Bank | Wereld

20
Vragen over Basel III Rapport Monitoring Commissie Code Banken Risicoprofielen Kwartaalblad, nummer 4, december 2010 Nederlandse Vereniging van Banken Bank|Wereld AFM-bestuurder Theodor Kockelkoren ‘Een tevreden klant is niet voldoende’

description

Bank | Wereld, het kwartaalmagzine van de Nederlandse Vereniging van Banken

Transcript of Bank | Wereld

Page 1: Bank | Wereld

Vragen over Basel III

Rapport Monitoring Commissie Code Banken

Risicoprofielen

Kwartaalblad, nummer 4, december 2010

Nederlandse Vereniging van Banken

Bank|Wereld

AFM-bestuurder Theodor Kockelkoren‘Een tevreden klant is niet voldoende’

Page 2: Bank | Wereld

Tijdens de G20 in Seoul zag het Basels Comité op 12 november haar hervormingspakket (Basel III) voor wereldwijde versteviging van bankentoezicht goedgekeurd. Vier vragen over dit pakket.

Waarom een hervormingspakket en wat houdt dit in?

In reactie op de financiële crisis, was de roep groot om hervormingen door te voeren in de re-gelgeving voor financiële instellingen. Deze her-vormingen zullen zorgen voor een betrouwbaar en stabiel financieel stelsel. Voor banken geldt dat zij verplicht worden om meer kapitaal aan te houden in hun buffers. Deze kapitaalbuffers moeten veel meer dan vroeger het geval was, opgebouwd zijn uit kapitaal dat goed in staat is om eventuele verliezen te absorberen. Hierbij kan gedacht worden aan aandelenkapitaal en ingehouden winst. Ook wordt een wereldwijde standaard voor liquiditeit geïntroduceerd. Als gevolg van deze maatregelen zullen banken robuuster worden.

Wat betekent dit voor banken? Banken moeten gaan voldoen aan de nieuwe standaarden. Het Basels Comité heeft hiervoor een tijdspad opgesteld dat ervoor zal zorgen dat een geleidelijke overgang plaatsvindt naar de nieuwe standaarden. Overigens staan Neder-landse banken er in een internationale context goed voor. De verwachting is dan ook dat Ne-derlandse banken binnen de gestelde termijnen kunnen voldoen aan de nieuwe eisen.

Is de kans op een nieuwe crisis met dit hervormingspakket verdwenen?

Het pakket aan maatregelen dat nu wordt voorgesteld helpt bij het voorkomen van crises. Zowel de kans dat zich een crisis voordoet, als de impact van een dergelijke gebeurtenis worden verkleind. Maar we beschikken niet over een glazen bol en er valt dus niet met zekerheid te zeggen dat er nooit meer een crisis zal voorkomen.

Waarom moet er een crisis plaats-vinden voordat er een hervormings-pakket komt? De crisis heeft aangetoond dat het Basels raamwerk op een aantal punten moest worden aangepast en heeft ook gezorgd voor een collectieve 'sense of urgency'. Hierdoor zijn de aanpassingen van Basel III in recordtempo behandeld. Het feit dat er op zo’n korte termijn internationale overeen-stemming is bereikt is hiervan een belang-rijk resultaat.

[email protected]

Uitgesproken

2

IV vragen over Basel III

Bank|Wereld

(1)

(3)

(4)

(2)

(I)

Page 3: Bank | Wereld

3

Inhoudsopgave

Redactieadres:Gustav Mahlerplein 29 – 35, 1082 MS AmsterdamPostbus 7400, 1007 JK Amsterdamt 020 5502896e [email protected]

Hoofdredactie: Michel NoordermeerFotografie: Marcel Molle, Michel Wielick

Overname van artikelen uit deze uitgave of delen daarvan is toege-staan, mits met bronvermelding. Voor meer informatie over de inhoud van dit nummer kunt u terecht bij de redactie.

Vormgeving: Gijs Sierman, Amsterdam

Productie: Yardmen, Amsterdam

VerhuisdWe zijn verhuisd! Na maandenlange voorbereidingen was het 20 december dan zover: we hebben ons intrek genomen in de Amsterdamse Symphony. We zijn de afgelopen periode als organisatie volop in beweging geweest om onze bedrijfsproces-sen te stroomlijnen en van technisch secretariaat te veran-deren naar belangenbehartiger nieuwe stijl. De Nederlandse Vereniging van Banken vertegenwoordigt de belangen van haar leden vanuit haar essentie: efficiënt, goed bereikbaar en dy-namisch. Deze essentie is terug te zien in ons nieuwe kantoor. Wij heten u daar van harte welkom.

Met de verhuizing sluiten we een jaar af waarin er veel op de sector en de Nederlandse Vereniging van Banken is af geko-men, zowel nationaal als internationaal. Strengere kapitaalsei-sen (Basel III), afbouw regeling groenfinanciering, verdenking van kunstmatig hoge hypotheekkosten, Europese stresstest, strijd tegen skimmen en zo gaat de lijst nog wel even door. Zonder andere onderwerpen te willen degraderen stond en staat vooral de Code Banken hoog op de agenda. Begin december kwam de Monitoring Commissie Code Banken met haar voorraportage. Daaruit blijkt dat het overgrote deel van alle banken, zowel klein als groot, zich met de toepassing van de code bezighoudt. Dat nog niet bij alle banken de code is ingebed, is en blijft een aandachtspunt voor de Nederlandse Vereniging van Banken. Voor medewerkers bij banken die de code implementeren organiseren wij bijeenkomsten over het belang en de wijze van implementeren. Deze worden goed be-zocht en geven aan dat banken werk maken van de code. Ook de Monitoring Commissie ziet dat met de cultuuromslag een duidelijk begin is gemaakt en constateert veranderingen in de ontwikkeling van financiële producten, productgoedkeurings-processen en een financiële bijsluiter.

Ik ben trots op de wijze waarop de sector omgaat met de hoeveelheid en complexiteit van de onderwerpen die we op ons af zien komen. De kracht en kennis waarmee we ons werk uitvoeren bepaalt in grote mate het succes naar herstel van vertrouwen. De Nederlandse Vereniging van Banken blijft ook in 2011 een verbindende rol spelen in de samenwerking tus-sen medewerkers, leden, politiek en overige stakeholders.

Ik wens u uiteraard veel leesplezier en vooral een gezond en succesvol 2011!

Wim Mijs | directeur Nederlandse Vereniging van Banken

Oogpunt

Een zware dobber?

Kort

Peverelli presenteert consumenten gedrag aan bestuurder

Bijeenkomst implementatie Code Banken

Stress testing: geen ‘one size fits all’

Voorkomen en genezen

‘Een tevreden klant is niet voldoende’AFM-bestuurder Kockelkoren over Klant Centraal

Kort

Nieuwe energie in een nieuwe omgeving

Boeken

(On)duidelijkheid over risicoprofielen

Nawoord

Bank|Wereld is een uitgave van de Nederlandse Vereniging van Banken

4

7

8

8

9

10

12

16

17

1616

3

18

19

20

3Bank|Wereld

Oogpunt

Page 4: Bank | Wereld

Dossier

Op 2 december 2010 heeft de Monitoring Commissie Code Banken haar voorrapportage gepubliceerd. De commissie schrijft in het rapport dat de eerste stappen die de banken hebben gezet om de Code Banken te implementeren bemoedigend zijn, maar banken moeten de urgentie en prioriteit in 2011 nog hoger stellen om tot een optimale toepassing van de code te komen.

4Bank|Wereld

Een zware dobber?Rapport Monitoring Commissie Code Banken

Page 5: Bank | Wereld

5

‘Het is niet een knop die je omdraait’In een reactie op het rapport heeft de Nederlandse Vereniging van Banken aangegeven de oproep van de Monitoring Commissie ter harte te nemen en is zij van mening dat de Monitoring Commissie Code Banken een gedegen rapport heeft uitgebracht.

