nr. 4 BIJBEL DICHTBIJ
26
BIJBEL DICHTBIJ Ledenmagazine december 2014 - nr. 4 DE BIJBEL GEEFT RICHTING Twee generaties praten over hun lijfspreuk uit de Bijbel debijbel.nl DE WACHTTOREN BESCHERMT Fotoreportage DE BIJBEL DICHTBIJ IN 2014 Bijbelgebruik wereldwijd EEN EIGEN BIJBEL VOOR WEESKINDEREN
Transcript of nr. 4 BIJBEL DICHTBIJ
BIJBEL DICHTBIJLedenmagazine december 2014 - nr. 4
DE BIJBEL GEEFT RICHTINGTwee generaties praten over hun lijfspreuk uit de Bijbel
debijbel.nl DE WACHTTOREN BESCHERMT
Fotoreportage DE BIJBEL DICHTBIJ IN 2014
Bijbelgebruik wereldwijdEEN EIGEN BIJBEL VOOR WEESKINDEREN
2
COLUMN
Taart en een bijbel
Kees de Kort 80 jaarHet Nederlands Bijbelgenootschap
feliciteert de bekende bijbelillustrator
Kees de Kort met zijn 80ste verjaardag.
Het NBG maakte in 1965 samen met
Kees de Kort een ‘bijbelvertaling’ voor
mensen met een verstandelijke beper-
king. Al snel bleek de reeks Wat de Bijbel
ons vertelt ook bij kinderen geliefd. Deze verhalen werden gebundeld
in de Kijkbijbel. De boeken met bijbelverhalen zijn in tientallen landen
uitgegeven, van Korea tot Cuba. Kees de Kort is daardoor de bekend-
ste kinderbijbelillustrator ter wereld.
Kerst met de Zandtovenaar In Kerst met de Zandtovenaar vertelt
zandkunstenaar Gert van der Vijver het
verhaal van de geboorte van Jezus. Met
indrukwekkende zandtekeningen komt
het verhaal tot leven in een muzikaal
familie-evenement op de Markt in
Roermond. Het kerstverhaal komt uit
de Bijbel in Gewone Taal. De omroepen KRO en RKK zenden dit
evenement uit op NPO 3, op 24 december om 16:45 uur en op 25
december om 17:00 uur.
Kijk voor meer nieuws op www.bijbelgenootschap.nl.
Op 26 oktober ging ik op bijbelzondag voor in een kerkdienst. In het
gesprekje met de kinderen vroeg ik: ‘Hoe kun je vieren dat een bijbel-
genootschap 200 wordt?’ Het eerste antwoord was: ‘Met een taart.’
Goed punt! Genieten is ook bijbels. En genieten hebben we gedaan,
van de tentoonstelling in Utrecht, het Bijbelfestival en alle andere
activiteiten in het land. Het was genieten om met prinses Beatrix de
grootste bijbelpagina te openen, en aan het eind van de middag de
complete, kleurrijke pagina te zien.
Maar het tweede antwoord was minstens zo goed: ‘Met een nieuwe
bijbel.’ Wij hebben op 1 oktober de Bijbel in Gewone Taal gepresen-
teerd. En we krijgen geweldige reacties (naast enige kritiek, die er
ook bij hoort). Mensen die aan tafel met hun tieners weer in de Bijbel
lezen. Mensen die voor het eerst echt in de Bijbel lezen. Of nieuwe
ontdekkingen doen in de Bijbel. En daar gaat het ons om: zorgen dat
de Bijbel dichtbij komt, in Nederland en daarbuiten.
Nu is 2014 bijna voorbij. Het kerstfeest nadert alweer. We kunnen
dankbaar terugkijken op een prachtig jaar. Laten we deze kerst
daarom ‘gewoon’ meezingen met het danklied van de engelen in
Lucas 2:14: ‘Alle eer aan God in de hemel. En vrede op aarde voor de
mensen van wie God houdt.’
Gezegende kerstdagen en een gelukkig 2015 gewenst!
Rieuwerd Buitenwerf
Algemeen directeur
Nieuws
3
Colofon Bijbel Dichtbij is het ledenmagazine van het Nederlands Bijbelgenootschap. Het verschijnt vier keer per jaar. hoofdredactie Alie Toonstra redactieraad Jessica de Haan, Sandra Haverman, Christel Kerssensmet bijdragen van Leonie Bakker, Alberto Ciaccio, Stefan van Dijk, Jaap van Dorp fotografie Sandra Haverman, tenzij anders vermeld coverfoto Stefan Witte eindredactie Clazien Verheul, Jolanda Hamers (Hamerschrift) vormgeving bldsprk communicatievormgevers druk De Groot Drukkerij
Al tweehonderd jaar brengt het Nederlands Bijbelgenootschap de Bijbel dichtbij in binnen- en buitenland. Dat doen wij door de Bijbel te vertalen in begrijpelijke en moderne taal, de Bijbel beschikbaar te stellen, uitleg en achtergronden over de Bijbel te geven en mensen de relevantie van de Bijbel te laten ervaren. Ons werk wordt mogelijk gemaakt door de steun van ruim 147.000 leden en donateurs. post Postbus 620, 2003 RP Haarlem t 023 - 514 61 46 e [email protected] i www.bijbelgenootschap.nl facebook www.facebook.com/Bijbelgenootschap twitter NBG_Bijbel bank betalingen NL 74 SNSB 0266 3808 08 BV Lid van de United Bible Societies
INHOUD
02 Column
03Inhoud
08 Bijzondere bijbeltekst
09 #durftevragen
13 Bibliotheekschatten
22Projectoverzicht 2014
24Uitgaven
26 Ledenvoordeel
28 Bijbel in beeld
Wij associëren wachttorens met gevangenissen en
kastelen. Hoe zag zo’n wachttoren er uit in de tijd van
de Bijbel? Projectleider Stefan van Dijk neemt u mee
naar debijbel.nl.
Het Nederlands Bijbelgenootschap ondersteunt het kin-
dertehuis ‘Nikola Vaptsarov’ in Bulgarije. Kinderen krijgen
daar zorg en onderwijs en een eigen bijbel.
