OMGAAN MET LIJDEN VANUIT SCHRIFT EN THEOLOGIE

2009-2010

Presentatie 1

WAAROM ?

Waar is God als de mens lijdt? Wat betekent Gods almacht? Hoe het bijbelse scheppingsgeloof samen

denken met het bestaan van lijden? Wat betekent Jezus’ leven, sterven en

verrijzen voor de lijdende mens? …

VOORAF Studiegebied ‘dogma’ “Bijzondere openbaring” Theologiseren als ‘spreken van God’ Een traditie met een narratief en een

praktisch karakter

- een “vertelde God”

- in een bevrijdende praxis

DOELSTELLINGVia kennismaking en confrontatie

met de bijbelse geloofstraditie

de eigen visie over de betekenis van God voor de lijdende mens :

- op het spoor komen,

- verbreden en verdiepen,

- expliciteren.

INHOUD VERKENNINGEN over lijdenstheologie in

historisch en hedendaags perspectief DE BIJBELSE ZOEKTOCHT naar de plaats van

God temidden van het lijden KRUIS EN OPSTANDING TWEE GELOOFSGETUIGEN : Elie Wiesel en

Dietrich Bonhoeffer IN DE LEERSCHOOL VAN HET LIJDEN : een

spiritualiteit van ‘verzet en overgave’

DOELSTELLINGVia kennismaking en confrontatie

met de bijbelse geloofstraditie

de eigen visie over de betekenis van God voor de lijdende mens :

- op het spoor komen,

- verbreden en verdiepen,

- expliciteren.

VOOROEFENING1. Lijden is zinloos2. In het lijden van mensen is God afwezig3. God is een almachtige God die in de geschiedenis kan

ingrijpen4. Gods wegen zijn ondoorgrondelijk5. Lijden maakte van mensen betere mensen6. God beproeft zijn beste vrienden7. God staat even machteloos tegenover het lijden dan de mens8. In het lijden van mensen lijdt God mee9. Het lijden is een weg naar overgave aan en vereniging met

God

Uit uw hemel zonder grenzenkomt Gij tastend aan het lichtmet een naam en een gezicht

even weerloos als wij mensen.

Als een woord zijt Gij gegevenals een nacht van hoop en vrees

als een pijn die ons geneestals een nieuw begin van leven.

VERKENNINGEN

“LIJDENSTHEOLOGIE”

in historisch en hedendaags perspectief

VERKENNINGEN‘Lijdenstheologie’ in historisch en hedendaags perspectief

1. De (on)mogelijkheid van een ‘theologie over het lijden’?

2. Denken over lijden : beknopt historisch overzicht

3. ‘Lijdenstheologie’ in een post-christelijke tijd

4. De wanhopige vraag : “Waarom?”5. De dwaasheid van het kruis

(ON)MOGELIJKHEID VAN EEN “THEOLOGIE OVER HET LIJDEN”

Spreken of zwijgen?

Heeft het wel zin om over het lijden te spreken? Is het niet eerder zo dat lijden iets is dat persoonlijk geleefd moet worden?

(ON)MOGELIJKHEID VAN EEN “THEOLOGIE OVER HET LIJDEN”

Spreken of zwijgen?

Heeft het wel zin om over het lijden te spreken? Is het niet eerder zo dat lijden iets is dat persoonlijk geleefd moet worden?

Lijden als een open ligwonde in het filosofische en theologische denken

(ON)MOGELIJKHEID VAN EEN “THEOLOGIE OVER HET LIJDEN”

“Aan de grenzen lijkt het

mij beter te zwijgen,

en het onoplosbare

onopgelost te laten”

Dietrich BONHOEFFER

Bert Vanderhaegen, hoofdaalmoezenier UZ Gent(K&L,02.12.09)

“Het absurde teveel aan lijden is voor gelovigen zwaar, ook al geloof ik als christen in de verrijzenis en het leven met God. Je blijft met de vraag ‘Waarom?’. Wat is de zin van een doodgeboren kind? Of van de meisjes die zijn doodgereden in Oosrterzele? Het heeft geen zin om alles weg te rationaliseren, want dat doet geen recht aan de gevoelens die mensen hebben.”

(ON)MOGELIJKHEID VAN EEN “THEOLOGIE OVER HET LIJDEN”

“Lijden is zinloos”

“Lijden is een kwaad,

omdat het de mens in zijn persoonlijk welzijn aantast.”

(ON)MOGELIJKHEID VAN EEN “THEOLOGIE OVER HET LIJDEN”

Waarom dan toch denken en spreken over het lijden?

(ON)MOGELIJKHEID VAN EEN “THEOLOGIE OVER HET LIJDEN”

Waarom dan toch denken en spreken over het lijden?

1. Vragen verlangen antwoorden : noodzaak van een forum waar men de vragen mag stellen, zijn gevoelens mag uitdrukken :

“de werkelijkheid van het lijden veilig stellen”.

(ON)MOGELIJKHEID VAN EEN “THEOLOGIE OVER HET LIJDEN”

Waarom dan toch denken en spreken over het lijden?

2. Tegen de onverschilligheid en het vergeten:

(ON)MOGELIJKHEID VAN EEN “THEOLOGIE OVER HET LIJDEN”

Waarom dan toch denken en spreken over het lijden?

“Vergetelheid leidt

in de ballingschap.

Herinnering is

het geheim

van de verlossing.”

(ON)MOGELIJKHEID VAN EEN “THEOLOGIE OVER HET LIJDEN”

Waarom dan toch denken en spreken over het lijden?

3. Leren omgaan met zin-vragen vooraleer de crisis komt

(ON)MOGELIJKHEID VAN EEN “THEOLOGIE OVER HET LIJDEN”

Theologie van het lijden

Waar is God als de mens lijdt?

Lijdenstheologie = het denken aandurven daar waar het op zijn kwetsbaarst is

(ON)MOGELIJKHEID VAN EEN “THEOLOGIE OVER HET LIJDEN”

Theologie van het lijden

“de rots van het atheïsme” Marnix Gijsen Iwan Karamazow (Dostojewski) Herman Brusselmans Antoon Vergote

Uit ‘De 7 hoofdzonden’ volgens Andrea CroonenberghsHumo, 6 maart 2007

Geloof jij in een god die over de wereld waakt?Nee, als kind heb ik geprobeerd om daarin te geloven, maar het is me niet gelukt. En als er dan toch één is, zouden ze hem dringend moeten vervangen.

Waarom?Omdat hij ons voortdurend bij ons pietje heeft. Ik bedoel : als er inderdaad een god is, heeft hij het hier toch maar mooi allemaal in de soep laten draaien. Oorlogen, honger, racisme, onderdrukking : het kan toch niet zijn dat er een Goede Man is die dat allemaal wil?

VRAGENDERWIJSIk wil u smeken …

geduld te hebben met alleswat onopgelost is in uw hart

en probeer van de vragen zelf te houdennet als gesloten kamers en

als boeken die geschreven zijn ineen heel vreemde taal.

Zoek nu niet naar de antwoordendie u niet gegeven kunnen worden

omdat u niet in staat zou zijn ze te beleven.En het gaat erom alles te beleven.

Beleef de vragen nu.Misschien zult u dan langzaam,

zonder het te merken,ooit op een dag het antwoord zijn geworden.