte hiervan wordt persoonlijk uitgenodigd door één van de 10 partners van het evenement. Die partners zijn onder andere TRES internet, Rabobank, Bentacera, Noordlease, NDC mediagroep, De Friesland Zorgverzekeraar, SNN, KPN Consulting, Clafi s en Aardema en Boetzelaer advocaten NARVIC communicatie en You Brand fi lm en videomarketing.

In aantocht: Trendship 2015

De integratie biedt vele voordelen; VAMO vergroot uw bereikbaarheid, bespaart kosten en u heeft het gemak van één leverancier. Uw mobiele telefoon maakt direct deel uit van uw vaste telefooncentrale en u beschikt direct over alle telefooncentrale functionaliteiten op uw mobiele toestel. Alle faciliteiten en functionaliteiten van uw vaste telefonie (hosted telefooncentrale) zijn middels de vast-mobiel integratie van Vrieservice direct beschikbaar op uw mobiele telefoontoestellen. Met deze VAMO oplossing van Vrieservice zijn uw medewerkers overal en altijd bereikbaar. Het maakt niet meer uit op welk nummer ze gebeld worden, want ze kunnen elk gesprek met hun mobiele of vaste toestel aannemen. En u heeft het voordeel van één leverancier voor al uw bedrijfstelefonie, met het gemak van één factuur en één aanspreekpunt.

Bespaar fors op uw mobiele belkosten. Maandelijks opzeg-baar, gemakkelijk, goedkoop en op het beste mobiele netwerk van Nederland; KPN.

Vrieservice combineert de kwaliteit en de nieuwe mogelijkheden van IP telefonie met de huidige traditionele netwerken.

Met satelliet communicatie kunt u overal ter wereld bereikbaar zijn of u nu in Australië of op de Mount Everest bent. Ontdek uw mogelijkheden.

Mobiele telefonie Vaste telefonie Satelliet communicatie

Kraaiheide 89202 PC Drachten0512 58 79 00

[email protected]

UW MOBIELE TELEFOON WORDT UW VASTE TELEFOON EN VICE VERSA

Vrieservice VAMO: Complete integratie van vaste en mobiele telefonie

vrieservice OF05 1-1.indd 1 03-09-15 09:49


4 0 O F 2 0 1 5 - 0 5

Het succesvolle denken en doen van W2N Engineers

W2N is een familiebedrijf, dat twintig jaar geleden is opgericht door Fred Wiersum. Huidige eigenaars zijn Rinse en Freerk Wiersum (zijn zoons) en Jan Marten van der Reest en Robert van Althuis. Het dienstenpakket van W2N varieert van het maken van schetsontwerpen in de initiatiefase tot en met bouwtoezicht tijdens de uitvoering, zowel in mono- als in multidisciplinaire projecten. Ook het aanvragen van vergunningen, subsidies en assistentie bieden bij bedrijfsverplaatsing behoort tot de taken. “Op basis van kennis en ervaring geven we een praktische invulling aan de wensen van onze opdrachtgevers”, zegt Freerk Wiersum. “We hebben bovendien goede contacten met architecten om een architectonisch ontwerp te maken van een bouwwerk.” De meerwaarde van het bureau schuilt volgens Wiersum in de brede kennis en de ruime ervaring in verschillende segmenten van het vak, waardoor men een project integraal in goede banen kan leiden. “Dat komt de kwaliteit ten goede en het is uiterst effi ciënt. Vergeet niet dat de constructieve en bouwfysische invulling van een bouwplan veel invloed hebben op de bouwkundige uitwerking. Wanneer alle facetten door één adviserende partij op elkaar worden afgestemd, dan wordt een optimaal resultaat bereikt.”

BevingsbestendigEen nieuwe activiteit van het bureau heeft te maken met be-vingsbestendigheid. Het ontstaan ervan heeft een persoonlijk tintje. Wiersum: “Mijn broer, en mede-eigenaar van W2N, Rinse woont in Groningen. De aardbeving bij het dorp Huizinge in 2012 maakte grote indruk op hem. Het was de krachtigste beving die ooit is ge-meten in de provincie Groningen. Het thema aardbeving liet hem ook als ingenieur niet los. Het heeft geresulteerd in de oprichting van een tweede vestiging van ons bu-reau in Groningen, waar inmiddels 15 bouwkundigen/ constructeurs full time bezig zijn met het veiliger maken van de omgeving. Hier zijn specialisten bezig met het inspec-teren van gebouwen op risicovolle gebouwelementen, het uitwerken van maatregelen om bestaande gebouwen bevingsbestendiger te maken en het uitrekenen en ontwerpen van bevingsbestendige nieuwbouwprojecten.

Economisch en doordachtVoor elk bouwproject is een goed doordachte constructie van es-sentieel belang, zo vervolgt Robert van Althuis. “Dat is zó fundamen-teel. Doordachte constructieve ontwerpen die ook economisch aantrekkelijk zijn, daar gaat het om. Een eerste opzet van een construc-tie kunnen we snel leveren, zodat de opdrachtgever meteen verder

kan met tekenen en/of begroten. Een deel van de berekeningen wordt met de hand uitgevoerd, maar we beschikken ook over up to date rekenprogrammatuur voor hout-, staal- en betonconstructies. Verder werken we met specialisti-sche BIM-software (Tekla en Revit). Dat zijn perfecte programma’s voor het berekenen en tekenen van constructies.” Naast construc-tie spelen ook bouwfysica en duurzaamheid een grote rol. Zo beoordelen de bouwfysische ad-viseurs van W2N het ontwerp van woningen, woongebouwen en utiliteitsgebouwen op het gebied van brandveiligheid, energiezui-nigheid, geluidwering, daglicht en luchtverversing. Ten aanzien van duurzaamheid is toekomstgericht bouwen het leidende thema. Hierbij draait het om energiezuinig ontwerpen (energiebesparing, ver-hoging woon- en verblijfcomfort, verbeteren binnenklimaat).

KPN DatacenterW2N heeft inmiddels ook veel ervaring in het engineeren en realiseren van Datacenters. Het

bureau was onder andere betrok-ken bij het tiende datacenter van KPN, op de High Tech Campus in Eindhoven. “Dit is het eerste Tier IV-datacenter in Nederland”, zegt Wiersum. “Tier IV is wereldwijd de hoogst haalbare norm voor datacenters. Dat betekent grote zekerheid van de continuïteit van bedrijfsprocessen voor de gebruiker. Zij kunnen hun eigen servers in het datacenter van KPN plaatsen, die deze dan voorziet van stroom, koeling en een onderko-men in een veilig pand. Verder is het datacenter Cradle to Cradle gebouwd en duurzaam in gebruik. De computerlocatie gebruikt 100 procent duurzaam opgewekte groene energie en voor de koeling wordt gebruikgemaakt van de warmte-ring, die al op de campus aanwezig is. Alle restwarmte van het datacenter gaat via diezelfde ring naar de andere gebouwen op de campus. Daarmee is dit datacenter niet alleen CO2 neutraal, maar zelfs CO2 negatief. Het is natuurlijk prachtig en eervol als je aan zo’n mooi project mag meewerken.”

Met adviezen en andere diensten op het gebied van renovatie, nieuwbouw en verbouwing is W2N Engineers een veelgevraagde partner in de particuliere en de zakelijke markt. Jaarlijks is het Fries/Groningse ingenieursbureau, dat veertig medewerkers telt, bij een groot aantal uiteenlopende bouwprojecten betrokken. Van deelprojecten tot en met het kant-en-klaar opleveren van gebouwen.