Het NBG brengt de Bijbel dichtbij. Veel jubileumactivi-
teiten kleurden het jaar, zoals de feestelijke presenta-
tie van de Bijbel in Gewone Taal. Bekijk de fotorepor-
tage met alle hoogtepunten van 2014.
De wachttoren beschermtVerdieping
Een eigen bijbel voor weeskinderenBijbelgebruik wereldwijd
De Bijbel dichtbij in 2014Fotoreportage
De Bijbel geeft richtingBijbel voor elke generatie
04
14
10
18Opa Jo Schurink (87) en zijn kleinzoon Maarten (18)
delen hun bijbelervaringen. Maarten: ‘Je hoeft je niet
aan alle wetten te houden, of precíés te leven zoals
het in de Bijbel staat. De Bijbel geeft richting.’
ONTDEKKEN
4
Beeld: Paul Becx
De wereld van de Bijbel is niet te vergelijken met de wereld van
nu. We spreken een andere taal, en we verdienen ons brood op
een andere manier. In vergelijking met de tijd van de Bijbel houden
bijvoorbeeld nog maar weinig mensen zich bezig met de productie
van voedsel. Het is dan ook logisch dat we ons allerlei zaken die
daarmee te maken hebben, niet goed kunnen voorstellen. Dat geldt
ook voor de wijnpers en de wachttoren in ‘het lied van de wijngaard’
in Jesaja 5.
Herkenbare beeldenIn de tijd van de Bijbel konden ‘wijnpers’ en ‘wachttoren’ prima
gebruikt worden als beelden voor iets anders, omdat mensen precies
wisten wat ze zich erbij moesten voorstellen. Maar in ons moderne
straatbeeld zul je die pers en die toren niet zien. Toch moet je je er
eigenlijk wel een beeld bij kunnen vormen om de bijbeltekst echt te
kunnen begrijpen. Daarom staan op debijbel.nl teksten en illustraties
om moderne bijbellezers in te wijden in de wereld waarin de Bijbel
ontstond. We zien er de wijnpers en de wachttoren, maar ook een
soldaat in uniform, een woonhuis en een graf.
Betrouwbare reconstructiesDe illustraties op debijbel.nl zijn speciaal voor deze website ontwik-
keld. Omdat het Nederlands Bijbelgenootschap wil zorgen voor be-
trouwbare afbeeldingen, komt er veel bij kijken voordat de illustratie
op debijbel.nl staat. Het begint met onderzoek door een van onze
wetenschappelijk medewerkers: hij of zij verzamelt wetenschappe-
lijke literatuur over het onderwerp en onderzoekt welke archeolo-
gische vondsten kunnen helpen om een illustratie zo betrouwbaar
mogelijk te maken. Zo is de illustratie van de wijnpers gebaseerd
op de resten van de antieke perskuip (zie pagina 7) die gevonden
zijn ten zuiden van de berg Hebron. Ook over de wachttoren zijn
archeologische gegevens gezocht. Als dit soort informatie verzameld
is, wordt die doorgestuurd naar een archeologische tekenaar. En op
basis van dit materiaal maakt de tekenaar de illustratie.
Toelichtende tekstLaten we nog even kijken naar de wachttoren. U ziet nu hoe een
wachttoren eruitzag, waar de trap zat, en hoe groot de toren was.
De illustratie van de wijnpers maakt duidelijk hoe ondiep zo’n kuip
eigenlijk was, dat de druiven écht met blote voeten geperst werden,
en hoe de mensen voorkwamen dat ze uitgleden. Maar met een
illustratie alleen zijn we er nog niet. In de toelichtende tekst leest u
dat de wachttorens vooral werden bemand in de oogsttijd en dat ze
ook gebruikt werden voor het bewaken van vee.
OnlineHoe breng je tekst en beeld samen? Je kunt natuurlijk kiezen voor
een dikke studiebijbel. Maar de opkomst van de e-readers, ›
De wereld van de Bijbel is niet te vergelijken met de wereld van nu
Wij associëren wachttorens met gevangenissen, stadsmuren en kastelen. Maar in de tijd van de Bijbel stonden
er ook wachttorens bij wijngaarden, om te zorgen dat er geen dieven of wilde dieren bij de druiven konden
komen. Hoe zag zo’n wachttoren er uit? En hoe kan kennis daarvan ons helpen om de Bijbel beter te begrijpen?
Projectleider Stefan van Dijk neemt u mee naar debijbel.nl.
De wachttoren beschermt de wijngaard debijbel.nl: de bron van illustraties, vertalingen, kaarten en aantekeningen
VERDIEPING
5
WachttorenAls de druiven in een wijngaard rijp waren, bestond het gevaar dat ze geplukt zouden worden door dieven, of opgegeten door dieren. Daarom
werd de wijngaard tijdens de druivenoogst vaak bewaakt vanaf een wachttoren, die speciaal daarvoor bij de wijngaard was gebouwd.
Zo’n stenen toren werd op een hoge plek gebouwd, zodat er een goed uitzicht was over de wijngaard. Het was een ronde of vierkante toren van
twee tot vijf meter hoog. Aan de buitenkant was een trap gemaakt. Dit soort torens werd soms ook gebouwd om schapen en geiten te bewaken.
tablets en smartphones heeft ervoor gezorgd dat
mensen vooral online zoeken naar informatie en
informatieve teksten digitaal lezen. Een voorbeeld is
het lezen van kranten: 47 procent van de Nederlan-
ders van 13 jaar en ouder leest wel eens een dagblad
digitaal (Media Standaard Survey 2013, TNS NIPO). En
het geldt ook voor boeken: 5 procent van de boeken
die verkocht worden, zijn inmiddels e-books (E-books
in cijfers Nederland Q3 2014, CB). Daarom biedt het
Nederlands Bijbelgenootschap steeds meer vertalingen
en achtergronden bij de Bijbel ook online aan. Met
kaarten, illustraties, foto’s, filmpjes en tijdslijnen komt
de Bijbel via debijbel.nl dichtbij.
