OmslagverhaalDedigitaleadvocaat confectie ‘W Tech Award ... · caten, maar niet metwetenschappers...
1
Omslagverhaal De digitale advocaat We zijn van nature defensief en risico- mijdend ingesteld en de sector is boven- dien streng gereguleerd’, hoor je juristen vaak zeggen. De liefhebbers van ‘legal- tech’, de verzamelnaam voor innovatie binnen de juridische sector, kijken dan ook met lichte jaloezie naar de financiële wereld, waar fintech al een stuk verder is gevorderd. Dat neemt niet weg dat er genoeg start-ups zijn die hier wat aan proberen te doen. De Legal Tech Awards, de prijs voor beste start-up in de juridische sec- tor, probeert een aantal van hen in de schijnwerpers te plaatsen. De prijs werd afgelopen dinsdag voor de tweede keer uitgereikt. Winnaar is Signrequest, een van de negen deelnemende start-ups. Samen geven zij een representatief beeld van wat er momenteel op het gebied van legaltech speelt. In grote lijnen gaat het om twee ontwikkelingen. Enerzijds zijn dat de webplatforms, waar juridisch dienstver- leners en klanten elkaar kunnen vinden, en die klanten de mogelijkheid bieden om zelf juridische zaken te regelen, zoals het opstellen en beheren van contracten. De webplatforms richten zich op particu- lieren en het mkb. Anderzijds gaat het om aanbieders van software waarmee delen van het juridische werkproces geautomatiseerd kunnen worden. Zij richten zich op de aanbieders van juridische diensten. Er is een discussie gaande over de vraag of de webplatforms wel onder de vlag legaltech thuishoren. Ze beheren websites, maar of je dat innovatieve technologie kunt noemen, daarover lo- pen de meningen uiteen. Tegelijk geldt dat de overgang tussen beide terreinen soms vloeiend is. De software voor de doe-het-zelfwebsites laat zich, eenmaal doorontwikkeld, soms ook prima verko- pen aan advocatenkantoren. Het begrip legaltech leidt ook op een ander vlak nogal eens tot verwarring. Vaak valt in gesprekken hierover al snel de naam IBM, supercomputer Watson en zijn juridische toepassing in het programma Ross. Wanneer Watson en Ross voorbij komen, gaat het al snel over kunstmatige intelligentie, die op termijn het grootste deel van het advocatenwerk kan vervangen. Ross zou nu nog op het niveau van een rechtenstudent zitten, maar kan over vijf jaar mogelijk een advocaat-stagiaire vervangen. Hoe dan ook, de realiteit is dat de over- grote meerderheid van de start-ups in legaltech, en zeker die in Nederland, zich bezighoudt met het toegankelijk ma- ken van data en het automatiseren van werkprocessen. Buitengewoon nuttig en soms heel innovatief, maar met kunst- matige intelligentie en big data heeft het weinig te maken. Bij de Legal Tech Awards is er misschien één kandidaat, het Amerikaanse Legal Robot, die in de buurt komt van kunstmatige intelligen- tie. Het programma van Legal Robot kan heel snel juridische documenten analy- seren en leert bij van ieder document dat geanalyseerd wordt. Hoe groot de rol is van legaltech in de Nederlandse juridische markt, is ook een punt van discussie. Er zijn wel vijftien tot Legaltech: minder maatpak, meer Advocaten geven het grif toe: hun sector is niet de meest innovatieve. Met een platform, een award en start-ups in legaltech gloort er nu verandering. En met de komst van Amerikaanse juridische platforms kan dat proces in een stroomver- snelling komen. O prichter Geert- Jan Persoon van SignRequest, die dit jaar de Legal Tech Award won, richtte eer- der een vergelijkings- site voor deelauto’s op. Toen ontdekte hij dat contractondertekening vaak voor problemen zorgt. Signrequest biedt een programma dat het bedrijven en cliënten makkelijker maakt om contracten te onderte- kenen. ‘WeTransfer is het platform voor het delen van grote bestanden, wij zijn het platform voor bestanden die onderte- kend moeten worden.’ Er zijn ook Amerikaan- se aanbieders, maar Nederlandse bedrijven werken liever met een Nederlandse partij. En hier is SignRequest tot nu toe de enige. Persoon zegt zo’n 10.000 gere- gistreerde gebruikers te hebben. Grote advoca- tenkantoren zijn tot nu toe terughoudend, om- dat de contracten in de cloud worden opgesla- gen. ‘Maar daar hebben we een oplossing voor gevonden, waarbij de data niet op onze ser- vers staan, maar op die van het kantoor.’ L egalThings is een software- leverancier die is voortgekomen uit een webplatform. Oprichter Rick Schmitz begon in 2012 een site waar on- dernemers online een bv konden oprichten en heeft die inmiddels uitgebouwd tot Firm24. Dit webplatform brengt enerzijds ondernemers en anderzijds advo- caten, notarissen en accountants bij elkaar. ‘We kregen vragen van de zakelijk dienstverle- ners of ze onze software konden krijgen’, zegt Schmitz. Die vraag zet- te hem en compagnon Martijn Migchelsen ertoe aan LegalThings op te richten, leverancier van software waarmee ad- vocatenkantoren hun werkprocessen kunnen automatiseren. In een ‘pingpongproces’ tussen klant en advocaat kan bijvoorbeeld een con- tract — van opstellen tot archiveren — volledig digitaal afgehandeld worden. LegalThings rekent inmiddels een aantal advocaten- en notariskantoren tot zijn clientèle. Geert-Jan Persoon SignRequest Rick Schmitz LegalThings Jeroen Piersma Platform en award voor start-ups Daniel van Binsberge (oprich- ter). Online- matching- platform voor bedrijven en advo- caten. Kimball Dean Par- ker (op- richter). Interactief visueel leerinstru- ment voor rechten- studenten. Michael van der Cammen, (een van de drie oprich- ters). Digitale assis- tent-advo- caat met machine learning. Tommaso Grotto (ceo). Zelf via het inter- net je in- tellectuele eigendom bescher- men. Dan Ru- bins (ceo) Inzet van kunstma- tige intel- ligentie bij het maken van ju- ridische analyses. Nick Schils (oprich- ter). Online- urenregis- tratie die je acti- viteiten bijhoudt. Het platform Dutch Legal Tech wil innovatie in de juridische dienstverle- ning bevorderen, zegt initiatiefnemer Jeroen Zweers, directeur innovatie bij advocatenkantoor Kennedy Van der Laan. ‘Advocaten praten met advo- caten, maar niet met wetenschappers en techbedrijven. Daar proberen wij wat aan te doen.’ Dat gebeurt onder meer via een evenement en een prijs voor juridische start-ups. Dit jaar streden negen bedrijven om de Legal Tech Award, die we hieronder voorstellen. Winnaar werd SignRequest. ‘W Lexoo Co- Counsel LexIQ Kopjra Legal Robot TIQ twintig webplatforms, maar hoeveel ad- vocaten zij van werk voorzien en hoeveel omzet dit genereert, is onduidelijk. De meeste kenners van de sector houden het erop dat de webplatforms een minus- FOTOGRAFIE : PETER BOER VOOR HET FD Winnaar 2016 van de Legel Tech Award confectie cuul deel van de markt in handen heb- ben. Maar er zijn ook partijen zoals Om- nius — een van de platforms die al langer bestaan — dat bij monde van oprichter Ernst Bökenkamp claimt zo’n 1500 ad- vocaten aan zich te hebben gebonden: bijna 10% van het totale aantal advocaten in Nederland. De Nederlandse legaltech-gemeen- schap ging een paar weken geleden recht overeind zitten toen bekend werd dat het Amerikaanse webplatform Rocket La- wyer grote plannen heeft voor Europa en dat Nederland bovenaan op hun lijstje staat. Rocket Lawyer, in 2008 opgericht, is het niveau van start-up al lang geleden ontgroeid. Het bedrijf claimt 14 miljoen klanten te hebben en is een dynamische grootmacht die gefinancierd wordt door partijen als Google en Morgan Stanley. Met name Google is een handige partner als het gaat om het verwerven van een prominente positie in de zoekmachine van het bedrijf. De komst van zo’n partij zou de Nederlandse markt grondig kun- nen opschudden. Een deel van de legaltechsites, die vaak dun gefinancierd zijn, zal het