W 2 N E N G I N E E R S

4 2 O F 2 0 1 5 - 0 5

De Haan Westerho� plukt vruchten van investeringen

Service maakt sterkDe Haan Westerhoff uit Drachten is al meer dan vijftig jaar een begrip in de zonwering, kozijnen en alles wat verder een gevel nog maar vorm kan geven. Servicemonteurs die door het hele land actief zijn, zijn een bewijs van het succes dat eigenaar Paul Olijve samen met zijn medewerkers heeft geboekt. Inmiddels heeft het bedrijf een nieuw pand geopend in het Brabantse Veldhoven, in een decentralisatieproces. “Dit succes kunnen we alleen maar boeken dankzij ons geweldige team.”

Landelijke dekkingPaul Olijve heeft zijn sporen verdiend in het on-dernemersvak. Met De Haan Westerhoff heeft hij een uitermate succesvol bedrijf op poten gezet, dat zijn klantenkring gedurende de jaren steeds meer heeft zien groeien. De vestiging in Veldhoven is daar een gevolg van. “We hebben die vestiging geopend, omdat we in die hoek van Nederland ook heel veel klanten hebben”, vertelt hij. “Op die manier kunnen de monteurs daar ook dichter op het werk zitten. Het is een decentralisatie; vroeger deden we alles vanuit Drachten en inmiddels zitten we door het hele land. Dat is ook zoals we ons serviceapparaat ingericht willen hebben; landelijke dekking van monteurs, die tegelijk werken met de modern-ste technieken.”

AutomatiseringOlijve slaat de spijker op de kop als hij spreekt over de moderne technieken. Het is bijzon-der om te zien hoe de monteurs anno 2015

aangestuurd worden. “Alles gaat automatisch. De jongens hebben een bakje in de auto dat alles registreert en de afspraak verloopt van voor tot achter geautomatiseerd. Wij zorgen in Drachten dat de planning op orde is en als de klus ge-klaard is, krijgt de facilitair manager een berichtje dat het probleem is opgelost. We hebben fl ink geïnvesteerd in die automatisering en het is onmisbaar in de groei van ons serviceapparaat.”

TeamworkMet een team dat loopt als een goed ge-oliede motor, heeft Olijve ondertussen tijd om alvast vooruit te kijken. De groei van De Haan Westerhoff hangt samen met de groei van de bouwsector, want immers: nieuwe gebouwen bieden voor De Haan Westerhoff nieuw werk. “Uiteindelijk zouden we graag in elke provin-cie een eigen team hebben”, aldus Olijve. “We merken dat onze service ons echt onderscheidt en onmisbaar is geweest in onze groei. En dat is allemaal te danken aan m’n mensen, zij zijn

echt het bedrijf. Ze zijn trots om er te werken en naast de serviceafdeling hebben we ook een fantastische binnendienst. Dat alles hebben we mede te danken aan uitzendbureau @Work in Drachten, die weten altijd precies wat we verwachten en leveren altijd de juiste mensen.”

De Haan Westerhoff mag dus met recht een ijzersterke pilaar worden genoemd en hoewel het hoofdkantoor zich nog altijd in Drachten bevindt, is het al een tijdlang niet meer terecht om te spreken van een puur Friese onderne-ming. En dat is, zoals Olijve ook zelf al aangaf, het resultaat van hard werken en het bieden van een service die zijn gelijke niet kent.

Paul OlijveGeboortedatum 18 oktober 1959.Burgerlijke staat Getrouwd.Hobby’s Voetbal; voorzitter vv Buitenpost en sponsor van Veerkr88 Voetbalschool, vv Buitenpost, sc Heerenveen en Cambuur.


D E H A A N W E S T E R H O F F

Ondernemen in een hangmatVakantie is een tijd van refl ectie. Heerlijk. Zelf ben ik ook weggeweest. Met de camper een beetje rondgezworven door Engeland, Frankrijk en Luxemburg. Het duurde wel even voordat ik in de juiste modus stond. Zo gaat dat vaak bij mij. In de eerste week lig ik dan ook hoofdzakelijk in mijn hangmat na te denken over allerlei ideeën, die ik vervolgens netjes noteer, voor later. En kennelijk liggen meer onder-nemende mensen tijdens hun vakantie in een hangmat na te denken, want zodra ik weer op kantoor ben, beginnen de eerste klanten weer te bellen. Het begint met het inwinnen van algemene informatie over hoe een en ander beschermd kan worden door middel van merkre-gistratie of patentbescherming.

Je houdt niet voor mogelijk wat mensen allemaal kunnen bedenken. Kijk maar eens in de patentdatabase Espacenet. Ik zie dat er alleen al in 2014 22 verschillende ideeën op het gebied van hangmatten zijn vastgelegd. Die database gebruiken wij ook wanneer ondernemers bij ons komen met vragen over het vastleggen van een sterk idee.Wanneer die mogelijkheid er is zorgen wij er vervolgens voor dat de merkregistratie of de patentaanvraag bij de betreff ende offi ciële instantie wordt ingediend en vanaf dat moment mag het nieuwe product in de openbaarheid komen: tijd voor de productlancering!

Succes is dan natuurlijk nog niet verzekerd, maar voor sommigen komt het geld daarna heel ruim binnen. Dan bleek dat ene idee dat in de hangmat ontstond goud waard. Waarna voor sommigen de hangmat de plek is waar ze het grootste deel van hun verdere leven doorbrengen. In ruste, of broedend op een nieuw idee.

Bas-Jan 't JongInaday, Merken & Patentenwww.inaday.eu

O F ' S S P E C I A L I S T I N A D A Y

4 4 O F 2 0 1 5 - 0 5

OF Duurzaam 2015 | www.of.nl | 05

Duurzaam (ver)bouwen

‘We staan aan de vooravond van een energie-revolutie’

HOE BLUE ENERGY PERFECT PAST BINNEN DE NIEUWE AFSLUITDIJK

AFVALBEHEER VANAF DE TELEFOON

INNOVATIEPROGRAMMA ‘FRYSLÂN FERNIJT IV’

Hoekstra Suwâld, energiek in techniek!

Installatie

Solar

T. 0511 431 291 www.hoekstra-suwald.nl• Zonnepanelen• LED verlichting• Zonneboiler• Warmtepomp• Windenergie• Energieopslag• Monitoring en beheer

Johan HielkemaNico Hielkema

Uw partner in Subsidies en WBSO aanvragen op basis van “no cure no pay”.

SubsidiesAlleen in Nederland zijn al bijna 1000 subsidies en regelingen. Een groot deel is bedoeld voor het MKB. Wij helpen u graag de huidige maar ook de toekomstige mogelijkheden te onderzoeken.

WBSOWBSODe WBSO is een laagdrempelige regeling ((scaal voordeel) voor ondernemers die zich bezighouden met technische ontwikkelingen. De regeling gaat uit van het niveau van de aanvrager.

www.subsidiepartners.nlBuorren 178525 EB Langweer+31 (0) 6 2410 41 03 (Johan)+31 (0) 6 2828 37 17 (Nico)[email protected]

BinnenkortWBSOEasy, maakt uw WBSO-administratie

eenvoudig.

55 57 58 6050

4 7 O F 2 0 1 5 - 0 4V O L G O F N U O O K V I A E N . K I J K O P W W W . O F . N L . 4 7 O F 2 0 1 5 - 0 4V O L G O F N U O O K V I A E N . K I J K O P W W W . O F . N L .