Het gaat om een tussenrapportage waarbij vooral is gekeken naar de inspanningen die de banken tot nu toe hebben verricht; volgend jaar volgt een volledig beeld van de toepassing van de code. De commis-sie noemt de eerste resultaten die de banken hebben bereikt met de toepassing van de Code Banken ‘bemoedigend’. De Nederlandse Vereniging van Banken vindt dat positief. Zij neemt de oproep die de commissie aan de sector doet om aan de toepassing van de code hoge prioriteit te geven ter harte.

De commissie zegt in het rapport dat het doorvoeren van een cultuuromslag een lastig proces is dat niet in een paar maanden kan worden volbracht. Zeker niet nu banken met vele andere nationale en internationale ontwikkelingen worden geconfron-teerd. De commissie pleit ervoor banken de tijd te gunnen om het veeleisende pakket van de code te implementeren.

De commissie voorziet dat de bancaire sector nog een zware dobber zal hebben om de Code Banken verder te implemen-teren en doet een dringend beroep op de sector deze taak niet te onderschatten. Openheid van geest en transparantie van handelen zijn sleutelfactoren voor succes om te komen tot het herwinnen van het verloren vertrouwen.

De hoofdpunten uit het rapport van de commissie:•De Code Banken heeft in de loop van 2010 haar weg gevon-

den naar nagenoeg alle banken. Grotere banken lopen hierbij gemiddeld genomen voorop. De mate waarin banken actief zijn met implementatie van de code is nog onvoldoende waar-neembaar voor het publiek.

•Banken beseffen steeds meer dat veranderingen nodig zijn. Reeds één derde van de banken heeft aangegeven hun kern-waarden te hebben aangepast ten aanzien van risicobereid-heid en het centraal stellen van de klant.

•In brede zin heerst bij de banken nog onduidelijkheid over hoe het principe Klant Centraal te concretiseren. Banken vertalen het begrip Klant Centraal vooral nog in termen van klanttevredenheid en het installeren of het opwaarderen van een productgoedkeuringsproces. Klanttevredenheid is een onvoldoende maatstaf voor het centraal stellen van de klant.

•Banken hebben hun risicomanagement veelal herzien, maar dit is nog niet in voldoende mate vertaald naar de hele organisatie. Banken besteden veel aandacht aan het product-goedkeuringsproces, maar kunnen transparanter zijn over hun risicoprofiel en risicobereidheid.

• De implementatie van het beloningsbeleid van de code aan de top wordt goed nageleefd, maar dit verloopt voor de lagen daaronder relatief traag. Er zijn banken die aangeven afwijkin-gen te willen toepassen op de beloningsprincipes. De strekking en omvang hiervan zal onderdeel zijn van de monitoring door de commissie in 2011 wanneer alle banken hun

“comply-or-explain”-statement moeten hebben gepubliceerd. Een definitief oordeel is daarmee pas in 2011 mogelijk.

• Banken zouden meer openheid kunnen geven over de invul-ling van permanente educatie voor bestuurders en commissa-rissen.

•De bestuurders van bijna alle banken hebben de moreel-ethische verklaring ondertekend. De doorwerking hiervan in de rest van de organisatie behoeft nog aandacht.

Het volledige rapport is beschikbaar op www.commissiecodebanken.nl.

De Monitoring Commissie Code Banken is op 24 maart 2010 door de minister van Fi-nanciën in samenspraak met de Nederlandse Vereniging van Banken geïnstalleerd en heeft als taak om de naleving van de Code Banken te monitoren. Banken moeten in het jaarver-slag over het boekjaar 2010 voor het eerst op basis van het ‘pas toe of leg uit’-beginsel mededeling doen over de toepassing van de code. Op basis hiervan komt de commissie in 2011 met een eerste volledige rapportage over de naleving en toepassing van de code. De nu uitgebrachte voorrapportage geeft een eerste indruk van waar banken staan met het invoeren van de code en vormt een opmaat voor de eerste integrale rapportage over de naleving van de code in 2011.

Bank|Wereld 5

Page 6: Bank | Wereld

6Bank|Wereld

Het is duidelijk dat er nog het nodige moet gebeuren en het rapport laat zien dat hiervoor inmiddels een goede basis is gelegd. Voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Banken Boele Staal: ‘In tegen-stelling tot andere geluiden constateer ik dat er veel verandering gaande is bij de banken in Nederland.’

AandachtspuntDe commissie noemt in haar rapport de Code Banken een belangrijk en uniek initiatief om het vertrouwen van de samenleving terug te winnen na de financiële crisis. Er is erkenning voor het feit dat de code een grote verandering en cultuuromslag vraagt van de banken. De Nederlandse Vereniging van Banken is zich ervan bewust dat deze verandering volledige inzet vraagt van alle banken en dat de samenleving de voortgang van de verandering moet kunnen volgen. ‘Er is een groeiend besef van urgentie bij de banken en we realise-ren ons dat er nog een hele weg te gaan is,’ aldus Boele Staal. ‘Veel resultaten zijn een belangrijke stap, maar veel moet ook nog worden gedaan.’

Terecht pleit de commissie ervoor om de banken een redelijke ter-mijn te gunnen om de code in te voeren. Boele Staal: ‘Het is niet een knop die je omdraait.’ Tot de tussenrapportage is besloten ominzicht te geven in het lopende proces. Het overgrote deel van alle banken, zowel klein als groot, houdt zich met de toepassing van de code bezig. De grotere banken (dus niet alleen de grootste) doen het relatief goed. Deze banken hebben een gezamenlijk marktaan-deel dat boven de 90 procent ligt. Dat de code nog niet volledig is omarmd door alle banken is en blijft een aandachtspunt voor de Nederlandse Vereniging van Banken. De commissie ziet overigens goede voorbeelden bij kleinere banken.

AanscherpenVeel banken worstelen nog met het thema ‘Klant Centraal’, signa-leert de commissie, die dit positief vindt. Ongeveer een derde van de banken is al zover dat zij hun kernwaarden hebben aangepast ten aanzien van risicobereidheid en het centraal stellen van de klant. Met de cultuuromslag is dus een duidelijk begin gemaakt.

De overgrote meerderheid van de banken heeft het thema Klant Centraal uitgewerkt in processen binnen de bank. Voorbeelden zijn veranderingen in de ontwikkeling van financiële producten, product-goedkeuringsprocessen, een financiële bijsluiter, verbeteringen in het communicatiebeleid, het achterhalen en registreren van de klantwens, een onlineklachtenscherm op de website en het verbete-ren van de wijze waarop de klant wordt bediend.

Het aanscherpen van het risicobeheer bij banken is dit jaar duidelijk opgepakt, al is er nog ruimte voor verbetering, zo stelt de commissie vast. De Nederlandse Vereniging van Banken ziet dit als een belang-rijk onderdeel van de code, aangezien het bijdraagt aan financiële stabiliteit en aan vertrouwen in de banksector.

UitzonderingenRuim 82 procent van de banken houdt zich aan het principe dat de totale beloning van bestuurders iets onder het midden van vergelijk-bare functies binnen en buiten de financiële sector ligt. Driekwart van de banken geeft aan de variabele beloning van de leden van de raad van bestuur te beperken tot maximaal 100 procent van het vaste inkomen. Niet alle banken zeggen van plan te zijn dit te doen. Volgend jaar zal uit de toelichting van de banken moeten blijken wat hiervan de reden is. Dit heeft waarschijnlijk te maken met de grote diversiteit aan banken (Nederlandse en niet-Nederlandse banken) en activiteiten in het buitenland. De code biedt ruimte voor uitzonde-ringen, maar de Nederlandse Vereniging van Banken is zich ervan bewust dat de resultaten en/of de uitleg de samenleving moeten overtuigen.

Een belangrijk resultaat is ten slotte dat de bestuurders van vrijwel alle banken een moreel-ethische verklaring hebben getekend of van plan zijn dat te gaan doen. De vertaling van de code naar de rest van de organisatie leent zich volgens de commissie goed voor het uitwisselen van ‘best practices’ tussen de banken. De Nederlandse Vereniging van Banken faciliteert dit proces.

