CONNECTIESNIEuwS- EN publICaTIEblad vaN dE ONafhaNkElIjkE pOST EN TElECOmmuNICaTIE auTOrITEIT

OkTObEr 2007 Nr 3

COvErSTOrY

virtuele veiligheid vergt samenwerken INTErNaTIONaal

bellen in buitenland helft goedkoper

aChTErGrONd

privacy spamklagers mogelijk in gevaar12

INTErNaTIONaal

bellen in buitenlandhelft goedkoper2

In dit nummerColofonhOOfd- EN EINdrEdaCTIE

Stefan Wijers

rEdaCTIE

Joos Francke

Jeroen de Kam

Martijn Meijers

Lourens la Roi

Judy Senior

Shanta Singh

Stefan Wijers

Esther IJskes

fOTOGrafIE

Hans Oostrum

ONTwErp & IlluSTraTIES

Christine van Dijk

GrafISChE prOduCTIE

Rooduijn, bureau voor

communicatie en design

drukwErk

Rooduijn Drukkerij

rEdaCTIEadrES EN rEaCTIES

Postbus 90420,

2509 LK Den Haag

Telefoon: (070) 315 91 94

E-mail : Connecties@opta.nl

abONNEmENTEN EN adrESwIjzIGINGEN

Telefoon: (070) 315 91 94

Fax: (070) 315 35 01

E-mail: mail@opta.nl

Connecties is het kwartaalblad van de

Onafhankelijke Post en Telecommunicatie

Autoriteit. Reacties op de inhoud van dit blad

zijn van harte welkom op Connecties@opta.nl.

Connecties wordt met grote zorgvuldigheid

samengesteld. Om de leesbaarheid te

bevorderen zijn juridische zinsneden

vaak vereenvoudigd weergegeven. Soms

betreft het ook delen van of uittreksels

uit wetteksten. In al deze gevallen is het

verstandig de originele teksten te raadplegen.

Aan de artikelen in Connecties kunnen geen

rechten worden ontleend.

missie OpTa

OPTA zorgt voor concurrentie en vertrouwen

in de communicatiesector in het belang van

de consument.

COvErSTOrY

virtuele veiligheid vergt samenwerken

EffECT OpTa

OpTa op afstand

IN dIalOOG

Stelling:OpTa doet het nooit goed!

CONSuwIjzEr

radar van OpTa

2

4

8

14

16

10

In het regeerakkoord van CDA, PvdA en ChristenUnie staat dat het boetebeleid van toezichthouders high trust moet zijn. Het begrip wordt in het akkoord verder niet

uitgewerkt. Wel lees ik erin dat toezichthouders en inspecties € 100 miljoen extra aan boetes moeten incasseren als een gevolg van dat high trust toezicht. De jongste EZ-begroting bevestigt die lezing. Zoals ik het zie betekent high trust toezicht dat een toezichthouder als de situatie het toelaat meer vertrouwt dat ondertoezichtgestelden zich aan de regels houden en hen meer vrijheid gunt. Dit in tegenstelling tot low trust waar de nadruk ligt op controle.

Ik vraag mij alleen af hoe men aan die 100 miljoen is gekomen? Het doel van de ‘exercitie high trust’ lijkt me: minder toezichtlasten, minder administratieve rompslomp en niet in de laatste plaats een betere nale-ving van wetten en regels. Met name gezien die laatste doelstelling, vaak als compliance aangeduid, vind ik het voorbarig en pessimistisch om te veronderstellen dat het totale boetebedrag fors omhoog gaat. Andersom ligt wat mij betreft meer voor de hand. Je verwacht dat het vertrouwen bij bedrijven in goede handen is en niet wordt geschaad. Eerder minder bonnen uitschrijven dus.

Wat het daadwerkelijk plegen van high trust toezicht betreft is OPTA overigens al vergevorderd. Ons werk is vooral gebaseerd op tips en klachten en wij beramen onze acties zo systematisch en zo toegesne-den als mogelijk. Momenteel zijn we druk doende om programma’s voor betere wetnaleving te stimuleren en te toetsen. Onze visie is dat een goed werkend compliance programma een belangrijke graadmeter kan zijn in het boetebeleid. Bedrijven nemen namelijk zélf maatregelen om overtreding te voorkomen. Als een onderneming actief aan ons meldt dat men in de fout is gegaan is een mildere boete onder omstandigheden mogelijk. Daarentegen wordt een boete strenger c.q. hoger als we erach-ter komen dat geschonken vertrouwen misbruikt is. Daar zou die 100 miljoen vandaan moeten komen.

Ik ben het mét het kabinet eens dat lasten voor het bedrijfsleven omlaag kunnen en dat vertrouwen voorop dient te staan. Daarbij hoort wat mij betreft dat ondernemingen stappen zetten om hun huishouding op orde te hebben en hun compliance te verbeteren. We moeten echter niet vreemd opkijken en teleurgesteld zijn als daar per saldo een lager boete-bedrag voor de markt uit voortvloeit. Integendeel. Zie het eerder als het een resultaat van goed werkend high trust toezicht. Laat het extra incas-seren van € 100 miljoen geen doel op zich zijn.

Column

3

OkTObEr 2007 Nr 3

TEChNIEk

laserlicht brengt informatie van a naar b

hOE COmmuNICEErT...

madeleine mclaggan-van roon

NIEuwSvarIa

blijf op de hoogte

17

19

20

STraaTvraaG

18??

18

high Trust

Chris fonteijn

voorzitter van het college

44

OkTObEr 2007 COvErSTOrYNr 3

virtuele veiligheidvergt samenwerken

“Marktplaats krijgt per dag 180.000 nieuwe adverten-ties binnen en per maand heeft de site ruim 7 miljoen unieke bezoekers,” zegt Chantal Malfeyt, manager veiligheid & vertrouwen bij Marktplaats. ”Als veelge-bruikt internetplatform ziet Marktplaats voor zichzelf een rol weggelegd op gebied van advies en educatie over cyberveiligheid. Wij doen er veel aan om onze bezoekers voor te lichten over veilig handelen via inter-net. De belangrijkste tip is: handel in persoon! Mensen kunnen met elkaar in contact komen via onze site, maar de ontmoeting, levering en betaling vindt onderling plaats; buiten Marktplaats om. Weet met wie je handelt en neem maatregelen om vertrouwen te hebben in de goede afloop. Zorg dat je weet hoe je je contactper-

soon kunt terugvinden. Met andere woorden: doe in de virtuele wereld nooit iets, wat je in de echte wereld ook niet zou doen. Ook bij e-commerce moet je gewoon je gezond verstand gebruiken. Als iets te mooi lijkt om waar te zijn, dan is het dat misschien ook zo.”

“Marktplaats.nl werkt puur op basis van vertrouwen. Mensen laten er privacygevoelige informatie als tele-foonnummers achter voor wildvreemden. Reageren op een advertentie kan op verschillende manieren: door via

Keten van verantwoordelijken waakt over internetveiligheid

Spam, malware en virussen zijn aan de orde van de dag.

het zijn de storende en vaak ook schadelijke uitwassen

van het internettijdperk. het aantal inbreuken op onze

internetveiligheid blijft hoog en blijkt moeilijk de kop in te

drukken. Een keten van spelers als OpTa, internetproviders

en bedrijven strijdt om internet veiliger te maken. dit om

de consument zo goed mogelijk toe te rusten voor veilig

leven in de virtuele wereld.