debijbel.nl Doordat bijbelteksten en achtergrondinformatie op een
innovatieve manier aan elkaar verbonden zijn, kan een
bezoek aan debijbel.nl een ware zoektocht worden:
van een bijbeltekst naar een illustratie, en via een
kaart weer terug naar de Bijbel. Op debijbel.nl kun
je verdwalen in de wereld van de Bijbel, of juist snel
vinden wat je zoekt. Wie het trefwoord ‘wachttoren’
intikt, ziet waar in de Bijbel over een wachttoren wordt
gesproken. Wie Jesaja 5 online leest, ziet dat de woor-
den ‘wachttoren’ en ‘perskuip’ in de vertalingen
onderstreept zijn. En wie dan op een van deze woor-
den klikt, kan een keuze maken tussen het bekijken
van een illustratie of een toelichting op het onder-
streepte woord. Met vertalingen, tekst, beeld en uitleg
komt de Bijbel tot leven. En zo wordt duidelijk wat de
teksten van toen ons nu te zeggen hebben. ■
Op debijbel.nl kun je verdwalen in de wereld van de Bijbel
Stefan van Dijk Stefan van Dijk MA MSc
werkt sinds 2011 als
wetenschappelijk mede-
werker voor het team Bijbel-
gebruik. Hij is projectleider
van debijbel.nl en werkte
onder andere mee aan de
Bijbel in Gewone Taal en de
Samenleesbijbel. Hij is ad-
viseur voor tv-producties en
auteur van diverse uitgaven.
VERDIEPING
Wat zie je op debijbel.nl?
Bijbelvertalingen en aantekeningen over de wijngaard (Jesaja 5) zijn naast elkaar te zien.
Aantekeningen bij de Bijbel over de productie van wijn.
6
VERDIEPING
Illustraties en afbeeldingen, dit is een wijnpers. Diverse filmpjes met achtergrondinformatie, bijvoorbeeld over wijn.
Iedereen kan altijd online de Bijbel lezen op
debijbel.nl. Als lid kunt u van extra’s op debijbel.nl
gebruikmaken. U kunt inloggen op debijbel.nl met
uw naam, e-mailadres en relatienummer. Dit num-
mer staat op alle brieven die u van het NBG krijgt.
Voor debijbel.nl is het nodig om een account aan
te maken. Ook voor mensen die dat liever niet
doen, blijft de Bijbel gratis online beschikbaar. De
Nieuwe Bijbelvertaling is zonder inlog te lezen op
www.bijbelgenootschap.nl. Het doorlinken naar
de NBV vanaf een blog of beamer is hiermee ook
mogelijk zonder inlog.
7
Toegang tot debijbel.nl
Gebruikmaken van debijbel.nl
BIJZONDERE BIJBELTEKST
Alida van Veelen (60)Alida van Veelen is
getrouwd, heeft vier
kinderen, werkt als CJG
coach en leest elke dag
twee keer in de Bijbel.
Heel lang ben ik op zoek geweest naar het spreken van God in
mijn leven. In 2010 raakte ik bekend met ‘lectio divina’, dat is
mediterend lezen en luisteren naar God. Ik vond het de allereerste
keer heel spannend: zou ik God horen? Groot was mijn verwonde-
ring dat God mij liet weten: je bent gezegend om tot zegen te zijn.
Het thema ‘zegen’ houdt me veel bezig. Is zegenen alleen voorbe-
houden aan ambtsdragers in de kerk? Wat is zegen? Mogen ouders
hun kinderen zegenen? Ik ben regelmatig in het klooster geweest,
heb me verdiept in Benedictus en heb boeken gelezen van de laatste
twee pausen. Die ervaringen verschillen sterk van de gereformeerde
traditie waarin ik ben opgevoed. De traditie en de nieuwe ervaringen
hebben me allebei gevormd.
Tijdens een kloosterweekend dit jaar was een van de opdrachten
om naar aanleiding van Romeinen 12:9-21 creatief uiting te geven
aan wat er op dat moment in je leven speelde in relatie tot God.
In dat stuk Romeinen komt heel veel aan de orde. Wat mij totaal
onverwacht raakte was vers 14: ‘Zegen uw vervolgers; zegen hen.’ Ik
maakte een wandtegel om me erbij te blijven bepalen. Zegen is voor
mij nu een actieve geloofsdaad. God spreekt, dat is me inmiddels
duidelijk.
Romeinen 12:14 (NBV)Zegen uw vervolgers; zegen hen, vervloek hen niet.
8
#DURFTEVRAGEN
In de Bijbel in Gewone Taal staat in Genesis 1:26, 28
dat de mensen de baas moeten zijn over de aarde, en
over alle dieren. Dat klinkt niet prettig: ‘de baas zijn’.
Geeft dat de bedoeling van de tekst wel goed weer?
Hadden de vertalers hier niet een ander woord kunnen
kiezen?
In andere vertalingen staat dat de mensen de aarde
moeten onderwerpen en over de dieren moeten
heersen. Die vertalingen lijken de overheersing van de
mens goed te praten. Maar deze teksten in Genesis
1 bedoelen niet dat de mensen toestemming hebben
gekregen om de aarde uit te buiten en met de dieren
te doen wat ze maar willen. Het gaat erom dat de
mensen sterk genoeg zullen zijn om de bedreigingen
van de natuur het hoofd te bieden. Ze moeten niet het
onderspit delven in de strijd tegen de roofdieren en
het geweld van de natuur. De vertaling in de Bijbel in
Gewone Taal geeft die betekenis goed weer.
Heeft u zelf een vraag over een tekst in de Bijbel?
Stuur uw vraag onder vermelding van ‘Bijbel Dichtbij’
naar Jaap van Dorp via [email protected].
In het verhaal over Simson (Rechters 13-16) in de
Bijbel in Gewone Taal lees ik dat de moeder van
Simson geen wijn of bier mag drinken tijdens de
zwangerschap. In andere vertalingen staat er ‘sterke-
drank’ in plaats van ‘bier’. Waar komt de vertaling ‘bier’
vandaan?
Bij het vertalen van de Bijbel worden de nieuwste
inzichten uit de bijbelwetenschap gebruikt.
Bier is een betere weergave van een Hebreeuws
woord dat vroeger met ‘sterkedrank’ werd vertaald.