[email protected]

Page 7: Bank | Wereld

7Bank|Wereld

Kort

Ondergronds bankiersnetwerk opgerold De politie in Amsterdam heeft met de arrestatie van negen mensen een ondergronds bankiersnetwerk opgerold. Dat heeft de po-

litie op 6 december bekendgemaakt. Een week eerder werden zes mannen aangehouden die worden verdacht van deelname aan

een criminele organisatie en het witwassen van drugsgeld, waarbij een wasserette als dekmantel werd gebruikt. Elders werden nog

drie mannen aangehouden. Ook is 800.000 euro aan contant geld in beslag genomen. Het onderzoek begon in mei. Sindsdien

zijn in totaal 30 mensen gearresteerd, onder wie negen Britten. De politie nam in totaal meer dan 5,3 miljoen euro contant geld in

beslag. Daarnaast werd nog beslag gelegd op 100 kilo hard- en softdrugs, meerdere woningen, auto’s en kostbare sieraden met

een totale waarde van 6,5 miljoen euro. Het onderzoek laat volgens de politie zien dat de georganiseerde misdaad in de hoofd-

stad gebruikmaakt van een ondergronds bancair systeem. Hierbij gebruiken criminelen een netwerk van bankiers en koeriers dat

betalingen faciliteert tussen drugscriminelen zonder dat dat administratief te herleiden valt naar de betrokkenen.

Vrijgegeven spaarloon weinig gebruikt voor consumptie Slechts 16 procent van het vrijgevallen spaarloon wordt gebruikt voor consumptie. Dat blijkt uit onderzoek waarvan de resultaten

zijn gepubliceerd door het economenvakblad ESB. Het kabinet gaf in september het spaarloon vrij dat werd opgebouwd over de

periode van 2006 tot 2009. Het geld hoefde niet langer vier jaar op een geblokkeerde rekening te staan om in aanmerking te

komen voor belastingvoordeel. Het was de bedoeling de economie een impuls te geven door consumptieve bestedingen.

‘Stresstest banken was nationale zaak’ De stresstests die eerder dit jaar zijn verricht naar de crisisbestendigheid van de Europese banken, vonden plaats onder verant-

woordelijkheid van de nationale toezichthouders. ‘De EU had daarvoor geen bevoegdheid.’ Voorzitter José Manuel Barroso van de

Europese Commissie heeft dat 24 november gezegd in het Europees Parlement in Straatsburg. Hij reageerde op een vraag van

de socialistische fractieleider Martin Schulz hoe de Ierse banken enkele maanden terug de stresstest konden doorstaan, terwijl

ze nu de oorzaak vormen van de crisis in Ierland. Barroso wees erop dat de EU vanaf 1 januari meer bevoegdheden krijgt, omdat

dan een nieuw systeem voor Europees toezicht op financiële instellingen van kracht wordt. Bij de stresstests die afgelopen zomer

werden gehouden, slaagde het grootste deel van de Europese banken. Slechts zeven banken werden onvoldoende bevonden.

DNB wil hogere premie NHG-hypotheek De premie die huizenkopers betalen bij het afsluiten van een hypotheek met de Nationale Hypotheek Garantie (NHG) moet

omhoog. De huidige regeling die woningbezitters beschermt tegen een forse restschuld bij gedwongen verkoop kost de overheid

te veel geld, aldus Lex Hoogduin, directeur bij De Nederlandsche Bank op 23 november tijdens een presentatie over financi-

ële stabiliteit. ‘De premie is op dit moment niet kostendekkend, past niet bij de risico’s en moet omhoog’, aldus Hoogduin. Met

hoeveel de eenmalige premie, die momenteel 0,55 procent van de hypotheeksom bedraagt, precies omhoog zou moeten, kon de

DNB-directeur niet zeggen. In de eerste negen maanden van 2010 steeg het aantal mensen met een NHG-hypotheek dat hun

huis gedwongen moest verkopen met 80 procent tot 985.

Tweede Kamer wil snijden in toezichthouders Er kan flink gesneden worden in het huidige aantal van zestien toezichthouders. Dat stelt CDA-kamerlid Gerda Verburg tegenover

NU.nl. VVD en PVV zijn het met haar eens. Volgens Verburg kan ongeveer de helft van de toezichthoudende instanties worden ge-

schrapt. Volgens haar hebben ondernemers vaak vooral last van de instanties, waaronder de Nederlandse Mededingingsautoriteit

(NMa) en de Consumentenautoriteit, terwijl bij de meeste branches zelfregulering verdere controles overbodig maakt.

De CDA-politica wil van het kabinet vóór 1 maart 2011 een voorstel om het toezicht te bundelen en te vereenvoudigen.

Page 8: Bank | Wereld

Peverelli presenteert consumenten gedrag aan bestuurder

8

Toegelicht

Op woensdag 17 november vond aansluitend aan de bestuursver-gadering een bijeenkomst plaats voor de bestuurders van leden van de Nederlandse Vereniging van Banken. In een korte inleiding ging voorzitter Boele Staal in op actuele ontwikkelingen, krediet-verlening, naleving Code Banken en veranderingen binnen de vereniging.

Vervolgens hield gastspreker Roger Peverelli, partner bij VODW Marketing en gespecialiseerd in strategie en innovatie in financiële dienstverlening, naar aanleiding van zijn recentelijk verschenen boek ‘Reinventing financial services – what consumers expect from future banks and insurers’ een heldere presentatie over consumentengedrag. In zes trends gaf Peverelli inzicht aan de aanwezige bestuurders over hoe financiële instellingen in kunnen, misschien zelfs moeten, spelen op dit gedrag. Aan de hand van aansprekende voorbeelden hield Peverelli zijn toehoorders onder meer voor hoe zij met wetenschap van deze consumententrends hun band met de consumenten kunnen versterken. Volgens Pe-verelli moeten banken en verzekeraars rekening houden met een consument die:• een andere relatie met financiële instellingen heeft dan voorheen • vraagt om transparantie en eenvoud• meer zijn eigen weg zoekt• vertrouwt op de wijsheid van de meerderheid• waarden opnieuw waarderen• gevoel wil hebben zijn bank dichtbij te hebben

Inspelen op deze trends zorgen er volgens Peverelli voor dat een financiële instelling aansluiting vindt of houdt bij de consument. Wat is de behoefte van de consument de komende vijf jaar, waar slaat een consument op aan en hoe reageer je hier als bedrijf op? Vragen waar Peverelli aan de hand van vele voorbeelden antwoor-den op geeft in zijn boek. Ook tijdens en na de bijeenkomst vond er een levendige discussie plaats tussen bestuurder en schrijver.

Meer info: www.reinventingfinancialservices.com

Bijeen komst implementatie Code BankenNa een eerste bijeenkomst in

maart dit jaar organiseerde

de Nederlandse Vereniging

van Banken op 10 november

wederom een bijeenkomst over de

implementatie van de Code Banken.

De bijeenkomst gaf de mogelijkheid om gedachten te wis-selen over de toepassing Code Banken. In drie deelsessies werd gediscussieerd over communiceren en rapporteren over Code Banken, het Product Approval Process en Permanente Educatie. Communiceren en rapporteren over Code BankenBij het thema communiceren en rapporteren over de Code Banken gaf Aart Rietveld, Secretariaat Raad van Bestuur en Economisch Onderzoek Bank Nederlandse Gemeenten (BNG), een inleiding. Bij deze sessie kwamen diverse zaken aan bod, onder meer de verantwoording in het jaarverslag, communice-ren met de buitenwereld, de moeilijkheid om de verantwoording van de Code Banken naast kwalitatief ook kwantitatief inzichte-lijk te maken en het meetbaar maken van cultuurverandering.

Bank|Wereld

Page 9: Bank | Wereld

Bank|Wereld

Een van de begrippen die in 2010 publieke bekendheid heeft gekregen is stress testing. Een stresstest geeft inzicht hoe een bank bestand is tegen financiële tegenvallers en of er voldoende kapitaal aanwezig is om deze tegenvallers op te kunnen vangen.

In de afgelopen maanden vonden vele nieuwe ontwikkelingen plaats op het vakgebied. Zo stelde het overkoepelende orgaan van Europese banken toezichthouders (Committee of European Banking Supervisors, CEBS) leidraden op voor stress testing. Daarnaast is een Europese stresstest afgenomen. De recente financiële crisis heeft aangetoond hoe complex het financiële systeem is. Dat stress testing, een al jarenlang beproefd middel in de financiële sector, uit de anonimiteit is getreden toont aan dat het onder-werp hoog op de agenda staat bij banken en toezichthouders.