TEKST: Judy Senior & LourenS La roi

Chantal Malfeyt, Marktplaats

“doe in de virtuele wereld nooit iets, wat je in de echte wereld ook niet zou doen.”

de site een bod uit te brengen, door het emailformulier “neem contact op met adverteerder” te gebruiken of door de adverteerder te bellen als die een telefoon-nummer achter heeft gelaten. Wij schermen bewust emailadressen van adverteerders af. Om misbruik te voorkomen – bijvoorbeeld harvesten van emailadressen – verloopt het eerste mailcontact tussen klant en adver-teerder altijd via ons. Spam is op Marktplaats.nl niet toegestaan en mailadressen komen niet zomaar vrij. Wij krijgen gelukkig relatief weinig meldingen binnen over geschaad vertrouwen; ook niet over off line oplichting of misleiding. Advertenties die in strijd zijn met onze regels worden getipt door gebruikers, deze worden dan

verwijderd. Denk aan mensenhandel of andere duidelijk illegale activiteiten. Ook dubbel geplaatste adverten-ties die tot irritaties leiden kunnen worden verwijderd. Bovendien nemen we allerlei technische maatregelen die ervoor zorgen dat ons platform eigenlijk nooit plat ligt,” aldus Malfeyt.

Daan Molenaar, sectorleider Internetveiligheid bij OPTA: “Sinds kort werkt OPTA samen met onder andere Marktplaats.nl op het gebied van spambestrijding en misbruik van 0900-nummers. Je ziet daar een specifieke vorm van spam; bijvoorbeeld makelaars die alle woning-adverteerders dezelfde mail sturen; bepaald niet waar-voor Marktplaats bedoeld is!”

Scott McIntyre, security officer bij internetprovider XS4ALL stelt dat vooral internetgebruikers te licht-vaardig deelnemen aan activiteiten die kunnen leiden tot oplichting of misbruik. “Consumenten moeten leren dezelfde voorzorgsmaatregelen in acht te nemen die je in de niet-virtuele wereld ook neemt. Bij een real life aankoop van een tweedehands auto vraagt een consument ook door, waarom doe je dat via internet dan niet? Te vaak gaan mensen in op aanbiedingen die via e-mail worden gedaan, die eenvoudigweg te mooi zijn om waar te kunnen zijn. XS4ALL doet veel

COvErSTOrY OkTObEr 2007 Nr 3

�

om gevaren van internet te beperken. Door technische maatregelen zoals spamfilters, maar ook door actieve voorlichting. Naar onze klanten toe, maar juist ook aan de kleinere providers die ons internetproduct doorverko-pen aan consumenten. XS4ALL doet veel om dergelijke providers te wijzen op mogelijke gevaren en risico’s bij de inrichting van hun netwerken. Doel daarvan is om providers ervan te doordringen dat klanten die internet misbruiken uiteindelijk ook veel kosten veroorzaken. De actieve opstelling van XS4ALL werkt. Op een klantenbe-stand van circa 300.000 heeft XS4ALL maar een klein

FO

TO: H

AN

S O

OS

TR

UM

“Op verschillende manieren bezig zijn met internetveiligheid, niet alleen de boefjes oppakken.”

Daan Molenaar, OPTA

aantal klanten die een bron van misbruik zijn. Overigens nemen de meeste andere providers in Nederland ook een groot aantal maatregelen. Dit leidt ertoe dat wij betrekkelijk weinig voorkomen op blokkeringslijsten van andere, buitenlandse providers.”

Overheid

“De overheid heeft een voorlichtende en educatieve taak rond internetveiligheid. Om de consument te beschermen moet zij daarnaast zorgen dat de grote vissen onder de cybercriminelen worden gevangen. Het is doorgaans een klein aantal groepen en bendes van oplichters die het vertrouwen in internethandel voor de grote groep gebrui-kers beschadigt. Op internet kán heel veel, dat is juist ook het mooie van dit medium, maar lieden met slechte inten-ties kunnen daar helaas makkelijk misbruik van maken,” zegt Malfeyt van Marktplaats.

“OPTA begon sec als handhaver op het gebied van internetveiligheid. Inmiddels is ons team internetveilig-heid uitgebreid en doet het veel meer dan handhaving alleen. De zorg voor internetveiligheid is breed en er komt veel bij kijken. Waar nodig zoeken we desnoods naar oplossingen buiten ons afgebakende terrein van de Telecommunicatiewet. In binnen- en buitenland werken we intensief samen met allerlei bedrijven en instanties. Niet alleen met internetproviders, maar ook met bedrijven als eBay en bijvoorbeeld Microsoft voor toegang tot bepaalde technische analyses in hun laboratoria. Daarnaast onder-houden we intensieve banden met overheidsorganen als de Consumentenautoriteit, de High Tech Crime Unit van het Korps Landelijke Politie Diensten (KLPD) en het College Bescherming Persoonsgegevens. Recent hebben KLPD en OPTA een samenwerkingsprotocol afgesproken (zie pagina 19). In het buitenland moet je denken aan samenwerking met de FBI, de buitenlandse OPTA’s en de internationale koepel van spambestrijders. OPTA neemt vaak een voortrekkersrol, omdat wij in Nederland al wat verder zijn in sommige activiteiten zoals het tegengaan van malware. Handhavingsactiviteiten vormen nog steeds het grootste brok werk voor OPTA: wetsovertredingen op gebied van spam en Spyware. Maar je bereikt veel meer als je op verschillende manieren je bezig houdt met internetveiligheid, niet alleen de boefjes oppakken,” aldus OPTA’s Daan Molenaar.

McIntyre van XS4ALL over de rol van de overheid: “Zij moet faciliterend optreden en zich vooral bezig houden met actieve voorlichting. De overheid moet stimuleren dat consumenten en providers maatregelen nemen om misbruik te voorkomen. Zo kan de overheid veel actie-ver zijn met het inrichten van meldpunten om digitale criminaliteit te melden bij politie. Duidelijk zou moeten zijn waar een burger terecht kan als hij verspreiding van kinderporno via internet ontdekt of vormen van digitaal hacken van websites. Het heeft echter weinig effect als de overheid regels gaat maken of providers verplicht

66

OkTObEr 2007 COvErSTOrYNr 3

“Staatssecretaris heemskerk vraagt opnieuw aandacht voor het nationale cybercrime coördinatiepunt.”

FO

TO: H

AN

S O

OS

TR

UM

Frank Heemskerk, staatssecretaris van Economische Zaken

7

gaat voorschrijven welke veiligheidsmaatregelen provi-ders allemaal moeten nemen. Je moet het initiatief bij de providers laten. Zij zijn onderling veel beter in staat om maatregelen te nemen om een (acute) bedreiging te bestrijden. Belangrijk daarbij is namelijk dat providers op hetzelfde technische niveau met elkaar kunnen over-leggen en directe, praktische adviezen kunnen geven. Wanneer een overheidsinstantie gaat optreden, werkt dat waarschijnlijk eerder vertragend, dan dat er werke-lijk een oplossing wordt geboden.”

Molenaar van OPTA: “De hele keten zou meer betrokken moeten worden: hardwareproducent, softwareproducent, transport, ISP’s en contentleveranciers. De aanpak is nu te versnipperd. We gaan uiteindelijk naar een wereld waar alle communicatie zo’n beetje elektronisch wordt. Bedrijven actief in en om internet, internetproviders en ook vaste en mobiele telefonie operators, zouden met elkaar een minimum niveau van veiligheid moeten bieden. Nu zijn teveel mensen blootgesteld aan teveel risico’s. Zo zouden providers de schadelijke zombie-pc’s kunnen afsluiten van internet om andere gebruikers te beschermen. Dit is hard voor de nietsvermoedende eigenaar, maar het leerdoel is dat men zich beter moet gaan beveiligen. De internetvrijheid is een groot goed. Het is de eigen verantwoordelijkheid van iedereen, maar internetveiligheid is voor de meeste consumenten en zelfs bedrijven niet te bevatten, het is te complex. Daarom ligt hier echt een taak voor overheidsinstanties.”

“Ik zie een win-win situatie voor samenwerking tussen toezichthouders en bedrijven die actief zijn op inter-net. OPTA en Marktplaats.nl kijken samen naar wat er gedaan kan worden om irritaties en fraude te voorko-men. Bijvoorbeeld frauduleuze telefoonnummers die op de site worden vermeld door OPTA te laten controleren,” aldus Chantal Malfeyt van Marktplaats.