48 Kort nieuws 50 Duurzaam (ver)bouwen: ‘We staan aan de vooravond van een

energie-revolutie’ 55 Hoe Blue Energy perfect past binnen De Nieuwe Afsluitdijk 57 Afvalbeheer vanaf de telefoon

58 Hoe ASN Installaties helpt met de voorziening van duurzame energie: 'Afwachten heeft geen zin'

60 Innovatieprogramma ‘Fryslân Fernijt IV’: Watertechnologie profi teert fors

62 Column Jan Willem Sietsma: 'Ga fi etsen'

COLOFON

UitgeverijOndernemend Friesland BV

HoofdredactieMenno Bakker

BladmanagementEd Klijnman

Advertentie exploitatie en administratieOndernemend Friesland BVTussendiepen 219206 AA DrachtenTelefoon 0512 366326André Toering 06 46155747 Gert de Lange 06 10556784Jos Miedema 06 15262182Jasper van der Sluis 06-46033589

RedactieNARVIC Inhoudgevers, met: Ingrid van Damme, Atty Marije Horjus, Casper Ferwerda, Henk Dilling, Menno Bakker, Ivo Pakvis

[email protected]

VormgevingSprog

DrukkerScholma Druk

ISSN 1383-9314

© De uitgever kan op geen enkele wijze

instaan voor de juistheid of volledigheid

van informatie. Uitgever aanvaardt dan

ook geen enkele aansprakelijkheid voor de

schade, van welk aard dan ook, die het ge-

volg is van handelingen en/of beslissingen

die gebasseerd zijn op informatie uit deze

uitgave. Uit deze uitgave mag na toestem-

ming van de uitgever met bronvermelding

geciteerd worden.

www.of.nl

IN DIT NUMMER

I N H O U D

HET ZONNETJE SCHIJNT IN SÚDWEST-FRYSLÂNOpsteker voor burgemeester Hayo Apotheker. Zijn Súdwest-Fryslân heeft samen met de gemeenten Amsterdam en Zwolle het meeste vermo-gen aan zonnepanelen van Nederland. Leeuwarden staat op plaats 18, De Fryske Marren op plaats 27, Heerenveen op plaats 64 en Smallinger-land op plaats 76. De rest van de Friese gemeenten zit in de middenmoot of in de achterhoede. Dat blijkt uit een onlangs gepubliceerd rapport van Natuur & Milieu. Natuur & Milieu onderzocht alle bijna 400 Nederlandse gemeenten op de hoeveelheid opgewekte zonne-energie.

De interne deskundigen van Centrum Duur-zaam stapten dinsdag 1 september 2015 in de wereld van 3D. In Outlet Dokkum zagen deze technische docenten letterlijk en fi guurlijk over de grenzen van het eigen vakgebied heen. Welke rol speelt 3D in de vakgebieden bouw, installatietechniek, werktuigbouw, mechatro-nica, elektrotechniek en ICT? Een mooie aftrap voor het ontwikkelen van levensecht lesmate-riaal in het nieuwe schooljaar. Ook is een eerste stap gezet naar 3D printen in Dokkum. Nu is het een kwestie van gewoon doen, aldus Herbert Groenevelt, docent Detailhandel ROC Friese Poort Dokkum na afl oop van deze startbijeen-komst.

3D printen in DokkumOutlet Dokkum wil vanuit de winkel graag de 3D wereld laten zien aan het winkelend publiek. Het idee is dat mensen naar Outlet Dokkum kunnen komen om iets wat kapot is en niet meer verkrijgbaar is te laten 3D printen, aldus Joost Willems, docent Detailhandel ROC Friese Poort Dokkum. Studenten ICT kunnen dan aan de slag met 3D scannen, 3D tekenen en 3D printen onder begeleiding van docenten en

lokale bedrijven. Bovendien kunnen studenten met 3D technieken de processen van bedrijven ondersteunen.

Centrum DuurzaamCentrum Duurzaam organiseert levensechte onderwijsactiviteiten gericht op duurzaamheid en innovatie voor de opleidingen techniek, bouw en ICT. Het levensechte karakter komt sterk naar voren door de directe samenwerking met het regionale bedrijfsleven. Het 3D printlab

in Leeuwarden is daar een mooi voorbeeld van. Dit printlab bestaat uit een 6-tal 3D printers en een 2-tal mobiele 3D scanners (ARTEC).

Outlet DokkumOutlet Dokkum is een echte winkel. Onderwijs levensecht maken is het motto van Herbert Groenevelt en daar is Outlet Dokkum een mooi praktijkvoorbeeld van. Studenten runnen dagelijks de winkel en verkopen producten van verschillende winkels in Dokkum.

De provincie Fryslân geeft een ton subsidie voor het verder ontwikkelen van een nieuwe techniek om zout water te ontzilten met be-hulp van energie van een windmolen, de ‘Fresh Water Mill’, ook wel hydromolen genoemd. Hoekstra Suwâld is een van de betrokken bedrijven die nieuwe technieken toepast om een rendementsvoordeel te halen. De subsidie wordt benut om van het huidige model aan de nobelweg in Leeuwarden een volledig geïnte-

greerd systeem te maken.Het bijzondere van het nieuwe systeem is dat de windmolen niet in de eerste plaats elektriciteit opwekt, maar dat er luchtdruk mee wordt gecreëerd. “Dat bespaart vijftig procent omzettingsverliezen”. Die druk wordt benut om zout water door membranen te persen, wat leidt tot ontzilting. Dit principe moet toepas-baar kunnen worden voor bijvoorbeeld het produceren van zoet water uit zout water en

voor het zuiveren van vervuild water.“Gerenoveerde molens leveren 25 tot 30 pro-cent meeropbrengst op, met teruggebrachte onderhoudskosten. Het gaat om een ‘niche’ markt, maar is overal ter wereld toepasbaar”, staat in de toelichting van de provincie Fryslân. Als de testen gunstig uitpakken, is de techniek toe te passen, vooral waar wel zeewater is, maar weinig zoet water.

3D printen binnenkort bij Outlet Dokkum

HOEKSTRA SUWÂLD BETROKKEN BIJ PROEFPROJECT ‘VAN ZOUT NAAR ZOET'.

Nu duurzaamheid in zowel de zakelijke als parti-culiere markt een steeds grotere rol krijgt, heb-ben ondernemers in deze sector de handen vol. Symen Jellema is één van deze ondernemers. Met ZonnePort in Dokkum, behoort Jellema tot de koplopers in het leveren van zonnepanelen, mede dankzij een vooruitziende blik en een scherpe ondernemersgeest. “En we zijn nog lang niet klaar, er moet in de komende jaren nog heel veel gebeuren.” Jellema is oorspronke-

lijk afkomstig uit de bouw en projectontwikke-ling en zag om hem heen hoe zonnepanelen steeds verder geïntegreerd raakten in de projecten waaraan hij werkte. “Dat vergaarde zo veel interesse, dat het blijkbaar een mooie business was”, lacht hij nu. De doorbraak kwam, dankzij een telefoontje vanaf de Nederlandse Antillen. “De vraag kwam vanaf Aruba, dat als eerste land ter wereld volledig groen wilde zijn en of we iets voor hen konden betekenen. Dat

konden we en dus vertrokken we naar Aruba. We hebben ons er ook een tijdje gevestigd, maar helaas wilden mijn vrouw en mijn familie uiteindelijk wel weer terug naar Nederland. In onze periode op Aruba werd gebeld vanuit Leek, of we daar een solarcentrale konden opzetten. Dat resulteerde in een zonnepark van 60.000 panelen en dat gaf dermate veel media-aandacht, dat we daarna wekelijks benaderd werden door gemeenten die dit ook wilden.”