wellicht niet redden. Ook traditionele advocatenkantoren die zich niet gespe- cialiseerd hebben, zouden de komst van de Amerikanen kunnen gaan voelen. Tegelijkertijd hopen sommigen dat de komst van een grote partij ertoe zal lei- den dat de nu nog latente vraag onder particulieren en kleine bedrijven wordt gemobiliseerd. Als juridische dienstver- lening minder maatpak en meer con- fectie wordt, zou de markt wel eens voor iedereen kunnen groeien. Het echte grote geld in de juridische sector gaat nog steeds om bij de grote bedrijven en de Zuidas-kantoren. Ook hier kan legaltech een rol spelen. De opdrachtgevers van de kantoren, de juridische afdelingen van ondernemin- gen, staan onder druk om de advoca- tenrekening naar beneden te brengen. De verleiding is aanwezig om het meer routineuze werk niet langer bij de grote kantoren onder te brengen. Zuidas-kan- toren zeggen altijd te mikken op de bovenkant van de markt, maar willen het bulkwerk liever niet kwijt. En dus biedt software waarmee standaardprocessen worden geautomatiseerd uitkomst voor de ondernemers. Staat de sector voor een technologi- sche revolutie die de bestaande orde omver zal werpen? Kenners geloven van niet. Daarvoor is de sector, en ook een flink deel van de clientèle, te behoudend. De regels van de Nederlandse Orde van Advocaten zetten ook niet aan tot inno- vatie. Zo mag een advocatenkantoor nog steeds alleen maar in handen zijn van advocaten. Dat houdt grote dynamische spelers zoals retailbedrijven buiten de deur. De verandering komt, maar zal zich voorlopig langs de lijnen van geleidelijk- heid voltrekken. Jeroen Piersma is redacteur van Het Financieele Dagblad. W endy Bogers is na een loop- baan bij Baker McKenzie en de op- richting van een eigen kantoor sinds een jaar actief met webplatform Ligo. Bij de jonge onder- nemers die ze met haar eigen kantoor bediende, ontdekte ze een behoef- te aan houvast bij hun juridische vragen. Ligo biedt ondernemers de mogelijkheid voor hun vraag een deskundige advocaat te vinden. Maar de website biedt ook instrumenten om op een rij te krijgen wat er allemaal geregeld moet worden als een onder- nemer personeel aan- neemt, een samenwer- king aangaat of tegen onbetaalde rekeningen aanloopt. ‘Ligo biedt geen arbeidscontract, maar antwoord op de vraag wat er komt kijken bij het aannemen van personeel’, zegt Bogers. Vooral daarin onder- scheidt het platform zich volgens haar van de tien tot twintig andere juridische webplatforms die Nederland inmiddels telt. Wendy Bogers Ligo 1 2 3 4 5 Vijf zaken om in de gaten te houden De op- komst van platforms voor juridi- sche dien- sten, waar klanten zelf hun juridi- sche zaken kunnen regelen. Op welke terreinen rukt legaltech op? Vijf voorbeelden van automatisering binnen de juridische sector. Software- bedrijven die het juridisch proces automati- seren. Zij richten zich op aanbie- ders van juridische diensten. Kunstma- tige intel- ligentie, zoals Ross van IBM, kan op ter- mijn veel van het advocaten- werk ver- vangen. Het Ame- rikaanse Legalrobot analyseert razendsnel juridische documen- ten en wordt snel slimmer. Rocket Lawyer, in 2008 opge- richt, zegt 14 miljoen klanten te hebben en wordt gefinan- cierd door Google en Morgan Stanley. De komst van grote partijen als Rocket Lawyer zou de Nederlandse markt grondig kunnen opschudden pagina 6, 15-10-2016 © Het Financieele Dagblad
Transcript of OmslagverhaalDedigitaleadvocaat confectie ‘W Tech Award ... · caten, maar niet metwetenschappers...
Omslagverhaal De digitale advocaat
Wezijn vannaturedefensief en risico-mijdend ingesteld ende sector is boven-dien strenggereguleerd’, hoor je juristenvaak zeggen.De liefhebbers van ‘legal-tech’, de verzamelnaamvoor innovatiebinnende juridische sector, kijkendanookmet lichte jaloezienaardefinanciëlewereld,waarfintechal een stuk verder isgevorderd.