Over de grens

Internationaal is nog een wereld te winnen. Veel gevaren zijn afkomstig uit landen als China en Rusland. Molenaar: “De echte uitdaging is om wereldwijd grote organisaties en overheden sámen actief te krijgen bij de bestrijding van spam en spyware. Zo moeten ook Rusland, China, Engeland en Duitsland mee gaan

werken in de samenwerkingsverbanden. Internationaal gezien richt men zich vooral nog op spam. Spyware of ongewenste software is een vrij nieuw fenomeen. Het is moeilijker op te sporen en autoriteiten hebben er nog maar weinig ervaring mee. Mijn persoonlijke wens is dat in elk land één instantie het voortouw heeft als handhaver. Nu is het veelal onbekend bij wie je voor informatie en vragen moet zijn; zelfs voor ons terwijl we hier continu mee bezig zijn. Alleen in de VS, Canada en Australië is het wel goed geregeld. China schijnt nu wat actiever te worden, misschien vanwege de Olympische Spelen. In Rusland is het ons onduidelijk welke organen welke verantwoordelijkheden en intenties hebben.”

McIntyre is terughoudender, maar ziet voor de over-heid wel een voorlichtende en coördinerende rol in internationaal verband. “Een Govcert op Europees niveau zou goede diensten kunnen bewijzen. Govcert is het Computer Emergency Response Team van de Nederlandse overheid. Het is een koepelorganisatie waarin een groot aantal overheidsorganisaties samen-werken om beveiligingsincidenten binnen de overheid te voorkomen en op te lossen. Verder kan de overheid op internationaal niveau weinig doen.”

Coördinatiepunt

Ook staatssecretaris van Economische Zaken, Frank Heemskerk, vindt krachtenbundeling noodzakelijk om cybercrime te bestrijden. Recent vroeg hij opnieuw aandacht voor het vorig jaar ingestelde coördina-tiepunt voor bedrijven en overheden, het Nationale Infrastructuur Cybercrime (NICC). Tot eind 2008 brengt het NICC partijen bij elkaar en richt zich met name op vitale sectoren zoals de energievoorziening, de telecommunicatie, banken en water. Het moet daarnaast zorgen voor een betere coördinatie bij de opsporing en vervolging van cybercriminaliteit door OPTA, Korps Landelijke Politie Diensten, Govcert en de Consumentenautoriteit. «

COvErSTOrY OkTObEr 2007 Nr 3

“laat het initiatief bij de providers. zij zijn beter in staat om maatregelen te nemen om bedreiging te bestrijden.”

“de echte uitdaging is om wereldwijd grote organisaties en overheden sámen actief te krijgen bij de bestrijding van spam en spyware.”

8

OkTObEr 2007 EffECT OpTaNr 3

met all-Ip wil kpN zijn net ingrijpend vernieuwen

en verglazen. wel gaan de huidige aansluitpunten

voor andere breedbandaanbieders op kpN’s netwerk

daarmee vervallen. OpTa riep marktpartijen op om

zelf tot een oplossing te komen voor de uitfasering van

deze zogenaamde mdf-toegang. van Tele2, Orange en

bbned ontving OpTa het verheugende bericht dat zij

er na intensief onderhandelen met kpN uit waren en

afspraken hadden gemaakt over hun samenwerking bij de

uitfasering. hoe is OpTa’s rol op afstand ervaren?

Bart Heinink van Orange die er met KPN uitkwam: “Direct na de aankondiging van KPN’s All-IP plannen eind 2005 hebben concurrenten bij de toezichthouder aangeklopt met het MDF-probleem. OPTA besloot eerst te kijken of marktpartijen er zelf uit konden komen. Later kondigde zij toch maatregelen aan toen we er onderling niet uitkwamen. Toen veranderde KPN’s houding; de opstelling van OPTA was daarbij cruciaal.” Marianne Kracht van OPTA: “Najaar 2006 zeiden we: dat er een alternatief moest komen voor de verdwijnende MDF-aansluitpunten. Ook hebben we nieuwe marktanalyses aangekondigd. Opnieuw is bekeken of de concurrentie en KPN met elkaar om de tafel konden. Bij overeenstemming zou OPTA daar in de nieuwe markt-analyses rekening mee houden. Zo was de belofte.” Heinink vervolgt: “OPTA heeft strakke regie gevoerd met deadlines. Dat ging goed omdat er een stok achter de deur was. Als we tot niks kwamen ging OPTA zelf aan de knoppen zitten.”

wisselend uitzicht

Kracht is positief over het verloop: “Het uitzicht op de uitkomst van de onderhandelingen wisselde, maar partijen kwamen eruit.” Bart Heinink, Orange: “We ontleen-den onderhandelingsmacht aan de positie van OPTA. Vertrekpunt was een bilateraal, transparant traject van ieder apart met KPN. Het was aan ons om samen met KPN daar invulling aan te geven.” Marianne Kracht over de status van de afspraken over toekomstige toegang tot KPN’s netwerk: “Die zijn civielrechtelijk. Sommige partijen willen ze ook bestuursrechtelijk vastleggen. Of dat gebeurt, wordt nu bekeken bij de marktanalyses.” Heinink ziet dat als een van de randvoorwaarden bij het verdere proces: “Er moet echt een vangnet zijn. Als KPN zich niet aan de afspra-ken houdt, dan moet OPTA op korte termijn, dus niet pas na lange marktanalyses, in staat zijn haar stok te pakken en te slaan.”

OpTa op afstandTEKST: Jeroen de Kam & Shanta Singh

andere partijen

Er zijn partijen - zoals BT - die geen afspraken met KPN maakten over de voorwaarden voor uitfasering. Olaf Olmer van BT: “Wij richten ons niet op de consumentenmarkt. BT is alleen naar de MDF-centrales uitgerold voor onze groot-zakelijke klanten en de levering van huurlijnen. Als zakelijke aanbieder hebben wij bij de sluiting van de MDF-centrales een andere positie dan partijen die zich wel op de consu-mentenmarkt richten en de ontbundelde aansluitlijn van KPN afnemen. Voorkomen moet worden dat de partijen die er nu uit zijn met KPN een gunstiger migratieaanbod krijgen dan wij, waarmee zij ten koste van ons hun concurrentie-positie op de zakelijke markt kunnen versterken. All-IP is meer dan allen de uitfasering van MDF. Voor BT is het van belang dat KPN op ethernet gebaseerde toegang levert. Dat gaat helaas schoorvoetend. OPTA verwijst naar alter-natieven, maar het is moeilijk voor BT hierop in te zetten wegens beperkte dekking en uiteenlopende serviceniveau’s die moeilijk op elkaar zijn af te stemmen.” Kracht: “All-IP

FO

TO: H

AN

S O

OS

TR

UM

Bart Heinink, Orange

EffECT OpTa OkTObEr 2007 Nr 3

OpTa op afstand

9

Rol in All-IP eerder initiërend dan regulerend

heeft in elk geval direct impact op de MDF-toegang, terwijl de invloed op andere toegangsvormen - zoals huurlijnen - op voorhand niet duidelijk is. Tegen partijen zeggen wij: laat ons zien wat er met All-IP verandert voor andere toegangs-vormen. We letten er scherp op hoe gemaakte afspraken zich verhouden tot de verplichting van KPN om onder gelijke omstandigheden gelijke voorwaarden te hanteren.”

meenemen in marktanalyses

De ontwerp marktanalysebesluiten met implicaties voor All-IP worden voor het einde van 2007 verwacht. Kracht hierover: “De gemaakte afspraken worden meegewogen bij onze marktanalyses. Toekomstvaste besluiten zijn belang-rijk omdat het partijen zekerheid biedt bij de introductie van nieuwe diensten.” Olmer van BT: ”Het gaat ons met name om de ethernettoegang. OPTA kan daar een verplichting over opleggen, maar ik prefereer liever mediaton en een actieve rol voor de markt.” Heinink sluit zich daarbij aan: “OPTA stuurt uiteindelijk het hele proces aan en partijen

reageren daarop. Marktanalyses en beleidsregels voor uitfasering moeten qua timing wel worden afgestemd op het traject van onderhandeling.”

