ONDER DE LINDEN 1, september 2013 Voorwoord van de rector Op initiatief van Maurice de Hond openden dit schooljaar elf Steve Jobs scholen hun poorten. Op deze basisscholen leren kinderen voornamelijk m.b.v. een i-pad, en volgen zij een individueel programma, afgestemd op wat het kind zelf interessant of leerzaam vindt. De leerlingen regisseren hun eigen leerproces, met de leerkracht in een coachende rol. Volgens Maurice de Hond bereiden de scholen in Nederland de jeugd onvoldoende voor op de toekomst. Hij stelt dat kinderen nu al dagelijks urenlang digitaal actief zijn, en dat scholen hen louter analoog laten werken. Hij baseerde die stelling onder meer op gesprekken die hij voerde met scholieren van een vmbo-school in Amsterdam West, die stelden dat de scholen zich aan moeten passen aan hun manier van leren en denken: “zet niet een stramien van boven op ons, waarin wij moeten passen, terwijl dat helemaal niet aansluit op ons leven van vandaag en zeker niet op het leven van de toekomst”, aldus citeerde Maurice de Hond zijn 15-jarige gesprekspartners. Ook op het CLZ is veel ruimte voor digitale ondersteuning van het onderwijs. Maar anders dan op de Steve Jobs scholen is ICT bij ons geen doel, maar een middel. Maurice de Hond laat zich negatief uit over het “leren van feitjes en het stampen van rijtjes”. Informatie en kennis is immers onder handbereik op het internet, dus waarom zou je nog dingen uit het hoofd leren? Er zijn twee redenen om die stelling met scepsis te benaderen. Ten eerste hebben alle grote denkers over onderwijs en opvoeding, van Plato en Aristoteles in de Griekse oudheid tot de onderwijsvernieuwers van de 20ste eeuw, altijd benadrukt dat niet zozeer kennis en vaardigheden de kern van goed onderwijs zijn, maar dat het gaat om de ontwikkeling van je persoonlijkheid, om karaktervorming. In het klassikale onderwijs leer je je eigen behoeften soms ondergeschikt te maken aan die van de groep, en train je zelfdiscipline, o.a. door dingen uit je hoofd te leren. Ten tweede benadrukken hersenwetenschappers dat bepaalde hersendelen geactiveerd en ontwikkeld worden door een combinatie van motoriek (o.a. met de hand schrijven) en geheugentraining. Door het uit je hoofd leren (b.v een gedicht bij Nederlands, onregelmatige werkwoorden bij Engels, het periodiek systeem bij scheikunde) ontwikkelt de prefontale hersenkwab zich, er worden nieuwe (synaptische) verbindingen in de hersenen aangelegd, waardoor je vermogen tot strategisch denken groeit. En daar gaat het uiteindelijk om: niet om de feiten op zich, maar om de vraag of je die feiten in een betekenisvolle context kunt duiden en hanteren. Leren is meer dan “zoeken we op”.

