• AchtvragenaanJoséSchilderinck

• MargrietHommes:”Doormassate creëren,kunjekleinschalige

zorgbieden”

Zomer

17 september ZorgpleinNoord-proeverij: MYideAL Door For People Company ZorgpleinNoord te Haren

Nieuwsbrief

ZorgpleinNoord • Rummerinkhof 2 • 9751 SL HAREN • T (050) 575 74 70 • F (050) 575 74 82

info@zorgpleinnoord.nl • www.zorgpleinnoord.nl

1 oktober Seminar Begeleiden, Verplaatsen en Tillen van obese patiënten o.a. Assen Meer data en informatie www.zorgpleinnoord.nl

8 oktober ZorgpleinNoord-proeverij: WerkVermogensMonitor Door PreventNedZorgpleinNoord te Haren

23 juni Workshop WAI: Work Ability IndexZorgpleinNoord te Haren

NieuwsflitseNHulpverleningsorgansiatie MJD (maatschappelijke en juridische dienstverlening) in de stad Groningen is een nieuwe vorm van hulpverlening begonnen: maatschappelijke psychia-trie. De dienstverlening is bedoeld voor mensen met psychiatrische én maatschappelijke problemen. (Bron: RTV Noord)

Op 11 juni jl. vond op uitnodiging van de staatssecretarissen van VWS, SZW en OCW de conferentie Regionaal Arbeidsmarktbeleid Zorg- en Welzijnssector plaats.Op www.zorgpleinnoord.nl vindt u een impressie van deze conferentie.

Op 7 maart jl. is Ellen Backx van het Drenthe College te Emmen tweede geworden bij de Zorgtopperwedstrijd. Deze wedstrijd wordt georganiseerd door Calibris. De Calibris ZorgTopper is een leerling verpleegkunde die uitblinkt in zowel beroepshouding als vakdeskundigheid. Ellen Backx gaat in september samen met Saskia van Staalduinen, winnares van de wedstrijd, deelnemen aan de WorldSkills-wedstrijden in Calgary.

Mensen veranderen, organisaties ook. Het kan zijn dat een werknemer niet meer past bij de organisatie (of de organisatie niet meer bij de werk-nemer). ZorgpleinNoord zet een mobiliteits-netwerk op omdat het belangrijk is dat de juiste mensen op de juiste plaats zitten. Organisaties die willen deelnemen aan dit mobiliteitsnetwerk openen hun deuren voor elkaars werknemers en bieden oriënterende stages. Wilt u meer informatie over het mobiliteitsnetwerk? Neem dan contact op met Rieke Mogezomp: 050 5757470.

1 Ina Huesken, geïnterviewd in de vorige nieuwsbrief, stelt u de volgende vraag: hoe pakt u alle ontwikkelingen die van buiten op u en uw organisatie af komen op? We volgen alle ontwikkelingen op de voet. Onze visie is dat we niet voorop hoeven te lopen. Daar zijn we te klein voor. Als kleine instelling moet je voorkomen dat je tijd steekt in zaken die weer veranderd worden of van tafel geveegd worden, zoals bijvoor-beeld de vraaggestuurde bekostiging van een aantal jaren geleden. We kijken heel goed wat we wel en wat we niet doen. Dit is een constante afweging. Het gaat erom dat je flexibel kunt inspelen op de ontwikkelingen die op je afkomen en intern daarvoor de zaken op tijd op orde brengt.

2 Wat drijft u in uw loopbaan?Ik werk al lang met kinderen en jongeren met een licht verstandelijke beperking. Ik vind dit een hele mooie doelgroep. Het is be-langrijk dat ze kansen krijgen in de samen-leving zodat ze een plezierig en volwaardig leven kunnen leiden: een gelukkig mens kunnen worden.

3 Welke ontwikkelingen in zorg en welzijn spreken u aan?Het vraaggerichte werken spreekt mij aan. Waar doen we het voor? We zijn ons hierdoor meer bewust van de vraag van de jongeren of van de ouders. Als je alleen maar vanuit de hulpverleningsgedachte werkt, doe je soms dingen waar de jongeren en hun om-geving niet om vragen. We zitten niet meer automatisch op de ‘wij weten wat goed voor u is’ stoel. Natuurlijk ontslaat ons dit niet van onze verantwoordelijkheid als hulpver-lener, als behandelaar.