OpTa op afstand

“Ja, de rol van OPTA in All-IP is anders geweest; eerder initiërend en richtinggevend dan regulerend”, beaamt Kracht. Olmer waarschuwt voor teveel afstand: “OPTA moet opletten welke kortingen KPN afspreekt met DSL-providers en of deze mededingingsrechtelijk geoorloofd zijn of niet. Ongelijkheid is niet rechtvaardig. Kortingen ten behoeve van deze partijen kunnen de markt behoorlijk verpesten.”Heinink: “ De toezichthouder moet case-by-case kijken hoe hij moet handelen en kan niet alles aan de markt overlaten. Je moet actief betrokken zijn. Ook bij de MDF-migratieover-eenkomst is dezelfde rol en scherpte van OPTA vereist.” Marianne Kracht: “In onze nieuwe marktanalyse wordt alles tegen het licht gehouden en bepalen we onze route voor-waarts.” «

Marianne Kracht, OPTA Olaf Olmer, BT

bellen in buitenlandhelft goedkoper

OkTObEr 2007 INTErNaTIONaalNr 3

jarenlang was mobiel bellen in het buitenland te duur. het eind is in zicht. weliswaar pas na de zomervakantieperiode, maar

toch. door een nieuwe brusselse verordening moeten mobiele aanbieders hun international roaming tarieven halveren. wat

houden de verplichtingen in, hoe wordt het in de markt ervaren en hoe houdt OpTa een oogje in het zeil?

TEKST: Jeroen de Kam & Stefan WiJerS

Evert Jan Hummelen van OPTA: “Het was een proces van lange adem: nationale ministeries overlegden met nationale toezichthouders en beiden hadden weer contact met mobiele aanbieders. Daarnaast speelden uiteraard de Europese Commissie en het Europees Parlement een belangrijke rol. Ieder heeft het zijne bijgedragen. Via de koepel van Europese toezichthouders, de European Regulators Group, heeft OPTA aangedrongen op een uitvoerbare en handhaaf-bare verordening. Eén tarief en geen ingewikkelde berekenin-gen. Ook wilden we de informa-tieverplichting van marktpartijen binnen de perken houden. Resultaat is dat nu eindelijk de tarieven omlaag gaan en duide-lijkheid is gekomen voor de consument.”

Paul Knol, senior bedrijfsjurist bij KPN: “Goed dat de prijzen voor mobiel bellen in het buitenland eindelijk worden aangepakt. KPN heeft bijna als enige operator gepleit voor regulering van de roaming tarieven. Liever hadden we alléén wholesaleregulering gezien, maar de gekozen combinatie van wholesale én retail is beter dan niets. Ik hoop dat het negatieve sentiment op mobiel bellen in het buitenland nu verdwijnt. Gemiste kans dat niet ook dataver-keer (mobiel internetten en e-mailen) onder de verordening is gebracht. De torenhoge prijzen voor downloaden in het buitenland blijven nu buiten schot.”

“Voor ons pakt de verordening goed uit,” zo zegt Joris van Voorthuizen, hoofd public- en regulatory affairs bij Vodafone Nederland. “Met ‘Vodafone Passport’ bieden we onze klanten al sinds de zomer van 2005 gunstige tarieven

voor bellen in het buitenland. Gelukkig zijn wij nog steeds in staat een beter aanbod te doen dan het eurotarief. We waren bang dat Brussel voor een zo laag tarief zou kiezen, dat de markt werd platgeslagen en er niets meer te concurreren viel. Eerst zou het eurotarief bovendien alle bestaande aantrekkelijke aanbiedingen doorkruisen, maar dat ging gelukkig van tafel. Ondanks het eurotarief zien we dat consumenten massaal kiezen voor ons verbeterde ‘Passport’ aanbod. Ik vind dat een teken dat marktpartijen nog altijd beter kunnen inschatten wat hun klanten willen.”

deadlines halen

“Uiterlijk eind september 2007 moeten alle mobiele opera-tors hun prijzen omlaag schroeven. In de hele EU geldt dan het eurotarief als maximum. Het is dus geen must. Lager dan het eurotarief gaan zitten mag uiteraard. Dit is van belang voor klanten die al gunstige afspraken met hun provi-der hebben over bellen in het buitenland. De overgang moet voor de consument soepel verlopen. Steekproefsgewijs controleert OPTA of de belbedrijven hun abonnees tijdig en behoorlijk informeren,” aldus Evert Jan Hummelen.

Knol: “De verordening zat eraan te komen en KPN is vroegtijdig met de voorbereidin-gen begonnen. Op providers rust de verplichting om je klant, wanneer hij een landsgrens overgaat, een sms’je te sturen met actuele tariefinfo. Ook moet je de consument in het land waar hij zit een gratis nummer geven dat hij kan bereiken voor meer informatie. Zo’n nummer heb je niet 1-2-3 geregeld in alle EU-landen en de Franse overzeese gebiedsdelen! Overbodig dat de verordening

10

Europese roaming verordening drukt prijzen eindelijk omlaag

Evert Jan Hummelen, OPTA

Paul Knol, senior bedrijfsjurist KPN

bellen in buitenlandhelft goedkoper

INTErNaTIONaal OkTObEr 2007 Nr 3

11

zo gedetailleerd voorschrijft wat operators allemaal moeten doen. Het is hier en daar doorgeschoten. Maak duidelijk dat klanten geïnformeerd moeten worden, maar ga niet vastleggen hoe dat precies moet gebeu-ren. Ik vind het onhandig dat wij per sé het eurotarief ook inclusief btw aan onze zakelijke klanten moeten melden, terwijl dat in de markt ongebruikelijk is. Die willen het tarief weten exclusief btw.”

Van Voorthuizen: “De impact voor onze bedrijfsvoering is groot. Vodafone-breed is een grote groep mede-werkers bezig de verordening zo snel en zo goed mogelijk in te voeren. Onze klanten moeten worden voorgelicht, websites en brochures worden veranderd,

en ook ICT-systemen ondergaan ingrijpende herprogrammering en aanpassing.”

OpTa’s rol

OPTA moet de naleving van de nieuwe regels in de gaten houden en heeft om te beginnen alle marktpartijen bijeen geroepen. Knol: “KPN is blij dat OPTA een informatiebij-eenkomst organiseerde zodat marktpartijen een loket kregen waar ze terecht kunnen met vragen, want die zijn er genoeg. OPTA moet praktisch meeden-ken en realistisch zijn in de uitleg van de verordening. Van

sommige regeltjes moet je naar de geest en niet naar de letter handelen.” Van Voorthuizen van Vodafone beaamt dit: “Prima initiatief; dat maakt OPTA goed benaderbaar. OPTA moet binnen de club van Europese zustertoezichthouders aandringen op eenduidigheid in de uitleg van de verordening. Eén lijn en geen lappendeken. Anders krijgen we als pan-Europees bedrijf in ieder land met andere interpretaties te maken.” Hummelen: “Belangrijk is de zorg voor uniformering. Het gaat erom dat de verordening in de verschillende landen hetzelfde wordt gelezen en dat bijvoorbeeld informatie opvragen bij aanbie-ders op dezelfde wijze gebeurt. OPTA blijft hieraan werken samen met de andere Europese toezichthouders.” «

Joris van Voorthuizen, hoofd public- en regulatory affairs

Vodafone Nederland

OkTObEr 2007 aChTErGrONdNr 3

privacy spamklagers mogelijk in gevaar

Dat Speko, die tijdens het onderzoek heeft toegegeven dat hij voorheen ook wel opereerde onder de naam Akin Franks, en Van Leerdam spam hebben verstuurd staat in deze zaak niet ter discussie. Het gaat alleen om de vraag of de spam door Speko en Van Leerdam echt is verzon-den aan privé-personen. De reikwijdte van het spamver-bod is namelijk beperkt. Het is alleen verboden spam te versturen aan natuurlijke personen ofwel particulieren. Momenteel is in de Tweede Kamer een wetswijziging in behandeling die ook het versturen van spam aan bedrij-ven verbiedt.