Datneemtnietwegdat er genoegstart-ups zijndiehierwat aanproberentedoen.DeLegalTechAwards, deprijsvoorbeste start-up inde juridische sec-tor, probeert eenaantal vanhen indeschijnwerpers teplaatsen.Deprijswerdafgelopendinsdag voorde tweedekeeruitgereikt.Winnaar is Signrequest, eenvandenegendeelnemende start-ups.Samengeven zij een representatief beeldvanwat ermomenteel ophet gebied vanlegaltech speelt.
In grote lijnengaathet omtweeontwikkelingen. Enerzijds zijndatdewebplatforms,waar juridischdienstver-leners enklantenelkaar kunnen vinden,endie klantendemogelijkheidbiedenomzelf juridische zaken te regelen, zoalshet opstellenenbeheren vancontracten.Dewebplatforms richten zichopparticu-lierenenhetmkb.
Anderzijds gaathet omaanbiedersvan softwarewaarmeedelen vanhetjuridischewerkproces geautomatiseerdkunnenworden. Zij richten zichopdeaanbieders van juridischediensten.
Er is eendiscussie gaandeoverdevraagofdewebplatformswel onderdevlag legaltech thuishoren. Zebeherenwebsites,maarof je dat innovatievetechnologie kuntnoemen,daarover lo-pendemeningenuiteen.Tegelijk geldtdat deovergang tussenbeide terreinensomsvloeiend is.De software voordedoe-het-zelfwebsites laat zich, eenmaaldoorontwikkeld, somsookprimaverko-penaanadvocatenkantoren.
Hetbegrip legaltech leidt ookopeenander vlaknogal eens tot verwarring.Vaak valt in gesprekkenhierover al sneldenaamIBM, supercomputerWatsonenzijn juridische toepassing inhetprogrammaRoss.WanneerWatsonenRoss voorbij komen, gaathet al snel overkunstmatige intelligentie, die op termijnhet grootstedeel vanhet advocatenwerkkan vervangen.Ross zoununogophetniveau vaneen rechtenstudent zitten,maar kanover vijf jaarmogelijk eenadvocaat-stagiaire vervangen.
Hoedanook, de realiteit is dat deover-grotemeerderheid vande start-ups inlegaltech, en zekerdie inNederland, zichbezighoudtmethet toegankelijkma-ken vandata enhet automatiseren vanwerkprocessen.Buitengewoonnuttig ensomsheel innovatief,maarmetkunst-matige intelligentie enbigdataheefthetweinig temaken.Bij deLegalTechAwards is ermisschienéénkandidaat,hetAmerikaanseLegalRobot, die indebuurt komt vankunstmatige intelligen-tie.HetprogrammavanLegalRobot kanheel snel juridischedocumentenanaly-
serenen leert bij van iederdocumentdatgeanalyseerdwordt.
Hoegrootde rol is van legaltech indeNederlandse juridischemarkt, is ookeenpunt vandiscussie. Er zijnwel vijftien tot
Legaltech:mindermaatpak,meerAdvocatengevenhet griftoe: hun sectoris niet demeestinnovatieve.Meteenplatform,een award enstart-ups inlegaltech gloort ernu verandering.Enmet de komstvanAmerikaansejuridischeplatforms kandat proces ineen stroomver-snelling komen.
Oprichter Geert-Jan Persoon vanSignRequest, die
dit jaar de Legal TechAwardwon, richtte eer-der een vergelijkings-site voor deelauto’s op.Toen ontdekte hij datcontractondertekeningvaak voor problemenzorgt. Signrequest biedteen programma dat hetbedrijven en cliëntenmakkelijker maakt omcontracten te onderte-kenen. ‘WeTransfer is hetplatform voor het delenvan grote bestanden, wijzijn het platform voorbestanden die onderte-kend moeten worden.’Er zijn ook Amerikaan-se aanbieders, maarNederlandse bedrijvenwerken liever met eenNederlandse partij. Enhier is SignRequest totnu toe de enige. Persoonzegt zo’n 10.000 gere-gistreerde gebruikers tehebben. Grote advoca-tenkantoren zijn tot nutoe terughoudend, om-dat de contracten in decloud worden opgesla-gen. ‘Maar daar hebbenwe een oplossing voorgevonden, waarbij dedata niet op onze ser-vers staan, maar op dievan het kantoor.’