Bijbelwetenschappers zien nu verband met het
gerstebier dat heel populair was in Babylonië, Assyrië
en Egypte. Bij archeologisch onderzoek in Israël zijn
verschillende voorwerpen gevonden die te maken
hebben met bierproductie. Men maakte het bier op
smaak met vruchten, kruiden en honing. Vóór het
drinken moest het bier daarom eerst gefilterd worden
met behulp van een zeefje. Bier was in de oudheid
een goed alternatief voor drinkwater, omdat de alcohol
de drank zuivert van allerlei schadelijke bacteriën.
Maar bier was er niet alleen om de dorst te lessen.
Arbeiders konden loon uitbetaald krijgen in bepaal-
de hoeveelheden bier. En het werd ook gebruikt als
hoestdrank en laxeermiddel.
Jaap van DorpDr. Jaap van Dorp werkt
sinds 1991 als oud-
testamenticus bij het
Nederlands Bijbelgenoot-
schap. Hij werkte mee aan
de revisie van de Groot
Nieuws Bijbel en aan De
Nieuwe Bijbelvertaling.
Vanaf 2006 werkte hij mee
aan de Bijbel in Gewone
Taal. In elke Bijbel Dichtbij
geeft hij antwoord op
prangende vragen van
lezers over de Bijbel.
#DURF TE VRAGEN
9
Filistijnse bierkruik uit de IJzertijd (foto: Wikimedia Commons)
10
1
Bulgarije is sinds 2007 lid van de Europese Unie. Maar
een zelfde sociaal economisch niveau als Nederland
heeft deze lidstaat nog lang niet bereikt, en de kans
op armoede en sociale uitsluiting is er groot. Zo is het
minimumloon circa 120 euro per maand. 1 op de 5
Bulgaren leeft onder de armoedegrens. In Bulgarije zijn
veel weeskinderen: 25.000 kinderen wonen er in 140
wees- en kindertehuizen.
Kindertehuis ‘Nikola Vaptsarov’Het kindertehuis ‘Nikola Vaptsarov’ is een van de
grootste instituten in Bulgarije die voor hulpbehoe-
vende kinderen zorgen. Het ligt in het dorp Roman,
anderhalf uur rijden van de hoofdstad Sofia. Het tehuis
kan al jaren rekenen op de steun van het Bulgaars
Bijbelgenootschap.
Directeur Radoslav Apostolov van het Bulgaars Bijbel-
genootschap: ‘De overheid bekommert zich nauwelijks
om de lichamelijke behoeften van de kinderen, laat
staan om hun geestelijke behoeften. Daarom inves-
teren wij als Bijbelgenootschap in organisaties die
zelf het initiatief nemen om voor kinderen te zorgen,
Het Nederlands Bijbelgenootschap helpt mee de Bijbel dichtbij te brengen in bin-nen- en buitenland. Samen met het Bulgaars Bijbelgenootschap investeren we in het kindertehuis ‘Nikola Vaptsarov’. Daar krijgen kinderen zorg, aandacht en onder-wijs. Ieder kind ontvangt ook een eigen kinderbijbel.
1 op de 5 Bulgaren leeft onder de armoedegrens
EEN EIGEN BIJBEL VOOR WEESKINDEREN
DOORGEVEN
Vanaf 2012 17.692
Bijbels en boeken met
bijbelverhalen verspreid
11
zoals dit kindertehuis. We doen dit onder andere door
het tehuis een paar keer per jaar te bezoeken en er
kinderbijbels uit te delen. Daarnaast ondersteunen we
organisaties die sportactiviteiten en theateroptredens
verzorgen om zo kinderen de aandacht te geven die
ze verdienen.’
Barmhartige SamaritaanIvet Simeona is directrice van het weeshuis en vertelt
waarom deze hulp zo belangrijk is. ‘Kinderen in tehui-
zen zijn kwetsbaar. Sommige kinderen zijn getrau-
matiseerd. De meesten zijn niet naar school geweest
en hun sociale vaardigheden zijn minder sterk dan
die van hun leeftijdsgenootjes die wel onder normale
omstandigheden zijn opgegroeid. Wat we hier doen is
kinderen onderwijs geven. Daarbij geloven we ook dat
de Bijbel hen kan helpen in hun leven. We geloven
namelijk dat de Bijbel hen kan helpen in hun leven.
We geven het voorbeeld mee van de barmhartige
Samaritaan: geef om anderen.’
Bos bloemen als dankVaak komen oud-bewoners van het weeshuis nog
terug naar het tehuis. Ivet: ‘De dertigjarige Ivan Range-
lov stond laatst met een bos bloemen voor de deur.
Prachtig is dat.’
Ivan vertelt daarover: ‘Ik was zeven jaar toen ik in het
kindertehuis kwam. Waarom mijn ouders mij verlaten
hebben weet ik nog steeds niet. In het kindertehuis
zijn ze altijd goed voor mij geweest. De mensen van
Nikola Vaptsarov zijn als familie voor mij geworden. En
ik heb hier ontdekt wat de Bijbel voor mij betekent. Ik
heb geleerd hoe je met elkaar om kunt gaan en hoe
je dat praktisch kunt maken. Ik werk nu als vrijwilliger
bij mijn kerk, waar ik soep uitdeel aan daklozen. De
mensen van het kindertehuis hebben mij opgevangen.
En nu wil ik er ook zijn voor anderen.’ ›
1. De kinderen lezen uit de
boekjes die ze net gekregen
hebben.
2. Directrice Ivet Simeona
van het kindertehuis krijgt
een bos bloemen van Ivan
Rangelov, oud-bewoner van het
weeshuis.
3. Directeur Radoslav
Apostolov van het Bulgaars
Bijbelgenootschap bezoekt
regelmatig het kindertehuis.
Foto’s: Philip Papratilov
3
BIJBELGEBRUIK WERELDWIJD
21
12
BIJBELGEBRUIK WERELDWIJD
6
4.000 bijbels voor BulgarijeHet Nederlands Bijbelgenootschap steunt het werk van het Bulgaars Bijbelgenoot-schap en heeft als doel 4.000 bijbels te verspreiden. Een kinderbijbel kost € 5,-. Wilt u dit project steunen, doneer dan uw bijdrage op NL74 SNSB 0266 3808 08.