HET AVONTUUR VAN ONDERNEMER SYMEN JELLEMA

SUBSIDIE AARDWARMTEAltijd al iets willen doen met aardwarmte? Dan is het goed te weten dat de garantieregeling voor aardwarmte, ook wel de Regeling Nationale EZ Subsidies (RNES) Aardwarmte genoemd, een regeling is voor het dekken van risico’s gerelateerd aan het opwekken van aardwarmte. De regeling dekt deels de geologische risico’s af van een misboring bij een aardwarmteproject. De RNES kan aangevraagd worden vanaf 1 oktober 2015 tot 31 maart 2016 17.00 uur. Het beschikbare budget is verhoogd tot ruim € 93 miljoen. De regeling is op 8 juli 2015 gepubliceerd in de Staatscourant. Ook te lezen op: www.rvo.nl/subsidies-regelingen

Steeds meer ondernemers houden zich bezig met duurzaam en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Ze denken bewust na over het verduurzamen van hun bedrijf, producten en diensten. Bedrijven die in de gehele bedrijfsvoering rekening houden met de 3 P’s People, Planet en Profi t vergroten hiermee hun unique selling point. Yolanda Iedema-Oppedijk uit Bolsward is een gratis online platform gestart waar duurzame en maatschappelijk verantwoorde bedrijven zich presenteren: www.mvobedrijvengids.nl

GRATIS PLATFORM VOOR DUURZAME BEDRIJVEN


K O R T N I E U W S

Duurzaam (ver)bouwen

‘We staan aan de vooravond van een energie-revolutie’

Locatie voor het gesprek is de ronde tafel in één van de authentieke pronkkamers van De Pleats in Bergum, waar we gastvrij ontvangen worden. Het wordt een gesprek over

urgentie. De fossiele brandsto� en raken op. We willen onafhankelijk zijn van olie uit het Midden-Oosten en Russisch gas. Belangrijke voortrekker voor de transitie naar een duur-

zame economie is de bouw. Hoe staat die er voor in Friesland? Welke heilige huisjes moeten omver? Wat kunnen we verwachten de komende jaren? Wat voor werknemers hebben we

nodig voor de innovatiekracht die deze transitie vraagt? Een gesprek.

5 0 O F 2 0 1 5 - 0 4

Acht betrokkenen schoven aan Michiel Schrier (Gedeputeerde, met in zijn portefeuille onder meer duurzame energie), Kurt Boomgaard (architect en docent bouwkunde & architec-tuur aan de NHL), Hans Schae� er (docent en coördinator/ adviseur aan de NHL, Built En-vironment), Martijn van der Harst (eigenaar van Energie Inspectie Friesland), Bernhard Scholing (directeur Subvention, adviseur sub-sidietrajecten en MVO) Jetze Lont (directeur Bouwbedrijf Lont), Jan Hooghiemster (direc-teur Bouwbedrijf Hooghiemster) en Hylke van der Wal (Sales, Marketing en Communicatie bij PowerField Nederland N.V.)

ZonneparkenWindmolens stonden de afgelopen jaren in the picture als het in Fryslân over duurzame energie ging. Maar laten we de zon niet vergeten. Zo zal, wanneer het subsidietraject geen onverwachte hobbels vertoont, volgend jaar bij Leek een grootschalige zonneweide verrijzen. Hylke van der Wal, salesmanager bij Power� eld vertelt: “De gemeente Leek zat omhoog met een braakliggend terrein van zo’n 21 hectare: de behoefte aan bedrijventerreinen

in de regio neemt af en de gemeente zag de ontwikkeling van een zonnepark als een goed alternatief. We konden een koopovereenkomst afsluiten. Het gaat om de plaatsing van 60.000 zonnepanelen, waarmee 14 miljoen Kwh per jaar opgewekt kan worden. Dit staat gelijk aan het stroomverbruik van 4.000 huishoudens.” Het idee slaat aan, de spino� is merkbaar, aldus Hylke: “We worden wekelijks gebeld door diverse gemeenten die grote belangstel-ling hebben.”

Planologische inplanningGedeputeerde Michiel Schrier is enthousiast over zonneweides: “Als Provincie ondersteunen wij zulke initiatieven van harte. Zo komt er binnenkort ook één op Ameland. Een zorgvul-dige planologische inpassing staat daarbij altijd voorop. Dat geldt voor windmolenparken en dat geldt ook voor zonneweides. We hebben ze allebei nodig om Fryslân duurzaam te maken.”Wat Schrier betreft komen er overigens niet méér windmolens dan in eerdere afspraken met het Rijk overeen is gekomen: “Mocht er vanuit het Rijk een nieuwe vraag komen dan is ons antwoord: Fryslân heeft een veel betere aanpak

met niet één idee, maar met tientallen ideeën. Zonneweides zijn daar een illustratie van.”

25% duurzame energieHet duurzaamheidso� ensief van de Provincie moet er toe leiden dat we in 2025 in Fryslân 25% van de duurzame energie zelf opwek-ken. “Natuurlijk willen we graag meer”, aldus Schrier. “Maar je moet ook realistisch blijven, we vinden het belangrijk om doelen te stellen die ook haalbaar zijn.”Hij vervolgt: “Maar als Provincie doen en kun-nen we dat niet alleen. Het moet van onderop

Kurt BoomgaardHogeschooldocent/ architect NHL/ eigen bedrijf.Geboren3 mei 1962 te Bussum.Burgerlijke staatGehuwd, 2 kinderen.Hobby'sWandelen, tuinieren, klussen, houten fi etsen maken.Favoriete fi lm of boek‘Made in Europe; De kunst die ons ons continent bindt’ van Pieter Steinz.

Michiel SchrierGedeputeerde Provincie Fryslân.Geboren17 mei 1972 te Vlaardingen.Burgerlijke staatGehuwd.

Jan HooghiemsterDirecteur Jan Hooghiemster Bouw-bedrijf HooghiemsterGeboren16 april 1961 te Aldtsjerk.Burgerlijke staatGehuwd.Hobby’sTuinieren, Fietsen, wandelenFavoriet boek’Ik lees niet zoveel boeken maar wel heel veel vakbladen’ .

Bernhard ScholingDirecteur Subvention BV en Ziener-gie BV, werkmaatschappijen 9zusjes binnen de Subvention groep.Geboren19 april 1971 te Hoogeveen.Burgerlijke staatGehuwd, 4 kinderen.Hobby'sKlussen in en om onze woonboer-derij, koken, lezen, etc.Favoriete boekMillennium-trilogie van Stieg Larsson.Favoriete fi lm'Into the Wild' met fantastische mu-ziek van Eddie Vedder (Pearl Jam).

5 2 O F 2 0 1 5 - 0 4

Hylke van der WalSales, marketing en communicatie PowerField NederlandGeboren8 augustus 1978 te Drachten.Burgerlijke staatOngehuwd.Hobby'sLezen, sport en reizen.Favoriete fi lm of boek'The Shawshank Redemption'.

Martijn van der Harst Eigenaar/adviseur Energie Inspectie FrieslandGeboren8 december 1983 te Maarssen.Burgerlijke staatVriendin en vader van één zoon.Hobby'sSurvivalsport, obstacle runs en hardlopen.Favoriete fi lm'The Godfather'.Favoriet boek‘Dromen durven doen’ van Ben Tiggelaar.

Jetze LontDirecteur Bouwbedrijf Lont B.V.Geboren22 augustus 1981 te Het Bildt.Burgerlijke staatGehuwd.Hobby'sHardlopen.Favoriet boek‘Olietankers en Speedboten’ van Menno Lanting.

Hans Schaeff erHogeschooldocent en coördina-tor/ adviseur NHL / eigen bedrijf.Geboren10 december 1956 te LeeuwardenBurgerlijke staatGehuwd, 2 kinderen.Hobby'sFotograferen tuinieren, klussen, restaureren.

komen. Van bewoners, ondernemers, de gemeenten. We willen dat elke Fries de kans krijgt om individueel of in groter verband mee te doen in duurzame energieopwekking. Elke Fries moet de kans krijgen om zijn dorp of wijk energieneutraal en/of sociaal duurzamer te maken.”