4 Welk boek of naslagwerk slaat u regelmatig open?Ik gebruik niet speciaal één bepaald boek of naslagwerk. Mijn functie is zo breed. Natuurlijk kijk ik op de website van VGN, maar daarnaast raadpleeg ik allerlei studie-materiaal, websites en boeken. De onder-werpen kunnen variëren van woningbouw tot financiën.

5 Wat is voor u de meerwaarde van samenwerking in de zorg?Centraal bij ons staat het perspectief bieden voor onze jongeren. Dit kan gewoonweg niet zonder samenwerking. Intern moeten de medewerkers goed en ieder vanuit zijn eigen perspectief samenwerken. Het wonen moet naadloos aansluiten bij bijvoorbeeld het volgen van onderwijs en het toeleiden naar arbeid. Daarbij komt dat het verblijf van de jongere altijd tijdelijk is. De jongere stroomt na de behandeling door naar een vervolgplek. Om dit proces goed te laten verlopen, is de samenwerking met de ketenpartners van groot belang.

6 Kunt u een voorbeeld van een ‘uitvinding’ binnen uw instelling geven waardoor het werken makkelijker wordt?Het werken is makkelijker, of eigenlijk transparanter, geworden nu we HKZ-gecer-tificeerd zijn. Alle werkprocessen binnen Stichting Dreei zijn vastgelegd. Het was een hele klus, maar je krijgt echt meer grip op je werk en een beter inzicht in het handelen en de resultaten.

7 Aan wie wilt u dat de volgende keer deze vragen worden gesteld?Ik zou graag het stokje aan Wiecher Hadderingh, lid van de raad van bestuur van Promens Care, door willen geven.

8 Welke vraag zou u aan de heer Hadderingh willen stellen? Ik zou graag van Wiecher Hadderingh willen weten wat de fusie (van De Leite en RIBW-Drenthe) concreet voor Promens Care heeft opgeleverd.

Acht vragen aan José Schilderinck

2

José schilderinck (49) is directeur bestuurder van stichting Dreei, een orthopeda-gogisch behandelcentrum voor jongeren met een licht verstandelijke handicap en opvoed en/of ontwikkelingsproblemen. Ze is vanaf de start betrokken bij dit ortho-pedagogisch behandelcentrum. in 1998 zijn ze gestart met twaalf behandelplekken en twaalf medewerkers. stichting Dreei is gegroeid naar een behandelcentrum met 87 intramurale plaatsen en een uitgebreid ambulant hulpaanbod.

Meer nieuws vindt u op www.zorgpleinnoord.nl

Foto

grafi

e: S

tijn

tje

de

Old

e

3

Donderdag 16 april jl. is het nieuwe gebouw van verzorgings- en verpleeghuis Maartenshof, onderdeel van Zorggroep Groningen, geopend. een nieuw gebouw, maar ook een nieuw concept, een nieuwe manier van werken én wonen. in het verpleeghuis van Maartenshof wordt sinds juni 2007 kleinschalige zorg in een grootschalige setting verleend. Het lijkt een paradox, maar zo blijkt, het is een goede manier om mensen een fijne woonplek te bieden waar ze verzorgd en verpleegd kunnen worden. Margriet Hommes, bestuurder van Zorggroep Groningen en voormalig directeur van Maartenshof, licht het concept toe.

Pionieren “We zijn als Maartenshof echt gaan pionieren. In 2002 zijn we ons gaan oriënteren bij andere instellingen en na gaan denken over een nieuwe manier van verzorgen binnen Maartenshof. We kwamen tot de conclusie dat het verpleeghuis zoals dat altijd bestaan heeft niet meer voldoet en niet van deze tijd is. Verpleeghuizen zijn van oorsprong kopieën van ziekenhuizen. Voor de verpleegfunctie en voor kortdurende zorg is dit oké, maar om langdurig te wonen is het geen goede plek. Er is in toenemende mate een categorie mensen die niet meer naar huis kan. Denk aan demente ouderen. Daar komt bij dat de ouderen van tegenwoordig mondiger en goed geschoold zijn en meer te besteden hebben. Ze hebben behoefte aan privacy en willen niet met meerdere mensen op een kamer verblijven.”