Daarom blijft op het CLZ het streven om ca. 30% van de lesstof digitaal aan te bieden. Voor die andere 70% proberen we de lesstof in een variatie aan werkvormen aan te bieden, zodat alle leerlingen af en toe leren op een manier die bij hun eigen voorkeur aansluit, maar soms ook uitgedaagd worden om het eens op een andere manier te proberen. In onze beleving blijft de rol van de docent, als degene die leerlingen helpt al die digitale informatie om te zetten in kennis en wijsheid, van groot belang. De docent is geen 'coach' die zappen-de leerlingen begeleidt, zoals De Hond wil, maar een gespecialiseerde kracht, die met aandacht, gezag en kennis zijn beroep uitoefent en de leerlingen weet te motiveren. Ook blijven wij benadrukken dat het voor leerlingen cruciaal is dat zij veel lezen. Dat kan digitaal, maar liefst toch ook regelmatig uit een gewoon ‘ouderwets’ boek: onderzoekers melden dat digitaal lezen 10% langzamer gaat dan lezen van papier. Toetsen en examens worden de laatste jaren ‘taliger’, en in heel Nederland merken docenten dat het ‘begrijpend lezen’ van leerlingen steeds vaker tekort schiet. En de beste (zo niet: de enige) manier om dat te verbeteren is: veel lezen. Omdat kinderen hun gedrag spiegelen aan dat van hun ouders, is het van belang dat gezinnen een leescultuur stimuleren, en dat ouders laten zien dat zij zelf met plezier lezen. Laptops, i-pads en smart phones kunnen een goede bijdrage leveren aan het onderwijs, maar leerlingen moeten hier wel in begrensd worden. In gezinnen zou de afspraak moeten gelden dat deze digitale ‘devices’ ‘s avonds bij het slapen gaan niet mee de slaapkamer ingaan, maar dat er wel een leesboek mee naar boven mag. De bijdrage van onze Ouderraad (zie verderop in deze Onder De Linden en op onze site) biedt waardevolle informatie over de opvoeding in het gebruik van Social Media. Als ouders en school samen blijven zoeken naar de beste manier om kinderen voor te bereiden op die ‘nieuwe tijd’ waarvan Maurice de Hond denkt te weten hoe die eruit ziet, zullen we ook in schooljaar 2013-14 die toekomst met vertrouwen tegemoet kunnen zien. Drs. R.H.Leusink, rector Personalia In juli namen we afscheid van een aantal collega’s, waaronder de heren Sohl (aardrijkskunde) en Koeman (Nederlands) die met vervroegd pensioen gingen. Binnenkort nemen wij (helaas) afscheid van de heer Verkade (biologie, wiskunde, ANW, NLT), die een baan aan de Hogeschool van Utrecht heeft aanvaard. Wij heten dit schooljaar een elftal nieuwe collega’s welkom: de dames Richter en Janssen (beiden Klassieke Talen), Van Ee (Engels), Arts (maatschappijleer) en Nieuwenhuijsen (Muziek), en de heren Janssen (Natuurkunde), Snel (Wiskunde en Rekenen), Van Netten (Wiskunde en Rekenen), Huibers (Economie en M&O),

Pluijgers (Beeld en Geluid) en Chafekar (Biologie). Mevrouw Mamassian (Frans) is om medische redenen niet in staat haar lessen te geven. Zij wordt vervangen door mevrouw Boijens (2AGT), mevrouw van Elst (1TH3) en mevrouw van Asselt (1AT2, 3AT en 3GT). Mevrouw Zeven, teamleider bovenbouw Vwo, is momenteel met ziekteverlof. Zij wordt vervangen door de heer Leppers. In het team van de heer Leppers (vmbo-team) worden de dagelijkse zaken waargenomen door de heren Hasebos en Hordijk. Onze rector, mevrouw Leusink, is nog onder medische behandeling. Zij werkt ca. 30%, en hoopt na de herfstvakantie haar taken weer wat uit te breiden.

Een nieuw vak: Beeld en Geluid In leerjaar 4 VWO wordt dit jaar een nieuw vak gegeven door de heer Pluijgers, die al jarenlang op onze school muziekworkshops verzorgt in de onderbouw. Hij geeft hieronder een toelichting op de inhoud van dit vak. Het nieuwe vak Beeld en Geluid wordt een veel omvattend vak dat graag wil aanhaken, verdiepen of verbreden met andere vakken. Verschillende onderdelen kunnen aan bod komen. Uiteraard ontbreekt het samen fysiek muziek maken niet en zal er

verdiepende uitleg geboden worden om tot dat samenspel te komen. Daarnaast wordt er tijd en ruimte ingericht om dat ook met laptops te doen. Een andere mogelijkheid is om te werken aan een "ouderwets" hoorspel. Qua beeld valt te denken aan het bewerken van foto's en film. Het maken van een podcast. Ook denken we aan het maken van een digitaal display ergens in de school waarbij de leerlingen zelf verantwoordelijk zijn voor de organisatie daarvan. Wat komt er bij kijken en hoe regel je dat. Tijdens veel lessen wordt gestuurd op samenwerken, waarbij zoveel mogelijk iedereen zijn of haar kwaliteiten kan inzetten, ontwikkelen en die van een ander leert waarderen en inzetten. Examenresultaten 2013 Onze slagingspercentages waren in juli jl. als volgt: Vmbo: 94% Havo: 87% Vwo: 95% Dit jaar deden onze TTO-leerlingen voor het eerst mee aan het IB examen voor native speakers (IB A1), omdat het examen voor ‘near-native speakers’ (IB A2) niet langer bestaat. Hoewel dit nieuwe examen beduidend zwaarder is dan dat van afgelopen jaren, slaagden alle leerlingen hiervoor! Schoolgids 2013-14 Evenals vorige jaren wordt de schoolgids niet meer in gedrukte vorm aan de leerlingen meegegeven, maar alleen op onze site gepubliceerd. De leerlingen worden geacht op de