LegalThings iseen software-leverancier die is
voortgekomen uit eenwebplatform.OprichterRick Schmitz begon in2012 een site waar on-dernemers online eenbv konden oprichtenen heeft die inmiddelsuitgebouwd tot Firm24.Dit webplatform brengtenerzijds ondernemersen anderzijds advo-caten, notarissen enaccountants bij elkaar.‘We kregen vragen vande zakelijk dienstverle-ners of ze onze softwarekonden krijgen’, zegtSchmitz. Die vraag zet-te hem en compagnonMartijn Migchelsen ertoeaan LegalThings op terichten, leverancier vansoftware waarmee ad-vocatenkantoren hunwerkprocessen kunnenautomatiseren. In een‘pingpongproces’ tussenklant en advocaat kanbijvoorbeeld een con-tract — van opstellen totarchiveren — volledigdigitaal afgehandeldworden. LegalThingsrekent inmiddels eenaantal advocaten- ennotariskantoren tot zijnclientèle.
Geert-Jan PersoonSignRequest
Rick SchmitzLegalThings
JeroenPiersma Platform en award voor start-ups
Daniel vanBinsberge(oprich-ter).Online-matching-platformvoorbedrijvenen advo-caten.
KimballDean Par-ker (op-richter).Interactiefvisueelleerinstru-ment voorrechten-studenten.
Michaelvan derCammen,(een vande drieoprich-ters).Digitaleassis-tent-advo-caat metmachinelearning.
TommasoGrotto(ceo).Zelf viahet inter-net je in-tellectueleeigendombescher-men.
Dan Ru-bins (ceo)Inzet vankunstma-tige intel-ligentie bijhet makenvan ju-ridischeanalyses.
NickSchils(oprich-ter).Online-urenregis-tratie dieje acti-viteitenbijhoudt.
Het platformDutch Legal Techwil innovatie in de juridische dienstverle-ning bevorderen, zegt initiatiefnemer Jeroen Zweers, directeur innovatiebij advocatenkantoor KennedyVan der Laan. ‘Advocaten pratenmet advo-caten,maar nietmetwetenschappers en techbedrijven. Daar proberenwijwat aan te doen.’ Dat gebeurt ondermeer via een evenement en een prijsvoor juridische start-ups. Dit jaar streden negen bedrijven omde LegalTechAward, diewe hieronder voorstellen.Winnaar werd SignRequest.‘WLexoo Co-
CounselLexIQ Kopjra Legal
RobotTIQ
twintigwebplatforms,maarhoeveel ad-vocaten zij vanwerk voorzienenhoeveelomzetdit genereert, is onduidelijk.Demeeste kenners vande sectorhoudenhet eropdatdewebplatformseenminus-
FOTO
GRAFIE
:PETERBOERVOORHETFD
Winnaar2016vandeLegelTechAward
confectiecuuldeel vandemarkt inhandenheb-ben.Maar er zijnookpartijen zoalsOm-nius—eenvandeplatformsdie al langerbestaan—datbijmonde vanoprichterErnstBökenkampclaimt zo’n1500ad-vocatenaanzich tehebbengebonden:bijna10%vanhet totale aantal advocateninNederland.
DeNederlandse legaltech-gemeen-schapging eenpaarwekengeleden rechtovereind zitten toenbekendwerddathetAmerikaansewebplatformRocket La-wyer groteplannenheeft voorEuropaendatNederlandbovenaanophun lijstjestaat. Rocket Lawyer, in 2008opgericht,is hetniveau van start-upal langgeledenontgroeid.Hetbedrijf claimt14miljoenklanten tehebbenen is eendynamischegrootmachtdie gefinancierdwordtdoorpartijen alsGoogle enMorganStanley.MetnameGoogle is eenhandigepartneralshet gaat omhet verwerven vaneenprominentepositie inde zoekmachinevanhetbedrijf.Dekomst van zo’npartijzoudeNederlandsemarkt grondigkun-nenopschudden.