samen wonen, samen leven“De mensen in het verpleeghuis wonen in kleine eenheden die bestaan uit een woonkamer en acht eenpersoonskamers. Dit noemen wij een woning. Het leven in zo’n woning gaat zo gewoon mogelijk. We proberen aan te sluiten bij het leven dat mensen thuis leiden, het leven van alledag. Iedereen heeft een kamer en richt die met zijn eigen meubels in. Het betekent ook dat de dokter geen rondes loopt, maar op afspraak langskomt. We benaderen de bewoners niet als patiënten, maar kijken naar wat ze wel kunnen. We merkten, tijdens de pilot die we deden, dat de betrokkenheid van de mensen bij elkaar veel groter werd. De bewoners gingen naar de begrafenis van een medebewoner. Dat was nog nooit gebeurd.”

Anders werken“Voor de verzorgenden is het werk anders. Alle werknemers zijn goed voorbereid en hebben gedurende een jaar een training gevolgd. Toch vergt deze manier van werken veel. Als verzorgende ben je verantwoordelijk voor de dagelijkse gang van zaken, maar je bepaalt ook voor een groot deel de sfeer in huis. Je doet, voor zover mogelijk, samen met de bewoners boodschappen voor het avondeten bij de winkel, je eet samen, je ruimt de woonkamer op. Er is ook gelegenheid om met bewoners naar de kinderopvang te gaan en daar bijvoorbeeld voor te lezen. Of er wordt een korte vakantie georganiseerd.

ArchitectuurHet gebouw is ontworpen door Team 4 Architecten. Leidend hierbij was ‘het principe van de opklimmende graad van privacy’. Hoe verder je het gebouw inkomt, hoe meer privacy. De centrale hal, het Hofplein, is voor iedereen toegankelijk. Je vindt hier onder andere een winkel, internetcafé, bras-serie en bibliotheek. Ook de verschillende activiteiten (markt, concerten, gymnastiek, symposia) vinden hier plaats. Iedere verdieping huisvest vier woningen. De woningen liggen ‘kruisvormig’ rond de lift. Bewoners en bezoekers lopen dus niet door een lange gang langs alle kamers, maar staan direct voor de voordeur van de woning. Achter die deur zijn de woonkamer en keuken gesitueerd, pas daarachter hebben de bewoners hun kamer. De bewoners hebben hun eigen spullen, maar de woon-kamers en algemene ruimten zijn door binnenhuisarchitecten ingericht. Hierbij is gebruik gemaakt van inzichten uit de psychogeriatrie. Het gebouw, zowel exterieur als interieur, versterken op een bijzonder mooie manier het zorgconcept van Maartenshof.

Margriet Hommes: “Door massa te creëren, kun je kleinschalige zorg bieden”

4

Het is onvermijdelijk dat je een hechte band met de bewoners krijgt. Niet iedereen vindt dit een prettige manier van werken, sommige werknemers houden liever wat meer afstand en willen zich primair op het verzorgen en verplegen van de bewoner richten. In deze set-ting past dat niet zo. Voor mensen die wel met kleinschaligheid uit de voeten kunnen, is het een mooie uitdagende baan. Overigens is het zo dat het leerproces nog lang niet afgelopen is. Iedereen wordt gecoacht. De voedingsafdeling coacht de verzorgen-den bijvoorbeeld bij het koken voor de bewoners. Het is een hele klus om een maaltijd voor acht personen, met verschillende eet-gewoonten en diëten, op tafel te zetten.”

Massa “Natuurlijk zie je nu de tendens om kleinschalige zorg ook in een kleinschalige setting te situeren. Toch kiezen wij bewust voor deze grootschalige setting: we zouden niet anders kunnen en willen!Kenmerkend voor verpleeghuiszorg is namelijk het multidiscipli-naire karakter. Als je met een kleine eenheid in een wijk zit, is dit een stuk lastiger te realiseren. Dat gaat ten koste van de kwaliteit van de zorg.Wij garanderen ook dat de bewoners tot het einde in hun woning kunnen blijven. Als de zorg intensiever wordt, hoeft de bewoner niet overgeplaatst te worden. Maartenshof kan dat qua bezetting aan.