hoogte te zijn van de inhoud, m.n. van de gedragsregels. De belangrijkste gedragsregels worden ook in de klas door de mentoren met de leerlingen doorgenomen. Boekencollectie verplaatst ten gunste van extra leslokalen Omdat het leerlingenaantal van de school gegroeid is (voornamelijk door het vormen van een extra brugklas) zagen wij ons genoodzaakt om het aantal leslokalen uit te breiden. De voormalige mediatheek op de eerste verdieping is omgebouwd tot TTO-ruimte: er zijn twee leslokalen gecreëerd, een zelfstudie-ruimte voor TTO-leerlingen en kantoorruimtes voor de TTO-onderwijsassistent, de TTO-coördinatoren en de decanen. De boekencollectie is verplaatst naar het Open Leer Centrum (OLC) op de begane grond. Bibliotheekpas voor alle brugklasleerlingen Onlangs hebben wij een overeenkomst gesloten met de Openbare Bibliotheek Zeist met als doel: het lezen door kinderen te bevorderen. Alle brugklasleerlingen ontvangen (op kosten van school) een pas (abonnement) voor de Bibliotheek Idea. Zij krijgen dezer dagen met hun klas o.l.v. een docent een rondleiding door de openbare bibliotheek, waarin de procedures en spelregels uitgelegd worden. Wij hopen dat veel brugklasleerlingen gebruik zullen maken van deze pas omdat veel lezen een belangrijke basis voor hun schoolsucces vormt. Opening Beach Volleybalveld Op donderdag 12 september is ons nieuwe Beach Volleybalveld feestelijk geopend. Na een toespraak door de rector en een toelichting op de manier waarop het veld gebruikt kan worden door de heer Langerak (sectieleider l.o.) gaf een landelijk topteam een demonstratie

beachvolleybal. Aansluitend lieten leerlingen en docenten hun kunnen zien. Ons conciërgeteam had de omgeving in tropische sferen ingericht met palmbomen en parasols, en er werden tropische cocktails geserveerd. We hopen dat onze leerlingen veel plezier zullen hebben van deze uitbreiding van ons sportaanbod. Informatieavonden voor ouders In september/oktober worden weer informatieavonden gehouden, waarvoor we u van harte uitnodigen. In toenemende mate ervaren wij dat een

goed contact tussen school en ouders een positief effect heeft op de onderwijsresultaten van de leerling. Ook als uw kind al langer hier op school zit, is het van belang dat u op deze avond aanwezig bent: er zijn nieuwe gezichten (teamleider en mentor), en ieder leerjaar heeft weer andere kenmerken, accenten en 'huisregels', waarvan ouders op de hoogte moeten zijn.