Er is nog meer werk te doen Het Bulgaars Bijbelgenootschap steunt kindertehuizen
in een groot deel van Bulgarije, voornamelijk in het
noorden en zuiden, en in het centrale deel. Het doel
is om ook tehuizen in het oosten te helpen. Meer dan
1.400 kinderen kregen een kinderbijbel en andere
De mensen van het kindertehuis hebben mij opgevangen
boeken. De kerken en het Bijbelgenootschap houden
contact met de oudere kinderen die de tehuizen heb-
ben verlaten. Veel kinderen gaan inmiddels naar de
kerk. De vruchten van het bijbelwerk worden geplukt.
De kinderen zijn geïnteresseerd in de Bijbel en lezen
erin met plezier. ■
4. Kindertehuis ‘Nikola Vaptsarov'
5. Ivan Rangelov met één van
de weeskinderen.
6. Een jongen bekijkt zijn pas
gekregen boekjes.
Foto’s: Philip Papratilov
4
5
13
BIBLIOTHEEKSCHATTEN
U ziet hier een prent van de geboorte van Jezus, gemaakt door een
van de meest vooraanstaande Nederlandse prentkunstenaars uit
de laat zeventiende eeuw: Jan Luyken. Hij maakte kleine prenten,
ter illustratie van kleine bijbeluitgaven. De illustraties brengen de
verhalen dichtbij; deze prent brengt het kerstverhaal tot leven.
Het Nederlands Bijbelgenootschap heeft een aantal uitgaven met
bijbelprenten. Eén daarvan is erg bijzonder: Bybelprinten, gemaakt
in 1712. Dit boekje is ingebonden in een bijbel. De prenten zijn fraai
ingekleurd, zelfs met goud, en bovendien fijn afgewerkt. Voor zover
wij weten zijn er maar twee exemplaren in omloop, waarvan onze
bibliotheek er één bezit.
Klassiek beeldDe prent laat een klassiek beeld zien van het kerstverhaal. De blik
wordt door de gouden aureool automatisch naar het kindje Jezus
getrokken. Jozef en Maria staan om hem heen. De herders kijken toe
en op de achtergrond krijgen we een doorkijkje naar de stad. Vooraan
ligt een bijna buitenproportionele ezel. Hij staat symbool voor de ezel
waarop Jezus later Jeruzalem in rijdt.
Wilt u deze prent van dichtbij bekijken? Als lid van het NBG kunt u
op woensdag 21 januari de bibliotheek bezoeken. Geef u op via
www.bijbelgenootschap.nl/bibliotheek.
Bybelprinten, Amsterdam 1712
Anne Jaap van den BergDr. Anne Jaap van den Berg
werkt sinds 1999 als biblio-
thecaris bij het Nederlands
Bijbelgenootschap. Hij is
verantwoordelijk voor het
beheer en de inhoudelijke
ontsluiting van de biblio-
theekcollectie. Daarnaast
doet hij wetenschappelijk
onderzoek en schrijft hij
boeken en artikelen.
6
13
14
Jubileumtentoonstelling Het NBG heeft samen met het Museum Catharijneconvent een jubileumtentoonstelling over de Bijbel ontwik-keld: Thuis in de Bijbel. Oude meesters, grote verhalen.
FOTOREPORTAGE
BijbelfestivalTer ere van het 200-jarig bestaan organiseert het NBG op 28 juni een Bijbelfestival in DeFabrique in Maarssen. De band Trinity geeft een groot optreden.
Bijbel in Gewone TaalVanaf 2 oktober 2014 is er in het hele land veel aandacht voor de nieuwe Bijbel in Gewone Taal. In boekhandels, in kerken en diverse scholen zijn activiteiten, onder andere voorleesmarathons.
fotografie:
Sandra Haverman,
tenzij anders vermeld
15
FOTOREPORTAGE
Bijbel in Gewone TaalIn één week is de eerste druk van de Bijbel in Gewone Taal al uitverkocht.
Foto: Royal Jongbloed/
Elisabeth Ismail
Bijbel in Gewone TaalDe Bijbel in Gewone Taal wordt 1 oktober 2014 officieel gepre-senteerd in het World Forum in Den Haag. Vertaler Matthijs de Jong vertelt over de kracht van gewone taal.
Vrijwilligersdag325 vrijwilligers van het NBG krijgen een voorproefje van de tentoonstelling Thuis in de Bijbel.
16
FOTOREPORTAGE
BijbelfestivalHare Koninklijke Hoogheid Prinses Beatrix neemt tijdens het Bijbelfestival het eerste exemplaar van de Jeugdbijbel in ontvangst.
Jubileumtentoonstelling 60 schilderijen en 25 bijzondere bijbels zijn te bezichtigen.
Foto: Rick Huisinga
Dankvieringen Tijdens het Bijbel-festival zijn 120 collega’s van diverse bijbelgenootschappen uit de hele wereld te gast. In diverse kerken geven zij een presentatie over het bijbelwerk in het buitenland.
17
FOTOREPORTAGE
JubileumuitgaveJuf Esther Saalmink van PCB De Regen-boog in Kortenhoef leest groep 7 voor uit Super Samaritaan. In Super Samaritaan staan 15 verhalen, geschreven door meesters en juffen. 23 leerlingen uit de groepen 5 t/m 8 maakten de illustraties.
BijbelfestivalDeze kinderen maken tijdens de workshop van illustrator Marijke ten Cate een grote tekening.
Foto: Lianne ter Maat
Bijbel in Gewone TaalZijne Majesteit Koning Willem-Alexander neemt het eerste exemplaar van de Bijbel in Gewone Taal in ontvangst.
Foto: Rick Keus
Online terugblik 2014
Ga naar www.bijbelgenootschap.nl en bekijk het online
jaaroverzicht ‘Bijbel dichtbij in 2014’. Met filmpjes, foto’s
en reacties komt het jubileumjaar tot leven.
18
DOORGEVEN
19
BIJBEL VOOR ELKE GENERATIE
Meneer Schurink, wat heeft u van huis uit mee- gekregen uit de Bijbel?We hadden thuis een scheurkalender. Op de voorkant
stond een bijbeltekst, die las mijn vader. Op de achter-
kant een kort verhaaltje, dat las ik. Elke dag was ik weer
nieuwsgierig waar het verhaal over zou gaan.