Door de grootschaligheid kunnen we de bewoners vertier bieden en halen we de maatschappij binnen. Op vrijdag is er altijd een markt, waar ook mensen van buiten Maartenshof komen. Maar ook de kinderopvang en huisartsenpraktijk van de wijk zijn in het gebouw gevestigd. Dit draagt bij aan een goed en zo normaal mogelijk leef-klimaat.”

“Juist door het creëren van massa kunnen we kleinschalige zorg bieden. Niet in de laatste plaats omdat werken volgens dit concept een grote financiële druk op de organisatie legt. Het contact met de bewoners is kleinschalig, maar alle processen eromheen verlopen grootschalig. Alleen zo kunnen we de klein-schalige zorg waarmaken.”

Teks

t: M

eta

Kam

pen

, Fo

togr

afie:

Pau

l d

e Ro

os

5

Claire van der Pluijm: “Ervaar het zelf” Claire van der Pluijm (53) heeft een missie, of eigenlijk een dubbele missie. Ze wil het werk voor mensen die in de zorg werken lichter en plezieriger maken. en tegelijker-tijd de behandeling en verzorging voor de cliënt, patiënt of bewoner prettiger laten zijn. Ze werkt hier met veel geduld, overtuigingskracht en enthousiasme aan.

Kun je kort iets over je achtergrond vertellen?In Limburg heb ik de studie fysiotherapie gedaan. Ik kom daar ook vandaan. In 1980 ben ik met mijn gezin naar de provincie Groningen verhuisd. Hier heb ik allerlei banen gehad. Ik gaf, toen mijn kinderen klein waren, zwangerschapsgymnastiek, heb aan het Noorderpoort College lesgegeven, maar heb toch vooral als uitvoerend fysiotherapeut in verzorgings- en verpleeghuizen gewerkt.

Je hebt sinds twee jaar een eigen bedrijf: lichterwerken. Je geeft advies, training aan zorginstellingen en andere bedrijven over de fysieke belasting van de werk-nemer. waarom ben je met lichterwerken gestart?Ik wilde mijn blik verbreden en me richten op de dingen die ik belangrijk en leuk vind. Lichterwerken geeft me de kans om mijn ken-nis en ervaring ook buiten de zorg in te zetten. Daarnaast werk ik nog een dag als fysiothera-peut bij een zorginstelling en maak ik deel uit van een Maatschap. Met de Maatschap, die multidisciplinair is, werken we in allerlei verzorgingshuizen in de provincie Groningen. Zo adviseer ik bijvoorbeeld bij het verzorgen van ‘moeilijke bewoners’.

waarom ben je je naast het behandelen van cliënten ook gaan richten op de fysieke belasting van de werknemers?Eigenlijk richtte ik mij daar niet in eerste instantie op. Ik vond het, toen ik nog als fysiotherapeut in verpleeghuizen werkte, belangrijk om de verzorgenden van de cliënten te betrekken bij de behandeling. Het heeft weinig zin om ontspanningsoefe-ningen te doen als iemand heel gespannen wordt van het wassen. Daarbij is één keer ontspannen per week, alleen bij de fysio-therapeut, niet zinvol.

Dus eigenlijk ben je je door het behandelen van de bewoners steeds meer gaan richten op de werknemers binnen de instellingen?Natuurlijk wil je niet dat je collega’s uitvallen omdat hun werk fysiek zwaar is. Maar in eer-ste instantie ben ik gaan kijken hoe de verzor-ging voor de bewoners prettiger zou kunnen worden en dan kom je vanzelfsprekend bij degene die dat dagelijks doet, de verzorgende. Als je op een juiste manier de hulpmiddelen gebruikt en de technieken toepast, is dat voor

jezelf goed, maar ook voor degene die je verzorgt. Daarbij komt dat ik werk vanuit de haptonomische benadering. Kun je iets meer over deze benadering vertellen? Je moet je voorstellen dat je hoogbejaard bent, stram, doof, slechtziend, incontinent en dat je in bed ligt. Opeens komt er een verzorgster binnen en zij gaat je wassen en aankleden. Je kunt dat gewoon niet volgen, je schrikt, je voelt je aangetast in je privacy, je wordt misschien boos of bang. Dus blijf je liggen waar je ligt en geeft niet mee. Zwaar voor beide partijen. Als je volgens de haptono-mische benadering werkt, ga je ervan uit dat je goed contact moet maken met de persoon die je aanraakt. Je leeft je in in de situatie van degene die je gaat verplaatsen of wassen. In plaats van iemand te ‘grijpen’ probeer je te ‘voelen’.