RelevantieDe Nederlandse Vereniging van Banken organiseerde op 18 november het seminar Stress testing. Bij gastheer SNS Reaal in Utrecht werd tijdens dit seminar dieper ingegaan op theoretische en praktische onderdelen van stress testing. Ruim 40 deelnemers, voornamelijk risk managers van diverse banken, kregen van Gertjan Thomassen en Paul Wessels – aan KPMG verbonden adviseurs risicomanagement – een presentatie over best practices in stress testing. Uitleg en dialoog vond plaats over onder meer de relevantie van stress testing voor banken en toezichthouders, de wijze waarop je een stresstest vormgeeft, de integratie van stress testing in de bedrijfsvoering, en huidige en toekomstige ontwikkelingen in stress testing en regelgeving.

SpotlightVervolgens ging Pieter Schermers (ING Groep) verder in op stress testing in de praktijk. Schermers houdt zich bezig met de kapitaalsplanning en meer specifiek met het Internal Capital Adequacy Assessment Process (ICAAP) en stress testing. Met ING als voorbeeld gaf Schermers inzicht in onder andere de verscheidene types van stresstests en de beoogde doelen, tijdslijnen, wijze van rapporteren en het gebruik van de uitkomsten. Een van de conclusies waar instemmend op werd gereageerd door de aanwezigen is dat de diversiteit van het Nederlandse bankenlandschap tot gevolg heeft dat banken stress testing intern oppakken op een manier die aansluit bij hun eigen specifieke omstandigheden; er bestaat geen ‘one size fits all’-aanpak. Afsluitend werd onder leiding van Onno Steins, adviseur Risico Manage-ment bij de Nederlandse Vereniging van Banken, ingegaan op de praktijk aan de hand van een aantal stellingen. Vooral de vragen over de praktische kanten van stress testing leidde tot de nodige discussie. Ook is besproken hoe de eisen voor stress testing door kleinere banken kunnen worden opgepakt. Waar aanwezigen het over eens zijn is dat ook in 2011 stress testing niet uit de spotlight zal verdwijnen.

[email protected]

9

Stress testing: geen ‘one size fits all’

Product Approval ProcessIn de deelsessie over het Product Approval Process werd de inleiding verzorgd door Arjan Toor, programma-directeur Customer Suitability ING. Deze bank kent acht Customer Golden Rules, die zijn ingebed in de gehele organisatie. ING heeft een volledige product review uitgevoerd, waarbij alle producten, diensten en advies-praktijken zijn getoetst aan deze Golden Rules. Permanente EducatieBij het onderwerp Permanente Educatie (PE) gaven Susan Havermans en Rens Dinkhuijsen (Rabobank) een inleiding. Rabobank past veel maatwerk toe en stemt de PE af op de individuele behoefte van elk lid van de Raad van Commissarissen en Raad van Bestuur. Daarnaast wordt gekeken naar thema’s die van belang zijn voor beide raden dan wel welke van meer belang zijn voor de RvC dan wel RvB. Uit de discussie bleek dat zowel expertise van buiten als van binnen wordt gehaald. De kern volgens alle aanwezigen is dat de PE afgestemd moet worden op de behoefte van de betref-fende bestuurder en commissaris zelf. Het belangrijkste is dat het algehele kennisniveau wordt opgehoogd. De bijeenkomst werd afgesloten door Boele Staal. Hij benadrukte het belang en de noodzaak om onderling ervaringen uit te wisselen over de implementatie ervan.

[email protected]

Page 10: Bank | Wereld

Een Amerikaanse rechter vroeg eens

aan een befaamde bankrover:

‘Why do you rob banks?’ Waarop deze

in alle oprechtheid antwoordde: ‘Sir,

because that’s where the money is.’

Criminelen zijn altijd uit op geld.

Maar samen kunnen we bankieren

wel zo veilig mogelijk maken. Als je

weet hoe ze werken, kun je je ertegen

wapenen!

Op 13 oktober lanceerde de Nederlandse Vereniging van Banken de publiekscampagne ‘Veilig bankieren’. Deze campagne is het vervolg op ‘3x kloppen’ en heeft als motto: ‘Samen houden we bankieren veilig’. In de campagne staat www.veiligbankieren.nl centraal. Consumenten vinden op deze site veel informatie, korte animaties en een documentaire over internetfraude. De slogan is ‘Als je weet hoe ze opereren, kun je je ertegen wapenen.’ De campagne Veilig bankieren richt zich sinds oktober vooral op veilig internetbankieren.

De documentaire, te zien op www.veiligbankieren.nl, draait om Ralph Warburg, een jongen die handelde in opdracht van een criminele organisatie. In de documentaire geeft hij zijn geheimen prijs. Zo krijgen kijkers inzicht in zijn praktijken en realiseren ze zich dat ze zich hiertegen kunnen wapenen. De campagne is in opdracht van de Nederlandse Vereniging van Banken uitgevoerd. Publieksonderzoek in 2009 wijst uit dat 90 procent van de respon-denten het (zeer) positief vindt dat aandacht wordt besteed aan dit onderwerp. 80 procent vindt internetbankieren veilig.

FraudecijfersIn de eerste zes maanden van 2010 is de fraude met internetban-kieren gestegen tot 4,3 miljoen euro. In 2009 ging het nog om 1,9 miljoen euro. ‘Hoewel het gaat om een beperkte omvang, is dit een goede aanleiding om ook door een campagne de strijd tegen dit fenomeen voort te zetten’, aldus Boele Staal, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Banken. De schade van ‘skimming’ van betaalpassen, die vorig jaar 36 miljoen euro bedroeg, is in de eerste helft van het jaar sterk afgenomen tot 11,8 miljoen euro. ‘Een goed resultaat van een gezamenlijke inspanning van banken, Currence en de detailhandel’.

IncidentenIn Nederland bankieren circa tien miljoen mensen via internet. Het aantal incidenten met internetbankieren met schade steeg van 154 in 2009 naar 514 in de eerste helft van 2010. De meest voorko-mende methode van fraude is ‘phishing’: een manier om iemand

Reportage

10Bank|Wereld

Voorkomen en genezen

Page 11: Bank | Wereld

zijn of haar bankgegevens te ontfutselen. De banken vergoeden in de regel de schade die de klant oploopt met internetbankieren, tenzij iemand onvoorzichtig en nalatig is geweest. ‘Banken doen er alles aan om bankieren, ook op internet, zo veilig mogelijk te maken. Ze moeten voldoen aan hoge veiligheidseisen. Ook consu-menten kunnen hun steentje bijdragen,’ aldus Boele Staal. Hij ging in op de (preventieve) maatregelen die banken treffen: detectie en monitoring van bedreigende ‘malware’ op internet, bewust-wordingscampagnes en de aanpak van zogenoemde ‘katvangers’ samen met de politie.

Ruim half miljoen bezoekers

De website www.veiligbankieren.nl van de Nederlandse Vereniging van Banken is inmiddels door ruim 550.000 bezoekers bezocht. Dit zijn dagelijks zo’n 15.000 consumenten. ‘Alhoewel internetbankie-ren als zeer veilig kan worden beschouwd hebben mensen kennelijk toch veel behoefte aan informatie. Dit verklaart het succes van de campagne’, aldus Wim Mijs, directeur van de Nederlandse Vereniging van Banken.

YouTubeOp de website worden de documentaire en de onlineveiligheidstest ‘Bankiert u veilig?’ het meest bekeken door bezoekers, gevolgd door de afzonderlijke animaties over malware en phishing. Ook het speciaal ingerichte YouTube-kanaal (www.youtube.com/user/NVBVeiligBan-kieren) wordt goed bekeken en heeft ruim 235.000 bezoekers op de teller. De documentaire wordt als leerzaam ervaren en krijgt positieve kritieken. In het televisieprogramma Tros Opgelicht!? is de documentaire Veilig bankieren uitgezonden.