De Bijbel kreeg pas echt betekenis toen ik iets heel ver-
schrikkelijks meemaakte. Het was 1 september 1944. Ik
was nog maar zestien, ik had net belijdenis gedaan. De
oorlog verwoestte ons land. En voor mijn ogen werd een
onschuldige jongen doodgeschoten. Ik was zó boos, zó
boos. Hoe kun je zoiets doen? God, dit kan toch niet?
God sprak op dat moment tot mij in de tekst van
1 Johannes 4:4: ‘U, kinderen, komt uit God voort en u
hebt de valse profeten overwonnen, want hij die in u
is, is machtiger dan hij die in de wereld heerst.’ (NBV). Ik
moest vrede brengen in ons land. Het leven van Jezus
intrigeerde mij. En ook dat van Abraham en Mozes en
Goliat … Bijbelteksten gingen voor mij steeds meer leven.
Maarten, ken jij die verhalen ook?Ja, Goliat, dat vond ik vroeger ook een mooi verhaal. En
van Simson. Maar ik snapte Simson niet helemaal. Hij
liet de tempel instorten. Hij doodde onschuldige mensen,
terwijl hij een dienaar van God was. Waarom doet hij
dat? Waarom laat God dit toe? Wat vindt God goed en
wat niet? Zo zwart-wit als het in de tien geboden staat,
is het dus niet. Ook nu niet. Dat vind ik lastig. Is het
bijvoorbeeld verkeerd als in Afrika een jongetje van acht
jaar dat honger heeft, een appel steelt? Elk mens denkt te
begrijpen wat goed is. Maar alleen God weet dat.
Welke bijbelboek helpt jou om te weten wat God goed vindt?Ik pak de Bijbel er zo af en toe bij. Dan lees ik
bijvoorbeeld Spreuken. Die zijn kort en krachtig. Als ik ’s
ochtends twee regeltjes lees, dan kan ik er de hele dag
over nadenken. En als ik dan een keuze moet maken in
een situatie, dan denk ik: wat is in dit geval goed?
Ik zie de Bijbel als leidraad voor m’n leven. In elk verhaal
zit wel een moraal. Het zijn teksten met lessen. Daar
moet je een beetje naar proberen te leven. Het verhaal
van de barmhartige Samaritaan laat bijvoorbeeld zien
dat je je naaste moet helpen. Nou, je kunt hem dus als
voorbeeld nemen. Je hoeft je niet aan alle wetten te ›
De Bijbel geeft richting ...… in het leven van opa Jo en kleinzoon Maarten
Jo Schurink (87)Is weduwnaar. Hij heeft
kinderen, kleinkinderen en
achterkleinkinderen. Van zijn
18e tot na zijn pensionering
werkte hij bij het Leger des
Heils. Hij leest meerdere
keren per week in de Bijbel,
nu ook regelmatig in de
Bijbel in Gewone Taal.
In elk verhaal zit wel een moraal
‘Het is maar net uit welk nest je komt of je weet wat goed of slecht is,’ zegt Jo Schurink
(87), de opa van Maarten (18). Samen met zijn kleinzoon zit hij op de bank. Te kletsen,
zoals elke zondag. Deze keer over hun lijfspreuk uit de Bijbel. Twee generaties delen hun
bijbelervaringen.
20
houden, of precíés te leven zoals het in de Bijbel staat.
De Bijbel geeft richting. En opa, ken je het liedje Hacuna
Matata van de film The Lion King? Ze zingen: vergeet je
zorgen, zorg maar dat je geniet. Dus naast goeddoen,
moet je ook gewoon genieten van het leven.
Meneer Schurink, wat denkt u als u dit zo hoort?Mooi hoor als mijn kleinzoon dit zo zegt. Ik hoorde net
nog in de auto op de radio dat er weer jongeren achter
slot en grendel zitten. Het is soms ook maar net uit welk
nest je komt of je weet wat goed of fout is. Maarten is
met de Bijbel opgegroeid. Hij doet z’n best. En ik hoop
dat als mensen aan Maarten denken, dat ze zien dat hij
veel voor anderen betekent. Nee, laat ik het anders zeg-
gen: dat als hij er niet was geweest, dat het echt jammer
was voor de wereld …
(het is even stil). Maarten: Ja, ik heb het hier thuis wel
goed. Maar ik heb ook een goed voorbeeld aan u. Ik zie
wat u met God en de Bijbel hebt. En dat u de nood ziet
onder mensen.
Maarten, heb jij een tekst die je aan opa mee wil geven?Even kijken. Nou er zijn wel een heleboel duidelijke
spreuken. Eh... Spreuken 22:6. Daar staat: ‘Leer een kind
van jongs af aan de juiste weg, en het zal er niet van
afwijken wanneer het oud geworden is.’ (NBV).
Meneer Schurink: Dankjewel. Deze spreuk over trouw blij-
ven aan je principes zal ik maar boven m’n bed hangen!
Maarten, wat ik jou wil meegeven is: als de geest van
God in je is, dan hoef je nergens bang voor te zijn. God
is machtiger dan de slechtste mensen in de wereld. Mijn
lijftekst uit 1 Johannes 4:4 draag ik dag en nacht met me
mee. God is bij mij, en ook bij jou! ■
BIJBEL VOOR ELKE GENERATIE
Maarten (18)Zit in het examenjaar van
de havo. Hij leest zo af en
toe in de NBV, de Bijbel
die hij van zijn oma heeft
gekregen.
Deze spreuk zal ik maar boven m'n bed hangen!
Lees meer ervaringsverhalen van leden op
www.bijbelgenootschap.nl/ervaardebijbel.
www.bijbelingewonetaal.nl
De Bijbel in Gewone Taal: de tekst van toen in de woorden van nuDe Bijbel in Gewone Taal is een vertaling van de Bijbel in duidelijke taal. Deze vertaling
maakt de Bijbel voor iedereen leesbaar en begrijpelijk. Koop de Bijbel in Gewone Taal via www.bijbelingewonetaal.nl of in de boekhandel. En lees de Bijbel in Gewone Taal op debijbel.nl.
THIRZA ONTMOET
EVA
‘Het verhaal over Eva klinkt opeens
zo menselijk! Het gelukkige begin,
hoe het misgaat, en hoe het leven toch doorgaat.’