Verouderde pandenEr is veel werk aan de winkel. Niet alleen in de woningbouw, maar ook in de utiliteitsbouw. Bernhard Scholing, directeur van Subvention: “Er staan nog zoveel verouderde bedrijfspan-den in Nederland. Soms zie ik een gebouw te huur staan waarvan ik denk: als je niet wilt investeren in energiebesparing en comfortver-betering, breek het alsjeblieft af en bouw het opnieuw op. Maar men verhuurt nu eenmaal liever eerst voordat men gaat investeren in duurzaamheid.” Scholing maakt met zijn bedrijf Subvention (vestigingen in Enschede, Zwolle, Gouda en Uden) ondernemers weg-wijs in subsidieland. Middels zusterorganisatie Zienergie richt Subvention zich speci� ek op subsidies die duurzaamheid ten goede komen. Doet subsidie zijn werk als aanjager van duur-

zame energie? “Subsidie werkt als smeerolie”, bevestigt Bernhard Scholing. “Het helpt om het bedrijfsleven mee te krijgen in de kaders die je als overheid stelt. Bedrijven die bij ons aankloppen gaan veelal een stevig traject in waarbij heel veel aan de orde komt op het gebied van regelgeving en vergunningen. First things � rst: de trein moet gaan rijden. Maar eenmaal aangeschoven bij ons aan tafel, geven wij hen ook de subsidiemogelijkheden mee op het gebied van duurzaamheid. In die zin hel-pen wij mee aan bewustwording. En dankzij subsidie is het voor organisaties haalbaar om meer te investeren in duurzaamheid.”

Lappendeken“Veel gebeurt niet door onwetendheid, veel mensen zijn eenvoudigweg niet op de hoogte van de mogelijkheden”, zegt Martijn van der Harst, eigenaar van Energie Inspectie Friesland. Van der Harst verzorgt energielabe-ling (‘door het verplichtende karakter van de nieuwe regelingen hebben wij het daar aardig druk mee’) en levert maatwerkadvies voor energiebesparing. Aan die trajecten zitten nog wel wat haken en ogen, aldus Van der Harst:

“Neem zonnepanelen op de particuliere markt, die gaan als warme broodjes over de toonbank. Maar je kunt wel duurzame energie opwekken, als de woning vervolgens geen goede isolatie-schil heeft gaat die winst weer verloren. Vaak kiezen mensen niet voor de schil maar wel voor de zonnepanelen. Die zijn namelijk sexy en kun je aan de buurman laten zien.” Jetze Lont (eigenaar van Bouwbedrijf Lont): “Je ziet vaak dat particulieren liever investeren in een nieuwe keuken dan in een goede isolatieschil.”Jan Hooghiemster, (eigenaar van Bouwbedrijf Hooghiemster) herkent het probleem: “Je kunt nog zo’n scherp advies geven, maar mensen zullen niet voor die integrale oplossing kiezen wanneer deze niet gedekt wordt door subsidie. Dus kiest ieder voor zich voor die ene kleine aanpassing. Zo ontstaat een lappendeken die niet e� ectief is.”

Industriële aanpak“Ik vind het hele verhaal van de labeling ook maar weinig ambitieus”, zegt Kurt Boom-gaard (docent bouwkunde & architectuur en ondernemend architect). “Het idee achter de labeling gaat te veel uit van de bestaande



Als ondernemer hebt u te maken met subsidies. Interessant, maar ook verwarrend, want waar hebt u nu recht op en waarom? Subsidieadviesbureau Subvention biedt daarom duidelijkheid in welke bijdragen u kunt krijgen en hoe u dit kunt realiseren. Kort samengevat informeren wij onze klanten over subsidiemogelijkheden, vragen we de subsidies voor hen aan, en verzorgen we het gehele administratieve natraject.

www.subvention.nl

‘Net dat beetje extra dankzij subsidie.’

Tal van subsidiemogelijkheden beschikbaar

Loopt u geen subsidie mis?Er zijn tal van mogelijkheden voor subsidie, bijvoorbeeld voor:Ÿ duurzame energie (zon, wind & biomassa)Ÿ energiebesparing (gebouwen & processen)Ÿ innovatieŸ investeringen in duurzame

gebouwkeurmerken (GPR & BREEAM)Ÿ hrm subsidies (duurzame inzetbaarheid)

Voor:

Zorg

Kantoor

Overheid

Horeca

Onderwijs

www.joustraherstoffering.nlDuurzaam - Sociaal - Besparen

Verleng de levensduur van uw projectmeubilair

hersto f fer i ng

GOEDKOPER TANKEN, SCHONER RIJDEN?

TANKIK RIJDOP 13 LOCATIES IN FRIESLAND

situatie. Pleisters plakken dus in plaats van een werkelijk innovatieve aanpak.” Collega Hans Schae� er (docent bouwkunde op de NHL): “Wanneer je voor een industriële aanpak kiest, middels de prefabmethode, kun je veel sneller werken. We hebben in Nederland 5.738.000 woningen, gebouwd tot 1988, die matig tot slecht geïsoleerd zijn (met een Rcwaarde/warmte-isolerend vermogen van 2,0 m2K/W) en 1.630.000 woningen die tussen 1988 en 1992 gebouwd zijn die iets beter geïsoleerd zijn (met een Rc-waarde van 2,5 m2K/W). Wanneer je wil dat deze woningen nog 50 jaar of langer mee gaan zul je voor een fundamen-tele en snelle aanpak moeten kiezen. Met het industrialiseren van schilelementen kun je deze tegen een hele lage kostprijs aanleveren. Als consument kun je jouw onderdeel op maat zo van het internet plukken, feitelijk hoef je deze alleen nog maar te laten monteren. Wanneer je het proces industrialiseert kun je tot een kostprijzenreductie komen van 20% tot 50%”

De mogelijkheden zijn er dus. Kurt Boom-gaard: “Waarom staat er bijvoorbeeld niemand op die dakelementen aanbiedt met ingebouwde zonnepanelen? En zet dan in op comfort. Zeg dat je oudere woningen comfortabel en ook nog eens energiezuinig maakt. Dat is sexy, dat heeft aantrekkingskracht.” “Innovatie zit nog te veel in het domein van de studeerkamer, vindt Martijn van der Harst: “Geef ook de aannemer meer mogelijkheden om te innoveren. Al de re-geltjes waar je als aannemer aan moet voldoen, hebben een remmende werking. Een voorbeeld: aannemers zijn verplicht om met wisselspan-ning te werken terwijl je voor duurzame energie vaak aangewezen bent op gelijkspanning. Stel als overheid kaders in plaats van rigide regels. Geef innovatie meer ruimte in de praktijk, niet alleen in de wetenschap.”

De hiërarchie kanteltMeer innovatiekracht vraagt om een nieuw soort werknemers. Hoe ziet die nieuwe werknemer eruit? Kurt Boomgaard: “We wil-len creatieve technologen en technologische creatievelingen opleiden. Vroeger deed je HTS en zat je wat kennis betreft de komende 20 tot 30 jaar gebakken. Dat is nu anders, we moeten toe naar zel� erende, creatieve werknemers.”Innovatiekracht vraagt ook om een andere bedrijfscultuur, zegt Jetze lont (eigenaar Bouw-bedrijf Lont): “Voorwaarde voor creativiteit is vrijheid. Wij hebben daarin afgelopen jaren binnen onze organisatie � inke stappen gemaakt. Intern is de hiërarchie gekanteld: iedereen is gelijk en iedereen is verantwoorde-lijk. Het draait allemaal om mensen.”

‘Bouwen is weer leuk’Binnen Lont viel de cultuuromslag samen met een generatiewisseling: Jetze Lont nam 2 jaar geleden het roer van zijn vader over. Jan Hooghiemster maakte binnen zijn bedrijf een soortgelijke omslag mee, maar stond aan de andere kant van de generatielijn: “Ik heb vier jaar geleden een paar stappen teruggedaan, mijn zoon heeft het toen van mij overgenomen. Hij heeft verschillende vernieuwingen doorgevoerd. Als bedrijf zijn we inmiddels gecerti� ceerd voor afvalscheiding: we scheiden werkelijk alles. Dat kost veel energie. En: iedereen moet meedoen en dus zijn verantwoordelijkheid nemen.” Aan sommige aspecten van de cultuuromslag moest Hooghiemster wel wennen: ”Ik zie de jongens nu rondlopen met laptops en ‘bimmen’ is heel gewoon geworden. Een school bouwen ze nu in een half jaar! Ik weet niet of ik dat destijds voor elkaar had gekregen. In het begin had ik eerlijk gezegd wel wat moeite met die hele omslag, maar nu kan ik er enorm van genieten. Bouwen is weer leuk!”