Je zorgt dus eigenlijk dat mensen niet van je schrikken en weten wat er gaat gebeuren, zodat ze minder bang zijn en beter meewerken?Ja, je nodigt degene die je verzorgt uit om samen te bewegen. Je laat de cliënt zoveel mogelijk zelf doen en ondersteunt in wat hij niet kan. Zelfs als iemand bijna niets meer kan, maar de beweging kan meebeleven, is het makkelijker om iemand te verplaatsen.

is dit wel haalbaar in de dagelijkse praktijk? Jazeker! Het is een andere manier van kijken, van bejegenen. Het is niet tijdrovender. Je doet hetzelfde, maar je benadert de cliënt bewust. Je ziet het niet meer alleen als een ‘taak’ die gedaan moet worden, maar je werkt met aandacht.

Vindt deze manier van werken ingang bij de werknemers en zorginstellingen? Ik geef de training Haptonomische transfer-vaardigheden onder andere voor Zorgplein-Noord aan ergocoaches. Ergocoaches die de training hebben gevolgd, zijn erg enthou-siast. De training is heel praktisch. We oefe-nen de verschillende verplaatsingstechnieken en we maken daarbij gebruik van de gangbare

hulpmiddelen. De cursisten zijn allemaal regelmatig cliënt en geven aan degene die de handeling uitvoert feedback over hoe het voelt.

ik kan me voorstellen dat je na het volgen van de training enthousiast bent, maar hoe breng je het als ergocoach over op je collega’s? Het is inderdaad moeilijk om de principes van de haptonomie direct te begrijpen. Door het de cursisten te laten ervaren en me in de training op de praktische aspecten te richten, wordt het behapbaar en overdraagbaar. Na-tuurlijk zal niet het hele team er direct open voor staan of het helemaal kunnen inbedden in de dagelijkse praktijk, maar ik hoop altijd dat een paar mensen het oppikken en er verder mee gaan.

en de werkgevers?Dat ligt inderdaad anders. Je merkt dat, nu de zzp ingevoerd is, er tijdelijk minder belang-stelling is voor trainingen op het gebied van fysieke belasting. Terwijl het met de ouder wordende beroepsbevolking juist zo belang-rijk is. De tijd dat iemand op zijn vijftigste stopt, is voorbij.

Het is niet iets wat je in één dag verandert…Als er maar een paar werknemers zijn die meer plezier in hun werk hebben en hun cliënten op een prettige, respectvolle manier kunnen verzorgen, geeft mij dat voldoening. Daar doe ik het voor. Als de ergocoaches hun enthousiasme kunnen overdragen aan het team, gaat het werken als een olievlek.

Teks

t: M

eta

Kam

pen

, Fo

togr

afie:

Eri

c Sn

elle

man

Je moet je voorstellen dat je hoogbejaard bent, stram, doof, slechtziend, incontinent en dat je in bed ligt...

Zorgplaza Migranta geeft kleur aan de zorg!

Het plaatsen van vacatures, het schrijven van ontvangstbevesti-gingen, het uitnodigen van kandidaten, sollicitatiecommissies voorzien van informatie, het actueel houden van de kandidaten in portefeuille, archivering…

Werving en selectie zijn tijdrovende processen, waarbij grote zorg-vuldigheid is vereist. Toch kan grote tijdswinst behaald worden door de standaardhandelingen te automatiseren.Op de automatiseringsmarkt bestaan diverse voorbeelden van geautomatiseerde werving- en selectieapplicaties. Momenteel is ZorgpleinNoord, samen met drie instellingen, een applicatie voor werving en selectie aan het ontwikkelen. ZorgpleinNoord heeft om verschillende redenen gekozen voor het zelf ontwikkelen van een werving- en selectieapplicatie. In de eerste plaats om een goede (technische) communicatie met de vacaturesite en het mobiliteitscentrum te garanderen. In de tweede plaats om de kosten zo laag mogelijk te houden. Groot voordeel van deze aanpak is ook dat hiermee een technische basis wordt gelegd voor samen-werking van instellingen op het terrein van werving en selectie. Dit is veel eenvoudiger als instellingen dezelfde applicatie gebruiken.