Laat je niet hackenOok de Consumentenbond voert momen-teel een uitgebreide campagne gericht opveilig internetten onder het motto ‘Laat je niet hacken’. Omdat zowel deConsumenten bond als de Nederlandse Vereniging van Banken als doel heeft gesteld dat consumenten veilig moeten kunnen bankieren op internet, hebben zij de handen ineengeslagen. Het doel van beide partijen is hetzelfde, maar de insteek van de campagnes verschilt, en dit versterkt elkaar. Veilig bankieren focust op het kunnen herkennen van de werkwijze van internetcriminelen. De campagne van de Consumentenbond richt zich primair op de vraag hoe con-sumenten criminele activiteiten op hun eigen rekening kunnen voorkomen. Verder geeft de website www.laatjeniethacken.nl. tips voor een betere beveiliging van netwerken en computers.

11Bank|Wereld

KatvangersVolgens de politie stellen katvangers hun rekening ter beschikking om het frauduleus verkregen geld op te laten storten. ‘Binnen de regio Amsterdam-Amstelland waarschuwen wij al langere tijd voor de zeer vergaande gevolgen van het uitlenen van je bankrekening aan anderen, veelal tegen een vergoeding. Vaak gaat het daarbij om het wegsluizen van geld verkregen uit criminele activiteiten. Omdat met name jongeren denken op deze manier snel geld te kunnen verdienen, zijn wij de campagne ‘Laat je niet vastpin-nen’.nl enige tijd geleden gestart’, aldus Marc Schuuring van de politie Amsterdam-Amstelland. Schuuring vervolgt: ‘Daarom zijn we blij om nu samen met de Nederlandse Vereniging van Banken de handen ineen te slaan en nog meer bewustwording omtrent on-der andere deze problematiek te creëren. Afzonderlijk waren onze beide organisaties daar al mee bezig, maar een betere publiek-private samenwerking komt de resultaten alleen maar ten goede.’

De samenwerking is gericht op preventie. Niet alleen jongeren worden gewaarschuwd en aangesproken op hun gedrag met betrekking tot geldzaken, maar ook de ouders. Ouders vervullen namelijk een belangrijke signalerende functie bij de problematiek van katvangers. Samen met de Nederlandse Vereniging van Banken ontwikkelt de politie een schoolprogramma over de gevaren en gevolgen van het snelle geld maken.

Als je weet hoe ze opereren, kun je je ertegen wapenen.

Page 12: Bank | Wereld

De o

ntmoeting

12Bank|Wereld

‘Een tevreden klant is niet voldoende’

Page 13: Bank | Wereld

Waarom zouden klanten zelf geen goed oordeel kunnen vellen over hun bank?‘Om een voorbeeld te noemen: 35 procent van de Nederlanders kan niet omgaan met percentages. Die begrijpen dit statement ook niet. Meer dan 80 procent kan het concept rente-op-rente niet toepassen. Ik denk dat 99,9 procent van de mensen de fiscaliteit achter een belangrijk deel van de complexe producten niet volledig begrijpt. Voordat je als klant een goed advies van een slecht advies kunt onderscheiden moet je op dit soort onderwerpen redelijk goed beslagen ten ijs komen. Dat is voor een belangrijk deel van de klanten te hoog gegrepen.’

Banken stellen de klant centraal. U zegt: stel het klantbelang centraal. ‘Het klinkt erg subtiel, maar het is een belangrijk verschil of je de klant centraal stelt of het klantbelang. Als je de klant centraal stelt, dan meet je dingen als klanttevredenheid. Vindt de klant dat hij of zij netjes behandeld is, dat de telefoon snel wordt opgenomen en dat afspraken worden nagekomen? Dan zegt dat nog niet dat het klantbelang goed naar voren is gekomen.Maar banken hebben helemaal gelijk als ze zeggen: we moeten klanten centraal stellen. Banken zeggen: onze processen moeten beter. We moeten geen fouten maken. We moeten zorgen dat er niet een verkeerde hypotheekofferte komt en dat we dingen moeten gaan corrigeren. Dat klopt. Die operationele kwaliteit moet beter worden. Maar als je op die manier de klant centraal gesteld hebt, als je dat in orde hebt, dan ben je er nog niet.’

Is dat wel een logische eerste stap?‘Ik denk dat banken het tegelijkertijd moeten doen: als je de klant centraal stelt, kun je ook gemakkelijker het klantbelang tot uiting laten komen. Het moet in ieder geval om meer gaan dan het me-ten van klanttevredenheid.Op dit moment houden bijna alle banken enquêtes. Ze vragen klanten: wat vindt u nou eigenlijk van ons? Dan meet je percepties. Die worden ook beïnvloed door wat andere mensen van banken vinden. Op het moment dat klanten lezen dat andere klanten

‘Banken vertalen het begrip Klant Centraal vooral nog in termen van klanttevredenheid en het installeren of het opwaarderen van een pro-ductgoedkeuringsproces’, concludeerde de Monitoring Commissie Code Banken begin december (zie ook pagina 4). Voor de zekerheid merkte de commissie nog op dat klanttevredenheid een ‘onvoldoende maatstaf’ is voor het centraal stellen van de klant – een van de opdrachten van de Code Banken.AFM-bestuurder Theodor Kockelkoren onderschrijft die stelling. Volgens hem begaan banken zelfs een fundamentele fout als ze menen dat ze door het oordeel van klanten zo centraal te stellen, de geest van de Code Banken kunnen naleven. Klanten zijn immers niet in staat om een gedegen oordeel te geven over financiële producten of diensten; om die reden is nou net de Wet op het financieel toezicht (Wft) en de Autoriteit Financiële Markten in het leven geroepen, zegt Kockelkoren. ‘Op financiële markten is het probleem dat klanten het verschil tussen een goed en een slecht product niet kunnen herkennen, en ook niet tussen een goed en een slecht advies. Dat is de wortel van alle ellende. Daarom kunnen klanten banken maar moeizaam scherp houden.’

13Bank|Wereld

Theodor Kockelkoren is sinds 2008 lid van het bestuur van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Hij houdt toezicht op de financiële dienstverlening aan consumenten. Deze ‘retailkant’ omvat zowel de verkoop van het advies rond spaar- en leen pro-ducten, maar ook verzekeringen, beleggingen en hypotheken.

‘Een tevreden klant is niet voldoende’AFM-bestuurder Kockelkoren over Klant Centraal

Page 14: Bank | Wereld

slecht hypotheekadvies hebben gekregen en dat ze daarmee in de problemen zijn gekomen, dan zal dat de perceptie bij meerdere banken beïnvloeden. Daarom is het uitstekend dat de sector het initiatief heeft genomen tot de Code Banken, om te proberen om de hele sector naar een hoger plan te krijgen. Want de sector heeft ook heel duidelijk een gezamenlijk belang.’

Toch blijft dat klantbelang wat achterwege. Wat doet de AFM hieraan?‘Wij zijn met dit traject nog niet zo heel erg lang bezig. In 2006 is wet- en regelgeving geïntroduceerd; toen is ons de taak pas gege-ven om met die financiële dienstverlening aan de slag te gaan. Wat dat betreft zijn wij nog echt een hele jonge toezichthouder.Wat ons wel heeft geholpen om dit onderwerp nadrukkelijker op de agenda te krijgen bij de gesprekken die wij met banken hebben, is de kredietcrisis. De samenleving is daardoor kritischer naar ban-ken gaan kijken, waardoor banken ook meer dan in het verleden bereid zijn om kritisch naar zichzelf te kijken.En een tweede belangrijke bijdrage aan ons werk, in de mind set van bankiers, is de ondergang van DSB. Toen werd het veel bankiers heel duidelijk dat, op het moment dat je het niet goed doet met je klanten, het ongelooflijk grote consequenties kan hebben. En DSB heeft de kritische houding van de samenleving naar banken nog eens een keer verder verhoogd. In 2010 zag je bij banken echt een versnelling in hun streven om het klantbelang weer centraal te stellen.’