Eén bedrijfJetze Lont: “We komen uit een tijd waarin de laagste prijs leidend was en de hoofdaannemer de baas is. In haar genen is de bouwwereld nog steeds een traditionele en conservatieve wereld. Ook binnen de bouwteams zie je dat terug, het draait om ego’s. Dat heeft een remmend e� ect op innovatie.” Hooghiemster knikt: ”Dat maken wij ook mee. Maar we leven in een mo-derne tijd en daar hoort ook een nieuwe manier van bouwen bij: je moet het samen doen.” Jetze: “Natuurlijk zijn er afgelopen jaren ook stappen

gezet. Het is gangbaar om binnen bouwteams met BIM en leanbouw te werken. Maar de na-druk blijft daarbij toch erg op het uitvoerende vlak en liggen en niet op de innovatie.” Kurt Boomgaard bevestigt: “De ketensamen-werking en andere samenwerkingsvormen lijken bedoeld om de bestaande situatie beter te laten functioneren maar we moeten naar een nieuwe situatie. Neem de auto-industrie. Een auto maak je samen met 100 mensen, sa-men vanuit één bedrijf. Je kunt samenwerken vanuit een bouwteam, maar nog beter is om het vanuit dat éne bedrijf te doen.”

Energie-revolutieAfsluitende vraag: hoe ver is een duurzaam Fryslân nog van ons verwijderd? “We staan aan de vooravond van een energie-revolutie”, zegt Hylke van der Wal stellig. “Er gaat heel veel veranderen. Oude vormen van energie-opwek-king zullen verdwijnen. We gaan kolencentra-les afbreken en onze eigen energie opwekken. De energiemaatschappijen hebben straks geen bestaansrecht meer.” Bernhard Scholing: ”Ze zullen misschien nog wel bestaan, maar een andere rol krijgen.” Martijn van der Harst: ”Die rol zullen ze wel moeten pakken. Doen ze dat niet, dan zullen ze uit de markt worden gedrukt.” Kurt Boomgaard: “We betalen nu met zijn allen 14 miljard euro per jaar aan energie. Dat bedrag verdwijnt grotendeels over de grens. Als we dat bedrag nu eens zouden investeren in vernieuwende bouw, daarmee zouden we een stevige innovatieslag kunnen maken. En dat is waar we heen moeten.”


K O R T N I E U W S

Koning Willem-AlexanderAls koning Willem-Alexander hoogstpersoonlijk de opening van je nieuwe duurzaamheidsproject verricht, weet je dat er veel enthousiasme bestaat voor je plannen. Toen de vorst op 26 november 2014 de proe� nstallatie in gebruik stelde, was al duidelijk dat de Afsluitdijk met Blue Energy een bijzondere toevoeging had gekregen. “We zijn uniek in de wereld”, bevestigt Rik Siebers, directeur van REDstack. “En voor de Afsluitdijk en voor Fryslân is het heel bijzonder dat we deze Reverse Electrodialyse (RED)-technologie hebben. Het is een hele mooie technologie, die zowel in het lab als hier in de praktijk succesvol wordt toegepast en het past uitstekend binnen de ambities van de provincie en het project De Nieuwe Afsluitdijk.”

Schone technologieEnergie opwekken uit het verschil in zoutconcentratie tussen zout en zoet water. Het klinkt als iets technisch en dat is het ook. Siebers

legt uit: “Wij maken gebruik van de eigenschap van de natuur om alle concentratieverschillen teniet te willen doen. Tussen de zoute en de zoete waterstroom plaatsen we twee membranen; de ene laat de positieve deeltjes door, de andere de negatieve. Dit levert een potentiaalverschil op en door middel van elektroden zetten we dat om naar elektrische stroom. Op die manier vervuilen we niks, voegen we niks toe en kunnen we 24 uur per dag, zeven dagen per week stroom produceren. Dat in tegenstelling tot windmolens en zonnepanelen, want die kunnen niet 24/7 produceren. Blue Energy is een schone technologie, CO2-vrij en redelijk voorspelbaar; het is een hele aantrekkelijke manier om duurzame elektriciteit te maken.”

ToekomstNet als veel projecten op De Nieuwe Afsluitdijk, zit ook Blue Energy nog in een testfase. “Uiteindelijk moeten vermarktbare eenheden gebouwd worden”, aldus Siebers. “Zover zijn we

echter nog niet. Het rendement moet nog omhoog, de kosten naar beneden en de kwetsbaarheid moet verminderd worden. We hebben al veel successen behaald en beginnen een heel goed beeld van de opschaling te krijgen. We zijn overal aan het schaven aan de technologie en aan het onderzoeken wat deze methode van opwekken van deze stroom doet met de omgeving. Ecologisch onderzoek moet ervoor zorgen dat eventuele negatieve invloeden worden uitgesloten of verminderd door aanpassingen in de techniek. Dat gaan we de komende tijd uitwerken, waarna we willen opschalen en uiteindelijk vele duizenden huishoudens voorzien van hun elektriciteit.”

“De Nieuwe Afsluitdijk is een kraamkamer van dit soort ontwikkelingen en hopelijk blijft de provincie net zo enthousiast als nu en blijven ze dergelijke projecten stimuleren. Het is echt uniek dat het hier in Fryslân op deze manier kan. De Ministeries

van Infrastructuur & Milieu en Economische Zaken hebben hun enthousiasme al kenbaar gemaakt, net als de Europese gemeenschap. Dat is voor ons niet alleen mooi om te zien, het geeft ook de mogelijkheid om ondersteuning van hun kant te vragen.”

Als er energie te winnen valt uit het verschil in zoutconcentratie tussen zoet en zout water, wat is dan een be-tere plek om dit te benutten dan de Afsluitdijk? Het bedrijf REDstack heeft zich inmiddels op de Afsluitdijk gevestigd en werkt mee aan deze Blue Energy-techniek. Hoewel de technologie nog in de ontwikkelingsfase zit, kan Blue Energy al rekenen op veel enthousiasme vanuit de juiste hoeken. Directeur Rik Siebers heeft veel vertrouwen in deze innovaties. “De Afsluitdijk is een kraamkamer voor dit soort ontwikkelingen.”

HOE BLUE ENERGY PERFECT PAST BINNEN DE NIEUWE AFSLUITDIJK

‘Een volledig schone bron van energie’

Rik SiebersGeboortedatum22 januari 1951 te Rotterdam.Hobby’sGolf, fi etsen, mijn gezin.Ambitie voor de AfsluitdijkDe eerste Blue Energy energiecen-trale op de Afsluitdijk.

beel

dban

k.rw

s.nl,

Rijk

swat

erst

aat /

Bar

t van

Eyc

k

5 6 O F 2 0 1 5 - 0 4

B L U E E N E R G Y

5 6 O F 2 0 1 5 - 0 4

Meer informatie: www.deafsluitdijk.nl/blue-energy

Waarom zijn jullie gekomen met een app?We hadden al een webportaal, waar-mee klanten via internet ledigingen konden aanvragen. We wilden natuurlijk met onze tijd mee en daarom hebben we in samenwerking met Freed in Surhuisterveen een app ontwikkeld. Dit is ook gebeurd in combinatie met het planning-systeem van PieterBas, een begrip in de Nederlandse afvalindustrie als het gaat om software. Iedereen heeft tegenwoordig zijn mobiele telefoon bij zich en met de app hebben onze klanten nu altijd en overal inzicht in de ledigingsdata. Ze kunnen 24 uur per dag een aanvraag doen, ze krijgen een melding wanneer de container wordt opgehaald en wanneer hij wordt geledigd. Altijd en overal inzicht, dat is met deze app het grote voordeel.