bewijs

OPTA gebruikt voorgedrukte verklaringen om bij klagers te verifiëren of zij de spam op hun privé e-mailadres binnen krijgen. De rechter vindt dat onvoldoende bewijs. OPTA had specifiek na moeten gaan of het contract met de internetprovider als particulier was aangegaan en niet als bedrijf. Ook is niet gecontroleerd of een klager het bericht daadwerkelijk had ontvangen. Christiaan Alberdingk Thijm, advocaat bij SOLV, een advocatenbu-reau gespecialiseerd in nieuwe technologie, media en communicatie: “Dit lijkt op een strafrechtelijke in plaats een bestuursrechtelijke benadering. Ik vind dat OPTA over het algemeen al ver gaat in haar bewijsvoering. De rechtbank gaat nu nog een stapje verder. Het moet niet alleen aannemelijk gemaakt worden, maar onmiskenbaar zijn dat de spam verstuurd is aan privé-personen. Dit kan betekenen dat OPTA nu bij klagers thuis moet gaan controleren of de mail is ontvangen.”

Daan Molenaar, sectorleider internetveiligheid bij OPTA: “Zo’n extra check bij internetproviders is best mogelijk, maar is niet nodig. Er ligt al bewijs genoeg. Zo stonden op de verzendlijs-ten van enkele spamruns allemaal hotmail- of tmfweb-adres-sen. Dat leken ons geen e-mailadressen van bedrijven. Wel zijn we door de uitspraak nagegaan of de klagers inderdaad als particulier een contract met hun provider hebben.”

Advocaat Alberdingk Thijm: “Ik vermoed dat de rechter de drempel zo hoog heeft gelegd vanwege de inhoud van de spamberichten: de promotie van kantoorartikelen. De verzen-der zal dan eerder bedrijven als doelgroep hebben dan privé-personen. Aan extra bewijslast kleeft wel een belangrijk nadeel. Hoe meer bewijslast je vraagt, hoe minder zaken OPTA kan oppakken. Dat zou ik jammer vinden.”

duivels dilemma

De rechtbank motiveert uitvoerig dat Speko en Van Leerdam, om zich goed te kunnen verdedigen, de klagers zou moeten kunnen horen. Het recht op een goede verdediging weegt

12

Rechter eist meer bewijs in spamzaken

In één van eerste spamzaken heeft de rechtbank rotterdam

OpTa een nederlaag toegebracht. het besluit om de

bedrijven Speko en van leerdam te beboeten voor het

verzenden van spam is vernietigd. de rechter vond dat

OpTa onvoldoende had aangetoond dat de klagers de

spam echt op hun privé e-mailadres hadden ontvangen

en niet via een zakelijk mailaccount. Ook wil de rechter

dat Speko en van leerdam de gelegenheid krijgen om zelf

de klagers te ondervragen. wie durft er straks nog over

spam te klagen als je identiteit bekend moet worden bij de

spamverstuurder? Om principiële redenen is OpTa tegen de

uitspraak in hoger beroep gegaan.

TEKST: JooS francKe

aChTErGrONd OkTObEr 2007 Nr 3

13

voor de rechter in deze zaak zwaarder dan de bescher-ming van de privacy van de klagers. “Wat mij opvalt is dat de rechter de zaak omdraait”, stelt Alberdingk Thijm. “De rechter zegt dat er geen gewichtige redenen zijn om de privacy niet prijs te geven. Het privacyprincipe stelt echter dat er gewichtige redenen moeten zijn om de privacy juist wél prijs te geven.” Ook op dit punt heeft OPTA hoger beroep aangetekend en Molenaar geeft aan dat het voor OPTA om een zeer principieel punt gaat: “Spam vormt een inbreuk op de privacy. Als we de gegevens over de klagers uitgerekend aan de spamverstuurder moeten verstrekken en de klagers gehoord kunnen worden door Speko, zou die inbreuk nogmaals plaatsvinden. Daarbij zien we ook niet in wat dat horen op kan leveren. Bovendien komt de nadruk te liggen op de ontvanger, terwijl het verzenden strafbaar is.” Alberdingk Thijm spreekt van een duivels dilemma: “De kans is groot dat klagers niet meer klagen als ze weten dat ze gehoord kunnen gaan worden en in aanraking komen met de spammer. Je ziet bovendien dat steeds meer waarde

wordt gehecht aan de rol van klokkenluiders. Die worden in toenemende mate in de samenleving beschermd. In deze zaak zie je dat de rechter anders beslist. Zijn redenatie is dat het vanuit de positie van verdachte van belang is dat de juistheid van de feiten zorgvuldig vastgesteld kan worden. Anders kan de overtreder zich moeilijk verweren.” Molenaar en Alberdingk Thijm zien liever een alternatief voor het horen van klagers. Een onafhankelijke derde kan bijvoorbeeld de klachten verifiëren.

vervolg

Molenaar: “Met de argumentatie die we geven in ons hoger beroep gaan we er vooralsnog vanuit dat klagers niet gehoord hoeven worden. In een nieuw besluit presenteren we daarnaast aanvullend bewijs, waarmee we de zaak verder onderbouwen. Wat ons betreft is de zaak nog lang niet verloren.” Alberdingk Thijm: “Die bewijsvoering wordt overigens een stuk eenvoudiger als in de toekomst het spamverbod wordt uitgebreid en er ook geen spam meer aan bedrijven verstuurd mag worden.” «

privacy spamklagers mogelijk in gevaar

OkTObEr 2007 IN dIalOOGNr 3

14

van veldhuizen: Mijn collega’s en ik werken aan de ‘achterkant’ van de Rabobank en zorgen dat alle data- en telefoniediensten altijd werken en marktconform worden ingekocht. Door de opstelling van de OPTA wordt met name een partij als KPN gedwongen te hoge tarieven te hante-ren. Dit is in het nadeel van grootafnemers als Rabobank, die vanwege een landelijk netwerk van vestigingen en geld-automaten nu eenmaal aangewezen is op een aanbieder met een landelijk dekkende netwerkinfrastructuur. francke: Het is in ieder geval goed te horen dat KPN zich serieus aan onze tariefregulering houdt! KPN heeft een sterke machtspositie. Om anticompetitief gedrag te voor-komen heeft OPTA verplichtingen opgelegd. KPN zou wel lagere prijzen kunnen en willen bieden inderdaad, maar dan komen andere marktpartijen in de knel en worden ze uit de markt gedrukt. Dat is niet wenselijk, we proberen als OPTA juist concurrentie en keuzemogelijkheden te stimuleren.van veldhuizen: Dan houd je met regulering toch een kunstmatige situatie in stand?francke: We streven ernaar de aanleg van concurrerende infrastructuur te bevorderen, zodat de afhankelijkheid van KPN afneemt en regulering op den duur minder nodig is. Daarvoor wordt KPN nú beperkt, ja.van veldhuizen: Voor ons is kwaliteit en leveringszekerheid (continuïteit) net zo belangrijk als de prijs. Nu kunnen we niet vrij onderhandelen voor een optimale deal.francke: Ik begrijp dat andere aanbieders jullie dus geen aanbod kunnen doen in Noordoost-Groningen?van veldhuizen: Jawel, maar die moeten de lokale verbin-dingen, ook wel tails genoemd, daar nog gaan trekken en dat zie je terug in de kosten. En inkoop door andere aanbieders bij KPN maakt dat er risico en leveringson-

Stelling: Ook zakelijke klanten hebben regulering nodig!