Binnenkort ontvangt u via het door u aangegeven e-mailadres een uitnodiging voor deze contactavond. Ook staan de uitnodigingen op de site onder de knop 'Actueel' (brieven aan ouders). In de uitnodiging wordt u nader bericht over de inhoud en opzet van de avond. Knappe waterhoofden 2013 gewonnen door Lotte Hoes en Kimberly Schoenmaker Lotte Hoes en Kimberly Schoenmaker van het Christelijk Lyceum Zeist hebben met hun profielwerkstuk en presentatie de finale gewonnen van Knappe Waterhoofden 2013. Op vrijdag 14 juni overtuigden zij de jury met hun duidelijke presentatie en heldere antwoorden in het LEF future center in het Rijkswaterstaatgebouw te Utrecht. Lotte en Kimberly vertegenwoordigen Nederland bij de Stockholm Junior Water Prize van 1 tot en met 6 september, waar ze kans maken op een hoofdprijs van vijfduizend dollar. Het Engelstalige profielwerkstuk van Lotte en Kimberly is getiteld 'green cities' en bespreekt het ontwerp en de inrichting van groene daken die extra regenwater kunnen opvangen en daarmee de afvoer van regenwater via het riool ontlasten. Het profielwerkstuk werd op het Christelijk Lyceum Zeist begeleid door scheikundedocent Bob Lefeber. De dames zijn op het idee gekomen van hun profielwerkstuk via de website www.ikonderzoekwater.nl en hebben ook extern ondersteuning gekregen van Rutger van Hoogezand, part-time docent en onderzoeker aan de Hogeschool van Amsterdam. Nog meer info: http://www.waterforum.net/Persberichten/7074-Knappe-Waterhoofden-gewonnen-door-Kimberly-Schoenmaker-en-Lotte-Hoes Veranderingen Junior College Utrecht Al sinds 2005 nemen leerlingen van het CLZ (ca. 3-5 leerlingen per jaar, met een N-profiel bovenbouw VWO) deel aan programma van het Junior College Utrecht (JCU). In 2012-13 waren dat uit 5V Bryan Advocaat, Jeroen van Gurp en Eline Wilhelm. Joren Harms en Lisa Magermans uit 6V hebben het programma in juni succesvol afgesloten en hebben hun certificaat op 20 juni in het Academiegebouw in Utrecht in ontvangst genomen. Vanaf komend schooljaar gaat de opzet van het JCU veranderen. Deelnemende leerlingen zullen niet langer het schoolexamen in de bètavakken aan het JCU volgen. Ook komt er een bètaschoolprogramma op onze eigen school dat gevolgd kan worden door getalenteerde en gemotiveerde leerlingen met een N-profiel. De betreffende leerjaren zijn hierover uitgebreid geïnformeerd. Wij hebben er alle vertrouwen in dat wij ambitieuze en getalenteerde leerlingen hiermee extra kansen bieden om zich te ontplooien. Bijspijkerbureau Leerlingen uit klas 1 en 2 die voor een bepaald vak behoefte hebben aan extra uitleg en oefening, kunnen vanaf eind september 'bijgespijkerd' worden door een ouderejaars leerling. Voor € 25,- kan een leerling een bijspijkerkaart kopen, die recht geeft op 5 uur bijles. Nadere informatie is te vinden op de website (zie Algemeen begeleiding). Van de Ouderraad De Ouderraad van het CLZ wenst alle leerlingen en hun ouders en het team van het CLZ een goede start van het schooljaar toe!

We beginnen dit schooljaar met informatie en tips over het omgaan met sociale media. Wij denken dat zowel ouders, docenten als leerlingen veel profijt en plezier hebben van sociale media, maar dat het in de opvoeding soms zoeken is hoe we er ‘wijs’ mee om kunnen gaan. We blijven graag met u in contact over dit onderwerp en over andere onderwerpen die te maken hebben met school-leerlingen-ouders. Wij zijn te vinden op de website van het CLZ. Ons mailadres is: ouderraad@clz.nl Is uw kind vrijwel constant aan het ‘appen’, is gamen een veel intensievere bezigheid dan het maken van huiswerk, wordt facebook voortdurend gevolgd? En hoe verhoudt zich dat tot het onderwijs op een macbook-school, waarbij de laptop noodzakelijk is voor het onderwijs en het huiswerk? Op de thema-ouderavond van 2011 stond dit thema al centraal, waarbij een van de belangrijkste tips was: blijf erover in gesprek met uw kind. Wij merken, mogelijk net als u, dat wij ons wel eens handelingsverlegen voelen en ons afvragen hoe andere ouders hiermee omgaan. Op een van de ouderraadsvergaderingen bespraken we dit onderwerp met de directie. Hieruit bleek dat school en ouders hierin een gezamenlijke verantwoordelijkheid voelen. Wij zegden toe ervaringen en tips van ouders te gaan verzamelen en deze met u te delen.U vindt deze ervaringen en tips op de website van de school: http://www.clz.nl/2013/09/social-media-opvoeding-informatie-ouderraad/ Schoolfoto's

In de eerste periode maakt de schoolfotograaf van alle leerlingen een foto. Onze schoolfotograaf stelt zich ten doel foto's te maken die spontaan en mooi zijn. Het zijn portretfoto's die zijn bedoeld voor de leerling als herinnering aan zijn/haar schooltijd. Deze portretfoto's voldoen niet aan de eisen die de overheid stelt aan pasfoto's. Daarom gebruikt de schoolfotograaf nergens de term "pasfoto". Op 6 september werden de leerlingen van klas 1, klas 6 en de overige nieuwe leerlingen gefotografeerd. Op 30 oktober zijn de andere leerlingen aan de beurt. Bijzonderheden