Was het een makkelijk project?Dat is het nooit. Het had de

nodige voeten in de aarde, omdat het voor ons ook nieuw was. Na een jaar keihard werken hebben we echter in samenwerking met de appbouwer iets heel moois neerge-zet, waar we heel blij mee zijn.

Waar liepen jullie tegenaan?Een voorbeeld: voor de klant moet alles duidelijk zijn. Dus de klant moet de app openen en direct weten waar het allemaal over gaat. Maar tijdens het proces merkten we dat we vaktermen hanteerden die voor ons heel gewoon zijn, maar voor de klant niet. Kijk, de klant heeft een container en die container moet leeg. Simpeler kan het niet. En dus moet de taal begrijpelijk zijn en moet het visueel ook sterk zijn. Er moet geen ruimte zijn voor twijfel. Ook zijn de connecties tussen de verschillende programma’s heel belangrijk. Op zich werkte alles wel goed, maar het moet ook vooral goed sámen-

werken. Dan moet je echt diep graven om hiaten te vinden, want als het ergens niet goed gecodeerd staat, werkt de app niet goed.

Maar alle plooien zijn nu glad-gestreken?Zeker weten! We hopen nu dan ook dat mensen hem massaal gaan downloaden, wat het werk voor zowel de klanten als voor ons makkelijker moet maken. Het live contact houden met onze klanten weegt voor ons heel zwaar en op deze manier kunnen we de lijntjes nog korter houden en zijn de werkzaamheden nog e� ciënter. We denken dat we met deze app echt iets moois in handen hebben. We zijn ontzettend trots op wat we met z’n allen gecreëerd hebben en verwachten dat onze klanten hier heel veel aan zullen hebben.

Blijven jullie doorontwikkelen?Absoluut. Nu de klanten er zelf

mee kunnen werken, zullen we inspelen op de bevindingen die ze hebben en de tips die ze geven ter verbetering. Technische ontwikke-lingen zullen door blijven gaan en Omrin Bedrijfsafval wil hier altijd in mee gaan.

NIEUWE APP VAN OMRIN MOET DE LIJNTJES KORTER MAKEN

Afvalbeheer vanaf de telefoonOok ondernemers brengen veel meer tijd door met hun smartphone en de apps die deze bevat. De directheid waarmee op die manier gewerkt kan worden scheelt tijd, geld en maakt het leven makkelijker. Afvalverwerker Omrin speelt in op deze behoefte en komt nu met een ‘bedrijfsafval-app’, waarop ondernemers op eenvoudige wijze kunnen zien waar en wanneer ze van hun afval af kunnen komen. Folkeline Papjes, commercieel medewerker bij de binnendienst van Omrin, was nauw betrokken bij het opzetten en construeren van de app.

Folkeline PapjesGeboren 23 augustus 1977 te Joure.Hobby’sToneelspelen, lezen.


O M R I N

HOE ASN INSTALLATIES HELPT MET DE VOORZIENING VAN DUURZAME ENERGIE

Afwachten heeft geen zin

Er is geen hogere wiskunde voor nodig om te bese� en dat het landschap van de energievoorziening bezig is om � ink te veranderen. Nu duurzame energie de� nitief zijn plekje

verworven heeft op het prioriteitenlijstje van zowel ondernemers als particulieren, biedt dat ook veel nieuwe mogelijkheden voor de energieleveranciers en installatiebedrijven. Corinna Scharringhausen, directrice van ASN installaties in Dokkum, ziet het met veel plezier aan.

“Dit soort dingen moet je gezamenlijk in gang zetten, afwachten heeft geen zin.”

5 8 O F 2 0 1 5 - 0 4

ASN Installaties stond tot voor niet al te lange tijd geleden bekend als Aardgas Service Noord, maar die naam dekt inmiddels de lading niet meer. Aan het roer staat Corinna Scharring-hausen, die sinds vier jaar op deze positie zit. Opgegroeid in Duitsland, maar dankzij de liefde terecht gekomen in Friesland. Een betere plek had ze niet kunnen vinden. “Toen ik in 2001 in Friesland kwam, was duurzaamheid nog niet zo’n groot item”, vertelt ze. “Neder-land heeft sowieso niet een hele goede naam op dat gebied en Friesland loopt weliswaar voor-aan, maar het kan altijd beter. Ik denk graag na over hoe we duurzaamheid kunnen bevorderen en ik ben blij dat ik er een rol in kan spelen.”

Een van de manieren waarop ASN Installaties die rol op zich neemt, is door hun betrokken-heid bij Trynergie, een kleine, lokale energie-

coöperatie in Trynwâlden ASN biedt de mogelijkheid om zonnepanelen te kopen. “Onafhankelijk van de grote energieleveran-ciers”, stelt Scharringhausen. “Dat is volgens mij de toekomst. Je ziet het wel meer in Fries-land, ook Ús Koöperaasje is zo’n voorbeeld. Duurzame energie, decentraal opgewekt en geregeld door de bewoners zelf. Het is prachtig om te doen, want je geeft echt wat terug aan een dorp en het zorgt voor een enorme cohesie. Bewoners willen af van de grote bedrijven en de winst die er gemaakt wordt met het opwek-ken van duurzame energie, wordt weer terug in het dorp gestoken.”

ASN Installaties werkt ook nauw samen met ECODon, een coöperatie die in Dongeradeel met vergelijkbare projecten bezig is. “ECODon dacht al langer na over wat ze konden doen”, vertelt Scharringhausen. “We hebben alle stap-pen doorgelopen. Dat begint bij het opstarten van een coöperatie, tot het uitzoeken welke daken geschikt zijn om zo veel zonnepanelen te dragen. Inmiddels zijn we zover dat er 1.700 panelen komen, die 150 gezinnen van energie kunnen voorzien. Met de � nanciering zo goed als geregeld, zijn we nu zo ver dat we aan het einde van het jaar tot realisatie over kunnen gaan. De mensen uit Dongeradeel kunnen zich aansluiten en de winst die er gemaakt wordt, zorgt ervoor dat er steeds meer van dit soort projecten kunnen komen.”

Nu deze ‘eigen’ coöperaties steeds meer de kop op steken, hoopt Scharringhausen dat Friesland een grote rol krijgt in de levering van duurzame energie. “Friesland zou eigenlijk ook een kenniscentrum moeten worden voor ener-gie. Dat is het al op het gebied met water, kijk maar naar Wetsus in Leeuwarden, maar dat kan het ook worden voor duurzame energie. Het zorgt voor meer werkgelegenheid, meer know-how en het is ook goed voor de status van de provincie. En dat het nu zo snel gaat, is de kracht van de mensen en de bedrijven zelf. Het komt van onderaf. Niet van boven.”

Zoals Scharringhausen eerder al zei: wachten op een initiatief van de overheid is niet altijd de juiste manier. Zelf het heft in handen nemen en ervoor zorgen dat diezelfde overheid enthousiast wordt en het gaat faciliteren. Dat brengt succes.


K O R T N I E U W SA S N I N S T A L L A T I E S

INNOVATIEPROGRAMMA ‘FRYSLÂN FERNIJT IV’

Watertechnologie profi teert fors

Op dinsdag 23 juni jl vond er een heus ‘innovatiefeestje’ plaats in Science Center Johannes de Doper, op de WaterCampus Leeuwarden. Aanleiding was

een persbijeenkomst over het subsidieprogramma Fryslân Fernijt IV; het traject waarbij de provincie Fryslân bedrijven ondersteunt met het verder ontwikkelen

van kansrijke innovaties. Vijftien innovatieve projecten, die zorgen voor verduurzaming en werkgelegenheid in Fryslân, kunnen van start. Bij elkaar

kent de provincie twee miljoen toe aan de geselecteerde aanvragers. Goed nieuws: net als in een eerdere ronde is ook in deze meest recente

tranche de watertechnologie breed vertegenwoordigd.