Cadeautip!
22
DOORGEVEN
In het jubileumjaar van het Bijbelgenootschap hebben we het project Grow and Learn extra onder de aandacht gebracht. Veel leden en donateurs hebben een gift gegeven. Wat heeft u mogelijk gemaakt?
Het doel was om in 2014 negenduizend kinderen te bereiken met
het zondagsschoolprogramma en minstens 1300 zondagsschool-
leiders op te leiden. Dat is gelukt! Joyce van de Veen, hoofd Buiten-
landwerk bij het Nederlands Bijbelgenootschap, was kortgeleden voor
besprekingen in Guatemala en bezocht ook kerken waar de methode
Grow and Learn wordt gebruikt.
Situatie van kinderen in GuatemalaJoyce spreekt Argélia Baquín. Zij is coördinator van het kinderwerk
van twaalf kerken in de omgeving van Chajalajya, een van de armste
gebieden van Guatemala. Argélia vertelt: ‘Ondervoeding, extreme
armoede en afwezigheid van preventieve gezondheidszorg zijn hier
de oorzaken van grote gezondheidsproblemen. Een ander probleem
is dat kinderen gevaar lopen gekidnapt en ter adoptie aangeboden te
worden, bijvoorbeeld in de Verenigde Staten. Ook seksueel misbruik
is een gevaar. Ouders beschermen dus angstvallig hun kinderen. Van
de overheid hoeven we weinig bescherming te verwachten.’
Grow and LearnZo´n twee jaar geleden kwam het Bijbelgenootschap van Guatemala,
gevestigd in Guatemala-Stad in contact met de kerk van Chajalajya.
Samen zijn ze gaan werken aan het zondagsschoolprogramma Grow
and Learn, met als doel zondagsschoolleraren op te leiden, bijbel-
werkboekjes te verspreiden en zo de kinderen sterker en weerbaar-
der te maken.
Vriendjes komen meeArgélia neemt Joyce mee naar de zondagsschool. ‘Wij zijn heel blij
met het programma Grow and Learn. Ouders en kinderen moesten
er in het begin aan wennen. We moesten moeite doen om het ver-
trouwen te winnen, omdat veel ouders denken dat initiatieven uit de
stad verkeerde invloed op hun kinderen kunnen hebben. Ze denken
dat mensen in de stad een zondig en bandeloos leven leiden. Maar
nu komen er wekelijks 75 kinderen trouw naar de zondagsschool.
Voorheen kwamen ze maar zelden. Sommigen nemen nu zelfs
vriendjes of vriendinnetjes mee. Eindelijk kunnen we kinderen een
bijbelprogramma bieden dat hen aanspreekt.’
Met plezier naar de zondagsschoolJoyce ziet het effect van Grow and Learn: ‘Het programma is in
Chajalajya, maar ook in veel andere zondagsscholen in Guatemala
en in Mexico, Dominicaanse Republiek, Paraguay en Uruguay, goed
aangeslagen. Tijdens mijn bezoek hoorde ik dat kinderen hierdoor
met plezier naar de zondagsschool gaan. De kinderen hebben ook
hun eigen kinderbijbel. Ze leren goede bijbelse principes, bijvoorbeeld
dat je gehoorzaam moet zijn of niets moet stelen. Je ziet dat hun
houding verandert.’
Bekijk een filmpje van Grow and Learn op
www.bijbelgenootschap.nl/projecten.
HET EFFECT VAN GROW AND LEARNKinderen gaan met plezier naar de zondagsschool
23
PROJECTOVERZICHT 2014
Projectoverzicht 2014Dankzij uw bijdrage hebben we in Guatemala, de Filipijnen,
Ossetië, China en Cuba de Bijbel dichtbij gebracht.
Partnerschap West-AfrikaHet Nederlands Bijbelgenootschap is voor een periode van vijf jaar een
partnerschap aangegaan met drie West-Afrikaanse landen: Burkina Faso,
Benin en Togo. Doel was om samen eind 2014 drie nieuwe bijbelvertalingen
te realiseren. We kunnen u nu vertellen dat op 29 november de Mòorébijbel
in Burkina Faso is gepresenteerd, en dat 7 december de lancering van de
Minabijbel in Togo plaatsvond. Aan beide vertalingen is ruim veertien jaar
gewerkt. De Gun-bijbelvertaling in Benin heeft helaas vertraging opgelopen.
We verwachten dat deze vertaling over één à twee jaar uitkomt. In het maart-
nummer van Bijbel Dichtbij kijken we uitgebreid terug op de presentaties in
Burkina Faso en Togo.
Kijk voor informatie over onze binnen- en buitenland-
projecten op www.bijbelgenootschap.nl/projecten.
Bijbels voor de FilipijnenWe hebben steun, troost en perspectief
kunnen bieden door bijbels uit te delen
aan de bevolking na orkaan Haiyan: in
totaal 12.000 bijbels en kinderbijbels voor
de Filipijnen!
Vertaalproject OssetiëEr wordt hard gewerkt aan de bijbel-
vertaling in het Ossetisch. De vertaling
is al ver gevorderd. Dankzij uw steun
kan het Oude Testament in 2016
worden gepresenteerd.
Bijbels voor ChinaEr zijn in China nog veel arme christenen
die naar een betaalbare bijbel verlangen.
In 2014 hebben we het papier voor
70.000 bijbels kunnen betalen.
Bijbels voor CubaHet christelijk leven bloeit enorm op
Cuba, maar een bijbel kopen is van-
wege het communisme niet mogelijk.
We hebben al 8.000 bijbels kunnen
doneren! En we sparen door.
Foto: NBG/Joyce van de Veen
24
UITGAVEN
De Bijbel in Gewone Taal voor jou is een nieuwe uitgave van het Nederlands Bijbelgenootschap, uitgeverij Kwintessens en uitgeversgroep Royal Jongbloed. Het is een speciale uitgave van de in oktober verschenen Bijbel in Gewone Taal, speciaal voor scholen. De uitgave bestaat uit de complete Bijbel, aangevuld met themapagina’s met opdrachten speciaal voor kinderen uit de laatste groepen van de basisschool. Vanaf januari is de uitgave beschikbaar voor scholen.