Banken luisteren inmiddels gemakkelijker naar kritiek. En de AFM? U heeft de misstanden bij DSB niet voorkomen.‘Mijn stelling zou ook zijn: als de politiek vijftien jaar eerder had besloten om de WFD te introduceren en het toezicht daarop, dan hadden wij geen DSB gehad. DSB was al op z’n hoogtepunt op het moment dat die wet- en regelgeving en dus het toezicht werd ge-ïntroduceerd. DSB was al vijftien jaar actief om met haar business-model, met haar praktijken, groot te worden op de Nederlandse markt; zonder dat daar een tegendruk voor was.De sector maakt – soms terecht – kritische kanttekeningen bij de ongelooflijke hoeveelheid regelgeving die de afgelopen tien jaar over de sector is uitgegoten en in het verlengde daarvan het toe-zicht. Maar dat is gebeurd in het kielzog van het ene na het andere schandaal. Het begon met LegioLease, vervolgens de woekerpolis-sen, vervolgens hypotheekschandalen. De politiek heeft toen ge-zegd dat dit zo niet kan: we moeten hier iets aan doen, we hebben regelgeving en toezicht nodig.’

Cultuurveranderingen kosten tijd.‘Absoluut. Wij voeren gesprekken met de grote instellingen over de kwaliteit van hun advisering, en ook wel over de kwaliteit van hun producten – sinds 2006. Maar het is nu veel eenvoudiger voor ons om de aandacht te krijgen voor de problemen die er zijn, dan in 2006. In 2006 was bij banken nog de overheersende gedachte: wij doen het goed. De reactie was in veel gevallen: “Natuurlijk, er gaat af en toe misschien wel eens wat fout en dat moet dan gecorri-geerd worden. Maar dan spreken we over incidenten.”Inmiddels is een ander gesprek met de banken mogelijk. “Natuur-

De o

ntmoeting

1414Bank|Wereld

Page 15: Bank | Wereld

een statement af te geven hoe het staat met de implementatie van de Code Banken bij hun instelling, dat dat voldoende is. Dat er voldoende krachten in de samenleving zullen zijn die die bank bij de les zullen houden. Daar zijn wij wat sceptisch over, omdat wij in het verleden genoeg van dit soort constructies hebben gezien; denk aan de Code Corporate Governance, waarin deze dynamiek onvoldoende uit de verf is gekomen.’

Hoe is de relatie tussen AFM en de politiek?‘Ik denk dat die goed is.’

Ook als je naar afgelopen jaar kijkt?‘We hebben het afgelopen jaar natuurlijk een hele discussie gehad over de hypotheekcode. Wij hebben onze verantwoordelijkheid genomen omdat we grote risico’s zien op het moment dat die onvoldoende wordt aangescherpt. Heel veel partijen, ook een deel van de politieke partijen, zijn kritisch geweest over die voorstellen. Tegelijk zegt diezelfde politiek ook tegen ons: het is uitstekend dat jullie dat doen. Wij hoeven het niet altijd met jullie eens te zijn, maar wij betalen jullie ervoor onafhankelijk te zijn.’

In de krant staat dan dat de AFM is ‘teruggefloten’. Dat tast je gezag aan.‘Dat zijn de verhoudingen zoals ze zijn. Wij zijn toezichthouder en geen dictator. Dat betekent dat wij niet het laatste woord hebben. Maar we moeten wel ons woord goed kunnen verkondigen. Dat is ook onze rol, dat moeten wij kunnen doen. Ik denk niet dat dat ons gezag aantast.’

Voor het grote publiek is het onderscheid tussen DNB en AFM niet altijd duidelijk.‘Nee. Aan de gemiddelde Nederlander is het Twin Peaks-model van toezicht lastig uit te leggen. Je kunt je wel afvragen hoe erg dat is, als het toezicht goed functioneert. Wel moet de Nederlander vertrouwen kunnen hebben in het toezicht, net als in de banken. En als de Nederlander niet begrijpt dat er twee fundamenteel ver-schillende, soms ook conflicterende toezichtfuncties in Nederland aanwezig zijn, is het moeilijker om het vertrouwen in het toezicht hoog te krijgen. We zullen daar dus wel iets mee moeten gaan doen. Goed uitleggen hoe het toezicht in Nederland functioneert.’

Goed uitleggen. Dat is de oplossing?‘Ja. Daar is een hele interessante parallel met de uitdaging waar banken voor staan. Veel banken hebben de afgelopen vijftien jaar de afstand tot hun klanten vergroot, in ieder geval de emotionele afstand. Wij zijn er nog niet erg lang, maar ik denk dat er ook een afstand zit tussen ons en een van onze belangrijkste stakeholders-groepen, de klant, de burger, de consument. Voor ons is het belangrijk dat wij niet alleen goed communiceren naar de sector, maar dat we ook heel goed communiceren naar die burger en dat we ook proberen om onszelf beter benaderbaar te maken voor die burger. We hebben bijvoorbeeld de afgelopen anderhalf jaar geïnvesteerd in onze website voor consumenten. Onze naamsbe-kendheid en het bezoek aan de site blijft groeien. Maar daar kan het niet bij blijven. Ook de AFM moet aan de slag.’

Daan van Seventer

Bank|Wereld 15

lijk zijn er incidenten en die zijn extra vervelend. Maar er zijn ook vrij veel activiteiten van banken die niet aan de gestelde normen voldoen. Stelt u nou daadwerkelijk het klantbelang centraal?”Wij hebben bijvoorbeeld afgelopen jaar samen met de sector veel aandacht besteed aan sparen. En we zijn samen met de sector tot de conclusie gekomen dat we het dakpansparen niet langer meer moeten willen. Dat fenomeen van dakpansparen – waarbij de spaarrente voor vaste klanten stilletjesaan wordt verlaagd (red.) – eet het vertrouwen van klanten op. Dat moet je als sector niet willen.’

Wat is in zo’n concrete kwestie uw rol als AFM? Advisering? Toezicht?‘Voor een deel is toezicht advies. Op het moment dat de sector de eigen verantwoordelijkheid voelt, dan hoeft toezicht niet heel veel meer dan advies te zijn.’

Voelt de sector de eigen verantwoordelijkheid nu?‘Dat ligt gevarieerd. Onze indruk is bij het sparen wel. Maar wij hebben ook nog onderwerpen waar het wat moeilijker is om voort-gang op te krijgen. En ook bij sparen is het niet zonder slag of stoot gegaan. Dat is niet helemaal een “adviestraject” geweest. We heb-ben met partijen toch wel vrij indringend gesproken. Het gaat niet alleen om de formele middelen die wij zouden kunnen inzetten. Ik denk dat de publieke opinie ook erg heeft geholpen.’

U zegt dat het niet alleen om de formele middelen gaat. Is dat een understatement?‘Het feit dat je de formele middelen hebt, is vaak voldoende om een instelling te kunnen beïnvloeden. Het zou heel treurig zijn als je steeds die middelen zou moeten inzetten. Dat instellingen weten dat er een stok achter de deur is, is vaak voldoende om op een serieuze manier een gesprek te kunnen voeren. Dat is ook een van de redenen waarom wij richting politiek pleiten voor een principe in de wet, in het verlengde van de Code Banken, dat ons in staat stelt om af te dwingen dat banken hun eigen code naleven. Op het moment dat wij zien dat een bank een artikel van de eigen code niet naleeft, kunnen we dan heel serieus waarschu-wen. Daarbij gaat het voor ons om twee punten: het verankeren van het klantbelang in de cultuur, en het hebben van een goed product ontwikkelingsproces. Want achter de Code Banken zit niet echt een sanctiemechanisme. En op het moment dat de markt de komende jaren weer concurrerender wordt en er bijvoorbeeld opnieuw buitenlandse partijen op de Nederlandse markten komen, om zich ten koste van de Nederlandse banken een plekje te ver-werven, dan zal die dynamiek op de markt weer snel toenemen en heb je een kracht nodig die iedereen eerlijk houdt. Omdat de sec-tor dat sanctiemechanisme achterwege laat, lijkt het ons verstandig dat wij als toezichthouder die rol vervullen.’