In de rubriek In dialoog laat Connecties steeds twee mensen reageren op een prikkelende

stelling over OpTa’s toezicht of over ontwikkelingen in de markt. Ook een stelling

inbrengen of reageren? mail naar Connecties@opta.nl.

TEKST: Judy Senior & Stefan WiJerS

joos francke toezichtmedewerker Telefonie, OPTA

1�

IN dIalOOG OkTObEr 2007 Nr 3

Stelling: Ook zakelijke klanten hebben regulering nodig!

zekerheid in het contract komt. OPTA zou KPN moeten toestaan om lagere tarieven te bieden, nu maken ze door regulering veel winst, op ons.francke: Verwacht je niet dat de concurrentie dan helemaal in de kiem wordt gesmoord?van veldhuizen: Dat constateren we nu al. In het zakelijk segment zijn steeds minder partijen actief. We zien dat OPTA haar best doet in een zeer complex werkveld, maar voor ons werkt het niet optimaal.francke: Ik herken u verhaal zeker. In de zakelijke markt gebeurt minder dan verwacht. We zien duidelijk minder concurrentie dan in de consumentenmarkt, hoewel de prijzen juist wel weer lager zijn in de zakelijke markt. In de consumentenmarkt speelt de kabel qua concurrentie een belangrijke rol die in het zakelijke segment afwezig is. Ook blijkt dat toetredende partijen nauwelijks uitrollen naar landelijke gebieden, zeg Noordoost-Groningen, terwijl landelijk bereik en continuïteit cruciaal zijn voor grootzake-lijke klanten. van veldhuizen: Het is maar de vraag of er in de toekomst nog een rol is weggelegd voor OPTA. Door nieuwe tech-nologische ontwikkelingen zal het aantal aanbieders van telecomdiensten fors toenemen. Als gevolg daarvan zijn er zoveel spelers actief dat OPTA in feite overbodig is.francke: Telefonie via IP zou inderdaad kunnen leiden tot meer concurrentie en een daling van kosten. Wij zien dat internetbellen in het zakelijk segment veel langzamer groeit dan bij consumenten, dus richten we onze regelgeving ook op de bestaande situatie en techniek. De zakelijke markt heeft onze speciale aandacht. We onderzoeken nu voor-uitlopend op een nieuwe marktanalyse de problemen en oplossingen voor dit segment. «

FO

TO'S

: HA

NS

OO

ST

RU

M

henry van veldhuizen productmanager telefonie, Rabobank Groep ICT

16

OkTObEr 2007 CONSuwIjzErNr 3

radar van OpTa

Sinds juli 2006 kunnen consumenten terecht bij ConsuWijzer - het gezamen-lijk informatieloket van NMa, OPTA en Consumentenautoriteit - met vragen en

klachten, ook over telecommunicatie en post. Alle vragen die via de website of telefonisch bij ConsuWijzer binnenko-men worden per categorie gebundeld.

TEKST: Judy Senior en Shanta Singh

de klachten top-vijf van de eerste helft van 2007 is ten opzichte van vorig jaar

iets verschoven, maar ‘internet’ staat nog altijd dik op één. Consuwijzer wijst

OpTa de weg.

Internet op één

Nog steeds hebben de meeste klach-ten en vragen te maken met ‘internet’. Het type meldingen daarover is divers. Het gaat om overstapproblemen, niet geleverde diensten zoals beloofde internetsnelheden die niet werken, en storingen. Wanneer consumenten hun aanbieder bellen, moet vaak lang worden gewacht en ook dit is een veel gehoorde klacht bij ConsuWijzer. “Het punt bij dit soort klachten is dat OPTA lang niet altijd formeel bevoegd is om op te treden”, zegt Nayca Emperador, senior medewerker back office bij OPTA. De back office krijgt die vragen doorgestuurd die door de ConsuWijzer front office in Rotterdam, het centrale punt waar alle telefoontjes en mails binnenkomen, niet kunnen worden beantwoord. Emperador vervolgt: “We proberen praktisch mee te denken. Vaak raden wij consumenten aan hun provider liever te schrijven dan te bellen, dan vermijdt je de wachttijden aan de telefoon en bouw je tevens een dossier op als eventueel bewijs voor later”.

Het afgelopen jaar kwamen er veel klachten binnen over het internetbellen. “Via ConsuWijzer bleek dat aanbieders van dit - toen - nieuwe product geen goede doorgeleiding van klachten

De top 5 vragen en klachten telecommunicatie en post over de eerste helft van 2007 ziet er zo uit:• Internet (ADSL-overstappen en -levering, internetsnelheden en -storin-

gen, en de handelwijze van internetproviders; met name de wachttijden van callcenters)

• Vaste telefonie (ongewild van aanbieder veranderen (slamming) en meenemen van telefoonummers)

• Contracten (opzeggingen, contractsperiode, opzegtermijnen)• Kabel (ontevredenheid reactie aanbieder op klachten, lange wachttijden

bij helpdesk)• Spam

Ter vergelijking, vorig jaar rond deze tijd meldde Connecties nog de volgende klachten-top-5:• Internet: ADSL-overstappen• Spam• Vaste telefonie• Autodialers• Nummers (nummerportabiliteit)• Telemarketing werd toen ook gemeld, maar haalde de ranglijst net niet.

Nog altijd veel klachten over internetgebruik

kriskras door Nederland worden glasvezelkabels getrokken en in de grond

gegraven. kpN kondigde aan zijn net tot op straatniveau te gaan ‘verglazen’ en

in nieuwbouwwijken tot aan de huizen. Overal zijn lokale glasvezelinitiatieven

als paddenstoelen uit de grond geschoten. bert hilberts, technisch

toezichtmedewerker bij OpTa, geeft antwoord op vijf vragen over glasvezel.

17

TEChNIEk OkTObEr 2007 Nr 3

radar van OpTahadden en niet bij een geschillencom-missie waren aangesloten. Inmiddels hebben de meeste aanbieders, mede dankzij ConsuWijzer, hun klachtenrou-teringen verbeterd en kun je klachten laten behandelen door een geschillen-commissie”.

Signaalfuctie

“Het gebeurt dat OPTA naar aanleiding van binnengekomen klachten overgaat tot actie of formele handhaving, zoals na de vele klachten over telemarketing. Zo werkt ConsuWijzer signalerend en wordt bijdragen aan nieuwe oplos-singen,” zegt Nayca Emperador. “Ook hebben wij uit de praktijk het belang van de komst van een geschillencom-missie speciaal voor internetgeschillen tussen consumenten en aanbieders onderstreept. Zo’n commissie kan op een laagdrempelige manier de positie van consumenten tegenover aanbieders verbeteren, zonder dat er allerlei nieuwe wetgeving voor nodig is.” Normaal gesproken willen aanbie-ders negatieve publiciteit voorkomen en geschillen in den minne oplossen. Emperador: “Als er in TROS Radar een probleem op het gebied van telecom-municatie of internet is besproken, staat bij ons de telefoon een paar dagen roodgloeiend”. «

wat is glasvezel?

Ragdunne glasdraden die hol zijn van binnen en die een uitstekende gelei-ding bieden van licht. Laserlicht brengt informatie van A naar B, te vergelijken met het seinen van een boodschap in morsecode. Om dit te doen moet je alle data op een draaggolf zetten; in dit geval het laserlicht. Dit noemen we moduleren. Denk aan FM radio waarbij het audiosignaal van een muziek-CD op een draaggolf met een bekende FM frequentie wordt gezet. Glasvezel is ideaal om grote hoeveelheden data snel over lange afstanden te trans-porteren. De transportsnelheid wordt uitgedrukt in bits per seconde.

liggen overal in Nederland

glasvezelkabels?