Langs deze weg willen wij u attent maken op de noodzaak om bijzonderheden van uw zoon of dochter door te geven aan de mentor of teamleider. Voor de begeleiding van uw zoon of dochter is het cruciaal dat deze persoonlijke situaties bij de betrokkenen bekend zijn. Vanzelfsprekend zal uiterst secuur met deze gegevens worden omgegaan en zal alleen met uw toestemming informatie worden doorgegeven aan bijvoorbeeld de docenten van uw zoon of dochter. Absentiemelding 1. Verzuim door ziekte - Ziekmelding: van ouders wordt verwacht dat zij bij ziekte en/of andere afwezigheid zo spoedig mogelijk telefonisch (6924820) of per e-mail de leerling ziek melden absentiemelding@clz.nl

- Betermelding: zodra de leerling beter is en weer naar school gaat, levert hij of zij de groene absentiekaart volledig ingevuld en ondertekend in bij de receptie. Aan de leerling wordt direct een nieuwe groene kaart meegegeven voor thuis. 2. Verzuim door bezoek aan dokter/tandarts/orthodontist Afspraken voor bezoeken aan dokter, tandarts of orthodontist moeten bij voorkeur buiten schooltijd worden gemaakt. Als een leerling toch een les moet verzuimen en tijdelijk de school moet verlaten voor bezoek aan dokter/tandarts/orthodontist meldt hij/zij zich – met zijn afsprakenkaart of een briefje van ouders - af bij de conciërge. De leerling ontvangt een beige absentie-kaart, waarop het tijdstip van vertrek wordt genoteerd. Bij terugkomst meldt de leerling zich direct bij de conciërge en wordt het tijdstip van terugkomst genoteerd. Tevens is dit kaartje een toegangsbewijs voor de les. De leerling neemt het beige absentiekaartje mee naar huis. U wordt verzocht dit te ondertekenen en de volgende dag door uw zoon of dochter bij de conciërge te laten inleveren. N.B. Voor bezoek aan dokter, tandarts of orthodontist wordt gerekend op een verzuim van circa 1 uur. Mocht het bezoek langer duren, dan wordt u verzocht een groene absentiekaart in te leveren. Huiswerkbegeleiding door Maltha insCool® Soms bereiken ons vragen over de positie van Maltha insCool®. Waarom is juist dit instituut voor huiswerkbegeleiding en studiecoaching actief binnen CLZ? Daarom hier een korte toelichting. Scholen in Nederland hebben onvoldoende middelen om gratis huiswerkbegeleiding aan hun leerlingen te bieden. Er zijn in Zeist en omgeving diverse goede instituten die huiswerkbegeleiding bieden. Aan deze intensieve vorm van begeleiding hangt meestal een fors prijskaartje, waardoor het voor veel gezinnen geen optie is, terwijl sommige leerlingen wel baat hebben bij zo’n steuntje in de rug. In 2005 heeft Maltha insCool® aangeboden om exclusief voor leerlingen van CLZ en tegen een bedrag dat veel lager ligt dan de intensievere begeleiding van Instituut Maltha of een van de andere huiswerkbegeleidingsinstituten, huiswerkcoaching te verzorgen op het CLZ. Wij hebben daar positief op gereageerd. Het CLZ verhuurt enkele lokalen aan Maltha insCool®, dat diverse vormen van studiebegeleiding biedt. Het CLZ heeft verder geen formele relatie met Maltha insCool®, en is niet aansprakelijk voor de door Maltha insCool® geleverde kwaliteit: ouders sluiten een overeenkomst met Maltha insCool®. Maltha insCool® kan deze vorm van studiebegeleiding tegen dit relatief lage bedrag alleen bieden als er voldoende deelnemers zijn. Daarom stelt het CLZ Maltha insCool® in de gelegenheid deze begeleiding onder de aandacht van ouders te brengen door af en toe flyers mee te geven met de rapporten, en door publicaties in Onder De Linden en Schoolgids. Wij hebben als school vertrouwen in de diensten van Maltha insCool®, maar uiteraard is uw keuze als ouder op het gebied van huiswerkbegeleiding in Zeist en omgeving geheel vrij. In de Schoolgids vindt u hierover meer informatie op pagina 13.