Banken zeggen dat de monitoringcommissie voldoende druk oplevert.‘Dat hoor ik ook. De monitoringcommissie is een belangrijke kracht om de sector in beweging te brengen, maar zij kan achterblijvers niet aanpakken, of buitenlandse nieuwkomers. De Monitoring Commissie noemt geen man en paard, die rapporteert in generieke zin. Zij roepen individuele banken niet op het matje om precies aan te geven wat er aan schort en wat er verbeterd moet worden. Zij hopen dat als een bank gedwongen wordt om in het jaarverslag

Page 16: Bank | Wereld

Bank|WereldBank|Wereld

Kort

Winkelier profiteert van nieuwe pinregels Pinnen wordt sneller en goedkoper voor winkeliers. Currence, het bedrijf dat het pinverkeer in Nederland regelt,

liet 8 november weten dat het de regels voor pinnen aanpast.

Winkeliers kunnen voortaan gewoon via internet hun betaalverkeer regelen, in plaats van met een telefoonlijn in te bellen.

Tot nu toe moest een pinautomaat gekoppeld zijn aan een gecertificeerde datacomlijn, zodat klanten veilig kunnen pin-

nen. Door extra veiligheidsmaatregelen in de betaalautomaat en bij de computersystemen die de transacties verwerken, is

zo’n telefoonlijn niet langer noodzakelijk. Pinnen via internet gaat aanzienlijk sneller dan pinnen met een inbelverbinding.

Daarnaast is internetpinnen vaak goedkoper, omdat ondernemers een vast maandbedrag betalen, en niet meer voor elke

transactie geld kwijt zijn.

Banken willen Nederland in IMF-bestuur Een Nederlandse vertegenwoordiging in het bestuur van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) is wenselijk en doet

recht aan de sterke positie van ons land in het internationale bankieren. Dat stelt de Nederlandse Vereniging van Banken,

nu de Nederlandse zetel in het IMF-bestuur op de tocht staat. De G20 besloot in oktober dat Europa twee zetels in het

bestuur van het IMF moet afstaan aan opkomende landen. Europa bezet negen zetels in het bestuur van 24 landen.

Nederland vertegenwoordigt met zijn zetel ook andere landen, voornamelijk uit Oost-Europa. De NVB wijst erop dat Neder-

land zevende staat op een internationale ranglijst van internationaal bankieren. De 187 lidstaten moeten de besluiten van

de G20 nog goedkeuren en daarna komt de nieuwe samenstelling van het bestuur aan de orde.

iDeal snuffelt voorzichtig over de grens iDeal, het betalingssysteem dat in Nederland veelvuldig gebruikt wordt voor het doen van internetbetalingen, kijkt voor-

zichtig over de grens. Vanaf eind oktober wordt samen met Duitsland en Oostenrijk gewerkt aan een koppeling van iDeal

met bestaande systemen daar.

Zo succesvol als iDeal in Nederland is, zijn de daarop lijkende systemen in het buitenland bij lange na niet. Naar ver-

wachting worden dit jaar in Nederland zo’n 65 miljoen betalingen met iDeal verricht; in Duitsland gaat het om slechts vijf

miljoen transacties op jaarbasis en in Oostenrijk gaat het om drie miljoen handelingen. ‘Zowel consumenten als onder-

nemers zien het systeem graag de grens overgaan’, aldus Piet Mallekoote, directeur iDeal. In Nederland waren het juist

de ondernemers, onder de vlag van Thuiswinkel.org, die voor de populariteit van het systeem hebben gezorgd door er

massaal aan mee te doen. ‘Een dergelijke overkoepelende club hebben ze in het buitenland niet.’

AFM ziet verbetering hypotheekadviezen De kwaliteit van de hypotheekadvisering is sinds 2007 verbeterd. Dat blijkt uit een op 21 oktober gepubliceerd onder-

zoek van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Het percentage financiële dienstverleners waarbij de kwaliteit van

het hypotheekadvies ‘redelijk tot goed’ is, is gestegen van 75 naar 85. De Consumentenbond is echter nog steeds niet

tevreden. Ook de toezichthouder zelf ziet nog de nodige ruimte voor verbeteringen. ‘De kwaliteit van het hypotheekadvies

is zichtbaar verbeterd. De aard en omvang van deze verandering is een stimulans voor verdere noodzakelijke verbetering’,

concludeert de AFM.

De Consumentenbond uitte scherpe kritiek op de toezichthouder: ‘Uit het onderzoek blijkt dat één op de zes consumen-

ten in 2009 geen goed hypotheekadvies kreeg, maar de toezichthouder zwijgt over de betekenis hiervan voor de bena-

deelden.’ De bond wil dat de AFM consumenten die vorig jaar slechte hypotheekadviezen kregen, helpt om te achterhalen

of zij financieel zijn benadeeld.

Amsterdam test met geldvrije winkels De gemeente Amsterdam gaat een test uitvoeren met geldvrije winkelgebieden. In de hoofdstedelijke wijken De Pijp en

Nieuw-West kan binnenkort in winkels alleen nog met pin of chipkaart worden betaald. Doel is het aantal overvallen op

winkels terug te dringen. Het overgrote deel van de winkeliers geeft vrijwillig gehoor aan de maatregel, zegt gemeente-

woordvoerder Bartho Boer op 12 oktober tegen Het Parool. De gemeente, politie en het Openbaar Ministerie in Amster-

dam kondigden begin dit jaar al aan het aantal overvallen terug te willen dringen. Vorig jaar waren er 547 van dit soort

misdrijven in de hoofdstad, 11 procent meer dan in 2008. ‘De buurten moeten volstrekt onaantrekkelijk worden voor

overvallers, gewoon omdat daar voor hen niets meer is te halen. We hopen en verwachten dat klanten hierin meegaan’,

aldus Boer. Wanneer de maatregel een succes blijkt, worden ook andere Amsterdamse buurten geldvrij gemaakt.

16

Page 17: Bank | Wereld

Bank|WereldUitgesproken

17

Sinds 2008 bevindt de Nederlandse Vereniging van Banken zich in een proces van herpositionering en herstructurering naar doorontwikkeling tot een nog professionelere brancheorganisatie voor de banken in Nederland. Met deze herpositionering wil de Nederlandse Vereniging van Banken het rendement van belangenbehartiging verder vergroten. Kernbegrippen hierbij zijn openheid, transparantie, multidisciplinaire samenwerking, flexibiliteit, duidelijke vertrouwenslijnen en toegankelijkheid voor leden en stakeholders.

Het kantoor van de Nederlandse Vereniging van Banken moet deze andere manier van werken optimaal faciliteren en versterken. Met de verhuizing naar het nieuwe kantoor ontstaat er openheid, wordt samenwerking bevorderd en krijgt de platformfunctie voor leden door de toename van vergaderfaciliteiten en bereikbaarheid een nieuwe impuls.

Interieurarchitect Nina Graziosi heeft met bovengenoemde kernbegrippen een dynamische en efficiënte werkomgeving ontworpen die recht doet aan de werkwijze die de Nederlandse Vereniging van Banken voorstaat. Door het gebruik van kleur, verbindende elementen, beeld en glas ontstaat er in het nieuwe kantoor een gevoel van verbinding, samenwerking en transparantie.

Het nieuwe kantoor geeft de essentie weer van de vereniging: efficiënt, goed bereikbaar en dynamisch. We verwelkomen u binnenkort graag.

Ons nieuwe adres:Nederlandse Vereniging van BankenGustav Mahlerplein 29-35, 1082 MS AmsterdamPostbus 7400, 1007 JK Amsterdamt 020 55 02 888 , e [email protected] www.nvb.nl

Nieuwe energie in een nieuwe omgeving

Vanaf 20 december 2010 behartigt de Neder-

landse Vereniging van Banken de belangen van

haar leden vanuit een nieuw onderkomen aan het

Gustav Mahlerplein 29-35 in Amsterdam.