Ja. Overal door het land zijn glasvezel-kabels aangelegd, alleen meestal niet tot in ieder huis. De kernnetten van zowel KPN als van de kabelmaatschappijen zijn tot op wijk- of straatniveau nage-noeg helemaal ‘verglaasd’. Voor beide infrastructuren geldt dat het laatste stuk tot aan ieder huishouden nog altijd van koper is. Er is wel een verschil in trans-portcapaciteit tussen de koperdraden van het telefoonnet en de coaxkabels van de kabelnetwerken. Verschillende technieken (ADSL en VDSL) zorgen ervoor dat het ‘ouderwetse’ koperdraadje geschikt is voor moderne datatoepassin-gen en snel internet. Momenteel wordt in tal van gemeentes (zoals Amsterdam en Appingedam) gewerkt aan de aanleg van lokale glasvezelnetwerken die hele-maal doorlopen tot aan iedere voordeur.

Is straks ieder huishouden op

glasvezel aangesloten?

Dat is moeilijk te zeggen. Dat hangt af van de bereidheid tot investeren en van de behoefte van consumenten

en zakelijke klanten aan meer snel-heid, bandbreedte en nieuwe dien-sten. Voorlopig is nog lang niet ieder Nederlands huishouden op glasvezel aangesloten. Eind 2006 becijferde onderzoeksbureau Stratix dat 111.000 woningen in Nederland een glasve-zelaansluiting hebben. Hiervan betrof ruim éénderde studentenwoningen. Alle ruim 7 miljoen huishoudens van Nederland aansluiten op glasvezel vergt gigantische nieuwe investerin-gen.

wat is het verschil tussen glasvezel en

koperkabel?

Door een glasvezel kan veel meer informatie, sneller worden verzonden dan via koperdraad. Ondanks hulp-technieken als ADSL en VDSL loopt koperdraad tegen een capaciteitsgrens aan. Naar mate de afstand die per koperdraad tussen de wijk- of straat-centrale en de huiskamer langer is, raken de mogelijkheden van koper sneller uitgeput. Glasvezel kent het probleem van afstand niet. Ook is koperdraad storingsgevoeliger. De koperdraden in de grond zitten gebun-deld in een kabel en beïnvloeden elkaars signalen. Bij glasvezelbundels gebeurt dit niet.

Is glasvezel beter dan koperdraad?

Dat kun je zo niet stellen. Zeker, koper heeft zijn beperkingen, maar als je als gebruiker genoeg hebt aan de snelheden die over koper mogelijk zijn, zul je niet naar glasvezel talen. De verwachting is wel dat de vraag naar capaciteit en hogere up link snelheden stijgt. Denk bijvoorbeeld aan de capaciteit die nodig is om grote foto- of videobestanden onder-ling uit te wisselen. «

Zie voor verdere informatie ook: www.consuwijzer.nl

laserlicht brengt informatie van a naar b

hoe zoekt u een onbekend

telefoonnummer op?

Via internet zoek ik het telefoonnum-mer van een persoon of een bedrijf op.

welke nummers voor abonnee-

informatiediensten kent u?

Vroeger maakte ik wel eens gebruik van 118. Ik vind dat het nu erg onoverzichte-lijk is geworden met al die verschillende nummers zoals 1888 en 1850.

wat is uw ervaring met 18xy diensten?

Ik heb geen ervaringen met die nummers. Wel heb ik onlangs een interessant artikel gelezen over die diensten en de concurrentiestrijd.

hoe zoekt u een onbekend

telefoonnummer op?

Op internet: vooral de website omge-keerdzoeken.nl vind ik erg handig. Kun je op telefoonnummer zoeken. En mensen waarvan ik het nummer niet meer heb? Tja, die bel ik gewoon nooit...

welke nummers voor abonnee

informatiediensten kent u?

Ik ken dat nummer 1888 wel, maar ik heb het nog nooit gebruikt. Ik vind dat veel te duur.

wat is uw ervaring met 18xy-diensten?

Joh, zoals ik al zei: ik bel die nummers nooit. Ook al omdat tegen-woordig veel minder mensen in dat soort telefoonboeken zijn te vinden. «

hoe zoekt u een onbekend

telefoonnummer op?

Via het internet met behulp van www.411.ca. Dat is een Canadese website waarmee ik nummers zoek die ik nodig heb.

welke nummers voor abonnee-

informatiediensten kent u?

Ik ben hier op vakantie. Ik woon in Canada, dus ik ben niet bekend met hoe dat hier werkt. In Canada is er maar één zo’n nummer en dat is erg duur, daarom bel ik er nooit mee.

wat is uw ervaring met 18xy-diensten?

Ja, die heb ik dus niet, maar mijn ervaringen met 411.ca zijn goed. Ik kan altijd wel de nummers vinden die ik zoek. Het is gemakkelijk, het werkt goed, en je kan omgekeerd zoeken, en da’s ook erg handig.

vroeger kon je alleen een

telefoonnummer opvragen door

118 te bellen. Sinds kort kun je

zelf kiezen naar welke aanbieder

je belt om een telefoonnummer

op te vragen, via de zogemaande

18xy-nummers. Inmiddels

leveren verschillende aanbieders

abonnee-informatiediensten via

dat soort nummers en wordt er

veel reclame voor gemaakt. hoe

hebben consumenten dit stuk

marktliberalisering ervaren en hoe

vaak worden dergelijke nummers

gebeld? Connecties vroeg het u op

straat.

TEKST: Jeroen de Kam & LourenS La roi

18

OkTObEr 2007 STraaTvraaGNr 3

hoe zoekt u een onbekend

telefoonnummer op?

Via internet. Ik zoek via google en de telefoongids.nl. Het papieren telefoon-boek gebruik ik nauwelijks meer.

welke nummers voor abonnee-

informatiediensten kent u?

Ik heb wel eens gehoord van 1850 en 1888, van de reclame.

wat is uw ervaring met 18xy-diensten?

Ik heb nog nooit gebeld met 18xy-diensten. Vroeger heb ik wel eens gebeld naar 118, maar dat is een tijd geleden. Ik heb dus geen ervaringen met specifieke 18xy-diensten.

hoe zoekt u een onbekend

telefoonnummer op?

Meestal google ik of ik gebruik website als telefoonboek.nl. Maar ook internet gebruik ik niet echt vaak omdat de meeste nummers die ik zoek al in mijn telefoon staan.

welke nummers voor abonnee-

informatiediensten kent u?

Jeetje, ik heb daar nog nooit van gehoord. Heb je dan wel wat aan mijn bijdrage?

wat is uw ervaring met 18xy-diensten?

Geen. Maar meestal lukt het me wel om de nummers te vinden die ik zoek met de andere middelen die ik gebruik, zoals internet.

18??

jasmine

Student

menno

Beleidsmedewerker

Eric

Financial controller

patricia

Nederlandse

Mededingingsautoriteit

amanda

Student

19

NIEuwSvarIa OkTObEr 2007 Nr 3

meer informatie over de onderwerpen in deze rubriek is te vinden op

oPta’s website: www.opta.nl. om dagelijks, wekelijks of maandelijks op

de hoogte te blijven van actuele nieuwsfeiten kunt u zich via de website

abonneren op de digitale nieuwsbrief conn@cties.

advies frequentieveilingen

Het ministerie van Economische Zaken bereidt momenteel veilingen van WiMAX en T-DAB frequenties voor. Voor beide veilingen heeft het ministerie OPTA en NMa om advies gevraagd. De WiMAX-veiling betreft het veilen van frequentieruimte op de zogenaamde 2,6 GHz-frequentie-band. WiMAX is bedoeld voor mobiele communicatie. OPTA en NMa hebben geadviseerd om geen partijen op voorhand van de veiling uit te sluiten. Verder is aangeraden de veiling zo te organiseren dat partijen niet méér frequentieruimte aan kunnen kopen dan nodig is om een landelijk dekkend netwerk aan te leggen. Op deze wijze kunnen meerdere landelijk dekkende netwerken ontstaan. Het advies over de T-DAB veiling is nu in voorbereiding. Bij deze veiling wordt frequentieruimte geveild waarmee digitale radiodien-sten maar ook mobiele televisie- en radiodiensten aangeboden kunnen worden. De adviezen zijn na publicatie te vinden op de OPTA-website.