Op dit moment is de applicatie in ontwikkeling. De applicatie wordtuitgebreid getest door de betrokken instellingen. We verwachten dat de definitieve applicatie per 1 januari 2010 beschikbaar komt voor alle bij ZorgpleinNoord aangesloten instellingen.

Als u meer wilt weten over deze applicatie en/of specifieke wensen heeft ten aanzien van dit product kunt u contact opnemen met Dette Schouten of Ellen Offers, 050 575 74 70.

Met de toenemende vergrijzing in het verschiet zal de zorgmarkt in Nederland de komende jaren blijven groeien. tegelijkertijd zal de krapte op de arbeidsmarkt toenemen en zal de bevolking van kleur en identiteit veranderen.

ZorgpleinNoord bereidt zich met een aantal instellingen (o.a. Vrouwencentrum Jasmijn, CMO-Groningen en Enova) voor op die nieuwe ‘grijzere’, maar ook meer gekleurde toekomst. In het project ZorgPlaza Migranta ligt het accent op de werving van nieuwe Nederlandse zorgverleners voor de regio Groningen/Noord-Drenthe. “Om de nieuwe Nederlanders te overtuigen dat werken in de zorg hard nodig is, is tijd nodig” zegt Samira Kamouni in de film die bij het project Meer kleur in de zorg (Actiz) gemaakt is. “De meeste nieuwe Nederlanders geven een lage waardering aan het werken in de zorg. Er begint wel verandering in te komen, omdat we aangeven dat de zorg in Nederland een primaire behoefte is. Echter van oorsprong is men gewend zelf voor de ouders te zorgen, maar in Nederland is dit gezien de levensstandaard, de grootte van de huizen en het drukke gezins-leven vaak niet meer mogelijk. Het is dus belangrijk om voor de eerste generatie nieuwe Nederlanders een prettige en veilige om-geving te creëren waarin ze zich thuis voelen. Daar hebben we nieuwe Nederlandse zorgverleners voor nodig die de taal van de eerste gene-ratie spreken. Nog belangrijker is dat nieuwe Nederlanders de zorg niet kennen en een onvoldoende geven aan het beroep. Ze weten niet wat er gebeurd en wat we nu doen is dat we ze uitnodigen en ons werk laten zien om aan te tonen dat het mooi, leuk en liefdevol werk is, dat je mensen kunt helpen. Dat staat in de andere culturen ook voorop.”

In ZorgPlaza Migranta houden we ons bezig met het scheppen van optimale condities op de werkvloer om leren en werken te combineren. De combinatie van een goed onderwijsaanbod en het realiseren van werkervaringplaatsen is hierbij belangrijk. We gaan met gemeenten, zorginstellingen en nieuwe Nederlanders in gesprek om de beste match te realiseren.

ZORGPLEINNOORDNIEUWS

Werving en Selectie kan efficiënter

6

colofonTekst en redactie: ZorgpleinNoord, www.zorgpleinnoord.nl, Vormgeving: Reflect Marketing Communicatie, www.reflect.nlFotografie: Stijntje de Olde (omslag en pag. 2), www.stijntjedeolde.nl, Eric Snelleman (pag. 5 en 6), www.rode-egel.nl, Paul de Roos (pag. 3 en 4)

Verminder de fysieke belasting

ZorgpleinNoord heeft in samenwerking met Universitair Centrum Promotion Groningen en Lichterwerken korte effectieve cursussen ontwikkeld voor ergocoaches. De cursus haptonomische vaardig-heden, gegeven door Claire van der Pluijm, vond 23 april en 14 mei jl. plaats. Doel van de cursus is om met behulp van haptonomische principes de fysieke belasting te verminderen. Aandachtspunten zijn bijvoor-beeld het benaderen van de zorgvrager, het goed verplaatsen van mensen met gebruik van diverse hulpmiddelen, inzicht in eigen houding en bewegen en het geven van feedback aan medecursisten en collega’s.

Foto

grafi

e: E

ric

Snel

lem

an

Meer foto’s vindt u op www.zorgpleinnoord.nl