Eendeel vande legaltechsites, dievaakdungefinancierd zijn, zal hetwellichtniet redden.Ook traditioneleadvocatenkantorendie zichniet gespe-cialiseerdhebben, zoudendekomst vandeAmerikanenkunnengaan voelen.Tegelijkertijdhopensommigendatdekomst vaneengrotepartij ertoe zal lei-dendatdenunog latente vraagonderparticulierenenkleinebedrijvenwordtgemobiliseerd. Als juridischedienstver-leningmindermaatpakenmeer con-fectiewordt, zoudemarktwel eens vooriedereenkunnengroeien.
Het echte grote geld inde juridischesector gaatnog steedsombij degrotebedrijvenendeZuidas-kantoren.Ook
hier kan legaltecheen rol spelen.Deopdrachtgevers vandekantoren, dejuridischeafdelingen vanondernemin-gen, staanonderdrukomdeadvoca-tenrekeningnaarbeneden tebrengen.De verleiding is aanwezigomhetmeerroutineuzewerkniet langerbij de grotekantorenonder tebrengen. Zuidas-kan-toren zeggenaltijd temikkenopdebovenkant vandemarkt,maarwillenhetbulkwerk lieverniet kwijt. Endusbiedtsoftwarewaarmee standaardprocessenwordengeautomatiseerduitkomst voordeondernemers.
Staat de sector voor een technologi-sche revolutie diedebestaandeordeomver zalwerpen?Kenners geloven vanniet.Daarvoor is de sector, enookeenflinkdeel vande clientèle, tebehoudend.De regels vandeNederlandseOrde vanAdvocaten zettenookniet aan tot inno-vatie. Zomageenadvocatenkantoornogsteeds alleenmaar inhandenzijn vanadvocaten.Dathoudt grotedynamischespelers zoals retailbedrijvenbuitendedeur.De veranderingkomt,maar zal zichvoorlopig langsde lijnen vangeleidelijk-heid voltrekken.
Jeroen Piersma is redacteurvanHet Financieele Dagblad.
Wendy Bogersis na een loop-baan bij Baker
McKenzie en de op-richting van een eigenkantoor sinds een jaaractief met webplatformLigo. Bij de jonge onder-nemers die ze met haareigen kantoor bediende,ontdekte ze een behoef-te aan houvast bij hunjuridische vragen. Ligobiedt ondernemers demogelijkheid voor hunvraag een deskundigeadvocaat te vinden.Maar de website biedtook instrumenten om opeen rij te krijgen wat erallemaal geregeld moetworden als een onder-nemer personeel aan-neemt, een samenwer-king aangaat of tegenonbetaalde rekeningenaanloopt.‘Ligo biedt geenarbeidscontract, maarantwoord op de vraagwat er komt kijken bijhet aannemen vanpersoneel’, zegt Bogers.Vooral daarin onder-scheidt het platformzich volgens haar van detien tot twintig anderejuridische webplatformsdie Nederland inmiddelstelt.
Wendy BogersLigo
1 2 3 4 5
Vijf zaken om in de gaten te houden
De op-komst vanplatformsvoor juridi-sche dien-sten, waarklanten zelfhun juridi-sche zakenkunnenregelen.
Op welke terreinen rukt legaltech op? Vijf voorbeelden vanautomatisering binnen de juridische sector.
Software-bedrijvendie hetjuridischprocesautomati-seren. Zijrichten zichop aanbie-ders vanjuridischediensten.
Kunstma-tige intel-ligentie,zoals Rossvan IBM,kan op ter-mijn veelvan hetadvocaten-werk ver-vangen.
Het Ame-rikaanseLegalrobotanalyseertrazendsneljuridischedocumen-ten enwordt snelslimmer.
RocketLawyer, in2008opge-richt, zegt14miljoenklanten tehebbenenwordtgefinan-cierddoorGoogleenMorganStanley.
De komst vangrote partijenals RocketLawyer zou deNederlandsemarkt grondigkunnenopschudden
pagina 6, 15-10-2016 © Het Financieele Dagblad