klpd en OpTa samen tegen

cybercrime

Met netwerken van ‘gekaapte’ computers, zogeheten botnets, persen zware criminelen mensen af en kunnen persoonsgegevens van computers worden gestolen. Ook het verspreiden van spam en illegale reclamesoftware gebeurt vaak via deze netwerken. Hier komen de twee werelden waarop het Korps lande-

Eerste sanctie malware

Recent legde OPTA voor het eerst een sanctie op aan verspreiders van zoge-noemde malware. Twee ondernemers kregen ieder drie lasten onder dwang-som opgelegd om hen te laten stoppen met het ongevraagd verspreiden van reclamesoftware via internet. Het ongevraagd verspreiden van software is wettelijk verboden. Elke dag dat ze doorgaan met de verspreiding van malware kost de ondernemers per opgelegde last € 3.500,- met een maximum van € 300.000,- per persoon. Naar schatting is de software inmiddels al zo’n 22 miljoen keer in pc’s geïnstalleerd, met een gemiddelde van ongeveer 60.000 per dag. Met behulp van de illegale software verspreiden de ondernemers ongevraagd reclameboodschappen. Ook volgen ze er het surfgedrag van de computergebruiker mee. Tegen de ondernemers loopt nog een boeteonder-zoek dat naar verwachting aan het einde van dit jaar is afgerond.

lijke politiediensten (het team High Tech Crime van de Dienst Nationale Recherche) en de telecomwaakhond OPTA toezicht houden, elkaar tegen. Reden voor beide organisaties om de handen ineen te slaan in de strijd tegen cybercrime. 18 september 2007 ondertekenden Remmert Heuff (plv. hoofd Dienst Nationale Recherche) en Chris Fonteijn (voorzitter OPTA) een protocol dat het uitwisselen van kennis en informatie mogelijk maakt om de computercriminaliteit efficiën-ter te bestrijden. Het protocol maakt het mogelijk dat de beide instanties informatie delen over lopend onder-zoek. Bovendien zorgen de gemaakte afspraken ervoor dat uitgewisselde informatie als juridisch bewijs gebruikt kan worden in concrete onderzoeken.

zorgplicht internetveiligheid

In augustus heeft OPTA concept beleidsregels over de invulling van artikel 11.3 van de Telecommunicatie-wet aan belanghebbenden voorgelegd. Artikel 11.3 ziet toe op de veiligheid van internet. De zogeheten zorgplicht.

Zo zijn aanbieders verplicht, in het belang van de bescherming van persoonsgegevens en de persoonlijke levenssfeer van abonnees en gebrui-kers, om technische en organisato-rische maatregelen te nemen. OPTA moet op een goede naleving van dit wetsartikel toezien. Met de beleids-regels wil OPTA de aanbieders meer duidelijkheid geven wat zij van hen verwacht. In de beleidsregels wordt een set van maatregelen voorgesteld. Het vormt een minimumpakket aan basismaatregelen die de aanbieder moet aanbieden om aan de zorgplicht te voldoen. De maatregelen zijn niet limitatief bedoeld. Daarnaast zijn aanbieders vrij om andere of aanvul-lende maatregelen te treffen. De conceptbeleidsregels zijn te vinden op de website van OPTA. OPTA streeft ernaar om dit najaar definitieve beleidsregels te publiceren. (Zie coverstory, pagina 4 - 6)

discussiepaper productbundeling

OPTA’s economische denktank, het Economische Analyse Team, heeft een regulatory policy note uitgebracht getiteld The Bundle, the Market? Dit discussiestuk gaat in op de vraag in welke situaties gebundelde producten al of niet tot dezelfde relevante markt behoren. Ook wordt behandeld in hoeverre convergentie mogelijk nu al noopt tot het afbakenen van separate gebundelde markten. Het hele paper is te downloaden van OPTA’s website (www.opta.nl).

alarmnummer 116000 voor vermiste

kinderen

Ook in Nederland komt het centrale alarmnummer 116000 voor vermiste en misbruikte kinderen beschikbaar. OPTA is belast met de nummer-toewijzing van het telefoonnummer. Met het instellen van één Europees meldingsnummer moet voorkomen worden dat in het geval van een vermist kind kostbare tijd verloren gaat. De bedoeling is dat 116000 uiteindelijk in alle EU-landen in gebruik wordt genomen. «

blijf op de hoogte

hoe communiceert...

madeleine mclaggan-van roonCollegelid bij het College Bescherming Persoonsgegevens

welk communicatiemiddel spreekt u het meeste aan en

waarom?

Persoonlijk contact. De mobiele telefoon is een goede tweede. Het valt me nog altijd op hoeveel sneller, prettiger en effectiever je sommige zaken kunt regelen door even persoonlijk contact op te nemen.

wat vindt u belangrijk in uw communicatie als College

bescherming persoonsgegevens?

Zenden èn ontvangen. Een heldere boodschap overbren-gen en voortdurend een antenne openhouden om op de hoogte te zijn van wat er leeft in de samenleving. Bedrijven, overheden en burgers weten ons te vinden. De signalen en klachten die we van burgers krijgen bestrijken een breed gebied, want privacyproblemen doen zich voor in alle maat-schappelijke sectoren. Het is belangrijk dat we goed uitleg-gen waar we voor staan, wat de burger aan ons heeft en natuurlijk wat burgers, bedrijven en overheden zélf kunnen doen.

“kinderen geven veel prijs van hun persoonsgegevens, dat is een groeiend punt van zorg.”

FO

TO: H

AN

S O

OS

TR

UM

wat vindt u van de communicatie tussen overheid en

burgers?

In toenemende mate door technologie gedreven. Als het geautomatiseerd kàn, doen overheden dat vaak ook. Soms zonder bewust af te wegen of dit de communicatie tussen overheid en burger daadwerkelijk ten goede komt en zonder dat goed gekeken wordt naar de bescherming van persoonsgegevens. Dat is niet verstandig, want als het mis gaat kan dat het vertrouwen van de burger in de over-heid enorm schaden.

hoe is het met de privacy gesteld in de communicatie van

tegenwoordig?

Mensen worden zich in toenemende mate bewust van het feit dat de bescherming van privacy een belangrijke voor-waarde is om vrij te kunnen communiceren. Tegelijkertijd geven kinderen veel prijs van hun persoonsgegevens, soms met onvoorzienbare gevolgen. Dat is een groeiend punt van zorg. Daarom zullen wij binnen enkele maanden richt-snoeren voor publicatie van persoonsgegevens op internet uitbrengen.

wat is er de laatste decennia veranderd in de manier

waarop mensen met elkaar communiceren?

Mensen communiceren door de technologische ontwikkelin-gen vaker en sneller. Maar nog belangrijker: anderen kijken mee hoe ze dit doen, waarover ze het hebben, hoe vaak ze communiceren etcetera. Informatie óver communicatie-gedrag heeft zelfstandige economische waarde verworven. Kijk maar naar ‘personal service providers’ op internet. Zij bieden persoonlijke diensten zoals e-mail, internetbellen en verhuur van harde schijfruimte aan, en verzamelen zo een schat van persoonsgegevens, die ze vervolgens verhan-delen of hergebruiken om profielen op te stellen van hun gebruikers.

welke toekomst voorspelt u voor de ontwikkeling van

communicatie?

Hoe belangrijker communicatie via nieuwe technologische middelen wordt, des te belangrijker het wordt dat we maat-regelen nemen en adequate beveiliging inbouwen om te zorgen dat ieders privacy beschermd blijft. Gelukkig eisen consumenten dat ook meer en meer en pakken aanbieders dat in toenemende mate op door zich op dit punt te (gaan) onderscheiden.

hoe communiceert madeleine mclaggan-van roon?

(in drie woorden):

Helder, gericht, alert. «

OkTObEr 2007 hOE COmmuNICEErT...Nr 3

20