Page 18: Bank | Wereld

Zorgplicht loont! Praktijkgids over zorgplicht en beloning

De financiële branche worstelt enorm met de invulling van wet- en regelgeving rond zorgplicht en beloning. Veel financieel dienstverleners experimenteren met uren-declaraties, serviceabonnementen, vaste tarieven en allerlei hybride vormen. In de praktijk doemen bij ieder beloningsmodel veel vragen en dilemma’s op. Om er enkele te noemen: • Hoe bepaal je een eerlijke prijs voor de diensten die de

intermediair verleent? • Welke mogelijkheden zijn er om nazorg op een effici-

ënte manier te organiseren? • Hoe ga ik om met een klant die niet (voldoende) mee-

werkt? •Wie is er verantwoordelijk voor de zorgplicht als er meer

financieel dienstverleners bij zijn betrokken? Zorgplicht loont! biedt de helpende hand bij alle praktijk-vragen over zorgplicht en beloning. Aan de hand van best practices, wet- en regelgeving en uitspraken van geschil-lencommissies en rechters over zorgplicht en beloning komen de belangrijkste zorgplicht- en beloningsaspecten aan bod.

Spelregels op de apenrotsOver leiderschap en corporate governance

Niet wetten en regels maar macht en menselijk gedrag bepalen het (dis)functioneren van commissarissen en be-stuurders. Overheden en codes die de mannen boven op de apenrots proberen te sturen – het is onbegonnen werk. De toenemende (regel)druk en roep om transparantie creëren alleen maar bange commissarissen, bestuurders die hen vaak als noodzakelijk kwaad zien. Zo veel talent aan beide zijden van de tafel, met vaak zo weinig resul-taat. Hoe moeten we omgaan met dit fragiele vertrouwen? De beursgenoteerde onderneming is van origine een zwak governancemodel, maar het kan en moet anders. Cools en Winter gaan het debat aan in deze publicatie waarin ook hun columns uit Het Financieele Dagblad zijn opgenomen. Ze zetten de problematiek van ongepassio-neerde en onderpresterende raden van commissarissen en bestuur helder op de kaart en bieden een prikkelend perspectief. Zij introduceren in Spelregels op de apenrots hun Board-gps, een instrument voor zelfreflectie en een kompas voor passion in the boardroom. Dit boek is voor managers en bestuurders die duidelijkheid zoeken in de theorie en praktijk van goed bedrijfsbestuur.

Titel: Zorgplicht loont! Praktijk-

gids over zorgplicht en beloning

Auteur: Drs. S. Janssen en

mr. I. van Velzen

Pagina’s: 256

Taal: Nederlands

Uitgever: NIBE SVV

ISBN: 9789055162840

Publicatiedatum: november 2010

Prijs: € 36,95

Titel: Spelregels op de apenrots

Over leiderschap en corporate

governance

Auteurs: Kees Cools, Jaap Winter

Pagina’s: 144

Taal: Nederlands

Uitgever: Business Contact

ISBN: 9789047003339

Publicatiedatum: december 2010

Prijs: € 19,90

18Bank|Wereld

Uitgelezen

Page 19: Bank | Wereld

(On)duidelijkheid over risicoprofielen Financiële ondernemingen kunnen de aanbevelingen uit deze leidraad gebruiken om de beleggingen en risico’s beter aan te laten sluiten bij hun risicoprofielen. En door betere informatie te geven over de beleggingen en risico’s bij een risicoprofiel kunnen con-sumenten hierin meer inzicht krijgen en risicoprofielen met elkaar vergelijken.

RisicowijzerDe AFM heeft in de leidraad zes, voor een consument belangrijke, vragen geformuleerd die de informatie die een financiële onderne-ming verstrekt moet kunnen beantwoorden. De AFM heeft daar-naast een grafische weergave van het risicoprofiel ontwikkeld, de risicowijzer. Deze geeft de consument in één oogopslag een indicatie van het risico van de beleggingen achter een risicoprofiel. De risico-wijzer is niet verplicht, maar kan ter ondersteuning van de andere informatie worden gebruikt. De leidraad is geen wet- of regelgeving. Financiële ondernemingen zijn vrij om de aanbevelingen van de AFM wel of niet te implementeren en te bepalen op welke wijze zij dit doen.

Goed begrijpenDe Nederlandse Vereniging van Banken deelt het streven van de AFM naar zo goed mogelijke informatie aan consumenten over beleggingen die passen bij een bepaald risicoprofiel. Als consumen-

Op 19 november maakte de Autoriteit Financiële Markten (AFM) bekend dat beleggende consumenten betere informatie kunnen krijgen over de beleggingen die passen bij hun risicoprofiel. Zo sluiten geadviseerde beleggingsportefeuilles ook beter aan bij beleggers. Financiële ondernemingen die beleggingsadvies geven of vermogensbeheer bieden kunnen dit realiseren aan de hand van de ‘leidraad informatie over risicoprofielen’ van de AFM.

ten de beleggingen goed begrijpen en de daarbij behorende risico’s kennen, kunnen zij een goede keuze maken en zijn hun verwachtin-gen realistisch. Het is goed dat financiële ondernemingen voor hun klanten hun eigen risicoprofielen kunnen blijven hanteren en dat de AFM op dit punt geen standaardisatie voorstelt.

StandaardinformatieBij de informatievoorziening aan de consument dient aan de ene kant te worden gewaakt voor te veel informatie en aan de andere kant voor te grote vereenvoudiging die het gevolg kan zijn van het streven naar standaardinformatie voor de gehele sector. In het kader van de beleggingsdienstverlening wordt door de banken al een grote hoeveelheid informatie aan de consument verstrekt. Het zou daarom goed zijn als eerst zou worden onderzocht aan welke extra informatie de consument het meest behoefte heeft en welke hem het beste helpt bij zijn keuze. Hiermee kan een verdere ‘overload’ aan informatie worden voorkomen. Aan het gebruik van de door de AFM ontwikkelde risicowijzer zijn beperkingen verbonden. De risicowijzer is op het eerste gezicht eenvoudig en breed toepasbaar, maar dient wel onder alle omstandigheden betrouwbaar te zijn. De banken nemen de aanbevelingen van de AFM ter harte.

[email protected]

19Bank|WereldUitgesproken

Page 20: Bank | Wereld

‘Er is iets objectiefs nodig om elkaar op aan te spreken en op af te rekenen. Dat

meer is dan alleen de winst, of net niet de wet overtreden. Nu kunnen bankiers

zich verschuilen achter de cultuur van de bank, maar met een bankierseed kun je

mensen persoonlijk aanspreken.’ Hans Ludo van Mierlo, oud-bankier en schrijver, Trouw, 17 november 2010

‘Wij zijn in Nederland gevestigd omdat Nederland een goede infrastructuur heeft.

Daarnaast is de Nederlandse samenleving transparant en stabiel. Bovendien staan

banken hier onder kwalitatief goede supervisie.’ Martin Czurda, CEO Amsterdam Trade Bank, B&E, november 2010

‘Duurzaamheid zou echt gekoppeld moeten worden aan beloningen van

bestuurders, anders blijft men te veel steken in politiek gewenst gedrag.

Duurzaamheid wordt nog te veel gezien als een kostenpost en niet als een

geïntegreerd onderdeel van de organisatie.’ Caroline Zegers, partner bij Deloitte, Accountant, 8 december 2010

‘De overheid zit zelfregulering door het bedrijfsleven in de weg door telkens

elementen uit de codes tot wetgeving te verheffen. Daarmee wordt de effectiviteit

van zelfregulering verminderd.’ Jos Streppel, voorzitter commissie corporate governance, het Financieele Dagblad, 15 december 2010

‘Klanten hebben een vertrouwensrelatie met banken. We hebben dat vertrouwen

beschaamd en klanten teleurgesteld. Ik vind dat oprecht vervelend. Ik denk dat

onze klanten hadden mogen verwachten dat een bank buitengewoon solide is. We

hebben toch hulp van de staat nodig gehad. Ik begrijp dat mensen dan schrikken.’ Nick Jue, CEO ING Retail Nederland, De Telegraaf, 7 december 2010

‘Ik vroeg soms aan mijn studenten wat noodzakelijke kwaliteiten zijn voor de CEO

van een groot bedrijf. Ik kreeg dan een rits antwoorden, maar ‘eerlijkheid’ vergaten

ze er keer op keer bij te vermelden. Ethiek is absoluut geen luxe. Dat mochten

beleggers de voorbije jaren aan den lijve ondervinden.’ Jean-Pierre Paelinck, topman van World Federation of Investors Corporation, De Tijd, 15 dec 2010