6 0 O F 2 0 1 5 - 0 4

De diverse bedrijven zetten in op onder meer de gebieden energie, landbouw, water en voedsel. Er worden bijvoorbeeld nieuwe machines en technieken ontwikkeld. Gedeputeerde Sander de Rouwe: “Hiermee maken we een stevige slag voor de vernieuwingskracht en werkgelegenheid in de provincie. De Friese positie in deze markt wordt zo ook erg sterk.” Het programma loopt gefaseerd in diverse tranches. Bij de meest recente aanvraagperiode werden maar liefst vijf watertechnologieprojecten gehonoreerd, waaronder het bedrijf Acquaint uit Wommels.

Het bedrijf van Rudy Dijkstra ontwikkelt en vermarkt inspectiemethodieken en technieken voor de drinkwater- en afvalwatersector. “Daar is veel vraag naar”, aldus Dijkstra. “Hoe ouder de leidingen worden, hoe meer informatie men wil over de zwakke plekken. Dit met het doel om indien nodig preventief te reageren.” Dijkstra huldigde tijdens een korte toelichting de Water Alliance. “Er moet zoveel geregeld worden bij de ontwikkeling van zo’n innovatie. We hebben daarbij gigantisch veel gehad aan de Water Alliance.”

In kort bestek, de namen van de meest recent gehonoreerde watertechnologie-projecten:

• EcAR (Econvert Anaerobic Rental), van Econvert

• Inspectierobot drinkwaterleidingen van Acquain

• Fresh Water Mill van Solteq• Melk indikken, van Wa� lin• 3D Printing based on PHA, door KNN

www.fryslan.frl/fryslanfernijt

Sander de Rouwe in gesprek met ondernemers uit de watertechnologie.


F R Y S L Â N F E R N I J T I V

Ga fi etsenElk levend organisme en bewegend object heeft energie nodig. Enerzijds om in leven te blijven en anderzijds om in beweging te komen. Ook bedrijven hebben energie nodig. Wie niet. Maar energiebronnen kunnen opraken. En dus is energie één van de heetste buzzwords in onze mondiale economie. Iedereen heeft er een mening over. Maar, waar hebben we het eigenlijk over? In deze column daarom: een spoedcursus ‘energie’.

Planten en bomen maken hun eigen energie met behulp van zonlicht, water en CO2. Deze energie wordt omgezet in suikers waardoor het organisme groeit. Als mens nemen we elke dag brandstof tot ons. Dat bestaat uit koolhydraten, eiwitten en vetten. Dat hele pakket wordt omgezet in energie. Niet verbruikte brandstoff en worden opgeslagen als vet en deze vetten dienen in ons lichaam als accu. Er zijn mensen met een veel te grote en te volle accu, maar dit terzijde.

Een gemiddelde volwassen man verbruikt circa 2400 kilocalorieën per dag, ofwel 10.000 kiloJoules. De eenheid van energie is Joule (J) en energie kan worden gedefi nieerd als ‘de mogelijkheid om arbeid te verrichten of verandering te bewerkstelligen’. Ter vergelijking: die 10.000 kiloJoules komt overeen met circa ¼ liter benzine.

Nu nog iets technischer: vaak wordt energie verward met het begrip vermogen. Vermogen is de grootheid voor ‘energie per tijdseenheid’ en wordt uitgedrukt in Watts. Een gemiddelde man is in staat om in een korte periode 700 watt te leveren aan vermogen (wilt u het nog iets technischer? Dat is 0.9 pk; 1pk = 736 watt). De energiekste mens levert een piekvermogen van 2.7pk (2 kW). Onze Friese topwielrenner Lieuwe Westra kan in een tijdrit over een uur een kleine 400 watt aan continu mechanisch vermogen wegtrappen.

Als ondernemer wilt u natuurlijk weten wat energie-effi ciënt is en wat niet. Er moet immers iets over blijven onder de streep. Wel,fi etsen is grofweg vijf keer zo energie-effi ciënt als lopen. En uitgaande van een auto die 20 kilometer afl egt met 1 liter benzine kun je stellen dat fi et-sen maar liefst vijfentwintig keer energie-effi ciënter is dan autorijden. Terug naar begrijpelijke taal: een mens ‘loopt’ gemiddeld dus 1 op 100 en fi etst 1 op 500, als je de calorische waarden van koolhydraten en olie met elkaar vergelijkt. Kortom; tegen al uw medewerkers die binnen een te overbruggen afstand van hun werk wonen zou u moeten joelen: ‘lang leve de fi ets!’ Maar ja, vergeet dan niet zelf het goede voorbeeld te geven. Dan blijft u ook zelf als ondernemer energiek en gezond.

Jan Willem Sietsma (1977) woont met zijn vrouw en twee kinderen in Eastermar. Hij is

ondernemer bij Technaut en lid van de werkgroep duorsum Eastermar, voorzitter van de Ronde

Tafel Drachten en bestuurslid van stichting sportcentrum Achtkaspelen. Jan Willem gelooft in

een samenleving met ecologisch en economisch evenwicht. [email protected]

C O L U M N J A N W I L L E M S I E T S M A

6 2 O F 2 0 1 5 - 0 4

Samenwerkingsverband Noord-Nederland. Hier wordt geïnvesteerd in uw toekomst. Water Alliance wordt medegefi nancierd door het Europees fonds voor regionale ontwikkeling en door het ministerie van EZ.

Niets is zo normaal als water uit de kraan. Althans, dat zou je zeggen, maar dat geldt voor ons, hier in Europa. Niet voor Afrika. Daar is drinkwater helemaal niet zo vanzelfsprekend. Waterzuivering staat er nog in de kinderschoenen. Het Ghanese bedrijf Kingdom Waters & Services doet in water. Het heeft dringend behoefte aan betrouwbare opslagtanks in combinatie met een even betrouwbare zuiveringstechniek. Kunnen jullie ons helpen was hun vraag.

Als Water Alliance weten we als geen ander de weg binnen de watertechnologie. We kennen de partijen. Weten wat hun expertise is. Brengen ze bij elkaar. In dit geval Dutch Water Partners uit Leeuwarden als specialist in waterzuivering, en de Mannen van Staal, ook uit Leeuwarden, die alles kunnen met, juist ja, staal. We gaan om tafel. Combineren de kennis van de een met de techniek van de ander.

Resultaat? Een joint venture: Dutch Steel Profi les, dat fl exibele prefab waterstations met geïntegreerde WATERguard zuivering en wateropslag gaat leveren. Als bouwpakket om drinkwater veilig en fl exibel op plekken te krijgen waar het nu nog niet is. De verwachting is nu al om enkele tientallen PUREleau waterstations per jaar te leveren. Probleem opgelost. Ghana blij. Leeuwarden blij. Wij blij.

Accelerating the process from product to business

Zuiver water begint met een helder idee.

1511039-1-WATERALLIANCE_Advertenties.indd 2 14-04-15 10:56

Advertentiepagina OF

Dokkum . Heerenveen . Leeuwarden . Groningen . t. (0519) 29 23 25 . www.raadsma.nl

IJZERSTERK VOOR UW BEDRIJF

KENNIS IS KUNNEN

BEVESTIGINGEN VEILIGHEID GROENVOORZIENINGPOSTBOXENGEREEDSCHAPPEN

Ondernemend Friesland editie 5 september 2015

Documents

Transcript of Ondernemend Friesland editie 5 september 2015