De kinderen Thijs, Lucie, Joanna en Mark
nemen de lezer van Bijbel in Gewone Taal
voor jou mee op speurtocht door de Bijbel.
Per onderwerp wordt een vraag of stelling
neergezet. Bijvoorbeeld ‘Ik geloof dat God wil
dat ik zuinig ben op de aarde.’ Aan de hand
van opdrachten gaan de kinderen op zoek
naar informatie hierover in de Bijbel.
Met deze uitgave worden kinderen uitgedaagd om zelf na te denken
over specifieke thema’s, om bijbelverhalen te lezen en om oplossin-
gen te zoeken. Zo ontdekken ze de Bijbel, en kunnen ze zelf ervaren
wat de Bijbel voor hen betekent. Lezen wordt een ontmoeting, met
Thijs, Lucie, Joanna en Mark, maar ook met bijbelse personen en
verhalen.
SpeurtochtNaast deze speurtocht zijn er in de Bijbel in Gewone Taal voor jou
twee lijsten met de bekendste bijbelverhalen uit het Oude en het
Nieuwe Testament opgenomen. Bijbelwetenschapper Roelien Smit
van het Nederlands Bijbelgenootschap bedacht welke bijbelverhalen
aan bod moesten komen in de speurtocht. Dat gebeurde aan de
hand van onderwerpen die voor kinderen relevant zijn, zoals pesten,
verantwoordelijkheid, milieu en zorgen voor elkaar. ‘Door de lijst met
bekende bijbelverhalen kun je snel je favoriete bijbeltekst opzoeken.
Maar ook minder bekende verhalen hebben we geselecteerd. Omdat
we het belangrijk vinden dat kinderen de hele Bijbel leren kennen.’
Roelien stelde niet alleen de lijst samen, maar voorzag ook de op-
drachten van theologisch advies.
SamenwerkingHet Nederlands Bijbelgenootschap werkte samen met uitgeverij
Kwintessens aan deze uitgave. Kwintessens heeft veel ervaring met
het maken van kindermateriaal bij de Bijbel. Erik Idema, hoofdredac-
teur Kind op Zondag en Kind op Maandag bij Kwintessens: ‘Je kunt
pas geraakt worden door een verhaal als je er iets van begrijpt. Het
is prachtig hoe de Bijbel in Gewone Taal oude teksten toegankelijk
maakt voor kinderen van nu! Door de spannende zoektocht door
de Bijbel in Gewone Taal voor jou, lezen en ervaren kinderen veel
verschillende verhalen uit de Bijbel.’
Uitgeversgroep Royal Jongbloed maakte er een prachtige bijbel van.
Met deze editie brengt het Nederlands Bijbelgenootschap de Bijbel
dichtbij, óók voor kinderen. Bijbel in Gewone Taal voor jou is een
leuk cadeau voor leerlingen uit groep 8 als ze afscheid nemen van
de basisschool.
SPEUREN DOOR DE BIJBEL IN GEWONE TAAL VOOR JOU
Bijbel inGewoneTaalvoor jou
9 789089 120878
ISBN 978 90 8912 087 8
Bestelnummer Kwintessens 3404
Bijbel inGewoneTaalvoor jou
Deze Bijbel is speciaal voor jou!
In deze Bijbel in Gewone Taal voor jouvind je de hele Bijbel, en nog veel meer. Vier kinderen beleven een spannendespeurtocht door de Bijbel. Door vragen enzoekopdrachten ontdek je wat de Bijbel jou te zeggen heeft. Daarom is deze Bijbelspeciaal voor jou!
De Bijbel in gewone Taal voor jou bevat de Bijbel in Gewone Taal. Deze vertaling is gemaakt voor iedereen die de Bijbel wil lezen in duidelijke taal.
NBG
omslag BGT voor jou_omslag BGT voor jou 02-09-14 16:23 Pagina 1
25
UITGAVEN
Selectie NBG-uitgaven
Bijbel in Gewone TaalKijk voor de kortingsactie op
de Bijbel in Gewone Taal op
pagina 27.
Bijbel in Gewone Taal e-bookDe Bijbel in Gewone Taal altijd en overal
bij de hand als e-book op uw tablet of
e-reader. Bestel het e-book via Boekhan-
del.org, bij Kobo of via de iBookstore van
Apple.
Adviesprijs € 19,95
Bijbel in Gewone Taal appLees de Bijbel in Gewone Taal
waar en wanneer u wilt, op uw
telefoon of tablet, en offline. De
app is eenvoudig te bedienen
en werkt snel. De overzichtelijke vormgeving
ondersteunt het lezen en het navigeren.
Beschikbaar voor Android en in de app BibleOn.
Adviesprijs € 15,99
Kerst met de Zandtovenaar Beleef kerst met de vliegensvlugge
zandkunst van Zandtovenaar Gert van
der Vijver. Dit boek won de Publieksprijs
Christelijk Boek (non-fictie) 2014. Deze
heruitgave bevat een aantal nieuwe
afbeeldingen; het bijbelverhaal is
afkomstig uit de Bijbel in Gewone Taal.
Met dvd van de uitzending Kerst met de
Zandtovenaar 2013.
€ 11,50 ISBN 978-90-8912-082-3
NBV limited edition: Ton SchultenDe bekende schilder Ton
Schulten heeft een van
zijn werken in de hem zo
typerende stijl beschikbaar
gesteld voor een omslag
van de standaardeditie van
de NBV. Deze bijzondere
editie heeft een beperkte
oplage.
Gebonden met leeslint.
€ 35,- ISBN 978-90-8912-078-6
LEDEN KORTINGSACTIE
Deze uitgaven zijn verkrijgbaar via
www.bijbelgenootschap.nl/bijbelshopwww.bijbelingewonetaal.nlde (christelijke) boekhandels
en de uitgevers.
BIJBEL IN BEELD
Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander nam op 1 oktober jl. het eerste
exemplaar van de Bijbel in Gewone Taal in ontvangst. De overhandiging door
directeur Rieuwerd Buitenwerf aan de beschermheer van het Nederlands
Bijbelgenootschap was het hoogtepunt van een feestelijk programma met
sprekers, muziek en theater in het World Forum in Den Haag.
